Wyniki wyszukiwania

Autor	Dariusz Strzębicki
Tytuł	Uwarunkowania rozwoju systemów ERP w przedsiębiorstwach
Title	CONDITIONS FOR DEVELOPING ERP SYSTEMS IN ENTERPRISES
Słowa kluczowe	ERP, planowanie zasobów przedsiębiorstwa, systemy informacyjne, technologie informacyjne
Key words	ERP, enterprise resource planning, information systems, information technologies
Abstrakt	Celem artykułu była identyfikacja czynników, które mają wpływ na proces wdrażania systemów ERP w przedsiębiorstwach. Celem była również określenie tendencji zmian w oferowanych przez dostawców systemach ERP dla przedsiębiorstw w Polsce. Artykuł oparto na przeglądzie literatury z zakresu wdrażania systemów klasy ERP oraz na dostępnych w sieci Internet danych wtórnych. Analiza wykazała, że współczesne systemy ERP w coraz większym stopniu przyczyniają się do coraz większej automatyzacji procesów oraz są w coraz większym stopniu nakierowane na rozwój integracji zewnętrznej przedsiębiorstw. W artykule pokazano również, że na każdym z etapów procesu innowacji występuje wiele czynników mogących mieć wpływ na niepowodzenie projektu wdrażania ERP. Czynniki wpływające na rozwój systemu ERP mogą tkwić w przedsiębiorstwie jak i pochodzić z jego otoczenia.
Abstract	The purpose of this article was to identify the factors that influence the process of implementing ERP systems. The aim was also to identify trends in ERP vendors' offer for enterprises in Poland. This article is based on a review of literature on the implementation of ERP systems and on secondary data available on the Internet. Analysis shows that modern ERP systems are increasingly contributing to the ever-increasing automation of processes and are increasingly focused on the development of external integration. The article also shows that at every stage of the innovation process there are many factors that may affect the failure of an ERP implementation project. Factors influencing the development of the ERP system can be embedded in the company as well as its surroundings.
Cytowanie	Strzębicki D. (2017) Uwarunkowania rozwoju systemów ERP w przedsiębiorstwach.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 17(66): 161-169
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2017_n66_s161.pdf

Autor	Zygmunt Waśkowski
Tytuł	Determinanty decyzji zakupowych nabywców na rynku produktów sportowych
Title	THE DETERMINANTS OF PURCHASE DECISIONS OF CUSTOMERS ON THE SPORT PRODUCTS MARKET
Słowa kluczowe	zachowania nabywców, decyzje zakupowe, rynek sportu, rynek biegowy
Key words	customer behaviors, purchase decisions, sport market, running industry
Abstrakt	Rynek produktów sportowych w Polsce, dedykowanych dla biegaczy systematycznie rozwija się wraz z liczbą przybywających miłośników tej formy spędzania czasu wolnego. Jednakże nabywcy tych produktów wykazują się zmiennością swoich preferencji i zachowań zakupowych, między innymi w zależności od ich doświadczenia biegowego. W artykule dokonano przeglądu literatury przedmiotu z obszaru aktywnego wykorzystania czasu wolnego, opracowano autorką propozycję sportowego cyklu życia biegacza, uwzględniającą jego sposób zachowania na rynku, a także zaprezentowano wyniki badań obrazujące preferencje biegaczy oraz motywy ich decyzji zakupowych w doniesieniu do wybranej grupy produktów, jaką jest obuwie dla biegaczy.
Abstract	The Polish market of sport products dedicated for runners systematically develops as the number of people who choose this way of passing their leisure time increases. However, the customers who buy these products have varying preferences and behaviours, depending on, among others, their running experience. This article contains an overview of literature on the subject of active leisure time. It also presents the Author’s original idea for a runner’s sports life cycle, which includes their market behaviour, and the results of own research which show the runners’ preferences and motivations when it comes to making purchase decisions on the example of a chosen product group, namely: runners’ shoes.
Cytowanie	Waśkowski Z. (2017) Determinanty decyzji zakupowych nabywców na rynku produktów sportowych.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 17(66): 180-188
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2017_n66_s180.pdf

Autor	Tadeusz Filipiak, Lidia Gunerka, Lilianna Jabłońska
Tytuł	Konkurencyjność kosztowa gospodarstw ogrodniczych w Polsce i wybranych krajach UE
Title	Cost Competitiveness of Horticultural Farms in Poland and Selected EU Countries
Słowa kluczowe	koszty, konkurencyjność, FADN, UE
Key words	costs, competitiveness, FADN, EU
Abstrakt	W warunkach rosnącej globalizacji i proeksportowego charakteru polskiego ogrodnictwa koniecznym jest systematyczne badanie pozycji konkurencyjnej gospodarstw ogrodniczych, w tym konkurencyjności kosztowej. W pracy dokonano pionowej i poziomej analizy porównawczej kosztów w gospodarstwach ogrodniczych sześciu krajów UE, największych producentów owoców i warzyw. Wykazano, że Polska w dalszym ciągu ma korzystną pozycję konkurencyjną pod względem kosztów, ale ich relatywnie szybki wzrost i zwiększanie się kosztochłonności produkcji stopniowo ją obniża.
Abstract	In the conditions of growing globalization and export-oriented nature of the Polish horticulture systematic studies of the competitive position of horticultural businesses are necessary, including cost competitiveness. The paper presents the vertical and horizontal analysis of the costs in horticultural farms in six EU countries, the largest fruit and vegetable producers. It has been shown that Poland still has a favorable competitive position in terms of costs, but their relatively fast growth and increasing production cost-effectiveness gradually make it lower.
Cytowanie	Filipiak T., Gunerka L., Jabłońska L. (2017) Konkurencyjność kosztowa gospodarstw ogrodniczych w Polsce i wybranych krajach UE.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 1: 63-72
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n1_s63.pdf

