Wyniki wyszukiwania

Autor	Andrii Doronin, Olena Polishchuk, Vitalii Rybchak
Tytuł	Potential of renewable sources in Ukraine
Title
Słowa kluczowe	bioethanol, biodiesel, biogas, energy safety, energy consumption, renewable energy sources, production potential, alternative kinds of fuel
Key words
Abstrakt	Bearing in mind a serious dependence of Ukraine on the import of oil products, it isof great significance for Ukraine to develop own manufacture and to increase the share of oilproduct substitution with biofuel. It is not possible to develop biofuel market without solvinga number of economic and organizational problems, which is why it is expedient to introducefinancial-economic stimuli for biofuel producers and to build a stable demand for alternativekinds of fuel. In Ukraine the manufacture of alternative fuels almost terminated, however thesolution of the problem of biofuel manufacture will depend on the coordination of joint actionsof the state, participants of market relations and the development of the system of measuresaimed at the creation of pre-conditions to enhance a competitive biofuel market in Ukraine,taking into consideration foreign experience and current tendencies of the manufacture anduse of the alternative energy sources.
Abstract
Cytowanie	Doronin A., Polishchuk O., Rybchak V.
HTML	wersja html
Pełny tekst	TIRR_2021_n15_s25.pdf

Autor	Wojciech Florkowski, Anna Klepacka
Tytuł	The Wood Pellet Sector: Barriers to Growth and Opinions of Manufacturers in Poland
Title	The Wood Pellet Sector: Barriers to Growth and Opinions of Manufacturers in Poland
Słowa kluczowe	renewable energy, wood pellet stoves, raw material, imports, quality, rural household
Key words	renewable energy, wood pellet stoves, raw material, imports, quality, rural household
Abstrakt	Biomass is a major source of renewable energy in the EU and Poland, stimulating the growth of the wood pellet sector. Wood pellet demand is stimulated by a complex interaction of market forces and policies including EU climate, energy, and environmental regulations, Poland’s program to improve air quality, and subsidies for the replacement of inefficient stoves used by households. This article focuses on the growth of the wood pellet industry, imports and exports in Poland, and wood pellet quality and use by households. The main issues faced by the EU wood pellet sector between 2013 and 2016 are further considered in the context of opinions of Polish wood pellet manufacturers. Industry opinions were collected in response to an open-ended question that probed for the main issues faced by wood pellet producers during the survey implemented by the authors in 2019. Respondents identified difficulties in obtaining raw material for pellet production and poor pellet quality as major problems. Although the majority did not feel concerned about competition from imported wood pellets, a small number of respondents viewed such competition as a problem reflecting the reversal of decreasing imports in 2017. Overall, the domestic wood pellet industry can be expected to grow because of increasing pressure to expand the use of renewable energy and will be driven by the household sector switching to more efficient, wood burning stoves. Additionally, the expanding area of private Polish forests may become a source of much-needed raw material for wood pellet manufacturing.
Abstract	Biomass is a major source of renewable energy in the EU and Poland, stimulating the growth of the wood pellet sector. Wood pellet demand is stimulated by a complex interaction of market forces and policies including EU climate, energy, and environmental regulations, Poland’s program to improve air quality, and subsidies for the replacement of inefficient stoves used by households. This article focuses on the growth of the wood pellet industry, imports and exports in Poland, and wood pellet quality and use by households. The main issues faced by the EU wood pellet sector between 2013 and 2016 are further considered in the context of opinions of Polish wood pellet manufacturers. Industry opinions were collected in response to an open-ended question that probed for the main issues faced by wood pellet producers during the survey implemented by the authors in 2019. Respondents identified difficulties in obtaining raw material for pellet production and poor pellet quality as major problems. Although the majority did not feel concerned about competition from imported wood pellets, a small number of respondents viewed such competition as a problem reflecting the reversal of decreasing imports in 2017. Overall, the domestic wood pellet industry can be expected to grow because of increasing pressure to expand the use of renewable energy and will be driven by the household sector switching to more efficient, wood burning stoves. Additionally, the expanding area of private Polish forests may become a source of much-needed raw material for wood pellet manufacturing.
Cytowanie	Florkowski W., Klepacka A. (2019) The Wood Pellet Sector: Barriers to Growth and Opinions of Manufacturers in Poland.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 19(34), z. 4: 9-18
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2019_T19(34)_n4_s9.pdf

Autor	Małgorzata Błażejowska, Waldemar Gostomczyk
Tytuł	Warunki tworzenia i stan rozwoju spółdzielni i klastrów energetycznych w Polsce na tle doświadczeń niemieckich
Title	Conditions for the Creation and State of Development of Cooperatives and Energy Clusters in Poland Compared with Germany
Słowa kluczowe	spółdzielnie energetyczne, klastry energii, energia odnawialna, rozwój lokalny
Key words	energy co-operatives, energy clusters, renewable energy, local development
Abstrakt	W polityce energetycznej wykorzystywane są różne formy organizacyjne. Na szczeblu lokalnym i regionalnym doskonale sprawdzają się spółdzielnie energetyczne i klastry energii. Ich główne zalety to: uspołecznienie procesu wytwórczego, łączenie celów społecznych i ekonomicznych oraz korzystny wpływ na poprawę stanu środowiska naturalnego. Celem artykułu było rozpoznanie warunków i stanu rozwoju spółdzielni energetycznych i klastrów energii w Polsce i ich wpływu na rozwój lokalny oraz całego sektora energetycznego na tle doświadczeń niemieckich. W Niemczech funkcjonuje najwięcej spółdzielni energetycznych w Unii Europejskiej. Prowadzą one do rozwoju na szeroką skalę energetyki obywatelskiej, w której integrują się interesy wytwórców i konsumentów energii. Przeprowadzona analiza pozwoliła wywnioskować, że spółdzielnie energetyczne powinny mieć elastyczne struktury wynikające z lokalnych potrzeb i możliwości, zaczynając od spółdzielni socjalnych do struktur funkcjonujących w formie klastrów o zasięgu regionalnym.
Abstract	In energy policy, various organizational forms are used. At local and regional levels, energy cooperatives and energy clusters are perfect. Their main advantages are: socialization of the production process, combining social and economic goals and a beneficial effect on the improvement of the natural environment. The aim of the article was to recognize the conditions and state of development of energy cooperatives and energy clusters in Poland and their impact on local development and the entire energy sector as compared with similar activities in Germany. Germany has the largest number of energy cooperatives that operate in the European Union. They lead to the development of civic energy in which the interests of energy producers and consumers are integrated on a large scale. The conducted analysis led to the conclusion that energy cooperatives should have flexible structures resulting from local needs and possibilities, starting from social cooperatives to structures functioning in the form of regional clusters
Cytowanie	Błażejowska M., Gostomczyk W. (2018) Warunki tworzenia i stan rozwoju spółdzielni i klastrów energetycznych w Polsce na tle doświadczeń niemieckich.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 20-32
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n2_s20.pdf

