Wyniki wyszukiwania

Autor	Kinga Cichocka, Dawid Olewnicki
Tytuł	Ocena kondycji ekonomiczno-finansowej przedsiębiorstwa produkującego i sprzedającego rośliny ozdobne
Title	EVALUATION OF THE ECONOMIC AND FINANCIAL CONDITION OF AN ENTERPRISE PRODUCING AND SELLING ORNAMENTAL PLANTS
Słowa kluczowe	rośliny ozdobne, produkcja szklarniowa, analiza ekonomiczno-finansowa
Key words	ornamental plants, greenhouse production, economic and financial analysis
Abstrakt	Celem opracowania była ocena kondycji ekonomiczno-finansowej wybranego przedsiębiorstwa produkującego i sprzedającego rośliny ozdobne w latach 2010-2016. Dokonano oceny struktury aktywów i pasywów oraz wskaźników zadłużenia, rentowności (ROA i ROE) oraz płynności bieżącej (CR – I stopnia) i szybkiej (QR – II stopnia). Wielkości wskaźników obliczonych na podstawie danych zawartych w sprawozdaniach finansowych nie wykazały istotnie niepokojących zjawisk. W latach 2014-2016 spółka osiągała satysfakcjonujący poziom wskaźnika ROA, tj. wyższy niż poziom inflacji, oraz wskaźnika ROE, którego wartość nie spadła poniżej 9,56%.
Abstract	The aim of the study was to assess the financial and economic situation of the company specialized in producing and selling ornamental plants in 2010-2016. The structure of assets, liabilities and the following indicators: debt, profitability, current liquidity (CR), quick liquidity (QR) were analyzed. The analysis based on the financial statements data did not reveal any significant or alarming threats. The values of selected indicators mostly did not deviate from the norm considerably. In the last three years the company achieved a satisfactory level of ROA, i.e. higher than the level of inflation and ROE, which value did not fall below 10%.
Cytowanie	Cichocka K., Olewnicki D. (2019) Ocena kondycji ekonomiczno-finansowej przedsiębiorstwa produkującego i sprzedającego rośliny ozdobne.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 106, z. 1: 87-96
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2019_n1_s87.pdf

Autor	Lilianna Jabłońska, Dawid Olewnicki
Tytuł	Polski handel zagraniczny produktami kwiaciarskimi
Title	Polish Foreign Trade in Floricultural Product
Słowa kluczowe	import, eksport, kwiaty, rośliny doniczkowe, rośliny szkółkarskie
Key words	import, export, flowers, pot plants, nursery plants
Abstrakt	Celem badań był polski eksport i import roślin ozdobnych, mające istotny wpływ na rozwój sektora kwiaciarskiego. Analizowano kierunek i dynamikę zmian w latach 2005-2015, saldo obrotów i strukturę asortymentową w ujęciu wartościowym i ilościowym. Badania wykazały stały wzrost obrotów, nieznacznie szybszy eksportu niż importu, ale przy wyższym absolutnym poziomie importu i ujemnym saldzie obrotów, pogarszającym się w ujęciu wartościowym, jak również wyższych cenach importowych. Polska jest rosnącym importerem netto kwiatów ciętych żywych, roślin doniczkowych i cebul kwiatowych, a staje się także, w wyniku spadku cen, importerem netto roślin szkółkarskich, będących podstawą polskiego eksportu. Polscy szkółkarze powinni przestawiać się na asortyment roślin o wyższej wartości i poprawiać ich jakość w celu podniesienia cen zbytu.
Abstract	The aim of the study was Polish export and import in ornamental plants, which are the motor of floriculture development. The direction and dynamics of changes in 2005-2015, trade balance and the structure of assortment in terms of value and quantity were studied. Studies show a steady increase in turnover, slightly faster in exports, but with a higher absolute level of imports and a negative turnover balance, deteriorating in value terms, as well as higher import prices. Poland is a growing net importer mainly of cut flowers, pot plants and flower bulbs. However, Poland also has become, as a result of decreasing prices, a net importer of nursery plants, which is the basis of Polish exports. Polish nurserymen should switch to an assortment of plants with a higher value and improve their quality in order to raise selling prices.
Cytowanie	Jabłońska L., Olewnicki D. (2018) Polski handel zagraniczny produktami kwiaciarskimi.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 1: 176-182
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n1_s176.pdf

