1. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2019 |
|
Piwowar A. Development of the Agricultural Biogas Market in Poland – Production Volume, Feedstocks, Activities and Behaviours of Farmers
Autor | Arkadiusz Piwowar |
Tytuł | Development of the Agricultural Biogas Market in Poland – Production Volume, Feedstocks, Activities and Behaviours of Farmers |
Title | Development of the Agricultural Biogas Market in Poland – Production Volume, Feedstocks, Activities and Behaviours of Farmers |
Słowa kluczowe | low carbon agriculture, agricultural biogas plants, Poland |
Key words | low carbon agriculture, agricultural biogas plants, Poland |
Abstrakt | The activity and efficiency of agricultural biogas plants are important issues in the field of low-emission development in rural areas and in agribusiness. The essence of the problems concerns mainly sustainable waste management in agricultural production. The main purpose of this study is to analyze the volume of agricultural biogas production in Poland and the structure of consumption of raw materials used for production of agricultural biogas. The analyses were carried out in the period of 2011–2017. The paper also presents results of empirical research on the agricultural practices as part of the subject area of the development of the agricultural biogas market in Poland. The aim of the questionnaire surveys of agricultural holdings was to obtain information on the use of the biomass from field crops and grasslands for energy purposes and the interest in the development of agricultural production towards the cultivation of energy crops. The results of the analyses were presented in the spatial arrangement of research. |
Abstract | The activity and efficiency of agricultural biogas plants are important issues in the field of low-emission development in rural areas and in agribusiness. The essence of the problems concerns mainly sustainable waste management in agricultural production. The main purpose of this study is to analyze the volume of agricultural biogas production in Poland and the structure of consumption of raw materials used for production of agricultural biogas. The analyses were carried out in the period of 2011–2017. The paper also presents results of empirical research on the agricultural practices as part of the subject area of the development of the agricultural biogas market in Poland. The aim of the questionnaire surveys of agricultural holdings was to obtain information on the use of the biomass from field crops and grasslands for energy purposes and the interest in the development of agricultural production towards the cultivation of energy crops. The results of the analyses were presented in the spatial arrangement of research. |
Cytowanie | Piwowar A. (2019) Development of the Agricultural Biogas Market in Poland – Production Volume, Feedstocks, Activities and Behaviours of Farmers.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 19(34), z. 1: 88-97 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2019_T19(34)_n1_s88.pdf |
|
|
2. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2019 |
|
Skarżyńska A. Sytuacja ekonomiczna gospodarstw specjalizujących się w uprawach polowych w Polsce na tle wybranych krajów UE
Autor | Aldona Skarżyńska |
Tytuł | Sytuacja ekonomiczna gospodarstw specjalizujących się w uprawach polowych w Polsce na tle wybranych krajów UE |
Title | The Economic Situation of Farms Specialized in Field Crops in Poland against Selected EU Countries |
Słowa kluczowe | gospodarstwa specjalizujące się w uprawach polowych, wielkość ekonomiczna, efektywność, zadłużenie gospodarstw |
Key words | field farms, economic size, efficiency, farm debt |
Abstrakt | Celem badań była ocena wyników ekonomicznych i efektywności produkcji w gospodarstwach specjalizujących się w uprawach polowych sklasyfikowanych według wielkości ekonomicznej w pięciu krajach UE, tj. w Polsce, Bułgarii i Rumunii oraz na Litwie i Węgrzech. W badaniach wykorzystano średnie dwuletnie dane FADN EU, tzn. z lat 2015-2016. Zbadano dochodowość ziemi, efektywność produkcji oraz zadłużenie gospodarstw. Średnio w próbie najwyższy dochód bez dopłat na 1 ha UR uzyskano w gospodarstwach rumuńskich, natomiast w bułgarskich odnotowano stratę. W gospodarstwach bułgarskich z klas wielkości ekonomicznej 3-6 i litewskich z klas 1-3 koszty przewyższały wartość produkcji. Podobna sytuacja wystąpiła w gospodarstwach węgierskich i polskich z szóstej klasy wielkości ekonomicznej. Oznacza to, że produkcja była ekonomicznie nieefektywna. Zadłużenie gospodarstw zwiększało się wraz ze wzrostem wielkości ekonomicznej, jednak nie przekroczyło granicznej wartości, za którą przyjmuje się 50%. |
