81. |
Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 2017 |
|
Idzik M. Pozycja konkurencyjna banków spółdzielczych w segmencie mikroprzedsiębiorstw
Autor | Marcin Idzik |
Tytuł | Pozycja konkurencyjna banków spółdzielczych w segmencie mikroprzedsiębiorstw |
Title | Competitive position of the cooperative banks in the segment of micro-companies |
Słowa kluczowe | bank spółdzielczy, przewaga konkurencyjna, wizerunek, satysfakcja, pozycja rynkowa |
Key words | cooperative bank, competitive advantage, image, satisfaction, market position |
Abstrakt | Celem opracowania była ocena pozycji konkurencyjnej banków spółdzielczych oraz ich zdolności do kreowania tendencji rozwojowych i skutecznego pozyskiwania nowych klientów w segmencie mikroprzedsiębiorstw. Źródło danych empirycznych stanowiły wyniki ogólnopolskich badań zrealizowanych na reprezentatywnej próbie N = 800 przedsiębiorstw o zatrudnieniu do 10 pracowników oraz rocznych obrotach do 2 mln euro. Analiza objęto udziały rynkowe, znajomość, potencjał i wizerunku marki oraz satysfakcję klientów. Banki spółdzielcze nie wykorzystują w pełni swoich walorów w budowaniu przewagi konkurencyjnej. Wysokie udziały rynkowe zawdzięczają stabilnej bazie „starych” klientów. Banki spółdzielcze nie są preferowane przez potencjalnych klientów. Pozycja konkurencyjna wynika z niszowych obszarów, w których działają banki spółdzielcze, kosztów obsługi oraz emocjonalnych uwarunkowań działania na lokalnym rynku. Stosowanie narzędzi marketingowych jest nieuniknione i powinno stać się elementarną częścią wspomagania funkcjonowania banków spółdzielczych. |
Abstract | The objective of this paper is to evaluate the competitive position of the cooperative banks and their ability to create the growth trends and effectively acquire new customers in the micro-company segment. The sources of the empirical data were the results of the nation-wide surveys conducted on a representative sample of N = 800 companies with up to 10 employees and an annual turnover of up to 2 m EUR. The analysis included the market shares, familiarity, brand potential and image as well as the customer satisfaction. The cooperative banks do not fully use their advantages in building their competitive advantage. A stable base of the “regular” customers contributes to their high market shares. The cooperative banks are not preferred by the prospective customers. The competitive position of the cooperative banks is based on the niche areas where the cooperative banks operate and the service costs as well as the emotional circumstances of operating on the local market. The application of the marketing tools is inevitable and should be the elementary part of the support provided for the cooperative banks. |
Cytowanie | Idzik M. (2017) Pozycja konkurencyjna banków spółdzielczych w segmencie mikroprzedsiębiorstw.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 119: 37-50 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | EIOGZ_2017_n119_s37.pdf |
|
|
82. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2017 |
|
Kisielińska J. Ranking województw ze względu na potencjał rolnictwa
Autor | Joanna Kisielińska |
Tytuł | Ranking województw ze względu na potencjał rolnictwa |
Title | RANKING VOIVODSHIPS MADE BECAUSE OF THE POTENTIAL OF AGRICULTURE |
Słowa kluczowe | potencjał rolnictwa, metody porządkowania liniowego |
Key words | agricultural potential, methods of linear ordering |
Abstrakt | Celem badań było porównanie potencjału rolnictwa w województwach oraz ocena jego zmian w latach 2006 i 2014. Podstawą oceny były rankingi opracowane z wykorzystaniem wybranych metod porządkowania liniowego sporządzone ze względu na skuteczność i możliwości prowadzenia produkcji rolniczej, a nie na jej wielkość. Wykorzystując miarę podobieństwa rankingów wybrano dla obydwu lat najlepsze rankingi. Zmienne syntetyczne, na podstawie których je utworzono, wykorzystano następnie do wyodrębnienia klas typologicznych. Zaproponowano podział na pięć grup bazujący na średniej i odchyleniu standardowym. |
Abstract | The aim of the research presented in the article was to compare the potential of agriculture in voivodships and to evaluate the changes in the potential in the period from 2006 to 2014. The evaluation was based on rankings prepared with the use of selected methods of linear ordering developed according to the effectiveness and potential of agricultural production, not its size. With the use of rankings similarity measure the best rankings were selected for both years. Synthetic variables they were based on were then used to distinguish typological classes. A division into five groups based on mean and standard deviation was proposed. |
Cytowanie | Kisielińska J. (2017) Ranking województw ze względu na potencjał rolnictwa.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 104, z. 1: 56-71 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2017_n1_s56.pdf |
|
|
83. |
Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 2017 |
|
Marzec M., Nowakowska K., Olewnicki D., Świderska P. Ocena wybranych cech jabłek jako potencjalnych czynników popytowych
Autor | Magda Marzec, Karolina Nowakowska, Dawid Olewnicki, Paulina Świderska |
Tytuł | Ocena wybranych cech jabłek jako potencjalnych czynników popytowych |
Title | Evaluation of selected characteristics of apples as potential demand factors |
Słowa kluczowe | owoce, jabłka, spożycie, właściwości prozdrowotne |
Key words | fruits, apples, consumption, pro-health properties |
Abstrakt | Celem opracowania była ocena wpływu poszczególnych cech jabłek na ich zakup, a także ocena znajomości wśród konsumentów ich właściwości prozdrowotnych, w tym właściwości antyoksydacyjnych (antyrakowych).Na tej podstawie podjęto próbę określenia, czy zwiększenie tej świadomości może wpłynąć na wzrost popytu na te owoce. Jabłka, ze względu na swoje właściwości prozdrowotne, w tym antyoksydacyjne, powinny należeć do produktów spożywanych regularnie i w dużych ilościach. Niestety w Polsce spożycie owoców od kilkunastu lat wykazuje tendencję spadkową. Ponadto przeprowadzone badania sugerują, że dla większości respondentów wartości prozdrowotne mają najmniejsze znaczenie podczas zakupu jabłek, a tylko ok. 1/5 ankietowanych ma na uwadze tę cechę. Największe znaczenie podczas zakupów tych produktów, bo aż dla ¾ ankietowanych ma wygląd jabłek. Nawet jeśli przyjąć, że część konsumentów z założenia kupuje jabłka ze względu na wartości prozdrowotne, to nadal ta cech jabłek nie jest dla nich najistotniejsza. |
