Wyniki wyszukiwania

Autor	Andrzej Czyżewski, Łukasz Kryszak
Tytuł	Współzależności międzygałęziowe w sektorze rolnym w świetle modelu input-output a poziom finansowego wsparcia rolnictwa w wybranych krajach
Title	The Input-Output Analysis in the Agricultural Sector and Level of Financial Support for Agriculture in Selected Countries
Słowa kluczowe	model input-output, efektywność makroekonomiczna rolnictwa, wsparcie finansowe, wykorzystanie zasobów własnych, nadwyżka ekonomiczna, import, eksport
Key words	input-output model, macroeconomic effectiveness of agriculture, financial support, use of own resources, economic surplus, import, export
Abstrakt	Głównym celem artykułu było zbadanie współzależności międzygałęziowych w odniesieniu do rolnictwa przy pomocy modeli input-output w wybranych krajach w kontekście poziomu wsparcia finansowego rolnictwa w tych państwach. Do badań wybrano 10 krajów spoza Unii Europejskiej, dla których dostępne były dane dotyczące poziomu wsparcia rolnictwa. Zakres czasowy obejmował lata 1995-2011, natomiast głównym źródłem danych były tablice przygotowane w ramach projektu World Input-Output Database. Przeprowadzone analizy potwierdziły paradoks rozwojowy rolnictwa, zgodnie z którym wysoki potencjał sektora rolnego wiąże się z relatywnie niską efektywnością makroekonomiczną i jednocześnie wysoką wydajnością pracy. W artykule określono też poziom samowystarczalności sektora rolnego w badanych krajach oraz związki rolnictwa z zagranicą. Dodatkowo wskazano na proces wyrównywania się poziomu wsparcia dla rolnictwa w poszczególnych krajach, przy utrzymaniu relatywnie wysokiego zróżnicowania.
Abstract	The study selected 10 non-EU countries for which data concerning the level of support for agriculture were available. The time range covered the years 1995-2011, while the main sources of data were tables prepared as part of the World Input-Output Database. The conducted analysis confirmed the paradox of development of agriculture, according to which the high potential of the agricultural sector is associated with a relatively low macroeconomic efficiency and at the same time high productivity. The article sets a level of self-sufficiency in the agricultural sector in the studied countries as well as international trade relations with foreign countries. In addition, it noted the process of equalizing the level of support for agriculture in different countries, while maintaining a relatively high diversity.
Cytowanie	Czyżewski A., Kryszak Ł. (2016) Współzależności międzygałęziowe w sektorze rolnym w świetle modelu input-output a poziom finansowego wsparcia rolnictwa w wybranych krajach.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 55-65
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s55.pdf

Autor	Aleksander Grzelak
Tytuł	Zróżnicowania dochodowe i przyczyny ich zmian w krajach objętych statystyką OECD
Title	Income Inequality and the Reasons for its Change in Countries Covered by OECD Statistics
Słowa kluczowe	zróżnicowania dochodowe, ubóstwo, OECD, wskaźnik Giniego, krzywa Kuznetza
Key words	income inequality, poverty, OECD, Gini index, the Kuznetz`s curve
Abstrakt	Głównym celem artykułu jest rozpoznanie tendencji w procesie zmian zróżnicowań dochodowych w krajach objętych statystyką OECD oraz określenie ich skali i przyczyn. Badania zrealizowano na podstawie baz danych OECD. Stwierdzono, że zmiany w zakresie zróżnicowań dochodowych w obrębie badanych krajów w ostatnich dekadach były różnokierunkowe, dominował jednak wzrost dyspersji dochodów. Ich zmniejszenie można było odnotować w krajach mniej zamożnych, z reguły o wysokim poziomie nierówności dochodowych, podczas gdy w większości krajów rozwiniętych miały miejsce tendencje wzrostowe. Istnieje wiele przyczyn wyjaśniających zróżnicowania dochodowe. Najczęściej wskazuje się na procesy globalizacji, rolę państwa w gospodarce, warunki funkcjonowania rynków pracy, czynniki społeczno-demograficzne. Można przypuszczać, że dalsze kierunki badań w tym obszarze przyczynią się do jeszcze lepszego rozpoznania wpływu przyczyn społecznych, jak i instytucjonalnych.
Abstract	The main aim of the article is to identify trends in the process of changes in income inequality between the countries covered by OECD statistics and to determine their scale and causes. The study was carried out based on the databases of the OECD. One has stated that changes in income inequality within OECD countries in recent decades were multidirectional, dominated however, an increase in income inequalities. Reduction could be observed in some countries usually with a high level of income inequality, while in developed countries generally growth trends took place. There are many reasons explaining income inequality. Most often it points to the processes of globalization, the role of the state in the economy, the conditions for the functioning of labor markets, socio-demographic factors. It can be assumed that further directions of researches in this area will contribute to better understanding of the impact of social and institutional causes.
Cytowanie	Grzelak A. (2016) Zróżnicowania dochodowe i przyczyny ich zmian w krajach objętych statystyką OECD.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 94-105
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s94.pdf

Autor	Anna Kowalska
Tytuł	Międzynarodowa konkurencyjność polskiego sektora owocowego po przystąpieniu do Unii Europejskiej
Title	International Competitiveness of Polish Fruit Sector Following the Accession to the European Union
Słowa kluczowe	owoce, przetwory, import, eksport, handel zagraniczny, konkurencyjność
Key words	fruits, preserves, import, export, international trade, fruit market, competitiveness
Abstrakt	Celem artykułu jest przedstawienie zmian jakie zaszły w eksporcie oraz imporcie owoców i ich przetworów po przystąpieniu Polski do krajów UE, jak również konkurencyjności branży. Analiza dotyczyła lat 2004-2014 i była przeprowadzona na podstawie danych IERiGŻ-PIB. Analizie poddano wartość i saldo obrotów, strukturę geograficzną oraz wybrane wskaźniki konkurencyjności. Głównym importerem owoców z Polski są kraje starej UE i WNP. Polska ma przewagę komparatywną przede wszystkim w przypadku przetworów z owoców, co potwierdzają wartości wskaźników TC, LFI i GLI. Przyczyną tak dużego wzrostu eksportu do krajów unijnych było w dużej mierze zniesienie ceł, atrakcyjne ceny oraz wysoka jakość. Wpływ na handel owocami i ich przetworami, podobnie jak i innymi produktami, ma również kurs walut.
Abstract	The aim of this article is to present the changes that have taken place in export and import of fruits and their preserves after the Polish accession to the EU, as well as the competitiveness of the trade. The analysis covered the period 2004-2014 and has been conducted on the basis of the data from IERiGŻ-PIB. The value and the balance of trade, as well as the geographical structure of exchange were analysed, as were selected indicators of competitiveness. The main importers of fruits from Poland are old EU countries as well as CIS. Poland has a comparative advantage especially in the case of processed fruit, which is confirmed by values of TC, LFI and GLI. The reason for a large increase in exports to EU countries was largely the abolition of customs duties, attractive prices and high quality. The exchange rate also has an effect on trade of fruit and their preserves, as well as other products.
Cytowanie	Kowalska A. (2016) Międzynarodowa konkurencyjność polskiego sektora owocowego po przystąpieniu do Unii Europejskiej .Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 176-185
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s176.pdf