Abstract | The aim of the research was to assess economic results and production efficiency in farms specializing in field crops classified by economic size in five EU countries: Poland, Bulgaria, Romania, Lithuania and Hungary. The analysis utilized the average two-year FADN EU data, from 2015-2016. The profitability of land, production efficiency, and farm debt were tested. On average, in the sample, the highest income without subsidies per 1 ha of UAA was obtained on Romanian farms, while on Bulgarian farms a loss was recorded. In Bulgarian farms from economic size classes 3-6 and Lithuanian from classes 1-3, the costs exceeded the value of production. A similar situation occurred in Hungarian and Polish farms from the sixth class of economic size. This means that production was economically ineffective. The debt of farms increased with the increase of economic size, but it did not exceed the limit value for which 50% is assumed. |
Cytowanie | Skarżyńska A. (2019) Sytuacja ekonomiczna gospodarstw specjalizujących się w uprawach polowych w Polsce na tle wybranych krajów UE.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 19(34), z. 2: 162-173 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2019_T19(34)_n2_s162.pdf |
|
|
3. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2018 |
|
Kołodziejczak M. Koszt korzystania z usług w gospodarstwach rolnych specjalizujących się w uprawach polowych w krajach UE w latach 2004 i 2016
Autor | Małgorzata Kołodziejczak |
Tytuł | Koszt korzystania z usług w gospodarstwach rolnych specjalizujących się w uprawach polowych w krajach UE w latach 2004 i 2016 |
Title | The Cost of Services Use in Field Crops on Farms in the European Union Countries in 2004 and 2016 |
Słowa kluczowe | usługi rolnicze, uprawy polowe, Unia Europejska |
Key words | agriculture services, field crops, European Union |
Abstrakt | Usługi dla rolnictwa są odpowiedzią na zapotrzebowanie dotyczące technologicznego, ekonomicznego i środowiskowego wymiaru działalności rolniczej. W artykule skupiono się na usługach rolniczych, związanych z produkcją roślinną prowadzoną w formie upraw polowych. Celem badania było porównanie poziomu korzystania z usług rolniczych wykorzystywanych przez gospodarstwa specjalizujące się w uprawach polowych w państwach Unii Europejskiej w latach 2004 i 2016. Badanie przeprowadzono na podstawie danych FADN metodą dedukcyjną i porównawczą. Wykazano, że koszty zakupu usług rolniczych związane są przede wszystkim z poziomem rozwoju rolnictwa. Znaczenie ma także wyposażenie gospodarstw we własne maszyny i wielkość zasobów pracy zaangażowanych w produkcję. Zróżnicowanie sytuacji pomiędzy krajami wewnątrz agregatów UE-14 i UE-10 wskazuje jednak, że ważna jest również specyfika przyrodnicza i kulturowa rolnictwa w poszczególnych krajach. |
Abstract | Agricultural services address the demand for the technological, economical and environmental dimension of agricultural activities. This paper focuses on agricultural services related to field crop production. The objective of the study was to compare the output of agricultural services used by farms specializing in field crops in European Union countries in 2004 and 2016. The study was based on a deductive and comparative method and relied on FADN data. It was shown that the purchasing costs of agricultural services tend to be connected with the level of agricultural development. Other factors of importance are the availability of the farms’ own machinery and the amount of labour engaged in production. However, the differences between EU-14 and EU-10 countries suggest that natural and cultural specificities of national agriculture also play a considerable role. |
Cytowanie | Kołodziejczak M. (2018) Koszt korzystania z usług w gospodarstwach rolnych specjalizujących się w uprawach polowych w krajach UE w latach 2004 i 2016.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 149-155 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2018_T18(33)_n2_s149.pdf |
|
|
4. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2017 |
|
Figura M. Wyniki ekonomiczno-finansowe gospodarstw z uprawami polowymi na tle gospodarstw nastawionych na pozostałą produkcję roślinną oraz gospodarstw ogółem w Polsce
Autor | Michał Figura |
Tytuł | Wyniki ekonomiczno-finansowe gospodarstw z uprawami polowymi na tle gospodarstw nastawionych na pozostałą produkcję roślinną oraz gospodarstw ogółem w Polsce |
Title | ECONOMIC AND FINANCIAL RESULTS OF FARMS WITH FIELD CROPS AGAINST FARMS FOCUSED ON THE REMAINING CROPS AND THE TOTAL FARMS IN POLAND BASED ON POLISH FADN DATA |
Słowa kluczowe | typ rolniczy, produkcja roślinna, dochód z rodzinnego gospodarstwa rolnego |
Key words | type of farming, crops production, family farm income |