Autor	Łukasz Kopiński, Dariusz Paszko, Joanna Pawlak, Wioletta Wróblewska
Tytuł	Unijny eksport i import roślin ozdobnych – zmiany w ujęciu rodzajowym i geograficznym
Title	EU Export and Import of Ornamental Plants – Changes in Generic and Geographical Approach
Słowa kluczowe	handel zagraniczny, export, import, rośliny ozdobne, Unia Europejska, świat
Key words	foreigner trade, export, import, ornamental plants, European Union, World
Abstrakt	Celem artykułu była analiza zmian wartości unijnego handlu zagranicznego roślinami ozdobnymi w 1999 i 2014 roku w ujęciu rodzajowym i geograficznym. Uwzględniono wymianę handlową wewnątrzunijną, a także UE z krajami europejskimi spoza struktur Wspólnoty oraz Afryką, Bliskim Wschodem, Ameryką Płn., Ameryką Łacińską i pozostałymi regionami świata. Analizami objęto eksport i import roślin ozdobnych ogółem oraz siedmiu grup produktów kwiaciarskich. Analizowano saldo, poziom i dynamikę zmian handlu unijnego poszczególnymi grupami roślin ozdobnych z uwzględnieniem struktury geograficznej wymiany handlowej. Posłużono się indeksami o podstawie stałej oraz wykorzystano wskaźniki procentowe. Handel zagraniczny roślinami ozdobnymi UE charakteryzuje zasada bliskości geograficznej. Głównym dostawcą roślin ozdobnych w UE pozostaje Holandia, a głównym odbiorcą roślin ozdobnych z UE, ale o malejącym znaczeniu, były Niemcy. W handlu zagranicznym UE z innymi regionami świata wzrastała rola Afryki, jako dostawcy głównie kwiatów ciętych i sadzonek, malała rola Ameryki Płn. i Łacińskiej jako dostawców głównie zieleni ciętej. Znaczącymi odbiorcami cebul kwiatowych była Ameryka Płn. i Azja.
Abstract	The aim of the article was to analyze the changes in the value of EU foreign trade in ornamental plants in 1999 and 2014 in generic and geographical approach. Intra-EU trade, and the EU with European countries outside the Community, and Africa, the Middle East, North America, Latin America, and other regions of the world have been taken into account. The analysis covered the export and import of ornamental plants in total and seven groups of floricultural products. The balance, level and dynamics of changes of individual groups of ornamental plants in EU trade were analysed by taking into account the geographical structure of trade. The fixed base index and percentages were used. The foreign trade in ornamental plants of the EU is characterized by the principle of geographical proximity. The main supplier of decorative plants in the EU remains The Netherlands, and the main recipient of ornamental plants from the EU, but of decreasing importance, was Germany. In the EU's foreign trade with other regions of the world, the role of Africa grew as a supplier of mainly cut flowers and seedlings, it diminished the role of North and Latin America as suppliers of mainly cut greenery. Significant recipients of flower bulbs were North America and Asia.
Cytowanie	Kopiński Ł., Paszko D., Pawlak J., Wróblewska W. (2018) Unijny eksport i import roślin ozdobnych – zmiany w ujęciu rodzajowym i geograficznym.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 1: 319-330
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n1_s319.pdf

