Wyniki wyszukiwania

Autor	Monika Wojcieszak
Tytuł	WELFARE FARMS IN POLAND AS AN EXAMPLE OF ENTREPRENEURIAL ACTIVITIES IN RURAL AREAS
Title
Słowa kluczowe	welfare farms, rural areas, agri-tourism
Key words
Abstrakt	The purpose of the paper was to present the importance of welfare farms in Poland as a social element of mutual relations, connections and co-operation in local and regional development. The concept of welfare farms is characterised in the study and the main idea of their formation is presented. Examples of welfare farms in Poland as part of the first pilot project known as ‘Zielona opieka – gospodarstwa opiekuńcze w woj. kujawsko-pomorskim’ (Green care: welfare farms in the Kujawsko-Pomorskie voivodeship) have also been presented. It was also pointed out that social farming plays an increasingly important role in the contemporary development of rural areas. The paper was compiled using the desk research method and a classical analysis of documents was used. The choice of methods was determined by the availability of source materials, some of which were of primary or secondary nature (social farming literature, reports and public statistic documents). This paper also pointed to the fact that welfare farms are increasingly becoming a popular form of social service in rural areas. It also testifies to the entrepreneurship of farmers, because they offer not only accommodation and catering, but also care on their farms.
Abstract
Cytowanie	Wojcieszak M.
HTML	wersja html
Pełny tekst	ESARE_2018_n2_s161.pdf

Autor	Karolina Książczak, Bartosz Nieścior
Tytuł	Reklama suplementów diety – analiza prawna
Title	Advertisement of Diet Supplement – Legal Analysis
Słowa kluczowe	suplement diety, żywność, reklama, produkt leczniczy
Key words	diet supplement, food, advertisement, medical product
Abstrakt	Celem niniejszego artykułu jest analiza prawna reklamy suplementów diety i problemów jakie napotykają konsumenci oraz przedsiębiorcy z uwagi na brak kompleksowego uregulowania przedmiotowych produktów. Nacisk został położony na przeanalizowanie aktów prawnych ustanowionych na poziomie Unii Europejskiej oraz aktów obowiązujących w prawie krajowym, a także przykładach zastosowania powyższych regulacji w orzecznictwie sądów oraz decyzji kompetentnych organów. W obliczu częstych problemów z zastosowaniem się do przepisów właściwych suplementom diety, analiza taka okazuje się niezbędna dla porównania różnych reżimów prawnych rządzących reklamą suplementów diety oraz kompleksowego uregulowania dotyczącego produktów leczniczych.
Abstract	The purpose of this article is a legal analysis of advertising for dietary supplements and problems encountered by consumers and entrepreneurs due to the lack of comprehensive regulation of the products. Emphasis was placed on analyzing legal acts established at the level of the European Union and acts in force in national law, as well as examples of the application of the above regulations in court decisions and decisions of competent authorities. Given the frequent problems with adherence to provisions applicable to dietary supplements, such an analysis turns out to be necessary to compare the various legal regimes governing the advertising of dietary supplements and comprehensive regulation of medicinal products.
Cytowanie	Książczak K., Nieścior B. (2018) Reklama suplementów diety – analiza prawna.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 1: 130-142
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n1_s130.pdf

Autor	Zoltan Gal, Raqif Huseynov, Devesh Singh, Michał Wojtaszek
Tytuł	Determining the Performance Measurement of SME from Economic Value Added: Study on Hungary, Somogy County
Title	Determining the Performance Measurement of SME from Economic Value Added: Study on Hungary, Somogy County
Słowa kluczowe	Economic value added, small and medium-sized enterprises SMEs, performance measurement, Hungary, Somogy County
Key words	Economic value added, small and medium-sized enterprises SMEs, performance measurement, Hungary, Somogy County
Abstrakt	EVA (Economic Value Added) permits commercial businesses to figure out whether the business is operating in profit and the money can be put into effect into a more profitable source. A leading EVA is a sign that the company has a greater value. The goal of this study is to identify if SMEs' actions carried out on a daily basis are able to generate economic value added for their business. The study is based on a comparative study between Hungary and 28 EU countries. The study is carried out in Hungary’s region of Somogy county. First, the variables for research were created and research was carried out at ground level. The research used the Expletory Factor analysis method to find EVA determinants. The results showed that determinants work together to reshape the regional industrial growth. The research demonstrated that finance and sluggish production are the major determinants in Somogy county. Entrepreneurs' skills and finance have the major impact, which means that to achieve a high growth in SMEs, policy makers have to solve these two problems and make the policy concentric toward finance and high skill development problem.
Abstract	EVA (Economic Value Added) permits commercial businesses to figure out whether the business is operating in profit and the money can be put into effect into a more profitable source. A leading EVA is a sign that the company has a greater value. The goal of this study is to identify if SMEs' actions carried out on a daily basis are able to generate economic value added for their business. The study is based on a comparative study between Hungary and 28 EU countries. The study is carried out in Hungary’s region of Somogy county. First, the variables for research were created and research was carried out at ground level. The research used the Expletory Factor analysis method to find EVA determinants. The results showed that determinants work together to reshape the regional industrial growth. The research demonstrated that finance and sluggish production are the major determinants in Somogy county. Entrepreneurs' skills and finance have the major impact, which means that to achieve a high growth in SMEs, policy makers have to solve these two problems and make the policy concentric toward finance and high skill development problem.
Cytowanie	Gal Z., Huseynov R., Singh D., Wojtaszek M. (2018) Determining the Performance Measurement of SME from Economic Value Added: Study on Hungary, Somogy County.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 270-279
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n2_s270.pdf

