Wyniki wyszukiwania

Autor	Katarzyna Utnik-Banaś, Janusz Żmija
Tytuł	Wpływ wybranych czynników na cenę żywca brojlerów w latach 1995-2015
Title	Influence of Chosen Factors on Broiler Livestock Price in 1995 2015
Słowa kluczowe	żywiec brojlerów, cena, koszty produkcji, sezonowość cen, Polska
Key words	broiler livestock, price, production costs, price seasonality, Poland
Abstrakt	Celem pracy jest analiza wpływu wybranych czynników na poziom cen żywca brojlerów w okresie przed przystąpieniem Polski do UE (1995-2004) oraz po akcesji (2005-2015). Wykazano, że w pierwszym okresie na cenę żywca decydujący wpływ miały czynniki kosztowe (cena piskląt, paszy i pszenicy). W drugim okresie nastąpił wzrost wpływu czynników popytowych, w tym sezonowy wzrost cen związany ze zwiększonym popytem na mięso drobiowe w miesiącach letnich.
Abstract	The aim of the study is analysis of influence of chosen factors on broiler livestock price in period before Poland join the EU (1995-2004) and after accession (2005-2015). It was stated, that in the first period cost factors such as price of chicks, feed and wheat had deciding influence on broiler livestock price. In the second period increase of demand factors occurred including seasonal price increasing connected with increased demand for poultry meat in summer months.
Cytowanie	Utnik-Banaś K., Żmija J. (2016) Wpływ wybranych czynników na cenę żywca brojlerów w latach 1995-2015.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 344-352
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s344.pdf

Autor	Sylwia Kierczyńska
Tytuł	Zmiany w powierzchni upraw i cenach skupu malin i truskawek a płatności z tytułu owoców miękkich w wybranych krajach Unii Europejskiej
Title	Variability of Cultivation Area and Fruit Prices of Raspberries and Strawberries and the Separate Soft Fruit Payment in Selected European Union Countries
Słowa kluczowe	owoce, maliny, truskawki, ceny skupu, powierzchnia uprawy
Key words	fruits, raspberries, strawberries, purchase price, cultivation area
Abstrakt	Celem pracy było określenie zmian w areale upraw truskawek i malin oraz cenach skupu tych owoców w krajach, w których wprowadzono mechanizm dopłat do owoców miękkich wraz z reformą wspólnej organizacji rynku owoców i warzyw w 2008 r., czyli w Bułgarii, na Węgrzech, Litwie, Łotwie i w Polsce. Aby określić zmiany w areale upraw przeprowadzono test t dla prób zależnych, określając istotność różnic pomiędzy średnimi badanych cech przed i po wprowadzeniu dopłat (w latach 2002-2007 i 2008-2013). Aby odpowiedzieć na pytanie, czy po wprowadzeniu dopłat nastąpiła stabilizacja cen skupu owoców porównano zmienność cen skupu owoców w badanych podokresach, wyrażoną współczynnikiem zmienności. Do analizy wykorzystano dane dostępne w bazie Faostat w marcu 2016 r. Wyniki przeprowadzonych badań tylko w przypadku Polski potwierdzają hipotezę, iż średnia powierzchnia uprawy truskawek i malin po wprowadzeniu dopłat była istotnie wyższa niż przed reformą. Natomiast zmienność cen w okresie po wprowadzeniu reformy była niższa niż w okresie przed wprowadzeniem dopłat, co pozwala stwierdzić, iż wprowadzenie dopłat do owoców miękkich mogło przyczynić się do stabilizacji cen skupu truskawek i malin.
Abstract	The aim of this paper is to determine changes in price and cultivation area of strawberries and raspberries in countries where an aid mechanism for soft fruits was introduced. This was seen with the organizational reform of the fruit and vegetables market in some countries in 2008, i.e. Bulgaria, Hungary, Lithuania, Latvia and Poland. To determine changes in the cultivation area a t-test for dependent attempts was carried out. The differences between average cultivation area before and after reform (in the years 2002-2007 and 2008-2013) were shown. To determine whether the introduction of aid created stabilization in fruit prices, variability in the price of fruit was analyzed, expressed as a coefficient of variation. The analysis uses data available in the FAOSTAT database in March 2016. Results only for Poland support the hypothesis that the average size of the cultivation area of strawberries and raspberries after the introduction of surcharges was significantly higher than before the reform. The price volatility in the period after the introduction of the reform was lower than in the period before the introduction of surcharges, which allows the conclusion that the introduction of aid for soft fruits could contribute to the stability of the buying-in price of strawberries and raspberries.
Cytowanie	Kierczyńska S. (2016) Zmiany w powierzchni upraw i cenach skupu malin i truskawek a płatności z tytułu owoców miękkich w wybranych krajach Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 165-175
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s165.pdf

Autor	Katarzyna Czech
Tytuł	Zmiany w globalnej awersji do ryzyka oraz ich wpływ na wartość polskiej walut
Title	Global risk aversion and its impact on Polish currency
Słowa kluczowe	globalna awersja do ryzyka, GFSI, rynek walutowy, polska złotówka, przyczynowość Grangera
Key words	global risk aversion, GFSI, foreign exchange market, Polish zloty, Granger causality
Abstrakt	Celem artykułu jest zbadanie zależności między poziomem globalnej awersji do ryzyka a kształtowaniem się cen na polskim rynku walutowym. Artykuł zawiera przegląd literatury na temat wskaźników globalnej awersji do ryzyka, w tym przede wszystkim wskaźników opartych na cenach opcji. Badania przeprowadzono na podstawie danych odnośnie kursów walutowych PLN/USD i PLN/ /EUR, zagregowanego miernika awersji do ryzyka GFSI (ang. Global Financial Stress Index) oraz zmienności strategii 25-delta risk reversal. Wyniki testu przyczynowości w sensie Grangera sugerują, że dla danych z 2004–2015 zmiany w poziomie globalnej awersji do ryzyka mierzonej wskaźnikiem GFSI nie były przyczyną, w sensie Grangera, zmian kursów walutowych PLN/EUR i PLN/USD.
Abstract	The aim of the paper is to examine relationship between global risk aversion and value of the Polish currency. Article contains a literature review concerning global risk aversion measures. Paper is focused mainly on indicators which are based on options’ prices. Research are conducted for daily time series data of PLN/USD and PLN/EUR exchange rates, Global Financial Stress Index (GFSI) and 3–month 25-delta risk reversal volatility. Data cover the period for 2004 till 2015. The results of Granger causality test show no causality running from global risk aversion measured by GFSI to PLN/EUR and PLN/USD exchange rates.
Cytowanie	Czech K. (2016) Zmiany w globalnej awersji do ryzyka oraz ich wpływ na wartość polskiej walut.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 3: 43-54
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2016_n3_s43.pdf

Autor	Dominika Malchar-Michalska
Tytuł	Mechanizm cenowy w powiązaniach kontraktowych z perspektywy teorii agencji. Przykład koordynacji transakcji na rynku ziemniaka między grupami producentów rolnych a rynkiem spożywczym
Title	Agency Theory Approach to the Price Mechanism in Contracts. The Transaction Coordination on the Potato Market between Agricultural Producers’ Groups and Food Sector
Słowa kluczowe	kontrakty, pionowa koordynacja transakcji, mechanizm cenowy, grupy producentów rolnych
Key words	contracts, vertical transaction coordination, price mechanism, agricultural producers’ groups
Abstrakt	Kontrakty stanowią jedną z form pionowej koordynacji transakcji w agrobiznesie. Kluczowym aspektem umów jest odpowiednie motywowanie stron do właściwego działania oraz optymalny wybór kontrahentów. Może to się odbywać poprzez ustanowienie odpowiedniej formuły cenowej. Koncepcją teoretyczną umożliwiającą badanie tych problemów jest model pryncypał–agent w ramach teorii agencji. Celem głównym przeprowadzonych badań była identyfikacja powiązań kontraktowych między grupami producentów rolnych a pierwszym odbiorcą. Celem szczegółowym było rozpoznanie formuły cenowej. Przedmiotem badań były kontrakty między grupami producentów rolnych na rynku ziemniaka a pierwszym odbiorcą w 2014 r., dlatego zastosowano metodę studium przypadku, natomiast same dane zostały pozyskane w toku wspomaganego komputerowo wywiadu telefonicznego (w okresie marzec–maj 2015 r.). W badanych jednostkach cała sprzedaż była realizowana poprzez kontrakty. Głównym odbiorcą były zakłady przetwórcze. Dominującym systemem płatności była cena stała.
Abstract	Contracts are one of the main forms of the vertical transaction coordination. Key aspect of contractual relationships are adequate motivation and selection of partners. It can be done through a price mechanism. The theoretical concept applied for this kind of research is the principal–agent model (the agency theory). The main goal was to identify contract existing in transactions between producers’ organizations and agri-food sector. Consequently, the specific goal was to recognize the price formula in contracts. The research was focused on contracts signed in 2014 between groups operating on the potato market and their first buyers, so that is why the author has used the case study as the main research method, while the survey (collection of primary data) was conducted in the period March–May 2015 through the Computer Assisted Telephone Interview. The main first buyer of producers’ groups were processing plants. Almost all of groups used to sell their outputs through contracts. The fixed price was the most frequently used price formula in contractual relationship.
Cytowanie	Malchar-Michalska D. (2016) Mechanizm cenowy w powiązaniach kontraktowych z perspektywy teorii agencji. Przykład koordynacji transakcji na rynku ziemniaka między grupami producentów rolnych a rynkiem spożywczym.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 271-281
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s271.pdf

