Wyniki wyszukiwania

Autor	Marzena Trajer
Tytuł	Wymiana handlowa towarami rolno-spożywczymi Polski z Litwą
Title	Agri-food commodity exchange between Poland and Lithuania
Słowa kluczowe	eksport, import, towary rolno-spożywcze, Polska, Litwa
Key words	export, import, agri-food commodities, Poland, Lithuania
Abstrakt	W artykule omówiono wymianę handlową towarami rolno-spożywczymi Polski z Litwą. Mimo zróżnicowania rozmiarów i struktury rynków, kraje te są dla siebie ważnymi partnerami handlowymi. Eksport produktów rolno-spożywczych z Polski na Litwę sukcesywnie rośnie. W latach 2009–2015 odnotowano wzrost wartości eksportu o 75%. W 2015 r. eksport osiągnął 537 mln euro wobec 307 mln euro w 2009 r., a import – 264 mln euro wobec 83 mln euro w 2009 r. Polska uzyskuje dodatnie saldo w handlu produktami rolno-spożywczymi z Litwą. W 2015 r. wyniosło ono 273 mln euro i było o 22% większe niż w 2009 r. Dodatnie saldo utrzymuje się dzięki przewadze eksportu nad importem zwłaszcza mięsa czerwonego i mięsa drobiowego wraz z przetworami, a także owoców i warzyw (łącznie z przetworami), kawy oraz przetworów zbożowo-mącznych. Stały deficyt występuje w handlu rybami i ich przetworami, skrobią, a także produktami mleczarskimi i żywymi zwierzętami (poza żywcem drobiowym).
Abstract	In the following paper the trade exchange in agri-food commodities between Poland and Lithuania was presented. Despite the differences in market size and market structure, both countries remain important trade partners for each other. Export of agri-food commodities from Poland to Lithuania successively increases. Between 2009 and 2015 export value increased by 75%. In 2015 export value reached 537 mln EUR in comparison to 307 mln EUR noted in 2009, while import increased from 86 mln EUR in 2009 to 264 mln EUR in 2015. Poland gathers trade surplus in the agri-food commodity exchange with Lithuania. In 2015 trade surplus of Poland amounted to 273 mln EUR and was 22% higher than in 2009. The surplus retains mainly due to the superiority of export over import of red meat and poultry (including red meat and poultry products) as well as fruit and vegetables (including their products), coffee, cereal and milling products. The continuous imbalance is noted for fish and its products, starch, milk products and live animals (poultry livestock excluded).
Cytowanie	Trajer M.
HTML	wersja html
Pełny tekst	TIRR_2016_n6_s113.pdf

Autor	Danuta Gonet, Julian Kalinowski
Tytuł	Konkurencyjność gospodarstwa wielkoobszarowego – studium przypadku
Title	COMPETITIVENESS OF LARGE – SCALE FARM – STUDY OF CASE
Słowa kluczowe	konkurencyjność, gospodarstwo, wskaźnik, analiza finansowa
Key words	competitiveness, farm, ratio, financial analysis
Abstrakt	Zaprezentowano wyniki badań dotyczące konkurencyjności gospodarstwa wielkoobszarowego przy zastosowaniu wybranych elementów analizy ekonomicznej syntetycznej I stopnia oraz analizy finansowej przy wykorzystaniu wskaźników płynności i zadłużenia, sprawności działania i zyskowności. Do badań celowo wybrano gospodarstwo wielkoobszarowe położone na terenie województwa lubuskiego, które od 1995 roku funkcjonuje jako jednoosobowa spółka ze 100-procentowym udziałem AWRSP. W gospodarstwie prowadzona jest działalność produkcyjna na obszarze 3644 ha użytków rolnych (UR). Dane dotyczyły pięciu lat (2008-2012). Koncentracja ziemi w gospodarstwie możliwa dzięki dzierżawie (92% gruntów), korzystne zmiany i relacje między czynnikami wytwórczymi, zdywersyfikowana produkcja i systematyczny wzrost rentowności oraz kształtujące się na korzystnym poziomie wskaźniki finansowe świadczą o konkurencyjności gospodarstwa.
Abstract	The results of studies on the competitiveness of large-scale farms using selected elements of the economic analysis of synthetic cycle and financial analysis using ratios of liquidity and credit performance and profitability. The study deliberately selected large-area farm situated on the Lubuskie Province, which since 1995 operates as a single company with 100-percent share of the AWRSP. The farm is run production activities in the area of 3644 ha of agricultural land (AL). Information was obtained for five years (2008-2012). Concentration of land in the farm possible thanks lease (92% of the land), beneficial changes and the relationship between the factors productive, diversified production and a systematic increase profitability and shaping at a favorable level financial ratios attest to the competitiveness of the farm.
Cytowanie	Gonet D., Kalinowski J. (2015) Konkurencyjność gospodarstwa wielkoobszarowego – studium przypadku.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 14(63): 53-64
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2015_n63_s53.pdf

Autor	Danuta Guzal-Dec
Tytuł	THE ACTIVITY OF LOCAL GOVERNMENT IN FOSTERING THE DEVELOPMENT OF TOURIST BRAND PRODUCTS OF NATURAL VALUABLE AREAS OF THE LUBLIN VOIVODESHIP
Title	THE ACTIVITY OF LOCAL GOVERNMENT IN FOSTERING THE DEVELOPMENT OF TOURIST BRAND PRODUCTS OF NATURAL VALUABLE AREAS OF THE LUBLIN VOIVODESHIP
Słowa kluczowe	markowy produkt turystyczny, samorząd gminny, obszary przyrodniczo cenne, województwo lubelskie
Key words	branded tourist product, municipal government, valuable natural areas, Lublin voivodeship
Abstrakt	Celem pracy było wskazanie znaczenia markowych produktów turystycznych jako czynnika rozwoju gmin położonych na obszarach przyrodniczo cennych województwa lubelskiego oraz ocena aktywności władz gminnych w przygotowywaniu warunków do tworzenia markowych produktów turystycznych. Branding jest kosztowny, dlatego w kształtowanie markowego produktu terytorialnego zaangażowanych powinno być wiele podmiotów, w tym władze samorządowe. W otoczeniu, w jakim funkcjonują gminy trudno wyobrazić sobie zarządzanie nimi bez budowania marki. Brak rozpoznawalności poszczególnych regionów województwa jest czynnikiem spowalniającym rozwój turystyki, ale stwarza szansę wykreowania marki zgodnej z oczekiwaniami władz i mieszkańców. W przeprowadzonym badaniu zastosowano metodę sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem kwestionariusza wywiadu. Materiał empiryczny pochodził z 30 kwestionariuszy wywiadu skierowanych do wójtów gmin. Wykazano, że w badanych gminach wysokie walory przyrodniczo-kulturowe są w niewielkim stopniu wykorzystywane przez lokalne społeczności jako dochodowy, markowy produkt turystyczny. Widoczne są jednak pozytywne zmiany, podejmowanie kompleksowych spójnych działań marketingowych.
Abstract	The aim of this study was to identify the importance of branded tourism products as a factor in the development of communes located in natural valuable areas of the Lublin voivodeship, and to evaluate the activity of municipal authorities in preparing conditions for the creation of branded tourist products. Branding is expensive, so shaping brand products should involve many stakeholders, including the government. Environment in which communes operate makes it hard to imagine managing them without branding. Lack of recognition of various areas of the region is a factor slowing down the development of tourism, but it creates an opportunity of creating brands in line with the expectations of the authorities and residents. In the study diagnostic survey with a questionnaire interview was used. Research material comprised 30 questionnaires, interviews with the mayor. It has been shown that, within the surveyed communes, great natural and cultural values are little used by the local community as lucrative tourist branded products. Nonetheless, there were positive changes, taking up comprehensive coherent marketing activities.
Cytowanie	Guzal-Dec D. (2015) .Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 14(63): 75-86
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2015_n63_s75.pdf