Autor	Agnieszka Obiedzińska
Tytuł	Wpływ strat i marnotrawstwa żywności na bezpieczeństwo żywnościowe
Title	Impact of Food Losses and Waste on Food Security
Słowa kluczowe	straty i marnotrawstwo żywności, bezpieczeństwo żywnościowe
Key words	food losses and waste, food security
Abstrakt	Powstające straty i marnotrawstwo żywności (SMŻ) są wynikiem nieefektywnego funkcjonowania systemów żywnościowych. W zależności od wolumenu czy regionu, w którym występują generują one skutki ekonomiczne, społeczne, środowiskowe oraz zdrowotne. W pracy przeprowadzono analizę dostępnej polskiej i zagranicznej literatury naukowej dotyczącej problematyki bezpieczeństwa żywnościowego oraz strat i marnotrawstwa żywności. Straty i marnotrawstwo żywności generują wiele negatywnych skutków, które mogą bezpośrednio bądź pośrednio wpływać na 4 filary bezpieczeństwa żywnościowego: dostępność żywności, dostęp do żywności, wykorzystanie żywności oraz stabilność dostępności i dostępu do żywności w czasie. Wiele działań jest podejmowanych w celu prewencji bądź zminimalizowania generowanych strat i marnotrawstwa. Z drugiej strony już powstałe straty czy zmarnowana żywność może być wykorzystana m.in. do redystrybucji bądź powtórnego wykorzystania żywności bądź jej składników, co może przyczyniać się do zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego.
Abstract	Occurring food losses and waste (FLW) are a result of ineffective functioning of food systems. Depending on the volume or region in which they occur they generate economic, social, environmental and health impacts. This paper analyzes the available polish and foreign scientific literature on the issue of food security and food losses and waste. Food losses and waste generate a lot of negative effects, which may directly or indirectly affect the four pillars of food security: food availability, access to food, food utilization and stability. Many activities are undertaken in order to prevent or minimize generated food losses and waste. On the other hand already created losses or waste can be used for example by redistributing or reusing food or its components, which may contribute to ensure food security.
Cytowanie	Obiedzińska A. (2017) Wpływ strat i marnotrawstwa żywności na bezpieczeństwo żywnościowe.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 1: 125-141
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n1_s125.pdf

Autor	Monika Roman
Tytuł	Polski handel zagraniczny środkami mechanizacji rolnictwa w latach 2004-2015
Title	Polish Foreign Trade of Farm Machinery in the years 2004-2015
Słowa kluczowe	eksport, import, środki mechanizacji rolnictwa, maszyny rolnicze, Polska
Key words	export, import, agriculture mechanization, agricultural machinery, Poland
Abstrakt	Celem artykułu było określenie zmian w handlu zagranicznym środkami mechanizacji rolnictwa w Polsce w latach 2004-2015. Przedstawiono wartość eksportu i importu środków mechanizacji rolnictwa ogółem, według struktury geograficznej, a także dla wybranych maszyn rolniczych. W artykule wykorzystano dane wtórne Ministerstwa Finansów gromadzone w ramach Informacyjnego Systemu Zintegrowanej Taryfy Celnej. Polska w analizowanym okresie charakteryzowała się ujemnym saldem handlu zagranicznego. Wartość importu sprzętu rolniczego zwiększyła się ponad 3-ktotnie, a wartość eksportu blisko 4-krotnie. W 2015 r. Polska najwięcej środków mechanizacji rolnictwa eksportowała do obszaru UE-28 (65% wartości), z czego szczególnie do Niemiec, Francji i Belgii. Z obszaru UE-28, Polska również najwięcej importowała (87% wartości), a głównymi partnerami handlowymi byli Niemcy, Włosi i Francuzi.
Abstract	The aim of the article was to determine the changes in foreign trade of farm machinery in Poland in 2004-2015. The article presents the value of exports and imports of farm machinery in total, according to geographical area, as well as for selected types of agricultural machinery. The article uses secondary data from the Ministry of Finance, gathered as part of the Integrated Customs Tariff Information System. In the analyzed period, Poland was characterized by a negative balance of foreign trade. The value of imports of farm machinery increased more than threefold, while the value of exports nearly quadrupled. In 2015, Poland exported most of its farm machinery to the EU-28 (65% of export value), especially to Germany, France and Belgium. Within the EU-28, Poland is also the most imported (87% of import value), and its main trade partners were Germany, Italy and France.
Cytowanie	Roman M. (2017) Polski handel zagraniczny środkami mechanizacji rolnictwa w latach 2004-2015.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 1: 161-172
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n1_s161.pdf