Autor	Jolanta Sobierajewska, Wojciech Ziętara
Tytuł	Konkurencyjność polskich gospodarstw ogrodniczych
Title	COMPETITIVENESS OF THE POLISH HORTICULTURE FARMS
Słowa kluczowe	gospodarstwa ogrodnicze, wielkość ekonomiczna gospodarstw, konkuren­cyjność, efektywność
Key words	horticulture farms, economic size of farms, competitiveness, efficiency
Abstrakt	W artykule przedstawiono konkurencyjność i efektywność polskich gospodarstw ogrodniczych na tle analogicznych gospodarstw wybranych krajów Unii Europejskiej. Analizą objęto gospodarstwa objęte systemem monitoringu FADN w latach 2007-2009 i 2011-2013, specjalizujące się w uprawie warzyw, truskawek, kwiatów i roślin ozdobnych, grzybów i w szkółkarstwie. Konkurencyjność badanych gospodarstw ogrodniczych określono wskaź­nikiem konkurencyjności, obliczonym jako stosunek dochodu z gospodarstwa rolnego do kosztów użycia własnych czynników produkcji: ziemi, pracy i kapitału (za W. Kleinhanssem).
Abstract	The article presents the competitiveness and efficiency of Polish vegetable farms against the similar farms from selected European Union countries. The analysis covered farms specializing in growing vegetables, straw­berries, flowers and ornamental plants, mushrooms and nurseries covered by the FADN monitoring system in the years 2007-2009 and 2011-2013. The competitiveness of the researched vegetable farms was determined by the competitiveness index calculated as the ratio of farm income to the cost of using own factors of production: land, labor and capital (according to W. Kleinhanss). Competitive abilities were demonstrated by Polish vegetable farms with economic size of EUR 50-100 and 100-500 thousand of SO and area, respectively of 8.6 and 10.2 ha of UAA. These abilities were also demonstrated by Hungarian and Romanian farms of EUR 25-50 thousand of SO, French and German farms of EUR 100-500 thousand of SO as well as Italian and Spanish farms of EUR > 500 thousand of SO. Fully competitive were German farms of EUR > 500 thousand of SO and the Hungarian farms of EUR: 25-50, 50-100 and 100-500 thousand SO.
Cytowanie	Sobierajewska J., Ziętara W. (2017) Konkurencyjność polskich gospodarstw ogrodniczych.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 104, z. 3: 21-32
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2017_n3_s21.pdf

Autor	Dominika Kowalczyk
Tytuł	Zmiany w polskim handlu zagranicznym roślinami ozdobnymi w latach 2005-2012
Title	Changes in Polish Foreign Trade of Ornamental Plants Over the Years 2005-2012
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract
Cytowanie	Kowalczyk D. (2015) Zmiany w polskim handlu zagranicznym roślinami ozdobnymi w latach 2005-2012.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 15(30), z. 2: 65-74
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2015_T15(30)_n2_s65.pdf

Autor	Lilianna Jabłońska, Dawid Olewnicki, Maria Roguska
Tytuł	Rynek hurtowy w Polsce jako miejsce w łańcuchu dostaw kwiatów ciętych i roślin doniczkowych
Title	THE WHOLESALE MARKET IN POLAND IN THE SUPPLY CHAIN NETWORK OF CUT FLOWERS AND POT PLANTS
Słowa kluczowe	kanały dystrybucji, rynek hurtowy, kwiaty cięte, rośliny doniczkowe
Key words	distribution channels, wholesale market, cut flowers, pot plants
Abstrakt	Celem opracowania jest określenie łańcucha dystrybucji roślin ozdobnych będą­cych przedmiotem obrotu na rynku hurtowym w Polsce oraz ocena znaczenia poszczególnych ogniw. Dokonano identyfikacji dostawców i nabywców oraz oszacowano udział poszczególnych źródeł i kanałów zbytu w całkowitej podaży. Scharakteryzowano dostawców pod kątem asor­tymentu oferowanych roślin, a w przypadku producentów – także pod kątem skali produkcji. Badania wykazały zmniejszenie się roli rynku hurtowego w dystrybucji roślin ozdobnych w Polsce. Obecnie jest on ogniwem w łańcuchu dostaw pomiędzy małymi dostawcami i małymi odbiorcami, co przy dalszej koncentracji popytu na detalicznym rynku kwiaciarskim będzie jeszcze bardziej minimalizowało jego rolę. Równocześnie inna jest waga poszczególnych ka­nałów zbytu kwiatów ciętych i roślin doniczkowych, co wskazuje na konieczność oddzielnego podejścia do tych rynków.
Abstract	The aim of the research was to determine the distribution chain of ornamental plants traded on the wholesale market in Poland and to evaluate the importance of each link. Suppliers and buyers were identified. An estimation of the contribution of each source and channel of sales (in the total supply) was performed. The suppliers were characterized in terms of range of products offered, and in the case of producers also in terms of the scale of pro­duction. The studies have shown a decrease in the role of the wholesale market in ornamental plant distribution in Poland. There is now a link in the supply chain between small suppliers and small customers, which, with further concentration of demand in the floriculture retail market, will reduce the role of the wholesale market yet further.
Cytowanie	Jabłońska L., Olewnicki D., Roguska M. (2014) Rynek hurtowy w Polsce jako miejsce w łańcuchu dostaw kwiatów ciętych i roślin doniczkowych.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 3: 87-97
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n3_s87.pdf

