Wyniki wyszukiwania

Autor	Zbigniew Gołaś
Tytuł	Rentowność produkcji pszenicy zwyczajnej w UE
Title	Profitability of Common Wheat Production in the EU
Słowa kluczowe	pszenica zwyczajna, rentowność produkcji, UE, regresja panelowa
Key words	common wheat, production profitability, EU, panel regression
Abstrakt	Głównym celem artykułu była wielowymiarowa analiza rentowności produkcji pszenicy zwyczajnej w gospodarstwach rolnych krajów UE. Badania przeprowadzono w układzie krajów Unii Europejskiej za lata 2007-2013 na podstawie danych publikowanych przez Komisję Europejską w raportach EU Cereal Farms Report. Rentowność produkcji pszenicy analizowano na podstawie rachunku przychodów i kosztów, który umożliwia wielowymiarową ocenę zdolności gospodarstw do generowania zysków z produkcji pszenicy mierzoną rentownością brutto i netto. Ponadto, w celu identyfikacji siły i kierunku wpływu wybranych charakterystyk techniczno-ekonomicznych, cenowych oraz kosztowych na rentowność produkcji pszenicy zastosowano metody regresji panelowej. W świetle parametrów regresji panelowej na zmienność rentowność produkcji pszenicy najsilniej wpływały ceny i plony pszenicy oraz koszty nawożenia i koszty energii.
Abstract	The main aim of the article is to present multidimensional analysis of profitability of common wheat production in EU farms. The research focused on EU member states in years 2007-2013 and was based on statistical data published by the European Commission in EU Cereal Farms Reports. The profitability of common wheat production was analysed on the basis of income and expenditure accounts, which allowed to conduct multileveled evaluation of farms' ability to generate income from wheat production measured with gross and net margins. Furthermore, the panel regression model was used in order to identify strenght and direction of influence of chosen technical and economic price and cost characteristics on profitability of wheat production. In the light of panel model parameters, price and yield of wheat and both energy and fertilisation costs should be considered as most influential factors.
Cytowanie	Gołaś Z. (2017) Rentowność produkcji pszenicy zwyczajnej w UE.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 2: 29-40
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n2_s29.pdf

Autor	Aldona Standar, Joanna Średzińska
Tytuł	Wykorzystanie analizy czynnikowej do badania determinant dochodów gospodarstw rolnych (na przykładzie krajów Europy Środkowo-Wschodniej)
Title	The use of factor analysis to study the determinants of farms’ income (on the example of Central and Eastern Europe countries)
Słowa kluczowe	dochody, gospodarstwa rolne, Europa Środkowo-Wschodnia, FADN, analiza czynnikowa
Key words	income, farms, Central and Eastern Europe, FADN, factor analysis
Abstrakt	Głównym celem artykułu jest określenie czynników kształtujących dochody gospodarstw rolnych w krajach Unii Europejskiej z Europy Środkowo-Wschodniej. W badaniu wykorzystano dane regionalne FADN z lat 2011–2013. Do realizacji celu wykorzystano analizę czynnikową. Przeprowadzone badania wskazują, że najważniejszymi determinantami dochodów gospodarstw rolnych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej są: zasoby czynników wytwórczych, dotacje do działalności operacyjnej, wielkość produkcji i intensywność wytwarzania.
Abstract	The main aim of the article is to determine the factors influencing farms’ income in the European Union countries from Central and Eastern Europe (CEE). The research was based on regional FADN data from years 2011–2013. To achieve the purpose, the factor analysis was used. The study indicates that the most important determinants of farms’ income in the CEE countries are: the resources of production factors, operating subsidies, production volume and intensity of production.
Cytowanie	Standar A., Średzińska J. (2017) Wykorzystanie analizy czynnikowej do badania determinant dochodów gospodarstw rolnych (na przykładzie krajów Europy Środkowo-Wschodniej).Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 118: 5-17
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2017_n118_s5.pdf

Autor	Piotr Bórawski, Justyna Czaplicka, Zdzisław Kochanowicz
Tytuł	Porównanie wybranych aspektów działań promocyjnych prowadzonych przez gminy wiejskie, miejsko-wiejskie i miejskie
Title	Comparison of selected aspects of promotional activities conducted by rural, urban-rural and urban communities
Słowa kluczowe	gmina, promocja, instrumenty promocyjne gminy
Key words	community, promotion, commune promotional instruments
Abstrakt	Celem badań było porównanie wybranych aspektów działań promocyjnych prowadzonych przez gminy miejsko-wiejskie i miejskie oraz gminy wiejskie. W ramach celu głównego realizowano następujące cele szczegółowe: rozpoznanie działań promocyjnych stosowanych przez badane gminy, rozpoznanie form współpracy badanych z gminami partnerskimi, dokonanie oceny ważkości czynników decydujących o atrakcyjności turystycznej gminy w opinii badanych, dokonanie oceny ważkości barier w rozwoju turystyki w badanej gminie. Grupę badawczą stanowiło 81 gmin z siedmiu województw Polski. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego z wykorzystaniem techniki ankiety według standaryzowanego kwestionariusza. Kwestionariusz ankiety wypełniały osoby odpowiedzialne w gminie za podejmowanie działań promocyjnych. Stwierdzono, że między działaniami promocyjnym prowadzonymi przez gminy miejsko-wiejskie i miejskie oraz gminy wiejskie występują różnice w rodzaju stosowanych instrumentów oraz stopniu wykorzystywania poszczególnych działań. Ponadto badania wskazują, iż gminy wiejskie rzadziej niż gminy miejsko-wiejskie nawiązują współpracę z innymi podmiotami. Analiza odpowiedzi respondentów pokazała również ważność czynników świadczących o atrakcyjności turystycznej oraz bariery jakie mogą utrudniać rozwój turystyki w gminach. Interesującym obszarem do prowadzenia kolejnych badań jest poziom zidentyfikowania i promowania produktu turystycznego na poziomie lokalnym.
Abstract	The aim of the study was to recognize and compare selected aspects of promotion activities conducted by urban-rural, urban communities, and rural communities. Within the framework of the main objective the following specific objectives were fulfilled: recognition of promotional measures applied by the examined communities, recognition of the forms of cooperation between communities, assessment of the importance of factors determining the tourist attractiveness of the community in the opinion of the respondents, and evaluation of the importance of barriers in the development of tourism in the studied municipality. The research group was comprised of 81 municipalities from seven Polish voivodeships. The diagnostic applied was a method using a survey technique according to a standardized questionnaire. The survey questionnaire was filled by responsible persons within the municipality, for undertaking promotional activities. It has been found that there are differences in the type of instruments used, and the extent to which individual activities are used, between promotional activities carried out by urban-rural, urban communities, and rural communities. In addition, research indicates that rural communities are less likely than urban / rural municipalities to offer cooperation with other entities. The analysis of respondents' responses also showed the importance of the supporting factors in the attractiveness of tourism and the barriers that may hinder the development of tourism in municipalities. The level of identification and promotion of a tourist product at the local level is an interesting area for further research.
Cytowanie	Bórawski P., Czaplicka J., Kochanowicz Z. (2017) Porównanie wybranych aspektów działań promocyjnych prowadzonych przez gminy wiejskie, miejsko-wiejskie i miejskie.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 17(66): 83-95
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2017_n66_s83.pdf