Autor	Justyna Franc - Dąbrowska, Małgorzata Porada - Rochoń, Beata Świecka
Tytuł	Niewypłacalność przedsiębiorstw i gospodarstw domowych - Analiza porównawcza
Title	INSOLVENCY OF ENTERPRISES AND HOUSEHOLDS - COMPARATIVE ANALYSIS
Słowa kluczowe	niewypłacalność, gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa
Key words	insolvency households, enterprises
Abstrakt	Celem badań było zebranie badań dotyczących niewypłacalności przedsiębiorstw i gospodarstw domowych na podstawie literatury krajowej i międzynarodowej. Stwierdzono, że gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa łączy podatność na zjawisko niewypłacalności. Mimo, że różnią się od siebie w sensie podmiotowości, to jednak funkcjonują w tym samym otoczeniu. Gospodarstwa domowe, są bardzo zróżnicowane, rozdrobnione i jest ich znacznie więcej niż przedsiębiorstw. W obu wypadkach niewypłacalność jest determinowana wieloma zmiennymi, a nie jest tylko funkcją dochodu. Ponadto niewypłacalność jest zjawiskiem stopniowalnym, nie pojawia się od razu i nagle, dlatego też, rozwój badań i dopracowanie metodyki pozwala na predykcję tego zjawiska i rozpoznanie czynników sygnalizujących o pojawiającym się niebezpieczeństwie. Wśród determinant niewypłacalności wspólnych dla przedsiębiorstw i gospodarstw domowych należy zaliczyć problem z terminowym regulowaniem zobowiązań. Jest to skutek innych problemów finansowych tych podmiotów, a szczególnie poziomu i struktury zadłużenia, które nie zawsze jest dopasowane do możliwości płatniczych przedsiębiorcy, czy przeciętnego człowieka. Problem nadmiernego zadłużenia i złej jego struktury współcześnie wydaje się problemem ogólnoświatowym, dotyczącym w szczególności państw wysoko rozwiniętych, cechujących się wysokim poziomem dobrobytu mieszkańców i przedsiębiorców.
Abstract	The aim of the research was to collect research on insolvency of enterprises and households based on national and international literature. It was found that households and enterprises combine vulnerability to the phenomenon of insolvency. Although they differ from each other in the sense of subjectivity, they function in the same environment. Households are very diverse, fragmented and there are many more than enterprises. In both cases, insolvency is determined by many variables, and is not just a function of income. In addition, insolvency is a gradual phenomenon, does not appear immediately and suddenly, therefore, the development of research and refinement of the methodology allows the prediction of this phenomenon and identification of signaling factors about the emerging danger. Among the insolvency determinants common for enterprises and households, the problem of timely payment of liabilities should be included. This is the result of other financial problems of these entities, especially the level and structure of debt, which is not always matched to the payment options of the entrepreneur or the average person. The problem of over-indebtedness and its poor structure currently seems to be a global problem, in particular for highly developed countries characterized by a high level of welfare of residents and entrepreneurs.
Cytowanie	Franc - Dąbrowska J., Porada - Rochoń M., Świecka B. (2018) Niewypłacalność przedsiębiorstw i gospodarstw domowych - Analiza porównawcza.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 19(68): 19-31
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2018_n68_s19.pdf

Autor	Maiga Kruzmetra, Baiba Rivza
Tytuł	ECONOMIC ACTIVITY AS ONE OF THE SMART AND SUSTAINABLE DEVELOPMENT TRENDS IN RURAL TERRITORIES
Title
Słowa kluczowe	rural territories; sustainable development; economic activities
Key words
Abstrakt	Rural territory is an important part of the community’s living space, moreover, it is a living space for sustainable and smart development. With the growing public demand for a healthy living environment and healthy food, the role of rural territory as a living space for community and the necessity to maintain its sustainable development is increasing. However, the sustainability of rural territories as a living space will be preserved only when residents are ready for changes and if national institutions and local governments are promoting trends politically and practically. The aim of the research: to examine economic activity in the rural areas of Latvia with regard to promoting the sustainable and smart development direction during 2009–2016 and to assess the results achieved. An analysis of the information on entrepreneurship expansion used in the research allows making a number of conclusions. Even though Latvia has the lowest competitiveness rating among Poland, Lithuania, Latvia and Estonia, at the same time, it is characterized by the highest growth rates and small distances among these countries. The reduction of these differences was significantly influenced by economic activity expansion, including the knowledge economy segment in Latvia. The growth of the economy in the rural territories surpasses the growth rates in major cities. The rural space has confirmed its suitability for the innovative functioning and growth of the economy.
Abstract
Cytowanie	Kruzmetra M., Rivza B.
HTML	wersja html
Pełny tekst	ESARE_2018_n1_s48.pdf