Autor	Mariola Grzybowska-Brzezińska, Małgorzata Grzywińska-Rąpca
Tytuł	Atrybuty żywności ekologicznej determinujące wybory konsumentów
Title	Organic food attributes that determine consumer choices
Słowa kluczowe	żywność ekologiczna, atrybuty żywności ekologicznej, zachowania konsumenta
Key words	organic food, consumer behaviors, the attributes of organic food
Abstrakt	W artykule podjęto problematykę zachowań konsumentów na rynku żywności ekologicznej. Wskazano rodzaje cech ekologicznych produktów żywnościowych, które są walorami tej kategorii żywności. Celem podjętych rozważań była prezentacja problematyki percepcji konsumentów w zakresie walorów żywności ekologicznej i wskazanie tych cech, które decydują o jej wyborze i konsumpcji. W badaniach uwzględniono oceny konsumentów odnoszące się do walorów żywności ekologicznej, a wśród nich uwzględniono kategorie atrybutów technologicznych i rynkowych. W artykule przedstawiono wyniki sondaży, które przeprowadzano w latach 2005, 2010 i 2013 wśród mieszkańców północno-wschodniej Polski. Głównymi atrybutami technologicznymi żywności ekologicznej wskazanymi przez badanych była wartość odżywcza oraz ceniony przez respondentów system produkcji tej żywności, zapewniający ograniczenia w użyciu chemii rolnej. Badani konsumenci w każdym z okresów badań cenili walory sensoryczne żywności ekologicznej i jako główną cechę wskazali naturalny smak. Rynkowe atrybuty żywności ekologicznej, jakie zidentyfikowano w badaniach, to walory zdrowotne, miejsce zakupu, logo producenta i cena. W atrybutach żywności ekologicznej eksponowane były również cechy społeczne tych produktów.
Abstract	The aim of the research was to identify factors influencing consumer perception of organic food quality. The research concerned the consumers’ assessment of certain attributes (technological and market ones) of organic food products. The surveys were carried out in 2005, 2010, and 2013 among the inhabitants of northeast Poland. The main technological attributes indicated by the respondents were the nutrition value of the food and highly valued way of its production, ensuring limited use of fertilizers, pesticides, and other chemicals. In all analyzed periods the respondents valued sensory features of organic food, especially its natural taste. Market attributes of organic food that were identified during the study are the following: health values, place of purchase, producer’s logo, and price. Among the attributes of the organic products also their social features were presented.
Cytowanie	Grzybowska-Brzezińska M., Grzywińska-Rąpca M. (2016) Atrybuty żywności ekologicznej determinujące wybory konsumentów.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 114: 57-68
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2016_n114_s57.pdf

Autor	Dominika Kuberska, Karolina Suchta
Tytuł	Zachowania nabywców na rynku certyfikowanej żywności dla niemowląt i małych dzieci
Title	Consumer behavior on certified baby food market
Słowa kluczowe	zachowania nabywców, żywność certyfikowana dla niemowląt i małych dzieci
Key words	consumer behavior, certified baby food
Abstrakt	Celem przeprowadzonego badania było poznanie specyfiki zachowań nabywców na rynku certyfikowanej żywności dla niemowląt i małych dzieci, w szczególności w zakresie ich determinant. W toku badań wykorzystano autorski kwestionariusz ankiety. Wyjątkowy charakter relacji między nabywcą i konsumentem na rynku (matką i dzieckiem) mógł mieć wpływ na uzyskane wyniki. Cena nie jest kluczową determinantą zachowań nabywców na rozważanym rynku, ponadto nie występuje zależność między dochodami netto per capita w gospodarstwie domowym a wydatkami na certyfikowaną żywność dla niemowląt i małych dzieci.
Abstract	The aim of the study was to unveil the specifics of consumer behavior on the certified baby food market, in particular with regard to their determinants. A questionnaire was used as a tool to conduct this study. A unique nature of the relationship between the buyer and the consumer on the market (a mother and a child) could have influenced the results obtained. Price is not the key determinant of behavior of buyers on the market. In addition, there is no correlation between the net income per capita and household expenditure on certified baby food.
Cytowanie	Kuberska D., Suchta K. (2016) Zachowania nabywców na rynku certyfikowanej żywności dla niemowląt i małych dzieci.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 114: 81-93
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2016_n114_s81.pdf

Autor	Kazimierz Cyran, Sławomir Dybka, Sylwia Kierczyńska
Tytuł	Produkcja, eksport i ceny zagęszczonego soku jabłkowego a ceny skupu jabłek do przetwórstwa w Polsce
Title	THE RELATIONSHIP BETWEEN PRODUCTION, EXPORT AND PRICES OF APPLE JUICE CONCENTRATE AND THE PRICES FOR APPLE FOR PROCESSING IN POLAND
Słowa kluczowe	ceny, produkcja, eksport, zagęszczony sok jabłkowy, ceny skupu jabłek
Key words	prices, production, export, apple juice concentrate, prices for apple for processing
Abstrakt	Celem pracy było określenie siły oraz kierunku związku pomiędzy produkcją, eksportem i cenami zagęszczonego soku jabłkowego (ZSJ) a cenami skupu jabłek do przetwórstwa w Polsce. Do analizy wykorzystano dane publikowane w miesięczniku „Rynek Rolny”. Zastosowano metody korelacji. Zakres czasowy pracy obejmował lata 2004-2014. Wielkość produkcji ZSJ, pomimo wahań, zwiększała się w analizowanym okresie. ZSJ wyprodukowany w Polsce w ponad 90% był przedmiotem eksportu, a związek pomiędzy wielkością produkcji i wolumenem eksportu, mierzony współczynnikiem korelacji, był dodatni i bardzo silny. Korelacja pomiędzy wielkością produkcji ZSJ a cenami eksportowymi tego produktu była na przeciętnym poziomie, lecz dodatnia. Współczynnik korelacji pomiędzy cenami eksportowymi ZSJ a cenami skupu jabłek do przetwórstwa był na przeciętnym poziomie i dodatni. Ceny skupu jabłek do przetwórstwa były ujemnie skorelowane z wielkością produkcji oraz eksportu ZSJ.
Abstract	The aim of this paper was to determine the power and direction of relationship between production, export and prices of apple juice concentrate and the prices for apples for processing in the years 2004-2014. The ana­lysis used data published in the „Rynek rolny”, by the IERiGŻ-PIB. The correlation coefficients were calculated. Despite the fluctuations, the production of apple juice concentrate increased over the analyzed period. Over 90% of apple juice concentrate produced in Poland was exported and the relationship between the volume of production and export volume measured by a correlation coefficient was positive and very strong. The correlation between the production of apple juice concentrate and prices of apple juice concentrate had a medium power and there was almost no correlation between the prices of apple juice concentrate and the volume of export of apple juice concentrate. The correlations between the prices for apple for processing and both the volume of production and the volume of export of apple juice concentrate were negative.
Cytowanie	Cyran K., Dybka S., Kierczyńska S. (2015) Produkcja, eksport i ceny zagęszczonego soku jabłkowego a ceny skupu jabłek do przetwórstwa w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 4: 74-81
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2015_n4_s74.pdf

