Wyniki wyszukiwania

Autor	Aneta Suchoń
Tytuł	Spółdzielczość rolnicza we Francji i Niemczech – wybrane zagadnienia prawne i ekonomiczne
Title	Agricultural Cooperatives in France and Germany – Selected Legal and Economic Issues
Słowa kluczowe	spółdzielnie rolnicze, rolnictwo, gospodarstwo rolne, spółdzielnie we Francji i Niemczech
Key words	agricultural cooperatives, agriculture, agricultural holding, cooperatives in France and Germany
Abstrakt	Francja i Niemcy są przykładami państw, w których rolnictwo jest istotnym działem gospodarki, występuje duża liczba gospodarstw rolnych, a ruch spółdzielczy jest bardzo popularny. W Unii Europejskiej funkcjonuje ponad 22 tys. spółdzielni rolniczych. W ramach rozważań zaprezentowano dane statystyczne i regulacje prawne dotyczące spółdzielni rolniczych we Francji i Niemczech, w szczególności francuski Code Rural oraz niemiecką ustawa Genossenschaftsgesetz. W podsumowaniu autorka stwierdziła, że polski prawodawca, tworząc nowy prawny model spółdzielczości, powinien bezsprzecznie skorzystać z doświadczeń i niektórych rozwiązań prawnych występujących w Niemczech i Francji, m.in. w zakresie wprowadzenia szerokiej definicji spółdzielni rolniczych, uproszczeń w zakresie zakładania i funkcjonowania tych podmiotów, instrumentów finansowych, w tym podatkowych, łączenia spółdzielni z innymi podmiotami spółdzielczymi czy spółkami kapitałowymi.
Abstract	France and Germany are examples of countries where agriculture is an important part of the economy, there is a large number of farms and the cooperative movement is very popular. In the European Union there are over 22 thousand agricultural cooperatives. The article presents statistical data and legal regulations concerning agricultural cooperatives in France and Germany, in particular, the French Code Rural and the German Genossenschaftsgesetz. In conclusion the author states that the Polish legislature, creating a new model of cooperative law, should unquestionably draw on the experience and some legal solutions implemented in Germany and France, and in particular introduce a broad definition of agricultural cooperatives, a simplified procedure of their formation and functioning, financial instruments, including tax, and rules on merging cooperatives with other cooperative entities or companies.
Cytowanie	Suchoń A. (2018) Spółdzielczość rolnicza we Francji i Niemczech – wybrane zagadnienia prawne i ekonomiczne .Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 4: 451-462
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n4_s451.pdf

Autor	Iwona Batyk
Tytuł	Wybrane wskaźniki zachowań Rosjan na rynku polskim ze szczególnym uwzględnieniem rynku rolno-spożywczego w latach 2010-2017
Title	Selected Factors of Russian Behavior on the Polish Market with Particular Regard to the Agri-Food Market in 2010-2017
Słowa kluczowe	Federacja Rosyjska, rynek przygraniczny, konsument, embargo, wydatki
Key words	Russian Federation, cross-border market, consumer, embargo, expenses
Abstrakt	Celem opracowania jest analiza wybranych wskaźników ilustrujących zachowania Rosjan na rynku polskim ze szczególnym uwzględnieniem rynku rolno-spożywczego, oraz wskazanie najważniejszych zmian jakie zaszły w latach 2010-2017. Do weryfikacji założeń wykorzystano analizę ruchu granicznego, celu i częstotliwości przyjazdów Rosjan do Polski, a także wielkości i struktury wydatków poniesionych przez Rosjan w Polsce w analizowanym okresie. Artykuł jest wynikiem analizy literatury i opracowań statystycznych. Do analizy danych wykorzystano metody: opisową, szeregów czasowych oraz wnioskowania. Ruch graniczny na granicy polsko-rosyjskiej charakteryzuje zmienność dynamiki przyjazdów Rosjan do Polski, na którą wpływ mają m.in. przepisy regulujące zasady funkcjonowania ruchu granicznego między Rzeczypospolitą Polską a Federacją Rosyjską, relacje cenowe pomiędzy sąsiadującymi krajami oraz niestabilna sytuacja międzynarodowa. Wszelkie zmiany przepisów regulujących przepływ towarów i usług na granicy polsko-rosyjskiej, znalazły odzwierciedlenie w celu i częstotliwości przyjazdów Rosjan do Polski oraz w wysokości wydatków poniesionych w Polsce.
Abstract	The aim of the study is to analyze selected indicators defining the behavior of Russians on the Polish market with particular regard to the agri-food market, and to identify the most important changes that have occurred between 2010-2017. To verify the assumptions, the analysis of border traffic, purpose and frequency of arrivals of Russians to Poland was used, as well as the size and structure of expenses incurred by the Russians in Poland in the analyzed period. The article is the result of an analysis of literature and statistical studies. Data analysis was based on: descriptive methods, time series and inference. Border traffic on the Polish-Russian border is characterized by the variability of the dynamics of Russian arrivals to Poland, influenced by the regulations governing the functioning of border traffic between the Republic of Poland and the Russian Federation, price relations between neighboring countries and the international situation. All changes to the regulations governing the flow of goods and services on the Polish-Russian border were reflected in the purpose and frequency of arrivals of Russians to Poland and in the amount of expenses incurred by them in Poland.
Cytowanie	Batyk I. (2018) Wybrane wskaźniki zachowań Rosjan na rynku polskim ze szczególnym uwzględnieniem rynku rolno-spożywczego w latach 2010-2017.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 3: 7-22
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n3_s7.pdf

