Wyniki wyszukiwania

Autor	Agata Grużewska, Marek Gugała, Krystyna Zarzecka
Tytuł	Analiza rynku owoców jagodowych – wybrane elementy
Title	Analysis of the Berry Market – Selected Elements
Słowa kluczowe	owoce jagodowe, produkcja, konsumpcja
Key words	berry fruit, production, consumption
Abstrakt	Celem pracy była identyfikacja zmian zachodzących na rynku owoców jagodowych w Polsce oraz w wybranych krajach Unii Europejskiej, w latach 2006-2017. W opracowaniu dostępnych danych i prezentacji wyników badań wykorzystano metody opisowe i porównawcze. W publikacji wykorzystano dane GUS oraz FAO, dotyczące powierzchni upraw, wielkości produkcji i spożycia owoców, ze szczególnym uwzględnieniem owoców jagodowych, na świecie i wybranych krajach Unii Europejskiej oraz w Polsce. Analizą objęto lata 2006–2017 dla Polski w odniesieniu do powierzchni upraw i wielkości produkcji, lata 2006-2017 w odniesieniu do wielkości spożycia, a w badaniach Polski na tle świata i wybranych krajów UE, ze względu na wielkość produkcji i powierzchnię upraw owoców jagodowych, uwzględniono rok 2016.
Abstract	The aim of the work was to identify changes taking place in the market of berries in Poland and selected European Union countries from 2006 to 2017. Descriptive methods were used to analyse the available data and present the study results. The work is based on GUS (the Main Statistical Office in Poland) and FAO data pertaining to cropped area, production volume and fruit consumption level, paying special attention to berries, in Poland, selected European Union countries and worldwide. Data for the period 2013-2017 was considered for cropped area and production volume in Poland, 2006-2017 for consumption level, and the year 2016 for production volume and area under berry plants in Poland against the background of the world and selected EU countries.
Cytowanie	Grużewska A., Gugała M., Zarzecka K. (2018) Analiza rynku owoców jagodowych – wybrane elementy.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 4: 152-161
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n4_s152.pdf

Autor	Agnieszka Borowska
Tytuł	Zmiany na rynku śliwek w Polsce w latach 2010–2016 ze szczególnym uwzględnieniem śliwek regionalnych z oznaczeniami geograficznymi ChOG
Title	Changes in the Polish plums market, with particular reference to regional plums with protected geographical indications in the period 2010–2016
Słowa kluczowe	śliwki, produkcja, plony, śliwka regionalna, chronione oznaczenie geograficzne (ChOG), ceny
Key words	plums, production, yield, regional plums, protected geographical indication (PGI), price
Abstrakt	Celem opracowania jest przedstawienie sytuacji na rynku śliwek w Polsce na tle zmian światowych po stronie podażowej w latach 2010–2016, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji na rynku śliwek regionalnych mających oznaczenia geograficzne. Określono kierunki zmian w powierzchni upraw, produkcji owoców i plonu w Polsce na tle tendencji w sytuacji światowej i UE-28. Przedstawiono specyfikę, skalę i uwarunkowania produkcji oraz kształtowanie się cen śliwek regionalnych mających chronione oznaczenie geograficzne (ChOG). Główne tendencje na rynku światowym określono na podstawie wielkości z lat 2010–2016 zawartych w publikacjach FAO, dane krajowe natomiast pochodziły z GUS, ARIMR, GIJHARS, badań własnych w latach 2010–2017 oraz ze Stowarzyszenia Producentów Owoców i Warzyw w Ujanowicach.
Abstract	The aim of the study is to present the market situation of plums in Poland against the background of global changes on the supply side in 2010–2016, with particular emphasis on the situation on the market of regional plums with protected geographical indications (PGI). The directions of changes in the area of cultivation, fruit production and yield in Poland were determined against the background of world and EU-28 tendencies. The specifics scale and conditions of production as well as prices of plums with PGI are presented. The main trends on the world market were determined on the basis of volumes from 2010-2016 included in FAO publications, while national data came from the Central Statistical Office (GUS), Agency for Restructuring and Modernization of Agriculture (ARIMR), GIJHARS, own research in the period 2010–2017 and Association of Fruit and Vegetable Producers in Ujanowice.
Cytowanie	Borowska A. (2018) Zmiany na rynku śliwek w Polsce w latach 2010–2016 ze szczególnym uwzględnieniem śliwek regionalnych z oznaczeniami geograficznymi ChOG.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 124: 61-78
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2018_n124_s61.pdf

Autor	Łukasz Pietrych, Ewa Wasilewska
Tytuł	Starzenie się społeczeństwa a wzrost gospodarczy w krajach Unii Europejskiej
Title	Demographical Ageing and Economic Growth in the UE Countries
Słowa kluczowe	starzenie się ludności, wzrost gospodarczy, Unia Europejska, modele panelowe
Key words	demographical ageing, economic growth, European Union, panel models
Abstrakt	Z uwagi na wciąż pogłębiający się proces demograficznego starzenia się ludności i znaczenie skutków tego procesu dla gospodarki, w artykule poddano analizie relację pomiędzy starzeniem się społeczeństwa krajów Unii Europejskiej a wzrostem gospodarczym. Celem podjętych badań była próba określenia wpływu starzenia się społeczeństwa na dynamikę wzrostu gospodarczego w krajach UE 27. Okres badań obejmował lata 1996-2016, dane pochodziły z bazy Eurostatu oraz Banku Światowego. Na potrzeby badań uwzględniono podział na kraje „starej” Unii i „nowej” Unii. Za miarę wzrostu gospodarczego przyjęto tempo wzrostu PKB, natomiast uwzględnionymi miarami starości demograficznej były stopa starości (odsetek osób w wieku 65+ w populacji) oraz współczynnik sędziwej starości (odsetek osób w wieku 80+ w populacji). Wykorzystano modele panelowe. Stwierdzono, że demograficzne starzenie się społeczeństwa ujemnie koreluje z dynamiką wzrostu gospodarczego. W skonstruowanych modelach panelowych dla krajów „starej” Unii współczynniki regresji odpowiadające stopie starości i współczynnikowi sędziwej starości wynosiły odpowiednio: –0,446 oraz –1,521, podczas gdy dla krajów „nowej” Unii były równe: –0,153 (dla stopy starości) oraz –0,980 (dla współczynnika sędziwej starości). Oznacza to, że negatywny wpływ starzenia się ludności na tempo wzrostu PKB jest silniejszy w krajach „starej” Unii w porównaniu z krajami „nowej” Unii.
Abstract	Due to the still growing demographic aging process and the significance of this process on the economy, the article analyzes relationship between the demographic aging of the European Union countries and economic growth. The aim of the research was to determine the impact of demographic aging on the rate of economic growth in the EU27. The research period covered the years 2000-2015. Data from the Eurostat and the World Bank databases were used. The study adopted a division into the “old” and “new” EU Member States. The rate of GDP growth was taken as the measure of economic growth, while the measures of demographic aging included the old-age rate (percentage of population aged 65 or over) and the venerable senility rate (share of the population at the age of 80 or more in the general number of population). Panel models were used. It was found that the demographical aging of society negatively correlates with the dynamics of economic growth. In panel models constructed for countries of the "old" Union, regression coefficients for the old-age rate and the venerable senility rate were respectively: –0,446 and –1,521, while for the "new" EU countries were equal to: –0,153 (for the old-age rate) and –0,980 (for the venerable senility rate). This means that the negative impact of demographic aging on the GDP growth rate is more strongly observed in the countries of the "old" Union in comparison with the countries of the "new" Union.
Cytowanie	Pietrych Ł., Wasilewska E. (2018) Starzenie się społeczeństwa a wzrost gospodarczy w krajach Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 4: 481-492
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n4_s481.pdf