Autor	Agata Grabowska, Dawid Olewnicki
Tytuł	Ceny ozdobnego materiału szkółkarskiego w Polsce
Title	RETAIL PRICES OF ORNAMENTAL NURSERY STOCK IN POLAND
Słowa kluczowe	ceny, szkółkarstwo, rośliny ozdobne, rośliny iglaste, rośliny liściaste
Key words	prices, nursery, ornamental plants, conifers, leafy plants
Abstrakt	Artykuł przedstawia zróżnicowanie cen ozdobnego materiału szkółkarskiego w Polsce i w województwach. Porównano ceny oferowane przez hipermarkety i gospodarstwa szkółkarskie należące do Związku Szkółkarzy Polskich oraz te niezrzeszone. Z przeprowa­dzonych badań wynika, że ceny badanego asortymentu były bardzo wyraźnie zróżnicowane w Polsce, nawet w obrębie tego samego gatunku. Zarówno w przypadku iglastego, jak i liściastego szkółkarskiego materiału ozdobnego większość badanych gatunków i odmian była droższa w punktach sprzedaży detalicznej znajdujących się w gospodarstwach zrzeszonych w Związku Szkółkarzy Polskich niż w tych poza nim.
Abstract	The article presents the variation of prices of ornamental nursery stock in Poland as well as in individual provinces. The prices offered by supermarkets, the farms and nurseries belonging to the Polish Nurserymen Association and those that are outside the compound, were compared. The study shows that the prices of the analyzed range are very clearly differentiated in Poland, even within the same species. For both coniferous and deciduous ornamental nursery material, most of the studied species and varieties are more expensive in retail stores on holdings associated in the Polish Nurserymen Association than outside the compound.
Cytowanie	Grabowska A., Olewnicki D. (2014) Ceny ozdobnego materiału szkółkarskiego w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 3: 145-154
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n3_s145.pdf

Autor	Anna Bońkowska, Agnieszka Stefanowska
Tytuł	Handel zagraniczny Unii Europejskiej roślinami ozdobnymi
Title	European Union's Foreign Trade in Ornamental Plants
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract
Cytowanie	Bońkowska A., Stefanowska A. (2013) Handel zagraniczny Unii Europejskiej roślinami ozdobnymi.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 13(28), z. 1: 37-48
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2013_T13(28)_n1_s37.pdf

Autor	Aleksandra Kowalczyk
Tytuł	Polski handel zagraniczny roślinami ozdobnymi w latach 1996-2009
Title	Polish Foreign Trade in Ornamental Plants Over the Years 1996-2009
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract
Cytowanie	Kowalczyk A. (2012) Polski handel zagraniczny roślinami ozdobnymi w latach 1996-2009.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 12(27), z. 2: 25-35
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2012_T12(27)_n2_s25.pdf