Abstrakt | W opracowaniu zaprezentowano wyniki ekonomiczno-finansowe gospodarstw rolnych nastawionych na uprawę roślin polowych na tle gospodarstw ukierunkowanych na pozostałą produkcję roślinną (uprawy ogrodnicze, uprawy trwałe) oraz gospodarstw ogółem w Polsce. Podstawę badań stanowiły dane z lat 2013-2014 zebrane w ramach Polskiego FADN. Wykazano, że gospodarstwa, w których dominujący udział w wartości produkcji ogółem stanowi uprawa roślin polowych (głównie zbóż i rzepaku), odznaczały się średnio o około 20% wyższym dochodem niż gospodarstwa ogółem. Pod względem dochodu dominowały gospodarstwa ogrodnicze przy zaobserwowanym zróżnicowaniu regionalnym. Gospodarstwa ogrodnicze cechowała stosunkowo niewielka wartość pozyskanych dopłat, które w pozostałych typach roślinnych oraz gospodarstwach ogółem wywierały znaczący wpływ na uzyskane dochody. |
Abstract | The paper presents the results of economic and financial farms focused on the cultivation of field crops against farms targeted for the remainder of plant production (horticulture, permanent crops), and the total households in Poland. The basis of the study were data from the 2013 and 2014 year collected in these farms, under a system of Polish FADN. It has been shown that the holding in which the dominant share in the total production is the cultivation of field crops (mainly cereals and rape) were characterized by an average of approx. 20% higher income than households in general. In terms of income, however, is dominated by horticultural holdings. There are in this issue are some differences depending on the region FADN. Among the types of productive horticultural holdings are characterized by relatively low value obtained subsidies that in other types of vegetable farms and in general they have a significant impact on earned income. If the payments stopped functioning farm with permanent crops in the region of Pomerania and Masuria did not have to exist. |
Cytowanie | Figura M. (2017) Wyniki ekonomiczno-finansowe gospodarstw z uprawami polowymi na tle gospodarstw nastawionych na pozostałą produkcję roślinną oraz gospodarstw ogółem w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 104, z. 1: 110-120 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2017_n1_s110.pdf |
|
|
5. |
Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 2014 |
|
Gołasa P. Znaczenie kosztów energii w zależności od typu gospodarstw rolnych
Autor | Piotr Gołasa |
Tytuł | Znaczenie kosztów energii w zależności od typu gospodarstw rolnych |
Title | The importance of energy costs depending on the type of farms |
Słowa kluczowe | |
Key words | |
Abstrakt | In the first part of the paper presents economic basis of growing importance of energy costs and consumption in agriculture. The second part based on FADN (Farm Accountancy Data Network) presents importance of energy costs for individual farms in relation to their type. It was revealed that the cost of energy have the greatest significance for the horticulture farms, representing up to 33% of all costs incurred. In other types of households energy costs represent from 7.24% of the cost for the permanent crops up to 15.75% for the field crops. In the period 2007–2012 there was an increase in the cost of energy in almost all types of households (with the exception of horticulture) both average per farm and per 1 ha of agricultural land. |
Abstract | |
Cytowanie | Gołasa P. (2014) Znaczenie kosztów energii w zależności od typu gospodarstw rolnych.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 108: 45-54 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | EIOGZ_2014_n108_s45.pdf |
|
|
6. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2014 |
|
Zieliński M. Emisja gazów cieplarnianych a efektywność funkcjonowania polskich gospodarstw specjalizujących się w produkcji roślinnej
Autor | Marek Zieliński |
Tytuł | Emisja gazów cieplarnianych a efektywność funkcjonowania polskich gospodarstw specjalizujących się w produkcji roślinnej |
Title | Emission of Greenhouse Gases and Effectiveness of Function Polish Farm with Field Crops |
Słowa kluczowe | |
Key words | |
Abstrakt | |
Abstract | |
Cytowanie | Zieliński M. (2014) Emisja gazów cieplarnianych a efektywność funkcjonowania polskich gospodarstw specjalizujących się w produkcji roślinnej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 14(29), z. 3: 226-236 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2014_T14(29)_n3_s226.pdf |
|
|
7. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2012 |
|
Komorowska D. Typ rolniczy a efektywność gospodarstw ekologicznych
Autor | Dorota Komorowska |
Tytuł | Typ rolniczy a efektywność gospodarstw ekologicznych |
Title | THE FARM TYPE VERSUS THE EFFECTIVENESS OF ECO-FARMS |
Słowa kluczowe | rolnictwo ekologiczne, efektywność gospodarstw ekologicznych |
Key words | ecological agriculture, effectiveness eco-farms |