Abstract | The aim of the study was to evaluate an impact of selected characteristics of apples as potential demand factors. It seemed interesting to find if an increasing this awareness could increase demand for these fruits. Apples, because of their pro-health properties and especially the antoxidant action, should be consumed regularly and in high amounts. Unfortunately, for the last years a downward trend in fruit consumption in Poland has been observed. The survey made on consumers’ preferences shows that the pro-health properties have the smallest impact on purchase of apples for most of consumers and only 20% buyers take this property into account. For 75% respondents the most important feature affecting a scale of apple purchase is fruit appearance. Therefore, even if some consumers buy apples because of their pro-health properties this feature is not the most important for their decision. |
Cytowanie | Marzec M., Nowakowska K., Olewnicki D., Świderska P. (2017) Ocena wybranych cech jabłek jako potencjalnych czynników popytowych.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 119: 195-206 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | EIOGZ_2017_n119_s195.pdf |
|
|
84. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2017 |
|
Orlykovskyi M., Wicki L., Zaburanna L. Agriculture in Poland and Ukraine – Potential and Dynamics of Changes in Production
Autor | Mykola Orlykovskyi, Ludwik Wicki, Lesia Zaburanna |
Tytuł | Agriculture in Poland and Ukraine – Potential and Dynamics of Changes in Production |
Title | |
Słowa kluczowe | productivity gap, agriculture efficiency, production factors, agriculture development |
Key words | |
Abstrakt | The article attempts to compare the importance of agriculture and the dynamics of its development in Ukraine and Poland. The most important constraints on the development of Ukrainian agriculture were identified, including the unregulated land market, lack of coherent support programs for agriculture and rural areas, poorly developed infrastructure of the agricultural environment and lack of capital for development. It was found that agriculture in Ukraine is characterized by a high growth rate of productivity and production. The observed output gap in relation to agriculture in Poland is about 10 years. The agricultural sector in Ukraine has about 10% share in generating GDP and as much as 40% share in exports. Such high importance can be maintained even in the conditions of economic development, as there are large reserves in the development of agribusiness. The most important development factors include the introduction of a coherent program for the development of the agribusiness sector, including production of goods with high added value and increasing the availability of capital for the development of agriculture. A great opportunity is the development of trade in the conditions of affiliation with the EU. |
Abstract | |
Cytowanie | Orlykovskyi M., Wicki L., Zaburanna L. (2017) Agriculture in Poland and Ukraine – Potential and Dynamics of Changes in Production.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 4: 326-338 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2017_T17(32)_n4_s326.pdf |
|
|
85. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2017 |
|
Brodzińska K. Kapitał ludzki w aspekcie kapitału intelektualnego w rolnictwie
Autor | Katarzyna Brodzińska |
Tytuł | Kapitał ludzki w aspekcie kapitału intelektualnego w rolnictwie |
Title | Human Capital in Regard to Intellectual Capital in Agriculture |
Słowa kluczowe | kapitał ludzki, kapitał intelektualny, rolnictwo |
Key words | human capital, intellectual capital, agriculture |
Abstrakt | Kapitał ludzki jest zasadniczym elementem kapitału intelektualnego. W rolnictwie kapitał ludzki ogranicza się do właścicieli gospodarstw rolnych i najbliższych członków rodziny, w tym potencjalnych następców. Celem artykułu jest wskazanie specyfiki kapitału ludzkiego w aspekcie kapitału intelektualnego w rolnictwie oraz analiza wybranych cech pozwalających na jego ocenę ilościową i jakościową. Materiał badawczy stanowiły dane GUS i wyniki badań ankietowych, którymi objęto 172 studentów kierunku rolnictwo. Z przeprowadzonych analiz wynika, że zmniejsza się liczba osób aktywnych zawodowo w rolnictwie oraz poprawia struktura wykształcenia rolników. Wyniki badań ankietowych wykazały, że studenci kierunku rolnictwo nie w pełni rozumieją korzyści wynikające z procesów integracyjnych, co może ograniczać rozwój kapitału intelektualnego w rolnictwie. |
Abstract | Human capital is a fundamental element of intellectual capital. In agriculture this capital is limited to agriculutural holding owners and the closest members of the family including potential successors. The aim of this article is to point to the chracteristics of human capital in regard to intellectual capital in agriculture and an analysis of the chosen features that enable its quantitive and qualitative evaluation. Research material is comprised of data from Central Statistical Office and results of surveys which were gathered from 172 students of agriculture. From the conducted analyses it results that the number of people professionally active in agriculture is diminishing and the level of education amongst agriculturalists is improving. The results of the survey studies show that students who study agriculture do not fully understand benefits of integration processes, which can lead to limitations in intellectual capital development in agriculture. |
Cytowanie | Brodzińska K. (2017) Kapitał ludzki w aspekcie kapitału intelektualnego w rolnictwie.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 3: 39-48 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2017_T17(32)_n3_s39.pdf |
|
|
86. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2017 |
|