Autor	Oksana Kiforenko, Tomasz Kondraszuk
Tytuł	Sposoby na zwiększenie konkurencyjności przedsiębiorstwa na przykładzie działalności Nestlé na Ukrainie
Title	Ways to increase competitiveness of an enterprise on the example of activity of Nestlé in Ukraine
Słowa kluczowe	gospodarka rynkowa; konkurencyjność; internacjonalizacja; przedsiębiorstwo; konkurencyjność cenowa; konkurencyjność pozacenowa; rynki międzynarodowe
Key words	market economy; competitiveness; internationalization; enterprise; price competitiveness; non-price competitiveness; international markets
Abstrakt	Dzisiejsza sytuacja wyraźnie wskazuje na ekonomiczny i logistyczny rozwój świata, co z kolei daje przedsiębiorstwom możliwość wejścia na nowe szybko rozwijające się rynki. Jednak ta sytuacja zwiększa nacisk konkurencyjny. Jeśli przedsiębiorstwa chcą przetrwać w warunkach konkurencji globalnej, powstaje przed nimi zadanie zwiększenia własnej konkurencyjności. Według niektórych naukowców, konkurencyjnością jest potencjał, możliwości oraz umiejętność danego podmiotu rynkowego do sprostania konkurencji, czyli rywalizacji ze strony innych podmiotów działających w tej samej branży na rynku. Ważną rolę odgrywają tutaj takie czynniki, jak cena, poziom rozwoju, lokalizacja, poziom usług i jakość. Istnieją dwa podejścia do oceny poziomu konkurencyjności przedsiębiorstwa – rynkowe i zasobowe. Ważnym sposobem zwiększenia konkurencyjności przedsiębiorstwa jest internacjonalizacja jego działalności, to znaczy wejście przedsiębiorstwa na rynki zagraniczne. W tym czasie następuje koncentracja działalności, a następnie przejmowanie przez przedsiębiorstwo większej części rynku. W artykule rozpatrzono istotę pojęcia konkurencyjności. Przedstawiono zasadniczo nowy schemat internacjonalizacji. Zaproponowano schemat pośredniego kanału dystrybucji. Przeanalizowano doświadczenie praktyczne internacjonalizacji działalności.
Abstract	The current situation clearly shows the economic and logistic development of the world that gives companies the opportunity to enter the new fastgrowing markets. However, this situation increases the competitive pressure. So, if companies want to survive under the circumstances of global competitiveness, they face the task of increasing their competitiveness. According to some scientists, competitiveness is the potential, opportunities and ability of a market participant to withstand competition, that is, competition from the other entities operating in the same industry in the market. In this situation an important role play such factors, as price, level of development, location, level of services and quality. There are two approaches to the evaluation of company competitiveness level – market approach and resource approach. An important way of increasing a company competitiveness level is the internationalization of its activity, that is its entrance into foreign markets. In such a situation there appears the concentration of activity and the taking over of a larger part of a market. The essence of the notion “competitiveness” was examined in the article. The essentially new scheme of internationalization was presented. The scheme of indirect distribution channel was proposed. The practical experience of internationalization activity was analyzed.
Cytowanie	Kiforenko O., Kondraszuk T. (2014) Sposoby na zwiększenie konkurencyjności przedsiębiorstwa na przykładzie działalności Nestlé na Ukrainie.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 3: 95-106
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2014_n3_s95.pdf