Autor	Magdalena Rzemieniak
Tytuł	Promocja marketingowa działań innowacyjnych na przykładzie sektora OZE w regionie lubelskim
Title	MARKETING PROMOTION OF INNOVATIVE ACTIVITIES – THE EXAMPLE OF THE RENEWABLE ENERGY RESOURCES SECTOR (RES) IN THE LUBLIN REGION
Słowa kluczowe	promocja marketingowa, sektor OZE
Key words	promotion, RES sector
Abstrakt	Rozwój województwa lubelskiego powinien koncentrować się na strategicznych dziedzinach polskiej gospodarki oraz województwa. Szansą na uruchomienie dźwigni rozwoju jest wzrost przedsiębiorczości mieszkańców Lubelszczyzny. Racjonalne wykorzystanie energii z tzw. źródeł odnawialnych tj. energii rzek, wiatru, promieniowania słonecznego, geotermalnej lub biomasy, jest jednym z istotnych komponentów zrównoważonego rozwoju przynoszącym wymierne efekty ekologiczno-energetyczne. Wzrost udziału odnawialnych źródeł energii w bilansie paliwowo-energetycznym świata, przyczynia się do poprawy efektywności wykorzystania i oszczędzania zasobów surowców energetycznych, poprawy stanu środowiska poprzez redukcję zanieczyszczeń do atmosfery wód oraz redukcję ilości wytwarzanych odpadów. Strategia rozwoju województwa powinna zakładać rozwój produkcji ze źródeł odnawialnych, wykorzystanie regionalnych źródeł energii, promocję ekoenergii wśród odbiorców końcowych oraz rozwój działalności badawczo – wdrożeniowej. Te działania wymagają świadomych, celowych i profesjonalnych działań promocyjnych prowadzonych w kierunku różnych grup docelowych oraz interesariuszy (stakeholders). Celem artykułu jest wykazanie wpływu działań promocyjnych na rozwój sektora OZE, a także gruntowna analiza i przegląd dostępnej dokumentacji, na podejmowana działania propagujące sektor OZE. W publikacji stawiana jest następująca hipoteza – dla efektywnego i skutecznego rozwoju sektora OZE niezbędne są działania promocyjne, wyprofilowane pod kątem potrzeb informacyjnych otoczenia. Metodami badawczymi zastosowanymi w niniejszym opracowaniu są badania w postaci analizy desk research prowadzone na źródłach wtórnych, zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych, obserwacja uczestnicząca (jako eksperta Urzędu Miasta Lublin oraz Urzędu Marszałkowskiego w Lublinie) oraz obserwacja nieuczestnicząca. Badania zostały przeprowadzone w okresie styczeń – czerwiec 2015 r.
Abstract	The development of the Lubelskie Province should be focused on strategic fields of economy of Poland and the Province. The entrepreneurship growth among the Lubelskie Province citizens may stimulate the mainspring of development1. The rational usage of energy from the so called renewable sources, i.e. river, wind, solar rays, geothermal energy and biomass, is one of the vital components of sustainable development and brings measurable ecological and energy effects. The growing participation of the RES in the world energy and fuel balance contributes to the usage and saving efficiency of energy resources. It also improves the condition of the environment through reducing the emission of pollution to waters and atmosphere and reducing the amount of produced waste. The Province development strategy should include the development of the production from the renewable sources, the usage of regional energy sources, the promotion of ecoenergy among the end-users and the development of research and implementation activity. These activities require conscious, purposeful and professional promotional actions aimed at diversified target groups and stakeholders. The aim of this article is to show the impact of promotional activities on the development of the sector of Renewable Energy Sources (RES), as well as an in-depth analysis and review of the available documentation regarding activities that promote the RES sector. This work puts forward the following hypothesis: customized promotional activities are essential for effective development of the RES sector. The research methods used in this study include desk research, carried out on secondary sources (both internal and external), participant observation (as an expert of the Lublin City Office and the Marshal’s Office of the Lubelskie Province in Lublin) and non-participant observation. The research was carried out between January and June 2015.
Cytowanie	Rzemieniak M. (2015) Promocja marketingowa działań innowacyjnych na przykładzie sektora OZE w regionie lubelskim.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 14(63): 115-124
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2015_n63_s115.pdf

Autor	Agata Wawrzyniak
Tytuł	Modelowanie wieloagentowe jako narzędzie do badania zachowania konsumentów
Title	AGENT BASED MODELLING AS A TOOL FOR CONSUMER BEHAVIOUR RESEARCH
Słowa kluczowe	zachowania konsumentów, proces podejmowania decyzji, modelowanie i symulacja wieloagentowa, agent
Key words	consumer behavior, decision-making process, agent based modelling and simulation (ABMS), agent
Abstrakt	dostarczania konsumentom satysfakcjonujących ich produktów i usług oraz metodach utrzymania ich zainteresowania w celu generowania zysku, poprawiania konkurencyjności firmy oraz zabezpieczania pożądanego udziału w rynku. Ponieważ zachowanie konsumentów jest złożonym systemem istnieje problem odkrycia reguł rządzących podejmowaniem przez nich decyzji. Badacze stosują wiele metod modelowania zachowania konsumentów, są to m.in. techniki oparte na logice rozmytej, sieci neuronowe, drzewa decyzyjne, algorytmy genetyczne. Jednak często stosowane metody nie biorą pod uwagę wielu czynników, bądź są mało precyzyjne. Stąd propozycja zastosowania w badaniach zachowania konsumentów modelowania i symulacji wieloagentowej. Celem artykułu jest prezentacja możliwości zastosowania powyższej metody w badaniach marketingowych. W artykule dokonano krótkiej charakterystyki tej metody, wskazano możliwości jej zastosowania w omawianym obszarze oraz przedstawiono procedurę wieloagentowego modelowania symulacyjnego. Ponad to zdefiniowano pojęcie agenta-konsumenta i jego podstawowe właściwości, a także omówiono problemy związane z właściwym odwzorowaniem jego zachowania w kontekście prowadzonych przez autorkę badań dotyczących stosowania symulacji wieloagentowej w modelowaniu zachowania konsumentów.
Abstract	Contemporary marketing actions focus on searching for ways of delivering satisfying products and services to consumers as well as on methods of maintaining consumers interest in order to generate profit, enhance company competitiveness and secure a desired market share. Because consumer behaviour is a complex system there is a problem of discovering rules which govern consumer decision making. The researchers apply many methods of modeling consumer behaviour, which are among others: techniques based on fuzzy logic, neural networks, decision trees, genetic algorithms. However, the applied methods do not take many factors into consideration or are not precise enough. Hence, the proposition of applying multi-agent based simulation in consumer behaviour research. The aim of the paper was to introduce the possibility of application this method in marketing research. The paper presents the essence of agent based modeling and simulation (ABMS). In addition to these, there were described the multi-agent modelling procedure and the concept of agent-consumer and its main features. There are also presented some problems of proper modelling of agent behaviour in the context of author’s research concerning the application of multi-agent simulation in consumer behavior studies.
Cytowanie	Wawrzyniak A. (2015) Modelowanie wieloagentowe jako narzędzie do badania zachowania konsumentów.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 14(63): 134-146
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2015_n63_s134.pdf