Dolata M. Infrastruktura jako instrument poprawy regionalnej konkurencyjności obszarów wiejskich
Autor | Małgorzata Dolata |
Tytuł | Infrastruktura jako instrument poprawy regionalnej konkurencyjności obszarów wiejskich |
Title | Infrastructure as an Instrument for Improving Regional Competitiveness of Rural Areas |
Słowa kluczowe | infrastruktura, konkurencyjność regionu, obszary wiejskie |
Key words | infrastructure, competitiveness of the region, rural areas |
Abstrakt | W pracy zaprezentowano podstawowe zagadnienia związane z konkurencyjnością regionalną obszarów wiejskich oraz infrastrukturą. Głównym celem opracowania było przedstawienia znaczenia infrastruktury jako jednego z najistotniejszych czynników konkurencyjności obszarów wiejskich. Infrastruktura stanowi element potencjału konkurencyjności terytorialnej, a wyposażenie infrastrukturalne wpływa na kształtowanie poziom tzw. atrybutów konkurencyjności. Wskazano również na rolę jaką Unia Europejska przypisuje infrastrukturze jako instrumentowi prokonkurencyjnemu. Wyniki przeprowadzonych badań potwierdziły, że od czasu wejścia Polski do struktur Unii Europejskiej na obszarach wiejskich miał miejsce systematyczny rozwój ich wyposażenia infrastrukturalnego. Szczególnie szybkie tempo wzrostu charakteryzowało rozwój systemu odprowadzania i oczyszczania ścieków. |
Abstract | The paper presents basic issues related to regional competitiveness of rural areas and infrastructure. The main purpose of the study was to present the importance of infrastructure as one of the most important factors for the competitiveness of rural areas. Infrastructure is an element of territorial competitiveness potential, and infrastructural equipment influences the shaping of the level the so-call attributes of competitiveness. It also indicated the role that the European Union attributes to infrastructure as a pro-competitive instrument. The results of the conducted research confirmed that since Poland's accession to the structures of the European Union in rural areas a systematic development of their infrastructural facilities took place. Particularly fast growth rate was characterized by the development of sewerage and waste water treatment system. |
Cytowanie | Dolata M. (2017) Infrastruktura jako instrument poprawy regionalnej konkurencyjności obszarów wiejskich.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 3: 60-70 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2017_T17(32)_n3_s60.pdf |
|
|
87. |
Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 2017 |
|
Dolata M., Hadryjańska B. Uwarunkowania konkurencyjności przedsiębiorstw piekarniczych
Autor | Małgorzata Dolata, Barbara Hadryjańska |
Tytuł | Uwarunkowania konkurencyjności przedsiębiorstw piekarniczych |
Title | Conditions of bakery enterprises competitiveness |
Słowa kluczowe | konkurencyjność, przedsiębiorstwa piekarnicze, wewnętrzne czynniki konkurencyjności |
Key words | competitiveness, baking enterprises, internal factors of competitiveness |
Abstrakt | Celem artykułu jest identyfikacja i zaprezentowanie wybranych czynników wewnętrznych kształtujących konkurencyjność przedsiębiorstw branży piekarniczej uwzględniając ich wielkość pod względem liczby osób zatrudnionych. Materiał źródłowy do analizy stanowiły dane zebrane podczas badania empirycznego przeprowadzonego w 2016 roku wśród 77 przedsiębiorstw tej branży. Podstawowym narzędziem badawczym był kwestionariusz ankietowy. Mikromałe, średnie i duże przedsiębiorstwa wskazały na różne czynniki, które według nich są najistotniejsze dla budowania konkurencyjności w ich branży. Grupami przedsiębiorstw, które najbardziej wyróżniają się, są mikro- i duże przedsiębiorstwa. Największa zgodność między czterema grupami przedsiębiorstw wystąpiła w przypadku czynników związanych z potencjałem produkcyjnym oraz potencjałem w sferze produktu. Najmniej zgodne były przedsiębiorstwa piekarnicze w swojej opinii na temat czynników w sferze sprzedaży. |
Abstract | The aim of the article is identifying and presenting selected internal factors shaping the competitiveness of bakery enterprises, taking into account their size in terms of the employees number. The source material for the analysis was the data collected during the empirical study conducted in 2016 among 77 companies in the industry. The basic research tool was the questionnaire survey. Micro, small, medium and large enterprises have pointed to various factors that according them are most important for building competitiveness in their industry. The most prominent companies are micro and large enterprises. The greatest correspondence between the four groups of companies occurred in the case of factors related to production potential and potential in the product sphere. On the contrary, bakery companies were the least consistent in their opinion on the factors in the sale. |
Cytowanie | Dolata M., Hadryjańska B. (2017) Uwarunkowania konkurencyjności przedsiębiorstw piekarniczych.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 119: 51-64 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | EIOGZ_2017_n119_s51.pdf |
|
|
88. |
Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 2017 |
|
Góral J., Rembisz W. Wynagrodzenia i wydajność pracy w rolnictwie polskim na tle pozostałych krajów Unii Europejskiej
Autor | Justyna Góral, Włodzimierz Rembisz |
Tytuł | Wynagrodzenia i wydajność pracy w rolnictwie polskim na tle pozostałych krajów Unii Europejskiej |
Title | Remunerations and labour productivity in agriculture against a background of other european union countries |
Słowa kluczowe | wydajność pracy, wynagrodzenia, analiza porównawcza, współczynnik Giniego, rolnictwo, Unia Europejska |
Key words | labor efficiency, salary, comparative analysis, Gini coefficient, agriculture, European Union |