Autor	Marek Zieliński, Agata Żak
Tytuł	Ocena funkcjonowania gospodarstw rolnych dotkniętych suszą rolniczą na tle gospodarstw pozostałych położonych na glebach słabych
Title	Comparison between the Function of Farms Affected by Agricultural Drought and Farms Situated on Low Quality Soils
Słowa kluczowe	susza rolnicza, gospodarstwa rolne, sytuacja ekonomiczna, możliwości rozwoju, metoda Propensity Score Matching
Key words	agricultural drought, farms, economic situation, development abilities, method Propensity Score Matching
Abstrakt	Celem analiz było porównanie sytuacji ekonomicznej i możliwości rozwoju gospodarstw rolnych dotkniętych suszą rolniczą i gospodarstw pozostałych funkcjonujących na glebach słabych. Dla osiągnięcia zamierzonego celu wykorzystano dane z gospodarstw specjalizujących się w uprawach polowych, chowie krów mlecznych i z produkcją wielostronną, które nieprzerwanie prowadziły rachunkowość dla Polskiego FADN w latach 2012-2014 oraz dane z Systemu Monitoringu Suszy Rolniczej (SMSR) prowadzonego przez Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach w latach 2012-2014. Stwierdzono, że gospodarstwa specjalizujące się w uprawach polowych dotknięte suszą rolniczą w porównaniu do analogicznych gospodarstw pozostałych miały zdecydowanie mniejszy dochód na 1 ha UR, aczkolwiek były jednak w stanie inwestować w majątek trwały na poziomie zapewniającym jego dodatnią stopę reprodukcji. W pozostałych dwóch grupach gospodarstw dotkniętych suszą rolniczą, które przynajmniej w części zajmowały się chowem zwierząt, wpływ suszy rolniczej na ich sytuację ekonomiczną był znacznie mniejszy.
Abstract	The aim of this paper was to compare the economic situation and investment abilities of farms affected by agricultural drought and other farms situated on low quality soils. The study used empirical data from field farms, milk farms and mixed farms that had collected data from 2010 to 2012 for the Farm Accountancy Data Network (FADN). We also used data from the Monitoring of Agricultural Drought that was conducted by the Institute of Soil Science and Plant Cultivation-State Research Institute in years 2012-2014. It was found that field farms affected by agricultural drought in comparison to other farms had visibly lower family farm income per 1 ha of UAA. Nonetheless, they had a positive rate of capital reproduction. In the case of milk farms and mixed farms, the negative impact of agricultural droughts on their economic situation was lower.
Cytowanie	Zieliński M., Żak A. (2017) Ocena funkcjonowania gospodarstw rolnych dotkniętych suszą rolniczą na tle gospodarstw pozostałych położonych na glebach słabych.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 1: 226-235
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n1_s226.pdf

Autor	Mariusz Grębowiec
Tytuł	Produkty regionalne i tradycyjne jako element budowania konkurencyjnej oferty produktów żywnościowych w Polsce i innych krajach Europy
Title	Regional and Traditional Products as an Element of Building a Competitive Food Product Offer in Poland and Other European Countries
Słowa kluczowe	produkt regionalny, produkt tradycyjny, systemy ochrony jakości, oferta konkurencyjna
Key words	regional product, traditional product, protection of quality system, competitive offer
Abstrakt	Celem opracowania było ukazanie współczesnego miejsca produktów regionalnych i tradycyjnych na współczesnym jednolitym rynku europejskim. Przybliżono zmiany zachodzące na tym rynku w ilości zarejestrowanych produktów regionalnych zarówno w Polsce jaki i innych krajach europejskich. Ponadto podkreślono projakościową i prozdrowotną rolę jaką przypisuje się tego typu żywności, na zróżnicowanym i zdominowanym przez masowe produkty rynku. Uwypuklono także marketingowy wymiar funkcjonowania tego rynku, zwracając uwagę na współczesne sposoby promowania tego typu produktów, jak również pokazano główne sposoby sprzedaży tej żywności. Ponadto zwrócono uwagę na główne czynniki brane pod uwagę w procesie zakupu jak również identyfikacji żywności tradycyjnej i regionalnej przez nabywców. Rozważania teoretyczne zostały poparte badaniami ankietowymi na grupie 360 przypadkowo dobranych osób za pośrednictwem internetu.
Abstract	The aim was to show the place of regional and traditional products in the contemporary European single market. The changes taking place in this market were reflected in the number of registered regional products in both Poland and other European countries. In addition, the pro-quality and health-promoting role of such foods is now emphasized, nowadays so diverse and dominated by mass market products. The marketing dimension of this market has also been emphasized, paying attention to contemporary ways of promoting this type of product, as well as showing the main ways of distributing the food. In addition, attention was paid to the main factors taken into account in the purchase process as well as the identification of traditional and regional food by purchasers. Theoretical considerations were backed up by a survey of 360 randomly selected individuals via the Internet.
Cytowanie	Grębowiec M. (2017) Produkty regionalne i tradycyjne jako element budowania konkurencyjnej oferty produktów żywnościowych w Polsce i innych krajach Europy.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 2: 65-80
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n2_s65.pdf

Autor	Julian Krzyżanowski
Tytuł	Krajowe systemy zapewnienia jakości żywności w wybranych krajach Unii Europejskiej
Title	National Systems of Assuring Food Quality in Selected EU Countries
Słowa kluczowe	systemy jakości, żywność, Polska, Unia Europejska
Key words	quality systems, food, Poland, European Union
Abstrakt	Celem opracowania jest próba wykazania, że w warunkach polskich możliwe jest zbudowanie jednego narodowego (krajowego) systemu jakości. Jeden system jakości powodowałby lepszą jego rozpoznawalność dla wszystkich uczestników rynku, ułatwiłby szersze uczestnictwo w systemie dla podmiotów krajowych i w przyszłości zagranicznych. Zapobiegał by też chaosowi informacyjnemu. Jeden krajowy system zapewnienia jakości żywności jest powszechny w krajach Unii Europejskich. Przedstawienie zrębów systemu jakości w niektórych państwach UE jest dodatkowym, a właściwie pierwotnym celem artykułu.
Abstract	The aim of this paper is to demonstrate that it is possible in Polish conditions to create one national quality system. One system allows for better recognition for all market stakeholders. It enables broader participation in the system for national and in future foreign entities. Such system also prevents an information chaos. A single system also common in the EU countries. Presentation of the foundations of the system in some EU countries is both the additional and actually a primary objective of this article.
Cytowanie	Krzyżanowski J. (2017) Krajowe systemy zapewnienia jakości żywności w wybranych krajach Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 2: 136-143
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n2_s136.pdf

