Wyniki wyszukiwania

Autor	Bartłomiej Bajan, Aldona Mrówczyńska-Kamińska
Tytuł	Przepływy międzygałęziowe w sektorze rolno żywnościowym w Chinach
Title	Input-Output Analysis in the Chinese Agri-Food Sector
Słowa kluczowe	przepływy międzygałęziowe, agrobiznes, Chiny, przemysł spożywczy, rolnictwo
Key words	inter-branch flows, agribusiness, China, food industry, agriculture
Abstrakt	Celem artykułu było ocena przepływów międzygałęziowych w agrobiznesie w Chinach w latach 2000-2014. Przebadano wielkość i strukturę oraz udział wyników produkcyjnych i dochodowych agrobiznesu w tworzeniu gospodarki chińskiej, określono kierunki przepływów międzygałęziowych oraz strukturę zaopatrzenia materiałowego w agrobiznesie Państwa Środka. Obliczenia zostały wykonane na podstawie tabel przepływów międzygałęziowych stworzonych w ramach projektu World Input-Output Database (WIOD). Główną zastosowaną metodą badawczą była analiza nakładów i wyników. Z przeprowadzonej analizy wynika, że w latach 2000-2014 wartość produkcji globalnej całego sektora rolno-żywnościowego w Chinach wzrosła ponad 7,5-krotnie przede wszystkim za sprawą wzrostu w przemyśle spożywczym. Głównym źródłem przepływów materiałowych do rolnictwa jest sfera zaopatrzenia, z kolei do przemysłu spożywczego samo rolnictwo. Ponadto badanie wykazało, że chiński agrobiznes cechuje między innymi niska importochłonność.
Abstract	The aim of the article was to assess input-output in agribusiness in China in the 2000-2014 period. Examined the size and structure and the share of gross value added and global production output agribusiness in the creation of the Chinese economy, the directions for input-output structure and material supply in the Middle Kingdom agribusiness. The calculations were made on the basis of analysis of input-output tables which were created as part of the World Input-Output Database project. The analysis shows that in the years 2000-2014, the value of output of the entire agri-food sector in China increased more than 7.5 times, primarily due to the growth in the food industry. The main source of material flows to agriculture is the supply sphere, in turn to the food industry agriculture itself. The study also showed that Chinese agribusiness is characterized, inter alia, by low level of imported input.
Cytowanie	Bajan B., Mrówczyńska-Kamińska A. (2018) Przepływy międzygałęziowe w sektorze rolno żywnościowym w Chinach.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 7-19
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n2_s7.pdf

Autor	Katarzyna Utnik-Banaś
Tytuł	Dynamika światowej produkcji mięsa drobiowego w latach 1965 2016
Title	The Dynamics of World Production of Poultry Meat from 1965 2016
Słowa kluczowe	produkcja mięsa, produkcja drobiarska, Polska
Key words	meat production, poultry production, Poland
Abstrakt	Produkcja mięsa drobiowego odznacza się wysoką dynamiką wzrostu. Do największych światowych producentów mięsa drobiowego należą: Stany Zjednoczone, Chiny i Brazylia. Produkcja mięsa drobiowego w tych trzech krajach stanowiła ok. 45% produkcji światowej w 2016 roku. Pozostałymi krajami liczącymi się w świecie w produkcji drobiarskiej były: Rosja, Indie, Meksyk, Japonia i Polska. Największy wzrost produkcji drobiu w latach 1965-2016 miał miejsce w Brazylii oraz w Chinach. Natomiast udział Stanów Zjednoczonych oraz krajów obecnej Unii Europejskiej w ujęciu procentowym zmniejszał się. W Polsce wzrost produkcji drobiarskiej w analizowanym okresie był ponad 25-krotny. Od 2014 roku Polska jest największym producentem i eksporterem mięsa drobiowego w Unii Europejskiej.