Autor	Magdalena Golonko, Aleksandra Perkowska, Tomasz Rokicki
Tytuł	Regionalizacja produkcji zwierzęcej na świecie
Title	Regionalization of Animal Production in the World
Słowa kluczowe	globalizacja, regionalizacja rolnictwa, produkcja zwierzęca na świecie
Key words	globalization, regionalization of agriculture, animal production in the world
Abstrakt	Celem głównym badań była ocena regionalizacji produkcji zwierzęcej na świecie oraz występującym w tym aspekcie zmian. W artykule przedstawiono wartość produkcji zwierzęcej w regionach świata określanych przez kontynenty. Źródłem materiałów były dane z FAOSTAT. Okres badań dotyczył lat 2007-2016. Wartość światowej produkcji zwierzęcej stale wzrastała. Jedynie w momencie kryzysu gospodarczego w 2009 roku oraz w latach 2014-2015 zaobserwowano spadki we wszystkich obszarach. Stwierdzono dużą koncentrację produkcji zwierzęcej, która była skupiona w Azji i Europie. Następowało stopniowe przenoszenie produkcji z Europy i Ameryki Północnej do Azji i Ameryki Południowej. Prawidłowości te zostały potwierdzone również przy analizie poszczególnych grup produktów zwierzęcych, jak mięso, mleko i jaja. Jednocześnie stwierdzono bardzo dużą koncentrację i występowanie dużego zróżnicowania produkcji zwierzęcej w regionach. Dysproporcje wzrastały szybciej w przypadku produkcji jaj i mięsa niż mleka.
Abstract	The aim of the study was to assess the regionalization of animal production in the world and the changes that have occurred in this respect. The article presents the value of animal production in regions of the world defined by the continents. The source of the material was data from FAOSTAT. The period of research covered the years 2007-2016. The value of world animal production has steadily increased. Only at the time of the economic crisis in 2009 and in 2014-2015 were declines seen in all areas. There was a high concentration of animal production that was concentrated in Asia and Europe. There was a gradual relocation of production from Europe and North America to Asia and South America. These regularities have been confirmed also in the analysis of individual groups of animal products like meat, milk and eggs. At the same time, there was a very high concentration and a high degree of variation in animal production in the regions. Disproportions increased faster in meat and egg production than in milk production.
Cytowanie	Golonko M., Perkowska A., Rokicki T. (2018) Regionalizacja produkcji zwierzęcej na świecie.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 3: 272-281
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n3_s272.pdf

Autor	Irena Łącka
Tytuł	Działalność innowacyjna i inwestycje w maszyny i urządzenia w przemyśle spożywczym w Polsce a wyzwania współczesnej gospodarki
Title	INNOVATIVE ACTIVITY AND INVESTMENTS IN MACHINES AND DEVICES IN POLISH FOOD INDUSTRY challeng of the modern economy
Słowa kluczowe	przemysł spożywczy, wyzwania, działalność innowacyjna, inwestycje, innowacje
Key words	food industry, challenges, innovation activity, investments, innovations
Abstrakt	Przemysł spożywczy w Polsce staje wobec wyzwań wynikających z obecnych i przyszłych przemian w gospodarce światowej, m.in. potrzeby optymalizacji procesów wytwórczych, zwiększenia efektywności wykorzystania zasobów, rozwiązania problemów kadrowych, wdrażania innowacji i postępu technicznego. Celem artykułu jest przedstawienie działalności innowacyjnej przedsiębiorstw tego sektora w latach 2010-2016 ze wskazaniem tendencji w tym zakresie. Ocena inwestycji w maszyny i urządzenia miała na celu ocenę stanu i perspektyw wdrażania postępu technicznego. Badania wykazały, że większość podmiotów przemysłu spożywczego jest jeszcze słabo przygotowana do wyzwań nowej gospodarki. Wskazują na to niskie nakłady na działalność innowacyjną przedsiębiorstw, struktura tych nakładów, a także wyniki działalności w badanym okresie. Z badań wynika, że producenci artykułów spożywczych i napojów zwiększyli inwestycje w maszyny i urządzenia w celu poprawy efektywności wykorzystania zasobów i modernizacji parku maszynowego.
Abstract	Polish food industry challenges result from current and future changes in world’s economy i.e. the need of the optimization of manufacturing process, the increase of effectiveness of the use of resources, solving the personnel problems together and implementing innovations and technical progress. The aim of the article was to present the innovative activity of companies of this sector in years 2010-2016 with indicating tendencies in this scope. The analysis of investments in machines and devices aimed at evaluation of condition and prospects of technical progress of entities in food industry. The research has shown that the majority of this sector is weakly prepared to facing the challenges of new economy. This is indicated by low expenditures into the innovative activity of entities, the structure of those expenditures as well as results of activities during examined period. The analysis of the statistical data have shown that during this tested time the producers of food products and beverages have increased their investment in machines and devices in order to increase their effectiveness of the use of resources and modernize their machinery. During the research following methods were used: study of national and foreign literature, comparative analysis and elements of descriptive statistics. To analyze the innovative activity and investments of entities in machines and devices the data of public statistics was used.
Cytowanie	Łącka I. (2018) Działalność innowacyjna i inwestycje w maszyny i urządzenia w przemyśle spożywczym w Polsce a wyzwania współczesnej gospodarki.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 105, z. 2: 93-109
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2018_n2_s93.pdf