Autor	Piotr Bórawski, Magdalena Kowalska
Tytuł	Zmiany w produkcji i konsumpcji mleka i produktów mleczarskich w Polsce na tle UE
Title	Changes in Production and Consumption of Milk and Dairy Products in Poland Compared with Other European Union Countries
Słowa kluczowe	produkcja, konsumpcja, mleko, kraje UE, Polska
Key words	production, consumption, milk, EU countries, Poland
Abstrakt	W pracy analizie poddano produkcję, pogłowie oraz konsumpcję mleka w Polsce na tle krajów UE. Po integracji Polski w UE produkcja uległa zwiększeniu podczas gdy pogłowie zmniejszyło się. Było to wynikiem koncentracji chowu krów mlecznych oraz wypadaniu z rynku gospodarstw o małej skali produkcji mleka. W analizie wyników badań wykorzystano metody tabelaryczne, graficzne i opisowe. Ponadto opracowano prognozę, z której wynika, że produkcja mleka i wydajność mleczna krów będą rosły, a obsada krów będzie malała. Badania dowodzą również wzrostu bilansowej konsumpcji mleka z 195 litrów na osobę w roku 2000 do 219 litrów w roku 2016.
Abstract	The study analyzed production, population and milk consumption in Poland against the other EU countries. After Poland's integration into the EU, production increased while the population decreased. This was due to the concentration of dairy cows and the drop in small-scale farms. Tabular, graphical, and descriptive methods were used in the analysis. In addition, a forecast was made to show that milk production and milk yield of cows will increase and cow stocking will decrease. Studies also show an increase in the milk consumption balance from 195 liters per capita in 2000 to 219 liters in 2016.
Cytowanie	Bórawski P., Kowalska M. (2017) Zmiany w produkcji i konsumpcji mleka i produktów mleczarskich w Polsce na tle UE.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 3: 17-28
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n3_s17.pdf

Autor	Dariusz Kusz, Piotr Molenda, Krzysztof Tereszkiewicz
Tytuł	Ocena warunków przewozu i dobrostanu tuczników w transporcie lokalnym
Title	EVALUATION OF TRANSPORT CONDITIONS AND THE WELFARE OF FATTENERS IN LOCAL TRANSPORT
Słowa kluczowe	transport tuczników, warunki przewozu, dobrostan, odległość transportu, skala produkcji, straty ekonomiczne
Key words	fatteners transportation, transport conditions, welfare, distance transport, production scale, economical losses, scales of production
Abstrakt	Celem opracowania była ocena warunków transportu i dobrostanu tuczników oraz oszacowanie ekonomicznych strat transportowych w zależności od odległości transportu i wielkości rocznej skali produkcji tuczników. Badania przeprowadzono w latach 2014-2015 metodą ankiety bezpośredniej. Materiał badawczy stanowiły dane opisujące 120 operacji transportowych, w których trakcie do uboju przewieziono łącznie 4300 tuczników. Z badań własnych wynika, że zwierzęta były przewożone zarówno pojazdami specjalistycznymi, jak i adaptowanymi środkami transportowymi, głównie agregatami rolniczymi. Pojazdy specjalistyczne częściej wykorzystywano w transporcie na większe odległości i z gospodarstw o większej rocznej skali produkcji tuczników. Przeprowadzone badania wykazały liczne przypadki przekroczenia dopuszczalnych norm obsady tuczników w czasie transportu, głównie w transportach realizowanych od największych producentów. Najwyższe straty ekonomiczne wynikające z obniżenia dobrostanu tuczników w przeliczeniu na jedno transportowane zwierzę odnotowano w przewozach na najdłuższym dystansie oraz z gospodarstw o największej skali produkcji.
Abstract	The aim of the study was to evaluate the conditions of transport and the welfare of fatteners as well as to assess transport losses depending on the distance of transport and the annual production scale of fatteners. The material comprised data describing 120 transport operations during which 4300 fatteners were transported for slaughter. The study shows that animals were transported both by means of specialized vehicles as well as by adapted means of transport, mainly agricultural aggregates. Specialized vehicles were more often used in long-distance transport and from farms with a larger annual production scale. The research showed numerous cases of exceeding admissible norms of the number of fatteners during transport, mainly in the transport carried out by the largest producers. The study proved that the percentage of tired and injured animals rose as the distance of transport increased. The greatest economical losses resulting from the decrease in the welfare of the fatteners per one transported animal was observed in transport at the longest distance and from farms with the largest production scale.
Cytowanie	Kusz D., Molenda P., Tereszkiewicz K. (2017) Ocena warunków przewozu i dobrostanu tuczników w transporcie lokalnym.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 104, z. 4: 139-150
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2017_n4_s139.pdf