Abstrakt | Celem artykułu była analiza porównawcza wydajności pracy w rolnictwie w państwach Unii Europejskiej. Z danych Eurostat-u wynika, szybszy przyrost wydajności pracy dotyczył krajów UE-12, jednak „startowały” one ze znacznie niższego poziomu. Stąd wyniki te nadal wymagają dalszej poprawy i dalszego doganiania (catching up) państw UE-15 (tzw. „starej Unii”). W świetle analizowanych oraz przeprowadzonych badań empirycznych wydajność pracy w polskim sektorze rolnym zaliczono do najniższej w całej UE. Potwierdził to również przegląd literatury oraz wnioski płynące z badań licznych autorów. W efekcie pochodną tego są niższe wynagrodzenia. Analiza czynników determinujących w ujęciu teoretycznym wydajność pracy pokazała potencjalne źródła wzrostu tej wielkości. |
Abstract | The aim of the article was to compare the agricultural work performance in the European Union countries. According to Eurostat data, faster labor efficiency growth was observed in the EU-12 countries, but they “started” at a much lower level. Hence, these results still require further improvement and catching up of EU-15 (“old Union”) countries. Labor efficieny (work performance) in the Polish agricultural sector is among the lowest ones in the EU. In the light of the empirical studies, labor efficiency in the Polish agricultural sector has been ranked among the lowest ones in the EU. This was also confirmed by the review of the literature and the conclusions of numerous authors. As a result, the derivative of this are lower wages. Analysis of factors, determining the theoretical performance of labor, showed potential sources of growth of this size. |
Cytowanie | Góral J., Rembisz W. (2017) Wynagrodzenia i wydajność pracy w rolnictwie polskim na tle pozostałych krajów Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 119: 119-139 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | EIOGZ_2017_n119_s119.pdf |
|
|
89. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2017 |
|
Kowalczyk S. Wolny rynek a bezpieczeństwo żywności w epoce globalizacji
Autor | Stanisław Kowalczyk |
Tytuł | Wolny rynek a bezpieczeństwo żywności w epoce globalizacji |
Title | FREE MARKET AND THE FOOD SAFETY IN THE GLOBALIZATION ERA |
Słowa kluczowe | bezpieczeństwo żywności, interwencjonizm, fałszowanie żywności, prawo żywnościowe, kontrole żywności, krótkie łańcuchy dostaw, ruchy konsumenckie |
Key words | food safety, interventionism, food adulteration, food law, food controls, short supply chains, consumer movements |
Abstrakt | Podjęto próbę identyfikacji potencjalnych zagrożeń bezpieczeństwa żywności wynikających z procesu globalizacji oraz bezpośrednio związanej z nią skrajnej liberalizacji stosunków gospodarczych na poziomie międzynarodowym oraz wskazanie niezbędnych działań zaradczych w zakresie ochrony statusu bezpieczeństwa żywności. Analizie poddano współczesny status bezpieczeństwa żywności oraz skalę występujących fałszerstw żywnościowych na świecie. Do działań zaradczych zaliczono ustanowienie globalnego prawa żywnościowego, podejmowanie inicjatyw kontrolnych żywności na szczeblu ponadkrajowym, promocję krótkich łańcuchów dostaw, wreszcie edukację konsumentów i wzmocnienie ruchów konsumenckich. |
Abstract | The study attempts to identify potential threats to food safety resulting from the globalization process and the directly related extreme liberalization of economic relations at the international level as well as indication of the necessary remedial actions in the field of food safety protection. The analysis covered the contemporary status of food safety and the scale of occurring food fraud in the world. The remedial actions include the establishment of a global food law, undertaking food control initiatives at the supranational level, the promotion of short supply chains, and finally the consumer education and strengthening of consumer movements. |
Cytowanie | Kowalczyk S. (2017) Wolny rynek a bezpieczeństwo żywności w epoce globalizacji.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 104, z. 4: 15-27 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2017_n4_s15.pdf |
|
|
90. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2017 |
|
Kozera A. Podatek rolny jako źródło dochodów własnych gmin wiejskich w Polsce
Autor | Agnieszka Kozera |
Tytuł | Podatek rolny jako źródło dochodów własnych gmin wiejskich w Polsce |
Title | The agricultural tax as a source of own income of rural communes in Poland |
Słowa kluczowe | podatek rolny, podatki lokalne, dochody własne gmin, skutki władztwa podatkowego, gminy wiejskie, gminy miejskie, gminy miejsko-wiejskie |
Key words | agricultural tax, local taxes, own income, effects of the power of tax, rural communes |
Abstrakt | Celem głównym artykułu jest przedstawienie znaczenia podatku rolnego jako źródła dochodów własnych gmin wiejskich w Polsce w latach 2004-2015. Aby określić znaczenie fiskalne omawianego podatku, analizie poddano kształtowanie się wysokości i udziału dochodów z podatku rolnego w dochodach własnych gmin wiejskich na tle pozostałych typów administracyjnych oraz wysokość utraconych z jego tytułu dochodów. Przeprowadzone badania wykazały, że podatek rolny największą rolę jako źródło dochodów własnych odgrywa w gospodarce budżetowej gmin wiejskich, chociaż rola fiskalna tego podatku w tych podmiotach sektora samorządowego jest coraz mniejsza. Nieefektywny z punktu widzenia samodzielności finansowej gmin system opodatkowania rolnictwa podatkiem rolnym, którego konstrukcja w bardzo niewielkim stopniu powiązana jest z rzeczywistą wielkością produkcji i dochodów w rolnictwie, przekłada się na niski poziom własnego potencjału dochodowego gmin wiejskich. |
Abstract | The main aim of the article was to show the importance of the agricultural tax as a source of own income of rural communes in Poland in 2004-2015. In order to determine the fiscal importance of the tax, the amount and share of income from the agricultural tax in the own income of rural communes were compared to other types of communes. In addition, the amount of income lost due to the agricultural tax was analyzed. The study showed that the agricultural tax as a source of own income plays the most important role in the budgets of rural communes, although the fiscal role of the tax in these local government sector entities is getting smaller. The agricultural taxation system, which is ineffective from the point of view of communes’ financial self-sufficiency and the construction of which is to a very limited extent related to the real amount of production and income in agriculture, is reflected in the low level of own income potential of rural communes. |