Autor	Marta Gacparska, Mariusz Panczyk, Iwona Traczyk
Tytuł	European Food Safety Authority as the source of information on food and nutrition
Title	Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) jako źródło informacji na temat żywności i żywienia
Słowa kluczowe	EFSA, EFSA knowledge, opinions, students
Key words	EFSA, wiedza o EFSA, opinie, studenci
Abstrakt	European Food Safety Authority (EFSA) was set up by the European Union that operates independently of the European legislative and executive institutions (Commission, Council, Parliament) and EU Member States. It was established in 2002 to be a source of scientific advice and communication on risks associated with the food chain. European Food Safety Authority is responsible for risk assessment, and also has a duty to communicate its scientific findings to the public. It produces scientific opinions and advice that constitute the basis for European policies and legislation. It also play an important role in collecting and analysing data to ensure that European risk assessment is supported by the most comprehensive scientific information available. Thus, it is the treasure trove for present and future public health specialists and nutritionists. Since 29 February 2008 when the Polish EFSA Focal Point was established at the Chief Sanitary Inspectorate EFSA’s word has become potentially more reachable for Polish consumers and entrepreneurs. The purpose of this study was to evaluate the knowledge of university students of public health, dietetics and other disciplines related to human nutrition on EFSA’s objective and scope of its operation as well as to assess EFSA as a potential source of information for them. The study was carried out using the CAWI method from June to November 2017 among 201 students of public health (68 students) and faculties related to human nutrition (133 students). Among them, 85% of public health students did not work and 82% of students of faculties related to human nutrition neither did. The most of public health students were in their fourth year and among students of faculties related to human nutrition a group in third year the accounted for the greatest part. Results were analysed using configure frequency analysis (CFA) and χ2 test. Results indicate that 41% of public health student and 11% of students of human nutrition related faculties did not know EFSA at the moment of participation in the study. In both groups of public health students and students of human nutrition related faculties, more participants were not encouraged by the university to use information published by EFSA (respectively 87 and 63%). Only 4% of public health students and 38% of students of faculties related to human nutrition did use at least once information published by EFSA. The most often indicated cause of not using EFSA’s resources was lack of awareness of possibility to explore it (62%). In general, more students of faculties related to human nutrition did know EFSA’s activities, were encouraged to use its information and were interested in Polish fanpage of EFSA than public health students. The knowledge of students about EFSA and the possibility of using its resources is insuffi cient. It is reasonable to include EFSA-related topics in the study program of public health faculty and human nutrition-related faculties in order to better familiarize students with EFSA resources and show them what tools and opportunities they offer in their academic and professional life.
Abstract	Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) został stworzony przez Unię Europejską. Jego działalność jest niezależna od europejskich instytucji prawodawczych i wykonawczych (Komisji, Rady, Parlamentu) i państw członkowskich UE. Urząd został założony w 2002 r., aby stanowić źródło doradztwa naukowego i komunikacji w zakresie ryzyka związanego z łańcuchem żywnościowym. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności jest odpowiedzialny za ocenę ryzyka, a także ma obowiązek przekazywania swoich wyników badań naukowych do informacji publicznej. Wydaje opinie i porady naukowe, które stanowią podstawę europejskich polityk i prawodawstwa. Odgrywa również ważną rolę w gromadzeniu i analizowaniu danych, aby zapewnić, że europejska ocena ryzyka jest wspierana przez najbardziej wszechstronne, dostępne informacje naukowe. W związku z powyższym EFSA stanowi bogate źródło informacji dla obecnych i przyszłych specjalistów zdrowia publicznego oraz żywieniowców. Od 29 stycznia 2008 r., gdy został ustanowiony polski punkt koordynacyjny EFSA z siedzibą Warszawie, przekaz EFSA stał się potencjalnie bardziej osiągalny dla polskich konsumentów i przedsiębiorców. Celem badania była analiza wiedzy studentów (kierunków: zdrowie publiczne, dietetyka, żywienie człowieka i pokrewnych związanych z żywieniem człowieka) na temat celu i zakresu działalności EFSA oraz jego oceny jako potencjalnego źródła informacji. Badanie przeprowadzono z użyciem metody CAWI w okresie od czerwca do listopada 2017 r. w grupie studentów zdrowia publicznego (67 osób) i kierunków związanych z żywieniem (137 osób). W okresie badania 85% studentów zdrowia publicznego i 82% studentów kierunków związanych z żywieniem nie pracowało. Większość studentów zdrowia publicznego była na czwartym roku studiów. Nieco młodsi byli studenci kierunków związanych z żywieniem, wśród których przeważały osoby z trzeciego roku studiów. Wyniki badania przeanalizowane na podstawie konfi guracyjnej analizy częstotliwości wskazują, że 41% studentów zdrowia publicznego i 11% studentów kierunków związanych z żywieniem człowieka nie znało pojęcia EFSA. Niezależnie od kierunku większość studentów twierdziła, że nie była zachęcana przez swoją uczelnię do korzystania z zasobów informacyjnych EFSA. Tylko 4% studentów zdrowia publicznego i 38% studentów kierunków związanych z żywieniem człowieka przynajmniej raz korzystało z informacji publikowanych przez EFSA. Głównymi przyczynami niekorzystania z zasobów EFSA, zidentyfikowanymi wśród badanych respondentów, były brak wiedzy o urzędzie oraz niemożność korzystania z jego zasobów (według 62% badanych). Większą wiedzę o EFSA deklarowali studenci kierunków związanych z żywieniem człowieka. Częściej znali zakres działalności EFSA, byli zachęcani do korzystania z jego opracowań, wyrażali zainteresowanie śledzeniem polskiego fanpage urzędu. Wiedza studentów na temat EFSA oraz możliwości wykorzystania jego zasobów jest niewystarczająca. Zasadne jest włączenie do program nauczania na kierunku zdrowie publiczne i kierunkach pokrewnych z żywieniem człowieka zagadnień związanych z EFSA, aby lepiej zapoznać studentów z zasobami tego urzędu i wskazać im narzędzia i możliwości oferowane im w życiu akademickim i zawodowym.
Cytowanie	Gacparska M., Panczyk M., Traczyk I. (2018) European Food Safety Authority as the source of information on food and nutrition.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 122: 95-106
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2018_n122_s95.pdf

Autor	Michał Brożyna, Justyna Pijanowska
Tytuł	Wybrane aspekty prawne obrotu zasobami ziemi rolniczej w Polsce po zmianie prawa w 2016 roku
Title	Selected legal aspects of turnover of agricultural land resources in Poland after the change of law in 2016
Słowa kluczowe	ziemia rolna, prawo, obrót
Key words	agricultural land, law, turnover
Abstrakt	W związku z zakończeniem 30 kwietnia 2016 roku ograniczeń w nabywaniu ziemi rolnej przez podmioty w krajów Unii Europejskiej doszło do zmiany ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. W trakcie prac prawodawczych podnoszono, że ustawodawca chcąc chronić rodzimych nabywców ziemi rolniczej (tj. polskich rolników indywidualnych oraz przedsiębiorców rolnych) przed inwestorami z innych krajów UE, de facto wprowadził regulacje, które ograniczyły bądź utrudniły dostęp do tego rynku również obywatelom polskim. Celem opracowania jest wskazanie tych nowych regulacji, których wprowadzenie spowodowało lub może spowodować trudności w praktyce stosowania prawa, polegające na niemożności nabycia nieruchomości rolnych przez zainteresowane tym podmioty będące obywatelami polskimi.
Abstract	On 30 April 2016 restrictions on the purchase of agricultural land by entities from European Union countries were to end. Therefore, the Act on shaping the agricultural system was changed. During the legislative work, it was pointed out that the legislator, wanting to protect native agricultural market participants (Polish individual farmers and agricultural entrepreneurs) against foreign entities interested in accessing Polish agricultural real estate, (we are talking here only about citizens and entrepreneurs from other EU Member States) de facto introduced regulations that limited access to this market also to Polish citizens or made it difficult. The aim of the study is to indicate these new regulations, the introduction of which caused or may cause difficulties in the practice of application of law consisting in the inability of the property to acquire agricultural real estate by interested entities that are Polish citizens
Cytowanie	Brożyna M., Pijanowska J. (2018) Wybrane aspekty prawne obrotu zasobami ziemi rolniczej w Polsce po zmianie prawa w 2016 roku.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 123: 43-53
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2018_n123_s43.pdf