Autor	Jarosław Gołębiewski
Tytuł	Zmiany na rynku energii odnawialnej w Unii Europejskiej w kontekście strategii cyrkularnej biogospodarki
Title	Changes in the market of energy from renewable sources in the UE under the conditions of the strategy of circular bioeconomy
Słowa kluczowe	gospodarka o obiegu zamkniętym, bioenergia, odpady
Key words	circular economy, bioenergy, waste
Abstrakt	Zwiększające się wraz z rozwojem cywilizacyjnym zapotrzebowanie na energię, przy wyczerpywaniu się jej tradycyjnych zasobów – głównie paliw kopalnych oraz towarzyszący ich zużyciu wzrost zanieczyszczenia środowiska naturalnego, powodują zwiększenie zainteresowania wykorzystaniem energii ze źródeł odnawialnych. W opracowaniu dokonano oceny zmian w produkcji i zużyciu energii ze źródeł odnawialnych w warunkach rozwoju cyrkularnej biogospodarki. Przedstawiono ogólną strukturę rynku energii, a następnie przeanalizowano znaczenie bioenergii, pozostałych OZE i energii pochodzącej z odpadów w systemie energetycznym UE. Badania wykazały, że dotychczasowa polityka UE przyniosła znaczący wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii w strukturze produkcji i zużycia energii w UE. Stwierdzono także, że wykorzystanie odpadów w produkcji energii jest w UE niskie i znacznie zróżnicowane między poszczególnymi krajami członkowskimi.
Abstract	The study evaluates changes in the production and consumption of energy from renewable sources in the conditions of the development of circular bioeconomy. The general structure of the energy market was presented and then the importance of bioenergy, other renewable energy sources and energy from waste in the EU energy system was analyzed. Research shows that the current EU policy has brought a significant increase in the use of renewable energy sources in the structure of energy production and consumption in the EU. It was also found that the use of waste in energy production in the EU is low and significantly diversified in individual member states.
Cytowanie	Gołębiewski J. (2018) Zmiany na rynku energii odnawialnej w Unii Europejskiej w kontekście strategii cyrkularnej biogospodarki.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 105, z. 2: 82-92
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2018_n2_s82.pdf

Autor	Ján Gaduš, Martin Mariš, Eleonóra Marišová, Agnieszka Parlińska
Tytuł	Legal Regulations and the Perspectives of Renewable Energy Policy in Selected EU Member States
Title	Legal Regulations and the Perspectives of Renewable Energy Policy in Selected EU Member States
Słowa kluczowe	energetics, EU energy policy, renewable energy policy, national targets, primary-secondary legislation
Key words	energetics, EU energy policy, renewable energy policy, national targets, primary-secondary legislation
Abstrakt	The main objective of the paper is an evaluation of the development of the use of the RES in V4 countries compared to the EU-28 average and assessment, if national strategic goals regarding the share of the RES on gross inland energy consumption are achievable till 2020. To achieve the main aim of the paper it was decided to apply Brown triple exponential smoothing model as a main research method. Based on gathered results and using the extrapolation for making the forecast till do 2020 it was found out, that Slovakia might track the national target with point estimation of 16.25% (90% CI: 13.98:18.53), Czech Republic 12.75% (90% CI: 10.44:15.06), Poland 19.9% (90% CI: 16.42: 23.37). In case of Hungary, it might fail to reach the national target with point estimation of 10.42% (90% CI:8.87:11.98) and overall EU in average will not be able to reach common target with point estimation of 15.94% (90% CI:13.08:18.8).
Abstract	The main objective of the paper is an evaluation of the development of the use of the RES in V4 countries compared to the EU-28 average and assessment, if national strategic goals regarding the share of the RES on gross inland energy consumption are achievable till 2020. To achieve the main aim of the paper it was decided to apply Brown triple exponential smoothing model as a main research method. Based on gathered results and using the extrapolation for making the forecast till do 2020 it was found out, that Slovakia might track the national target with point estimation of 16.25% (90% CI: 13.98:18.53), Czech Republic 12.75% (90% CI: 10.44:15.06), Poland 19.9% (90% CI: 16.42: 23.37). In case of Hungary, it might fail to reach the national target with point estimation of 10.42% (90% CI:8.87:11.98) and overall EU in average will not be able to reach common target with point estimation of 15.94% (90% CI:13.08:18.8).
Cytowanie	Gaduš J., Mariš M., Marišová E., Parlińska A. (2018) Legal Regulations and the Perspectives of Renewable Energy Policy in Selected EU Member States.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 3: 216-228
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n3_s216.pdf