Autor	Karolina Pawlak
Tytuł	Znaczenie wymiany bilateralnej w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi UE i USA
Title	The Importance of the Bilateral Turnover to the EU and the US Foreign Trade in Agri-food Products
Słowa kluczowe	produkty rolno-spożywcze, eksport, import, handel bilateralny, USA, UE, TTIP
Key words	agri-food products, export, import, bilateral trade, USA, EU, TTIP
Abstrakt	Celem artykułu było określenie znaczenia wymiany bilateralnej w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi UE i USA w latach 2001-2016 oraz wskazanie potencjalnych możliwości jej rozwoju w warunkach implementacji TTIP. W badaniach wykorzystano dane pochodzące z baz ComExt w zasobach Urzędu Statystycznego Unii Europejskiej (Eurostat) oraz Global Agricultural Trade System, pod nadzorem służb zagranicznych Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (FAS/USDA). Na podstawie przeprowadzonych analiz można stwierdzić, że w latach 2001-2016 UE i USA były dla siebie ważnymi partnerami handlowymi, jednak wartość bilateralnych obrotów produktami rolno-żywnościowymi pozostawała stosunkowo niewielka. W dużej mierze wynikało to z relatywnie niskiego stopnia komplementarności struktur produkcji rolniczej w tych krajach, a w rezultacie nieznacznego popytu na artykuły rolne strefy klimatu umiarkowanego w USA, które z powodzeniem, a zwykle także taniej są tam wytwarzane i które stanowią nadwyżki eksportowe tego kraju. Sposobem na zintensyfikowanie wzajemnych powiązań handlowych UE i USA może być utworzenie transatlantyckiej strefy wolnego handlu, skutkujące silnym efektem kreacji obrotów bilateralnych stron TTIP, przy jednoczesnym ograniczonym wpływie porozumienia na relacje z pozostałymi partnerami handlowymi.
Abstract	The aim of the paper was to assess the importance of the bilateral turnover to the EU and the US foreign trade in agri-food products in 2001-2016, as well as to define the possibilities of its development after signing the TTIP Agreement. The research is based on the data from the ComExt Database in the resources of the Statistical Office of the European Union (Eurostat) and the USDA Foreign Agricultural Service's Global Agricultural Trade System. It was proved that in 2001-2016 the EU and the US were important trade partners for each other, but the value of bilateral trade in agri-food products remained relatively small, largely due to low complementarity of the Polish and American agriculture and the resulting minor demand for agricultural products from the temperate zone in the US. These products are made in the US, usually at a lower cost, and they are the export surplus of this country. The way to intensify the EU-US bilateral trade may be to develop a transatlantic free trade area, resulting in a strong effect of trade creation between the TTIP parties, with a limited impact on the relationship with other trading partners.
Cytowanie	Pawlak K. (2017) Znaczenie wymiany bilateralnej w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi UE i USA.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 2: 199-210
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n2_s199.pdf

Autor	Katarzyna Twarowska
Tytuł	Ocena pozycji walut kluczowych międzynarodowego systemu walutowego w latach 1990 – 2016 i perspektywy zmian
Title	Assessment of the Key Currencies in International Monetary System in 1990-2016 and the Perspective of Changes
Słowa kluczowe	waluta międzynarodowa, rezerwy walutowe, struktura walutowa, dolar, euro, scenariusze transformacji MSW
Key words	international currency, foreign exchange reserves, currency composition, dollar, euro, scenarios of IMS transformation
Abstrakt	Celem artykułu jest analiza i ocena pozycji walut kluczowych jako czynnika determinującego zmiany w funkcjonowaniu międzynarodowego systemu walutowego. Metodyka obejmuje badania teoretyczne (analityczne studia literatury naukowej i raportów badawczych) oraz badania empiryczne (analiza danych statystycznych BIS, IMF, SWIFT, EBC, UNCTAD). Przeprowadzona analiza pozwala na stwierdzenie, że główną walutą międzynarodową pozostaje dolar, a utworzenie obszaru wspólnej waluty w UE nie doprowadziło do oczekiwanych zmian pozycji głównych walut i uzyskania przez euro pozycji drugiej waluty globalnej, konkurującej skutecznie z dolarem w pełnieniu funkcji pieniądza światowego. Ponadto, rosnący od lat potencjał gospodarczy i handlowy Chin oraz transformacja układu sił gospodarczych nie znajduje odzwierciedlenia w zmianie pozycji walut krajów rozwijających się w pełnieniu funkcji pieniądza światowego. Prezentowane scenariusze transformacji MSW nie dają jednoznacznej odpowiedzi co do zmian znaczenia walut kluczowych, ale wprowadzenie jednej globalnej waluty wydaje się być zbyt trudne w obecnych warunkach.
Abstract	The aim of the paper is to analyze and evaluate the position of the key currencies as a determinant of changes in the functioning of the international monetary system. Methodology includes theoretical studies (scientific literature and research reports) and empirical studies (statistical analysis of BIS, IMF, SWIFT, ECB, UNCTAD data). The analysis makes it possible to conclude that the dollar remains the main international currency, and the creation of a single currency area in the EU has not led to the expected changes in the main currencies positions as well as the euro has not reached the position of the second global currency competing effectively against the dollar as a global currency. Moreover, the growing economic and trade potential of China and the transformation of the global economic power are not reflected in the changes of developing countries’ currencies positions in the functions of global money. The presented scenarios of the IMS transformation do not give a clear answer about the future of the key currencies, but the implementation of a single global currency seems too difficult in the current conditions.
Cytowanie	Twarowska K. (2017) Ocena pozycji walut kluczowych międzynarodowego systemu walutowego w latach 1990 – 2016 i perspektywy zmian.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 2: 267-286
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n2_s267.pdf