Autor	Izabela Lipińska
Tytuł	Instrumenty ograniczania ryzyka produkcyjnego na rynku rolnym w aspekcie globalizacji - wybrane zagadnienia prawne i ekonomiczne
Title	Instruments for Reducing Production Risk on the Agricultural Market in the Context of Globalization – Selected Legal and Economic Issues
Słowa kluczowe	ryzyko produkcyjne, ubezpieczenia upraw, umowa dostawy, pomoc państwa
Key words	production risk, crop insurance, delivery contract, state aid
Abstrakt	W artykule przedstawiono problematykę związaną z występującym na rynku rolnym ryzykiem w aspekcie procesów globalizacji. Chodzi tu o ryzyko produkcyjne, którego skutki odczuwają bezpośrednio producenci rolni, a pośrednio konsumenci produktów rolno-spożywczych. Celem artykułu jest wskazanie istotnych prawnych instrumentów rynkowych, których zastosowanie może ograniczać występowanie ryzyka, bądź minimalizować jego negatywne skutki. Artykuł zmierza do określenia roli prawodawcy, jak i samych uczestników rynku rolnego, zarówno w kształtowaniu jego organizacji, jak i zabezpieczaniu ich dochodów. W pracy zastosowano dogmatyczną metodę analizy aktów prawnych oraz metodę deskryptywną. Ponadto wykorzystano polską oraz zagraniczną literaturę przedmiotu.
Abstract	The article discusses the issues of risk existing on the agricultural market in the context of globalization processes. It focuses on production risk which directly affects agricultural producers and also indirectly touches consumers of agricultural and food products. The paper aims to indicate significant legal market instruments which may reduce the risk or mitigate its negative effects. It also determines the role of an employer and market participants themselves in shaping the agricultural market and securing their revenues. The paper is based on a dogmatic analysis of normative texts and a descriptive method. It also refers to Polish and foreign books on the subject.
Cytowanie	Lipińska I. (2016) Instrumenty ograniczania ryzyka produkcyjnego na rynku rolnym w aspekcie globalizacji - wybrane zagadnienia prawne i ekonomiczne.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 199-208
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s199.pdf

Autor	Anna Olszańska
Tytuł	Handel zagraniczny Polski produktami mięsnymi w latach 1996 2014 – ocena tendencji na podstawie wybranych wskaźników
Title	Polish Foreign Trade of Meat Products from 1996-2014 – Assessment of Trends on the Basis of Selected Indicators
Słowa kluczowe	handel zagraniczny, produkty mięsne, eksport, import
Key words	foreign trade, meat products, export, import
Abstrakt	Celem opracowania jest ocena zmian wielkości i struktury handlu zagranicznego produktami mięsnymi i ich wpływu na krajowe rynki poszczególnych rodzajów żywca w okresie poprzedzającym i po integracji z UE. Analizowano lata 1996 - 2014 - 9 lat poprzedzających integrację i 10 lat po formalnym wejściu Polski w struktury UE. Wejście Polski w struktury UE spowodowało znacznie głębsze zmiany niż się spodziewano. Dotyczą one skali i struktury handlu międzynarodowego ale przede wszystkim struktury i kierunków zmian w produkcji krajowej. Korzystną pozycję na rynku krajowym a także szerzej na rynku unijnym wypracowali producenci i przetwórcy drobiu. Rynek wołowiny jest w największym stopniu zorientowany proeksportowo i niestety koniunktura na nim jest uzależniona od warunków eksportu. Największy problem zarysował się na rynku wieprzowiny. Od ok. 2008 r. ukształtowała się na tym rynku względnie stabilna sytuacja, związana z niezbyt korzystną koniunkturą dla polskich producentów żywca. Z eksportera netto wieprzowiny Polska stała się jej dużym importerem.
Abstract	The aim of the study is to assess changes in the size and structure of foreign trade of meat products and their impact on the domestic markets of the various types of livestock in the period before and after the integration with the EU. Analyzed were the years 1996-2014 – 9 years before the integration and 10 years after Poland formally entered the EU structures. Polish entry into the structures of the EU resulted in much deeper changes than expected. They concern the scale and structure of international trade but above all the structure and direction of changes in domestic production. Producers and processors of poultry worked out an advantageous position in the domestic market as well as more broadly in the EU. The market for beef is the most export-oriented and unfortunately its situation depends on the conditions of export. The biggest problem appeared in the pork market. From approx. 2008, this market was relatively stable in association with a relatively unfavorable economic situation for Polish livestock producers. From a net exporter of pork, Poland became a big importer.
Cytowanie	Olszańska A. (2016) Handel zagraniczny Polski produktami mięsnymi w latach 1996 2014 – ocena tendencji na podstawie wybranych wskaźników.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 232-241
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s232.pdf

Autor	Roma Ryś-Jurel
Tytuł	Dochody rodzinnych gospodarstw rolnych w warunkach integracji europejskiej i globalizacji
Title	The Incomes of Family Farms in Terms of European Integration and Globalization
Słowa kluczowe	dochód, rodzinne gospodarstwo rolne, integracja, globalizacja
Key words	income, family farm, integration, globalization
Abstrakt	Integracja wywiera wpływ na kształt gospodarczy, polityczny i instytucjonalny Europy, a globalizacja to zjawisko, które oddziałuje na niemal wszystkie sfery życia człowieka – od handlu, przez finanse, po styl życia i kulturę. Te dwa procesy mają znaczny wpływ na kształt realizowanego modelu rolnictwa w Unii Europejskiej. Kluczową rolę w nim odgrywa wspieranie rodzinnych gospodarstw rolnych poprzez subsydiowanie ich dochodów. W artykule zbadano sytuację dochodową rodzinnych gospodarstw rolnych w latach 2005-2013 na podstawie danych FADN. Oszacowano przeciętny poziom dochodu z rodzinnego gospodarstwa rolnego według kraju Unii Europejskiej w przeliczeniu na 1 gospodarstwo, 1 hektar użytków rolnych i 1 jednostkę pracy AWU. Obliczenia te wykonano również dla dochodu pomniejszonego o wartość subwencji. W ten sposób określono najbardziej dochodowe gospodarstwa według kraju Unii Europejskiej, a także uchwycono wpływ subwencjonowania na ostateczny kształt dochodów gospodarstw rolnych.
Abstract	Integration has an impact on the economic, political and institutional shape of Europe and globalization is a phenomenon that affects almost all spheres of human life – from trade, to finance, to lifestyle and culture. These two processes have a significant impact on the shape of the model of agriculture which is implemented in the European Union. The promotion of family farm incomes by subsidies plays a key role in this model. The article examined the income situation of family farms between 2005 and 2013 on the basis of FADN data. The average level of family farm income by country of the European Union was estimated in terms of 1 holding, 1 hectare of agricultural land and 1 work unit AWU. These calculations are made also for income minus the value of the subsidies. So, the most lucrative family farms by country in the European Union, as well as the effect of subsidization on the final shape of family farm incomes, were shown.
Cytowanie	Ryś-Jurel R. (2016) Dochody rodzinnych gospodarstw rolnych w warunkach integracji europejskiej i globalizacji.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 303-313
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s303.pdf