Abstract	The production of poultry meat is characterized by high dynamics of growth. The world's largest producers of poultry meat include: USA, China and Brasil. The production of poultry meat in these three countries accounted for around 45% of world production in 2016. The other countries that counted in the world in poultry production were: Russia, India, Mexico, Japan and Poland. The largest increase in poultry production in 1965-2016 took place in Brazil and China. On the other hand, the share of the United States and the countries of the present European Union in percentage terms decreased. In Poland, the increase in poultry production in the analyzed period was over 25 times. Since 2014, Poland is the largest producer and exporter of poultry meat in the European Union.
Cytowanie	Utnik-Banaś K. (2018) Dynamika światowej produkcji mięsa drobiowego w latach 1965 2016.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 4: 473-480
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n4_s473.pdf

Autor	Paweł Kraciński
Tytuł	Pozycja konkurencyjna Polski na światowym rynku zagęszczonego soku jabłkowego
Title	Competitive position of Poland on the global market of apple concentrated juice
Słowa kluczowe	eksport zagęszczonego soku jabłkowego, konkurencyjność, pozycja konkurencyjna
Key words	export of apple concentrate juice, competitiveness, competitiveness position
Abstrakt	Celem badań było określenie pozycji konkurencyjnej Polski na rynku zagęszczonego soku jabłkowego w latach 2004–2015. W badaniu wykorzystano: saldo obrotów, udział w światowym eksporcie, wskaźnik ujawnionej przewagi komparatywnej (RCA) oraz indeks relatywnej komparatywnej przewagi eksportu (XRCA). Zastosowane mierniki wykazały, że eksport z Polski był konkurencyjny. Saldo handlu zagęszczonym sokiem jabłkowym w latach 2004–2015 wzrosło. W badanym okresie zwiększył się też udział Polski w światowym eksporcie soku. W latach 2004–2015 Polska miała przeciętną i silną przewagę komparatywną w eksporcie zagęszczonego soku jabłkowego, a Chiny silną. Najsilniejszą przewagę komparatywną w latach 2013–2015 uzyskały Mołdawia i Ukraina.
Abstract	The aim of the study was to establish the competitive position of Poland on the market of apple juice concentrate in the years 2004–20015 and compare it with the position of competitors. The research used the trade balance, share in the word exports, revealed comparative advantage index (RCA) and revealed comparative export advantage index (XRCA). In the analyzed period Poland was the second biggest exporter of apple juice concentrate in the world, preceded only by China. The applied measures showed that export from Poland was competitive. The trade balance of apple juice concentrate from Poland increased in the years 2004–2015. In the analyzed period Poland’s share in international export increased as well. The revealed comparative export advantage index showed that in years 2004–2015 Poland had an average and strong comparative advantage in apple juice concentrate exports, while China’s comparative advantage was strong. The strongest comparative advantage in years 2013–2015 was obtained by Moldova and Ukraine.
Cytowanie	Kraciński P. (2018) Pozycja konkurencyjna Polski na światowym rynku zagęszczonego soku jabłkowego.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 121: 71-81
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2018_n121_s71.pdf

Autor	Magdalena Golonko, Tomasz Rokicki
Tytuł	Handel zagraniczny ziołami i przyprawami na świecie
Title	Foreign Trade of Herbs and Spices in the World
Słowa kluczowe	zioła, przyprawy, handel na świecie, eksport, import
Key words	herbs, spices, trade in world, export, import
Abstrakt	Celem głównym badań była ocena zmienności handlu zagranicznego ziołami i przyprawami na świecie i próba wskazania występujących prawidłowości. W artykule przedstawiono wartość eksportu i importu ziół i przypraw w USD w państwach z top-20. Źródłem materiałów były dane z FAOSTAT. Okres badań dotyczył lat 2007-2015. W badanym okresie handel zagraniczny ziołami i przyprawami na świecie znacząco zwiększył się. Wartość eksportu i importu w 2015 roku był na podobnym poziomie około 2,2-2,4 mld USD. Największymi eksporterami ziół i przypraw były Chiny i Indie, zaś importerami USA i Arabia Saudyjska. Najwięcej spadków w eksporcie ziół i przypraw stwierdzono w latach 2009-2010, a w imporcie w 2009 roku. W przypadku państw o największym eksporcie zmiany w poszczególnych latach były gwałtowne, zaś w przypadku importu umiarkowane. W badanym okresie stwierdzono istotny bardzo silny dodatni związek importu ziół i przyprawa z parametrami gospodarki określonymi przez wartość PKB, wartość eksportu oraz importu, zaś przeciętny i słaby w odniesieniu do eksportu ziół i przypraw (ale tylko po wyjściu z kryzysu gospodarczego).