Autor	Victor Artish, Ruslan Buriak, Mykola Orlykovskyi
Tytuł	Management and Certification Process for Organic Production in Ukraine and Poland
Title	Management and Certification Process for Organic Production in Ukraine and Poland
Słowa kluczowe	organic production, agricultural production, quality, agriculture, control, certification, financial support
Key words	organic production, agricultural production, quality, agriculture, control, certification, financial support
Abstrakt	A systematic analysis of trends in the development of organic products in Ukraine and Poland was carried out, which showed that the total area of certified ecological lands for the study period from 2006-2016 in Ukraine increased by 1.7 times, and in Poland from 2004-2014 it increased by 12 times. It has been established that the most significant impact on qualitative structural changes in the economic sector is adjustment to European standards that establish a favorable system of agricultural production regulation, marking and inspection of organic products. This is why Poland, while being in the European Union, has a significant advantage over Ukraine. The system of control and certification by the authorized bodies is generalized, as well as the mechanism of financial support for organic agricultural production. The necessity of using the experience of Poland with the purpose of greening agriculture and development of organic agricultural production in Ukraine is emphasized.
Abstract	A systematic analysis of trends in the development of organic products in Ukraine and Poland was carried out, which showed that the total area of certified ecological lands for the study period from 2006-2016 in Ukraine increased by 1.7 times, and in Poland from 2004-2014 it increased by 12 times. It has been established that the most significant impact on qualitative structural changes in the economic sector is adjustment to European standards that establish a favorable system of agricultural production regulation, marking and inspection of organic products. This is why Poland, while being in the European Union, has a significant advantage over Ukraine. The system of control and certification by the authorized bodies is generalized, as well as the mechanism of financial support for organic agricultural production. The necessity of using the experience of Poland with the purpose of greening agriculture and development of organic agricultural production in Ukraine is emphasized.
Cytowanie	Artish V., Buriak R., Orlykovskyi M. (2018) Management and Certification Process for Organic Production in Ukraine and Poland.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 3: 59-66
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n3_s59.pdf

Autor	Waldemar Gostomczyk
Tytuł	System aukcyjny jako nowy sposób wspierania OZE
Title	The Auction System as a New Way to Promote Renewable Energy
Słowa kluczowe	odnawialne źródła energii, system aukcyjny, rynek OZE
Key words	renewable energy sources, auction system, renewable energy market
Abstrakt	W artykule dokonano analizy zarówno obowiązujących, jak i projektowanych aktów prawnych w zakresie promowania i wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych. Model gospodarki energetycznej oparty na źródłach odnawialnych różnie jest realizowany w poszczególnych państwach. Przy coraz większym udziale OZE oraz poziomu celów na kolejne lata istotne jest aby osiągnięte zostały one przy jak najniższym koszcie wsparcia ze środków publicznych. Z tego względu wiele państw zdecydowało się na stopniowe przechodzenie na system aukcyjny, dający kontrolę kosztów, struktury i przyrostu mocy nowych instalacji OZE. Problemem badawczym jest ocena skuteczności systemu aukcyjnego na tle dotychczas stosowanych instrumentów, zarówno pod względem przyrostu nowych mocy wytwórczych, jak i kosztów osiągania zamierzonych celów. Zagadnienia te, ze względu na krótki okres funkcjonowania nowego systemu nie zostały jeszcze właściwie rozpoznane. W opracowaniu wykorzystano dane pochodzące z lat 2010-2018. Zakres przestrzenny obejmował głównie Polskę, ale również posłużono się przykładami pochodzącymi z innych państw na świecie. W badaniach i analizach posłużono się metodą porównawczą oraz zestawieniem poszczególnych technologii wytwarzania energii odnawialnej według analizowanych wartości. Przyjęto hipotezę, że system aukcyjny oparty na zasadach konkurencyjnych, skuteczniej i przy niższym wsparciu środków publicznych pozwoli osiągać cele związane z promocją odnawialnych źródeł energii.Celem artykułu jest przedstawienie dotychczasowego i nowego systemu wsparcia OZE, cen uzyskiwanych w aukcjach oraz pierwszych doświadczeń z jego wprowadzenia. Materiałem badawczym były materiały statystyczne Eurostatu i GUS-u, dokumenty Komisji Europejskiej, Ministerstwa Energii, Urzędu Regulacji Energetyki, raporty dotyczące systemów wsparcia z krajów europejskich i Polski. Metody badawcze wykorzystane w pracy to analizy dokumentów, aktów normatywnych, kolejnych nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz wydanych na ich podstawie rozporządzeń. Dokonano również oceny i rozpoznanie poziomu wsparcia w systemie aukcyjnym w państwach, które już od wielu lat stosują ten instrument. Analizy te pozwoliły ocenić dotychczasowe efekty przeprowadzonych aukcji, ich zalety i wady, sformułować wnioski w zakresie zmian organizacyjnych zapewniających sprawne funkcjonowanie systemu aukcyjnego.
Abstract	The article analyzes both existing and proposed legal acts in the field of promoting and generating energy from renewable sources. The model of energy management based on renewable sources is implemented differently in individual countries. With the increasing share of renewable energy and the level of objectives for the coming years, it is essential that they are achieved with the lowest possible cost of support from public funds. For this reason, many countries have decided to gradually move to the auction system, giving control over the costs, structure and capacity increase of new RES installations. The research problem is the evaluation of the effectiveness of the auction system against the background of the instruments used so far, both in terms of the increase in new generation capacities and the costs of achieving the intended objectives. These issues, due to the short period of functioning of the new system, have not been properly identified yet. The study uses data from the years 2010-2018. The spatial range was mainly in Poland, but examples from other countries around the world were also used. The research and analysis used a comparative method and a list of individual renewable energy production technologies according to the analyzed values. It has been hypothesized that an auction system based on competitive principles, more effectively and with lower support of public funds will allow for achieving goals related to the promotion of renewable energy sources.The aim of the article is to present the current and new RES support system, prices obtained in auctions and the first experience in its implementation. The research material were Eurostat and GUS statistical materials, documents from the European Commission, the Ministry of Energy, the Energy Regulatory Office, reports on support systems from European countries and Poland. Research methods used in the work include analysis of documents, normative acts, subsequent amendments to the Act on renewable energy sources and regulations issued on their basis. The assessment and recognition of the level of support in the auction system in countries that have been using this instrument for many years was also made. These analyses allowed the assessment of the effects of the auctions carried out, their advantages and disadvantages, and helped formulate conclusions in the field of organizational changes ensuring efficient functioning of the auction system.
Cytowanie	Gostomczyk W. (2018) System aukcyjny jako nowy sposób wspierania OZE.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 3: 113-133
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n3_s113.pdf