Autor	Ludwik Wicki
Tytuł	Regionalne zróżnicowanie realizacji działania „Modernizacja gospodarstw rolnych” w ramach PROW 2007-2013
Title	REGIONAL DIFFERENTIATION OF REALIZATION OF THE MEASURE “MODERNIZATION OF AGRICULTURAL HOLDINGS” WITHIN RDP 2007-2013
Słowa kluczowe	Program Rozwoju Obszarów Wiejskich, modernizacja gospodarstw rolnych, inwestycje, zróżnicowanie regionalne, Wspólna Polityka Rolna
Key words	Rural Development Programme, modernization of agricultural holdings, investments, regional diversity, the Common Agricultural Policy
Abstrakt	Celem opracowania jest ocena regionalnego zróżnicowania wykorzystania środków w ramach działania „Modernizacja gospodarstw rolnych”. Wykorzystano dane Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz statystyki Głównego Urzędu Statystycznego. Analizą objęto okres realizacji działania, czyli lata 2007-2015. Na działanie „Modernizacja gospodarstw rolnych” wydatkowano 9,6 mld złotych, czyli około 14% budżetu PROW 2007-2013. Ze wsparcia skorzystało ponad 73 tysiące gospodarstw, czyli 5,4% ogółu gospodarstw rolnych w Polsce i 15% gospodarstw powyżej 4 ESU. Średnia kwota dofinansowania na 1 projekt wynosiła 130 tys. złotych, co przy założeniu 50% udziału własnego daje wartość 260 tys. zł na jeden projekt. Zaobserwowano znaczne zróżnicowanie regionalne w realizacji działania. W województwach o rozdrobnionej strukturze agrarnej intensywność realizacji była niższa ze względu na małą siłę ekonomiczną gospodarstw. W regionach z dominacją dużych gospodarstw wykorzystanie środków z programu było wyższe i przyczyniało się głównie do zwiększenia technicznego uzbrojenia pracy. Stwierdzono także istotną dodatnią zależność między średnią wielkością gospodarstw i między poziomem produkcji towarowej na 1 ha, a intensywnością korzystania z tego działania. Działanie „Modernizacja gospodarstw rolnych” prowadziło przede wszystkim do rozwoju gospodarstw nastawionych prorynkowo o większej niż przeciętna sile ekonomicznej.
Abstract	The aim of the study is to assess regional differentiation of the use of funds under the measure "Modernisation of agricultural holdings". Data from the reports of the Agency for Restructuring and Modernisation of Agriculture and the Central Statistical Office were used in the analysis. The analysis covered the years 2007-2015, it is the whole period of the RDP realization. On the implementation of the measure "Modernisation of agricultural holdings" 9.6 billion PLN has been spent (14% of the budget of the RDP 2007-2013). About 73 thousand farms received support, that is 5.4% of all farms in Poland and 15% of farms with size above 4 ESU. The average grant for one project was 130 thousand PLN, which with a 50% the participation of the farmer funds gives a value of 260 thousand PLN per project. There were a significant regional differences in the implementation of the measure. In the provinces with fragmented agrarian structure intensity of its implementation was lower due to the low economic strength of the farms. In the regions, with the dominance of large farms use of funds from this measure was higher and contributes mainly to increase the capital/labor ratio. It was also found that there is a significant positive correlation between the intensity of the use of this measure and 1) the average size of farms, 2) the level of production sold per 1 ha in the province level. The measure "Modernisation of agricultural holdings" led primarily to the development of commercial farms with higher-than-average economic strength.
Cytowanie	Wicki L. (2015) Regionalne zróżnicowanie realizacji działania „Modernizacja gospodarstw rolnych” w ramach PROW 2007-2013.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 14(63): 147-160
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2015_n63_s147.pdf

Autor	Monika Zajkowska
Tytuł	Marketing zrównoważony jako czynnik wzrostu innowacyjności w małych i średnich przedsiębiorstwach
Title	SUSTAINABLE MARKETING AS A FACTOR OF INNOVATION GROWTH IN SMALL AND MEDIUM-SIZED ENTERPRISES
Słowa kluczowe	marketing zrównoważony, innowacje, małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP), innowacje zorientowane na zrównoważony rozwój
Key words	sustainable marketing, innovation, small and medium-sized enterprises (SMEs), sustainable oriented innovation
Abstrakt	Innowacyjność stanowi obecnie kluczowy czynnik dla przedsiębiorstw, aby skutecznie konkurować w zmieniających się otoczeniu gospodarczym. Jednym z coraz bardziej istotnych czynników innowacji może być zrównoważony marketing, koncepcja, która ma na celu integrację wymiaru ekologicznego, społecznego i ekonomicznego w procesie zarządzania. Szczególnie małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) są pod rosnącą presją, aby oferować bardziej ekologiczne, czystsze, bezpieczniejsze alternatywy dla istniejących produktów. Zmiana w podejściu do tworzenia nowych produktów i usług, jak tworzyć, dostarczać i komunikowania oferty firmy lub zasad współpracy z dostawcami i klientami są podstawą do zwiększenia poziomu innowacyjności i minimalizacji negatywnego wpływu działalności gospodarczej na społeczeństwo. Zrównoważony marketing jest ściśle związany z rozwojem innowacji, a w związku z tym ma wpływ na rozwój gospodarczy. Zatem rola marketingu staje się coraz bardziej znacząca, z jednej strony, na rozwój zachowania konsumentów wobec zasad zrównoważonego rozwoju, z drugiej strony, korzystania z możliwości tworzenia nowych innowacyjnych rozwiązań w przedsiębiorstwie.
Abstract	Innovation is nowadays a key for companies to stay competitive and to successfully compete in changing markets and environments. One increasingly important driver for innovation can be sustainable marketing, a concept which aims to integrate ecological, social and economic dimensions into conventional management. Especially small and medium-sized enterprises (SMEs) are under growing pressure to offer more ecological, cleaner, safer alternatives to existing products. The change in the approach to create new products and services, how to create, deliver and communicate the companys offer or the principles of co-operation with suppliers and customers are the basis for the increase in the level of innovation and minimize the adverse impact of business activities on society. Sustainable marketing is closely linked to the development of innovation and in this context affects economic development. Thus, the role of marketing is becoming increasingly, on the one hand, the development of consumer behavior towards the principles of sustainable development, on the other hand, the use of the opportunities for creating new innovative solutions in the enterprise.
Cytowanie	Zajkowska M. (2015) Marketing zrównoważony jako czynnik wzrostu innowacyjności w małych i średnich przedsiębiorstwach.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 14(63): 172-181
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2015_n63_s172.pdf