Abstract	The aim of the study was to evaluate the variability of the foreign trade herbs and spices in the world and attempt to identify common patterns. The article presents the value of export and import of herbs and spices in US dollars in top-20 countries. The source materials constituted data of FAOSTAT. The study period covered the 2007-2015. In 2007-2015, foreign trade herbs and spices in the world has increased. The value of exports and imports in 2015 was at a similar level of around 2.2-2.4 billion USD. The largest exporters of herbs and spices were China and India, while the importers were USA and Saudi Arabia. The greatest decline in herbs and spices exports was recorded in 2009-2010, and in imports in 2009. In the case of countries with the largest exports of changes in individual years they were violent, and in the case of imports moderate. During the period considered important, very strong, positive relationship of herbs and spice imports with economic parameters determined by the GDP value, the value of exports and imports, and the average and weak with reference to exports of herbs and spices (but only after coming out of the economic crisis).
Cytowanie	Golonko M., Rokicki T. (2017) Handel zagraniczny ziołami i przyprawami na świecie.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 2: 224-233
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n2_s224.pdf

Autor	Aneta Mikuła, Stanisław Stańko
Tytuł	Tendencje na rynku mięsa wieprzowego na świecie i w Polsce w latach 2000-2016
Title	TENDENCIES IN THE WORLD PORK MARKET AND IN POLAND IN THE YEARS 2000-2016
Słowa kluczowe	produkcja wieprzowiny, eksport, import, konsumpcja, ceny
Key words	pork meat production, exports, imports, consumption, price
Abstrakt	Opracowanie przedstawia zmiany na rynku wieprzowiny na świecie i w Polsce w latach 2000-2016. Analizowano zmiany u największych jej producentów i konsumentów, a także eksporterów i importerów. Do głównych światowych producentów wieprzowiny należą: Chiny, kraje UE, USA, Brazylia, Rosja i Wietnam, które w 2016 r. skupiały 88,2% światowej produkcji. U głównych światowych producentów wieprzowiny (z wyjątkiem Chin) wzrost konsumpcji był wolniejszy niż produkcji, co spowodowało zwiększenie ich możliwości eks­portowych. W latach 2000-2016 tempo wzrostu handlu międzynarodowego było szybsze niż produkcji, co skutkowało wzrostem udziału eksportu w zagospodarowaniu produkcji. Źródła światowego eksportu wieprzowiny charakteryzowały się znaczną i rosnącą koncentracją. W 2016 r. z krajów UE pochodziło 37,6% eksportu, z USA 28,5%, z Kanady 15,9% i z Brazylii 10%. (92% ogółu eksportu). Światowy import wieprzowiny charakteryzował się znacznie więk­szym rozproszeniem niż eksport. Ceny wieprzowiny wykazały tendencję wzrostową. W kraju występowała tendencja spadkowa w produkcji, a wzrostowa w konsumpcji, co spowodowało, że od 2008 r. Polska jest importerem netto wieprzowiny
Abstract	The study presents changes in the world pork market and in Poland in the years 2000-2016. Changes in the main producers and consumers, as well as exporters and importers were presented. The major global producers of pork are China, the EU, USA, Brazil, Russia and Vietnam, which in 2016 produced 88.2% of total world production. In the world’s major pork producers (except China), consumption growth was slower than production growth, which increased their export capacity. In the years 2000-2016, the growth rate of international trade was higher than production, what led to an increase in the share of exports in production. Global pork exports is characterized by a large and growing concentration rate. In 2016, 37.6% of exports came from the EU, 28.5% from the USA, 15.9% from Canada and 10% from Brazil (total 92% of exports). World pork imports were characterized by a much greater dispersion than exports. Pork prices have shown an upward trend. In Poland there was a downward trend in pork production and growth in consumption, which caused that since 2008 Poland is a net importer of pork. Poland will remain a net importer of pork in the medium term.