Autor	Wojciech Florkowski, Anna Klepacka, Katarzyna Wójcik
Tytuł	Issues of Country of Origin, Market Incentives, and Recycling in Opinions of Passive Solar Collector Owners
Title	Issues of Country of Origin, Market Incentives, and Recycling in Opinions of Passive Solar Collector Owners
Słowa kluczowe	renewable energy, survey, rural resident, recycling, Poland
Key words	renewable energy, survey, rural resident, recycling, Poland
Abstrakt	Thermal solar panel installation has been growing in Poland in response to the EU policies and available subsidies. This paper investigates the attitudes of residents of four counties in Mazowieckie Voividship in Poland about the origin of solar panels. Results show that rural residents did not attach importance to awarding preferences to domestic solar panel producers or to foreign producers in exchange of trade benefits. The recycling of used solar panels concerned a relatively small portion of respondents and seems to justify the passage of regulations obligating the solar panel industry to recycle the used panels.
Abstract	Thermal solar panel installation has been growing in Poland in response to the EU policies and available subsidies. This paper investigates the attitudes of residents of four counties in Mazowieckie Voividship in Poland about the origin of solar panels. Results show that rural residents did not attach importance to awarding preferences to domestic solar panel producers or to foreign producers in exchange of trade benefits. The recycling of used solar panels concerned a relatively small portion of respondents and seems to justify the passage of regulations obligating the solar panel industry to recycle the used panels.
Cytowanie	Florkowski W., Klepacka A., Wójcik K. (2018) Issues of Country of Origin, Market Incentives, and Recycling in Opinions of Passive Solar Collector Owners.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 3: 165-172
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n3_s165.pdf

Autor	Ján Gaduš, Martin Mariš, Eleonóra Marišová, Agnieszka Parlińska
Tytuł	Legal Regulations and the Perspectives of Renewable Energy Policy in Selected EU Member States
Title	Legal Regulations and the Perspectives of Renewable Energy Policy in Selected EU Member States
Słowa kluczowe	energetics, EU energy policy, renewable energy policy, national targets, primary-secondary legislation
Key words	energetics, EU energy policy, renewable energy policy, national targets, primary-secondary legislation
Abstrakt	The main objective of the paper is an evaluation of the development of the use of the RES in V4 countries compared to the EU-28 average and assessment, if national strategic goals regarding the share of the RES on gross inland energy consumption are achievable till 2020. To achieve the main aim of the paper it was decided to apply Brown triple exponential smoothing model as a main research method. Based on gathered results and using the extrapolation for making the forecast till do 2020 it was found out, that Slovakia might track the national target with point estimation of 16.25% (90% CI: 13.98:18.53), Czech Republic 12.75% (90% CI: 10.44:15.06), Poland 19.9% (90% CI: 16.42: 23.37). In case of Hungary, it might fail to reach the national target with point estimation of 10.42% (90% CI:8.87:11.98) and overall EU in average will not be able to reach common target with point estimation of 15.94% (90% CI:13.08:18.8).
Abstract	The main objective of the paper is an evaluation of the development of the use of the RES in V4 countries compared to the EU-28 average and assessment, if national strategic goals regarding the share of the RES on gross inland energy consumption are achievable till 2020. To achieve the main aim of the paper it was decided to apply Brown triple exponential smoothing model as a main research method. Based on gathered results and using the extrapolation for making the forecast till do 2020 it was found out, that Slovakia might track the national target with point estimation of 16.25% (90% CI: 13.98:18.53), Czech Republic 12.75% (90% CI: 10.44:15.06), Poland 19.9% (90% CI: 16.42: 23.37). In case of Hungary, it might fail to reach the national target with point estimation of 10.42% (90% CI:8.87:11.98) and overall EU in average will not be able to reach common target with point estimation of 15.94% (90% CI:13.08:18.8).
Cytowanie	Gaduš J., Mariš M., Marišová E., Parlińska A. (2018) Legal Regulations and the Perspectives of Renewable Energy Policy in Selected EU Member States.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 3: 216-228
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n3_s216.pdf

Autor	Inga Oleksiuk, Agnieszka Werenowska
Tytuł	Geographical Indications and Traditional Specialities: Case Study of Poland
Title	Geographical Indications and Traditional Specialities: Case Study of Poland
Słowa kluczowe	geographical indications, traditional and regional products, intellectual property, visual communication
Key words	geographical indications, traditional and regional products, intellectual property, visual communication
Abstrakt	The contemporary development of rural areas requires verified agricultural production and support for manufacturing of traditional and regional high-quality products. The aim of the research described in this article has been to assess customer awareness of these products and to identify the features attributed to them in view of existing legal regulations. A catalogue of currently binding regulations has been established, taking account of their axiological assumptions, and results of a survey have been analysed. An assessment of the law functioning in this area has allowed the conclusion that a simplification of the existing regulations and procedures is needed. This is the precondition for the axiological assumptions of the said regulations to be fulfilled. The weight of the discussed subject has been proven by the results of the conducted survey: 93% of the respondents declared buying the described products. The quality of the products, as well as the respondents’ pride in the indigenous culinary tradition, were the main reason for their choice (54%). Examining the laws in the discussed area requires adoption of an interdisciplinary axiological perspective.
Abstract	The contemporary development of rural areas requires verified agricultural production and support for manufacturing of traditional and regional high-quality products. The aim of the research described in this article has been to assess customer awareness of these products and to identify the features attributed to them in view of existing legal regulations. A catalogue of currently binding regulations has been established, taking account of their axiological assumptions, and results of a survey have been analysed. An assessment of the law functioning in this area has allowed the conclusion that a simplification of the existing regulations and procedures is needed. This is the precondition for the axiological assumptions of the said regulations to be fulfilled. The weight of the discussed subject has been proven by the results of the conducted survey: 93% of the respondents declared buying the described products. The quality of the products, as well as the respondents’ pride in the indigenous culinary tradition, were the main reason for their choice (54%). Examining the laws in the discussed area requires adoption of an interdisciplinary axiological perspective.
Cytowanie	Oleksiuk I., Werenowska A. (2018) Geographical Indications and Traditional Specialities: Case Study of Poland.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 3: 229-237
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n3_s229.pdf