Autor	Anna Gąsiorek-Kowalewicz, Piotr Kułyk
Tytuł	Rozwój zielonej gospodarki w krajach Grupy Wyszehradzkiej
Title	Development of the Green Economy on the Example of the Visegrad Group
Słowa kluczowe	zielona gospodarka, Grupa Wyszehradzka, wskaźniki pomiaru, elementy zielonej gospodarki
Key words	green economy, elements of green economy, indicators of monitoring, Visegrad countries
Abstrakt	Zmiany zachodzące w gospodarce światowej, a w szczególności relacje między aspektami ekonomicznymi, środowiskowymi, społecznymi czy politycznymi stały się punktem wyjścia do rozważań nad ścieżką rozwoju społeczno-gospodarczego. Za jedno z nowych podejść, uznać można koncepcję - green economy. Wzrost znaczenia tego podejścia upatruje się w rosnących ograniczeniach utrzymania długofalowego wzrostu w tradycyjnym podejściu zgodnie z modelem Solowa i występowania okresowo znacznych odchyleń uzyskiwanych wyników rocznych od stanu równowagi. Odnosząc się do tego problemu za cel artykułu przyjęto wskazanie uwarunkowań rozwoju zielonej gospodarki w krajach Grupy Wyszehradzkiej. W celu identyfikacji oraz określenia oddziaływania poszczególnych czynników ekonomicznych, społecznych i środowiskowych na rozwój sektora zielonej gospodarki zastosowano regresję panelową. Zakres czasowy obejmuje lata 2004-2016. Ze względu na brak uniwersalnej metody oceny stopnia rozwoju tej koncepcji, przeprowadzone badanie może być uznane za jedną z propozycji w ramach przedmiotu literatury. Uzyskane w ten sposób wyniki mogą służyć do interpretacji uwarunkowań rozwoju zielonej gospodarki.
Abstract	Changes in the world economy, and in particular relations between the economic, environmental, social and political aspects, have become the starting point for reflection on the path of socio-economic development. One of the new approaches is the green economy. The importance of this approach is reflected in the growing constraints to sustain long-term growth in the traditional approach according to the Solow model and the occurrence of periodic significant deviations from the state of equilibrium. Referring to this problem, the aim of the article was to indicate the determinants of the green economy development in the Visegrad Group countries. Panel regression was used to identify and characterize the nature and impact of individual economic, social and environmental factors on the development of the green economy sector. Time range covers the years 2004-2016. Due to the lack of a universal method for evaluating the degree of development of this concept, the study conducted may be considered one of the proposals within the literature. The results obtained in this way can be used to interpret the determinants of green economy development.
Cytowanie	Gąsiorek-Kowalewicz A., Kułyk P. (2018) Rozwój zielonej gospodarki w krajach Grupy Wyszehradzkiej .Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 193-206
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n2_s193.pdf

Autor	Sylwester Kozak
Tytuł	Czy niskie stopy procentowe zmniejszają udział dochodów odsetkowych w bankach spółdzielczych w Polsce?
Title	Do low interest rates reduce the share of interest income of cooperative banks in Poland?
Słowa kluczowe	pośrednictwo finansowe, bank, stopy procentowe
Key words	financial intermediation, bank, interest rates
Abstrakt	Niekonwencjonalna polityka monetarna prowadzona przez banki centralne po światowym kryzysie finansowym doprowadziła do pojawienia się zerowych, a nawet ujemnych stóp procentowych. Na podstawie danych z Europejskiego Banku Centralnego, Narodowego Banku Polskiego i Komisji Nadzoru Finansowego za lata 2009–2017 zauważono, że wieloletnie utrzymywanie ultraniskich stóp procentowych przyczynia się do obniżenia marży odsetkowej netto i udziału dochodów odsetkowych w dochodach działalności bankowej w krajach strefy euro. W Polsce i innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej nastąpił proces odwrotny. Niższe stopy procentowe sprzyjały zwiększeniu akcji kredytowej i udziału wyniku odsetkowego. Duże banki spółdzielcze rozszerzając obszar działalności na duże aglomeracje miejskie, realizowały strategię podobną do sektora banków komercyjnych. Małe banki spółdzielcze mając ograniczone możliwości zwiększania akcji kredytowej, znacznie wolniej zwiększały udział zarówno dochodów odsetkowych, jak i nieodsetkowych. Wyniki wskazują, że dla dochodów odsetkowych dochody nieodsetkowe w dużych bankach spółdzielczych są komplementarne, a w małych są substytucyjne i stanowią narzędzie do ich dywersyfikacji.
Abstract	The unconventional monetary policy pursued by central banks after the global financial crisis led to the appearance of zero or even negative interest rates. Based on data from the European Central Bank, the Narodowy Bank Polski and the Komisja Nadzoru Finansowego (Polish Financial Supervision Authority) of for the years 2009–2017, it was noticed that the long-term maintenance of ultra-low interest rates contributes to lowering the net interest margin and the share of interest income in the income from banking operations in the euro area countries. There was an opposite process in Poland and other Central and Eastern European countries. Lower interest rates were conducive to increasing lending and increasing the share of net interest income. Large cooperative banks, extending the area of activity to large urban agglomerations pursued a strategy similar to that of commercial banks. Small cooperative banks with limited possibilities of increasing lending increased their share of both interest and non-interest income in much slower pace. The results indicate that for interest income, the non-interest income in large cooperative banks are of complementary character, and in small banks – of substitutive character and are a tool for their income diversification.
Cytowanie	Kozak S. (2018) Czy niskie stopy procentowe zmniejszają udział dochodów odsetkowych w bankach spółdzielczych w Polsce?.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 122: 5-15
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2018_n122_s5.pdf