Autor	Karolina Jąder
Tytuł	Polski handel zagraniczny warzywami i ich przetworami w latach 2001-2015
Title	Polish Foreign Trade of Vegetables and their Preserves in 2001 2015
Słowa kluczowe	warzywa, przetwory warzywne, eksport, import
Key words	vegetables, vegetables preserves, export, import, Poland, EU
Abstrakt	Celem opracowania było przedstawienie i ocena zmian w handlu zagranicznym warzywami i ich przetworami w latach 2001-2015. Zbadano wielkość oraz wartość eksportu i importu warzyw świeżych i ich przetworów oraz obliczono saldo handlu zagranicznego tymi produktami. W celu zobrazowania zmian analizowany okres podzielono na cztery podokresy. Przy zastosowaniu wskaźników dynamiki określono zmiany jakie zaszły w ilości i wartości eksportu i importu w kolejnych podokresach w stosunku do lat ich poprzedzających. Wydzielenie czterech podokresów umożliwiło również zdefiniowanie zmian w strukturze towarowej i geograficznej handlu zagranicznego. Stwierdzono zwiększenie wielkości oraz wartości eksportu i importu, przy czym wyższy wzrost odnotowano w przypadku importu. W eksporcie szczególnie wzrosło znaczenie pomidorów oraz przetworów pomidorowych, natomiast w imporcie warzyw pozostałych. W strukturze geograficznej eksportu spadło znaczenie krajów Unii Europejskiej, natomiast wzrósł udział Wspólnoty Niepodległych Państw. W strukturze geograficznej importu odnotowano wzrost udziału krajów UE-15 oraz spadek krajów UE-12.
Abstract	The aim of the study was to present changes in the Polish foreign trade of vegetables and vegetable preserves in the years 2001-2015. The quantity and the value of the export and import of fresh vegetables and their preserves were researched. The balance of foreign trade was also calculated. To illustrate the changes the analyzed period was divided into four sub-periods, for which the dynamics of change were calculated. Within the sub-periods, exports and imports were presented in terms of their quantity, values and geographical structure. Results show that in the analyzed period the volume and value of exports and imports increased. The increase in imports was higher. Exports saw an especially high increase in tomatoes and tomato products, while imports saw increases in other vegetables. In the geographical structure of exports, the importance of EU countries dropped and the share of exports to the CIS states grew. In the geographical structure of imports, there was an increase from EU-15 countries and a decrease of from EU-12 countries.
Cytowanie	Jąder K. (2017) Polski handel zagraniczny warzywami i ich przetworami w latach 2001-2015.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 3: 154-165
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n3_s154.pdf

Autor	Lilianna Jabłońska, Dawid Olewnicki
Tytuł	Determinanty zakupu oraz postrzeganie czynników ryzyka i bezpieczeństwa zdrowotnego owoców i warzyw wśród studentów warszawskich uczelni
Title	PURCHASE DETERMINANTS AND THE PERCEPTION OF RISK AND HEALTH SAFETY FACTORS IN FRUITS AND VEGETABLES CONSUMPTION AMONG STUDENTS OF WARSAW UNIVERSITIES
Słowa kluczowe	owoce, warzywa, jakość, bezpieczeństwo zdrowotne, studenci
Key words	fruits, vegetables, quality, health safety, students
Abstrakt	Celem badań było poznanie czynników decyzyjnych w procesie zakupu owoców i warzyw oraz analiza postrzegania czynników zagrożenia i bezpieczeństwa zdrowotnego w ich konsumpcji w zależności od płci, kierunku i stopnia studiów wybranej grupy studentów warszawskich uczelni. Badaną populację stanowili studenci kierunku ogrodnictwo i kierunków związanych z żywieniem i dietetyką SGGW, jako kierunków dostarczających wiedzy z zakresu szeroko rozumianej jakości i bezpieczeństwa żywności oraz innych warszawskich uczelni. Analizowano znaczenie owoców i warzyw w ich codziennej diecie oraz częstość spożycia, wagę poszczególnych charakterystyk produktu wpływających na decyzje zakupowe, a także wagę czynników ryzyka i czynników bezpieczeństwa. Wykazano, że kierunek studiów miał wpływ na czynniki decyzyjne oraz na postrzeganie przez studentów problemu zagrożeń w konsumpcji owoców i warzyw, większy niż płeć.
Abstract	The aim of the study was to evaluate the purchase determinants and to analyze the perception of risk and health safety factors of fruits and vegetables consumption according to gender as well as the field and degree of studies of a selected group of students. The survey involved students of the Faculty of Horticulture and faculties related to nutrition and dietetics at WULS-SGGW, as the faculties provide wide knowledge of food quality and safety, and students of other universities in Warsaw. The importance of fruits and vegetables in the students’ daily diets and the consumption frequency, the significance of products’ individual characteristics affecting purchasing decisions as well as the importance of risk and safety factors were analyzed. It was shown that the field of study has a greater impact on decisive factors and the students’ perception of the risk from the fruits and vegetables consumption than gender.
Cytowanie	Jabłońska L., Olewnicki D. (2017) Determinanty zakupu oraz postrzeganie czynników ryzyka i bezpieczeństwa zdrowotnego owoców i warzyw wśród studentów warszawskich uczelni.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 104, z. 1: 95-109
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2017_n1_s95.pdf