Autor	Mieczysław Adamowicz
Tytuł	Aktualne kierunki zmian we wspólnej polityce rolnej Unii Europejskiej
Title	Present Changes in the Common Agricultural Policy of the European Union
Słowa kluczowe	wsparcie rolnictwa, filary WPR, płatności bezpośrednie, instrumenty polityki
Key words	agriculture support, pillars of the CAP, direct payments, policy instruments
Abstrakt	Celem opracowania jest przedstawienie ewolucji wspólnej polityki rolnej zwłaszcza zmian jakie zaszły w tej polityce w okresie ostatniego dziesięciolecia oraz form i rozmiarów wsparcia rolnictwa i obszarów wiejskich. Wykonano je przy wykorzystaniu raportów OECD, zwłaszcza raportu dotyczącego monitorowania i ewolucji wspólnej polityki rolnej z 2015 r. oraz literatury problemu. Wyróżniono trzy grupy czynników wpływających na zmiany we wspólnej polityce rolnej: czynniki związane z sytuacją w rolnictwie krajów członkowskich UE, relacje Unii Europejskiej z gospodarką światową oraz przebieg światowego kryzysu finansowego. W pracy przedstawiono zmiany, które zaszły w dwóch filarach: filarze I dotyczącym sfery rynkowo-produkcyjnej, w tym zwłaszcza płatności bezpośrednich i w filarze II, obejmującym wielokierunkowe oddziaływanie na rolnictwo i obszary wiejskie. Omówiono także płatności specyficzne i specjalne. Wśród instrumentów wspierania rolnictwa zwrócono uwagę zwłaszcza na instrumenty rynku wewnętrznego, oddziaływanie przez usługi jak i regulacje obrotów zagranicznych. Jedną z głównych konkluzji jest stwierdzenie, że okresowe zmiany celów i instrumentów wspólnej polityki rolnej nie naruszyły jej podstaw i potrzeby wsparcia rolnictwa.
Abstract	The aim of the work is presenting the evolution of the Common Agricultural Policy, mainly the changes which occurred in this policy during the last decade, as well as the forms and size of support of agriculture and rural areas. The study was prepared with the use of OECD rapport, mainly the rapport on monitoring and evolution the Common Agricultural Policy 2015, and the subject matter literature. Three groups of factors influencing the Common Agricultural Policy changes were distinguished. There are: factors influencing the state of agriculture in member countries; factors influencing relations of the European Union with the world economy and factor linked with the world financial crisis. The changes occurred in both pillars of the CAP were presented, in Pillar I related to the price and market spheres and in that related to direct payments, and in Pillar II, which cover complex of instruments influencing agriculture and rural areas. The special and specific payments were also described. Among instruments supporting agriculture special attentions was given to instruments of internal markets, instruments influencing services and foreign trade regulations. One of the main conclusions is statement that periodical changes of aims and instruments of the CAP did not destroy the background of the policy and the necessity of the community support for agriculture.
Cytowanie	Adamowicz M. (2018) Aktualne kierunki zmian we wspólnej polityce rolnej Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 1: 7-22
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n1_s7.pdf

Autor	Karolina Książczak, Bartosz Nieścior
Tytuł	Reklama suplementów diety – analiza prawna
Title	Advertisement of Diet Supplement – Legal Analysis
Słowa kluczowe	suplement diety, żywność, reklama, produkt leczniczy
Key words	diet supplement, food, advertisement, medical product
Abstrakt	Celem niniejszego artykułu jest analiza prawna reklamy suplementów diety i problemów jakie napotykają konsumenci oraz przedsiębiorcy z uwagi na brak kompleksowego uregulowania przedmiotowych produktów. Nacisk został położony na przeanalizowanie aktów prawnych ustanowionych na poziomie Unii Europejskiej oraz aktów obowiązujących w prawie krajowym, a także przykładach zastosowania powyższych regulacji w orzecznictwie sądów oraz decyzji kompetentnych organów. W obliczu częstych problemów z zastosowaniem się do przepisów właściwych suplementom diety, analiza taka okazuje się niezbędna dla porównania różnych reżimów prawnych rządzących reklamą suplementów diety oraz kompleksowego uregulowania dotyczącego produktów leczniczych.
Abstract	The purpose of this article is a legal analysis of advertising for dietary supplements and problems encountered by consumers and entrepreneurs due to the lack of comprehensive regulation of the products. Emphasis was placed on analyzing legal acts established at the level of the European Union and acts in force in national law, as well as examples of the application of the above regulations in court decisions and decisions of competent authorities. Given the frequent problems with adherence to provisions applicable to dietary supplements, such an analysis turns out to be necessary to compare the various legal regimes governing the advertising of dietary supplements and comprehensive regulation of medicinal products.
Cytowanie	Książczak K., Nieścior B. (2018) Reklama suplementów diety – analiza prawna.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 1: 130-142
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n1_s130.pdf