Cytowanie | Kozera A. (2017) Podatek rolny jako źródło dochodów własnych gmin wiejskich w Polsce .Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 104, z. 2: 76-86 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2017_n2_s76.pdf |
|
|
91. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2017 |
|
Kozera A. Własny potencjał dochodowy gmin wiejskich w Poznańskim Obszarze Metropolitalnym
Autor | Agnieszka Kozera |
Tytuł | Własny potencjał dochodowy gmin wiejskich w Poznańskim Obszarze Metropolitalnym |
Title | OWN INCOME POTENTIAL OF RURAL COMMUNES IN THE POZNAŃ METROPOLITAN AREA |
Słowa kluczowe | potencjał dochodowy, dochody własne, samodzielność finansowa, gminy wiejskie, obszar metropolitalny |
Key words | income potential, own income, financial autonomy, rural communities, metropolitan area |
Abstrakt | Analiza sytuacji dochodowej podmiotów sektora samorządowego na podstawie osiąganych dochodów o charakterze stabilnym, do których zalicza się większość źródeł dochodów własnych, pozwala określić długookresową zdolność tych podmiotów do finansowania realizowanych przez nie zadań. Własny potencjał dochodowy umożliwia bowiem podmiotom sektora samorządowego kreowanie własnej polityki finansowej w ramach istniejącego prawa. Jest on jednym z ważniejszych czynników stabilnego rozwoju lokalnego. Celem głównym artykułu jest ocena kształtowania się poziomu i struktury własnego potencjału dochodowego gmin wiejskich w Poznańskim Obszarze Metropolitalnym w latach 2004-2016. Badania empiryczne przeprowadzono na podstawie danych pochodzących z Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego. Wyniki badań wskazują, że własny potencjał dochodowy gmin wiejskich z POM był wysoki w relacji do pozostałych gmin wiejskich w województwie wielkopolskim. |
Abstract | The analysis of the income situation of units of local self-government (entities of local government) based on achieved income, which include most of the sources of income of their own, can determine the long-term ability of these entities to finance their activities. Their own income potential allow local government units to create their own financial policy within the framework of existing law, so it is one of the important factors of sustainable local development. Among the communes, the lowest level of their own income potential distinguishes rural communes. However, these entities are highly diverse in this regard. With the socio-economic development, and especially after Poland’s accession to European structures, the functions performed by rural communes (from the typical agricultural to residential and service functions), and especially those located in the vicinity of the largest cities, are changing. Change of functions performed by rural communities, especially those located in the so-called. Metropolitan areas, translates into a change in the level and structure of their own income of these entities. The main aim of the paper is to analyze the level and structure of own income potential of rural communities in the Poznań Metropolitan Area in the years 2004-2016. Empirical studies were conducted based on data from the Local Data Bank of the Central Statistical Office, which were processed using basic descriptive statistics methods. |
Cytowanie | Kozera A. (2017) Własny potencjał dochodowy gmin wiejskich w Poznańskim Obszarze Metropolitalnym.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 104, z. 4: 62-74 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2017_n4_s62.pdf |
|
|
92. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2017 |
|
Cieślik E. The New Silk Road: Seeking Opportunities for Polish Exports in the Chinese Market
Autor | Ewa Cieślik |
Tytuł | The New Silk Road: Seeking Opportunities for Polish Exports in the Chinese Market |
Title | |
Słowa kluczowe | China, Poland, economic relations, New Silk Road |
Key words | |
Abstrakt | The paper presents preliminary studies related to the problems of the New Silk Road and its influence on the Polish economy. The aim of the report is to define tendencies in the trade exchange between Poland and China and to evaluate the capacity of Polish exports to the Chinese market. The paper tries to answer the question whether the contemporary structure of Polish exports to the Chinese market allows for the full use of the potential of the Middle Kingdom market. In the study, the indicative trade potential was used. |
Abstract | |
Cytowanie | Cieślik E. (2017) The New Silk Road: Seeking Opportunities for Polish Exports in the Chinese Market .Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 4: 31-40 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2017_T17(32)_n4_s31.pdf |
|
|
93. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2017 |
|
Andrzejuk A. Comparison of Agriculture Biotechnology and its Spatial Diversification among Different Countries of the World
Autor | Adam Andrzejuk |
Tytuł | Comparison of Agriculture Biotechnology and its Spatial Diversification among Different Countries of the World |
Title | |
Słowa kluczowe | agriculture biotechnology, biotech crops, biotechnology, research and development, genetically modified crops, R&D expenditures, countries |
Key words | |
Abstrakt | The importance of biotech crops have risen dramatically in the last two decades since their first commercialization. The area of those crops is increasing fast. Soybeans, maize, canola and cotton represent almost 100 percent of area cultivated with biotech crops globally. The number of countries growing biotech crops is also increasing, however currently the United States, Brazil and Argentina are responsible for the largest share of biotech crops among all countries. In 2016, those countries accounted for more than 81% of total world biotech crop area. Judging the potential to introduce new biotechnology, currently the country with the highest number of biotechnology companies is the US followed by Spain and France. In terms of spending on R&D the US is followed by France, Switzerland and South Korea. It must be noted that the highest number of biotech companies and the highest spending is concentrated in the US. Agricultural biotechnology constitute only a small percentage of all biotechnology R&D expenditures. |