Autor	Agata Balińska
Tytuł	Sieciowe produkty turystyczne jako przykład przedsiębiorczościna obszarach wiejskich
Title	Networked tourism products as an example of entrepreneurship in rural areas
Słowa kluczowe	sieciowe produkty turystyczne, przedsiębiorczość, turystyka wiejska
Key words	network tourism products, entrepreneurship, rural tourism
Abstrakt	W artykule zaprezentowano koncepcję sieciowego produktu turystycznego jakoformy przedsiębiorczości na obszarach wiejskich. Wskazano pozytywne wymiary tego typuproduktów oraz bariery, które ograniczają ich rozwój.
Abstract	The article presents the concept of a tourist product network as a form of entrepreneurshipin rural areas. Positive dimensions of such products and barriers that limit their development areThe article presents the concept of a tourist product network as a form of entrepreneurshipin rural areas. Positive dimensions of such products and barriers that limit their development areindicated.
Cytowanie	Balińska A.
HTML	wersja html
Pełny tekst	TIRR_2017_n8_s5.pdf

Autor	Emilia Bojkowska, Roman Kisiel, Renata Marks-Bielska
Tytuł	Obrót ziemią rolniczą w opiniach rolników z województwa warmińsko-mazurskiego
Title	AGRICULTURAL LAND TRADE AS SEEN BY FARMERS FROM THE PROVINCE OF WARMIA AND MAZURY
Słowa kluczowe	producent rolny, nieruchomość rolna, obrót ziemią rolniczą
Key words	farmer, agricultural real estate, agricultural land trade
Abstrakt	Celem przeprowadzonych badań była ocena wpływu wprowadzenia ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa na obrót ziemią rolniczą. Badania ankietowe z wykorzystaniem autorskiego kwestionariusza wywiadu zostały przeprowadzone wśród 120 producentów rolnych w trzech powiatach (iławski, olsztyński i ostródzki) woj. warmińsko-mazurskiego. Badania przeprowadzono w pierwszym kwartale 2016 r. Kwerenda literaturowa, analiza ustawy z dnia 16 kwietnia 2016 r. o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw wykazały m.in., że wprowadzenie ww. aktu prawnego, w zamierzeniu ustawodawcy, powinno przyczynić się do racjonalnego wykorzystania szczególnego zasobu, w związku z jego specyficznymi cechami (m.in. niepowiększalność, nieprzemieszczalność, podstawowy czynnik produkcji rolniczej) jakim jest ziemia. Badani rolnicy (3/4 z nich) wskazali na mogące wystąpić dla nich utrudnienia w obrocie ziemią wraz z wprowadzeniem ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Za największe ograniczenie uznano fakt, że nabywcami mogą być tylko rolnicy indywidualni (41,67%), a także wzrost liczby formalności, które trzeba wypełnić w związku z nabyciem/sprzedażą ziemi (40,00%). Wyniki uzyskanych badań potwierdzają fakt, że w Polsce ważne miejsce zajmuje nierynkowy (rodzinny) obrót ziemią rolniczą, bowiem ponad 2/3 badanych otrzymało gospodarstwo od rodziców lub teściów, a kolejne ponad 13% odziedziczyło po najbliższych. Najczęściej otrzymane, bądź odziedziczone gospodarstwo powiększano dokupując lub wydzierżawiając ziemię. Skutki wprowadzenia ww. ustawy, również w związku z faktem wielu wyjątków, możliwością uzyskania stosownych zgód na zbycie/nabycie będą widoczne w przyszłości, co powinno być przedmiotem dalszych badań.
Abstract	The aim of this study has been to explore how the Act on Halting Sale of Real Estate of the State Treasury Agricultural Property Stock influenced the trade of agricultural land. The survey, based on a questionnaire designed by the author, covered 120 farmers from three districts (the Districts of Iława, Olsztyn and Ostróda) in the Province of Warmia and Mazury, Poland. The survey was conducted in the first quarter of 2016. The results, together with a review of the literature as well as an analysis of the Act of 16 April 2016 on Act on Halting Sale of Real Estate of the State Treasury Agricultural Property Stock and Amending Certain Other Acts, have shown that the above law should contribute to more rational management of this specific resource, i.e. farmland (not expandable, not movable, essential for agricultural production), which was the legislator’s intention. Many of the farmers who responded to the questionnaire (3/4 of respondents) implicated certain restrictions in land trade that they may encounter due to the above act of law, of which the strictest are the farmland purchase being restricted to individual, private farmers (41.67% of indications) and more paperwork connected to the land sale/purchase (40.0% indications). The research results confirm that non-market (familial) land trade in Poland occupies an important position, as over 2/3 of the respondents have received their farms from parents or parents-in-law, and another 13% have inherited farms from other relatives. Farms which had been either donated or inherited were then enlarged by adding farmland purchased or rented. The consequences of the above Act, also because of numerous exceptions it makes provisions for, e.g. a possibility to apply for a special permit to sell or buy land, will be seen in the future, and therefore deserve further studies.
Cytowanie	Bojkowska E., Kisiel R., Marks-Bielska R. (2017) Obrót ziemią rolniczą w opiniach rolników z województwa warmińsko-mazurskiego.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 18(67): 113-122
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2017_n67_s113.pdf