Autor	Ewa Jaska
Tytuł	Znaczenie komunikacji wewnętrznej w zarządzaniu zmianą w przedsiębiorstwie
Title	The role of internal communication in change management
Słowa kluczowe	zarządzanie zmianą, komunikacja wewnętrzna, przedsiębiorstwo, informacja
Key words	change management, internal communication, enterprise, information
Abstrakt	Wśród czynników, które wywołują naruszenie stabilności przedsiębiorstwa, wymienia się między innymi zmiany i brak komunikacji wewnętrznej. Odpowiednie zarządzanie nimi powoduje wzrost motywacji i efektywności działań. Uczestnictwo menedżerów w zarządzaniu zmianą i wdrażaniu jej w zespołach pracowniczych jest kluczowe, a ich kompetencje komunikacyjne w okresie zmian są ważną determinantą skuteczności podejmowanych działań. Celem artykułu jest przedstawienie znaczenia komunikacji wewnętrznej w procesie zarządzania zmianą i jej wpływu na motywacje oraz postawy pracownicze. Aby zrealizować tak zdefiniowany cel, przedstawiono istotę zarządzania zmianą, w tym proces komunikacji wewnętrznej w ujęciu teoretycznym, a także opinię pracowników branży ubezpieczeniowej na ten temat. W artykule wykorzystano literaturę przedmiotu oraz wyniki badania ankietowego.
Abstract	The list of factors threatening the stability of a company includes, among others, change and lack of proper internal communication. Appropriate change and communications management increases employees’ motivation and effectiveness. Managers’ involvement in change management and implementation of change in teams of workers is essential and their communicative competence is an important determinant of the effectiveness of the measures taken in a period of change. The aim of this article is to present the importance of internal communication in the process of managing change and its impact on the motivation and attitudes of employees. To achieve that goal the article explores the core of change management with particular emphasis on internal communication in theoretical terms backed with survey results investigating opinions of the employees of insurance industry. The article includes literature review and survey results analysis.
Cytowanie	Jaska E.
HTML	wersja html
Pełny tekst	TIRR_2016_n5_s29.pdf

Autor	Magdalena Maciaszczyk
Tytuł	Tendencje zmian zachowania rynkowych konsumentów niepełnosprawnych ruchowo
Title	TENDENCIES OF CHANGES IN MARKET BEHAVIOURSOF PHYSICALLY DISABLED CONSUMERS
Słowa kluczowe	determinanty zachowania konsumenckich, konsumenci niepełnosprawni, wybory konsumenckie, zmiana pokoleniowa, zmiana wartości
Key words	changes of values, consumer choices, determinants of consumer behavior, disabled consumers, globalization, shopping habits
Abstrakt	Artykuł ma na celu przedstawienie zauważonych zmian w zachowaniach rynkowych konsumentów niepełnosprawnych ruchowo. W grę wchodzi tu sposób podejmowania decyzji i dokonywania wyborów, będący wypadkową po pierwsze rosnącej świadomości osób niepełnosprawnych, pod drugie dużych zmian pokoleniowych na rynku. Zmiany pokoleniowe pociągają za sobą znaczące przeobrażania w systemie wartości oraz w sposobie komunikowania się uczestników rynku. Nie bez znaczenia pozostają również czynniki decydujące o przebiegu zachowania konsumentów, z których najbardziej kluczowymi mogą być procesy globalizacji i kultury konsumpcjonizmu oraz postępująca digitalizacja wszystkich aspektów codziennej egzystencji – bez względu na stan zdrowia.
Abstract	The article is a literature review and concerns the issue of tendencies of changes noticed in market behaviours of both healthy and physically disabled consumers. It is essential to notice that the way of making decisions and making choices is possibly a result of growing consumer awareness of disabled people but also generation changes undergoing on the market. Such generation changes are resulting in modifications both in a system of values and in the way that market participants communicate. Additionally, continuous globalization and digitization determining the process of consumer behaviours are also important. Internet is more frequently chosen as an alternative method of a barrier-free cybernetic communication channel where consumers from different groups can interact in the marketplace. A medical condition of a customer is becoming completely irrelevant and extraneous as the interactivity and dynamics of market changes let everyone adjust the market offer to own requirements and wants. Globalization means that customers with motor disorders are no longer limited to local communities and therefore the interest of young disabled consumers in virtual communities is growing.
Cytowanie	Maciaszczyk M. (2015) Tendencje zmian zachowania rynkowych konsumentów niepełnosprawnych ruchowo.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 14(63): 97-104
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2015_n63_s97.pdf