Abstract | |
Cytowanie | Andrzejuk A. (2017) Comparison of Agriculture Biotechnology and its Spatial Diversification among Different Countries of the World.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 4: 11-20 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2017_T17(32)_n4_s11.pdf |
|
|
94. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2017 |
|
Bronisz U., Jakubowski A. Rural Tourism as a Factor Stimulating the Development of Border Areas – The Case of Lubelskie Voivodeship
Autor | Urszula Bronisz, Andrzej Jakubowski |
Tytuł | Rural Tourism as a Factor Stimulating the Development of Border Areas – The Case of Lubelskie Voivodeship |
Title | |
Słowa kluczowe | rural tourism, border areas, Lubelskie Voivodeship, Poland |
Key words | |
Abstrakt | This article aims to evaluate the level of tourism potential for the communities located in the eastern border region of the Lubelskie Voivodeship in Poland. The analysis was based on a three-factor model consisting of separate interrelated components of tourism potential i.e. tourist attractiveness, tourist function and tourist traffic. Using a multidimensional comparative analysis, a Tourist Attractiveness Index, Tourist Function Index and Tourist Traffic Index were composed. This enabled to identify the territorial units for which rural tourism can become a real factor stimulating socio-economic development. It appears that rural tourism can be perceived as a chance for improving the local economy for the areas located in the northern part of the borderland, whereas for communities situated in the southern part, it is not a significant issue. |
Abstract | |
Cytowanie | Bronisz U., Jakubowski A. (2017) Rural Tourism as a Factor Stimulating the Development of Border Areas – The Case of Lubelskie Voivodeship.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 4: 21-30 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2017_T17(32)_n4_s21.pdf |
|
|
95. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2017 |
|
Jarosz Z. Potencjał energetyczny biomasy roślinnej i możliwości wykorzystania do celów energetycznych
Autor | Zuzanna Jarosz |
Tytuł | Potencjał energetyczny biomasy roślinnej i możliwości wykorzystania do celów energetycznych |
Title | Energy Potential of Agricultural Crops Biomass and Their Use for Energy Purposes |
Słowa kluczowe | biomasa, słoma, siano, rośliny energetyczne, potencjał energetyczny |
Key words | biomass, straw, hay, perennial energy crops, energy potential |
Abstrakt | Zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego, uniezależnienie się od paliw kopalnych oraz ograniczenie emisji gazów cieplarnianych skłania do wykorzystywania odnawialnych źródeł energii. Celem badań jest ocena potencjału energetycznego biomasy roślinnej z produkcji rolnej i wskazanie możliwości jej wykorzystania do produkcji energii elektrycznej i ciepła. Do badań wykorzystano dane z Powszechnego Spisu Rolnego 2010. Na podstawie szczegółowej analizy zmian zachodzących w produkcji rolniczej w latach 2010-2015 dokonano aktualizacji danych. Przyjęto założenie, że zmiany w gminach zachodziły w taki sam sposób jak w województwach. Potencjał energetyczny biomasy roślinnej oszacowano uwzględniając: nadwyżki słomy, siana i plantacje roślin energetycznych. Z przeprowadzonych badań wynika, że Polska dysponuje energetycznym potencjałem biomasy roślinnej kształtującym się na poziomie 305,8 tys. TJ rocznie, który może być wykorzystany do celów energetycznych bez zagrożenia dla produkcji żywności. |
Abstract | The need to ensure energy security, decouple energy production from fossil fuels and reduce greenhouse gas emission are driving the use of renewable energy sources. The purpose of the study is to assess the energy potential of agricultural crops biomass and to indicate its potential for electricity and heat production. The data from the Agricultural Census 2010 were used for analyses. On the basis of the detailed analysis of the changes in agricultural production in the years 2010-2015 the data has been updated. Is was assumed that the changes in communes were similar to those in voivodships. The energy potential of the crop biomass was estimated taking into account surpluses of straw, hay and perennial energy crops biomass. The study shows that energy potential of the biomass without jeopardizing food production amounts at 305,8 thousand TJ per year. |
Cytowanie | Jarosz Z. (2017) Potencjał energetyczny biomasy roślinnej i możliwości wykorzystania do celów energetycznych.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 2: 81-92 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2017_T17(32)_n2_s81.pdf |
|
|
96. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2017 |
|
Tarnowska A. Kierunki rozwoju przemysłu spożywczego w Polsce i w Hiszpanii – analiza porównawcza
Autor | Agnieszka Tarnowska |
Tytuł | Kierunki rozwoju przemysłu spożywczego w Polsce i w Hiszpanii – analiza porównawcza |
Title | Directions of Food Industry Development in Polandand in Spain – Comparative Analysis |
Słowa kluczowe | przemysł spożywczy, Polska, Hiszpania |
Key words | food industry, Poland, Spain |
Abstrakt | Przemysł spożywczy jest ważnym sektorem gospodarki Polski i Hiszpanii, dwóch krajów UE o najbardziej zbliżonych potencjałach produkcyjnych ziemi i pracy. Celem artykułu było porównanie kierunków i tempa rozwoju tego przemysłu na tle UE. Hiszpania po przystąpieniu do Wspólnoty bardzo się rozwinęła gospodarczo i infrastrukturalnie. Jednak w ostatnich latach mocno odczuła skutki globalnego kryzysu gospodarczego. Wpłynął on również na przemysł spożywczy, który jest relatywnie mało podatny na wahania koniunktury. Dla Polski jest to pouczające doświadczenie, gdyż po akcesji do UE rozwija się w podobny sposób. Analiza wyników działalności polskiego przemysłu spożywczego świadczy o szybkim jego wzroście i możliwościach konkurowania z Hiszpanią w przyszłości głównie w branży mleczarskiej i paszowej. |