Autor	Marcin Ratajczak
Tytuł	Wybrane działania na rzecz społeczności lokalnejw aspekcie koncepcji CSR (w świetle badań własnych)
Title	Selected activities for the local community in the aspect of the CSR concept (inthe light of own research)
Słowa kluczowe	społeczna odpowiedzialność biznesu, agrobiznes, społeczność lokalna,obszary wiejskie
Key words	corporate social responsibility, agribusiness, local community, rural areas
Abstrakt	CSR jest to koncepcja, według której przedsiębiorstwa na etapie budowania strategiidobrowolnie uwzględniają interesy społeczne i ochronę środowiska naturalnego, a takżerelacje ze swoimi interesariuszami. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie wybranychdziałań na rzecz społeczności lokalnej podejmowanych przez badanych przedsiębiorcówz branży agrobiznesu w aspekcie koncepcji CSR. Badania dotyczące opinii przedsiębiorców natemat powyższej koncepcji zostały przeprowadzone na przełomie lat 2016/2017 i obejmowały212 mikro- (0–9 pracowników), małych (10–49 pracowników) i średnich (50–249 pracowników)przedsiębiorstw agrobiznesu prowadzących działalność gospodarczą na obszarach wiejskichwojewództwa wielkopolskiego. Wyniki badań pokazały, że przedsiębiorcy z obszarów wiejskichsą bardzo często lokalnymi liderami, dlatego działania charytatywne czy sponsoringowe wpływająna podnoszenie ich prestiżu, a także uznania wśród społeczności lokalnej.
Abstract	CSR is a concept according to which enterprises at the stage of strategy building voluntarilytake into account social interests and environmental protection as well as relations with their stakeholders.The aim of this study is to present selected activities for the local community undertaken bythe surveyed entrepreneurs from the agribusiness sector in the aspect of the CSR concept. Researchon entrepreneurs’ opinions on the above concept was carried out at the turn of 2016 and 2017 andcomprised 212 micro (0–9 employees), small (10–49 employees) and medium (50–249 employees)agribusiness companies doing business in rural areas of Wielkopolska province. The results of theresearch have shown that entrepreneurs from rural areas are very often local leaders, therefore charityor sponsorship activities affect the improvement of their prestige and recognition among the localcommunity.
Cytowanie	Ratajczak M.
HTML	wersja html
Pełny tekst	TIRR_2017_n8_s83.pdf

Autor	Justyna Franc-Dąbrowska
Tytuł	Luminarze finansów agrobiznesu, stan obecny i perspektywy
Title	Luminaries of agribusiness finance, state of the present and prospects
Słowa kluczowe	luminarze, finanse, agrobiznes
Key words	luminaries, finance, agribusiness
Abstrakt	Celem artykułu było zebranie dorobku luminarzy finansów agrobiznesu oraz wskazanie na bieżące i przyszłe kierunki badań. Geneza finansów agrobiznesu – odrębnego obszaru badań w stosunku do finansów w ogóle – ma swoje umocowanie w specyfice podmiotów funkcjonujących w sferze agrobiznesu. Poczynając od rozważań koryfeuszy finansów agrobiznesu, poprzez prowadzone na przełomie wieków XX i XXI badania, nie udało się rozstrzygnąć wszystkich wątpliwości z obszaru podejmowania decyzji finansowych i ich skutków w rolnictwie. Nadal pozostaje szerokie pole badawcze – a wręcz wraz ze wzrostem tempa przemian w gospodarce w skali makro, jak i w świecie – pojawia się coraz więcej wątpliwości dotyczących rozstrzygnięć dedykowanych przedsiębiorcom rolnym. Rysuje się zatem szeroki zakres badawczy, który można byłoby określić jako finanse agrobiznesu, nacechowany specyfiką, w tym szczególnie uzależnieniem produkcji od gospodarowania z organizmami żywymi, silnym uzależnieniem od czynników przyrodniczych, czy ograniczoną mobilnością społeczeństwa z terenów wiejskich.
Abstract	The aim of this article was to collect the achievements of luminaries of agribusiness finance and to indicate current and future research directions. The origin of finance of agribusiness – a separate area of research in relation to finance in general – has its anchorage in the specificity of entities operating in the sphere of agribusiness. Starting from the debates of coryphaeus of agribusiness finance, through the research conducted at the turn of the 20th and 21st century, all the uncertainties surrounding the financial decision-making and their effects on agriculture have not been resolved. There is still a wide field of research – and even with the increase in the pace of change in the macro-economy and in the world – more and more doubts arise about the decisions dedicated to agricultural entrepreneurs. There is therefore a wide range of research that can be identified as agribusiness finances, characterized by specificities, including the dependence of production on livelihoods, strong dependence on natural factors, and limited mobility of rural populations.
Cytowanie	Franc-Dąbrowska J. (2017) Luminarze finansów agrobiznesu, stan obecny i perspektywy.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 119: 65-85
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2017_n119_s65.pdf