Autor	Jarosław Maj, Elżbieta Szymańska
Tytuł	Zmiany w powierzchni gospodarstw rolnych w Polsce w latach 2010-2017
Title	CHANGES OF THE AREA OF FARMS IN POLAND IN 2010-2017
Słowa kluczowe	gospodarstwo rolne, struktura agrarna, zmiany powierzchni
Key words	farm, agrarian structure, changes of the area
Abstrakt	Celem badań była ocena zmian w powierzchni i strukturze gospodarstw rolnych w latach 2010-2016. Przeanalizowano zmiany liczby gospodarstw rolnych o różnej powierzchni oraz ich strukturze. Źródłem danych do analizy była literatura przedmiotu oraz dane statystyki masowej. Z badań wynika, że struktura obszarowa gospodarstw w Polsce, pomimo zmian, jest wciąż niekorzystna, ponieważ wśród gospodarstw dominują małe jednostki. Dotychczasowe regulacje prawne, które miały na celu utworzenie z tych gospodarstw podstaw nowoczesnego, konkurencyjnego rolnictwa w Polsce, nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. Powierzchnia gospodarstw rolnych oraz odsetek dużych, silnych ekonomicznie jednostek zwiększa się zbyt wolno. Świadczy to o potrzebie poszukiwania nowych, skutecznych narzędzi, które przyspieszą tempo zmian strukturalnych w rolnictwie.
Abstract	The aim of the study was to assess changes in the area and structure of agricultural holdings in 2010-2016. An analysis was made of the changes in the number of farms of different sizes and their structure. The source of data was the subject literature and public statistics data. Research shows that area structure of farms in Poland, despite the changes, is still unfavorable, as small farms dominate. The previous legal regulations, which were aimed at creating from these farms the basis of modern, competitive agriculture in Poland did not bring the expected results. The area of farms and the percentage of large, economically strong units increases, but too slowly. This indicates the need to search for new, effective tools that will accelerate the pace of structural changes in agriculture.
Cytowanie	Maj J., Szymańska E. (2018) Zmiany w powierzchni gospodarstw rolnych w Polsce w latach 2010-2017.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 105, z. 2: 50-58
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2018_n2_s50.pdf

Autor	Michał Brożyna, Justyna Pijanowska
Tytuł	Wybrane aspekty prawne obrotu zasobami ziemi rolniczej w Polsce po zmianie prawa w 2016 roku
Title	Selected legal aspects of turnover of agricultural land resources in Poland after the change of law in 2016
Słowa kluczowe	ziemia rolna, prawo, obrót
Key words	agricultural land, law, turnover
Abstrakt	W związku z zakończeniem 30 kwietnia 2016 roku ograniczeń w nabywaniu ziemi rolnej przez podmioty w krajów Unii Europejskiej doszło do zmiany ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. W trakcie prac prawodawczych podnoszono, że ustawodawca chcąc chronić rodzimych nabywców ziemi rolniczej (tj. polskich rolników indywidualnych oraz przedsiębiorców rolnych) przed inwestorami z innych krajów UE, de facto wprowadził regulacje, które ograniczyły bądź utrudniły dostęp do tego rynku również obywatelom polskim. Celem opracowania jest wskazanie tych nowych regulacji, których wprowadzenie spowodowało lub może spowodować trudności w praktyce stosowania prawa, polegające na niemożności nabycia nieruchomości rolnych przez zainteresowane tym podmioty będące obywatelami polskimi.
Abstract	On 30 April 2016 restrictions on the purchase of agricultural land by entities from European Union countries were to end. Therefore, the Act on shaping the agricultural system was changed. During the legislative work, it was pointed out that the legislator, wanting to protect native agricultural market participants (Polish individual farmers and agricultural entrepreneurs) against foreign entities interested in accessing Polish agricultural real estate, (we are talking here only about citizens and entrepreneurs from other EU Member States) de facto introduced regulations that limited access to this market also to Polish citizens or made it difficult. The aim of the study is to indicate these new regulations, the introduction of which caused or may cause difficulties in the practice of application of law consisting in the inability of the property to acquire agricultural real estate by interested entities that are Polish citizens
Cytowanie	Brożyna M., Pijanowska J. (2018) Wybrane aspekty prawne obrotu zasobami ziemi rolniczej w Polsce po zmianie prawa w 2016 roku.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 123: 43-53
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2018_n123_s43.pdf

Autor	Małgorzata Frańczuk
Tytuł	Rozwój rynku listów zastawnych w Polsce w kontekście nowych zmian regulacyjnych
Title	The covered bonds market development perspectives in the context of new regulations
Słowa kluczowe	listy zastawne, banki hipoteczne, kredyty hipoteczne, płynność długoterminowa
Key words	covered bonds, mortgage banks, mortgage loans, long-term liquidity
Abstrakt	Listy zastawne są papierami wartościowymi, których celem emisji ma być refinansowanie kredytów hipotecznych udzielanych przez banki. W Polsce listy zastawne są wciąż mało popularne pomimo, że regulacje prawne w tym zakresie istnieją od 1997 roku. W artykule zwrócono uwagę na problem niewielkiego rozwoju listów zastawnych w Polsce oraz na szanse ich rozwoju w kontekście znowelizowanej ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych oraz nowo wprowadzonych do polskiego porządku prawnego unijnej dyrektywy CRD IV oraz rozporządzenia CRR (tzw. pakietu CRD IV/CRR). W artykule opisano także sposób funkcjonowania listów zastawnych, banków hipotecznych i kredytu hipotecznego.
Abstract	Covered bonds are securities which purpose of the issue is to be the refinancing of mortgage loans granting by banks. In Poland, covered bonds are still undeveloped, although the legislation in this area has existed since 1997. The article draws attention to the problem of a small development of covered bonds in Poland and the chances of their development in the context of the amended Act on Covered Bonds and Mortgage Banks and the newly introduced into the Polish legal order of the EU directive CRD IV and CRR regulation (called CRD IV/CRR package). In the article it is also described the way of functioning of covered bonds, mortgage banks and mortgage loan.
Cytowanie	Frańczuk M. (2017) Rozwój rynku listów zastawnych w Polsce w kontekście nowych zmian regulacyjnych.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 1: 29-43
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2017_n1_s29.pdf