Autor	Piotr Gradziuk, Barbara Gradziuk
Tytuł	EMPLOYMENT IMPACTS OF RENEWABLE ENERGY IN UE
Title
Słowa kluczowe	renewable energy sources, employment, panel estimation
Key words
Abstrakt	In the world renewable energy sector, including large hydropower, employed 10.3 million people, directly and indirectly, in 2017. This represents an increase of 5.3% over the number reported the previous year. The aim of the executed research is to determine the influence of harvesting renewable energy on the labour market in EU. Eurostat databases provided a source of empirical data concerning the amount of produced energy. The following sectors were considered: solid biofuels, biogas, liquid biofuels, geothermal, hydropower, municipal waste, solar photovoltaic, solar thermal, wind power and heat pumps. The research concerned 28 Member States of the EU between 2009 and 2016. Panel estimation was used as means of empirical indication of relations between the variables. The obtained models are adjusted to the empirical data, the rectified coefficient of determination equalled, depending on the sector, 0.828 (liquid biofuels) to 0.981 (solid biofuels). The analysed models show that throughout the examined period, the solar and wind power sectors were the ones that consumed the larger amount of work. As it was indicated above, these sectors are considered the most innovative and technologically advanced ones and thus, the employment rates seem to decreased in the shorter time.
Abstract
Cytowanie	Gradziuk P., Gradziuk B.
HTML	wersja html
Pełny tekst	ESARE_2018_n1_s259.pdf

Autor	Anna Klepacka
Tytuł	Sustainable Development and Renewable Energy Sectors: Selected Indicators in European Union and Poland
Title	Sustainable Development and Renewable Energy Sectors: Selected Indicators in European Union and Poland
Słowa kluczowe	sustainable development, renewable energy, UE, Poland
Key words	sustainable development, renewable energy, UE, Poland
Abstrakt	The aim of this article was to show the position of Poland in the renewable energy subsectors among the European Union countries. The research covered the areas of biomass, solar heating and heat pumps, showing the degree of their utilization, power required to drive the system and their production in 2016. The provided information was supplemented with a revenues per employee in thousand euros in chosen subsectors of renewable energy sources in the year 2016. The main tool for carrying out the set objective was the use of descriptive and comparative methods. The results of the survey demonstrated Poland’s prominent place in the sector of liquid biofuels (1st place in EU), thanks to the significant supply of raw materials as well as development perspectives in solar energy, which is confirmed by the world's statistics indicating a record number of photovoltaic installations fitted (PV).
Abstract	The aim of this article was to show the position of Poland in the renewable energy subsectors among the European Union countries. The research covered the areas of biomass, solar heating and heat pumps, showing the degree of their utilization, power required to drive the system and their production in 2016. The provided information was supplemented with a revenues per employee in thousand euros in chosen subsectors of renewable energy sources in the year 2016. The main tool for carrying out the set objective was the use of descriptive and comparative methods. The results of the survey demonstrated Poland’s prominent place in the sector of liquid biofuels (1st place in EU), thanks to the significant supply of raw materials as well as development perspectives in solar energy, which is confirmed by the world's statistics indicating a record number of photovoltaic installations fitted (PV).
Cytowanie	Klepacka A. (2018) Sustainable Development and Renewable Energy Sectors: Selected Indicators in European Union and Poland.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 4: 250-258
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n4_s250.pdf

Autor	Dorota Janiszewska, Luiza Ossowska
Tytuł	Diversification of European Union Member States Due to the Production of Renewable Energy from Agriculture and Forestry
Title	Diversification of European Union Member States Due to the Production of Renewable Energy from Agriculture and Forestry
Słowa kluczowe	agricultural biomass, forest biomass, European Union countries, production of renewable energy
Key words	agricultural biomass, forest biomass, European Union countries, production of renewable energy
Abstrakt	The main objective of this article is to discuss the diversity of European Union countries in terms of their production of renewable energy from agriculture and forestry. The analysis includes 28 EU countries. Figures come from 2013-2015. Diversification of European Union members was conducted using cluster analysis. The following diagnostic features were used for the analysis: production of renewable energy from agriculture, share of agriculture in production of renewable energy, change in the production of renewable energy from agriculture in 2013-2015, production of renewable energy from forestry, share of forestry in production of renewable energy, change in the production of renewable energy from forestry in 2013-2015. As a result of the cluster analysis examined regions were divided into five groups.
Abstract	The main objective of this article is to discuss the diversity of European Union countries in terms of their production of renewable energy from agriculture and forestry. The analysis includes 28 EU countries. Figures come from 2013-2015. Diversification of European Union members was conducted using cluster analysis. The following diagnostic features were used for the analysis: production of renewable energy from agriculture, share of agriculture in production of renewable energy, change in the production of renewable energy from agriculture in 2013-2015, production of renewable energy from forestry, share of forestry in production of renewable energy, change in the production of renewable energy from forestry in 2013-2015. As a result of the cluster analysis examined regions were divided into five groups.
Cytowanie	Janiszewska D., Ossowska L. (2018) Diversification of European Union Member States Due to the Production of Renewable Energy from Agriculture and Forestry.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 95-104
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n2_s95.pdf