Autor	Katarzyna Utnik-Banaś
Tytuł	Dynamika światowej produkcji mięsa drobiowego w latach 1965 2016
Title	The Dynamics of World Production of Poultry Meat from 1965 2016
Słowa kluczowe	produkcja mięsa, produkcja drobiarska, Polska
Key words	meat production, poultry production, Poland
Abstrakt	Produkcja mięsa drobiowego odznacza się wysoką dynamiką wzrostu. Do największych światowych producentów mięsa drobiowego należą: Stany Zjednoczone, Chiny i Brazylia. Produkcja mięsa drobiowego w tych trzech krajach stanowiła ok. 45% produkcji światowej w 2016 roku. Pozostałymi krajami liczącymi się w świecie w produkcji drobiarskiej były: Rosja, Indie, Meksyk, Japonia i Polska. Największy wzrost produkcji drobiu w latach 1965-2016 miał miejsce w Brazylii oraz w Chinach. Natomiast udział Stanów Zjednoczonych oraz krajów obecnej Unii Europejskiej w ujęciu procentowym zmniejszał się. W Polsce wzrost produkcji drobiarskiej w analizowanym okresie był ponad 25-krotny. Od 2014 roku Polska jest największym producentem i eksporterem mięsa drobiowego w Unii Europejskiej.
Abstract	The production of poultry meat is characterized by high dynamics of growth. The world's largest producers of poultry meat include: USA, China and Brasil. The production of poultry meat in these three countries accounted for around 45% of world production in 2016. The other countries that counted in the world in poultry production were: Russia, India, Mexico, Japan and Poland. The largest increase in poultry production in 1965-2016 took place in Brazil and China. On the other hand, the share of the United States and the countries of the present European Union in percentage terms decreased. In Poland, the increase in poultry production in the analyzed period was over 25 times. Since 2014, Poland is the largest producer and exporter of poultry meat in the European Union.
Cytowanie	Utnik-Banaś K. (2018) Dynamika światowej produkcji mięsa drobiowego w latach 1965 2016.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 4: 473-480
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n4_s473.pdf

Autor	Paweł Kraciński
Tytuł	Pozycja konkurencyjna Polski na światowym rynku zagęszczonego soku jabłkowego
Title	Competitive position of Poland on the global market of apple concentrated juice
Słowa kluczowe	eksport zagęszczonego soku jabłkowego, konkurencyjność, pozycja konkurencyjna
Key words	export of apple concentrate juice, competitiveness, competitiveness position
Abstrakt	Celem badań było określenie pozycji konkurencyjnej Polski na rynku zagęszczonego soku jabłkowego w latach 2004–2015. W badaniu wykorzystano: saldo obrotów, udział w światowym eksporcie, wskaźnik ujawnionej przewagi komparatywnej (RCA) oraz indeks relatywnej komparatywnej przewagi eksportu (XRCA). Zastosowane mierniki wykazały, że eksport z Polski był konkurencyjny. Saldo handlu zagęszczonym sokiem jabłkowym w latach 2004–2015 wzrosło. W badanym okresie zwiększył się też udział Polski w światowym eksporcie soku. W latach 2004–2015 Polska miała przeciętną i silną przewagę komparatywną w eksporcie zagęszczonego soku jabłkowego, a Chiny silną. Najsilniejszą przewagę komparatywną w latach 2013–2015 uzyskały Mołdawia i Ukraina.
Abstract	The aim of the study was to establish the competitive position of Poland on the market of apple juice concentrate in the years 2004–20015 and compare it with the position of competitors. The research used the trade balance, share in the word exports, revealed comparative advantage index (RCA) and revealed comparative export advantage index (XRCA). In the analyzed period Poland was the second biggest exporter of apple juice concentrate in the world, preceded only by China. The applied measures showed that export from Poland was competitive. The trade balance of apple juice concentrate from Poland increased in the years 2004–2015. In the analyzed period Poland’s share in international export increased as well. The revealed comparative export advantage index showed that in years 2004–2015 Poland had an average and strong comparative advantage in apple juice concentrate exports, while China’s comparative advantage was strong. The strongest comparative advantage in years 2013–2015 was obtained by Moldova and Ukraine.
Cytowanie	Kraciński P. (2018) Pozycja konkurencyjna Polski na światowym rynku zagęszczonego soku jabłkowego.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 121: 71-81
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2018_n121_s71.pdf

Autor	Mieczysław Adamowicz
Tytuł	Aktualne kierunki zmian we wspólnej polityce rolnej Unii Europejskiej
Title	Present Changes in the Common Agricultural Policy of the European Union
Słowa kluczowe	wsparcie rolnictwa, filary WPR, płatności bezpośrednie, instrumenty polityki
Key words	agriculture support, pillars of the CAP, direct payments, policy instruments
Abstrakt	Celem opracowania jest przedstawienie ewolucji wspólnej polityki rolnej zwłaszcza zmian jakie zaszły w tej polityce w okresie ostatniego dziesięciolecia oraz form i rozmiarów wsparcia rolnictwa i obszarów wiejskich. Wykonano je przy wykorzystaniu raportów OECD, zwłaszcza raportu dotyczącego monitorowania i ewolucji wspólnej polityki rolnej z 2015 r. oraz literatury problemu. Wyróżniono trzy grupy czynników wpływających na zmiany we wspólnej polityce rolnej: czynniki związane z sytuacją w rolnictwie krajów członkowskich UE, relacje Unii Europejskiej z gospodarką światową oraz przebieg światowego kryzysu finansowego. W pracy przedstawiono zmiany, które zaszły w dwóch filarach: filarze I dotyczącym sfery rynkowo-produkcyjnej, w tym zwłaszcza płatności bezpośrednich i w filarze II, obejmującym wielokierunkowe oddziaływanie na rolnictwo i obszary wiejskie. Omówiono także płatności specyficzne i specjalne. Wśród instrumentów wspierania rolnictwa zwrócono uwagę zwłaszcza na instrumenty rynku wewnętrznego, oddziaływanie przez usługi jak i regulacje obrotów zagranicznych. Jedną z głównych konkluzji jest stwierdzenie, że okresowe zmiany celów i instrumentów wspólnej polityki rolnej nie naruszyły jej podstaw i potrzeby wsparcia rolnictwa.
Abstract	The aim of the work is presenting the evolution of the Common Agricultural Policy, mainly the changes which occurred in this policy during the last decade, as well as the forms and size of support of agriculture and rural areas. The study was prepared with the use of OECD rapport, mainly the rapport on monitoring and evolution the Common Agricultural Policy 2015, and the subject matter literature. Three groups of factors influencing the Common Agricultural Policy changes were distinguished. There are: factors influencing the state of agriculture in member countries; factors influencing relations of the European Union with the world economy and factor linked with the world financial crisis. The changes occurred in both pillars of the CAP were presented, in Pillar I related to the price and market spheres and in that related to direct payments, and in Pillar II, which cover complex of instruments influencing agriculture and rural areas. The special and specific payments were also described. Among instruments supporting agriculture special attentions was given to instruments of internal markets, instruments influencing services and foreign trade regulations. One of the main conclusions is statement that periodical changes of aims and instruments of the CAP did not destroy the background of the policy and the necessity of the community support for agriculture.
Cytowanie	Adamowicz M. (2018) Aktualne kierunki zmian we wspólnej polityce rolnej Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 1: 7-22
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n1_s7.pdf