Autor	Agata Wawrzyniak
Tytuł	Modelowanie wieloagentowe jako narzędzie do badania zachowania konsumentów
Title	AGENT BASED MODELLING AS A TOOL FOR CONSUMER BEHAVIOUR RESEARCH
Słowa kluczowe	zachowania konsumentów, proces podejmowania decyzji, modelowanie i symulacja wieloagentowa, agent
Key words	consumer behavior, decision-making process, agent based modelling and simulation (ABMS), agent
Abstrakt	dostarczania konsumentom satysfakcjonujących ich produktów i usług oraz metodach utrzymania ich zainteresowania w celu generowania zysku, poprawiania konkurencyjności firmy oraz zabezpieczania pożądanego udziału w rynku. Ponieważ zachowanie konsumentów jest złożonym systemem istnieje problem odkrycia reguł rządzących podejmowaniem przez nich decyzji. Badacze stosują wiele metod modelowania zachowania konsumentów, są to m.in. techniki oparte na logice rozmytej, sieci neuronowe, drzewa decyzyjne, algorytmy genetyczne. Jednak często stosowane metody nie biorą pod uwagę wielu czynników, bądź są mało precyzyjne. Stąd propozycja zastosowania w badaniach zachowania konsumentów modelowania i symulacji wieloagentowej. Celem artykułu jest prezentacja możliwości zastosowania powyższej metody w badaniach marketingowych. W artykule dokonano krótkiej charakterystyki tej metody, wskazano możliwości jej zastosowania w omawianym obszarze oraz przedstawiono procedurę wieloagentowego modelowania symulacyjnego. Ponad to zdefiniowano pojęcie agenta-konsumenta i jego podstawowe właściwości, a także omówiono problemy związane z właściwym odwzorowaniem jego zachowania w kontekście prowadzonych przez autorkę badań dotyczących stosowania symulacji wieloagentowej w modelowaniu zachowania konsumentów.
Abstract	Contemporary marketing actions focus on searching for ways of delivering satisfying products and services to consumers as well as on methods of maintaining consumers interest in order to generate profit, enhance company competitiveness and secure a desired market share. Because consumer behaviour is a complex system there is a problem of discovering rules which govern consumer decision making. The researchers apply many methods of modeling consumer behaviour, which are among others: techniques based on fuzzy logic, neural networks, decision trees, genetic algorithms. However, the applied methods do not take many factors into consideration or are not precise enough. Hence, the proposition of applying multi-agent based simulation in consumer behaviour research. The aim of the paper was to introduce the possibility of application this method in marketing research. The paper presents the essence of agent based modeling and simulation (ABMS). In addition to these, there were described the multi-agent modelling procedure and the concept of agent-consumer and its main features. There are also presented some problems of proper modelling of agent behaviour in the context of author’s research concerning the application of multi-agent simulation in consumer behavior studies.
Cytowanie	Wawrzyniak A. (2015) Modelowanie wieloagentowe jako narzędzie do badania zachowania konsumentów.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 14(63): 134-146
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2015_n63_s134.pdf

Autor	Andrzej Czyżewski, Piotr Kułyk
Tytuł	Kwestia rolna od Aleksandra Czajanowa i Władysława Grabskiego po jej współczesne ujęcie
Title	THE AGRICULTURAL ISSUE IN STUDIES OF ALEXANDER CZAJANOV AND WŁADYSŁAW GRABSKI AND ITS MODERN APPROACH
Słowa kluczowe	rolnictwo, polityka gospodarcza, kwestia rolna, dobra publiczne
Key words	agriculture, economic policy, agrarian question, public goods
Abstrakt	W artykule przedstawiono współczesne rozumienie kwestii rolnej uwzględniające ewolucję poglądów na temat jej źródeł i sposobów rozwiązywania. Jedno z pierwotnych i ważniejszych ujęć ekonomiczno-społecznych tego problemu można odnaleźć w pracach Aleksandra Czajanowa oraz Władysława Grabskiego, a także innych współczesnych im autorów. Zwracali oni uwagę na ograniczenia w zakresie przemian strukturalnych w rolnictwie i specyfikę relacji popytowo-podażowych dotyczących produktów rolnych. Wychodząc od ich koncepcji, można przejść do obecnej interpretacji kwestii agrarnej, obejmującej znaczenie dóbr publicznych i procesów globalizacji oraz liberalizacji gospodarek poszczególnych krajów w warunkach istniejących barier strukturalnych w rolnictwie. W opracowaniu wykazano zmiany zachodzące w zakresie podejścia do kwestii rolnej i sposobów jej rozwiązywania ze względu na ekonomiczno-społeczne uwarunkowania instytucjonalne. Podkreślono też uniwersalność tej kwestii wynikającą z roli poszczególnych czynników produkcji zaangażowanych w rolnictwie, a także charakteru indywidualnych gospodarstw rolnych jako podmiotów gospodarczych. Wykazano związki pomiędzy zmianami zachodzącymi w relacjach popytowo-podażowych w sektorze rolnym a oddziaływaniem mechanizmu rynkowego, a także skutki tego mechanizmu. Wyeksponowano problem kształtowania optimum społecznego, a także transferu i retransferu nadwyżki ekonomicznej wytworzonej w rolnictwie dla jego zrównoważonego rozwoju. W artykule pominięto kontekst polityczno-społeczny kwestii rolnej, obecny w pracach Fryderyka Engelsa, Róży Luxemburg i Włodzimierza Lenina jako wychodzący poza ramy opracowania. Z rozważań wynika historyczna żywotność badanego problemu przejawiająca się w różnych warunkach społeczno-ustrojowych.
Abstract	In the article we presented the modern approach of the agrarian question. One characterized changes going down in relations demand-of supply as result of the influence of the market mechanism in the agriculture conditioned the globalization. in the article we presented the concept of the agrarian question. Her original conception can be found in works of Aleksander Czajanow and Władysław Grabski and also other modern them authors. They paid the attention to restrictions within the range structural transformations in the agriculture and the specificity of the relation of demand-supply concerning agricultural products. Going out from their approach of mentioned problems one can pass to the present interpretation of the agrarian matter including the meaning of public goods and processes of the globalization and the liberalization of economies of individual countries conditioned existing still structural barriers in this area of the economy. In the elaboration one showed changes happening within the range approaches to the agricultural matter and manners of her resolution in the institutional system. One underlined the universality of seizing of the specificity of the agricultural production resulting both from the part of individual productive factors involved to her producing, and also from itself character of farms as economic subjects. In the elaboration one characterized changes happening in relations demand-of supply as result of the influence of the market mechanism in the agriculture. One discussed foundations and conditionings of the concept of the agricultural matter. We presented the meaning of public goods and external effects and market inefficiencies related to the agriculture in the formation of the social optimum one presented premises for the transfer and the retransfer of the economic surplus as the instrumentarium of the regulation of the social optimum and the achievement higher-level equilibriums of the social system.
Cytowanie	Czyżewski A., Kułyk P. (2015) Kwestia rolna od Aleksandra Czajanowa i Władysława Grabskiego po jej współczesne ujęcie.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 1: 18-30
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2015_n1_s18.pdf