Autor	Waldemar Gostomczyk
Tytuł	System aukcyjny jako nowy sposób wspierania OZE
Title	The Auction System as a New Way to Promote Renewable Energy
Słowa kluczowe	odnawialne źródła energii, system aukcyjny, rynek OZE
Key words	renewable energy sources, auction system, renewable energy market
Abstrakt	W artykule dokonano analizy zarówno obowiązujących, jak i projektowanych aktów prawnych w zakresie promowania i wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych. Model gospodarki energetycznej oparty na źródłach odnawialnych różnie jest realizowany w poszczególnych państwach. Przy coraz większym udziale OZE oraz poziomu celów na kolejne lata istotne jest aby osiągnięte zostały one przy jak najniższym koszcie wsparcia ze środków publicznych. Z tego względu wiele państw zdecydowało się na stopniowe przechodzenie na system aukcyjny, dający kontrolę kosztów, struktury i przyrostu mocy nowych instalacji OZE. Problemem badawczym jest ocena skuteczności systemu aukcyjnego na tle dotychczas stosowanych instrumentów, zarówno pod względem przyrostu nowych mocy wytwórczych, jak i kosztów osiągania zamierzonych celów. Zagadnienia te, ze względu na krótki okres funkcjonowania nowego systemu nie zostały jeszcze właściwie rozpoznane. W opracowaniu wykorzystano dane pochodzące z lat 2010-2018. Zakres przestrzenny obejmował głównie Polskę, ale również posłużono się przykładami pochodzącymi z innych państw na świecie. W badaniach i analizach posłużono się metodą porównawczą oraz zestawieniem poszczególnych technologii wytwarzania energii odnawialnej według analizowanych wartości. Przyjęto hipotezę, że system aukcyjny oparty na zasadach konkurencyjnych, skuteczniej i przy niższym wsparciu środków publicznych pozwoli osiągać cele związane z promocją odnawialnych źródeł energii.Celem artykułu jest przedstawienie dotychczasowego i nowego systemu wsparcia OZE, cen uzyskiwanych w aukcjach oraz pierwszych doświadczeń z jego wprowadzenia. Materiałem badawczym były materiały statystyczne Eurostatu i GUS-u, dokumenty Komisji Europejskiej, Ministerstwa Energii, Urzędu Regulacji Energetyki, raporty dotyczące systemów wsparcia z krajów europejskich i Polski. Metody badawcze wykorzystane w pracy to analizy dokumentów, aktów normatywnych, kolejnych nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz wydanych na ich podstawie rozporządzeń. Dokonano również oceny i rozpoznanie poziomu wsparcia w systemie aukcyjnym w państwach, które już od wielu lat stosują ten instrument. Analizy te pozwoliły ocenić dotychczasowe efekty przeprowadzonych aukcji, ich zalety i wady, sformułować wnioski w zakresie zmian organizacyjnych zapewniających sprawne funkcjonowanie systemu aukcyjnego.
Abstract	The article analyzes both existing and proposed legal acts in the field of promoting and generating energy from renewable sources. The model of energy management based on renewable sources is implemented differently in individual countries. With the increasing share of renewable energy and the level of objectives for the coming years, it is essential that they are achieved with the lowest possible cost of support from public funds. For this reason, many countries have decided to gradually move to the auction system, giving control over the costs, structure and capacity increase of new RES installations. The research problem is the evaluation of the effectiveness of the auction system against the background of the instruments used so far, both in terms of the increase in new generation capacities and the costs of achieving the intended objectives. These issues, due to the short period of functioning of the new system, have not been properly identified yet. The study uses data from the years 2010-2018. The spatial range was mainly in Poland, but examples from other countries around the world were also used. The research and analysis used a comparative method and a list of individual renewable energy production technologies according to the analyzed values. It has been hypothesized that an auction system based on competitive principles, more effectively and with lower support of public funds will allow for achieving goals related to the promotion of renewable energy sources.The aim of the article is to present the current and new RES support system, prices obtained in auctions and the first experience in its implementation. The research material were Eurostat and GUS statistical materials, documents from the European Commission, the Ministry of Energy, the Energy Regulatory Office, reports on support systems from European countries and Poland. Research methods used in the work include analysis of documents, normative acts, subsequent amendments to the Act on renewable energy sources and regulations issued on their basis. The assessment and recognition of the level of support in the auction system in countries that have been using this instrument for many years was also made. These analyses allowed the assessment of the effects of the auctions carried out, their advantages and disadvantages, and helped formulate conclusions in the field of organizational changes ensuring efficient functioning of the auction system.
Cytowanie	Gostomczyk W. (2018) System aukcyjny jako nowy sposób wspierania OZE.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 3: 113-133
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n3_s113.pdf

Autor	Ewa Rosiak
Tytuł	Światowy rynek nasion oleistych i produktów ich przerobu
Title	The Global Market for Oilseeds and Their Processing Products
Słowa kluczowe	nasiona oleiste, oleje roślinne, śruty oleiste, produkcja, zużycie, handel
Key words	oilseeds, vegetable oils, oilmeals, production, consumption, trade
Abstrakt	W artykule przedstawiono zmiany jakie nastąpiły w światowej produkcji, zużyciu i handlu nasionami oleistymi i produktami ich przerobu w XXI wieku. Analizę zmian przeprowadzono dla sześciu głównych regionów świata (Afryka, Azja, Ameryka Północna, Ameryka Południowa, Europa i Oceania) w oparciu o dane Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAOSTAT), które zagregowano do średnich z lat 2001-2004, 2005-2007, 2008-2010 i 2011-2013. W XXI wieku światowa produkcja i zużycie nasion oleistych, olejów roślinnych i śrut oleistych dynamicznie wzrasta, w następstwie rosnącego w skali globalnej popytu na żywność i energię odnawialną, przy czym w układzie regionalnym tempo wzrostu jest zróżnicowane. Rosną też obroty międzynarodowe tymi produktami, ale kierunki geograficzne handlu nie zmieniają się istotnie ze względu na brak znaczących zmian w samowystarczalności w zakresie nasion oleistych i produktów ich przerobu w poszczególnych regionach świata.
Abstract	The article presents changes that have occurred in the global production, consumption and trade of oilseeds and their processing products in the 21st century. The analysis of changes was carried out for the six main regions of the world (Africa, Asia, North America, South America, Europe and Oceania) based on the data of the Food and Agriculture Organization of the United Nations (EUROSTAT), which were aggregated to the average from 2001-2004, 2005-2007, 2008-2010 and 2011-2013. In the 21st century, the global production and consumption of oilseeds, vegetable oils and oil pellets is growing dynamically in the wake of the growing global demand for food and renewable energy, while the regional growth rate is diversified. The international turnover of these products is also growing, but the geographical directions of trade do not change significantly due to the lack of significant changes in self-sufficiency in the field of oilseeds and their processing products in derivatives regions of the world.
Cytowanie	Rosiak E. (2018) Światowy rynek nasion oleistych i produktów ich przerobu.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 1: 214-223
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n1_s214.pdf