Autor	Lilianna Jabłońska
Tytuł	Zmiany w powierzchni upraw ogrodniczych pod osłonami w Polsce w pierwszej dekadzie XXI w.
Title	Changes of the horticultural crops area under cover in Poland in the 1st decade of XXI century
Słowa kluczowe	produkty ogrodnicze, uprawa pod osłonami, warzywa, rośliny ozdobne
Key words	horticultural products, cultivation under cover, vegetables, ornamental plants
Abstrakt	W Polsce po 1993 roku obserwowano dynamiczny rozwój produkcji ogrodniczej pod osłonami. Równocześnie obawiano się o jej przyszłość po zniesieniu barier celnych w wyniku akcesji do Unii Europejskiej. W pracy podjęto próbę zweryfikowania tych obaw. Przeprowadzono badania zmian w powierzchni upraw ogrodniczych pod osłonami w Polsce w latach 2000-2009. Analizowano kierunek i dynamikę zmian całkowitego areału pod osłonami oraz areału upraw warzywniczych i kwiaciarskich, w tym kwiatów ciętych, a także strukturę upraw według grup roślin i typów osłon oraz zróżnicowanie regionalne. Badania wykazały, iż przystąpienie do Unii Europejskiej nie miało istotnego wpływu na naszą produkcję pod osłonami. Od 2003 roku powierzchnia upraw warzyw jest na stabilnym poziomie, a powierzchnia upraw kwiaciarskich wykazuje niewielką tendencję rosnącą. Odnotowano zmiany w strukturze produkcji w poszczególnych województwach.
Abstract	A high rate of development of horticultural production under cover was observed in Poland since 1993. However, economists were anxious about its future after our integration with the UE and the abolishment of tariff walls. The aim of the study was to verify those opinions. The changes in the horticultural acreage under cover in Poland during the years 2000-2009 have been investigated. The tendency and dynamics of changes in the area under cover and their structure according to group of plants, cover types and regions of Poland have been analysed. It was found that our integration with the UE had no influence on our greenhouse production sector. Since 2003, the acreage under vegetable cultivation is stable and that under floriculture production shows a gradual increase. Changes in the production structure in particular provinces were noticed
Cytowanie	Jabłońska L. (2011) Zmiany w powierzchni upraw ogrodniczych pod osłonami w Polsce w pierwszej dekadzie XXI w..Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 11(26), z. 4: 89-97
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2011_T11(26)_n4_s89.pdf

Autor	Wioletta Wróblewska
Tytuł	Zmiany w unijnym handlu zagranicznym roślinami ozdobnymi wynikające z akcesji nowych członków
Title	Changes in the ornamental plants trade within the EU following the new members’ accession
Słowa kluczowe	handel zagraniczny, rośliny ozdobne, Unia Europejska
Key words	foreign trade, ornamental plants, European Union.
Abstrakt	Przeprowadzono analizę wybranych zagadnień importu i eksportu roślin ozdobnych na obszarze Unii Europejskiej w 2003 i 2006 roku. Pojęcie importu i eksportu roślin ozdobnych na obszarze Unii Europejskiej obejmuje wewnętrzny import pomiędzy 15 krajami (2003) i 25 krajami (2006) będącymi członkami tej struktury. Badaniami objęto import i eksport roślin ozdobnych, zgodnie z ujęciem statystycznym przyjmując siedem grup produktów kwiaciarskich. Są to rośliny doniczkowe, kwiaty cięte świeże, kwiaty cięte preparowane, rośliny szkółkarskie, cebule i bulwy kwiatowe, zieleń cięta świeża i preparowana oraz sadzonki. Analizowano poziom i dynamikę zmian importu i eksportu roślin ozdobnych na obszarze Unii Europejskiej w ujęciu wartościowym oraz strukturę geograficzną wewnętrznego handlu na obszarze Wspólnoty.
Abstract	This work presents an analysis of selected issues in the European Union’s internal trade in 2003 and 2006. The analyses concern imports and exports of ornamental plants and distinguish, according to the statistical classification, seven group of ornamental horticultural products. These are pot plants, cut flower fresh, treated cut flowers, ornamental nursery seedlings, flower bulbs, corms and tubers dormant, foliage fresh or treated, cuttings and young plants. The analyses show that the Union’s ornamental plants external trade is dominated by old members of the European Union. New members’ accession did not bring significant changes in the turnover of ornamental products. Most of the ornamental plants exported from the EU member states are directed to its old members. The main recipient in the Union’s market is Germany. This country received over 1/3 of the Union’s export of ornamental horticultural products counted by value. Only 3.17% of the Union’s exports of these products counted by value was directed to the biggest receivers of ornamental products among new members, i.e. Poland, Czech Republic and Hungary. The main ornamental plants providers in the European Union are also old members, especially the Netherlands and Italy. Poland, Czech Republic and Hungary supplied in 2006 to the Union’s market only 1.22% of ornamental plants counted by value.
Cytowanie	Wróblewska W. (2010) Zmiany w unijnym handlu zagranicznym roślinami ozdobnymi wynikające z akcesji nowych członków.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 10(25), z. 1: 116-124
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2010_T10(25)_n1_s116.pdf