Autor	Bożena Karwat-Woźniak
Tytuł	Zasoby pracy w polskim rolnictwie indywidualnym i ich wykorzystanie
Title	LABOUR POTENTIAL AND INPUT IN POLISH AGRICULTURE
Słowa kluczowe	ludność rolnicza, aktywność zawodowa, zatrudnienie w rolnictwie indywidualnym, nakłady pracy, najem siły roboczej
Key words	agricultural population, professional activity, employment in individual agriculture, labour input, labour force hire
Abstrakt	Celem artykułu jest określenie zmian liczebności, cech społeczno-demograficznych i aktywności zawodowej populacji związanej z użytkownikiem indywidualnego gospodarstwa rolnego oraz wykorzystania potencjału pracy. Rozpoznano także przeobrażenia w nakładach i stosunkach pracy w rolnictwie indywidualnym oraz czynniki warunkujące zachodzące zmiany. Pracę przygotowano na podstawie wyników panelowych badań terenowych prowadzonych przez IERiGŻ-PIB, głównie z lat 2000, 2005 i 2011. Ankieta obejmowała swoim zasięgiem wszystkie gospodarstwa rolne o powierzchni powyżej 1 ha UR, będące w dyspozycji osób fizycznych, położone w 76 wsiach z różnych regionów kraju. Miejscowości były dobrane celowo, tak by wielkość badanych gospodarstw była proporcjonalna do rzeczywistej struktury obszarowej indywidualnych gospodarstw rolnych. Każdorazowo badaniem objęto 0,2% faktycznej liczby indywidualnych gospodarstw rolnych, a próbę badawczą w 2011 r. stanowiło 3,3 tys. gospodarstw. Materiał z badań terenowych został uzupełniony o dane GUS. Badania wykazały systematyczne zmniejszanie populacji związanej z użytkownikiem indywidualnego gospodarstwa rolnego, a tempo tego procesu było wyznaczane nie tylko skalą ubytku gospodarstw, ale również migracjami. Nieznacznie zauważalnym symptomom starzenia się towarzyszył wzrost poziomu skolaryzacji i dywersyfikacji aktywności zawodowej ludności rolniczej. Te tendencje skutkowały spadkiem zatrudnienia i profesjonalizacją stosunków pracy w rolnictwie. Jednak nadal ten sektor cechuje nadmierne zatrudnienie i duża skala niewykorzystanych zasobów pracy.
Abstract	The presented analysis assessed changes in resources and use of labour force of individual agriculture in 1992-2011, with particular emphasis on the final preparatory period and the years of participation in EU structures. The length of the analysis period allows the conclusion to be drawn that the population related to the user of an individual agricultural holding experiences significant quantitative and qualitative transformations. It was found that the population associated with the user of an individual agricultural holding systematically decreased and the pace of this process was determined not only by the scale of the loss of agricultural holdings, but also migration. Minor demographic trends were accompanied by an increase in school enrolment ratio and diversification of professional activity of the agricultural population. These trends resulted in a decrease in employment and professionalisation of labour relations in agriculture. However, this segment is still characterised by excessive employment and high scale of unused labour resources (16% - rate of unnecessary workers).
Cytowanie	Karwat-Woźniak B. (2015) Zasoby pracy w polskim rolnictwie indywidualnym i ich wykorzystanie.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 1: 70-84
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2015_n1_s70.pdf

Autor	Lilianna Jabłońska, Wioleta Sobczak
Tytuł	Ceny detaliczne warzyw w Polsce i w wybranych krajach europejskich
Title	VEGETABLES RETAIL PRICES IN POLAND AND SELECTED EU COUNTRIES
Słowa kluczowe	ceny detaliczne, warzywa, Polska, Unia Europejska
Key words	retail prices, vegetables, Poland, European Union
Abstrakt	W pracy dokonano poziomej oraz pionowej analizy porównawczej cen detalicznych warzyw w Polsce i w wybranych krajach europejskich. Analizowano zróżnicowanie cen pomiędzy krajami na tle zróżnicowania poziomu zamożności, dynamikę ich zmian w wybranych krajach oraz relacje cen wybranych gatunków warzyw. Szeregi czasowe dotyczące relatywnych cen produktów ogrodniczych w postaci indeksów cen i wartości PKB przypadającego na jednego mieszkańca pochodzą z Eurostatu, Głównego Urzędu Statystycznego oraz publikacji Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowego Instytutu Badawczego (IERiGŻ-PIB). Okres badawczy obejmuje lata 2004-2012, czyli po wejściu Polski do Unii Europejskiej (UE). Badania wykazały, że na europejskich rynkach występuje tendencja wzrostowa cen detalicznych warzyw, której towarzyszył wzrost produktu krajowego brutto (PKB) per capita, a siła współzależności obu zmiennych była wyższa w krajach o niższym poziomie zamożności.
Abstract	In the paper the horizontal and vertical comparative analysis of retail prices of vegetables in Poland and selected European countries have been done. The differences in prices between countries against level of afflu­ence differentiation, the dynamics of their changes in the selected countries and the price relationships of some vegetables have been analyzed. The time series for the relative prices of horticultural products in the form of price indexes and the GDP per capita come from Eurostat, the Central Statistical Office and the publication of the Institute of Agricultural and Food Economics - National Research Institute. The study covered the years 2004-2012, in after the Polish accession to the EU. The results of the analysis will allow to assess the situation of vegetable consumers in Poland compared to other EU countries, and may be also helpful in decision-making process of companies operating on the vegetable market. Research has shown that on the European markets there is a growing trend in vegetable retail prices, accompanied by an increase in GDP per capita. The strength of the correlation of these two variables was higher in countries with lower levels of wealth.
Cytowanie	Jabłońska L., Sobczak W. (2015) Ceny detaliczne warzyw w Polsce i w wybranych krajach europejskich.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 2: 97-104
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2015_n2_s97.pdf