Autor	Agata Balińska
Tytuł	Sieciowe produkty turystyczne jako przykład przedsiębiorczościna obszarach wiejskich
Title	Networked tourism products as an example of entrepreneurship in rural areas
Słowa kluczowe	sieciowe produkty turystyczne, przedsiębiorczość, turystyka wiejska
Key words	network tourism products, entrepreneurship, rural tourism
Abstrakt	W artykule zaprezentowano koncepcję sieciowego produktu turystycznego jakoformy przedsiębiorczości na obszarach wiejskich. Wskazano pozytywne wymiary tego typuproduktów oraz bariery, które ograniczają ich rozwój.
Abstract	The article presents the concept of a tourist product network as a form of entrepreneurshipin rural areas. Positive dimensions of such products and barriers that limit their development areThe article presents the concept of a tourist product network as a form of entrepreneurshipin rural areas. Positive dimensions of such products and barriers that limit their development areindicated.
Cytowanie	Balińska A.
HTML	wersja html
Pełny tekst	TIRR_2017_n8_s5.pdf

Autor	Jacek Grzywacz, Mariusz Lipski
Tytuł	Wyzwania w zakresie finansowania inwestycji przez przedsiębiorstwa w Polsce
Title	Challenges in the range of investments financing by companies in Poland
Słowa kluczowe	inwestycja, projekt, finansowanie, zarządzanie finansami
Key words	investment, undertaking, financing, project finance, corporate finance
Abstrakt	Celem opracowania jest zaprezentowanie w oparciu o wybrane przykłady uwarunkowań i wynikających z nich wyzwań w zakresie finansowania inwestycji przez przedsiębiorstwa w Polsce. W oparciu o metodę analizy przypadków autorzy wskazują na trudności w realizacji przedsięwzięć inwestycyjnych. Obserwowane w ostatnich latach zmiany w otoczeniu gospodarczym przedsiębiorstw, wywołane takimi procesami jak globalizacja, powszechna informatyzacja, czy też wzrost wpływu rynków finansowych na sferę realną powodują, że podmiotom gospodarczym coraz trudniej jest podejmować i realizować projekty inwestycyjne. Finansowanie tego typu przedsięwzięć, nawet przy zachowaniu powszechnie obowiązujących reguł ich strukturyzowania, nie chroni inwestora danego projektu, jak również podmiotów zapewniających finansowanie dłużne przed stratami. W tej sytuacji niezbędna jest daleko posunięta ostrożność przy konstruowaniu prognoz finansowych, odpowiednie zarządzanie ryzykiem, jak również zdolność do zachowania elastyczności projektu w przypadku wystąpienia istotnych zmian w otoczeniu.
Abstract	The aim of the paper is to present on the basis of selected examples conditions and connected with them challenges regarding financing of investments taken by companies in Poland. Powered by case study approach, the authors point to difficulties in implementation of mentioned above undertakings. Being observed changes in the economic environment of companies, brought on by such processes as globalization, common IT solutions usage as well as an increase of financial markets influence on real sphere cause that entrepreneurs have more and more difficulties in taking and executing investment projects. Financing such projects, even executed in line with rules of structuring, does not protect the sponsor as well as financial institutions supplying debt from losses. In such a case, from the authors’ point of view, deep caution, proper risk management and flexibility of the project are essential.
Cytowanie	Grzywacz J., Lipski M. (2017) Wyzwania w zakresie finansowania inwestycji przez przedsiębiorstwa w Polsce.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 4: 19-31
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2017_n4_s19.pdf

Autor	Mieczysław Adamowicz, Magdalena Zwolińska-Ligaj
Tytuł	Lokalne czynniki innowacyjności – perspektywa władz lokalnych i przedsiębiorców
Title	LOCAL FACTORS OF INNOVATION – THE PERSPECTIVE OF LOCAL AUTHORITIES AND ENTREPRENEURS
Słowa kluczowe	innowacyjność, rozwój lokalny, województwo lubelskie
Key words	innovativeness, local development, Lublin Voivodeship
Abstrakt	Celem pracy jest określenie kluczowych czynników wzmacniania innowacyjności lokalnej gospodarki z perspektywy lokalnych uwarunkowań rozwojowych i na tej podstawie wskazanie wniosków w odniesieniu do lokalnej polityki proinnowacyjnej. Badania sondażowe z wykorzystaniem kwestionariusza wywiadu skierowanego do przedstawiciela władzy lokalnej oraz skierowanego do właścicieli (lub menedżerów) przedsiębiorstw zrealizowano na terenie dwóch powiatów województwa lubelskiego. Materiał badawczy stanowiło 14 wywiadów z reprezentantami gmin i 147 wywiadów z przedsiębiorcami. Pozytywnie zweryfikowano hipotezę o występujących różnicach w postrzeganiu lokalnych czynników innowacyjności z perspektywy lokalnych władz samorządowych i przedsiębiorców, a także różnicach w postrzeganiu roli lokalnych czynników innowacyjności występujących na obszarach o różnym stopniu zaawansowania procesów rozwojowych w skali lokalnej.
Abstract	The aim of the study is to indicate the main factors strengthening the innovativeness of the local economy from the perspective of local development conditions. On this basis, the article indicates the conclusions in relation to the local innovation policy. The paper presents the results of surveys using interview questionnaire addressed to the representatives of the local authorities as well as the owners (or managers) of enterprises. The research was carried out in two districts of the Lublin voivodeship. The material consists of 14 interviews with representatives of municipalities and 147 interviews with entrepreneurs. The study positively verifies the hypothesis of the existing differences in the perception of local factors of innovation from the perspective of local authorities and entrepreneurs, as well as differences in the perception of the role of local factors of innovation from the point of view of the differences in the progress of the development processes at the local scale.
Cytowanie	Adamowicz M., Zwolińska-Ligaj M. (2017) Lokalne czynniki innowacyjności – perspektywa władz lokalnych i przedsiębiorców.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 18(67): 7-21
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2017_n67_s7.pdf