Autor	Andrzej Czyżewski, Piotr Kułyk
Tytuł	Kwestia rolna od Aleksandra Czajanowa i Władysława Grabskiego po jej współczesne ujęcie
Title	THE AGRICULTURAL ISSUE IN STUDIES OF ALEXANDER CZAJANOV AND WŁADYSŁAW GRABSKI AND ITS MODERN APPROACH
Słowa kluczowe	rolnictwo, polityka gospodarcza, kwestia rolna, dobra publiczne
Key words	agriculture, economic policy, agrarian question, public goods
Abstrakt	W artykule przedstawiono współczesne rozumienie kwestii rolnej uwzględniające ewolucję poglądów na temat jej źródeł i sposobów rozwiązywania. Jedno z pierwotnych i ważniejszych ujęć ekonomiczno-społecznych tego problemu można odnaleźć w pracach Aleksandra Czajanowa oraz Władysława Grabskiego, a także innych współczesnych im autorów. Zwracali oni uwagę na ograniczenia w zakresie przemian strukturalnych w rolnictwie i specyfikę relacji popytowo-podażowych dotyczących produktów rolnych. Wychodząc od ich koncepcji, można przejść do obecnej interpretacji kwestii agrarnej, obejmującej znaczenie dóbr publicznych i procesów globalizacji oraz liberalizacji gospodarek poszczególnych krajów w warunkach istniejących barier strukturalnych w rolnictwie. W opracowaniu wykazano zmiany zachodzące w zakresie podejścia do kwestii rolnej i sposobów jej rozwiązywania ze względu na ekonomiczno-społeczne uwarunkowania instytucjonalne. Podkreślono też uniwersalność tej kwestii wynikającą z roli poszczególnych czynników produkcji zaangażowanych w rolnictwie, a także charakteru indywidualnych gospodarstw rolnych jako podmiotów gospodarczych. Wykazano związki pomiędzy zmianami zachodzącymi w relacjach popytowo-podażowych w sektorze rolnym a oddziaływaniem mechanizmu rynkowego, a także skutki tego mechanizmu. Wyeksponowano problem kształtowania optimum społecznego, a także transferu i retransferu nadwyżki ekonomicznej wytworzonej w rolnictwie dla jego zrównoważonego rozwoju. W artykule pominięto kontekst polityczno-społeczny kwestii rolnej, obecny w pracach Fryderyka Engelsa, Róży Luxemburg i Włodzimierza Lenina jako wychodzący poza ramy opracowania. Z rozważań wynika historyczna żywotność badanego problemu przejawiająca się w różnych warunkach społeczno-ustrojowych.
Abstract	In the article we presented the modern approach of the agrarian question. One characterized changes going down in relations demand-of supply as result of the influence of the market mechanism in the agriculture conditioned the globalization. in the article we presented the concept of the agrarian question. Her original conception can be found in works of Aleksander Czajanow and Władysław Grabski and also other modern them authors. They paid the attention to restrictions within the range structural transformations in the agriculture and the specificity of the relation of demand-supply concerning agricultural products. Going out from their approach of mentioned problems one can pass to the present interpretation of the agrarian matter including the meaning of public goods and processes of the globalization and the liberalization of economies of individual countries conditioned existing still structural barriers in this area of the economy. In the elaboration one showed changes happening within the range approaches to the agricultural matter and manners of her resolution in the institutional system. One underlined the universality of seizing of the specificity of the agricultural production resulting both from the part of individual productive factors involved to her producing, and also from itself character of farms as economic subjects. In the elaboration one characterized changes happening in relations demand-of supply as result of the influence of the market mechanism in the agriculture. One discussed foundations and conditionings of the concept of the agricultural matter. We presented the meaning of public goods and external effects and market inefficiencies related to the agriculture in the formation of the social optimum one presented premises for the transfer and the retransfer of the economic surplus as the instrumentarium of the regulation of the social optimum and the achievement higher-level equilibriums of the social system.
Cytowanie	Czyżewski A., Kułyk P. (2015) Kwestia rolna od Aleksandra Czajanowa i Władysława Grabskiego po jej współczesne ujęcie.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 1: 18-30
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2015_n1_s18.pdf

Autor	Anna Rzeszutko
Tytuł	Regionalne zróżnicowanie wykorzystania potencjału produkcyjnego w rolnictwie polskim w warunkach wspólnej polityki rolnej
Title	REGIONAL DIFFERENTIATION OF USING OF PRODUCTION POTENTIAL OF POLISH AGRICULTURE IN TERMS OF COMMON AGRICULTURAL POLICY
Słowa kluczowe	potencjał produkcyjny, produktywność, rolnictwo, województwo
Key words	potential of production, productivity, agriculture, voivodeship
Abstrakt	Głównym celem opracowania jest wskazanie zmian w zakresie stopnia wykorzystania potencjału produkcyjnego rolnictwa w poszczególnych województwach w Polsce w okresie członkostwa w Unii Europejskiej. Stopień wykorzystania potencjału produkcyjnego obliczono jako iloraz rzeczywistej produktywności czynników produkcji, wyznaczonej metodą miernika syntetycznego, do produktywności teoretycznej, otrzymanej w wyniku zastosowania modelu regresji liniowej, w którym jako zmienne, obok produktywności rzeczywistej, wykorzystano również syntetyczny miernik potencjału produkcyjnego. W badaniach wykorzystano dane GUS z powszechnych spisów rolnych, które wyznaczają zakres czasowy badań – lata 2002- 2010. Wyniki badań wskazują na utrzymywanie się znacznego zróżnicowania przestrzennego potencjału produkcyjnego rolnictwa i poziomu jego produktywności przy pewnych zmianach w stopniu jego wykorzystania.
Abstract	The main objective of the study is to identify changes of the use of agricultural productivity potential in the various voivodeships in Poland within the membership in the European Union. The degree of the use of agricultural productivity potential constitutes the relation between productivity of factors of production (obtained by using synthetic coefficient) and their theoretical productivity (obtained by applying linear regression model). As the variables for the linear regression model the synthetic coefficient of productivity of factors of production and also the synthetic coefficient of agricultural productivity potential were used. The study is based on data from Agricultural Censuses - 2002 and 2010 and refers to Polish voivodeships. The results indicates on persisting regional differentiation of potential of agricultural production and the level of its productivity, but also on the changes in the degree of the use of agricultural productivity potential.
Cytowanie	Rzeszutko A. (2015) Regionalne zróżnicowanie wykorzystania potencjału produkcyjnego w rolnictwie polskim w warunkach wspólnej polityki rolnej.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 1: 46-58
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2015_n1_s46.pdf