Autor	Anna Grontkowska, Ludwik Wicki
Tytuł	Zmiany znaczenia agrobiznesu w gospodarce i w jego wewnętrznej strukturze
Title	CHANGES TO THE IMPORTANCE OF AGRIBUSINESS IN THE ECONOMY AND ITS INTERNAL STRUCTURE
Słowa kluczowe	agrobiznes, biogospodarka, handel zagraniczny, produkt krajowy brutto, rolnictwo, przemysł rolno-spożywczy
Key words	agribusiness, bio-economy, foreign trade, gross domestic product, agriculture, food processing industry
Abstrakt	Celem opracowania jest określenie tempa zmian w agrobiznesie w Polsce w latach 1995-2013. Na podstawie danych statystycznych dokonano oceny zmiany znaczenia agrobiznesu w Polsce i jego wewnętrznej strukturze. Stwierdzono, że wartość dodana wytwarzana w agrobiznesie w Polsce zwiększyła się w ujęciu realnym o 20 mld zł, czyli o 30%. Tylko 15% tego wzrostu można przypisać rolnictwu. Udział agrobiznesu w całej gospodarce zmniejszył się z 4,1% w latach 1995-1999 do 3,1% w latach 2011-2013, czyli 0,06 p.p. rocznie. Udział rolnictwa w tworzeniu wartości dodanej brutto w ramach agrobiznesu zmniejszał się w tempie 1,1% rocznie i w latach 1995-2013 obniżył się z 59% do 49%. Wydajność pracy w całym sektorze wynosiła w 2013 roku 38% średniej dla całej gospodarki i obniżała się. W rolnictwie było to tylko 20%, a w przemyśle rolno-spożywczy 102% średniej krajowej. Bardzo wysoki był udział sektora w handlu zagranicznym – aż 13% w 2013 roku, czyli dwa razy więcej niż udział w produkcji globalnej. Agrobiznes w Polsce wciąż odgrywa bardzo ważną rolę w gospodarce, główną siłą napędową jego rozwoju są przetwórstwo rolno-spożywcze oraz eksport produktów żywnościowych.
Abstract	The aim of the study is to determine the rate of change in agribusiness in Poland in the years 1995-2013. In the analysis of statistical data published by the CSO were used. It was found that the value added generated in agribusiness in Poland increased in real terms over the period 1995-2013 by $ 20 billion, it is about 30%. Only 15% of this increase can be attributed to agriculture. In the same period, the share of agribusiness in the whole economy fell from 4.1% to 3.1%, that is by 0.06 percentage points annually. The share of agriculture in gross value added in agribusiness decreased at a rate of 1.1% per year, and its share dropped from 59% to 49% in years 1995-2013. Labour productivity in agribusiness was in 2013 at 38% of the average for the whole economy. In agriculture, labor productivity was at level of 20% of the national average. Labour productivity in agri-food industry was much higher – on the level of average for whole Polish economy. Agribusiness share in foreign trade was high, and in 2013 it was 13%, which is twice more than its share in global production. Agribusiness in Poland continues to play an important role in the economy, the main driving force of its growth is agri-food processing and export of food products.
Cytowanie	Grontkowska A., Wicki L. (2015) Zmiany znaczenia agrobiznesu w gospodarce i w jego wewnętrznej strukturze.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 3: 20-32
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2015_n3_s20.pdf

Autor	Arkadiusz Sadowski, Paulina Sobieszczańska
Tytuł	Finansowe wsparcie polskiego przemysłu spożywczego środkami Unii Europejskiej w latach 2004-2013 w ujęciu regionalnym
Title	FINANCIAL SUPPORT FOR THE POLISH AGRI-FOOD INDUSTRY BY THE EUROPEAN UNION FUNDS IN 2004-2013
Słowa kluczowe	przemysł spożywczy, Sektorowy Program Operacyjny „Rolnictwo”, Program Rozwoju Obszarów Wiejskich
Key words	food industry, Sectoral Operational Programme „Agriculture”, Rural Development Program
Abstrakt	W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczących wsparcia rozwoju przemysłu spożywczego w Polsce środkami Unii Europejskiej (UE). Uwzględniono dwa okresy programowania: lata 2004-2006 oraz 2007-2013. Wykazano, że w obu przypadkach liczba projektów współfinansowanych z funduszy UE była relatywnie niewielka, wziąwszy pod uwagę ogólną liczbę zakładów przetwórczych, jednak przeciętna jednostkowa wartość była zazwyczaj znacząca i przekraczała milion złotych. Regionalne zróżnicowanie znaczenia wsparcia było duże. W okresie poakcesyjnym w przemyśle spożywczym odnotowano wzrost skali produkcji oraz jej koncentrację przy jednoczesnej redukcji zatrudnienia. Poza wsparciem finansowym na taki stan rzeczy wpłynęła głównie możliwość uczestnictwa we wspólnym europejskim rynku.
Abstract	The article presents the results of studies concerning the support the development of agri-food industry in Poland from the European Union funds. Two programming periods, it is 2004-2006 and 2007-2013 was taken into account. It has been shown that in both cases the number of projects co-financed from EU funds was relatively small, given the total number of processing plants, but the average unit value was usually significant and exceeded one million zlotys. Regional differences in the importance of support was large. In the post-accession period agri-food industry has undergone a significant evolution, consisting mainly of increasing the scale of production and its concentration, while reducing employment. Apart from financial support for such a state of affairs affected mainly the opportunity to participate in the common European market.
Cytowanie	Sadowski A., Sobieszczańska P. (2015) Finansowe wsparcie polskiego przemysłu spożywczego środkami Unii Europejskiej w latach 2004-2013 w ujęciu regionalnym.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 3: 33-41
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2015_n3_s33.pdf

Autor	Piotr Sulewski
Tytuł	Awersja do ryzyka a skłonność rolników do wprowadzania zmian w gospodarstwach rolnych
Title	FARMERS’ RISK AVERSION AND THEIR ATTITUDES TOWARDS CHANGES IN FARMS
Słowa kluczowe	awersja do ryzyka, rolnictwo, zmiany
Key words	risk aversion, agriculture, changes
Abstrakt	W opracowaniu przeanalizowano zależność między częstotliwością zmian doko­nywanych w gospodarstwach rolnych a stopniem awersji do ryzyka rolników. Przeprowadzone badanie wykazało, że liczba zmian dotyczących podstawowych obszarów funkcjonowania gospodarstw znacząco różniła się w zależności od stopnia awersji do ryzyka. Zaobserwowano, że rolnicy o niskim poziomie awersji do ryzyka znacznie częściej wprowadzali lub planowali wprowadzanie zmian, podczas gdy wysoki poziom awersji wiązał się zazwyczaj z niższą częstotliwością wdrażania zmian. Dokonane obserwacje prowadzą do wniosku, że postawa rolników względem ryzyka może stanowić ważny element w procesie zmian strukturalnych w rolnictwie.
Abstract	In the paper the relationship between farmers’ risk aversion and changes conducted and planned on the Polish commercial farms has been analyzed. The research revealed that the number of changes was significantly higher in the groups of farmers with lower risk aversion while in the groups of higher risk aversion the tendency to change was definitely smaller. Observed relation leads to the conclusion that farmers’ attitudes towards risk could be an important factor in the process of structural changes in agriculture.
Cytowanie	Sulewski P. (2015) Awersja do ryzyka a skłonność rolników do wprowadzania zmian w gospodarstwach rolnych.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 4: 41-49
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2015_n4_s41.pdf