Autor	Mirosław Biczkowski, Roman Rudnicki, Łukasz Wiśniewski
Tytuł	Działanie PROW 2007-2013 „Różnicowanie działalności gospodarstw rolnych” jako czynnik wielofunkcyjnego rozwoju wsi i rolnictwa
Title	RDP 2007-2013 Action „Diversification of Farm Activities” as an Instrument for Multifunctional Rural and Agricultural Development
Słowa kluczowe	różnicowanie działalności gospodarstw rolnych, przedsiębiorczość na wsi, wielofunkcyjność wsi, wielofunkcyjność rolnictwa, fundusze UE, PROW
Key words	differentiation of farm activity, rural entrepreneurship, multifunctionality of rural areas, multifunctionality of agriculture, EU funds, RDP
Abstrakt	Zasadniczym celem artykułu jest ocena wdrażanego w ramach PROW 2007-2013 działania „Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej” jako instrumencie wpływającym na dywersyfikację działalności gospodarczej na wsi, a tym samym na wzmacnianie wielofunkcyjności gospodarstw rolnych oraz obszarów wiejskich. Podjęcie powyższego tematu motywowane było zakończeniem wdrażania PROW 2007-2013 (formalnie zamknięty i rozliczony w 2016 r.) i potrzebą podsumowania efektów w/w działania oraz oceny jego oddziaływania na zmiany zachodzące na wsi, przede wszystkim z punktu widzenia przedsięwzięć zmierzających do nadania wsi i rolnictwu bardziej wielofunkcyjnego wymiaru. Badaniami objęto kraj, przy czym podstawową jednostką przestrzenną były powiaty, zaś uzupełniająco regiony. Dane wykorzystane w pracy pochodzą z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz BDL GUS. Analizy dokonano w oparciu o liczbę wniosków zrealizowanych w ramach wspomnianego działania oraz wielkości pozyskanych środków.
Abstract	The main objective of the article is to evaluate the "Diversification into non-agricultural activities" implemented under the RDP 2007-2013 as an instrument influencing the diversification of economic activity in the countryside, and thus strengthening the multifunctionality of farms and rural areas. This theme was motivated by the completion of the RDP 2007-2013 (formally closed and settled in 2016) and the need to summarize the effects of the aforementioned action and rate of its impact on the changes taking place in rural areas, primarily from the point of view of rural and agriculture multifunctional dimension. The study covered the whole country, while the basic spatial unit was the poviats, while the complementary regions. Data used in the work come from the Agency for Restructuring and Modernization of Agriculture and the Local Data Bank of the Central Statistical Office. The analysis was based on the number of requests made under this measure and the amount of funds raised.
Cytowanie	Biczkowski M., Rudnicki R., Wiśniewski Ł. (2017) Działanie PROW 2007-2013 „Różnicowanie działalności gospodarstw rolnych” jako czynnik wielofunkcyjnego rozwoju wsi i rolnictwa.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 3: 249-267
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n3_s249.pdf

Autor	Irena Ozimek, Natalia Przeździecka-Czyżewska, Julita Szlachciuk
Tytuł	Zafałszowania artykułów rolno-spożywczych w świetle regulacji prawnych oraz działań organów urzędowej kontroli żywności w Polsce
Title	THE AGRICULTURAL AND FOOD PRODUCTS ADULTERATION IN THE EYES OF THE LEGAL REGULATIONS AND ACTIVITIES OF THE OFFICIAL FOOD CONTROL AUTHORITIES IN POLAND
Słowa kluczowe	konsument żywności, zafałszowania żywności, artykuły rolno- spożywcze, urzędowa kontrola żywności
Key words	consumers of food, food adulteration, agricultural and food products, official food control authorities
Abstrakt	Celem badań było przedstawienie regulacji prawnych dotyczących kwestii zafałszowań na rynku artykułów rolno-spożywczych oraz efektów działań IJHARS w tym zakresie. Badaniami objęto polskie i unijne regulacje prawne poruszające kwestię nieprawidłowości i odpowiedzialności przedsiębiorców na rynku żywności. Cel ten zrealizowano poprzez analizę danych wtórnych, tj. aktów prawnych oraz dostępnych wyników kontroli przeprowadzonych w latach 2009–2017 przez organy urzędowej kontroli żywności. Szczególną uwagę zwrócono na analizę decyzji administracyjnych wydanych przez IJHARS na podstawie art. 29 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, dotyczących zafałszowań artykułów rolno-spożywczych, które są upubliczniane na stronie internetowej inspekcji. Wyniki działań kontrolnych wskazują na zasadność prowadzenia dalszych działań kontrolnych, zwłaszcza w zakresie etykietowania żywności.
Abstract	The aim of the research was to present legal regulations concerning adulteration on the market of agricultural and food products, and the effects of actions taken by IJHARS in this regard. The study has covered the Polish and EU legal regulations concerning the issues of irregularities and of the liability of entrepreneurs on the foodstuffs market. This goal has been achieved by analysing secondary data, i.e. legal acts and the available results of the inspections conducted in 2009–2017 by the official food control authorities. The administrative decisions issued by IJHARS pursuant to Article 29 of the Act on Merchantable Quality of Agricultural and Food Products, concerning the adulteration of agricultural and food products, which are published on the Inspection’s website, have been analysed in particular detail. The results of the control activities indicate that further control activities are justified, in particular with regard to food labelling.
Cytowanie	Ozimek I., Przeździecka-Czyżewska N., Szlachciuk J. (2017) Zafałszowania artykułów rolno-spożywczych w świetle regulacji prawnych oraz działań organów urzędowej kontroli żywności w Polsce.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 120: 97-109
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2017_n120_s97.pdf