Autor	Mariola Chrzanowska, Nina Drejerska, Iwona Pomianek
Tytuł	Strefa podmiejska Warszawy. Wybrane zagadnienia
Title	Warsaw suburban zone. Selected issues
Słowa kluczowe	obszary wiejskie, rynek pracy, przedsiębiorczość, kapitał ludzki, rozwój, strefa podmiejska, województwo mazowieckie, suburbanizacja
Key words	rural areas, labour market, entrepreneurship, human capital, development, suburban area, Mazovia region, suburbanisation
Abstrakt	Gminy podmiejskie Warszawy wybrane do badań są niewątpliwie obszarem intensywnych przemian społeczno-gospodarczych. Ta kumulacja procesów rozwojowych, rozlewanie się zjawisk charakterystycznych dla miast, powoduje, że badany obszar jest niezwykle interesujący z poznawczego punktu widzenia. Jednocześnie zachodzące zmiany są tak kompleksowe i wielowątkowe, że trudno wyodrębnić, co dokładnie powinno być przedmiotem badań – jeden wątek pociąga za sobą kilka niemniej interesujących następnych kwestii. W tej sytuacji pozostaje mieć nadzieję, że zaprezentowane wyniki badań przedstawiają zarówno ogólne tło zmian, jak i konkretne elementy rzeczywistości, jak np. powiązania funkcjonalne pomiędzy stolicą a jej obszarem podmiejskim w zakresie rynku pracy. Ponadto wydaje się, że wartością dodaną przeprowadzonych badań jest uwzględnienie zarówno działalności samorządów lokalnych, jak i małych oraz średnich przedsiębiorstw zlokalizowanych na badanym obszarze, jak również mieszkańców, ich sytuacji i opinii nt. zachodzących procesów. Badany obszar scharakteryzowano przy wykorzystaniu metod statystycznych. Wykorzystując miernik BZW, pogrupowano 30 gmin podmiejskich Warszawy na trzy klasy: o najwyższym, średnim i najniższym poziomie rozwoju. Do pierwszej grupy zostały zakwalifikowane: Lesznowola, Michałowice, Nadarzyn, Raszyn, Nieporęt, Izabelin, Stare Babice. Z wyjątkiem Nadarzyna, wszystkie gminy tej grupy graniczą bezpośrednio z Warszawą. Co więcej, oprócz Nieporętu, są to gminy położone po lewej stronie Wisły. Wskazuje to na najsilniejsze rozwojowe oddziaływanie Warszawy na gminy bezpośrednio z nią sąsiadujące, co więcej oddziaływanie ukierunkowane na stronę zachodnią miasta. W następnej grupie, 14 gmin stanowiło swoisty obszar przejściowy – najczęściej niegraniczący bezpośrednio z Warszawą, ale o silnym odziaływaniu miasta na procesy społeczno-gospodarcze tam zachodzące. Pozostałych 9 gmin to jednostki peryferyjne z punktu widzenia przyjętego obszaru badań, najdalej położone od stolicy, ale wciąż zaliczane do strefy podmiejskiej Warszawy. Wyniki badań empirycznych przeprowadzonych w urzędach gmin strefy podmiejskiej Warszawy wskazują na fakt, że w większości ankietowanych jednostek samorządu terytorialnego opracowano strategie rozwoju. Może to świadczyć o świadomości władz w zakresie pobudzania aktywności zarówno własnej, jak i mieszkańców oraz przedsiębiorców, inwestowania w poprawę składników infrastruktury, jakości życia mieszkańców, ułatwiania startu działalności gospodarczej. Jednocześnie fakt posiadania strategii rozwoju może też być jedynie spełnieniem technicznego warunku koniecznego np. w przypadku ubiegania się o wsparcie finansowe ze środków europejskich. Cele zapisane w strategiach były realizowane, aczkolwiek z uwagi na ograniczone środki finansowe wdrażanie strategii sprawiało trudności niektórym gminom (głównie o niskim poziomie rozwoju). Gminy (z kilkoma wyjątkami) były raczej aktywne w zakresie wykorzystania środków z Unii Europejskiej. Mimo to uskarżano się na skomplikowane procedury aplikowania oraz na nie zawsze korzystne dla gmin strefy podmiejskiej Warszawy warunki przyznawania dofinansowania do projektów (dochody per capita). Z reguły projekty były przygotowywane przez pracowników gminy, rzadko przez ekspertów zewnętrznych. Jako mocne strony gminy wskazywano przede wszystkim bliskość stolicy i dogodne połączenia komunikacyjne z innymi, większymi miastami, wysoki poziom infrastruktury technicznej, a także wolne tereny, które mogą zostać wykorzystane pod inwestycje. Jak wynika z charakterystyki mocnych stron, strefa podmiejska Warszawy charakteryzuje się nie tylko korzystnym układem infrastruktury drogowej i wolnymi przestrzeniami inwestycyjnymi, lecz w znacznej części także wysokimi walorami przyrodniczymi. Walory te mogą stanowić zarówno czynnik zachęcający, jak i ograniczający swobodę gospodarowania. Zdaniem ponad połowy władz gminnych, obszary przyrodniczo-chronione na terenie gminy stanowią szansę dla rozwoju przedsiębiorstw. Warunki te sprzyjają turystyce i rekreacji podmiejskiej, weekendowej lub biznesowej (organizacja konferencji w zielonym otoczeniu, a jednocześnie blisko Warszawy, np. Serock). Wyniki badań w przedsiębiorstwach wskazują, że na rynku lokalnym działalność koncentrowało 55% badanych jednostek. Ankietowani z gmin o niskim poziomie rozwoju, częściej niż pozostali, wykraczali zasięgiem działalności poza rynek lokalny – co wynikać mogło z potrzeby zwiększenia niewystarczającego popytu na swoje produkty i usługi. W opinii ankietowanych, najważniejszymi czynnikami decydującymi o lokalizacji przedsiębiorstw były: dogodne położenie w stosunku do odbiorców oraz chłonność rynku lokalnego lub regionalnego. Bliskość Warszawy została wskazana jako istotny czynnik lokalizacyjny w co czwartym przedsiębiorstwie. Podczas podejmowania decyzji o lokalizacji przedsiębiorstwa zwracano także uwagę na koszty związane z wynajęciem, zakupem lub budową lokalu. Z kolei w ramach podsumowującego pytania nt. postrzegania gminy, w której badane firmy miały swoją siedzibę, jako mocną stronę respondenci wskazywali bliskość Warszawy oraz dogodne połączenia komunikacyjne ze stolicą oraz innymi, większymi miastami, rozbudowaną infrastrukturę techniczną, ciągły rozwój gminy (związany m.in. ze stałym wzrostem liczby ludności w efekcie migracji oraz dużej liczby urodzeń) i odpowiednie warunki do rozwoju przedsiębiorczości. Jako słabe strony wskazywano: słabą infrastrukturę techniczną, wysokie koszty i inne trudności prowadzenia działalności gospodarczej (np. brak wsparcia ze strony władz gminnych, brak usług doradczych), a także zbyt duże natężenie ruchu i związane z nim zanieczyszczenie środowiska oraz słabą komunikację drogową. Należy w tym miejscu zauważyć, że pewne czynniki były wskazywane zarówno w grupie mocnych, jak i słabych stron. Badani przedsiębiorcy mieli bowiem tendencję do oceny infrastruktury technicznej przez pryzmat swojego najbliższego otoczenia, np. konkretnej drogi dojazdowej do swojej firmy. W związku z tym uzyskane odpowiedzi były bardzo zróżnicowane i to co dla jednych było zaletą, np. zbudowanie drogi w ich bezpośredniej okolicy, dla innych nie miało znaczenia. Znaczna część przeprowadzonego badania pierwotnego w gospodarstwach domowych strefy podmiejskiej Warszawy dotyczyła powiazań funkcjonalnych pomiędzy stolicą a otaczającym ją obszarem w wymiarze rynku pracy. Sytuacja badanej populacji mieszkańców jest stosunkowo dobra; charakteryzuje ją zarówno wysoki wskaźnik aktywności zawodowej, jak i wysoki wskaźnik zatrudnienia. Generalnie więc bliskość rozwiniętego rynku pracy, jakim jest stolica, jak również jej bezpośrednie otocznie sprzyja aktywności zawodowej mieszkańców strefy podmiejskiej. Ta dobra sytuacja przyciąga też nowych mieszkańców zarówno z innych części regionu, jak i z samej Warszawy. Jak pokazały wyniki badań, nowo osiedlający się mieszkańcy to osoby młode, dobrze wykształcone, o relatywnie wysokich dochodach. Procesy te niewątpliwie prowadzą do zwiększenia potencjału ludzkiego badanych obszarów, wpisując się w dyskusję zarówno teoretyków, jak i praktyków nt. endogenicznych czynników wzrostu gospodarczego, równocześnie powodują jednak zwiększoną presję w wielu wymiarach. Jednym z nich są kwestie środowiskowe – rozwój funkcji mieszkaniowej wymaga kolejnych terenów przeznaczonych na ten cel. Są to w znakomitej większości inwestycje prywatne, dla których po wzrastających cenach, ale jednak znajdowane są kolejne obszary, np. dotychczasowe grunty rolne. Natomiast biorąc pod uwagę fakt, że są to najczęściej osoby dojeżdżające do pracy, to niewątpliwe wyzwaniem jest zapewnienie odpowiedniej infrastruktury w tym zakresie. Nowi migranci dojeżdżają na ogół własnymi samochodami, powodując znaczne obciążenie dróg wjazdowych do miasta. Prezentowane wyniki badań wyraźnie wskazują na brak atrakcyjnej oferty komunikacji publicznej dla tej grupy. Uzyskane rezultaty badań pozwalają również na identyfikację zjawisk, które nie są typowe tylko dla mieszkańców strefy podmiejskiej. Zjawiska te są częścią ogólnopolskich czy nawet ogólnoświatowych tendencji na rynku pracy. Co więcej, wydają się potwierdzać, że pomimo relatywnie lepszej sytuacji na rynku pracy w okolicy dużego miasta, strefa podmiejska nie jest obszarem wolnym od problemów spotykanych gdzie indziej. Należy w tym miejscu wspomnieć przede wszystkim o wynikach badań wskazujących na niestabilność zatrudnienia, szczególnie wśród osób młodych, też dobrze wykształconych oraz na istnienie szarej strefy – zatrudnianie pracowników bez formalnej umowy. Wyniki otrzymane za pomocą jednej z metod statystycznych – klasycznej analizy korespondencji – pozwalają na odniesienie się do przywoływanego w teorii kapitału kreatywnego. Wskazują bowiem na istnienie zależności pomiędzy wykształceniem wyższym a dużą i pełną samodzielnością pracy, wykształceniem średnim a średnim poziomem samodzielności oraz wykształceniem zasadniczym zawodowym i niskim poziomem samodzielności wykonywanej pracy. Ponadto przeprowadzona analiza pozwoliła wyodrębnić grupę przedsiębiorców, charakteryzujących swoją pracę jako w pełni samodzielną i kreatywną, przy czym wskazywali najczęściej własny pomysł jako początek aktywności zawodowej wykonywanej w trakcie badania. Biorąc pod uwagę fakt, że rynek pracy odgrywa znaczącą rolę w procesach formowania funkcjonalnych obszarów miejskich, otrzymano również istotne wyniki w zakresie aktywności zawodowej mieszkańców strefy podmiejskiej. Przeprowadzona analiza korespondencji pozwoliła na wyodrębnienie grupy „młodych migrantów” – z wyższym wykształceniem, którzy przeprowadzili się w ostatnim okresie (w latach 2005–2012); ich dochód przekraczał 2000 zł netto miesięcznie na osobę w rodzinie. Dominowali w tej grupie ludzie młodzi – 51% z nich nie przekroczyło 36. roku życia. Blisko 90% ankietowanych w tej grupie to pracownicy najemni dojeżdżający codziennie do pracy do Warszawy, przy czym ich średni czas dojazdu to godzina. Wyodrębniona została też grupa przedsiębiorców, którzy pracowali w miejscu zamieszkania; to głównie osoby od 36 do 55 lat (71% respondentów w tym wieku). Ponadto to osoby mieszkające w danym miejscu od urodzenia bądź ludność napływowa, ale o znacznie dłuższym czasie zamieszkania niż „młodzi migranci”. Prowadzi to do ciekawej konkluzji nt. tendencji do prowadzenia małej firmy na danym obszarze raczej przez osoby zakorzenione lokalnie. Pomimo zidentyfikowanych problemów, sytuacja badanej populacji mieszkańców obszarów podmiejskich wydaje się być podstawą do budowania pozytywnego wizerunku. Mała skala bierności zawodowej, posiadanie dodatkowych kwalifikacji (nabytych w trakcie kształcenia formalnego, ale też nieformalnego w przypadku osób o niższych poziomach wykształcenia), kreatywność przedsiębiorców, elastyczność (przynajmniej deklarowana) w grupie osób niepracujących, a poszukujących zatrudnienia wskazuje na faktycznie istniejące potencjały endogeniczne badanych gmin; potencjały trudne bądź niemożliwe do zidentyfikowania na podstawie danych statystycznych, a widoczne w badaniach jakościowych. Co więcej, wskazane potencjały są generalnie dostrzegane przez władze lokalne i przedsiębiorców, ale równocześnie w hierarchii mocnych stron zdecydowanie stawiane są za czynnikami wynikającymi z uwarunkowań czysto geograficznych czy infrastrukturalnych, które można by określić jako „twarde” determinanty rozwoju społeczno-gospodarczego. Niemniej jednak, w opinii zespołu autorskiego, ta jakościowa identyfikacja „miękkich” potencjałów strefy podmiejskiej największego miasta w Polsce jest mocną stroną i ważnym wynikiem całego procesu badawczego podsumowanego niniejszą publikacją.
Abstract	This volume traces selected issues of economic and social development in the Warsaw suburban zone. It was elaborated as a part of the project entitled “Economic and social determinants of rural areas development of the Mazovia region in the suburban and external zone of Warsaw”, No N N114 145240, financed by the National Science Centre (Poland). The main purpose of the research was to identify and deeply characterize economic and social processes observed in rural areas of the Warsaw suburban zone. Specific objectives included: (1) diagnosis of a development level of selected communes in comparison with the whole region and identification of their diversification, (2) determination of demographic and economic potential of the Warsaw suburban zone inhabitants, especially from a perspective of a human capital level, (3) research on specificity of the Warsaw suburban zone inhabitants’ situation on the labour market, including a scale of economic inactivity, unemploymentand employment in the group of respondents, and in particular commuting to Warsaw as a central city of the functional region, (4) identification of conditions of enterprises that function there, as well as reasons and directions of diversification of their activities, (5) determination of a role of local self-government and other institutions in fostering and promoting entrepreneurship in rural areas and evaluation of local self-government activities in applying for and using the European Union support. The empirical research was conducted in rural households, enterprises and local self-governmental units in 30 rural and rural-urban communes around Warsaw, which were identified as the Warsaw suburban zone basing on the methodology of Korcelli and Śleszyński [Korcelli P. and Śleszyński P., 2011: Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 – projekt z 25 stycznia 2011 roku, delimitacja opracowana wcześniej na potrzeby programu ESPON] as well as Bański [Bański J. (ed.), 2009: Analiza zróżnicowania i perspektywy rozwoju obszarów wiejskich w Polsce do 2015 roku. Studia Obszarów Wiejskich tom 16, PTG, IGIPZ PAN, Warsaw; typology of communes according to the impact ranges (development of urban functions)]. Finally, the research included questionnaire interviews in 800 households (2215 adult participants), 221 micro and small enterprises as well as postal questionnaire in 30 local self-government offices. Research results show that the analysed suburban communes of Warsaw are an area of an intense socio-economic transformation. However, the multi-threaded nature of these changes makes the authors present a reduced general background of the changes. Moreover, the authors hope that provided examples, such as functional connections between the capital city and its suburban area in the labour market, are a good illustration of the changes. Especially as these changes are presented at the same time from the perspective of three key groups: local self-government, inhabitants and entrepreneurs. The studied area was characterized using some statistical methods. The use of the relative development level measure (BZW) made it possible to group investigated 30 communes in three development classes: the highest, medium and the lowest one. The first group included: Lesznowola, Michałowice, Nadarzyn, Raszyn, Nieporęt, Izabelin, and Stare Babice. With the exception of Nadarzyn, all these communes directly border Warsaw. Furthermore, apart from Nieporęt, these communes are situated on the left bank of the Vistula river. This indicates the strongest development impact of Warsaw on directly neighbouring communes as well as the impact oriented towards the west of the city. The next group of 14 communes constituted a specific area of transition – usually not directly bordering Warsaw but with strong impact of the city on socio-economic processes taking place there. The remaining 9 communes are peripheral units in the investigated area, being the farthest away from Warsaw but still included in the suburban zone. According to research results, majority of local self-governments had development strategic documents. This may indicate the authorities’ awareness of the role of stimulating inhabitants’ and entrepreneurs’ activity as well as their own investments in improving infrastructure assets, quality of life and facilitating business start. At the same time, providing a development strategy may also be only the fulfilment of a technical precondition – for example, in the case of applying for the European Union funds. The communes authorities (with some exceptions) were rather active in applying for the support. Nevertheless, they complained about complicated procedures of applying and sometimes detrimental conditions for granting funds for projects to the Warsaw suburban zone communes (per capita income). In the opinion of representatives of local self-government offices, the strengths of  the Warsaw suburban area include: a convenient system of road infrastructure and accessible investment area. Additionally, there are large areas of communes characterized by high natural values. These values can be both stimulating as well as limiting possibilities of economic activities. According to more than a half of the local authorities, the natural environment provides a great opportunity for development of weekend or business tourism (for example conference and professional meetings with a quiet and peaceful atmosphere close to nature in Serock). Entrepreneurs focused their activity mostly on the local market. The respondents from communes with a low level of development, more frequently than others, came out beyond the local market – which could be a result of their need to increase insufficient demand for their products and services. In their opinion, the most important factors determining the firm location included: proximity to customers and local or regional market capacity. The neighbourhood of Warsaw was identified as an important factor in every fourth company. The most important strengths included: proximity to Warsaw, good transport connections with the capital city and othermajor cities, developed technical infrastructure, continuous development of communes (related, inter alia, to constant growth of the population as a result of migration and high birth rates) as well as appropriate conditions for entrepreneurship development. They also pointed out some weaknesses: poor technical infrastructure, high costs and other difficulties in doing business (e.g. lack of support from the local authorities, lack of advisory services), too much traffic, pollution and poor road communications. It should be noted that some factors were indicated as both the strengths and the weaknesses. The entrepreneurs had a tendency to assess the technical infrastructure through the lens of their immediate environment, such as a particular driveway to a firm. Therefore, the responses were very diverse, and what for some respondents was an advantage, for others did not matter at all. The situation of inhabitants on the labour market was relatively good. It was characterized by high rates of either professional activity or a high rate of employment. Therefore, proximity of the developed labour market (the capital city) as well its immediate environment promote professional activity of the suburban inhabitants. It attracts new people both from other parts of the region and from Warsaw as well. As shown by the results, the newly settled inhabitants were young, well-educated, with a relatively high level of income. These processes undoubtedly lead to an increase of human potential of the examined areas and reflect a discussion of both theorists and practitioners on endogenous growth factors. Though, these changes also increased pressure in many dimensions. Firstly, environmental issues should be considered. The development of the residential function requires more land for this purpose. New residential areas are usually private investments using for example previous agricultural land, but with increasing prices year by year. Secondly, the provision of appropriate infrastructure to people commuting to work every day is another challenge. New migrants usually use their own cars, causing a significant traffic jams on the way to Warsaw. The results clearly indicate no attractive offers of public transport in this case. These results also allow to identify some phenomena that are typical not only of the residents of the suburban zone. These phenomena are a part of national or even global trends in the labour market. Furthermore, they seem to confirm that, despite the relatively better labour market situation in the area of a big city, the suburban zone is not free from problems encountered elsewhere. Here, we should remember about job insecurity, especially among young, well-educated people, and the existence of the shadow economy – hiring workers without any formal contract. Conclusions drawn basing on one of statistical methods (a classical correspondence analysis) allow to refer to a concept of creative capital. They prove a relationship between having a tertiary education attainment and significant or full independence in the workplace, secondary education and a medium level of independence as well as vocational education and a low level of independence in the workplace. Moreover, the conducted analysis allowed to distinguish a group of entrepreneurs who perceived their work as fully creative and independent; they also stressed their own ideas as the beginnings of their present professional activities. Taking into account the fact that the labour market plays an important role in forming the functional city areas, the research results also allow to draw some significant conclusions in this aspect. The correspondence analysis allowed to distinguish a group of “new migrants” with tertiary education attainments, who moved recently (2005–2012) and who can be characterized by a relatively high income level (more than 2000 zlotys net per person in a household). The majority of them were young people (71% were 36 years old or younger). They usually commuted to Warsaw every day and it took them one hour on average to get to the workplace. There was also a group of entrepreneurs who mainly ran their businesses at the place of living. Usually they had lived there since their birth or moved but considerably earlier than “new migrants”. It leads to an interesting conclusion about running a company rather by people locally rooted. Despite the problems, the situation of the suburban population seems to be quite advantageous. The small scale of inactivity, additional qualifications (acquired both in formal and informal education), entrepreneurs’ creativity, flexibility (at least declared) in a group of people unemployed and seeking for employment indicate actually existing endogenous potential of the investigated communes. Even though, the potentials are difficult or impossible to be identified on the basis of statistical data, but clearly visible in qualitative research. What is more, the indicated potentials are generally noticed by the local authorities and entrepreneurs. However, in the strength hierarchy they are underestimated and still remain behind factors connected with purely geographical considerations or infrastructure, which could be described as “hard” determinants of socio-economic development. Nevertheless, in the opinion of the authors, the qualitative identification of “soft” potentials of the suburban zone of the largest city in Poland is the strong point and an important result of the whole process of research summarised in this publication.
Cytowanie	Chrzanowska M., Drejerska N., Pomianek I. (2014) Strefa podmiejska Warszawy. Wybrane zagadnienia.
HTML	wersja html
Pełny tekst	MONO_2014_strefa_podmiejska.pdf