Autor	Kazimierz Cyran, Sławomir Dybka, Sylwia Kierczyńska
Tytuł	Produkcja, eksport i ceny zagęszczonego soku jabłkowego a ceny skupu jabłek do przetwórstwa w Polsce
Title	THE RELATIONSHIP BETWEEN PRODUCTION, EXPORT AND PRICES OF APPLE JUICE CONCENTRATE AND THE PRICES FOR APPLE FOR PROCESSING IN POLAND
Słowa kluczowe	ceny, produkcja, eksport, zagęszczony sok jabłkowy, ceny skupu jabłek
Key words	prices, production, export, apple juice concentrate, prices for apple for processing
Abstrakt	Celem pracy było określenie siły oraz kierunku związku pomiędzy produkcją, eksportem i cenami zagęszczonego soku jabłkowego (ZSJ) a cenami skupu jabłek do przetwórstwa w Polsce. Do analizy wykorzystano dane publikowane w miesięczniku „Rynek Rolny”. Zastosowano metody korelacji. Zakres czasowy pracy obejmował lata 2004-2014. Wielkość produkcji ZSJ, pomimo wahań, zwiększała się w analizowanym okresie. ZSJ wyprodukowany w Polsce w ponad 90% był przedmiotem eksportu, a związek pomiędzy wielkością produkcji i wolumenem eksportu, mierzony współczynnikiem korelacji, był dodatni i bardzo silny. Korelacja pomiędzy wielkością produkcji ZSJ a cenami eksportowymi tego produktu była na przeciętnym poziomie, lecz dodatnia. Współczynnik korelacji pomiędzy cenami eksportowymi ZSJ a cenami skupu jabłek do przetwórstwa był na przeciętnym poziomie i dodatni. Ceny skupu jabłek do przetwórstwa były ujemnie skorelowane z wielkością produkcji oraz eksportu ZSJ.
Abstract	The aim of this paper was to determine the power and direction of relationship between production, export and prices of apple juice concentrate and the prices for apples for processing in the years 2004-2014. The ana­lysis used data published in the „Rynek rolny”, by the IERiGŻ-PIB. The correlation coefficients were calculated. Despite the fluctuations, the production of apple juice concentrate increased over the analyzed period. Over 90% of apple juice concentrate produced in Poland was exported and the relationship between the volume of production and export volume measured by a correlation coefficient was positive and very strong. The correlation between the production of apple juice concentrate and prices of apple juice concentrate had a medium power and there was almost no correlation between the prices of apple juice concentrate and the volume of export of apple juice concentrate. The correlations between the prices for apple for processing and both the volume of production and the volume of export of apple juice concentrate were negative.
Cytowanie	Cyran K., Dybka S., Kierczyńska S. (2015) Produkcja, eksport i ceny zagęszczonego soku jabłkowego a ceny skupu jabłek do przetwórstwa w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 4: 74-81
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2015_n4_s74.pdf

Autor	Valeriy Zhuk
Tytuł	Instytucjonalne podstawy rozwoju procesów inwestycyjnych rolnictwa w gospodarce Ukrainy
Title	Institutional basis for development of investment processes in agrarian economy of Ukraine
Słowa kluczowe	procesy inwestycyjne; polityka inwestycyjna; atrakcyjność inwestycyjna; wsparcie inwestycyjne; trendy inwestycyjne; teoria instytucjonalna
Key words	investment processes; investment policy; investment attractiveness; state investment support; investment trends; institutional theory
Abstrakt	W artykule poddano badaniu stan procesów inwestycyjnych, ich zmian strukturalnych oraz trend priorytetowych inwestycji w rolnictwie. Potwierdzono wpływ instytucji na rozwój polityki inwestycyjnej oraz na zmiany procesów inwestycyjnych. Ocenie poddano wpływ instytucji (przepisy prawne dotyczące „reguł gry”) na efektywność realizowanych inwestycji. Zidentyfikowano działania podejmowane przez formalne instytucje celem przedstawienia inwestycyjnego sukcesu dużych podmiotów agrobiznesu na Ukrainie. Za główną przyczynę małej atrakcyjności inwestycyjnej małych i średnich przedsiębiorstw w sektorze agrarnym ukraińskiej gospodarki uznano ograniczone i nieefektywne wykorzystanie środków budżetowych, słaby rynek oraz stopień dojrzałości inwestycyjnej instytucji nieformalnych. Stan nieformalnych instytucji (społeczno-kulturowe i psychologiczne instytucji – typu ukraińskiego chłopstwa) został zidentyfikowany jako główny powód opóźnienia małych i średnich podmiotów gospodarczych w porównaniu do osiągnięć inwestycyjnych gospodarstw rolnych. Ocenie poddano drogi rozwoju nieformalnych instytucji, na przykładzie doświadczeń Polski i innych krajów rozwiniętych. Zaakcentowano, że atutem małych i średnich przedsiębiorstw była kapitalizacja, która jest istotna dla dalszego rozwoju procesów inwestycyjnych na Ukrainie.
Abstract	The state of investment processes in agriculture was studied; the structural shifts and priority trends of investments were analyzed. The influence of the institutions was substantiated on the development of the investment policy, formation of investment processes. The influence of formal institutions (legal regulations for the ‘rules of play’) was assessed on the investment efficiency. The role of the formal institutions was identified in the investment success of the big agricultural business of Ukraine. The main causes of the low investment attractiveness of small and medium-sized business in the agrarian sector of the Ukrainian economy were defined – a limited and inefficient use of budget funds, weak market and investment maturity of non-formal institutions. The state of the non-formal institutions (sociocultural, psychological type of the Ukrainian peasantry) was identified as the main reason of the small and medium-sized business lag compared to the investment achievements of the agricultural holdings. The ways of development for the non-formal institutions were substantiated from the experience and examples of Poland and other developed countries. It was accentuated that asset capitalization of the small and medium-sized companies would be important for development of the investment processes in Ukraine.
Cytowanie	Zhuk V. (2015) Instytucjonalne podstawy rozwoju procesów inwestycyjnych rolnictwa w gospodarce Ukrainy.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 1: 5-17
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2015_n1_s5.pdf