Autor	Justyna Kogut
Tytuł	Finansowe oraz pozafinansowe formy wsparcia startupów w Polsce
Title	Startups funding in Poland
Słowa kluczowe	startup, przedsiębiorstwa, finansowanie startupów, źródła finansowaniaprzedsiębiorstw
Key words	startup, companies, startups financing, sources of enterprises financing
Abstrakt	Startupy to nowo powstałe przedsiębiorstwa, które szukają szansy na dalszy rozwój. W Polsce kształtują się wciąż nowe i traktuje się je jako „zalążek” polskiej przedsiębiorczości, pracowitości czy też niezależności. Kluczem do innowacyjnej gospodarki są właśnie startupy. Nowe przedsiębiorstwo może powstać pod warunkiem posiadania odpowiedniej wielkości środków finansowych. Startupy mają wiele możliwości pozyskiwania kapitału i korzystania z wielu źródeł finansowania. Wybór właściwego zależy od wielu czynników, ale ostatecznie jest to indywidualna decyzja właścicieli przedsiębiorstwa.
Abstract	Startups are newly created companies that are looking for further development opportunity. There are still new ones arising in Poland and they are considered as a “seed” of Polish entrepreneurship, diligence and independence. The key to innovative economy are exactly startups. To create a new company, adequate financial resources are necessary. Startups can acquire capital in many ways. Choosing appropriate depends on many factors, but it the end, the enterprise’s owners decide which one to choose.
Cytowanie	Kogut J. (2017) Finansowe oraz pozafinansowe formy wsparcia startupów w Polsce.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 2: 29-38
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2017_n2_s29.pdf

Autor	Agnieszka Paradzińska, Sławomir Zawisza
Tytuł	Przedsiębiorczość nierolnicza wśród mieszkańców obszarów wiejskich gminy Piotrków Kujawski
Title	NONAGRICULTURAL ENTREPRENEURSHIP AMONG RESIDENTS OF RURAL AREAS OF PIOTRKÓW KUJAWSKI COMMUNITY
Słowa kluczowe	obszary wiejskie, przedsiębiorczość, działalność gospodarcza, ankieta
Key words	rural areas, entrepreneurship, economic activity, questionnaire
Abstrakt	Na podstawie badania przeprowadzonego w maju i czerwcu 2015 roku wykaza­no, że z zarejestrowanych 131 podmiotów gospodarczych na podstawie rejestru działalności gospodarczej w analizowanej gminie 21 firm zawiesiło czasowo działalność. Z grupy 110 podmiotów aktywnie prowadzących działalność gospodarczą wybrano 50 przedsiębiorców, wśród których przeprowadzono sondaż. Dzięki badaniom stwierdzono, że przemiany zapo­czątkowane w 1989 roku oraz przystąpienie Polski do Unii Europejskiej (UE) w 2004 roku spowodowały największy przyrost liczby podmiotów gospodarczych w gminie Piotrków Kujawski. Najwięcej firm wyrejestrowywano w roku 2011, po pojawieniu się globalnego kryzysu finansowego i gospodarczego. Najczęstszym profilem prowadzonej działalności w gminie Piotrków Kujawski była działalność usługowa (usługi remontowo-budowlane) oraz handlowa (autokomisy oraz sklepy z artykułami spożywczymi i spożywczo-przemysłowymi). Do najważniejszych czynników prorozwojowych respondenci zaliczali: obniżenie podatków oraz oprocentowania kredytów, a także rozwój infrastruktury. Wśród największych trudności badani wymieniali: zbyt wysokie podatki lokalne, niską opłacalność przedsiębiorstwa oraz zbyt wysokie standardy nakładane przez UE.
Abstract	The survey was carried out in May and June 2015. As many as 131 business entities chosen on the basis of economic activity registration in the considered commune, 21 of which suspended temporarily their activity, were analyzed. A survey was also carried out among 50 entrepreneurs randomly chosen from a group of 110 business owners involved in economic activity in the rural area of Piotrków Piotrków Kujawski community. The carried out survey revealed that the transformations initiated in 1989 and integration of Poland with the European Union in 2004 caused the highest increase in the number of business entities in Piotrków Kujawski community. The biggest number of unregistered companies was reported in 2011 after occurrence of the worldwide financial and economic crisis. The most common activity profile was in the field of services (renovation and construction) and in trade (used cars dealers, grocery and commodity shops). According to the respondents the most important developmental factors included: reduction of taxes and bank credit interest as well as infrastructural development. The most common difficulties were: too high local taxes, low profitability of business and too high standards imposed by the European Union.
Cytowanie	Paradzińska A., Zawisza S. (2017) Przedsiębiorczość nierolnicza wśród mieszkańców obszarów wiejskich gminy Piotrków Kujawski.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 104, z. 3: 115-124
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2017_n3_s115.pdf

Autor	Vitalii Boiko, Yuriy Hubeni, Petro Olishchuk
Tytuł	A Retrospective Evaluation of Rural Populations: Social and Economic Challenges, Expectations and Evaluation
Title
Słowa kluczowe	rural population, economic expectations, reform, agrarian transformation, sociology, Lviv, Ukraine
Key words
Abstrakt	In 1996 and 2016, respectively, the Independent Creative Group (ICG) conducted a comprehensive sociological study "Economic reform - the eye of the village." The aim of the project was to explore the evaluation of economic reform of rural populations in 5 areas: a) economic reform; b) quality of life and expectations; c) businesses; d) agricultural transformation; e) development of farming. The research was conducted in the form of "sociological fixation" expectations, estimates and other reactions to social challenges. The object of the study was a typical village of the Lviv region. The study confirmed the simultaneous increase of confidence in economic transformation and the growth of pessimism in the impact of reforms. The rural population understands the goals and objectives of reforms, and supports private property and the market economy. The standard of living has improved significantly, but it does not cover the real expectations of the population. Farmers understand the role and importance of entrepreneurship and accept new business entities. The study showed significant structural changes in the views and assessments of rural residents of the Lviv region. There is obvious public awareness of fundamental lifestyle changes in the countryside.
Abstract
Cytowanie	Boiko V., Hubeni Y., Olishchuk P. (2017) A Retrospective Evaluation of Rural Populations: Social and Economic Challenges, Expectations and Evaluation.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 4: 105-110
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n4_s105.pdf