Autor	Danuta Zawadzka
Tytuł	Zmiany strukturalne na rynku trzody w Stanach Zjednoczonych i ich wpływ na cykl świński
Title	Structural Changes on the Hog Market in the USA and Their Impact on the Hog Cycle
Słowa kluczowe	cykl świński, koncentracja, koordynacja pionowa
Key words	hog cycle, concentration, vertical coordination
Abstrakt	W ostatnich dwudziestu latach rynek wieprzowiny w Stanach Zjednoczonych został poddany głębokim przemianom polegających na koncentracji podmiotów na wszystkich poziomach produkcji trzody i wieprzowiny oraz na postępie w koordynacji pionowej. Duża skala produkcji i zaangażowanie dużego kapitału nie pozwalają producentom na ograniczanie produkcji w okresie spadku cen trzody. W rezultacie wahania podaży, a więc najistotniejszy element w mechanizmie „cyklu świńskiego” charakteryzuje się malejącą amplitudą wahań. Oznacza to zmianę modelu pajęczyny z periodycznego na model wahań zbieżnych. Pomimo relatywnie małych wahań produkcji, ceny trzody cechuje tak samo duża amplituda wahań i częstość ich występowania jak w poprzednich dziesięcioleciach. Dzieje się tak, z dwu powodów. Z jednej strony zgodnie z teorią ekonomii usztywnionemu popytowi towarzyszy giętkość cen. Z drugiej strony na ceny trzody wpływ mają także kursy dolara do walut krajów, z którymi Stany Zjednoczone prowadzą handel zagraniczny.
Abstract	In the last twenty years, the pork meat market in the United States was modified in many aspects including changes in concentration of the pig and pork production as well as on progress in the vertical coordination. The large production and the involvement of large capital does not allow producers to restrict production in a period of falling prices of pigs. As a result, fluctuations in supply, being the most important element of "hog cycle" is characterized by decreasing their amplitude. It is accompanied by changing of the cobwebs model from periodic to convergent fluctuations. However, regardless of small variations in production, pig prices are characterized by the same large amplitude fluctuations and their frequency as in previous decades. This happens due to two reasons. On the one hand, according to economic theory inelastic demand is accompanied by flexibility of prices. On the other hand, the pig prices are influenced by exchange rates of currencies with respect to dollar of the countries trading with the United States. Celem badań jest przedstawienie tych zależności.
Cytowanie	Zawadzka D. (2017) Zmiany strukturalne na rynku trzody w Stanach Zjednoczonych i ich wpływ na cykl świński.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 1: 216-225
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n1_s216.pdf

Autor	Mariusz Grębowiec
Tytuł	Produkty regionalne i tradycyjne jako element budowania konkurencyjnej oferty produktów żywnościowych w Polsce i innych krajach Europy
Title	Regional and Traditional Products as an Element of Building a Competitive Food Product Offer in Poland and Other European Countries
Słowa kluczowe	produkt regionalny, produkt tradycyjny, systemy ochrony jakości, oferta konkurencyjna
Key words	regional product, traditional product, protection of quality system, competitive offer
Abstrakt	Celem opracowania było ukazanie współczesnego miejsca produktów regionalnych i tradycyjnych na współczesnym jednolitym rynku europejskim. Przybliżono zmiany zachodzące na tym rynku w ilości zarejestrowanych produktów regionalnych zarówno w Polsce jaki i innych krajach europejskich. Ponadto podkreślono projakościową i prozdrowotną rolę jaką przypisuje się tego typu żywności, na zróżnicowanym i zdominowanym przez masowe produkty rynku. Uwypuklono także marketingowy wymiar funkcjonowania tego rynku, zwracając uwagę na współczesne sposoby promowania tego typu produktów, jak również pokazano główne sposoby sprzedaży tej żywności. Ponadto zwrócono uwagę na główne czynniki brane pod uwagę w procesie zakupu jak również identyfikacji żywności tradycyjnej i regionalnej przez nabywców. Rozważania teoretyczne zostały poparte badaniami ankietowymi na grupie 360 przypadkowo dobranych osób za pośrednictwem internetu.
Abstract	The aim was to show the place of regional and traditional products in the contemporary European single market. The changes taking place in this market were reflected in the number of registered regional products in both Poland and other European countries. In addition, the pro-quality and health-promoting role of such foods is now emphasized, nowadays so diverse and dominated by mass market products. The marketing dimension of this market has also been emphasized, paying attention to contemporary ways of promoting this type of product, as well as showing the main ways of distributing the food. In addition, attention was paid to the main factors taken into account in the purchase process as well as the identification of traditional and regional food by purchasers. Theoretical considerations were backed up by a survey of 360 randomly selected individuals via the Internet.
Cytowanie	Grębowiec M. (2017) Produkty regionalne i tradycyjne jako element budowania konkurencyjnej oferty produktów żywnościowych w Polsce i innych krajach Europy.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 2: 65-80
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n2_s65.pdf

Autor	Włodzimierz Rembisz, Adam Waszkowski
Tytuł	Czynnik kapitału jako endogeniczne źródło wzrostu w rolnictwie
Title	The Capital Factor as a Endogenous Source of Growth in Agriculture
Słowa kluczowe	czynnik kapitału, źródła wzrostu w rolnictwie, funkcja produkcji
Key words	capital factor, source of growth in agriculture, production function
Abstrakt	W konwencji analiz wzrostu gospodarczego i w nawiązaniu do koncepcji funkcji produkcji wyprowadzono autorskie analityczne ujęcie wzrostu w rolnictwie. Na tej podstawie, wyodrębniając endogeniczne i egzogeniczne źródła wzrostu, określono najpierw analitycznie a następnie empirycznie rolę czynnika kapitału jako endogenicznego źródła wzrostu w rolnictwie. Weryfikacji empirycznej dokonano dla rolnictwa Polski, Niemiec, Francji, Holandii i Wielkiej Brytanii wykorzystując dane z bazy Eurostatu.
Abstract	In the convention of economic growth analysis and in relation to the concept of production function, it was derived an analytical model of growth in agriculture. On this basis, isolating the endogenous and exogenous sources of growth it was defined first analytically and then empirically the role of the capital factor as an endogenous source of growth in agriculture. It was made the empirical verification for the agriculture of Poland, Germany, France, the Netherlands and the United Kingdom using Eurostat data.
Cytowanie	Rembisz W., Waszkowski A. (2017) Czynnik kapitału jako endogeniczne źródło wzrostu w rolnictwie.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 2: 211-223
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n2_s211.pdf