Autor	Piotr Misztal
Tytuł	Globalna nierównowaga finansowa we współczesnej gospodarce światowej
Title	Global Financial Imbalance in the Contemporary World Economy
Słowa kluczowe	bilans obrotów bieżących, globalizacja, gospodarka światowa
Key words	current account, globalization, world economy
Abstrakt	Celem niniejszego artykułu jest określenie skali zjawiska globalnej nierównowagi finansowej w krajach o różnym poziomie rozwoju gospodarczego oraz wskazanie głównych czynników determinujących to zjawisko. W pracy wykorzystano metodę badawczą opartą na studiach literaturowych z zakresu finansów międzynarodowych i międzynarodowych stosunków gospodarczych. W szczególności wykorzystano bogatą literaturę obcojęzyczną oraz publikacje polskojęzyczne dotyczące analizowanej tematyki. Wszelkie dane statystyczne wykorzystane w pracy pochodzą z bazy statystycznej Międzynarodowego Funduszu Walutowego (International Monetary Fund). Na podstawie przeprowadzonych badań literaturowych, stwierdzono, że do najważniejszych determinant tego zjawiska można zaliczyć nadwyżkę globalnych oszczędności, prowadzoną politykę merkantylistyczną w krajach Azji Wschodniej oraz zaburzenia na międzynarodowych rynkach finansowych. Wyniki przeprowadzonych badań mają ogromne znaczenie w szczególności z makroekonomicznego punktu widzenia, gdyż rosnące nadwyżki lub deficyty na rachunkach obrotów bieżących wywołują chroniczne nadwyżki lub deficyty w budżetach krajowych poprzez tzw. efekt deficytów bliźniaczych. Dodatkowo nierównowagi na rachunkach obrotów bieżących wpływają na międzynarodową pozycję konkurencyjną gospodarek, ceny towarów, usług, walut i czynników produkcji.
Abstract	The aim of this article is to assess the scale of global financial imbalance in countries with different levels of economic development, and to identify the main determinants of this phenomenon. In the paper, a research method based on literature studies in the field of international finance and international economics is used. In particular, rich foreign-language literature and Polish-language publications related to the analyzed subject were used. All statistical data used in the work comes from the International Monetary Fund's statistical database. Based on the literature, it has been found that the most important determinants of this phenomenon are surplus of global savings, mercantilism in East Asia and disturbances in international financial markets. The results of these studies have great importance, in particular from a macroeconomic point of view, as rising surpluses or current account deficits cause chronic surpluses or deficits in national budgets through the so-called twin deficits effect. In addition, current account imbalances affect the international competitive position of economies, prices of goods, services, currencies and production factors.
Cytowanie	Misztal P. (2018) Globalna nierównowaga finansowa we współczesnej gospodarce światowej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 1: 149-158
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n1_s149.pdf

Autor	Karolina Pawlak
Tytuł	Zdolność konkurencyjna przemysłu spożywczego krajów UE, USA i Kanady na rynku światowym
Title	Competitive Capacity of the EU, the US and Canadian Food Industry on the World Market
Słowa kluczowe	konkurencyjność, przemysł spożywczy, relatywna przewaga w handlu, realna wartość dodana, realna produktywność pracy, UE, USA, Kanada
Key words	competitiveness, food industry, relative trade advantage, real value added, real labour productivity, the EU, the US, Canada
Abstrakt	Celem artykułu była ocena zdolności konkurencyjnej głównych branż przemysłu spożywczego UE, USA i Kanady na rynku światowym, z wykorzystaniem wybranych wskaźników ekonomicznych i handlowych. Zakres czasowy analiz objął lata 2007-2016. W badaniach wykorzystano dane urzędów i agencji statystycznych UE (Eurostat), USA (US Census Bureau, FAS/USDA) i Kanady (Agriculture and Agri-food Canada). Na podstawie przeprowadzonych analiz można stwierdzić, że poprawa pozycji konkurencyjnej branż unijnego przemysłu spożywczego w większym stopniu była determinowana skalą aktywności w handlu światowym (rosnącymi udziałami w globalnym eksporcie), natomiast o przewagach konkurencyjnych przemysłu spożywczego USA i Kanady decydowały przewagi o charakterze ekonomicznym, związane z poprawą ekonomicznych wyników działalności przedsiębiorstw danej branży, jej udziału w tworzeniu realnej wartości dodanej przemysłu spożywczego oraz produktywności pracy.
Abstract	The aim of the paper was to assess the competitive capacity of the main sectors of the EU, the US and Canadian food industry, using selected economic and trade indicators. Time range of the research covered the years 2007-2016. The research is based on the data from the Statistical Office of the European Union (Eurostat), the US Census Bureau, the USDA Foreign Agricultural Service's Global Agricultural Trade System (FAS/USDA) and Agriculture and Agri-food Canada. It was proved that improvement of the competitive position of the EU food industry was more determined by the scale of activity in world trade (increasing share in global exports), while competitive advantages of the US and Canadian food industry were influenced by economic advantages associated with improving the economic performance of enterprises in a given sector, its share in the real value added of the food industry as a whole and labour productivity.
Cytowanie	Pawlak K. (2018) Zdolność konkurencyjna przemysłu spożywczego krajów UE, USA i Kanady na rynku światowym.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 3: 248-261
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n3_s248.pdf

Autor	Aneta Mikuła, Stanisław Stańko
Tytuł	Tendencje na rynku masła i serów na świecie i w Polsce w latach 2001-2017
Title	Tendencies in the Global Butter and Cheese Markets and in Poland in the years 2001-2017
Słowa kluczowe	masło, ser, produkcja, zużycie krajowe, nadwyżki rynkowe
Key words	butter, cheese, production, domestic consumption, market surpluses
Abstrakt	Przedstawiono zmiany w produkcji oraz tendencje w niedoborach/nadwyżkach rynkowych masła i sera na świecie w latach 2001-2017 u największych producentów oraz w Polsce. Nadwyżki rynkowe masła zwiększały się w: Nowej Zelandii, UE i Białorusi, a zmniejszały w Australii i na Ukrainie. Niedobory rosły w Chinach, Meksyku, Iranie i Turcji, a zmniejszały się w Rosji i Kanadzie. Względnie zrównoważona produkcja i spożycie występowały w Indiach, Pakistanie, USA i Brazylii. Na rynku sera nadwyżki rosły w: UE, USA, Nowej Zelandii, Argentynie i Białorusi, a zmniejszały się w Australii i na Ukrainie. Niedobory rosły w: Rosji, Brazylii, Meksyku. W Polsce rosły nadwyżki produkcji masła i sera, co skutkowało rosnącym eksportem, kierowanym głównie do krajów UE. Ceny masła i sera w krajach UE i na rynku światowym charakteryzowały się konwergencją. Na początku badanego okresu ceny masła w UE były o 134% wyższe niż na rynku światowym, a sera o 92,6%, a w 2017 r. różnice te wynosiły odpowiednio: 6% i 0,6%.
Abstract	Changes in production and trends in shortages / market surpluses of butter and cheese in the world and in Poland in 2001-2017 were presented. Market surplus of butter increased in New Zealand, EU and Belarus, and decreased in Australia and Ukraine. Shortages grew in China, Mexico, Iran and Turkey, and decreased in Russia and Canada. Relatively balanced production and consumption occurred in India, Pakistan, the USA and Brazil. On the cheese market, surplus grew in: EU, USA, New Zealand, Argentina and Belarus, and decreased in Australia and Ukraine. The shortages grew in: Russia, Brazil, Mexico. In Poland, there were surpluses in butter and cheese production, which resulted in growing exports, directed mainly to EU countries. Prices of butter and cheese in EU countries and on the world market were characterized by convergence. At the beginning of the analyzed period, butter prices in the EU were 134% higher than on the world market, and cheese prices were higher by 92.6%, and in 2017 these differences were respectively 6% and 0.6%.
Cytowanie	Mikuła A., Stańko S. (2018) Tendencje na rynku masła i serów na świecie i w Polsce w latach 2001-2017.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 4: 437-450
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n4_s437.pdf