Autor	Andrzej Ferenc, Ewa Koreleska
Tytuł	Functioning of “Organics Cluster” in the French National and Regional Market of Organic Food
Title
Słowa kluczowe	cluster, organic food, organic farming, organic market, integration, France
Key words
Abstrakt	The main aim of this study is to identify a model organic food cluster situated on the territory of a selected European Union country and its operation effects. In the first part of the study a selected food market of France is characterized as a reference point of further analyses and studies. The data was obtained from French domestic reports which cover years 2007-2016. Dynamics of changes has been defined as well as the trends characteristic of the analyzed period. The method of least squares has been used. Moreover, a definition and the importance of clusters has been presented on the basis of the literature of that topic. The part of the study includes a description of functioning of a selected French organic food cluster is described and evaluated. The method of case study has been used. It has been found that in 2007-2016 the eco-sector in France has developed significantly. A distinctly rising linear trend in the number of organic farms, ecological companies, ecologically cultivated land, the size of the market and degree of French people's knowledge of organic food labels has been reported for the eco-branch in France. As many as 112 projects have been implemented in the analyzed cluster. Those projects involved innovative and export undertakings which allowed to achieve a competitive advantage on the domestic market and even abroad. Positive effects also include possibility of experience exchange and financial support particularly important for young entrepreneurs.
Abstract
Cytowanie	Ferenc A., Koreleska E. (2017) Functioning of “Organics Cluster” in the French National and Regional Market of Organic Food.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 4: 151-160
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n4_s151.pdf

Autor	Michał Borowy, Janina Sawicka
Tytuł	Transfer innowacji z sektora nauki do otoczenia gospodarczego – teoria i praktyka. Przykład polskich uczelni przyrodniczych
Title	INNOVATION TRANSFER FROM THE SCIENCE SECTOR TO THE ECONOMIC ENVIRONMENT ON THE EXAMPLE OF POLISH UNIVERSITIES OF LIFE SCIENCES
Słowa kluczowe	innowacje, transfer technologii, komercjalizacja wiedzy, uczelnie przyrod­nicze, Polska
Key words	innovations, technology transfer, commercialization of knowledge, life science universities, Poland
Abstrakt	Celem badań było określenie teoretycznych podstaw oraz rozpoznanie uwarun­kowań transferu wiedzy i innowacji z nauki do praktyki gospodarczej oraz jej komercjalizacji. Zidentyfikowano formy innowacyjnej przedsiębiorczości akademickiej oraz scharakteryzowano wybrane formy instytucjonalnej współpracy nauki z biznesem. Ponadto oceniono stopień przygotowania polskich uczelni przyrodniczych do procesu komercjalizacji wiedzy. Badanie przeprowadzono w sześciu polskich uczelniach przyrodniczych. Wyniki badań potwierdziły kluczową rolę w hamowaniu procesów komercjalizacji wiedzy takich czynników, jak: ogra­niczenia instytucjonalne funkcjonowania przedsiębiorstw sektora B+R, niedobory w zakresie kapitału ludzkiego, niedoskonałość systemu motywacyjnego pracowników badawczych, a także ich niska skłonność do podejmowania działalności typu spin-off.
Abstract	The aim of the research presented in the paper was to determine the theoretical basis and determinants of transfer of knowledge and innovation from science to business and its commercialization. The research aimed at identifying innovative forms of academic entrepreneurship and characterizing different forms of institutional cooperation between science and business. The important area of research was empirical analysis and evaluation of Polish universities of life sciences’ current level of preparation for knowledge commercialization process. The survey was conducted among the representatives of all six Polish universities of life sciences. The results confirmed that the factors that were the main obstacles in the process of knowledge commercialization included difficulties related to institutional environment in running R&D business, deficiency in human resources, imperfection of the motivation system for researchers as well as the fact that the latter are not likely to start up new spin-off companies.
Cytowanie	Borowy M., Sawicka J. (2016) Transfer innowacji z sektora nauki do otoczenia gospodarczego – teoria i praktyka. Przykład polskich uczelni przyrodniczych.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 103, z. 3: 43-52
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2016_n3_s43.pdf

Autor	Karol Król
Tytuł	Audyt dostępności witryn internetowych małopolskich gmin wiejskich
Title	EVALUATING RURAL COMMUNITIES WEBSITES IN MAŁOPOLSKA FOR ACCESSIBILITY
Słowa kluczowe	elektroniczna administracja, wytyczne dostępności, ułatwienia dostępu
Key words	electronic administration, accessibility guidelines, facilitating access
Abstrakt	Jednym z celów, który powinny realizować jednostki administracji samorządowej jest ułatwienie obywatelom i przedsiębiorcom dostępu do elektronicznych usług publicznych. W czerwcu 2015 roku zapewnienie dostępności systemów teleinformatycznych dla osób niepełnosprawnych stało się obowiązkiem podmiotów realizujących zadania publiczne. Celem pracy jest ocena dostępności witryn internetowych małopolskich gmin wiejskich w świetle obowiązujących przepisów prawa. Audyt przeprowadzono z wykorzystaniem testów automatycznych oraz analizy eksperckiej. Badania pokazują, że ocena ekspercka jest relatywnie trudna, a na witrynach internetowych gmin wiejskich często występują przerost formy nad treścią oraz szum informacyjny. Ponadto wciąż liczna jest grupa witryn znacznie odbiegających od bieżących standardów, które powinny zostać zarchiwizowane i zastąpione nowymi. W zakresie dostępności witryn internetowych gmin wiejskich pozostaje więc przed ich włodarzami jeszcze wiele do zrobienia.
Abstract	One of the goals of administrative units is facilitating access to the electronic public services for citizens and entrepreneurs. In June 2015 providing an access to the electronic public services became mandatory according to current binding provisions of law. The aim of the paper is to assess the accessibility of rural communities’ websites in Malopolska under current binding legal provisions. The assessment was conducted with the use of automatic tests and expert analysis. The research shows that expert analysis is relatively difficult and in rural communities’ websites following problems frequently occur: form over substance, information noise, and content overload. Moreover, numerous websites still differ significantly from current standards and, according to the evaluation of technical parameters, they should be archived and replaced by new websites. The analysis shows that there is a room for improvement for the rural governments with regards to websites’ accessibility and web design techniques.
Cytowanie	Król K. (2016) Audyt dostępności witryn internetowych małopolskich gmin wiejskich.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 103, z. 1: 74-85
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2016_n1_s74.pdf