Autor	Małgorzata Dolata
Tytuł	Infrastruktura jako instrument poprawy regionalnej konkurencyjności obszarów wiejskich
Title	Infrastructure as an Instrument for Improving Regional Competitiveness of Rural Areas
Słowa kluczowe	infrastruktura, konkurencyjność regionu, obszary wiejskie
Key words	infrastructure, competitiveness of the region, rural areas
Abstrakt	W pracy zaprezentowano podstawowe zagadnienia związane z konkurencyjnością regionalną obszarów wiejskich oraz infrastrukturą. Głównym celem opracowania było przedstawienia znaczenia infrastruktury jako jednego z najistotniejszych czynników konkurencyjności obszarów wiejskich. Infrastruktura stanowi element potencjału konkurencyjności terytorialnej, a wyposażenie infrastrukturalne wpływa na kształtowanie poziom tzw. atrybutów konkurencyjności. Wskazano również na rolę jaką Unia Europejska przypisuje infrastrukturze jako instrumentowi prokonkurencyjnemu. Wyniki przeprowadzonych badań potwierdziły, że od czasu wejścia Polski do struktur Unii Europejskiej na obszarach wiejskich miał miejsce systematyczny rozwój ich wyposażenia infrastrukturalnego. Szczególnie szybkie tempo wzrostu charakteryzowało rozwój systemu odprowadzania i oczyszczania ścieków.
Abstract	The paper presents basic issues related to regional competitiveness of rural areas and infrastructure. The main purpose of the study was to present the importance of infrastructure as one of the most important factors for the competitiveness of rural areas. Infrastructure is an element of territorial competitiveness potential, and infrastructural equipment influences the shaping of the level the so-call attributes of competitiveness. It also indicated the role that the European Union attributes to infrastructure as a pro-competitive instrument. The results of the conducted research confirmed that since Poland's accession to the structures of the European Union in rural areas a systematic development of their infrastructural facilities took place. Particularly fast growth rate was characterized by the development of sewerage and waste water treatment system.
Cytowanie	Dolata M. (2017) Infrastruktura jako instrument poprawy regionalnej konkurencyjności obszarów wiejskich.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 3: 60-70
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n3_s60.pdf

Autor	Kalina Lutsiy
Tytuł	Obecny stan rozwoju branży mięsnej na Ukrainie
Title	The current state of development of the meat products industry in Ukraine
Słowa kluczowe	rynek mięsa i wyrobów mięsnych, branża przetwórstwa mięsnego, przedsiębiorstwa
Key words	market of meat and meat products, meat processing industry enterprises
Abstrakt	Celem niniejszego artykułu jest przeprowadzenie analizy obecnego stanu rynku mięsa i wyrobów mięsnych na Ukrainie dla zidentyfikowania głównych problemów z uwzględnieniem osobliwości branży. Podstawowym zadaniem było udzielenie rekomendacji na temat rozwoju działalności branży. W artykule wyróżniono główne cechy branży mięsnej, które są istotą jej problemów, a mianowicie: skomplikowany system z wieloma powiązaniami, bardzo duża zależność efektywności działalności od stabilności i efektywności współdziałania elementów, duża wrażliwość na zależność od importowanego surowca, wysoki i stały poziom ryzyka w branży. Wskutek istotnego zmniejszenia pogłowia zwierząt we wszystkich kategoriach gospodarstw zmniejszyła się produkcja mięsa. W badanym okresie (2010–2015) odnotowano wahania krajowej produkcji surowca mięsnego w wadze ubojowej. Ukraińscy producenci zwiększają całkowitą produkcję mięsa za sprawą mięsa drobiowego i wieprzowiny, a zmniejszają produkcję wołowiny, ponieważ atrakcyjność inwestycyjna tej branży jest dosyć mała ze względu na długi cykl produkcyjny oraz znaczną kapitałochłonność. Na podstawie badań należy wskazać czynniki rozwoju branży mięsnej: wsparcie państwowe, podwyższenie cen na rynku mięsa i zwiększenie produkcji mięsa, wykorzystanie nowoczesnych i surowcowo-oszczędnych technologii itd. Bezpieczeństwo żywnościowe polega na zabezpieczeniu przez państwo odpowiedniej liczby pełnowartościowych artykułów żywnościowych zaspokajającym zapotrzebowanie ludności oraz dostępnych dla każdego członka społeczeństwa. Badanie wykazało, że spożycie mięsa i jego przetworów na Ukrainie nie odpowiada poziomowi racjonalnej normy. Poziom konsumpcji produktów mięsnych w pewnej mierze wpływa na branżę mięsną i dynamikę produkcji wyrobów mięsnych, ponieważ na ogół obserwuje się tendencję do zmniejszenia produkcji w branży przetwórstwa mięsnego. W przypadku analizy wielkości eksportu produktów krajowych obserwuje się jego stopniowy wzrost w porównaniu z importem, co świadczy o spadku zależności importowej Ukrainy. Na podstawie wyników badań zaproponowano rekomendacje odnośnie rozwoju całej branży, które pomogą przedsiębiorstwom branży mięsnej efektywnie rozwijać się na istniejącym rynku.
Abstract	The aim of the present article is to analyze the current state of the market of meat and meat products in Ukraine to identify major problems with consideration of the industry specifics. The priority task was to provide recommendations for the development of the industry. The main features of meat production were identified in order to determine the main problems of the industry, namely the complexity of the system and branching connections, significant dependence of business stability and effectiveness on the efficiency of interaction of elements, high material consumption of the sector, vulnerability and high dependence on imported raw materials, as well as high and constant level of risk in the industry. Due to significant reduction in the number of animals of all categories, meat production also reduced. Over the period from 2010 to 2015, there were fluctuations in domestic production of raw meat. Ukrainian producers increased the total production of meat by poultry and pork, while reduced the volumes of beef production, since the low investment attractiveness of this industry due to the long production cycle and significant capital intensity. Based on the conducted study, there should be indicated growth factors regarding the meat industry: government support, increasing market price of raw meat and meat products, the use of resource-saving and modern technologies etc. Food security involves governmental provision of appropriate food products that meet the needs of the population for quality nutrition and their availability for each member of society. The consumption of meat and meat products in Ukraine does not satisfy the national standards rational standards. Consumption of meat products to some extent affects the meat industry, and the dynamics of production of meat. There is a general trend towards reducing the production of meat processing industry in Ukraine. Regarding the volume of exports by domestic producers, there is a gradual increase compared with imports, indicating a decrease of Ukraine’s dependence on imports. As a result of the study, there were given guidelines on the development of the whole industry, which would help enterprises of the meat industry to develop effectively in the existing market.
Cytowanie	Lutsiy K. (2017) Obecny stan rozwoju branży mięsnej na Ukrainie.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 117: 19-31
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2017_n117_s19.pdf