Autor	Łukasz Kozar
Tytuł	Sektor energetyczny, a wyzwania zrównoważonego rozwoju – analiza przestrzennego zróżnicowania sytuacji w UE w oparciu o wybrane wskaźniki
Title	Energy sector and the challenges of sustainable development – analysis of spatial differentiation of the situation in the EU based on selected indicators
Słowa kluczowe	zrównoważony rozwój, odnawialne źródła energii, sektor energetyczny, efektywność energetyczna
Key words	sustainable development, renewable energy sources, energy sector, energy efficiency
Abstrakt	W artykule przedstawiono wybrane kwestie aktualnie poruszane w zakresie zrównoważonego rozwoju w Unii Europejskiej, a związane jednocześnie z sektorem energetycznym. Stąd też została omówiona problematyka zasobooszczędności oraz efektywności energetycznej, produkcji energii z odnawialnych źródeł, czy też wykluczenia społecznego wywołanego brakiem dostępności do źródeł energii po przystępnej cenie. Poza analizą literatury przedmiotu został przedstawiony ranking krajów Unii Europejskiej (UE-28) pod względem poziomu rozwoju sektora energetycznego w kontekście problematyki zrównoważonego rozwoju. W tym celu przeprowadzono wielowymiarową analizę porównawczą przy użyciu wybranych w toku analizy teoretycznej 8 wskaźników dotyczących aspektów społecznych, gospodarczych i środowiskowych związanych z rozwojem sektora energetycznego. Zakres czasowy analizy obejmował 2016 r. (dostępność danych). Źródłem wartości przyjętych zmiennych był Eurostat. Przeprowadzone analizy wykazały, iż najlepszą sytuacją w zakresie sektora energetycznego na tle ogółu przebadanych państw cechowała się Dania.
Abstract	The article presents selected issues currently discussed in the field of sustainable development in the European Union, and related at the same time to the energy sector. Therefore, the issues of resource efficiency and energy efficiency, energy production from renewable sources, or social exclusion caused by the lack of access to affordable energy sources were discussed. In addition to the analysis of the literature on the subject, the ranking of the European Union countries (EU-28) in terms of the level of development of the energy sector in the context of sustainable development was presented. For this purpose, a multidimensional comparative analysis was carried out using 8 indicators selected in the course of theoretical analysis concerning social, economic and environmental aspects related to the development of the energy sector. The time scope of the analysis covered 2016 (data availability). The source of values of the adopted variables was Eurostat. The analyzes carried out showed that the best situation in the energy sector compared to all of the countries surveyed was characterized by Denmark.
Cytowanie	Kozar Ł. (2018) Sektor energetyczny, a wyzwania zrównoważonego rozwoju – analiza przestrzennego zróżnicowania sytuacji w UE w oparciu o wybrane wskaźniki.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 3: 173-186
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n3_s173.pdf

Autor	Oleksandra Mandych, Arkadii Mykytas, Liliia Prokopchuk
Tytuł	THE ECONOMIC ASPECTS OF SOLAR ENERGY PRODUCTION BY HOUSEHOLDS IN UKRAINE
Title
Słowa kluczowe	solar power, electricity, household electric energy, solar panels, bioeconomics
Key words
Abstrakt	In recent decades considerable attention has been paid to alternative and renewable energy. Among the alternative sources, the sun’s energy is most appealing. Therefore, the development of solar energy, in the long run, is one of the top priorities. In practice, there are numerous barriers to the growth of the solar energy market. First of all, economic: fairly high prices for solar systems and payback period; the absence of working capital from manufacturing enterprises, the absence of specific mechanisms for stimulating production in the form of subsidies, tax exemptions, preferential tariff policies, etc. Therefore, research into the development of solar energy, as a real tool for a comprehensive solution to economic and environmental problems, is becoming increasingly relevant. The paper considers the energy policy of the use of renewable energy sources in rural areas. The theoretically feasible and technically achievable potential of solar energy in the territory of Ukraine was characterized. It was noted that the sun is the most affordable supplier of energy on earth today. The use of solar radiation is expedient for the development of thermal and electric energy and is possible throughout the territory of Ukraine. The dynamics of the commissioning of solar power plants by private households was analysed. The attention is focused on the application of the ‘green’ tariff, which stimulates the increase in the number of solar projects implemented in households. A financial model of private households of choosing a solar power plant option was proposed. The problems were identified and the possibilities of using solar energy for ensuring energy independence of households and profit generation were assessed. The forecast for the development of solar energy of the period up to 2020 was made.
Abstract
Cytowanie	Mandych O., Mykytas A., Prokopchuk L.
HTML	wersja html
Pełny tekst	ESARE_2018_n1_s231.pdf

Autor	Natalia Szubska-Włodarczyk
Tytuł	Strona podażowa rynku biomasy rolnej w województwie łódzkim w opinii rolników
Title	THE SUPPLY SIDE OF AGRICULTURAL BIOMASS MARKET IN LODZ PROVINCE
Słowa kluczowe	polityka klimatyczno-energetyczna UE, odnawialne źródła energii, rynek biomasy rolnej
Key words	EU climate and energy policy, renewable energy resources, agricultural biomass market
Abstrakt	Aktualność problematyki podjętej w opracowaniu wynika zarówno z konieczności zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego Polski, jak i jednoczesnej realizacji zobowiązań w ramach prowadzonej przez Unię Europejską polityki klimatyczno-energetycznej. Jednym z jej filarów jest wzrost znaczenia odnawialnych źródeł energii. Celem badań było określenie barier wynikających ze strony podażowej rynku biomasy rolnej w województwie łódzkim. Przeprowadzony wywiad kwestionariuszowy pozwolił na identyfikację kilku czynników niekorzystnie wpływających na rozwój rynku biomasy rolnej w województwie łódzkim, takich jak organizacja strony logistycznej odbioru surowca, opłacalność sprzedaży czy też brak dostępu do innowacyjnych rozwiązań.
Abstract	International cooperation on climate protection has very strong impact, which translates into increased interest in renewable energy, including biomass. Assuming the regional use of biomass, it may be an important source for energy, taking into account the need to reduce greenhouse gas emissions. The aim of paper was to identify the supply barriers for the agricultural biomass market development in Lodz province. In this case, information obtained from structured interview was used. The main barriers on the supply side include i.e. lack of organized transport, unprofitability of the sales/production, lack of knowledge and access to information about innovative possibilities of energy use of biomass.
Cytowanie	Szubska-Włodarczyk N. (2018) Strona podażowa rynku biomasy rolnej w województwie łódzkim w opinii rolników .Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 105, z. 1: 111-120
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2018_n1_s111.pdf