Abstract | The food industry is an important economic sector in Poland and Spain, two EU countries with the most similar production and land-use potential. The aim of the article was to compare the directions and pace of development of this industry against the EU. Spain, after its accession to the Community, has developed economically and infrastructurally. In recent years, however, the effects of the global economic crisis have been strongly affected Spain economy. It also affected the food industry, which is relatively less susceptible to fluctuations in economic conditions. For Poland this is an instructive experience, because after its accession to the EU it develops in a similar way. The analysis of activity results of the Polish food industry is evidence of its rapid growth and its ability to compete with Spain in the future mainly in the dairy and feed industry. |
Cytowanie | Tarnowska A. (2017) Kierunki rozwoju przemysłu spożywczego w Polsce i w Hiszpanii – analiza porównawcza.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 2: 256-266 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2017_T17(32)_n2_s256.pdf |
|
|
97. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2017 |
|
Twarowska K. Ocena pozycji walut kluczowych międzynarodowego systemu walutowego w latach 1990 – 2016 i perspektywy zmian
Autor | Katarzyna Twarowska |
Tytuł | Ocena pozycji walut kluczowych międzynarodowego systemu walutowego w latach 1990 – 2016 i perspektywy zmian |
Title | Assessment of the Key Currencies in International Monetary System in 1990-2016 and the Perspective of Changes |
Słowa kluczowe | waluta międzynarodowa, rezerwy walutowe, struktura walutowa, dolar, euro, scenariusze transformacji MSW |
Key words | international currency, foreign exchange reserves, currency composition, dollar, euro, scenarios of IMS transformation |
Abstrakt | Celem artykułu jest analiza i ocena pozycji walut kluczowych jako czynnika determinującego zmiany w funkcjonowaniu międzynarodowego systemu walutowego. Metodyka obejmuje badania teoretyczne (analityczne studia literatury naukowej i raportów badawczych) oraz badania empiryczne (analiza danych statystycznych BIS, IMF, SWIFT, EBC, UNCTAD). Przeprowadzona analiza pozwala na stwierdzenie, że główną walutą międzynarodową pozostaje dolar, a utworzenie obszaru wspólnej waluty w UE nie doprowadziło do oczekiwanych zmian pozycji głównych walut i uzyskania przez euro pozycji drugiej waluty globalnej, konkurującej skutecznie z dolarem w pełnieniu funkcji pieniądza światowego. Ponadto, rosnący od lat potencjał gospodarczy i handlowy Chin oraz transformacja układu sił gospodarczych nie znajduje odzwierciedlenia w zmianie pozycji walut krajów rozwijających się w pełnieniu funkcji pieniądza światowego. Prezentowane scenariusze transformacji MSW nie dają jednoznacznej odpowiedzi co do zmian znaczenia walut kluczowych, ale wprowadzenie jednej globalnej waluty wydaje się być zbyt trudne w obecnych warunkach. |
Abstract | The aim of the paper is to analyze and evaluate the position of the key currencies as a determinant of changes in the functioning of the international monetary system. Methodology includes theoretical studies (scientific literature and research reports) and empirical studies (statistical analysis of BIS, IMF, SWIFT, ECB, UNCTAD data). The analysis makes it possible to conclude that the dollar remains the main international currency, and the creation of a single currency area in the EU has not led to the expected changes in the main currencies positions as well as the euro has not reached the position of the second global currency competing effectively against the dollar as a global currency. Moreover, the growing economic and trade potential of China and the transformation of the global economic power are not reflected in the changes of developing countries’ currencies positions in the functions of global money. The presented scenarios of the IMS transformation do not give a clear answer about the future of the key currencies, but the implementation of a single global currency seems too difficult in the current conditions. |
Cytowanie | Twarowska K. (2017) Ocena pozycji walut kluczowych międzynarodowego systemu walutowego w latach 1990 – 2016 i perspektywy zmian.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 2: 267-286 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2017_T17(32)_n2_s267.pdf |
|
|
98. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2017 |
|
Bueschke M., Gramza-Michałowska A., Kubiak T., Kulczyński B. Alternatywne źródła białka w żywieniu człowieka
Autor | Marzena Bueschke, Anna Gramza-Michałowska, Tomasz Kubiak, Bartosz Kulczyński |
Tytuł | Alternatywne źródła białka w żywieniu człowieka |
Title | Alternative Sources of Protein in Human Nutrition |
Słowa kluczowe | białko, żywienie człowieka, alternatywne źródła białka, owady jadalne |
Key words | protein, human nutrition, alternative protein sources, edible insects |
Abstrakt | Stale zwiększająca się liczba ludności świata powoduje konieczność zapewnienia odpowiedniej ilości pożywienia. Obecnie ponad miliard osób na świecie głoduje. Jednym z rozwiązań narastającego problemu głodu jest zwiększenie produkcji żywności w skali globalnej, co wiąże się z wieloma problemami ekonomicznymi. Zaspokojenie potrzeb żywieniowych populacji ludzkiej wymaga zatem poszukiwania niekonwencjonalnych źródeł składników pokarmowych, w tym białka. Obiecującą alternatywą są przede wszystkim białka owadów jadalnych i organizmów morskich. Mają duży potencjał jako komponent diety z uwagi na wysoką wartość odżywczą, zawartość pełnowartościowego białka, tłuszczu, składników mineralnych i witamin. Korzyści wynikające z wprowadzenia na rynek żywności na bazie owadów to także pozytywne aspekty środowiskowe, ekonomiczne i zdrowotne. Aktualnie w większości krajów europejskich, głównym problemem limitującym wykorzystanie owadów w diecie człowieka jest brak akceptacji tego typu żywności oraz jej bezpieczeństwo. Niniejsza praca obejmuje przegląd danych literaturowych dotyczących alternatywnych źródeł białka, w tym owadów jadalnych oraz możliwości ich wykorzystania w żywieniu człowieka. |