Cytowanie	Mikuła A., Stańko S. (2017) Tendencje na rynku mięsa wieprzowego na świecie i w Polsce w latach 2000-2016.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 104, z. 3: 54-65
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2017_n3_s54.pdf

Autor	Dorota Pasińska
Tytuł	Rynek wieprzowiny w ujęciu globalnym i krajowym
Title	Pork market from global and domestic perspective
Słowa kluczowe	rynek wieprzowiny, handel zagraniczny, produkcja wieprzowiny, żywiec wieprzowy
Key words	pork market, international trade, pork production, pigs
Abstrakt	W artykule podjęto próbę wskazania najważniejszych zmian na krajowym i światowym rynku wieprzowiny i trzody chlewnej po wstąpieniu Polski do UE. Ponad 80% światowej produkcji wieprzowiny dostarczają Chiny, UE i Stany Zjednoczone. W 2013 r. Polska była 4-tym producentem wieprzowiny w UE. Pomimo relatywnie dużej polskiej produkcji trzody chlewnej, sektor ten nie jest konkurencyjny. Wejście Polski do UE przyczyniło się do zdynamizowania obrotów handlowych wieprzowiną. W badanym okresie z eksportera netto Polska stała się importerem netto produktów wieprzowych.
Abstract	The article attempts to indicate the major changes in the domestic and world market of pork and pigs after Poland's accession to the EU. China, the EU and the United States supply more than 80% of world pork production. In 2013 Poland was the 4th pork producer in the EU. Despite the relatively large Polish production of pigs, the sector is not competitive. Poland's accession to the EU has led to more dynamic pork trade. In the studied period from net exporter, Poland has become a net importer of pork products.
Cytowanie	Pasińska D. (2016) Rynek wieprzowiny w ujęciu globalnym i krajowym.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 1: 187-198
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n1_s187.pdf

Autor	Magdalena Bodył
Tytuł	Ewolucja światowego rynku tytoniu i wyrobów tytoniowych
Title	The Evolution of the Global Market of Tobacco
Słowa kluczowe	tytoń, wyroby tytoniowe, nikotyna, papierosy
Key words	tobacco, tobacco products, nicotine, cigarettes
Abstrakt	Tytoń jest uprawiany w co najmniej 124 krajach na świecie. W 2013 r. uprawiano 7,4 mln ton tytoniu na powierzchni 4,3 mln ha. Liderem w produkcji tytoniu są Chiny. W ostatnich dekadach uprawa tytoniu przesunęła się z krajów o wysokich dochodach do krajów o średnich i niskich dochodach. Odnotowano wysoki wzrost produkcji w Azji i Afryce oraz spadek w Europie i Ameryce Północnej. Światowe obroty handlowe tytoniem systematycznie rosną. Udział eksportu w globalnej produkcji tytoniu w 2013 r. wynosił 35,5%, co wskazuje na proeksportowy charakter produkcji w niektórych regionach świata. Głównym dostawcami są kraje Ameryki Południowej a importerami kraje Europy.
Abstract	Tobacco is grown in at least 124 countries around the world. In 2013 cultivated 7.4 million tons of tobacco in the area of 4.3 million hectares. China is a leader in the production of tobacco. Over the last few decades tobacco production has shifted from high-income countries to countries with medium and low incomes. There has been a high increase in production in Asia and Africa and a decline in Europe and North America. The share of the export in the global production of tobacco in 2013 amounted to the 35.5%, what is indicating to pro-export character of the production in some regions of the world. The main suppliers are the South American countries and the main importers are countries of Europe.