Autor	Aneta Mikuła, Stanisław Stańko
Tytuł	Tendencje na rynku mleka na świecie i w Polsce w latach 2000 2016
Title	Tendencies in the World Milk Market and in Poland in the Years 2000-2016
Słowa kluczowe	mleko, produkcja, zużycie krajowe, nadwyżki rynkowe
Key words	milk, production, domestic consumption, market surpluses
Abstrakt	Opracowanie przedstawia zmiany w produkcji mleka na świecie w latach 2000-2016. Przedstawiono zmiany ogółem oraz u największych producentów. W badanych latach produkcja mleka ogółem zwiększała się przeciętnie w roku o 15 mln ton, tj. w tempie 2,18%. W 2016 r. udział mleka krowiego w produkcji wynosił 82,6%, bawolego 13,9%, a mleka koziego, owczego i wielbłądziego wynosił 3,4%. Zmiany produkcji u największych producentów mleka były zróżnicowane co do kierunków i skali. Zróżnicowane były również kierunki zmian zużycia krajowego mleka. Na tej podstawie wyodrębniono trzy grupy krajów: o rosnących nadwyżkach rynkowych, o rosnących niedoborach rynkowych i o spadających nadwyżkach rynkowych mleka. W największej skali rosły nadwyżki rynkowe mleka w USA, Nowej Zelandii i krajach UE. Z tych krajów w 2016 r. pochodziło prawie 80% światowego eksportu mleka i jego produktów. W mniejszej skali nadwyżki rynkowe zwiększały się także w Argentynie i Turcji. Rosnące niedobory rynkowe mleka i jego produktów w największej skali występowały w Chinach i Rosji, a także w mniejszej skali w Meksyku, Brazylii i Pakistanie. Tendencja spadkowa w nadwyżkach rynkowych występowała w Australii, Ukrainie a także w Indiach. Polska charakteryzowała się rosnącymi nadwyżkami rynkowymi mleka i jego produktów, co powodowało wzrost eksportu. Na rynkach zagranicznych niezbędne było zagospodarowanie 2/3 przyrostu produkcji mleka w Polsce.
Abstract	The study presents changes in milk production in the world in 2000-2016. Production changes in general as well as in the largest producers were presented. In the analysed years, total milk production increased on average by 15 million tons per year, i.e. at the rate of 2.18%. In 2016, the share of cow's milk in production was 82.6%, buffalo 13.9%, and goat's, sheep's and camel's milk was 3.4%. Production changes in the largest milk producers varied in directions and scale. Similarly, the directions of changes in the consumption of domestic milk also varied. On this basis, three groups of countries were distinguished: growing market surpluses, growing market shortages and falling market surpluses of milk. The market surpluses of milk in the USA, New Zealand and EU countries grew on the largest scale. In 2016, almost 80% of global exports of milk and its products came from these countries. On a smaller scale, market surpluses also increased in Argentina and Turkey. The growing market shortages of milk and its products in the largest scale occurred in China and Russia, and on a smaller scale in Mexico, Brazil and Pakistan. The downward trend in market surpluses occurred in Australia, Ukraine and in India. In Poland there were growing market surpluses of milk and its products, which resulted in an increase in exports. It was necessary to develop 2/3 of Polish milk production growth in foreign markets.
Cytowanie	Mikuła A., Stańko S. (2018) Tendencje na rynku mleka na świecie i w Polsce w latach 2000 2016.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 1: 235-247
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n1_s235.pdf

Autor	Katarzyna Brodzińska
Tytuł	Ekologizacja rolnictwa w aspekcie polityki finansowego wsparcia
Title	The Ecologization of Agriculture in Aspect of Financial Support Policy
Słowa kluczowe	rolnictwo ekologiczne, wspólna polityka rolna (WPR), wsparcie finansowe
Key words	organic farming, common agricultural policy (CAP), financial support
Abstrakt	Celem artykułu jest rozpoznanie procesu ekologizacji rolnictwa w Polsce przy uwzględnieniu światowych tendencji rozwoju rolnictwa ekologicznego i realizowanej polityki wsparcia finansowego w ramach WPR. W analizach wykorzystano dane statystyczne Międzynarodowej Federacji Rolnictwa Ekologicznego - IFOAM i Instytutu Badań Rolnictwa Ekologicznego - FIBL oraz Głównego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych – GIJHARS. Z przeprowadzonych analiz wynika, że proces ekologizacji rolnictwa przebiega w różnym tempie na poszczególnych kontynentach, ale to właśnie w Europie wzrasta zarówno powierzchnia upraw, jak i dynamicznie rozwija się rynek ekologicznych produktów żywnościowych. W Polsce duży wpływ na proces ekologizacji rolnictwa ma realizowana polityka wsparcia finansowego, a powodzenie tego procesu zależy od umocnienia rynkowego ekologicznych gospodarstw rolnych (wzrostu towarowości i skrócenia łańcucha dostaw żywności) oraz budowania świadomości ekologicznej konsumentów.
Abstract	The aim of the article is to recognize the process of greening of the agriculture in Poland in terms of worldwide development tendencies and the policy of financial support under the CAP. Analyses were conducted using statistical data from the International Federation of Organic Agriculture – IFOAM, the Institute of Organic Farming Research - FIBL and the Main Inspectorate of Trade Quality of Agricultural and Food Products – GIJHARS. Analyses showed that the process of greening of the agriculture is proceeding at different speeds on individual continents, but it is in Europe that both the area of cultivation and the market for organic food products is rapidly growing. In Poland, the implemented policy of financial support has a major impact on the process of greening of the agriculture, and the success of this process depends on the market strengthening of ecological farms (increase in commodity and shortening the food supply chain) and building ecological awareness of consumers.
Cytowanie	Brodzińska K. (2018) Ekologizacja rolnictwa w aspekcie polityki finansowego wsparcia.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 3: 49-58
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n3_s49.pdf