Autor	Alina Syp
Tytuł	Emisje gazów cieplarnianych z rolnictwa w latach 1990-2014
Title	Greenhouse Gas Emissions from Agriculture in 1990-2014
Słowa kluczowe	emisje gazów cieplarnianych, rolnictwo, świat, Unia Europejska
Key words	greenhouse gas emissions, agriculture, World, European Union, Poland
Abstrakt	Rolnictwo jest drugim po sektorze energii emitentem gazów cieplarnianych (GHG), których stężenie w atmosferze wzrasta w wyniku działalności człowieka. W celu ograniczenia emisji GHG kraje ratyfikujące porozumienie z Kioto zobowiązały się do sporządzania rocznych raportów emisji oraz do ich redukcji. Celem badań była analiza zmian wielkości emisji z rolnictwa na świecie, w Unii Europejskiej (UE) i Polsce w latach 1990-2014. W badaniach wykorzystano bazę danych Organizacji Narodów Zjednoczonych do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAOSTAT), Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC) oraz Światowego Instytutu Zasobów (CAIT). Z przeprowadzonej analizy wynika, że w badanym okresie na świecie nastąpił wzrost emisji GHG ogółem o 85%, a w rolnictwie o 15%. Jednakże UE należąca do grupy krajów rozwiniętych tj. Aneksu I obniżyła emisje ogółem i z rolnictwa odpowiednio o 24 i 23%. Redukcja emisji była efektem wdrażania pro środowiskowych regulacji prawnych.
Abstract	Agriculture is the second, after energy sector, emitter of greenhouse gasses (GHG), of which increased concentrations in the atmosphere are caused by human activities. In order to reduce GHG, parties ratifying the Kioto protocol have committed to prepare annual emission reports and pledged to reduce emissions. The aim of the study was to analyse changes of agricultural emissions in the World, the European Union (EU) and Poland in 1990-2014. The research uses the United Nations Food and Agricultural database (FAOSTAT), United Nations Framework Convention on Climate Chang (UNFCCC) and World Resources Institute (CAIT) databases. The analysis shows that in the World, in the examined period the total GHG emissions increased by 85%, whereas in agriculture by 15%. However, the EU as a member of Annex I parties had reduced total and agricultural emissions by 24% and 23%, respectively. The reduction of emissions was the result of the implementation of pro-environmental regulations.
Cytowanie	Syp A. (2017) Emisje gazów cieplarnianych z rolnictwa w latach 1990-2014.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 2: 244-255
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n2_s244.pdf

Autor	Anetta Zielińska
Tytuł	Ocena zależności pomiędzy składką na ubezpieczenie wypadkowe a profilaktyką BHP w przedsiębiorstwach przemysłu spożywczego
Title	EVALUATION OF BENEFITS BETWEEN ACCIDENTAL INSURANCE AND PROFILES OF HEALTH AND SAFETY IN FOOD INDUSTRY COMPANIES
Słowa kluczowe	regresja liniowa, składka na ubezpieczenie wypadkowe, kategoria ryzyka
Key words	linear regression, accident insurance premium, risk category
Abstrakt	Artykuł dotyczy oceny związku między poziomem odprowadzanych składek na ubezpieczenie wypadkowe a poziomem kosztów na działalność profilaktyczną w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, które nie obejmują kosztów tych składek, w przedsiębiorstwach spożywczych w województwie łódzkim. Oszacowane modele regresji liniowej kosztów na działalność profilaktyczną względem wysokości składki na ubezpieczenie wypadkowe wskazały istnienie dodatniej zależności między tymi zmiennymi.
Abstract	The paper makes an attempt to evaluate the dependence between the level of the coverage of the accident insur­ance and the level of the costs of the work safety regulation prevention that does not include the cost of the contribu­tion. It highlights the dependence of the costs/expenditure of the contribution of the accident insurance payed by the employers and the costs/expenditure of the employers in the range of the implementation of objectives of accident prevention at food industry companies in the Łódź region. In the course of the study the models of rectilinear costs regression on the prevention activity in regard to the level of the contribution of the accident insurance have been evaluated. The models indicated the existence of added/positive dependence between the variables.
Cytowanie	Zielińska A. (2017) Ocena zależności pomiędzy składką na ubezpieczenie wypadkowe a profilaktyką BHP w przedsiębiorstwach przemysłu spożywczego.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 104, z. 3: 106-115
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2017_n3_s106.pdf

Autor	Agnieszka Deresz, Marian Podstawka
Tytuł	Zróżnicowanie obciążeń fiskalnych dochodów osób fizycznych w Polsce
Title	DIFFERENTIATION OF TAX BURDEN ON INDIVIDUAL TAXPAYERS IN POLEN
Słowa kluczowe	pozarolnicza działalność gospodarcza, wynagrodzenia z innych źródeł przychodów, składki na ubezpieczenia społeczne, składka na ubezpieczenie zdrowotne, podatek należny
Key words	non-agricultural activities, income from other sources, social security contribution, health insurance contribution, tax due
Abstrakt	Opodatkowanie to złożone zjawisko społeczne, gospodarcze, a także politycznoustrojowe i prawne. Podatki były i są przede wszystkim narzędziem służącym do gromadzenia przez państwo środków niezbędnych do realizacji jego zadań. Ponadto podatki są związane z regulowaniem procesów gospodarczych i społecznych, co oznacza, że podatki pełnią funkcje: redystrybucyjną, stymulacyjną i alokacyjną. Znaczenie gospodarczo społeczne podatków polega na tym, że skutkiem ich nakładania jest zmiana sytuacji dochodowej i majątkowej podatników, co wpływa na podejmowane ich decyzje: gospodarcze, konsumpcyjne, o oszczędzaniu, itp. Zmiany systemu podatkowego w latach 2008-2015, miały wpływ na kształtowanie się nominalnych i efektywnych stawek podatkowych. Wysokości obciążeń podatkowych i innych obciążeń fiskalnych nakładanych na poszczególne grupy podatników spowodowały zmiany w obciążeniu ich dochodów. Celem artykułu jest ocena rozkładu obciążeń fiskalnych w Polsce w latach 2008-2015. W opracowaniu, na podstawie przedmiotowej oceny, podjęto próbę weryfikacji hipotezy, że obciążenia fiskalne nakładane na osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą są niższe w porównaniu z opodatkowaniem wynagrodzeń z innych źródeł przychodów.
Abstract	Taxation has been a complex social, economic, political and legal issue. Taxes have always been and will primarily remain as a tool for the state to gather essential means to perform its functions. Furthermore, taxes have been linked with regulation of economic and social processes, which means, that taxes fulfill following functions: redistributive, stimulus and allocative. Socioeconomic meaning of taxes is reflected in the fact that as a result of imposing taxes the financial and profitable situation of taxpayers changes which influences their decisions: economic, consumption, or about saving etc. Changes in the tax system in 2008-2015 have affected the shape of nominative and effective tax rates. The amount of tax burdens and other fiscal impositions on certain groups of taxpayers caused changes in charging their income. The aim of this article is to evaluate tax burdens in Poland in 2008-2015. Based on this evaluation, an attempt of verifying hypotheses has been made on assumption that tax burdens imposed on individuals involved in nonagricultural activities are lower in comparison with taxation of income from other sources.
Cytowanie	Deresz A., Podstawka M. (2017) Zróżnicowanie obciążeń fiskalnych dochodów osób fizycznych w Polsce.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 18(67): 30-41
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2017_n67_s30.pdf