Cytowanie	Bodył M. (2016) Ewolucja światowego rynku tytoniu i wyrobów tytoniowych.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 19-28
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s19.pdf

Autor	Piotr Misztal
Tytuł	Hipoteza bezzatrudnieniowego wzrostu gospodarczego w krajach o różnym poziomie rozwoju gospodarczego
Title	THE HYPOTHESIS OF JOBLESS ECONOMIC GROWTH IN COUNTRIES WITH DIFFERENT LEVELS OF ECONOMIC DEVELOPMENT
Słowa kluczowe	wzrost gospodarczy, zatrudnienie, prawo Okuna
Key words	economic growth, employment, Okun's law
Abstrakt	Celem niniejszego opracowania jest analiza hipotezy bezzatrudnieniowego wzrostu gospodarczego w teorii ekonomii i w krajach o różnym poziomie rozwoju gospodarczego. Analizie empirycznej poddano kraje należące do tzw. gospodarczej Triady (USA, Unia Europejska, Japonia, Chiny, Indie). W artykule wykorzystano metodę badawczą opartą na studiach literaturowych z zakresu makroekonomii i finansów oraz metody ekonometryczne (klasyczna metoda najmniejszych kwadratów – Ordinary Least Squares). Wszystkie dane statystyczne wykorzystane w badaniu miały częstotliwość roczną i obejmowały okres od 1990 roku do 2012 roku. Dane te pochodziły z bazy statystycznej międzynarodowego stowarzyszenia firm – The Conference Board Total Economy Database. Na podstawie przeprowadzonych badań ujawniono występowanie zjawiska bezzatrudnieniowego wzrostu gospodarczego w Chinach i Indiach. Natomiast w przypadku USA, UE-15 i Japonii stwierdzono wstępowanie pozytywnego wpływu wzrostu gospodarczego na zmiany zatrudnienia. Wyniki przeprowadzonych badań mogą stanowić punkt wyjścia do dalszych, szczegółowych analiz zmierzających do skonstruowania strategii wzrostu i rozwoju gospodarczego kraju, przy jednoczesnym zachowaniu optymalnej równowagi między promowaniem zatrudnienia i wzrostu wydajności pracy.
Abstract	The aim of this study is to analyze jobless growth hypothesis in economic theory and in countries with different levels of economic development. In empirical analysis were used countries of the so-called economic Triad (U.S., EU-15, Japan, China, India). In the article were used the research method based on the literature study in the field of macroeconomics and finance and econometric methods (Ordinary Least Squares). All statistics used in the study had an annual frequency and covered the period from 1990 to 2012. These data came from the statistical database of the international association of companies - The Conference Board Total Economy Database. On the basis of the study it was revealed the phenomenon of jobless growth in China and India. However, in the case of the USA, the EU-15 and Japan it was confirmed the positive impact of economic growth on changes in employment. The results of the investigation can be a starting point for further studies aimed to construction of a strategy for growth and economic development in Poland, while maintaining an optimum balance between the promotion of employment and labor productivity growth.
Cytowanie	Misztal P. (2014) Hipoteza bezzatrudnieniowego wzrostu gospodarczego w krajach o różnym poziomie rozwoju gospodarczego.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 12(61): 129-141
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2014_n61_s129.pdf

Autor	Ivan Gaidutskiy
Tytuł	Problematyka ponadnarodowych inwestycji gospodarek niskoemisyjnych
Title	Problems of transnational investment low-carbon economy
Słowa kluczowe	kryzys inwestycyjny; zrównoważony rozwój niskoemisyjny; energia odnawialna; mechanizmy stymulowania inwestycji
Key words	investment crisis; sustainable low-carbon development; renewable energy; mechanisms stimulating investment
Abstrakt	Artykuł zwraca uwagę na kontrowersje związane z dynamiką ponadnarodowych procesów inwestycyjnych w zrównoważonym rozwoju niskoemisyjnym. Ponadto przedstawiono przyczyny recesji, które doprowadziły do kryzysu inwestycyjnego związanego z dysharmonią w regulacjach mechanizmu systemów inwestycyjnych. Opierając się na analizie szeregów czasowych, Autor zauważył, że główne inwestycje związane z energią odnawialną dotyczyły energii słonecznej, wiatrowej i bioenergii. Głównym dostawcą zasobów inwestycyjnych są Chiny, które wyprzedziły na tym rynku Stany Zjednoczone. Za pomocą metody eliminacji Autor stwierdził, że spadek inwestycji w odnawialne źródła energii w 2009 roku nastąpił w wyniku ogólnego kryzysu gospodarczego, a w 2012 roku był wynikiem dysharmonii mechanizmów regulacji i odmiennych motywacji inwestycyjnych, doprowadziło to do nieuczciwej konkurencji na tym rynku. Ponadto przedstawiono przyczyny i skutki pierwszego kryzysu inwestycji w odnawialne źródła energii. Autor sformułował zalecenia dotyczące globalnej polityki i potrzebnych globalnych zmian w regulacjach systemów inwestycyjnych i motywacji inwestycyjnych w ramach rozwoju zrównoważonego gospodarek niskoemisyjnych.