Autor	Andrzej Czyżewski, Jakub Staniszewski
Tytuł	Wydajność pracy jako przesłanka restrukturyzacji zatrudnienia w rolnictwie
Title	Labor Productivity as a Premise to Restructure Employment in Agriculture
Słowa kluczowe	zmiana strukturalna, rolnictwo, shift-share, restrukturyzacja, Unia Europejska
Key words	structural change, agriculture, shift-share, restructuring, European Union
Abstrakt	Poprawę wydajności pracy w rolnictwie można osiągnąć m.in. poprzez zmianę struktury (restrukturyzację) zatrudnienia, polegającą na zwiększaniu udziału typów produkcyjnych, gdzie czynnik jest wydajniej wykorzystywany. Dla poparcia tej tezy dokonano dekompozycji wzrostu wydajności pracy w rolnictwie krajów UE, w latach 2005-2013, z zastosowaniem metody shift-share. Wyniki badań wskazują, że większą dynamiką struktury zatrudnienia cechowały się nowe kraje członkowskie. Zmiany polegały głównie na spadku znaczenia produkcji mieszanej na rzecz upraw polowych. W krajach takich jak Litwa, Bułgaria, Cypr i Łotwa na znaczeniu zyskiwały typy produkcji o ponadprzeciętnej wydajności pracy. Ponadto na Łotwie i w Danii większe znaczenie w wykorzystaniu czynnika pracy zyskiwały typy gospodarstw cechujące się ponadprzeciętnym przyrostem wydajności pracy. Częstsze były jednak zmiany zachodzące w kierunku odwrotnym.
Abstract	Improvement in agricultural labour productivity can be achieved, among others, by the change in the employment structure, based on increase in the share of types of farming, where labour productivity is higher. To support this thesis, decomposition of labour productivity growth in the agriculture sector of EU countries, in years 2005-2013 has been carried out, using the shift-share method. Research results shows that the new Member States are more dynamic in this respect. The changes mainly meant a switch from a mixed production to a field cropping. In countries such as Lithuania, Bulgaria, Cyprus and Latvia, the production in the farming types of above-average productivity was increasing. In Latvia and Denmark, the share of employment in sectors with higher productivity growth was increasing. However, changes in the opposite direction were more common.
Cytowanie	Czyżewski A., Staniszewski J. (2017) Wydajność pracy jako przesłanka restrukturyzacji zatrudnienia w rolnictwie.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 1: 31-42
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n1_s31.pdf

Autor	Piotr Kułyk, Mariola Michałowska
Tytuł	Uwarunkowania i kierunki zmian w spożyciu żywności w województwie lubuskim
Title	CONDITIONS AND TRENDS IN FOOD CONSUMPTION IN LUBUSKIE VOIVODESHIP
Słowa kluczowe	spożycie żywności, żywność, tendencje spożycia, konsument, zdrowie, prawidłowe żywienie, styl życia, dochody, wydatki, gospodarstwo domowe
Key words	food consumption, food, consumption trends, consumer, health, proper nutrition, lifestyle, income, food expenditure, household
Abstrakt	W artykule przedstawiono poziom i strukturę spożycia żywności w Polsce oraz w poszczególnych województwach, ze szczególnym uwzględnieniem województwa lubuskiego. Ponadto ukazano przyczyny zmian spożycia żywności. Głównym celem opracowania było dokonanie oceny tendencji w spożyciu żywności w województwie lubuskim na tle zmian wzorca wyżywienia w Polsce. Z przeprowadzonych wśród mieszkańców województwa lubuskiego badań wynika, że większość respondentów dokonywała zakupów żywności biorąc pod uwagę czynniki ekonomiczne. Natomiast wśród najczęściej spożywanych przez nich produktów znalazły się na pierwszym miejscu produkty piekarniczo-cukiernicze, na drugim produkty pochodzenia zwierzęcego, tj. mięso i wędliny, mleko i jego przetwory zaś uplasowały się odpowiednio na trzecim i czwartym miejscu. Spożycie warzyw wskazywało dwóch na trzech badanych. Dla ankietowanych bezpieczeństwo żywności miało największe znaczenie przy kupowaniu żywności.
Abstract	The problem of consumer behavior in the food market is of interest to a variety of scientific disciplines, includ­ing sciences such as economics, psychology, sociology and management. The key issue in the decision-making process made by every person in the field of food consumption is the choice of proper nutrition, which seems difficult. The paper presents the level and the structure of food consumption in Poland as well as in individual provinces, with particular emphasis on Lubuskie voivodeship. Moreover, the causes of the change in food intake are shown. The main objective of the study is to assess the trends in food consumption in Lubuskie voivodeship against the changes in the pattern of food consumption in Poland. The study among inhabitants of the Lubuskie voivodeship shows that the majority of respondents purchase food taking economic factors into account. Among the most frequently consumed products are bakery and confectionery products, followed by products of animal origin, i.e. meat and meat products, whereas milk and dairy products are ranked third and fourth respectively. Two out of three respondents claim to consume vegetables. It should be noted that for the surveyed food safety is of paramount importance when buying food.
Cytowanie	Kułyk P., Michałowska M. (2017) Uwarunkowania i kierunki zmian w spożyciu żywności w województwie lubuskim.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 104, z. 1: 83-94
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2017_n1_s83.pdf