Autor	Łukasz Kopiński, Dariusz Paszko, Joanna Pawlak, Wioletta Wróblewska
Tytuł	Unijny eksport i import roślin ozdobnych – zmiany w ujęciu rodzajowym i geograficznym
Title	EU Export and Import of Ornamental Plants – Changes in Generic and Geographical Approach
Słowa kluczowe	handel zagraniczny, export, import, rośliny ozdobne, Unia Europejska, świat
Key words	foreigner trade, export, import, ornamental plants, European Union, World
Abstrakt	Celem artykułu była analiza zmian wartości unijnego handlu zagranicznego roślinami ozdobnymi w 1999 i 2014 roku w ujęciu rodzajowym i geograficznym. Uwzględniono wymianę handlową wewnątrzunijną, a także UE z krajami europejskimi spoza struktur Wspólnoty oraz Afryką, Bliskim Wschodem, Ameryką Płn., Ameryką Łacińską i pozostałymi regionami świata. Analizami objęto eksport i import roślin ozdobnych ogółem oraz siedmiu grup produktów kwiaciarskich. Analizowano saldo, poziom i dynamikę zmian handlu unijnego poszczególnymi grupami roślin ozdobnych z uwzględnieniem struktury geograficznej wymiany handlowej. Posłużono się indeksami o podstawie stałej oraz wykorzystano wskaźniki procentowe. Handel zagraniczny roślinami ozdobnymi UE charakteryzuje zasada bliskości geograficznej. Głównym dostawcą roślin ozdobnych w UE pozostaje Holandia, a głównym odbiorcą roślin ozdobnych z UE, ale o malejącym znaczeniu, były Niemcy. W handlu zagranicznym UE z innymi regionami świata wzrastała rola Afryki, jako dostawcy głównie kwiatów ciętych i sadzonek, malała rola Ameryki Płn. i Łacińskiej jako dostawców głównie zieleni ciętej. Znaczącymi odbiorcami cebul kwiatowych była Ameryka Płn. i Azja.
Abstract	The aim of the article was to analyze the changes in the value of EU foreign trade in ornamental plants in 1999 and 2014 in generic and geographical approach. Intra-EU trade, and the EU with European countries outside the Community, and Africa, the Middle East, North America, Latin America, and other regions of the world have been taken into account. The analysis covered the export and import of ornamental plants in total and seven groups of floricultural products. The balance, level and dynamics of changes of individual groups of ornamental plants in EU trade were analysed by taking into account the geographical structure of trade. The fixed base index and percentages were used. The foreign trade in ornamental plants of the EU is characterized by the principle of geographical proximity. The main supplier of decorative plants in the EU remains The Netherlands, and the main recipient of ornamental plants from the EU, but of decreasing importance, was Germany. In the EU's foreign trade with other regions of the world, the role of Africa grew as a supplier of mainly cut flowers and seedlings, it diminished the role of North and Latin America as suppliers of mainly cut greenery. Significant recipients of flower bulbs were North America and Asia.
Cytowanie	Kopiński Ł., Paszko D., Pawlak J., Wróblewska W. (2018) Unijny eksport i import roślin ozdobnych – zmiany w ujęciu rodzajowym i geograficznym.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 1: 319-330
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n1_s319.pdf

Autor	Piotr Szajner
Tytuł	Ewolucja światowego rynku piwa
Title	The Evolution of World Beer Market
Słowa kluczowe	rynek, piwo, chmiel, globalizacja
Key words	market, beer, hop, globalisation
Abstrakt	W latach 1980-2016 światowy rynek piwa charakteryzował się wysoką dynamiką rozwoju. Produkcja i obroty handlu zagranicznego znacząco wzrosły. Istotny wpływ miały na to procesy globalizacyjne. Światowa produkcja piwa jest zdominowana przez duże koncerny browarnicze, ale w ostatnich latach ich udział w rynku zmniejszył w związku z rozwojem produkcji w małych browarach. Rosnąca produkcja piwa generuje duży popyt na surowce wytwarzane w działach pierwotnego przetwórstwa żywności (słód, ekstrakt chmielowy, cukier). Na polskim rynku piwa były obserwowane analogiczne tendencje. Duże bezpośrednie inwestycje zagraniczne, koncentracja struktur podmiotowych i w konsekwencji dynamiczny wzrost produkcji i eksportu. Na krajowym rynku także wzrasta produkcji w małych browarach.
Abstract	Over the period of 1980-2016 the world beer market showed a dynamic development. Both the production and foreign trade volumes considerably increased, which largely resulted from globalisation processes. The production of beer in the world is dominated with large brewing companies. However in recent years their share contracted due to expansion of small-scale brewing. Growing production of beer generates demand for raw materials (malt, hops extract, sugar). The world tendencies were mirrored on the Polish market. Large foreign direct investments along with concentration of production triggered a dynamic growth of production and exports. The share of small breweries in Poland has recently been growing as well.
Cytowanie	Szajner P. (2018) Ewolucja światowego rynku piwa.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 4: 60-68
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n4_s60.pdf