Autor	Marcin Mucha
Tytuł	Reformy rynku cukru w okresie ćwierćwiecza polskiej transformacji
Title	SUGAR MARKET REFORMS IN A PERIOD OF TWENTY-FIVE YEARS AFTER POLISH TRANSFORMATION
Słowa kluczowe	cukier, rynek cukru, cukrownictwo, reforma, Unia Europejska, regulacja rynku
Key words	sugar, sugar market, sugar industry, reform, European Union, market regulation
Abstrakt	Jedną z istotnych branż, której struktura i funkcjonowanie podlegały głębokim przeobrażeniom po transformacji ustrojowej w Polsce, jest cukrownictwo. W okresie od 1990 r. do 2014 r. sektor przeszedł zasadnicze reformy związane z odejściem od gospodarki planowanej na rzecz gospodarki wolnorynkowej, próbami stabilizacji rynku za pomocą interwencji państwowej oraz wejściem Polski do Unii Europejskiej (UE). Artykuł stanowi przekrojowy przegląd najistotniejszych reform, które dokonały się w tym okresie oraz próbę oceny poszczególnych rozwiązań zastosowanych na rynku cukru w Polsce. Analizie poddano regulacje branżowe wdrożone od 1990 r. do 2014 r. oraz parametry surowcowo-produkcyjne osiągane w branży cukrowniczej w tych latach. W artykule wykorzystano dane statystyczne Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Związku Producentów Cukru w Polsce (ZPC).
Abstract	Sugar sector is one of the important sectors, which structure and activities were subject to deep changes after transformation of the political system in Poland. In years 1990 to 2014 the sector has gone through some fundamental reforms connected with shifting from centralized economy to free market economy, attempting to stabilize market by state intervention and accessing Poland to European Union. The article is an overview of the most important reforms from 1990 to 2014 and an attempt to assess the particular solutions on the sugar market in Poland. The analysis covered the most important sector regulations in years 1990 and 2014 and the most important raw material and production figures of the sector in these years. The article uses statistical data from Institute of Agricultural and Food Economics (IERIGŻ) and Association of Sugar Producers in Poland (ZPC).
Cytowanie	Mucha M. (2015) Reformy rynku cukru w okresie ćwierćwiecza polskiej transformacji.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 1: 106-114
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2015_n1_s106.pdf

Autor	Zofia Kołoszko-Chomentowska, Leszek Sieczko
Tytuł	Organizacja i wyniki małych gospodarstw rolnych województwa podlaskiego
Title	ORGANIZATION AND RESULTS OF SMALL AGRICULTURAL HOLDINGS IN THE PODLASIE VOIVODESHIP
Słowa kluczowe	małe gospodarstw rolne, organizacja, rozwój, dochód
Key words	small farm, organization, development, income
Abstrakt	W pracy dokonano oceny zmian organizacyjnych i ekonomicznych w małych gospodarstwach rolnych województwa podlaskiego, znajdujących się w polu obserwacji FADN. W ocenie uwzględniono zmiany w zasobach czynników wytwórczych oraz wybrane wyniki produkcyjno-ekonomiczne w latach 2011-2012. W produkcji roślinnej gospodarstwa ograniczyły się do roślin zbożowych, rezygnując z roślin bardziej wymagających. W strukturze zwierząt dominowało bydło, w tym krowy mleczne. W przypadku pogłowia trzody chlewnej odnotowano spadek. Zwiększył się poziom technicznego uzbrojenia pracy, a także dochodowość ziemi i pracy. Słabsza efektywność majątku trwałego wynika z dużego uzbrojenia technicznego ziemi i pracy, co generuje wysokie koszty stałe i wpływa na obniżenie poziomu efektywności. Mimo wzrostu poziomu dochodu z gospodarstwa rolnego, jego relacja do stawki parytetowej była niekorzystna. W 2011 r. wartość dochodu na osobę pełnozatrudnioną rodziny stanowiła 47% dochodu parytetowego, a w 2012 r. nastąpiło dalsze obniżenie i relacja ta wynosiła zaledwie 42%.
Abstract	This paper undertakes to assess the organizational and economic changes in small agricultural holdings in the Podlasie voivodeship, subject to FADN observation. The assessment accounts for changes in factors of production and in selected production and economic results in the years 2011-2012. Plant production was limited to cereals, without more demanding plants. Cattle, including dairy cows, were dominant in the animal structure. There was a downward trend in swine livestock population. The technical level of work increased, as well as the profitability of land and labor. Poorer effectiveness of fixed assets is the result of high technical development of the land and labor, which generates high fixed costs and reduces the level of effectiveness. Despite growth of the level of income from an agricultural holding, its relation to the parity rate was unfavorable. In 2011, the value of income per family member employed full-time made up 47% of parity income, and this value was further reduced in 2012, when this relation was equal to just 42%.
Cytowanie	Kołoszko-Chomentowska Z., Sieczko L. (2015) Organizacja i wyniki małych gospodarstw rolnych województwa podlaskiego.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 1: 115-122
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2015_n1_s115.pdf

Autor	Aneta Mikuła, Stanisław Stańko
Tytuł	Długookresowe zmiany relacji cenowych w łańcuchu marketingowym wieprzowiny w Polsce
Title	LONG-TERM CHANGES IN PRICE RELATIONS IN THE MARKETING CHAIN OF PORK IN POLAND
Słowa kluczowe	ceny detaliczne, ceny surowca rolniczego, łańcuch marketingowy, rozstęp cenowy (marża marketingowa), tendencje
Key words	retail price, farm price, food marketing chain, price spread (marketing margin), trends
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono tendencje w kształtowaniu się rozstępu cenowe­go (ang. price spread), marży marketingowej (ang. marketing margin), marży cenowej (ang. price margin) na przykładzie rynku żywca wieprzowego i rynku detalicznego 16 produktów żywnościowych wytwarzanych z wieprzowiny. Miarą rozstępu cenowego była relacja cen detalicznych i cen żywca w długim okresie (dane miesięczne z lat 1997-2014). Wzrost rozstępu cenowego stwierdzono dla takich produktów żywnościowych, jak: żeberka, boczek wędzony, parówki wieprzowe, kiełbasa „Myśliwska sucha”, mięso mielone i nogi wieprzowe. Tendencja spadkowa rozstępu cenowego występowała dla: schabu środkowego, mięsa wieprzowego bez kości (łopatki), szynki, baleronu gotowanego, polędwicy sopockiej parzonej, wątroby surowej oraz konserwy wieprzowej „Turystyczna”, a względnie ustabilizowany rozstęp cenowy występował w przypadku kiełbas „Krakowskiej suchej” i „Toruńskiej” oraz mielonki wieprzowej.
Abstract	The paper presents trends in the price spread (marketing margin, price margin) on the example of the market price of live pigs and sixteen retail market food products made from pork. The measure of the price spread was the ratio of retail prices and the prices of pork in the long term (monthly data from the years 1997-2014). Increase the price spread stated for such foods as ribs, smoked bacon, pork sausages, sausage “Myśliwska sucha”, minced meat and legs. The downward trend in the price spread appeared for the middle loin, boneless pork - shoulder, ham and cooked ham, loin “Sopocka” cooked, raw liver, and canned pork “Turystyczna”, and the relatively stable price gap occurred in the case of sausage “Krakowska sucha”, sausage “Toruńska” and luncheon meat.
Cytowanie	Mikuła A., Stańko S. (2015) Długookresowe zmiany relacji cenowych w łańcuchu marketingowym wieprzowiny w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 2: 47-56
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2015_n2_s47.pdf