Autor	Edyta Gajos
Tytuł	Implementation of Selected Sustainable Development Objectives in European Union Countries
Title
Słowa kluczowe	sustainable development, European Union, sustainable development objectives, greenhouse gas emission, energy efficiency, renewable energy
Key words
Abstrakt	The aim of the paper is to assess the implementation of selected sustainable development objectives in European Union countries with particular focus on Poland. Several different indicators were taken into account: greenhouse gas emission, share of renewable energy, GDP energy intensity and protection of environment and biodiversity, which cover goals set in The Europe 2020 Strategy, among others: reduction of carbon dioxide emission, increase share of renewable energy usage, increase the effectiveness of energy usage, preservation of biodiversity. It was found, that European Union countries generally strive towards achieving those goals, though the effectiveness differs among them. Poland positively pursues all discussed issues. However, is not the leader in any of them. It is important to underline, that analysed data seem to allow to say, that it is possible to achieve objectives set in Europa 2020 Strategy.
Abstract
Cytowanie	Gajos E. (2017) Implementation of Selected Sustainable Development Objectives in European Union Countries.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 4: 68-77
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n4_s68.pdf

Autor	Ludwik Wicki
Tytuł	Changes in land use for production of energy crops in Poland
Title	Zmiany powierzchni produkcji roślin energetycznych w Polsce
Słowa kluczowe	bioenergia, bioetanol, biodiesel, biogaz, konkurencja żywność – energia
Key words	bioenergy, bioethanol, biodiesel, biogas, food–energy competition
Abstrakt	Celem opracowania jest ocena, czy w Polsce produkcja nowoczesnych biopaliw wytwarzanych z surowców rolniczych konkuruje z produkcją żywności. W pracy wykorzystano dane gromadzone przez Główny Urząd Statystyczny i Agencję Rynku Rolnego (ARR). Wykorzystano dane dotyczące powierzchni gruntów ornych w Polsce, plonów wybranych roślin, pogłowia zwierząt oraz dane o ilości i strukturze produkcji energii oraz o wielkości produkcji biogazu rolniczego, bioetanolu i biodiesla. Dane dotyczące ilości surowców zużywanych w produkcji biogazu rolniczego pozyskano z ARR. Analizą objęto lata 2005-2016. Produkcja bioenergii w oparciu o surowce pochodzenia rolniczego silnie wzrastała w analizowanym okresie, z 5 TJ w 2005 roku to 42 TJ w 2016 roku. Około 92% energii wytwarzanej z surowców rolniczych stanowi bioetanol i biodiesel, które są produkowane z surowców pierwszej generacji. Produkcja ta konkuruje więc z produkcją żywności. Biogaz stanowi tylko 8% energii produkowanej z surowców rolniczych. W produkcji biogazu surowce drugiej generacji, czyli odpady stanowiły aż 75% wsadu. Udział powierzchni gruntów ornych przeznaczanych do produkcji surowców do wytwarzania biopaliw wynosił 5,6% w 2016 roku. W 2005 roku było to 1,5%. Oznacza to, że w Polsce produkcja bioenergii z surowców rolniczych konkuruje z produkcją żywności i pasz, a dalszy jej wzrost nie jest pożądany. Niemniej, przy spadku rozmiarów produkcji zwierzęcej jest to szansa na zagospodarowanie nadwyżek ziemi i produkcji. W przyszłości powinny być podejmowane działania mające na celu zwiększenie wykorzystania surowców drugiej generacji w produkcji bioenergii, a zużycie surowców pierwszej generacji powinno być, w miarę możliwości, ograniczane.
Abstract	The goal of the article is to evaluate whether production of modern biofuels in Poland competes with food production. CSO and AMA data have been used in the analysis. The data in question refers to the area of arable land in Poland, yields and livestock as well as renewable energy production structure and quantity and production of biodiesel, bioethanol and agricultural biogas. Data concerning quantity of raw materials used for production of the agricultural biogas have been accessed from AMA . Data for 2005-2016 have been collected. Production of bioenergy based on agricultural raw materials has significantly increased. From 2005 to 2016, it increased from 5 to 42 TJ . Approximately 92% of bioenergy from agricultural sources are bioethanol and biodiesel produced from the first generation of raw materials, the production of which is in direct competition with food production. The share of biogas was 8% only. Waste constituted 75% in the raw materials used to produce biogas. The area of production of energy crops has reached 5.6% of arable land in 2016 from 1.5% in 2005. It means that in Poland production of bioenergy from agricultural sources competes with food and feed production and its further increase is not desirable. Actions focused on the increased use of the second generation raw materials for energy production and decreased use of food raw materials should be taken.
Cytowanie	Wicki L. (2017) Changes in land use for production of energy crops in Poland.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 104, z. 4: 37-47
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2017_n4_s37.pdf