Autor	Agnieszka Parlińska, Maria Parlińska
Tytuł	The Crop Insurance Systems in Poland Towards the EU
Title
Słowa kluczowe	crop insurance, subsidies, risk
Key words
Abstrakt	The increasing number of unfavorable conditions of agricultural production causes the farmers to suffer severe losses in their activity. At the same time, the increase in the profitability of agricultural production, the support of numerous European Union funds, led to increased interest in insurance as an instrument supporting agricultural risk management. Hence, both the agricultural industry and the insurance industry see the need to create an effective agricultural and livestock insurance system. The paper examines the changes and scope of crop insurance in Poland towards the European Countries. There were presented issues connecting to policies, regulation and state aid rules, crop insurance level in EU countries and characteristic of the crop insurance market – case study Poland. There was used descriptive and comparative methods, as well as the selected statistical method. The analysis was performed in the years 2005-2016.
Abstract
Cytowanie	Parlińska A., Parlińska M. (2017) The Crop Insurance Systems in Poland Towards the EU.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 4: 228-235
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n4_s228.pdf

Autor	Agnieszka Sobolewska, Mariusz Sobolewski
Tytuł	Wpływ regulacji prawnych na gospodarkę odpadami komunalnymi w wybranych gminach wiejskich
Title	THE IMPACT OF REGULATION ON MUNICIPAL WASTE MANAGEMENT IN SELECTED RURAL DISTRICT
Słowa kluczowe	odpady, gospodarka odpadami komunalnymi, obszary wiejskie
Key words	household waste, municipal waste management, rural areas
Abstrakt	Celem pracy jest określenie zmian w gospodarce odpadami komunalnymi na terenach wiejskich, które wystąpiły po wprowadzeniu w 2012 roku nowego systemu zbierania i zagospodarowania tych odpadów. Badaniami objęto gminy wiejskie powiatów bielskiego oraz hajnowskiego. Uzyskane wyniki pokazują, że wprowadzone zmiany przyczyniły się do poprawy stanu gospodarki odpadami komunalnymi na terenach wiejskich. W gminach objętych badaniami ilość odbieranych odpadów komunalnych wzrosła o około 42 kg/mieszkańca/rok. Jednocześnie znaczna część mieszkańców (ponad 93%) rozpoczęła selektywną zbiórkę odpadów. Zmiana systemu spowodowała wzrost kosztów ponoszonych przez właścicieli nieruchomości. W najczęściej występujących na badanym terenie gospodarstwach dwuosobowych opłaty za odbiór odpadów wzrosły od 51 do 533% w zależności od gminy i sposobu zbierania odpadów (odpady zmieszane lub zbierane w sposób selektywny).
Abstract	The objective of this article is to determine changes in municipal waste management in rural areas after introduction of a new waste management system in 2012. The study includes rural districts of Bielski and Hajnowski administrative districts. The results show that the changes made have contributed to the improvement of waste management in rural areas. The amount of municipal waste collected increased by about 42 kg/inhabitant/year. A considerable part of the population (above 93%) started to separate waste. The new waste management system resulted in considerable costs increase. In a two-person households, which constitute the most in this analysis, the charges for municipal waste disposal increased from 51 to 533%, depending on the rural district and the method of waste collection (mixed waste, separated waste).
Cytowanie	Sobolewska A., Sobolewski M. (2017) Wpływ regulacji prawnych na gospodarkę odpadami komunalnymi w wybranych gminach wiejskich.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 120: 83-95
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2017_n120_s83.pdf