Autor	Ewelina Gudarowska, Ireneusz Sosna, Adam Szewczuk, Tomasz Szuk
Tytuł	Wpływ ceny sprzedaży i poziomu plonowania wybranych odmian truskawek na uzyskiwane przychody w warunkach Dolnego Śląska
Title	A COMPARISON OF SEVERAL STRAWBERRY CULTIVARS IN TERMS OF YIELD AND PRODUCTION VALUES OBTAINED IN 2011-2013, IN LOWER SILESIA
Słowa kluczowe	truskawka, plonowanie, ceny, przychody
Key words	strawberry, yielding, prices, revenues
Abstrakt	Celem opracowania jest uzyskanie odpowiedzi na pytanie, który z czynników – cena sprzedaży czy wielkość plonu – ma decydujący wpływ na poziom uzyskiwanych przy­chodów w produkcji wybranych odmian truskawek deserowych w warunkach przyrodniczych i ekonomicznych Dolnego Śląska. Na podstawie wyników doświadczenia polowego realizowa­nego w latach 2011-2013 w Stacji Badawczo-Dydaktycznej w Samotworze pod Wrocławiem porównano pod względem wartości przychodów siedem odmian truskawki podzielonych na trzy grupy: odmiany wczesne (Flair, Rumba, Honeoye), odmiany średniowczesne (Polka, Sonata) i odmiany późne (Salsa, Florence) przy trzech poziomach cen za owoce: cenie minimalnej, średniej i maksymalnej dla każdego terminu zbioru. Wartość przychodów determinowana była w największym stopniu przez poziom uzyskiwanych plonów, a rozkład zbiorów nie był optymalny w stosunku do rozkładu cen. Najkorzystniejsze wartości przychodów uzyskiwano z tych odmian, które odznaczały się wysokimi plonami, a ich zbiory w największym stopniu przypadały na okres zwyżki cenowej. Były to odmiany Salsa i Polka, które z tego punktu widzenia powinny być rekomendowane do uprawy w warunkach przyrodniczych i ekonomicznych Dolnego Śląska.
Abstract	The aim of this study was to compare the production of seven strawberry cultivars at different ripening periods. This was conducted on the background of changing prices and finding the best cultivars in the natural and economic conditions of Lower Silesia. The experiment was conducted in 2011-2013, at the Research Station in Samotwór. Seven strawberry cultivars were divided into three groups based on ripening periods: early (Flair, Rumba , Honeoye), middle (Polka, Sonata) and late cultivars (Salsa, Florence). A comparison of the different cultivars in terms of their value of production was carried out at three price levels for fruit: the minimum, average and maximum price for each harvest date. The highest yield was observed in the following cultivars: Polka and Salsa, and the lowest for Rumba and Flair. Production value was determined to the greatest extent by the level of the obtained yield. However, the distribution of the harvest was not optimal in relation to price distribution. The Salsa and Polka cultivars should be recommended for cultivation in the natural and economic conditions of Lower Silesia as they showed the highest yields and values of income.
Cytowanie	Gudarowska E., Sosna I., Szewczuk A., Szuk T. (2014) Wpływ ceny sprzedaży i poziomu plonowania wybranych odmian truskawek na uzyskiwane przychody w warunkach Dolnego Śląska.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 3: 188-196
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n3_s188.pdf