Autor	Piotr Gradziuk, Barbara Gradziuk
Tytuł	Próba oceny efektów absorpcji środków z funduszy europejskich na rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii w województwie lubelskim
Title	THE ATTEMPT OF EVALUATION OF ABSORPTION OF THE EUROPEAN FUNDS FOR THE DEVELOPMENT OF USE OF RENEWABLE ENERGY SOURCES IN LUBELSKIE PROVINCE
Słowa kluczowe	odnawialne źródła energii (OZE), programy wsparcia, Regionalny Program Operacyjny, Program Rozwoju Obszarów Wiejskich, województwo lubelskie
Key words	renewable energy, support programs, Regional Operational Programme, Rural Development Programme, Lubelskie Voivodship
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono wyniki badań, których celem była ocena efektów absorpcji funduszy europejskich na inwestycje z zakresu odnawialnych źródeł energii w woj. lubelskim oraz sformułowanie wstępnych rekomendacji na przyszły okres programowania. W ramach RPO WL i PROW (3.2.1) w woj. lubelskim zamontowano ponad 34 tys. instalacji o mocy 189,2 MWt i 4,1 MWe, przeważnie kolektorów słonecznych (95,8%), kotłów na biomasę (2,3%) i paneli fotowoltaicznych (1,9%). Efektem zrealizowanych projektów było zmniejszenie zużycia paliw konwencjonalnych na obszarach wiejskich o około 4% w ciągu roku, co jest równoważne wartości energetycznej 19 tys. t węgla kamiennego. Działania podjęte w ramach analizowanych programów przyczyniły się również do redukcji emisji CO2 o około 1,7 tys. t, podstawowego gazu cieplarnianego oraz pyłów i innych zanieczyszczeń.
Abstract	The paper presents results of study aimed at assessing an absorption of European Union funds intended for investments in renewable energy in the Lubelskie province. Source of the data was the Department of Regional Operational Programme in the Marshal’s Office for Lubelskie province in Lublin and the Department of Euro­pean Funds in Ministry of Energy. With the funds from the Regional Operational Programme of the Lubelskie province and the Rural Development Programme (3.2.1) over 34 thousand renewable energy installations with capacity of 189,2 MWt and 4,1 MWe, were build. Most of them were solar collectors (95.8%), biomass boilers (2.3%) and photovoltaic panels (1.9%). Such significant share of solar energy projects proves the hypothesis of the Renewable Energy Development Program for the Lubelskie province that it is possible for the Lubelskie region to become a national leader in the use of solar energy for the production of heat and electricity. As a result of implemented projects the consumption of conventional fuels in rural areas dropped by around 4% per year, what is equal to the energy value of 19 thousand tons of bituminous coal. Furthermore, actions taken with the help of above mentioned programs resulted in a reduction of CO2 emissions by around 1,7 thousand tons of primary greenhouse gas, dust and other pollutants.
Cytowanie	Gradziuk P., Gradziuk B. (2017) Próba oceny efektów absorpcji środków z funduszy europejskich na rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii w województwie lubelskim .Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 104, z. 3: 95-105
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2017_n3_s95.pdf

Autor	Waldemar Gostomczyk
Tytuł	Stan i perspektywy rozwoju rynku biogazu w UE i Polsce – ujęcie ekonomiczne
Title	State and Prospects for the Development of the Biogas Market in the EU and Poland – Economic Approach
Słowa kluczowe	biogaz, biogazownie, energia odnawialna
Key words	biogas, biogas plants, renewable energy
Abstrakt	Rynek biogazu rolniczego różni się w poszczególnych krajach europejskich. Zarówno w Europie jak i w Polsce podstawową formą jest wykorzystanie biogazu do wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej. W dziewięciu krajach unijnych wytworzony biogaz wykorzystywany jest również w lokalnych sieciach gazowych oraz w transporcie, szczególnie komunalnym. W wytwarzaniu biogazu można opierać się na surowcach rolniczych (Niemcy) lub wykorzystaniu i przetworzeniu wszelkich odpadów rolniczych, przemysłowych i komunalnych (Dania, Szwecja). Celem artykułu jest przedstawienie dynamiki i struktury rozwoju rynku biogazu, wykorzystywanych surowców oraz opłacalności w różnych modelach prawno-finansowych. Przedstawione analizy pozwoliły wnioskować, że w przyszłości biogazownie mogą być ważnym elementem rynku energii, szczególnie na poziomie lokalnym oraz istotna częścią zrównoważonej gospodarki.
Abstract	The agricultural biogas market differs in different European countries. Both in Europe and in Poland, the basic form is the use of biogas to generate electricity and heat. In nine EU countries, the biogas produced is also used in local gas networks and in transport, especially communal. Biogas production can be based on agricultural raw materials (Germany) or the use and processing of all agricultural, industrial and municipal waste (Denmark, Sweden). The aim of this article is to present dynamics and structure of biogas market development, raw materials used and profitability in various legal and financial models. The presented analyzes have concluded that biogas plants could be an important part of the energy market in the future, particularly at the local level and an important part of a sustainable economy.
Cytowanie	Gostomczyk W. (2017) Stan i perspektywy rozwoju rynku biogazu w UE i Polsce – ujęcie ekonomiczne.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 2: 48-64
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n2_s48.pdf