Autor	Krystyna Świetlik
Tytuł	Preferencje konsumentów na rynku żywności w Polsce w warunkach deflacji w latach 2014–2015
Title	Consumer preferences in the food market in Poland during deflation in 2014–2015
Słowa kluczowe	deflacja, ceny żywności, gospodarstwo domowe, konsumpcja żywności, wydatki na żywność
Key words	deflation, prices of foods, households, consumption of food, expenditure on food
Abstrakt	Celem artykułu jest zobrazowanie oraz ocena zmian poziomu i struktury wydatków gospodarstw domowych na żywność, a także spożycia żywności w gospodarstwach domowych w warunkach deflacji w latach 2014–2015. W wyniku przeprowadzonych analiz stwierdzono, że spożycie żywności uległo dużym ilościowym i jakościowym zmianom. Wzrosły realne wydatki gospodarstw domowych na żywność, po spadkach notowanych w latach 2009–2013. Jednocześnie nastąpiło zmniejszenie wolumenu spożycia żywności, co oznacza przesunięcie preferencji konsumentów w kierunku droższego wariantu wyżywienia. Zmalał popyt gospodarstw domowych na proste, nieprzetworzone produkty spożywcze, a wzrósł – na artykuły żywnościowe wysoko przetworzone, o wyższej jakości, wygodne w użyciu, oszczędzające czas na przygotowanie posiłków, wpływające na urozmaicenie i podniesienie wartości żywieniowej diety. Znacznie wzrosły wydatki gospodarstw domowych na usługi gastronomiczne. Skala tych zjawisk wskazuje na wyraźną zmianę preferencji nabywców żywności.
Abstract	The objective of this article is to illustrate the changes in prices of food products in Poland during 2013–2015, to assess the level and structure of household expenditure and consumption of food during the period of deflation compared to the previous period. On the basis of the analyses it was concluded that consumption of food changed considerably both quantitatively and qualitatively. After five years of systematic decline, real household expenditure on food increased. At the same time, there was a decrease in the volume of food consumed, which shows a change in consumer preferences towards more expensive foods types. The demand of households for simple, unprocessed food products fell, while that for highly processed, time-saving in preparation, convenience foods of higher quality and greater variety which increase the nutritional value of the diet, increased. Household expenditure on eating out grew significantly. The scale of these phenomena points to a permanent change in the preferences of consumers.
Cytowanie	Świetlik K. (2017) Preferencje konsumentów na rynku żywności w Polsce w warunkach deflacji w latach 2014–2015.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 117: 75-92
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2017_n117_s75.pdf

Autor	Jolanta Sobierajewska, Wojciech Ziętara
Tytuł	Konkurencyjność polskich gospodarstw ogrodniczych
Title	COMPETITIVENESS OF THE POLISH HORTICULTURE FARMS
Słowa kluczowe	gospodarstwa ogrodnicze, wielkość ekonomiczna gospodarstw, konkuren­cyjność, efektywność
Key words	horticulture farms, economic size of farms, competitiveness, efficiency
Abstrakt	W artykule przedstawiono konkurencyjność i efektywność polskich gospodarstw ogrodniczych na tle analogicznych gospodarstw wybranych krajów Unii Europejskiej. Analizą objęto gospodarstwa objęte systemem monitoringu FADN w latach 2007-2009 i 2011-2013, specjalizujące się w uprawie warzyw, truskawek, kwiatów i roślin ozdobnych, grzybów i w szkółkarstwie. Konkurencyjność badanych gospodarstw ogrodniczych określono wskaź­nikiem konkurencyjności, obliczonym jako stosunek dochodu z gospodarstwa rolnego do kosztów użycia własnych czynników produkcji: ziemi, pracy i kapitału (za W. Kleinhanssem).
Abstract	The article presents the competitiveness and efficiency of Polish vegetable farms against the similar farms from selected European Union countries. The analysis covered farms specializing in growing vegetables, straw­berries, flowers and ornamental plants, mushrooms and nurseries covered by the FADN monitoring system in the years 2007-2009 and 2011-2013. The competitiveness of the researched vegetable farms was determined by the competitiveness index calculated as the ratio of farm income to the cost of using own factors of production: land, labor and capital (according to W. Kleinhanss). Competitive abilities were demonstrated by Polish vegetable farms with economic size of EUR 50-100 and 100-500 thousand of SO and area, respectively of 8.6 and 10.2 ha of UAA. These abilities were also demonstrated by Hungarian and Romanian farms of EUR 25-50 thousand of SO, French and German farms of EUR 100-500 thousand of SO as well as Italian and Spanish farms of EUR > 500 thousand of SO. Fully competitive were German farms of EUR > 500 thousand of SO and the Hungarian farms of EUR: 25-50, 50-100 and 100-500 thousand SO.
Cytowanie	Sobierajewska J., Ziętara W. (2017) Konkurencyjność polskich gospodarstw ogrodniczych.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 104, z. 3: 21-32
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2017_n3_s21.pdf