Autor	Krystyna Świetlik
Tytuł	Światowe i krajowe ceny żywności w latach 2016-2017
Title	Global and Domestic Food Prices During 2016-2017
Słowa kluczowe	żywność, szoki podażowe, niestabilność cen, rynek globalny, Unia Europejska
Key words	food, supply shocks, unstable prices, global market, European Union
Abstrakt	Otwarcie polskiej gospodarki w wyniku transformacji systemowej i integracji europejskiej zwiększyło jej zależność od zjawisk o charakterze globalnym. W ostatniej dekadzie światowe ceny i podaż żywności doświadczały poważnych szoków, co miało istotne konsekwencje dla polskiego rynku żywnościowego. Celem artykułu jest przedstawienie zmian cen żywności w Polsce w latach 2016-2017 na tle tendencji występujących na rynkach światowych, ze szczególnym uwzględnieniem rynku unijnego, określenie siły ich wzajemnych powiązań oraz wskazanie czynników warunkujących te procesy. W wyniku przeprowadzonych analiz stwierdzono, że w Polsce w badanym okresie ceny żywności rosły szybciej niż w UE, ale wolniej niż na rynkach światowych, wykazywały mniejszą wahliwość niż na rynkach zewnętrznych oraz bardzo wysoką korelację ze zmianami cen w UE. Powiązanie z rynkiem unijnym było szczególnie widoczne w przypadku cen produktów mlecznych, zbóż, mięsa wieprzowego, roślin oleistych i cukru.
Abstract	The opening of the Polish market as a result of systemic transformation and European integration increased its dependence on changes in global factors. During the last decade global prices and food supplies experienced serious shocks, which had significant consequences for the Polish food market. The objective of this paper is to present changes in food prices in Poland during 2016-17 against a backdrop of global trends, with particular emphasis on the EU market, a description of the strength of their mutual relationship and an indication of the factors affecting these processes. As a result of the analyses, it was concluded that during the studied period prices in Poland increased faster that in the EU, but more slowly than global prices. They showed a smaller tendency to oscillate than in external markets and a very high correlation with changes in EU prices. The connection with the EU market was particularly apparent in the case of prices of dairy products, cereal crops, pork, vegetable oils and sugar.
Cytowanie	Świetlik K. (2018) Światowe i krajowe ceny żywności w latach 2016-2017.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 291-302
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n2_s291.pdf

Autor	Paweł Boczar
Tytuł	Białko roślinne – źródła, koszty produkcji i jakość
Title	Plant Protein – Sources, Production Costs and Quality
Słowa kluczowe	białko, koszty produkcji, wartość odżywcza białka
Key words	protein, production costs, protein quality
Abstrakt	Białko należy do podstawowych składników odżywczych niezbędnych do utrzymania życia. Światowe prognozy pokazują, że będzie to podstawowy makroskładnik limitujący światowe bezpieczeństwo żywnościowe. W światowej strukturze spożycia dominuje białko pochodzenia roślinnego, a podstawowym źródłem białka roślinnego są zboża - wśród nich pszenica. W artykule założono, że głównym źródłem dla rosnącego popytu na białko pozostaną dotychczasowe jego źródła, ponieważ czynnikami decydującymi o wykorzystaniu danego surowca jest jego dostępność, koszt i jakość. Z tego powodu w artykule podjęto próbę charakterystyki głównych źródeł białka roślinnego pod względem wielkości produkcji białka z jednostki powierzchni, kosztów produkcji 1 kg białka i jego jakości. Analizę kosztów produkcji poszczególnych źródeł białka wykonano na podstawie danych z gospodarstw z krajów (lub grupy krajów) głównych jego producentów lub eksporterów. Jakość białka roślinnego scharakteryzowano przy użyciu wskaźnika aminokwasu ograniczającego oraz wskaźnika aminokwasu ograniczającego skorygowanego o strawność rzeczywistą białka. Spośród analizowanych źródeł białka największy plon z jednostki powierzchni oraz najmniejsze bezpośrednie koszty produkcji posiada białko z soi. Białko to również charakteryzuje się największą wartością biologiczną uwzględniając wartość wskaźnika aminokwasu ograniczającego skorygowanego o strawność rzeczywistą białka.
Abstract	Protein is one of the basic nutrients necessary to maintain life. Global forecasts show that protein will be the basic macro component limiting global food security. Vegetable protein dominates the global structure of protein consumption. The primary source of vegetable protein are cereals, and among them, wheat. The article assumes that the main source for the growing protein demand will remain its current sources, because the factors determining the use of a given raw material are its availability, cost and quality. Therefore, the article attempts to characterize the main sources of vegetable protein in terms of protein production per unit area, production costs of 1 kg protein and their quality. The analysis of production costs of individual protein sources was made on the basis of data from farms belonging to the countries (or groups of countries) of its main producers or exporters. The quality of the analyzed proteins was characterized using: Chemical Score (SC) and Protein Digestibility Corrected Amino Acid Score (PDCAAS). From among the protein sources which were analyzed, the highest yield per unit area and the lowest direct production costs are found in soy protein. This protein is also characterized by the highest biological value considering the value of PDCAAS.
Cytowanie	Boczar P. (2018) Białko roślinne – źródła, koszty produkcji i jakość.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 4: 122-132
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n4_s122.pdf

Autor	Ewa Rosiak
Tytuł	Światowy rynek nasion oleistych i produktów ich przerobu
Title	The Global Market for Oilseeds and Their Processing Products
Słowa kluczowe	nasiona oleiste, oleje roślinne, śruty oleiste, produkcja, zużycie, handel
Key words	oilseeds, vegetable oils, oilmeals, production, consumption, trade
Abstrakt	W artykule przedstawiono zmiany jakie nastąpiły w światowej produkcji, zużyciu i handlu nasionami oleistymi i produktami ich przerobu w XXI wieku. Analizę zmian przeprowadzono dla sześciu głównych regionów świata (Afryka, Azja, Ameryka Północna, Ameryka Południowa, Europa i Oceania) w oparciu o dane Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAOSTAT), które zagregowano do średnich z lat 2001-2004, 2005-2007, 2008-2010 i 2011-2013. W XXI wieku światowa produkcja i zużycie nasion oleistych, olejów roślinnych i śrut oleistych dynamicznie wzrasta, w następstwie rosnącego w skali globalnej popytu na żywność i energię odnawialną, przy czym w układzie regionalnym tempo wzrostu jest zróżnicowane. Rosną też obroty międzynarodowe tymi produktami, ale kierunki geograficzne handlu nie zmieniają się istotnie ze względu na brak znaczących zmian w samowystarczalności w zakresie nasion oleistych i produktów ich przerobu w poszczególnych regionach świata.
Abstract	The article presents changes that have occurred in the global production, consumption and trade of oilseeds and their processing products in the 21st century. The analysis of changes was carried out for the six main regions of the world (Africa, Asia, North America, South America, Europe and Oceania) based on the data of the Food and Agriculture Organization of the United Nations (EUROSTAT), which were aggregated to the average from 2001-2004, 2005-2007, 2008-2010 and 2011-2013. In the 21st century, the global production and consumption of oilseeds, vegetable oils and oil pellets is growing dynamically in the wake of the growing global demand for food and renewable energy, while the regional growth rate is diversified. The international turnover of these products is also growing, but the geographical directions of trade do not change significantly due to the lack of significant changes in self-sufficiency in the field of oilseeds and their processing products in derivatives regions of the world.
Cytowanie	Rosiak E. (2018) Światowy rynek nasion oleistych i produktów ich przerobu.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 1: 214-223
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n1_s214.pdf