Abstract | The constantly increasing population of the world requires necessity to provide a sufficient amount of food. Presently, more than one billion people in the world suffer from hunger. One of the solutions to the growing hunger problem is to increase global food production, which is however associated with many economic problems. Therefore, new unconventional sources of nutrients, including proteins, have to be found to satisfy the nutritional needs of human populations. Edible insects and marine organisms are promising alternatives. They have a large potential as a diet component due to their high nutritional value, complete protein content, fat, minerals and vitamins. The benefits from placing insect-based foods on the market are also reflected in positive environmental, economic and health issues. Currently, in most European countries the main problem limiting the usage of insects in human diet is the lack of acceptance of this type of food and its safety. This study includes a literature review focused on alternative sources of protein, including edible insects and their potential use in human nutrition. |
Cytowanie | Bueschke M., Gramza-Michałowska A., Kubiak T., Kulczyński B. (2017) Alternatywne źródła białka w żywieniu człowieka.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 3: 49-59 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2017_T17(32)_n3_s49.pdf |
|
|
99. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2017 |
|
Tłuczak A. Konkurencyjność przestrzenna rolnictwa w krajach Unii Europejskiej
Autor | Agnieszka Tłuczak |
Tytuł | Konkurencyjność przestrzenna rolnictwa w krajach Unii Europejskiej |
Title | Spatial Competitiveness of Agriculture in European Union Countries |
Słowa kluczowe | konkurencyjność, rolnictwo, Esteban-Marquillas |
Key words | competitiveness, agriculture, Esteban-Marquillas, European Union |
Abstrakt | Celem opracowania jest zbadanie relacji między poziomem konkurencyjności rolnictwa w poszczególnych krajach Unii Europejskiej a przeciętną wielkością produkcji rolnej z 1 ha użytków rolnych. Dodatkowo w pracy podjęto próbę określenia charakteru przestrzennych zmian wielkości produkcji rolnej w podziale na sektory. Wyniki opracowano na podstawie metody zmian konkurencyjności Estebana-Marquillasa, która pozwala na diagnostykę potencjału produkcyjnego rolnictwa regionu. W szczególności analiza ta pozwoliła na wskazanie regionów wyspecjalizowanych oraz charakteru zmian strukturalnych w zakresie badanego zjawiska. Badania przeprowadzono na podstawie danych dotyczących wielkości produkcji rolnej, w podziale na roślinną i zwierzęcą i ich podgatunki. Wszelkie dane zaczerpnięto z baz danych Głównego Urzędu Statystycznego. Badania obejmują lata 2005-2014. |
Abstract | The aim of this study is to present the competitiveness of agriculture in the EU countries. The results are based on the Esteban-Marquillas competitiveness model, which allows the diagnosis of a region's production potential. In particular, this analysis allows identification of specialized regions and the nature of structural changes in the examined phenomenon. The study was conducted on the basis of data on the volume of agricultural crop and animal production and their subspecies. All data was taken from the databases of the Central Statistical Office. The study covers the years 2004-2014. |
Cytowanie | Tłuczak A. (2017) Konkurencyjność przestrzenna rolnictwa w krajach Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 3: 279-285 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2017_T17(32)_n3_s279.pdf |
|
|
100. |
Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 2017 |
|
Zawojska T. Arystotelesowska koncepcja człowieka podstawą racjonalnej działalności gospodarczej
Autor | Teresa Zawojska |
Tytuł | Arystotelesowska koncepcja człowieka podstawą racjonalnej działalności gospodarczej |
Title | Aristotelian conception of a human being as the foundation of rational economic activity |
Słowa kluczowe | Arystoteles, ekonomika, człowiek, byt zmysłowo-rozumny |
Key words | Aristotle, economics, human being, sensual and rational being |
Abstrakt | W artykule podjęto zagadnienie związku zachodzącego między wyznaczonym celem działalności gospodarczej a wcześniej przyjętą (implicite lub explicite) koncepcją człowieka. Analiza dzieł Stagiryty pokazuje, że u podstaw działalności wytwórczej pojmowanej nie jako cel sam w sobie, lecz jako narzędzie wspomagające rozwój naturalnych ludzkich potencjalności, stoi arystotelesowska koncepcja człowieka. Stagiryta zdefiniował człowieka jako istotę żyjącą (tj. cielesną), która posiada rozum. Oznacza to, że życie ludzkie postrzegał jako rozpięte między dwoma biegunami: zmysłowością wspólną ze światem zwierzęcym a rozumnością właściwą tylko człowiekowi, dzięki której transcenduje ową zmysłowość. Stąd Arystotelesowskie przekonanie, że wszelkie działania, w tym działania ekonomiczne, powinny uwzględniać transcendentny charakter bytu ludzkiego, nakierowanego na realizację celu, jakim jest rozwój ludzkiej rozumnej natury. |
Abstract | This article analyses the link between the goal of economic activity and the adopted (explicitly or implicitly) concept of the human being. The analysis of the Aristotle’s works shows that productive activity conceived not as a goal in itself but as a tool supporting the development of natural human potential is based on Aristotelian concept of a human being. Aristotle defined the human being as a living creature (i.e. bodily creature) endowed with reason. This means that he perceived human life stretched between the two extremes: the sensuality common with the animal life and rationality proper solely to the human being, thanks to which the sensuality is transcended. Thus Aristotelian conviction that all activity, including economic activity should take into account the transcendent nature of the human being inclined toward realisation of the goal, which is the development of the rational human nature. |
Cytowanie | Zawojska T. (2017) Arystotelesowska koncepcja człowieka podstawą racjonalnej działalności gospodarczej.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 117: 5-18 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | EIOGZ_2017_n117_s5.pdf |
|
|