Abstrakt | Celem opracowania jest ocena wpływu specjalizacji gospodarstwa rolnego na efektywność gospodarowania zasobami produkcyjnymi gospodarstw ekologicznych wybranych typów rolniczych. Przedmiotem badania były gospodarstwa ekologiczne uczestniczące nieprzerwanie w Polskim FADN w latach 2007-2009 i sklasyfikowane według typów rolniczych. Najwyższy poziom produktywności i dochodowości zasobów ziemi w 2007 roku uzyskały gospodarstwa wielokierunkowe, natomiast w latach 2008-2009 gospodarstwa nastawione na chów bydła mlecznego. Ekonomiczna wydajność pracy i dochodowość pracy własnej kształtowała się na wyższym poziomie w gospodarstwach nastawionych na produkcję zwierzęcą, ale były to gospodarstwa większe obszarowo. Natomiast produktywność zaangażowanego kapitału była relatywnie większa w gospodarstwach specjalizujących się w uprawach polowych, na ogół większa była także efektywność ekonomiczna zasobów kapitałowych w tych gospodarstwach. |
Abstract | sources in organic farms representing selected types of farming. The object of the study was organic farms constantly participating in the Polish FADN in 2007-2009 and classified by type of farm. In 2007 the highest level of productivity and profitability of the farmland resources was realised in mixed-type farms, while in 2008-2009 - in farms focused on dairy cattle breeding. Economic efficiency and profitability of labour was at a higher level in farms oriented at animal production, but they were of larger area. Instead, capital productivity was relatively larger in farms specialized in production of field crops. The economic efficiency of capital resources was generally higher in these farms as well. |
Cytowanie | Komorowska D. (2012) Typ rolniczy a efektywność gospodarstw ekologicznych.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 99, z. 4: 105-120 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2012_n4_s105.pdf |
|
|
8. |
Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 2009 |
|
Gruziel K. Zróżnicowanie obciążeń podatkowych z tytułu podatku rolnego w indywidualnych gospodarstwach rolnych
Autor | Kinga Gruziel |
Tytuł | Zróżnicowanie obciążeń podatkowych z tytułu podatku rolnego w indywidualnych gospodarstwach rolnych |
Title | The differentiation of tax burdens incurred by the agricultural tax concerning private farms |
Słowa kluczowe | |
Key words | |
Abstrakt | |
Abstract | The aim of the paper is to define the size and differentiation of agricultural tax concerning farms participating in the system of accounting data collection system FADN in years 2004–2007. The agricultural farms were classified according to the area of productive land and by type of the farming. The highest agricultural taxation was found in the smallest farms areas and in types: „ field crops” and „mixed crops”. In these groups of farms low relation of the agricultural tax to the size of support from the government was observed. This relation showed the real decrease of agricultural taxation burdens what resulted in the decrease of market accommodation processes. |
Cytowanie | Gruziel K. (2009) Zróżnicowanie obciążeń podatkowych z tytułu podatku rolnego w indywidualnych gospodarstwach rolnych.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 79: 149-161 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | EIOGZ_2009_n79_s149.pdf |
|
|
9. |
Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 2008 |
|
Mańko S., Sass R., Sobczyński T. Zmiany poziomu zrównoważenia płynności finansowej w gospodarstwach rolniczych UE w latach 1989–2005
Autor | Stanisław Mańko, Roman Sass, Tadeusz Sobczyński |
Tytuł | Zmiany poziomu zrównoważenia płynności finansowej w gospodarstwach rolniczych UE w latach 1989–2005 |
Title | CHANGES IN BALANCING OF FINANCIAL LIQUIDITY IN THE EUROPEAN UNION’S AGRICULTURAL FARMS IN THE YEARS 1989–2005 |
Słowa kluczowe | |
Key words | |
Abstrakt | |
Abstract | The paper aims to analyze the changes in balancing of financial liquidity that took place in the European Union’s agricultural farms in the years 1989–2005. The comparative analysis was executed for chosen types of farms, namely: field crops (TF13), diary farms (TF41) and granivores livestock (TF50) based on current ratio. There were analyzed data collected by the EU Farm Accountancy Data Network. The results show that in analyzed period the average value of current ratio for chosen types of farms was at the level 2.5–4.5 comparing to 3.75–4.75 for all farms. Comparing only the chosen types of farms in 2005 the average values of their current ratio was very similar: 3.72–3.99, which is higher than recommended optimal value 1.5–2.0. However the current ratio values differs signify cantly among countries and were changing with no correlation. This did not allow to determine a trend for different types of farms in whole European Union. Regardless the type of farming low values of current ratio are observed in Denmark and Great Britain, the average values in Germany and France and the high values in Belgium, Italy, Portugal and Finland. The differences in current ratio between EU countries seams to be more significant than the differences between analyzed types of farming |