Autor	Julia Pawołek
Tytuł	Zmiany samowystarczalności żywnościowej krajów Unii Europejskiej
Title	CHANGES IN FOOD SELF-SUFFICIENCY IN THE EUROPEAN UNION COUNTRIES
Słowa kluczowe	samowystarczalność żywnościowa, bezpieczeństwo żywnościowe, produkcja artykułów rolno-spożywczych, spożycie artykułów rolno-spożywczych
Key words	food self-sufficiency, food safety, consumption of agri-food products, production of agri-food products
Abstrakt	Celem artykułu jest omówienie zmian poziomu samowystarczalności żywnościowej w krajach członkowskich UE, definiowanej jako stosunek krajowego zużycia artykułów rolno-spożywczych względem krajowej produkcji. W latach 2004-2011 w UE nie zaobserwowano istotnych zmian samowystarczalności żywnościowej. Przeprowadzona analiza wykazała, że kraje wyżej rozwinięte mają wyższą samowystarczalność w zakresie produktów pochodzenia zwierzęcego, a niżej rozwinięte w zakresie zbóż.
Abstract	The aim of this paper is to discuss the changes in food self-sufficiency in the EU countries, defined as the proportion of domestic consumption in comparison with domestic production. In 2004-2011 there were no signi­ficant changes in food self-sufficiency in the EU. The analysis showed that the more developed countries have a higher self-sufficiency in livestock products, while less developed countries in the field of cereals.
Cytowanie	Pawołek J. (2015) Zmiany samowystarczalności żywnościowej krajów Unii Europejskiej.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 2: 67-77
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2015_n2_s67.pdf

Autor	Lilianna Jabłońska, Wioleta Sobczak
Tytuł	Ceny detaliczne warzyw w Polsce i w wybranych krajach europejskich
Title	VEGETABLES RETAIL PRICES IN POLAND AND SELECTED EU COUNTRIES
Słowa kluczowe	ceny detaliczne, warzywa, Polska, Unia Europejska
Key words	retail prices, vegetables, Poland, European Union
Abstrakt	W pracy dokonano poziomej oraz pionowej analizy porównawczej cen detalicznych warzyw w Polsce i w wybranych krajach europejskich. Analizowano zróżnicowanie cen pomiędzy krajami na tle zróżnicowania poziomu zamożności, dynamikę ich zmian w wybranych krajach oraz relacje cen wybranych gatunków warzyw. Szeregi czasowe dotyczące relatywnych cen produktów ogrodniczych w postaci indeksów cen i wartości PKB przypadającego na jednego mieszkańca pochodzą z Eurostatu, Głównego Urzędu Statystycznego oraz publikacji Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowego Instytutu Badawczego (IERiGŻ-PIB). Okres badawczy obejmuje lata 2004-2012, czyli po wejściu Polski do Unii Europejskiej (UE). Badania wykazały, że na europejskich rynkach występuje tendencja wzrostowa cen detalicznych warzyw, której towarzyszył wzrost produktu krajowego brutto (PKB) per capita, a siła współzależności obu zmiennych była wyższa w krajach o niższym poziomie zamożności.
Abstract	In the paper the horizontal and vertical comparative analysis of retail prices of vegetables in Poland and selected European countries have been done. The differences in prices between countries against level of afflu­ence differentiation, the dynamics of their changes in the selected countries and the price relationships of some vegetables have been analyzed. The time series for the relative prices of horticultural products in the form of price indexes and the GDP per capita come from Eurostat, the Central Statistical Office and the publication of the Institute of Agricultural and Food Economics - National Research Institute. The study covered the years 2004-2012, in after the Polish accession to the EU. The results of the analysis will allow to assess the situation of vegetable consumers in Poland compared to other EU countries, and may be also helpful in decision-making process of companies operating on the vegetable market. Research has shown that on the European markets there is a growing trend in vegetable retail prices, accompanied by an increase in GDP per capita. The strength of the correlation of these two variables was higher in countries with lower levels of wealth.
Cytowanie	Jabłońska L., Sobczak W. (2015) Ceny detaliczne warzyw w Polsce i w wybranych krajach europejskich.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 2: 97-104
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2015_n2_s97.pdf

Autor	Mariusz Hamulczuk, Stanisław Stańko
Tytuł	Sezonowość i cykliczność cen oraz ich relacji w łańcuchu marketingowym wieprzowiny
Title	SEASONALITY AND CYCLICAL NATURE OF PRICES AND THEIR RELATIONSHIPS IN PORK MARKETING CHAIN
Słowa kluczowe	ceny detaliczne, ceny surowca rolniczego, łańcuch marketingowy, wahania sezonowe i cykliczne, rozstęp cenowy
Key words	retail price, farm price, food marketing chain, seasonal and cyclical fluctuations, price spread
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono wahania sezonowe i cykliczne cen żywca wieprzowego oraz cen detalicznych 16 produktów żywnościowych wytwarzanych z wieprzowiny. Podstawą do określenia prawidłowości zmian cen były miesięczne dane z lat 1997-2014. Do wyodrębnienia wahań sezonowych i cyklicznych zastosowano metodę X-12-ARIMA oraz filtry Hodricka-Prescotta. Badania potwierdzają występowanie wahań sezonowych i cyklicznych w łańcuchu marketingowym wieprzowiny w Polsce. Wahania sezonowe cen na rynku sprzedaży detalicznej są opóźnione w stosunku do wahań na rynku żywca o 1-2 miesiące, podczas gdy opóźnienie w przypadku wahań cyklicznych wynosi 1-6 miesięcy. Analizy wykonane zgodnie z modelem addytywnym wskazują, że wahania cen rolnych w znacznym stopniu są przenoszone na zmiany cen detalicznych. Z kolei zastosowania modelu multiplikatywnego wskazują, że zmienność cen detalicznych jest niższa niż zmienność cen rolnych.
Abstract	The study presents the seasonal and cyclical fluctuations in the pork prices and retail prices of 16 pork-based food products. The fluctuations in the prices were determined on the basis of monthly data for 1997-2014. To extract the seasonal and cyclical fluctuations the study used the X-12-ARIMA method and Hodrick-Prescott filter. The research confirms the presence of seasonal and cyclical fluctuations in the pork marketing chain in Poland. Seasonal fluctuations of prices on the retail market are delayed to fluctuations in the farm market by 1-2 months, whereas corresponding lags in cyclical fluctuations are 1-6 months. The analyses carried out with the use of additive models indicate that fluctuations in agricultural prices are largely transmitted to retail prices. On the other hand, the use of multiplicative model suggests that the variability of the retail price is lower than the variability of agricultural prices.
Cytowanie	Hamulczuk M., Stańko S. (2015) Sezonowość i cykliczność cen oraz ich relacji w łańcuchu marketingowym wieprzowiny.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 3: 7-19
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2015_n3_s7.pdf