Autor	Irena Ozimek, Natalia Przeździecka-Czyżewska, Julita Szlachciuk
Tytuł	Zafałszowania artykułów rolno-spożywczych w świetle regulacji prawnych oraz działań organów urzędowej kontroli żywności w Polsce
Title	THE AGRICULTURAL AND FOOD PRODUCTS ADULTERATION IN THE EYES OF THE LEGAL REGULATIONS AND ACTIVITIES OF THE OFFICIAL FOOD CONTROL AUTHORITIES IN POLAND
Słowa kluczowe	konsument żywności, zafałszowania żywności, artykuły rolno- spożywcze, urzędowa kontrola żywności
Key words	consumers of food, food adulteration, agricultural and food products, official food control authorities
Abstrakt	Celem badań było przedstawienie regulacji prawnych dotyczących kwestii zafałszowań na rynku artykułów rolno-spożywczych oraz efektów działań IJHARS w tym zakresie. Badaniami objęto polskie i unijne regulacje prawne poruszające kwestię nieprawidłowości i odpowiedzialności przedsiębiorców na rynku żywności. Cel ten zrealizowano poprzez analizę danych wtórnych, tj. aktów prawnych oraz dostępnych wyników kontroli przeprowadzonych w latach 2009–2017 przez organy urzędowej kontroli żywności. Szczególną uwagę zwrócono na analizę decyzji administracyjnych wydanych przez IJHARS na podstawie art. 29 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, dotyczących zafałszowań artykułów rolno-spożywczych, które są upubliczniane na stronie internetowej inspekcji. Wyniki działań kontrolnych wskazują na zasadność prowadzenia dalszych działań kontrolnych, zwłaszcza w zakresie etykietowania żywności.
Abstract	The aim of the research was to present legal regulations concerning adulteration on the market of agricultural and food products, and the effects of actions taken by IJHARS in this regard. The study has covered the Polish and EU legal regulations concerning the issues of irregularities and of the liability of entrepreneurs on the foodstuffs market. This goal has been achieved by analysing secondary data, i.e. legal acts and the available results of the inspections conducted in 2009–2017 by the official food control authorities. The administrative decisions issued by IJHARS pursuant to Article 29 of the Act on Merchantable Quality of Agricultural and Food Products, concerning the adulteration of agricultural and food products, which are published on the Inspection’s website, have been analysed in particular detail. The results of the control activities indicate that further control activities are justified, in particular with regard to food labelling.
Cytowanie	Ozimek I., Przeździecka-Czyżewska N., Szlachciuk J. (2017) Zafałszowania artykułów rolno-spożywczych w świetle regulacji prawnych oraz działań organów urzędowej kontroli żywności w Polsce.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 120: 97-109
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2017_n120_s97.pdf

Autor	Jacek Tomaszewski
Tytuł	Fundusze inwestycji odpowiedzialnych społecznie w Europie – struktura i trendy rozwojowe
Title	Socially responsible investment funds in Europe – development trends
Słowa kluczowe	fundusze inwestycyjne, inwestycje odpowiedzialne społecznie, zarządzanie aktywami
Key words	investment funds, socially responsible investing, asset management
Abstrakt	Celem opracowania jest ocena skali i dynamiki rozwoju sektora inwestycji odpowiedzialnych społecznie (SRI) w Europie. W badaniu skoncentrowano się na analizie aktywności funduszy inwestycyjnych dostępnych dla inwestorów detalicznych ze względu na dostępność obiektywnych danych źródłowych uwzględniających rygorystyczne definicje inwestycji SRI. Badanie potwierdza dynamiczny rozwój skali inwestycji SRI, zwłaszcza w okresie po kryzysie finansowym, przy znacznym zróżnicowaniu geograficznym tej aktywności. Za istotnym czynnik sprzyjający rozwojowi inwestycji SRI należy uznać regulacje prawne wspierające tego rodzaju działalność w liderujących państwach.
Abstract	The aim of the study is to assess the size and dynamics of the socially responsible investments sector in Europe. Study concentrates on analyzing the activity of investment funds available to retail investors due to objective nature of the source data and rigorous definition of responsible investments with regard to such funds. The research confirms the dynamic increase in the size of SRI investments, especially during the period following the global financial crisis. Significant geographical variations are observed, however. Favorable legal regulations are noticed as important incentive supporting the growth of SRI investments in leading countries.
Cytowanie	Tomaszewski J. (2016) Fundusze inwestycji odpowiedzialnych społecznie w Europie – struktura i trendy rozwojowe.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 2: 17-26
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2016_n2_s17.pdf

Autor	Mateusz Folwarski
Tytuł	Wpływ kredytów bankowych na wzrost gospodarczy w Polsce
Title	The impact of bank credit on economic growth in Poland
Słowa kluczowe	kredyt bankowy, wzrost gospodarczy, gospodarstwa domowe
Key words	credit, economic growth, households
Abstrakt	Banki w Polsce w czasie kryzysu finansowego 2007–2009 i zaraz bezpośrednio po nim w znaczny sposób ograniczyły akcję kredytową (m.in. poprzez regulacje kredytów mieszkaniowych w walucie obcej dla gospodarstw domowych oraz dla przedsiębiorstw z obawy przed „złymi kredytami”). Kredyt może stanowić zarówno w szerokim, jak i wąskim ujęciu szansę oraz zagrożenie dla różnych podmiotów gospodarczych całego kraju. Polska jest jednym z liderów wzrostu kredytów w całej Unii Europejskiej, niemniej w Polsce kredyty udzielane przez sektor bankowy są coraz to lepiej spłacane, zaś analiza skłonności i zdolności do spłaty tych kredytów jest coraz dokładniej analizowana przez banki. W opracowaniu wskazano na istotne powiązanie zmian kredytowania sektora niefinansowego przez banki w Polsce na zmiany wzrostu gospodarczego. Ukazano istotną, bardzo dużą zależność między wzrostem kredytów mieszkaniowych dla gospodarstw domowych a wzrostem PKB.
Abstract	Banks during the financial crisis 2007–2009 and immediately after it significantly reduced lending (including through the regulation of mortgage loans in foreign currency for households and companies for fear of “bad loans”). The loan can provide a broad and narrow term, as an opportunity and a threat to the various economic operators and the entire country. Poland is one of the leaders in credit growth across the European Union but in Poland credits granted by the banking sector are increasingly better paid, and the analysis of the tendencies and ability to repay these loans is more precisely analyzed by financial institutions. The study identifies significant link between changes in non-financial sector lending by banks in Poland, along with changes in economic growth. It shows important, a high correlation between the increase in housing loans to households and GDP growth.
Cytowanie	Folwarski M. (2016) Wpływ kredytów bankowych na wzrost gospodarczy w Polsce.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 3: 5-14
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2016_n3_s5.pdf