Autor	Ewa Wasilewska
Tytuł	Starość demograficzna obszarów wiejskich i jej zróżnicowanie
Title	DEMOGRAPHIC AGEING OF RURAL AREAS AND ITS DIVERSITY
Słowa kluczowe	starzenie się ludności, starość demograficzna, miary starości demograficznej, obszary wiejskie, obszary miejskie
Key words	population ageing, demographic ageing, measures of demographic ageing, rural areas, urban areas
Abstrakt	. Celem pracy było określenie przestrzennego zróżnicowania poziomu starości demograficznej oraz określenie dynamiki procesu starzenia się populacji mieszkańców terenów wiejskich na tle przebiegu tego procesu w miastach w Polsce. Badaniami objęto lata 2000-2015. Wykorzystano miary starości demograficznej w ujęciu statycznym i dynamicznym. Stwierdzo­no znaczne zróżnicowanie poziomu starości demograficznej i procesu starzenia się ludności w układzie przestrzennym oraz w przekroju miasto-wieś. Na obszarach wiejskich zaobserwo­wano niższy stopień zaawansowania starości demograficznej oraz mniejszą dynamikę tego procesu aniżeli w miastach.
Abstract	The aim of this paper was denominating of the spatial diversity of the level of demographic ageing and the dynamics of the ageing process of population in the rural areas against the background of this process in cities in Poland. The investigations were conducted for the period of 2000 to 2015. Old age demographic measures were used in static and dynamic terms. There was a considerable variation in the demographic ageing and ageing of the population in the spatial system and in the city-countryside cross-section. A lower level of demographic ageing and a lower dynamics of this process have been observed in rural areas than in cities.
Cytowanie	Wasilewska E. (2017) Starość demograficzna obszarów wiejskich i jej zróżnicowanie.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 104, z. 3: 75-85
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2017_n3_s75.pdf

Autor	Agnieszka Deresz, Marian Podstawka
Tytuł	Zróżnicowanie obciążeń fiskalnych dochodów osób fizycznych w Polsce
Title	DIFFERENTIATION OF TAX BURDEN ON INDIVIDUAL TAXPAYERS IN POLEN
Słowa kluczowe	pozarolnicza działalność gospodarcza, wynagrodzenia z innych źródeł przychodów, składki na ubezpieczenia społeczne, składka na ubezpieczenie zdrowotne, podatek należny
Key words	non-agricultural activities, income from other sources, social security contribution, health insurance contribution, tax due
Abstrakt	Opodatkowanie to złożone zjawisko społeczne, gospodarcze, a także politycznoustrojowe i prawne. Podatki były i są przede wszystkim narzędziem służącym do gromadzenia przez państwo środków niezbędnych do realizacji jego zadań. Ponadto podatki są związane z regulowaniem procesów gospodarczych i społecznych, co oznacza, że podatki pełnią funkcje: redystrybucyjną, stymulacyjną i alokacyjną. Znaczenie gospodarczo społeczne podatków polega na tym, że skutkiem ich nakładania jest zmiana sytuacji dochodowej i majątkowej podatników, co wpływa na podejmowane ich decyzje: gospodarcze, konsumpcyjne, o oszczędzaniu, itp. Zmiany systemu podatkowego w latach 2008-2015, miały wpływ na kształtowanie się nominalnych i efektywnych stawek podatkowych. Wysokości obciążeń podatkowych i innych obciążeń fiskalnych nakładanych na poszczególne grupy podatników spowodowały zmiany w obciążeniu ich dochodów. Celem artykułu jest ocena rozkładu obciążeń fiskalnych w Polsce w latach 2008-2015. W opracowaniu, na podstawie przedmiotowej oceny, podjęto próbę weryfikacji hipotezy, że obciążenia fiskalne nakładane na osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą są niższe w porównaniu z opodatkowaniem wynagrodzeń z innych źródeł przychodów.
Abstract	Taxation has been a complex social, economic, political and legal issue. Taxes have always been and will primarily remain as a tool for the state to gather essential means to perform its functions. Furthermore, taxes have been linked with regulation of economic and social processes, which means, that taxes fulfill following functions: redistributive, stimulus and allocative. Socioeconomic meaning of taxes is reflected in the fact that as a result of imposing taxes the financial and profitable situation of taxpayers changes which influences their decisions: economic, consumption, or about saving etc. Changes in the tax system in 2008-2015 have affected the shape of nominative and effective tax rates. The amount of tax burdens and other fiscal impositions on certain groups of taxpayers caused changes in charging their income. The aim of this article is to evaluate tax burdens in Poland in 2008-2015. Based on this evaluation, an attempt of verifying hypotheses has been made on assumption that tax burdens imposed on individuals involved in nonagricultural activities are lower in comparison with taxation of income from other sources.
Cytowanie	Deresz A., Podstawka M. (2017) Zróżnicowanie obciążeń fiskalnych dochodów osób fizycznych w Polsce.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 18(67): 30-41
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2017_n67_s30.pdf