Autor	Ewa Kołoszycz
Tytuł	Ekonomiczne i organizacyjne zmiany w gospodarstwach mlecznych należących do Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Mleka
Title	Economic and organizational changes in dairy farms members of the European Dairy Farmers
Słowa kluczowe	zarządzanie stadem, koszty produkcji mleka, próg rentowności
Key words	herd management, milk production costs, breakeven point
Abstrakt	W opracowaniu scharakteryzowano zmiany, które zaszły w gospodarstwach wyspecjalizowanych w produkcji mleka w okresie przed reformą rynku mleka w Europie i po niej. Do badań wybrano 124 gospodarstwa należące do Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Mleka (EDF ), które w latach 2012-2016 uczestniczyły w analizach kosztów produkcji mleka. Wyniki badań wskazują, że we wszystkich grupach analizowanych gospodarstw nastąpił wyraźny wzrost produkcji, wynikający zarówno ze wzrostu wielości stad krów, jak i z poprawy wydajności mlecznej. Zaobserwowano wzrost intensywności wykorzystania ziemi i pracy, a także pogorszenie produktywności kapitału zaangażowanego w produkcję mleka. Największe różnice między grupami w ponoszonych kosztach produkcji mleka były w kosztach alternatywnych i amortyzacji. Niekorzystna sytuacja cenowa na rynku w 2016 r. sprawiła, że całkowite koszty produkcji mleka były niższe od cen mleka zaledwie w 12% analizowanych gospodarstwach.
Abstract	The paper aims to discussion of the changes that have been made in farms specialised in milk production in the period before and after changes the dairy market in Europe. To research is based on the selected 124 farm belonging to the European Dairy Farmers (EDF), which in period 2012-2016 participated in the analysis of the cost of milk production. There were examined changes in the organization of production, used resources, and the economic effects on farms. The results indicate that all groups of farms have increased their milk production, resulting from the growth of both the multiplicity of cow herds as well as with the improvement of milk yield. It has been observed an increase in the intensity of land use and labor, and has worsened the productivity of capital involved in dairy production. The biggest differences between the groups in the incurred costs in milk production were in the opportunity cost and depreciation. Unfavorable price situation on the market in 2016 resulted in the situation that, the total cost of milk production were lower than the prices of milk only by 12% in the analysed farms.
Cytowanie	Kołoszycz E. (2017) Ekonomiczne i organizacyjne zmiany w gospodarstwach mlecznych należących do Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Mleka.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 104, z. 4: 99-111
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2017_n4_s99.pdf

Autor	Tadeusz Filipiak, Lidia Gunerka, Lilianna Jabłońska
Tytuł	Konkurencyjność kosztowa gospodarstw ogrodniczych w Polsce i wybranych krajach UE
Title	Cost Competitiveness of Horticultural Farms in Poland and Selected EU Countries
Słowa kluczowe	koszty, konkurencyjność, FADN, UE
Key words	costs, competitiveness, FADN, EU
Abstrakt	W warunkach rosnącej globalizacji i proeksportowego charakteru polskiego ogrodnictwa koniecznym jest systematyczne badanie pozycji konkurencyjnej gospodarstw ogrodniczych, w tym konkurencyjności kosztowej. W pracy dokonano pionowej i poziomej analizy porównawczej kosztów w gospodarstwach ogrodniczych sześciu krajów UE, największych producentów owoców i warzyw. Wykazano, że Polska w dalszym ciągu ma korzystną pozycję konkurencyjną pod względem kosztów, ale ich relatywnie szybki wzrost i zwiększanie się kosztochłonności produkcji stopniowo ją obniża.
Abstract	In the conditions of growing globalization and export-oriented nature of the Polish horticulture systematic studies of the competitive position of horticultural businesses are necessary, including cost competitiveness. The paper presents the vertical and horizontal analysis of the costs in horticultural farms in six EU countries, the largest fruit and vegetable producers. It has been shown that Poland still has a favorable competitive position in terms of costs, but their relatively fast growth and increasing production cost-effectiveness gradually make it lower.
Cytowanie	Filipiak T., Gunerka L., Jabłońska L. (2017) Konkurencyjność kosztowa gospodarstw ogrodniczych w Polsce i wybranych krajach UE.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 1: 63-72
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n1_s63.pdf

Autor	Katarzyna Utnik-Banaś
Tytuł	Zmienność cen mięsa kurcząt brojlerów w krajach Unii Europejskiej w latach 2007-2016
Title	Variability of Broiler Chicken Prices in European Union Countries in the Period 2007-2016
Słowa kluczowe	kurczęta brojlery, wahania sezonowe, zmienność cen
Key words	broiler chickens, seasonal fluctuations, price variability
Abstrakt	Celem pracy była analiza zmienności cen mięsa kurcząt brojlerów w krajach UE w latach 2007-2016. Określono odpowiednie statystyki opisowe oraz przeprowadzono dekompozycję szeregu czasowego cen. Wielkość produkcji mięsa kurcząt brojlerów w UE w 2007 roku wynosiła 8,76 mln ton i w wzrosła do poziomu 10,98 mln ton w 2014r. Największymi producentami w UE w 2014 roku były: Polska (14,9% udziału w produkcji kurcząt brojlerów w UE), Wielka Brytania (13,1%), Hiszpania (11,2%), Francja (10,0%) oraz Niemcy (9,4%). Najwyższe ceny występowały w Niemczech, Finlandii i na Cyprze, a najniższe w Polsce, Wielkiej Brytanii i Bułgarii. Większe zróżnicowanie cen występowało w krajach, gdzie poziom cen był niższy, zaś w krajach o wysokim poziomie cen - ceny odznaczały się większą stabilnością. Ceny mięsa kurcząt brojlerów w UE cechuje sezonowość. Wyższe są latem, a niższe - późną jesienią i zimą. Kraje o największych amplitudach zmian sezonowych to: Polska (średnio 20%), Portugalia (15%), Belgia (11%) i Wielka Brytania (10%).
Abstract	The article presents analysis of price variability of broiler chicken meat in EU countries in period 2007-2016. Descriptive statistics were calculated and decomposition of time series of prices were performed. The production of meat broiler chicken in EU in year 2007 amounted 8, 76 million ton and increased to the level of 10,98 million ton in year 2014. The biggest producers in year 2014 were: Poland (14,9%), Great Britain (13,1%), Spain (11,2%), France (10,0%) and Germany (9,4%). The highest prices were in: Germany, Finland, Cyprus and the lowest in: Poland, Great Britain and Bulgaria. Variability of prices was higher in countries with lower level of prices while in countries where prices were higher, they were also more stable. Prices of broiler chickens in EU are distinguished by seasonality. Higher prices are in summer and lower in late autumn and winter. Countries with highest seasonal changes are as follows: Poland (20% in average), Portugal (15%), Belgium (11%) and Great Britain (10%).
Cytowanie	Utnik-Banaś K. (2017) Zmienność cen mięsa kurcząt brojlerów w krajach Unii Europejskiej w latach 2007-2016.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 2: 287-297
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n2_s287.pdf