Autor	Ewelina Szuba
Tytuł	Źródła zmian wartości produkcji i dochodów w sektorze rolnym po przystąpieniu Polski do Unii europejskiej
Title	SOURCES OF CHANGES INTHE VALUE OF OUTPUTAND INCOMEIN THE AGRICULTURAL SECTORAFTER THE POLISH ACCESSIONTO THE EUROPEAN UNION
Słowa kluczowe	rolnictwo, dochody rolnicze, produkcja rolna, wspólna polityka rolna, źródła wzrostu produkcji i dochodów
Key words	agriculture, agricultural income, agricultural production, Common Agricultural Policy, source of production growth and income
Abstrakt	W artykule w ujęciu mezoekonomicznym (sektorowym) przedstawiono zmiany wolumenu i wartości produkcji oraz dochodów uzyskiwanych w polskim rolnictwie po akcesji do UE oraz źródła tych zmian. Objęcie polskiego rolnictwa wspólną polityka rolną (WPR) oraz uczestnictwo w jednolitym rynku europejskim (JRE) w istotny sposób wpłynęły na sytuację produkcyjno-ekonomiczną w tym sektorze. W celu określenia oddziaływania WPR i uczestnictwa w JRE na rolnictwo w Polsce ocenie poddane zostały m.in. wyniki produkcyjne oraz dochody uzyskiwane w tym dziale gospodarki. Wartości ujęto w cenach stałych i porównano z okresem sprzed akcesji. W opracowaniu podjęto również próbę ustalenia źródeł wzrostu produkcji oraz dochodów w rolnictwie. Analizy przeprowadzone zostały na podstawie danych pochodzących z powszechnej statystyki publicznej krajowej i UE, w tym z rachunków ekonomicznych rolnictwa publikowanych przez Eurostat.
Abstract	The article in terms of mesoeconomical (sectoral) shows the changes in the volume and value of production and the income earned in Polish agriculture after accession to the EU. Accession of Polish agriculture in the Common Agricultural Policy and participation in the Single European Market materially affected the economic production in this sector. To determine the impact of the CAP and participation in the JRE on agriculture In Poland, were selected among others: evaluation of production results and income received in this department economy. The values entered in constant prices, and compared with the pre-accession period. Moreover, the aim of the study was also an attempt to determine the sources of output growth and incomes in agriculture. Analyses were based on data from official statistics universal national and EU level, including the Economic Accounts for Agriculture published by Eurostat.
Cytowanie	Szuba E. (2014) Źródła zmian wartości produkcji i dochodów w sektorze rolnym po przystąpieniu Polski do Unii europejskiej.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 2: 29-36
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n2_s29.pdf

Autor	Willy Baltussen, Monika Gębska, Wil Hennen
Tytuł	System wspomagania decyzji inwestycyjnych w punktach kontroli w Unii Europejskiej
Title	INVESTMENT DECISION SUPPORT SYSTEM FOR HIGH QUALITY CONTROL POSTS IN EUROPEAN UNION
Słowa kluczowe	punkt kontroli, punkt odpoczynku zwierząt, inwestycje, BEP, model matematyczny
Key words	control post, investment, BEP, mathematical model
Abstrakt	W 2010 roku w ramach projektu finansowanego przez Komisję Europejską rozpoczęto tworzenie w Europie sieci punktów kontroli z zapewnieniem wysokiej jakości. Punkty kontroli są to miejsca odpoczynku zwierząt wykorzystywane podczas transportu inwentarza na duże odległości. Oferują one pomieszczenia socjalne dla kierowców i lekarzy weterynarii sprawujących nadzór nad przewożonymi zwierzętami. Punkty kontroli zapewniają możliwość naprawy i mycia samochodów ciężarowych przewożących zwierzęta. Prezentowany system wspomagania decyzji został opracowany, aby wspierać właścicieli punktów kontroli w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych niezbędnych do osiągnięcia standardu wysokiej jakości. Celem narzędzia jest udzielenie odpowiedzi, jaki musi nastąpić wzrost liczby ciężarówek korzystających z punktu lub o ile musi wzrosnąć cena, usługi aby zasadne były plany inwestycyjne. Program był testowany w dwóch punktach kontroli uczestniczących w projekcie Unii Europejskiej w Polsce. Właściciele punktów kontroli docenili przydatność programu i zasugerowali kilka ulepszeń.
Abstract	In 2010 an EU subsidy program started to create high quality control posts in Europe. Control posts are companies offering facilities for animals to rest and eat during long distance transport. They also offer facilities for trucks, drivers and competent authorities. A decision support program has been developed to support owners of control posts with their investment plan. The aim of this computer program is to calculate what increase in truckloads or in price per truckload is needed to justify the investment plans. The program was tested at two control posts participating in the EU project in Poland2. Both owners appreciated the added value of the program and suggested some improvements.
Cytowanie	Baltussen W., Gębska M., Hennen W. (2013) System wspomagania decyzji inwestycyjnych w punktach kontroli w Unii Europejskiej.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 100, z. 4: 17-24
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2013_n4_s17.pdf