Autor	Aleksandra Pisarska
Tytuł	Organizacyjno-prawne warunki oraz przyczyny łączenia szkół wyższych
Title	Organizational and legal conditions and reasons of joining academies
Słowa kluczowe	szkoły wyższe; konsolidacja; wyniki finansowe
Key words	academies; consolidation; financial results
Abstrakt	Celem opracowania było określenie organizacyjno-prawnych uwarunkowań łączenia uczelni w sytuacji gdy ich funkcjonowanie staje się (ze względów demograficznych i ekonomicznych) niemożliwe. W artykule przedstawiono również okoliczności wskazujące na konieczność zastosowania takich działań w sytuacji gdy wartości przychodów, kosztów oraz ustalony wynik finansowy w zakresie działalności dydaktycznej publicznych i niepublicznych szkół wyższych jest ujemny. Ustalono także możliwości przeprowadzenia procedur dotyczących łączenia szkół wyższych. Szczegółowa analiza procedur związanych z konsolidacją szkół wyższych została przeprowadzona na podstawie obowiązujących w tym zakresie przepisów prawnych. W UPoSW zawarto regulacje dotyczące łączenia uczelni, które mogą dotyczyć jednostek realizujących swoje zadania w sektorze publicznym oraz w sektorze społecznym. Ustawa ta reguluje również sposób łączenia szkół wyższych, procesy te mogą odbywać się odrębnie w obszarach publicznym i niepublicznym.
Abstract	The aim of this work is to determine organizational and legal conditioning of joining academies when their functioning is impossible due to demographical and economic factors. In the article, there are also presented circumstances pointing to the necessity to apply such actions when the value of income, costs and the appointed financial result in the area of didactics in public and private academies is negative. There are also estimated possibilities of performing the procedure concerning joining academies. Detailed analysis of procedures connected with consolidation of academies was carried out based on law in this area. There are regulations on joining academies in UPoSW that can be applied to the units realizing their duties in public and social area. The act also regulates the way of joining the academies. Those processes can be held separately in public and private area.
Cytowanie	Pisarska A. (2015) Organizacyjno-prawne warunki oraz przyczyny łączenia szkół wyższych.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 1: 75-88
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2015_n1_s75.pdf

Autor	Adam Węgrzyn
Tytuł	Próba oceny procesu konsolidacji sektora dystrybucji paliwa gazowego w Polsce na przykładzie grupy kapitałowej polskiego górnictwa naftowego i gazownictwa S.A.
Title	An attempt to assess the process of consolidation of the distribution of gas in poland on the example of the pgnig group PLC.
Słowa kluczowe	konsolidacja spółek; branża dystrybucji gazu; ocena procesu integracji; EVA; ROE; długoterminowy model regulacyjny
Key words	consolidation companies; gas transmission industry; the assessment of the integration process; EVA; ROE; long-term regulatory model
Abstrakt	Liczne w polskiej gospodarce procesy konsolidacyjne wymuszone postępującą liberalizacją rynku stanowią ciekawy obszar badawczy. Celem poniższego artykułu jest próba oceny zasadności decyzji o konsolidacji, efektywności samego procesu konsolidacji branży dystrybucji paliwa gazowego w ramach Grupy Kapitałowej Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa S.A., a także skutków ekonomicznych konsolidacji sześciu regionalnych operatorów dystrybucyjnych dla nowo powstałego operatora dystrybucji gazu w Polsce, jakim jest od dnia 1 lipca 2013 roku Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie. Zdaniem autora, ocena podjęcia decyzji o rozpoczęciu procesu konsolidacji jest negatywna. Doprowadziła do zaprzepaszczenia możliwości, jakie niosło zawarcie porozumienia taryfowego pomiędzy Urzędem Regulacji Energetyki a spółkami dystrybucyjnymi w formie Długoterminowego Modelu Regulacyjnego. Model miał zapewnić poszczególnym spółkom stały wzrost przychodu regulowanego do 2015 roku, co bezpośrednio przełożyłoby się na zapewnienie stabilnego rozwoju. Konsolidacja doprowadziła także do jednej z większych w skali Europy koncentracji operatorskiej w zakresie dystrybucji energii gazowej. Niniejszy artykuł stanowi próbę oceny dotychczasowych działań w ramach procesu konsolidacji branży dystrybucji gazu.
Abstract	Many of the Polish economy consolidation processes, forced by progressive liberalization of the market, constitute an interesting area of research. The aim of this paper is to assess the validity of the decision on consolidation, the effectiveness of the process of consolidation of the transmission of gas within the Polish and Gas Company Holding, as well as the economic impact of the consolidation of six regional transmission operators for the newly formed gas transmission operator in Poland, which has been since July 1st, 2013 the Polish Gas Company. The decision to start the process of consolidation is negative in authors’ opinion. Led to the undermining of the possibility of an agreement which carried the tariff between the Energy Regulatory Office and transmission companies in the form of Long Term Regulatory Model. It was to ensure each company a steady increase in regulated revenues for 2015, which directly translate into ensuring stable development. Consolidation has led to one of the largest in Europe, in terms of carrier concentration, transmission of gas. This article is an attempt at an objective assessment of current activities in the process of consolidation of the transmission of gas.
Cytowanie	Węgrzyn A. (2015) Próba oceny procesu konsolidacji sektora dystrybucji paliwa gazowego w Polsce na przykładzie grupy kapitałowej polskiego górnictwa naftowego i gazownictwa S.A..Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 1: 89-101
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2015_n1_s89.pdf

Autor	Danuta Kozłowska-Makóś
Tytuł	Efekt synergii w procesach łączenia się kapitału (wybrane problemy)
Title	The synergy effect in the processes of capital combining (selected problems)
Słowa kluczowe	fuzje i przejęcia; grupy kapitałowe; efekt synergii; wartość firmy
Key words	mergers and acquisitions; capital groups; synergy effect; company goodwill
Abstrakt	Fuzje i przejęcia decydują o konkurencyjności i rozwoju nie tylko przedsiębiorstw, ale także sektorów, a nawet całej gospodarki. Jednocześnie należą do procesów trudnych i skomplikowanych, które w wielu przypadkach kończą się niepowodzeniem. Niewątpliwie są uzasadnione, jeżeli prowadzą do zwiększenia wartości dodanej (lub w szczególnych przypadkach do zapobieżenia jej spadkowi). Wartość uzyskana w wyniku przejęcia to inaczej wartość uzyskana dzięki synergii, która jest różnicą między wartością połączonych przedsiębiorstw a sumą odrębnych wartości przedsiębiorstwa przejmującego i przejmowanego. Efekt synergii może pochodzić z różnych źródeł, zarówno finansowych, jak i operacyjnych (struktura organizacyjna, styl zarządzania itp.). W rzeczywistości synergie są nie tylko konsekwencją tworzenia grup kapitałowych, ale często są jednym z powodów ich istnienia i funkcjonowania.
Abstract	Mergers and acquisitions decide on the competitiveness and development of not only companies but also sectors and even the whole economy. At the same time the processes are difficult and complicated, which in many cases they end with failure. Undoubtedly, they are justified if they lead to an increase in the value added (or in special cases, to prevent against decrease). The value obtained as a result of the acquisition is otherwise value obtained through synergy, which is the difference between the value of the combined companies and the sum of the separate values of the acquiring company and the acquired. Synergies can come from various sources, both financial as well as operational (organizational structure, management style, etc.). In fact, the synergies are not only a consequence of capital groups creating, but they are often one of the reasons for their being and functioning.
Cytowanie	Kozłowska-Makóś D. (2015) Efekt synergii w procesach łączenia się kapitału (wybrane problemy).Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 2: 17-27
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2015_n2_s17.pdf