Autor	Ewa Rosiak
Tytuł	Światowy rynek olejów roślinnych
Title	The Global Market for Vegetable Oils
Słowa kluczowe	oleje roślinne, produkcja, zużycie, handel, świat
Key words	vegetable oils, production, consumption, trade, world
Abstrakt	W artykule przedstawiono zmiany jakie nastąpiły w światowej produkcji, zużyciu i handlu olejami roślinnymi w XXI wieku. Analizę zmian przeprowadzono na podstawie danych USDA, które zagregowano do średnich pięcioletnich z sezonów 2001/02-2005/06, 2006/07-2010/11 i 2011/12-2015/16. W XXI wieku światowa produkcja olejów roślinnych dynamicznie wzrasta, w następstwie rosnącego w skali globalnej popytu na żywność i energię odnawialną. Rosną też obroty handlu międzynarodowego olejami roślinnymi, ale kierunki geograficzne handlu tymi produktami nie zmieniają się istotnie. Olej sojowy utracił pozycję lidera w światowej produkcji olejów roślinnych. Aktualnie w tej produkcji dominuje olej palmowy, który charakteryzuje się bardzo wysokim stopniem koncentracji produkcji. Dlatego wszelkie zmiany u jego nielicznych, liczących się producentów i eksporterów (Malezja i Indonezja) mają istotny wpływ na rynki innych olejów. Przewidywania wskazują, że tendencje wzrostowe w światowej produkcji, zużyciu i handlu olejami roślinnymi będą kontynuowane.
Abstract	The article presents the changes that have taken place in world production, consumption and trade in vegetable oils in the XXI century. The analysis of changes was based on USDA data, which were aggregated to the five-year average of the seasons 2001/02-2005 /06, 2006 /07-2010/11 and 2011 /12-2015 /16. In the twenty-first century, world production of vegetable oils is growing dynamically, following the growing global demand for food and renewable energy. Turnover of international trade vegetable oils is also increasing, but the geographical directions of trade in these products do not change significantly. Soybean oil has lost its leadership in the world production of vegetable oils. Currently, this production is dominated by palm oil, which has a very high degree of concentration of production. Thus, any changes in its few major producers and exporters (Malaysia and Indonesia) have a significant impact on the markets of other oils. Predictions indicate that the upward trend in world production, consumption and trade in vegetable oils will continue.
Cytowanie	Rosiak E. (2017) Światowy rynek olejów roślinnych.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 1: 173-181
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n1_s173.pdf

Autor	Zuzanna Jarosz
Tytuł	Potencjał energetyczny biomasy roślinnej i możliwości wykorzystania do celów energetycznych
Title	Energy Potential of Agricultural Crops Biomass and Their Use for Energy Purposes
Słowa kluczowe	biomasa, słoma, siano, rośliny energetyczne, potencjał energetyczny
Key words	biomass, straw, hay, perennial energy crops, energy potential
Abstrakt	Zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego, uniezależnienie się od paliw kopalnych oraz ograniczenie emisji gazów cieplarnianych skłania do wykorzystywania odnawialnych źródeł energii. Celem badań jest ocena potencjału energetycznego biomasy roślinnej z produkcji rolnej i wskazanie możliwości jej wykorzystania do produkcji energii elektrycznej i ciepła. Do badań wykorzystano dane z Powszechnego Spisu Rolnego 2010. Na podstawie szczegółowej analizy zmian zachodzących w produkcji rolniczej w latach 2010-2015 dokonano aktualizacji danych. Przyjęto założenie, że zmiany w gminach zachodziły w taki sam sposób jak w województwach. Potencjał energetyczny biomasy roślinnej oszacowano uwzględniając: nadwyżki słomy, siana i plantacje roślin energetycznych. Z przeprowadzonych badań wynika, że Polska dysponuje energetycznym potencjałem biomasy roślinnej kształtującym się na poziomie 305,8 tys. TJ rocznie, który może być wykorzystany do celów energetycznych bez zagrożenia dla produkcji żywności.
Abstract	The need to ensure energy security, decouple energy production from fossil fuels and reduce greenhouse gas emission are driving the use of renewable energy sources. The purpose of the study is to assess the energy potential of agricultural crops biomass and to indicate its potential for electricity and heat production. The data from the Agricultural Census 2010 were used for analyses. On the basis of the detailed analysis of the changes in agricultural production in the years 2010-2015 the data has been updated. Is was assumed that the changes in communes were similar to those in voivodships. The energy potential of the crop biomass was estimated taking into account surpluses of straw, hay and perennial energy crops biomass. The study shows that energy potential of the biomass without jeopardizing food production amounts at 305,8 thousand TJ per year.
Cytowanie	Jarosz Z. (2017) Potencjał energetyczny biomasy roślinnej i możliwości wykorzystania do celów energetycznych.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 2: 81-92
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n2_s81.pdf

Autor	Łukasz Kozar
Tytuł	Produkcja energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w krajach Unii Europejskiej i w Polsce w kontekście koncepcji zrównoważonego rozwoju
Title	Production of Electricity from Renewable Sources in Countries of the European Union and Poland in the Context of the Concept of Sustainable Development
Słowa kluczowe	zrównoważony rozwój, Unia Europejska, odnawialne źródła energii
Key words	sustainable development, European Union, renewable energy sources
Abstrakt	W artykule przedstawiono zmiany jakie nastąpiły w zakresie produkcji energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w krajach UE-28 oraz w Polsce w latach 2010-2015. Analizę zmian przeprowadzono na podstawie danych z Eurostatu oraz Banku Danych Lokalnych. W oparciu o wskaźnik określający udział energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii elektrycznej brutto wykazano, iż Polska charakteryzowała się w omawianym okresie jedną z najwyższych dynamik zmian spośród wszystkich państw UE. Ponadto w artykule zanalizowano sytuację dotyczącą produkcji energii elektrycznej w Polsce w przekroju regionalnym. Z podjętych w tym zakresie analiz wynika, iż we wszystkich województwach oprócz małopolskiego w 2015 r. produkowano więcej energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w porównaniu do 2010 r. W omawianym okresie również o 99% wzrósł w Polsce udział produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w produkcji energii elektrycznej ogółem.
Abstract	The article presents changes that occurred in the production of electricity from renewable energy sources in the EU-28 and in Poland in the years of 2010-2015. The analysis of the changes was based on the data from Eurostat and the Local Data Bank. Based on the indicator of the share of electricity generated from renewable sources in gross electricity consumption, Poland in the period under discussion, was characterized as one of the highest dynamics of change among all EU countries. In addition, the article analyzes the situation concerning the production of electricity in Poland in the regional aspect. From the taken analyzes, it is clear that in all voivodeships, apart from Małopolskie voivodeship, in 2015, more electricity was produced from renewable sources compared to 2010. In the period under discussion, the share of electricity production from renewable sources in total electricity production also increased by 99% in Poland.
Cytowanie	Kozar Ł. (2017) Produkcja energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w krajach Unii Europejskiej i w Polsce w kontekście koncepcji zrównoważonego rozwoju.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 2: 126-135
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n2_s126.pdf