Autor	Aldona Zawojska
Tytuł	Instytucje ekonomiczne i polityczne a ceny dóbr konsumpcyjnych
Title	ECONOMIC AND POLITICAL INSTITUTIONS AND CONSUMER PRICES
Słowa kluczowe	instytucje, ceny, dobra konsumpcyjne, żywność, UE
Key words	institutions, prices, consumer goods, food, EU
Abstrakt	W artykule dokonano analizy roli instytucji w zróżnicowaniu cen dóbr i usług konsumpcyjnych, w tym żywności, pomiędzy wybranymi krajami Unii Europejskiej. Badanie ma celu sprawdzenie, czy w państwach UE występuje statystyczny związek pomiędzy rela­tywnym poziomem cen a wybranymi wymiarami instytucji. Zmiennymi reprezentującymi instytucje i ich egzekwowanie są wskaźniki Wordwide Governance Indicators Banku Światowego, Economic Freedom of the World Instytutu Frasera oraz wybrane dane z Business Environment and Enterprise Performance Survey EBOR i Banku Światowego. Szeregi czasowe dotyczące relatywnych cen pozyskano z OECD oraz Eurostatu. Przyjęty okres badawczy zawiera się w latach 1996-2010. Do określenia statystycznego związku cen z instytucjami wykorzystano współczynniki korelacji liniowej Pearsona. Wyniki badania liniowego związku pomiędzy róż­nymi wymiarami instytucji i relatywnymi cenami nie wskazały jednoznacznych podobieństw między krajami lub podobieństw czasowych co do siły i kierunku powiązań, ale korelacje niektórych cech z cenami były umiarkowane lub wysokie.
Abstract	This paper analyzes the role of institutions in price setting and cross-country price disparity. The objective of the study was to test whether there is a statistical relationship between relative price levels and selected dimensions of quality of institutions. The whole observation period runs from 1996 to 2010. Data set includes comparative consumer and food price levels from the Eurostat-OECD PPP Programme as well as an institutional quality indices produced by the World Bank (Worldwide Governance Indicators), the Fraser Institute (the survey Economic Freedom of the World) and the EBRD-World Bank (Business Environment and Enterprise Perfor­mance Survey). The analysis separately covers Central and Eastern European EU Member States, and Poland with Denmark. The results of the linear relationship between the different dimensions of institutions and price levels did not indicate the similarities between countries and in time with regard to strength and direction of that relationships, although correlations between the prices and some institutional variables were moderate and high.
Cytowanie	Zawojska A. (2012) Instytucje ekonomiczne i polityczne a ceny dóbr konsumpcyjnych.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 99, z. 4: 7-28
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n4_s7.pdf

Autor	Wojciech Ziętara
Tytuł	Organizacja i ekonomika produkcji mleka w Polsce, dotychczasowe tendencje i kierunki zmian
Title	ORGANISATION AND THE ECONOMICS OF MILK PRODUCTION IN POLAND, TRENDS IN THE PAST AND FUTURE
Słowa kluczowe	gospodarstwa mleczne, produkcja mleka, ekonomika produkcji mleka
Key words	dairy farms, milk production, the economics of milk production
Abstrakt	W artykule przedstawiono udział produkcji mleka w Polsce w latach 2000-2010 w strukturze towarowej produkcji rolniczej oraz zmiany poziomu i relacji między kosztami podstawowych czynników produkcji, pracy i kapitału a cenami zbytu produktów rolnych oraz pogarszającą się jednostkową opłacalność produkcji rolniczej, w tym także mleka. Dokonano oceny ekonomiki gospodarstw mlecznych w zależności od skali produkcji. Wskazano, że decydującym czynnikiem rozwoju gospodarstw mlecznych jest skala produkcji mleka. Szanse rozwojowe mają gospodarstwa mleczne utrzymujące ponad 30 krów mlecznych o wydajności rocznej ponad 5500 kg. Dokonano porównań efektów produkcyjnych i ekonomicznych gospodarstw z Polski i innych państw Unii Europejskiej nastawionych na produkcję mleka.
Abstract	The paper shows participation of milk production in total sold agricultural production in Poland in 2000- 2010. The changes of level and the relationship between costs of fundamental production factors, labour and capital, and agricultural products prices were described. The unit profitability of agricultural production, including milk production, is decreasing. A comparison of the economics of the groups of dairy farms isolated due to the scale of the production was done. It was found that the scale of production is a key factor of dairy farms development. Only farms keeping at least 30 dairy cows and characterized by milk yield amounts of at least 5500 kg have an opportunity to develop. The production and economic effects of Polish and European Union dairy farms were compared.
Cytowanie	Ziętara W. (2012) Organizacja i ekonomika produkcji mleka w Polsce, dotychczasowe tendencje i kierunki zmian.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 99, z. 1: 43-57
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n1_s43.pdf

Autor	Hanna Dudek
Tytuł	Ekonometryczne modelowanie popytu – wczesne etapy rozwoju metodologii
Title	ECONOMETRIC MODELLING OF DEMAND – SURVEYS OF THE INITIAL METHODOLOGICAL CONCEPTS
Słowa kluczowe	popyt, cena, żywność, model ekonometryczny, estymacja
Key words	demand, price, food, econometric model, estimation
Abstrakt	W opracowaniu zaprezentowano rys historyczny rozwoju metod ekonometrycznego modelowania popytu konsumpcyjnego. Opisano koncepcje teoretyczne oraz przedstawiono najważniejsze prace empiryczne z tego zakresu do lat 50. XX wieku. Zasygnalizowano także współczesne wyzwania w dziedzinie modelowania konsumpcji. Szczególną uwagę poświęcono ekonometrycznej analizie popytu na żywność.
Abstract	In the study we presented a brief historical background concerning the development of econometric modelling of consumer demand. We described theoretical concepts and the significant empirical work from this scope to the 50’s of the previous century. We also signaled the contemporary challenges in modelling of consumption. Particular attention was paid to the econometric analysis of food demand.
Cytowanie	Dudek H. (2012) Ekonometryczne modelowanie popytu – wczesne etapy rozwoju metodologii.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 99, z. 2: 7-15
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n2_s7.pdf

Autor	Maria Brejtkopf, Lilianna Jabłońska, Dawid Olewnicki
Tytuł	Ceny warzyw na polskim rynku hurtowym w latach 2002-2010
Title	VEGETABLE PRICES ON POLISH WHOLESALE MARKET IN THE YEARS 2002-2010
Słowa kluczowe	ceny hurtowe, cebula, kapusta, marchew, pomidor, ogórek, kalafior, pietruszka, seler
Key words	wholesale prices, onion, cabbage, carrots, tomato, cucumber, cauliflower, parsley, celeriac
Abstrakt	W pracy badano kierunek i dynamikę zmian cen warzyw otrzymywanych przez producentów na rynku hurtowym w Polsce, zmienność tych cen i sezonowość, a także układ między cenami poszczególnych warzyw. Analizowano również kierunek i dynamikę zmian cen wybranych środków produkcji i płac w rolnictwie, a także relacje tych cen do cen warzyw w postaci ekwiwalentów naturalnych. Przy generalnej tendencji wzrostowej cen okazało się, że w najgorszej sytuacji byli producenci kapusty głowiastej i ogórków szklarniowych, których ceny rosły wolniej niż ceny wszystkich czynników produkcji, w najlepszej zaś producenci pietruszki i ogórków gruntowych, których ceny rosły wolniej jedynie od cen nawozów sztucznych. Większą sezonowość cen odnotowuje się w przypadku warzyw uprawianych całkowicie lub częściowo pod osłonami, choć uległa ona nieznacznemu zmniejszeniu.
Abstract	In this study, the direction and dynamics of changes in prices received by producers in the wholesale market of vegetables in Poland, their variability and seasonality, and price structure between the vegetables have been examined. The direction and dynamics of changes in prices of selected means of production and wages in agriculture, and the relationship of those prices to the prices of vegetables in the form of natural equivalents have been analyzed as well. With the general upward trend in prices, the worst situation concerned producers of cabbages and cucumbers from greenhouses, whose prices increased more slowly than the prices of all production factors. The producers of parsley and cucumbers cultivated in the open ground, found themselves in the best situation. Their prices grew slower only than the prices of fertilizers. Greater seasonality of prices has been found in the case of vegetables grown completely or partially under cover, although it has decreased slightly. There was no reduction in the price seasonality of vegetables grown in the open.
Cytowanie	Brejtkopf M., Jabłońska L., Olewnicki D. (2012) Ceny warzyw na polskim rynku hurtowym w latach 2002-2010.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 99, z. 2: 104-113
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n2_s104.pdf