Autor	Anna Grontkowska, Ludwik Wicki
Tytuł	Zmiany znaczenia agrobiznesu w gospodarce i w jego wewnętrznej strukturze
Title	CHANGES TO THE IMPORTANCE OF AGRIBUSINESS IN THE ECONOMY AND ITS INTERNAL STRUCTURE
Słowa kluczowe	agrobiznes, biogospodarka, handel zagraniczny, produkt krajowy brutto, rolnictwo, przemysł rolno-spożywczy
Key words	agribusiness, bio-economy, foreign trade, gross domestic product, agriculture, food processing industry
Abstrakt	Celem opracowania jest określenie tempa zmian w agrobiznesie w Polsce w latach 1995-2013. Na podstawie danych statystycznych dokonano oceny zmiany znaczenia agrobiznesu w Polsce i jego wewnętrznej strukturze. Stwierdzono, że wartość dodana wytwarzana w agrobiznesie w Polsce zwiększyła się w ujęciu realnym o 20 mld zł, czyli o 30%. Tylko 15% tego wzrostu można przypisać rolnictwu. Udział agrobiznesu w całej gospodarce zmniejszył się z 4,1% w latach 1995-1999 do 3,1% w latach 2011-2013, czyli 0,06 p.p. rocznie. Udział rolnictwa w tworzeniu wartości dodanej brutto w ramach agrobiznesu zmniejszał się w tempie 1,1% rocznie i w latach 1995-2013 obniżył się z 59% do 49%. Wydajność pracy w całym sektorze wynosiła w 2013 roku 38% średniej dla całej gospodarki i obniżała się. W rolnictwie było to tylko 20%, a w przemyśle rolno-spożywczy 102% średniej krajowej. Bardzo wysoki był udział sektora w handlu zagranicznym – aż 13% w 2013 roku, czyli dwa razy więcej niż udział w produkcji globalnej. Agrobiznes w Polsce wciąż odgrywa bardzo ważną rolę w gospodarce, główną siłą napędową jego rozwoju są przetwórstwo rolno-spożywcze oraz eksport produktów żywnościowych.
Abstract	The aim of the study is to determine the rate of change in agribusiness in Poland in the years 1995-2013. In the analysis of statistical data published by the CSO were used. It was found that the value added generated in agribusiness in Poland increased in real terms over the period 1995-2013 by $ 20 billion, it is about 30%. Only 15% of this increase can be attributed to agriculture. In the same period, the share of agribusiness in the whole economy fell from 4.1% to 3.1%, that is by 0.06 percentage points annually. The share of agriculture in gross value added in agribusiness decreased at a rate of 1.1% per year, and its share dropped from 59% to 49% in years 1995-2013. Labour productivity in agribusiness was in 2013 at 38% of the average for the whole economy. In agriculture, labor productivity was at level of 20% of the national average. Labour productivity in agri-food industry was much higher – on the level of average for whole Polish economy. Agribusiness share in foreign trade was high, and in 2013 it was 13%, which is twice more than its share in global production. Agribusiness in Poland continues to play an important role in the economy, the main driving force of its growth is agri-food processing and export of food products.
Cytowanie	Grontkowska A., Wicki L. (2015) Zmiany znaczenia agrobiznesu w gospodarce i w jego wewnętrznej strukturze.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 3: 20-32
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2015_n3_s20.pdf

Autor	Arkadiusz Sadowski, Paulina Sobieszczańska
Tytuł	Finansowe wsparcie polskiego przemysłu spożywczego środkami Unii Europejskiej w latach 2004-2013 w ujęciu regionalnym
Title	FINANCIAL SUPPORT FOR THE POLISH AGRI-FOOD INDUSTRY BY THE EUROPEAN UNION FUNDS IN 2004-2013
Słowa kluczowe	przemysł spożywczy, Sektorowy Program Operacyjny „Rolnictwo”, Program Rozwoju Obszarów Wiejskich
Key words	food industry, Sectoral Operational Programme „Agriculture”, Rural Development Program
Abstrakt	W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczących wsparcia rozwoju przemysłu spożywczego w Polsce środkami Unii Europejskiej (UE). Uwzględniono dwa okresy programowania: lata 2004-2006 oraz 2007-2013. Wykazano, że w obu przypadkach liczba projektów współfinansowanych z funduszy UE była relatywnie niewielka, wziąwszy pod uwagę ogólną liczbę zakładów przetwórczych, jednak przeciętna jednostkowa wartość była zazwyczaj znacząca i przekraczała milion złotych. Regionalne zróżnicowanie znaczenia wsparcia było duże. W okresie poakcesyjnym w przemyśle spożywczym odnotowano wzrost skali produkcji oraz jej koncentrację przy jednoczesnej redukcji zatrudnienia. Poza wsparciem finansowym na taki stan rzeczy wpłynęła głównie możliwość uczestnictwa we wspólnym europejskim rynku.
Abstract	The article presents the results of studies concerning the support the development of agri-food industry in Poland from the European Union funds. Two programming periods, it is 2004-2006 and 2007-2013 was taken into account. It has been shown that in both cases the number of projects co-financed from EU funds was relatively small, given the total number of processing plants, but the average unit value was usually significant and exceeded one million zlotys. Regional differences in the importance of support was large. In the post-accession period agri-food industry has undergone a significant evolution, consisting mainly of increasing the scale of production and its concentration, while reducing employment. Apart from financial support for such a state of affairs affected mainly the opportunity to participate in the common European market.
Cytowanie	Sadowski A., Sobieszczańska P. (2015) Finansowe wsparcie polskiego przemysłu spożywczego środkami Unii Europejskiej w latach 2004-2013 w ujęciu regionalnym.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 3: 33-41
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2015_n3_s33.pdf