Abstract	The article highlights the controversial dynamics of transnational investment processes in a sustainable low carbon development, are covered the reasons for the recession, which has developed into an investment crisis caused by disharmony in the mechanisms of regulation of investment regimes. Based on the analysis of time series, author revealed that major investments aimed at renewable energy, went into solar, wind and bioenergy. Among the countries the main investment resource provider is China, which has surpassed the United States. By using the method of elimination, the author found that the decline in investments in renewable energy in 2009 occurred as a result of the general economic crisis, and in 2012 – as a result of disharmony of regulation and motivation investment mechanisms which led to unfair competition in this market. Scientific novelty of the paper includes justifying the causes and consequences of the first investment crisis in renewable energy. The practical significance of the article is to give recommendations for the introduction of global mutual policy in the regulation of investment regimes and investment motivation of sustainable low carbon development.
Cytowanie	Gaidutskiy I. (2014) Problematyka ponadnarodowych inwestycji gospodarek niskoemisyjnych.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 4: 31-39
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2014_n4_s31.pdf

Autor	Agnieszka Borowska
Tytuł	Światowy rynek wyrobów tytoniowych w latach 1990-2006
Title	The world tobacco market in the period 1990-2006
Słowa kluczowe	tytoń, produkcja, konsumpcja, papierosy
Key words	tobbaco, production, consumption, cigarettes
Abstrakt	Produkcja tytoniu na świecie ma miejsce w ponad 100 krajach. Głównymi producentami surowca nieprzetworzonego są Chiny, Indie, Brazylia, USA, Turcja, Malawi oraz Zimbabwe. Łącznie wszystkie te kraje wytwarzają ponad 80% globalnej produkcji liści tytoniu, zaś same Chiny 35%. Według ekspertów FAO światowa produkcja tytoniu w 2010 r. przeznaczona na wyrób artykułów tytoniowych wyniesie ponad 7,1 mln ton. Niewątpliwie ten stan rzeczy jest podyktowany zmianami ekonomicznymi czy demograficznymi na świecie, zwłaszcza w krajach rozwijających się, będących głównymi plantatorami surowca i konsumentami, przede wszystkim papierosów
Abstract	More than 100 countries in the world produce tobacco. The major producers are China, India, Brazil, the United States, Turkey, Malawi and Zimbabwe. They together produce over 80% of the world’s tobacco. In fact China alone accounts for over 35% of world production. FAO has forecasted that world tobacco production would be over 7.1 million tons in 2010. The numbers of smokers will increase mainly due to the growth of world’s population. By 2030 there will be at least another 2 billion people in the world. Cigarettes account for the largest share in manufactured tobacco products, 96% of sales total value. Asia, Australia and the Far East are by far the largest consumers (2,715 billion cigarettes), next are the Americas (745 billion), then Eastern Europe and former Soviet Union (631 billion) and Western Europe (606 billion).
Cytowanie	Borowska A. (2008) Światowy rynek wyrobów tytoniowych w latach 1990-2006.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 4(19), z. : 53-64
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2008_T4(19)_n_s53.pdf