Autor	Marzena Ganc
Tytuł	Przydatność arkusza rozliczeniowego kosztów do zarządzania kosztami spółdzielni mleczarskiej
Title	The usefulness of costs worksheet to manage costs in dairy cooperatives
Słowa kluczowe	arkusz rozliczeniowy kosztów, spółdzielnie mleczarskie, rachunek kosztów
Key words	worksheet of costs, dairy cooperatives, cost accounting
Abstrakt	Celem badań jest przedstawienie schematu rozliczania kosztów w spółdzielni mleczarskiej oraz określenie jego przydatności w pozyskiwaniu informacji o kosztach dla potrzeb podejmowania decyzji zarządczych. Analizy mają charakter studium przypadku. Wybrano w sposób celowy spółdzielnię mleczarską określoną jako obiekt typowy przy wykorzystaniu metody odległości euklidesowej i miejskiej. W warunkach, w jakich gospodarują współczesne podmioty gospodarcze, potrzebne są wiarygodne informacje o kosztach. Dostarczanie tych informacji jest głównym zadaniem rachunku kosztów, który jest jedną z najważniejszych części składowych rachunkowości, mającą za zadanie grupowanie kosztów oraz ustalanie szeregu zależności między procesami produkcyjnymi, a wysokością kosztów. Prawidłowo sporządzony arkusz rozliczeniowy kosztów powinien uwzględniać zmiany zachodzące zarówno w technologii produkcji, jak i w otoczeniu rynkowym spółdzielni mleczarskiej, ponieważ czynniki te uzasadniają zapotrzebowanie na informację o kosztach.
Abstract	The aim of the research is to provide an accounting scheme in dairy cooperatives and to determine its usefulness in obtaining cost information for management decision making. Analysis of the nature of the case study. Intentionally selected dairy cooperative referred to as a typical using Euclidean distance method. Managers need reliable cost information. Providing this information is the main task of the cost account, which is one of the most important components of the accounting, with the task group and setting a number of dependencies between processes, and the amount of the costs. Properly drawn up the billing sheet costs should take into account changes in both production and market environment, the dairy cooperative, because these factors justify a demand for information about the cost.
Cytowanie	Ganc M. (2017) Przydatność arkusza rozliczeniowego kosztów do zarządzania kosztami spółdzielni mleczarskiej.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 3: 35-44
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2017_n3_s35.pdf

Autor	Maurycy Graszewicz, Justyna Łapińska, Ewa Zdunek-Rosa
Tytuł	Poland's Competitive Position in Trade in Agri-Food Products with the United Kingdom – Selected Aspects
Title
Słowa kluczowe	competitive position, agri-food products, foreign trade
Key words
Abstrakt	Thirteen years have passed since Poland's accession to the European Union. This is a period long enough to make some generalisations over the accession results. This paper focuses on assessing the competitive position of Poland in trade in agri-food products with one of its most important trading partners – the United Kingdom. For this purpose, quantitative indexes of competitive positioning were used, in particular, the trade coverage ratio as well as the revealed comparative advantage indexes – RCAi and LFIi. The conducted analyses show that Poland's competitive position in agri-food trade with the United Kingdom improved markedly over the period considered. The dynamic growth in trade, especially in exports, a significant increase in the trade balance surplus, and generally favourable comparative advantage indexes for Poland show that the period of EU membership has been well utilised by Polish food producers. Polish food is increasingly eagerly bought by demanding British consumers.
Abstract
Cytowanie	Graszewicz M., Łapińska J., Zdunek-Rosa E. (2017) Poland's Competitive Position in Trade in Agri-Food Products with the United Kingdom – Selected Aspects.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 4: 199-209
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n4_s199.pdf

Autor	Tomasz Zalega
Tytuł	Determinants Underlying the Selection of Certain Food Products in Urban Households of Seniors in Poland
Title	Uwarunkowania wyboru wybranych produktów spożywczych w wielkomiejskich gospodarstwach domowych seniorów w Polsce
Słowa kluczowe	consumption, seniors, purchasing decisions, food products
Key words	konsumpcja, seniorzy, decyzje zakupowe, produkty żywnościowe
Abstrakt	This article addresses consumption of food products in seniors’ households. The primary goal is to analyse their food expenditure, shopping frequency and the key factors affecting their decisions in this regard. The analysis is based on the questionnaire survey conducted by the author in 2014–2015 among people aged 65+ in Poland. The structure of the article is as follows. After a synthetic discussion of the research methodology, assumptions, and the characteristics of the research sample, a very broad theoretical outline of food consumption in seniors’ households is presented. Further, the focus is on examining food consumption in the seniors’ households surveyed, shopping frequency, and the key determinants taken into consideration by people aged 65+ when deciding to buy food products.
Abstract	Artykuł podejmuje problem konsumpcji produktów żywnościowych w gospodarstwach domowych seniorów. Podstawowym celem tekstu jest przeanalizowanie wydatków na żywność gospodarstw domowych seniorów, częstotliwości robienia zakupów oraz kluczowych czynników wpływających na decyzje osób starszych w tym zakresie. Podstawą analizy jest wywiad kwestionariuszowy przeprowadzony przez autora w latach 2014–2015 wśród osób w wieku 65+ w Polsce. Struktura artykułu jest następująca. Po syntetycznym omówieniu metodologii i założeń badania oraz charakterystyki próby badawczej, w ujęciu teoretycznym, naświetlono, w sposób bardzo ogólny, zagadnienie konsumpcji żywności w gospodarstwach domowych osób starszych. W dalszej części tekstu skoncentrowano się na przeanalizowaniu spożycia żywności w badanych gospodarstwach seniorów, częstotliwości dokonywania zakupów, a następnie na kluczowych determinantach branych pod uwagę przez osoby w wieku 65+ przy podejmowaniu decyzji zakupu produktów żywnościowych.
Cytowanie	Zalega T. (2017) Determinants Underlying the Selection of Certain Food Products in Urban Households of Seniors in Poland.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 119: 165-179
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2017_n119_s165.pdf