Autor	Katarzyna Chrobocińska, Katarzyna Łukiewska
Tytuł	Przestrzenne zróżnicowanie potencjału produkcyjnego rolnictwa w Polsce
Title	SPATIAL DIFFERENTIATION OF PRODUCTION POTENTIAL OF AGRICULTURE IN POLAND
Słowa kluczowe	potencjał produkcyjny, rolnictwo, metoda Warda
Key words	production potential, agriculture, Ward’s method
Abstrakt	W opracowaniu dokonano oceny zróżnicowania potencjału produkcyjnego rolnictwa pomiędzy województwami Polski. Analiza dotyczyła średnich wyników z lat 2011- 2013. Wykorzystano metody statystyki opisowej oraz metodę Warda. Z przeprowadzonej analizy wynika, że największe dysproporcje dotyczą produktywności pracy oraz wyposażenia pracy w pozostałe zasoby produkcyjne, tj. ziemię i kapitał. Można przypuszczać, że właśnie te czynniki w największym stopniu decydują o potencjale i pozycji konkurencyjnej rolnictwa. Największym potencjałem rolnictwa wyróżniały się województwa warmińsko-mazurskie i zachodniopomorskie, a najmniejszym województwa południowej i wschodniej Polski: małopolskie, podkarpackie, lubelskie, świętokrzyskie i śląskie.
Abstract	The study assesses the production potential diversity of agricultural in Polish regions in 2011-2013. The study used descriptive statistics and Ward’s method. The analysis shows that the greatest disparities relate to labour productivity and equipment working in other productive resources, i.e. land and capital. It can be assumed that these factors are the main determinants of potential and competitive position. The greatest potential for agriculture stand out Warmia-Mazury and zachodniopomorskie, whereas the smallest in voivodships in southern and eastern Poland: małopolskie, podkarpackie, lubelskie, świętokrzyskie and śląskie.
Cytowanie	Chrobocińska K., Łukiewska K. (2015) Przestrzenne zróżnicowanie potencjału produkcyjnego rolnictwa w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 3: 56-65
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2015_n3_s56.pdf

Autor	Ewa Kołoszycz, Artur Wilczyński
Tytuł	Wpływ zmienności cen skupu mleka na ryzyko dochodowe gospodarstw mlecznych w latach 2015-2020
Title	IMPACT OF MILK PRICE VOLATILITY IN RISK OF DAIRY FARMS INCOME IN THE PERIOD 2015-2020
Słowa kluczowe	metoda Monte Carlo, zmienność cen mleka, gospodarstwa mleczne, wartość oczekiwana, parytet dochodu
Key words	Monte Carlo method, the volatility of milk prices, dairy farms, the expected value, income parity
Abstrakt	Działalność gospodarstw rolnych determinowana jest przez wiele czynników ekonomicznych, technologicznych czy instytucjonalnych. Dają one podstawy do tworzenia scenariuszy ryzyka pozwalającego oszacować prawdopodobieństwo wystąpienia strat z prowadzonej działalności bądź niezrealizowania założonego celu. W badaniach określono ryzyko nieosiągnięcia w latach 2015-2020 dochodu z gospodarstwa rolnego na poziomie z 2014 roku. Realizacja celu wymagała zbudowania gospodarstw modelowych. Źródłem danych był system FADN, a obiektami badawczymi gospodarstwa wyspecjalizowane w produkcji mleka. W przeprowadzonych symulacjach uwzględniono zmiany, które nastąpiły we wspólnej polityce rolnej, w tym rezygnację z systemu kwotowania produkcji mleka. Przeprowadzone badania wykazały, że istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że w latach 2015-2020 żadne z analizowanych gospodarstw modelowych nie będzie osiągać wyższego dochodu niż w 2014 roku. Wykazano także, że w gospodarstwach o stadzie krów mniejszym niż 5 sztuk wskazany cel nie będzie możliwy do zrealizowania. Z wykonanych analiz wynika także, że parytet dochodu na poziomie średniego wynagrodzenia w gospodarce narodowej będą w stanie osiągnąć jedynie gospodarstwa utrzymujące więcej niż 20 krów mlecznych.
Abstract	Farms activities depend on many economic, technological or institutional factors. They create a framework to build different scenarios and to estimate probability of losses or failure to achieve the objectives of farms. In the studies assessed probability of failure to achieve of family farm income on the level of the year 2014 in period 2015-2020. On the basis of data from FADN system model farms specializing in milk production were created. The studies includes changes in the Common Agricultural Policy, with the abolition of the milk quota system. Results show that there is a high probability that in the years 2015-2020, none of the analyzed model farms will achieve a higher income than in 2014. It was also shown that in farms with less than 5 cows in the herd, this level will not be reached. This analysis indicates that parity income level of the average wage in the national economy will reach only farms with more than 20 dairy cows.
Cytowanie	Kołoszycz E., Wilczyński A. (2015) Wpływ zmienności cen skupu mleka na ryzyko dochodowe gospodarstw mlecznych w latach 2015-2020.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 3: 66-77
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2015_n3_s66.pdf

Autor	Grażyna Nachtman
Tytuł	Efekty produkcyjno-ekonomiczne gospodarstw ekologicznych w 2013 roku
Title	PRODUCTION-ECONOMIC PERFORMANCE OF ORGANIC FARMS IN THE YEAR 2013
Słowa kluczowe	gospodarstwo ekologiczne, rachunkowość rolna FADN, efektywność produkcji ekologicznej, dochodowość gospodarstw ekologicznych, produktywność ziemi, wsparcie finansowe gospodarstw ekologicznych, ekologiczny system produkcji
Key words	organic farms, agricultural accountancy FADN, efficiency of organic production, profitability of organic farms, land productivity, financial support of organic farms, organic farming system
Abstrakt	W Polsce wśród gospodarstw ekologicznych tylko około 2/3 stanowią jednostki prowadzące produkcję wyłącznie w systemie ekologicznym. Pozostałe gospodarstwa ekologiczne prowadzą także produkcję w systemie konwencjonalnym. Opracowanie obejmuje sytuację produkcyjno-ekonomiczną gospodarstw stosujących wyłącznie ekologiczne metody produkcji, które były zlokalizowane w ośmiu województwach. Gospodarstwa charakteryzowały się niską wielkością ekonomiczną i niskimi zasobami ziemi przy stosunkowo wysokich zasobach pracy, ale cechowały się zróżnicowaniem kierunków produkcji. Gospodarstwa większe obszarowo z województwa dolnośląskiego i warmińsko-mazurskiego skupiły się na chowie zwierząt trawożernych, uprawie roślin pastewnych i zbóż, natomiast w pozostałych województwach (lubelskim, mazowieckim, małopolskim, podkarpackim, świętokrzyskim, podlaskim) zakres działalności produkcyjnych był szerszy, w tym wzbogacony o produkcję warzyw i owoców. Działalność operacyjna większości tych gospodarstw była nieopłacalna i tylko dzięki dopłatom mogły one funkcjonować.
Abstract	The paper discusses the organization, production and economic effects of organic farms, applying exclusively organic production methods. They were deployed mainly in the eastern part of Poland. The average utilized agricultural area was between 15 and 35 hectares and they represented various types of production. The increase in production volume was clearly dependent on the intensity of production level. In terms of production results, much worse outcomes were observed in farms focused on animal production. In most farms the production was unprofitable - the costs were higher than the output. Family farm income in all groups of holdings was positive only after adding the value of subsidies to operational activities was taken into account. However, most of these farms is not viable and unable to develop.
Cytowanie	Nachtman G. (2015) Efekty produkcyjno-ekonomiczne gospodarstw ekologicznych w 2013 roku.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 3: 78-90
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2015_n3_s78.pdf