Autor	Lilianna Jabłońska
Tytuł	Rynek roślin ozdobnych w świetle akcesji Polski do Unii Europejskiej
Title	Ornamental plant market in the light of the Polish accession to the European Union
Słowa kluczowe	rośliny ozdobne, produkcja, handel zagraniczny
Key words	ornamental plants, production, foreign trade
Abstrakt	W pracy przedstawiono długookresową analizę zmian w produkcji i handlu zagranicznym roślinami ozdobnymi w Polsce w ciągu ostatnich 15 lat, której celem było wskazanie wpływu integracji z Unią Europejską na rozwój produkcji kwiaciarskiej w Polsce. Badania wykazały, iż pomimo istnienia wysokich barier celnych, od 1990 roku systematycznie wzrastał import produktów kwiaciarskich do Polski, ale nie był on przeszkodą w ponownym rozwoju krajowej produkcji. Powierzchnia osłon z uprawami roślin ozdobnych wzrosła z 629 ha do 880 ha, szkółek ozdobnych z 550 ha do 4 400 ha i reprodukcji cebul kwiatowych z 500 do 1200 ha. Od dnia naszej integracji (w 2004 rok) nie odnotowano wzrostu importu, ale przeciwnie, jego spadek. Był to, podobnie jak wyhamowanie krajowej produkcji, wynik częściowego nasycenia się krajowego rynku. Analiza eksportu wykazała, iż Polska jest rosnącym eksporterem szkółkarskiego materiału ozdobnego i ten eksport należy wykorzystał dla rozwoju sektora. Nie należy natomiast spodziewał się wyrażanego wzrostu produkcji pod osłonami oraz produkcji cebul kwiatowych
Abstract	Long term analyzes of the ornamental plants’ production and foreign trade in Poland during the last 15 years have been done to show the influence of our integration with UE on Polish floricultural production. It was found that in spite of the high tariffs the import of floricultural products to Poland increased systematically from 1990, but it was not a barrier in the development of domestic production. The estimated acreage of flower cultivation under cover increased from 629 hectares do 880 hectares, acreage of ornamental nursery production from 550 hectares to 4400 hectares hectares and that of bulb production from 500 hectares hectares to 1200 hectares. From the day of our integration with UE (in 2004) instead of increase a decrease of imports was observed as an effect of a partly satisfied demand. The export analyzes showed that Poland is a rising exporter of the ornamental nursery plants and that it is necessary to exploit our advantage for developing this sector. However no significant increase of either the flower production under cover or of bulbs production is expected.
Cytowanie	Jabłońska L. (2008) Rynek roślin ozdobnych w świetle akcesji Polski do Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 4(19), z. : 207-216
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2008_T4(19)_n_s207.pdf