Cytowanie | Mańko S., Sass R., Sobczyński T. (2008) Zmiany poziomu zrównoważenia płynności finansowej w gospodarstwach rolniczych UE w latach 1989–2005.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 64: 5-22 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | EIOGZ_2008_n64_s5.pdf |
|
|
10. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2007 |
|
Mańko S. Konkurencyjność większych ekonomicznie polskich gospodarstw rolniczych na tle wybranych krajów UE
Autor | Stanisław Mańko |
Tytuł | Konkurencyjność większych ekonomicznie polskich gospodarstw rolniczych na tle wybranych krajów UE |
Title | Competitiveness of Polish agricultural farms of bigger economic size in comparison with those in selected EU member states |
Słowa kluczowe | dochód z rodzinnego gospodarstwa rolnego, typ rolniczy gospodarstwa, wartość dodana netto, wielkość ekonomiczna |
Key words | economic size, types of farming, farm net value added, family farm income |
Abstrakt | Na podstawie danych FADN analizowano wyniki ekonomiczne trzech typów rolniczychgospodarstw (TF13 – uprawy polowe, TF41 - bydło mleczne, TF50 – zwierzęta ziarnożerne) wwybranych krajach UE w 2004 r. Analizy prowadzono dla trzech największych klas wielkościekonomicznej. W miarę wzrostu skali produkcji, mierzonej wielkością ekonomiczną gospodarstw, naogół silnie rośnie efektywność pracy, majątku i kapitału własnego. Zaskakują najlepsze wyniki uzyskaneprzez gospodarstwa hiszpańskie i włoskie jak też słabe, w wielu przypadkach, uzyskane przezrozreklamowane gospodarstwa duńskie, francuskie, niemieckie czy holenderskie. Polskie gospodarstwa,zarówno pod względem dochodowości pracy własnej jak i rentowności majątku i kapitału, okazały siękonkurencyjne, szczególnie te specjalizujące się w uprawach polowych i chowie zwierząt ziarnożernych. |
Abstract | Economical results of farms of three types of farming (TF13 – field crops, TF41 – diary farms,TF50 – grainvores livestock) in selected EU member states in 2004 were analysed basing on FADN data.The research was done for three classes of biggest economic size. Usually the bigger the productionoutput, measured by the economic size of farm, the bigger labour efficiency and assets and equityprofitability. What may wonder are the good results of Spanish and Italian farms and some poor results ofDanish, French, German or Dutch farms. Polish farms appeared to be competitive with regard to ownlabour productivity and profitability of assets and equity, especially these specialized in field crops andgrainvores livestock |
Cytowanie | Mańko S. (2007) Konkurencyjność większych ekonomicznie polskich gospodarstw rolniczych na tle wybranych krajów UE.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 2(17), z. 2: 247-257 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2007_T2(17)_n2_s247.pdf |
|
|
11. |
Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 2005 |
|
Darrot C., Mouchet C. Charakterystyka i potencjał innowacyjny gospodarstw typu rodzinnego w Polsce
Autor | Catherine Darrot, Christian Mouchet |
Tytuł | Charakterystyka i potencjał innowacyjny gospodarstw typu rodzinnego w Polsce |
Title | Characteristic Features and Innovative Potential of Family Farms in Poland |
Słowa kluczowe | |
Key words | |
Abstrakt | |
Abstract | Preliminary interviews concerning 20 farms in the regions of Podlasie and Małopolska were carried in 2003 for a doctorate entitled "Interest and future of Polish peasant-like farming systems in European development models: an ethno-agronomical and socio-economic approach ". In farms where less than 15 ha are available complementary incomes are necessary. They can be provided either by social transfers, either by salaried work. A precise repartition of tasks on the farm between specific feminine (manual work and provision of subsistence goods) and masculine (mechanized work and production for sale) tasks, explain different evolutions of production depending on access to outside jobs by each member of the couple. Agronomical organization of the farm was also described, with four parts which can be distinguished in traditional farming systems: family garden, field crops, permanent pastures and private forest, and an ecologically positive impact of agronomical techniques observed. These family-like farming systems can be considered as innovating in context of the contemporary European debate about ecological and economical choices in agriculture, also represented by other groups of fanners in Europe. In the future this could encourage the autonomy and the reduction of inputs employed in the Polish family-run farms, with their new orientations on the European financial help. |
Cytowanie | Darrot C., Mouchet C. (2005) Charakterystyka i potencjał innowacyjny gospodarstw typu rodzinnego w Polsce.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 55: 95-103 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | EIOGZ_2005_n55_s95.pdf |
|
|