Autor	Agata Wójcik
Tytuł	Koszty i dochodowość produkcji mleka w europejskich gospodarstwach utrzymujących do 50 krów
Title	COSTS AND PROFITABILITY OF EUROPEAN DAIRY FARMS KEEPING LESS THAN 50 COWS
Słowa kluczowe	gospodarstwa mleczne, produkcja mleka, koszty, przychody
Key words	dairy farms, milk production, costs, returns
Abstrakt	W artykule przedstawiono kształtowanie się kosztów bezpośrednich produkcji mleka, kosztów pracy i ziemi, kosztów budynków, kosztów kwoty mlecznej oraz kosztów całkowitych. Najważniejszym źródłem przychodów w analizowanych gospodarstwach były przychody ze sprzedaży mleka. Dodatkowym źródłem przychodów była sprzedaż bydła, a także płatności bezpośrednie oraz pozostałe przychody. Artykuł dostarcza także informacji o cenach uzyskiwanych za mleko, dochodowości oraz progach rentowności badanych gospodarstw. Do przeprowadzenia badania wykorzystano dane z gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka, utrzymujących do 50 krów, zebrane w ramach badań Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Mleka (ang. European Dairy Farmers) w 2011 roku.
Abstract	Costs, outputs and profitability of dairy farms keeping less than 50 cows in 2010 are analyzed in this paper. The analysis made by using European Dairy Farmers data. Research includes milk production, milk yield, milk price, direct costs of milk production, labour related costs, land costs, buildings costs, quota costs, milk and animal returns, farm income and break-even-points.
Cytowanie	Wójcik A. (2012) Koszty i dochodowość produkcji mleka w europejskich gospodarstwach utrzymujących do 50 krów.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 99, z. 1: 100-107
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n1_s100.pdf

Autor	Jan Pawlak
Tytuł	Efektywność nakładów energii w rolnictwie polskim
Title	EFFICIENCY OF ENERGY INPUTS IN POLISH AGRICULTURE
Słowa kluczowe	energia, efektywność, rolnictwo, Polska, tendencje zmian
Key words	energy, efficiency, agriculture, Poland, trends
Abstrakt	Wykorzystując dane Głównego Urzędu Statystycznego oszacowano zmiany produkcji globalnej, wartości dodanej brutto, produkcji końcowej i towarowej w cenach stałych oraz bezpośrednich nakładów energii ogółem i w postaci oleju napędowego w rolnictwie polskim w latach 2000-2010. Na podstawie uzyskanych wyników wyznaczono efektywność nakładów energii w poszczególnych latach okresu objętego analizą. Stwierdzono, że zależność między wartością uzyskiwanej produkcji a całością bezpośrednich nakładów energii w rolnictwie jest słabo zaznaczona, co jest wynikiem wpływu innych czynników, a m. in.: zmienności pogody w poszczególnych latach, stosowanej technologii produkcji, zmniejszania powierzchni użytków rolnych, wzrostu cen poszczególnych nośników energii oraz zmiany liczby podmiotów zaliczanych do kategorii gospodarstw rolniczych. Zużycie oleju napędowego rośnie wraz ze zwiększaniem produkcji. W latach 2000-2010 efektywność całości bezpośrednich nakładów energii w rolnictwie polskim zwiększyła się od 18,4%, w przypadku gdy do obliczeń przyjęto produkcję globalną, do 46,5% w przypadku przyjęcia wartości dodanej brutto. Wzrost efektywności nakładów oleju napędowego wyniósł, odpowiednio, od 0,7 do 24,6%.
Abstract	Analysis basing on Central Statistical Office showed that in 2010 the value of agricultural production in Poland, in constant prices, was by 13.5 (gross output) to 40.4% (gross value added) higher than in 2000. Total direct energy consumption in Polish agriculture in 2010 amounted to 159.5 PJ and was by 4.2% lower compared to 2000. There is a weak correlation between the value of production and the total direct energy consumption in agriculture. The reason is the presence of other factors affecting the level of energy inputs, like weather, applied technology, prices of particular energy carriers, decreasing area of agricultural land and number of farms and so on. The consumption of Diesel oil grew along with the increase of agricultural production. During the years 2000_2010, the efficiency of total direct energy consumption in Polish agriculture increased by 18.4%, when the gross output was the base of calculation, to 46.5% in a case of the gross value added. An increase of efficiency of Diesel oil inputs by 0.7 to 24.6% were observed, depending on the category of the agricultural production.
Cytowanie	Pawlak J. (2012) Efektywność nakładów energii w rolnictwie polskim.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 99, z. 1: 121-128
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n1_s121.pdf

Autor	Mariusz Hamulczuk, Cezary Klimkowski
Tytuł	Powiązania między cenami ropy a cenami pszenicy w Polsce
Title	The Connection Between Crude Oil Prices And Polish Wheat Prices
Słowa kluczowe	ceny pszenicy, ceny ropy, analiza szeregów czasowych, biopaliwa
Key words	wheat prices, crude oil prices, time series analysis, biofuels
Abstrakt	Ceny surowców rolnych stanowią najważniejszy parametr podejmowania decyzji gospodarczych przez producentów rolnych, ponieważ bezpośrednio wpływają na dochody przez nich uzyskiwane. Stąd ważne jest poznawanie uwarunkowań ich zmienności. Wśród czynników, które wpływają na ceny zbóż coraz częściej wskazuje się na ceny ropy naftowej. Celem opracowania jest ocena powiązań między cenami ropy na rynkach światowych a cenami pszenicy w Polsce. Uzyskane wyniki potwierdziły opinie, że istnieje znaczny wpływ cen ropy na ceny pszenicy, przy tym charakter i siła tych związków ulega zmianom w czasie.
Abstract	Agricultural commodities’ prices play a crucial role in the process of farmers’ decision making. It is due to their direct impact on farmers’ income. It is important to explain the causes of changes of those prices. Among factors influencing wheat prices, crude oil prices are considered as one of the most important. The aim of this paper was an assessment of the connection between world crude oil prices and Polish wheat prices. The results of research confirm an existence of cause-effect of crude oil prices on wheat prices, although the nature and the strength of this relationship changes in time.
Cytowanie	Hamulczuk M., Klimkowski C. (2011) Powiązania między cenami ropy a cenami pszenicy w Polsce .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 3: 176-190
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2011_n3_s176.pdf

Autor	Piotr Brzozowski, Agata Grużewska, Karol Majchrowski, Katarzyna Rymuza
Tytuł	Rachunek opłacalności uprawy czarnej porzeczki przy różnym poziomie plonów i cen
Title	THE PROFITABILITY CALCLUS OF BLACKCURRANT CULTIVATION AT DIFFERENT LEVELS OF YIELD AND PRICE
Słowa kluczowe	dochód, porzeczka czarna, plon, cena
Key words	profit, blackcurrant, yield, price
Abstrakt	W pracy przedstawiono opłacalność produkcji czarnej porzeczki według cen z 2010 roku. Przedstawiono koszty założenia plantacji i jej użytkowania w okresie inwestycyjnym oraz koszty ponoszone w okresie pełnego owocowania. Przeprowadzono również ocenę zmiany opłacalności produkcji w zależności od ceny i uzyskanego plonu. Stwierdzono, że uprawa czarnej porzeczki staje się nieopłacalna, jeśli cena wynosi 1,3 zł za kg, a plon - 4 tony z hektara.
Abstract	The work presents an analysis of blackcurrant production profitability. The following costs were considered: the cost of operation establishment, cost of blackcurrant cultivation during the investment period and costs incurred during the stage of fruit ripe for picking. An analysis of production profitability changes depending on price and yield was also conducted. It was found that blackcurrant cultivation became unprofitable at a price of PLN 1.3 per 1 kg and fruit yield of 4 tons per ha.
Cytowanie	Brzozowski P., Grużewska A., Majchrowski K., Rymuza K. (2011) Rachunek opłacalności uprawy czarnej porzeczki przy różnym poziomie plonów i cen.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 4: 77-84
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2011_n4_s77.pdf