Autor	Agata Marcysiak, Adam Marcysiak
Tytuł	Zakres różnicowania poziomu wsparcia gospodarstw środkami Wspólnej Polityki Rolnej UE
Title	RANGE OF DIFFERENTIATION OF THE SUPPORT LEVEL OF FARMS WITH MEANS OF THE COMMON AGRICULTURAL POLICY OF THE EU
Słowa kluczowe	dopłaty bezpośrednie, zróżnicowanie, dochód z gospodarstwa rolniczego, typ rolniczy
Key words	direct payments, differentiation, income from a farm, agricultural type
Abstrakt	Celem niniejszego opracowania jest próba ukazania zakresu różnicowania poziom wsparcia gospodarstw środkami Wspólnej Polityki Rolnej UE. Szczegółowej analizie poddano płatności bezpośrednie i płatności dla obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW). Ich wielkość rozpatrywano w relacji do dochodu z gospodarstwa rolniczego. Obliczeń dokonano metodą stosowaną w europejskim systemie rachunkowości rolnej FADN (Farm Accountancy Data Network). Udział środków pochodzących z WPR w analizowanych gospodarstwach w 2015 roku w relacji do dochodu wynosił 37,5%. Istotnymi elementami różnicującymi poziom wsparcia gospodarstw środkami Wspólnej Polityki Rolnej UE okazały się wielkość ekonomiczna i typ rolniczy gospodarstwa. Podstawowymi elementami wsparcia ze środków WPR UE były płatności realizowane w ramach dopłat bezpośrednich i płatności dla obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania. Stanowiły one w 2015 roku odpowiednio 70,7% i 10,5% ogólnego wsparcia.
Abstract	The aim of this paper is to illustrate the extent to which the level of support for farms is measured by means of the Common Agricultural Policy. A detailed analysis was made of direct payments and payments for less-favored areas (LFAs). Their size was considered in relation to farm income. The calculations were made using the method used in the European Farm Accountancy Date Network (FADN). The share of funds from the CAP in analyzed farms in relation to income in 2015 was 37.5%. The economic size and agricultural type of the farm proved to be an important element in differentiating the level of farm support from the Common Agricultural Policy. The main elements of support from the EU CAP were payments made under direct payments and payments for less-favored areas. They accounted for 70.7% and 10.5% of total support respectively in 2015.
Cytowanie	Marcysiak A., Marcysiak A. (2017) Zakres różnicowania poziomu wsparcia gospodarstw środkami Wspólnej Polityki Rolnej UE.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 18(67): 102-112
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2017_n67_s102.pdf

Autor	Magdalena Mądra-Sawicka
Tytuł	Rola finansowania kapitałem obcym działalności gospodarstw rolniczych w opiniach rolników indywidualnych
Title	THE ROLE OF FINANCING THE ACTIVITIES OF AGRICULTURAL HOLDINGS WITH BORROWED CAPITAL IN THE OPINION OF INDIVIDUAL FARMERS
Słowa kluczowe	indywidualne gospodarstwa rolnicze, finansowania kapitałem obcym, korzyści z finansowania kapitałem obcym, cel finansowania kapitałem obcym
Key words	agricultural holdings, financing with borrowed capital, advantages of borrowed capital, purpose of using borrowed capital
Abstrakt	Celem głównym opracowania jest przedstawienie opinii rolników na temat finansowania działalności gospodarstw kapitałem obcym. W przeprowadzonych badaniach odniesiono się do celu zaangażowania finansowania obcego, wskazanych determinant jego wykorzystania oraz oceny korzyści z jego stosowania w opinii rolników. Badanie przeprowadzono z wykorzystaniem kwestionariusza wywiadu w grupie 100 rolników prowadzących indywidualne gospodarstwa rolnicze w województwie mazowieckim. Podmioty te prowadziły rachunkowość rolną w ramach systemu FADN. Kryterium podziału badanej populacji obejmowało siłę ekonomiczną gospodarstw wyrażoną w ESU, co pozwoliło na uwzględnienie poziomu dochodowości badanych podmiotów. Głównym problemem w zarządzaniu źródłami finansowania w opinii rolników było utrzymanie płynności finansowej na bezpiecznym poziomie. Rolnicy dostrzegali korzyści z tytułu zwiększenia zaangażowania finansowania kapitałem obcym w zakresie przeprowadzania szybszej modernizacji majątku gospodarstwa. Rolnicy decydują się na wybór konserwatywnej strategii finansowania, preferując długoterminowe źródła finansowania, dążyli do minimalizacji ryzyka finansowego. Wśród głównych determinant poziomu zadłużenia rolnicy wyróżnili wartość inwestycji, wymagany wkład własny oraz dopłat do odsetek kredytów preferencyjnych
Abstract	The aim of this paper is to present the opinions of farmers about financing agricultural holdings with borrowed capital. The research addressed the purpose of using borrowed capital, its determinants and the assessment of the benefits of its use in the opinions of farmers. The survey was conducted with the use of interview questionnaire in the group of 100 farmers running individual agricultural holdings in the Mazowieckie voivodeship. These entities applied agricultural accounting within FADN system. The criterion for the division of the surveyed units included the economic size expressed in ESU, which allowed taking into account the level of profitability of these entities. The main problem of the management of finance sources, according to the farmers, consisted in the maintenance of financial liquidity on the safe level. The farmers saw benefits of the increase of financing with borrowed capital for the faster modernization of agricultural assets. The farmers choose a conservative financing strategy; preferring long-term financing sources, they wanted to minimise financial risk. The farmers listed the following main determinants of the level of debt: the value of the investment, own contribution required and subsidies to interest on subsidised loans.
Cytowanie	Mądra-Sawicka M. (2017) Rola finansowania kapitałem obcym działalności gospodarstw rolniczych w opiniach rolników indywidualnych.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 104, z. 4: 125-138
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2017_n4_s125.pdf

Autor	Nadiya Davydenko, Natalia Wasilewska
Tytuł	Paradigm of Financial Provision of the Agricultural Land Restoration in Ukraine
Title
Słowa kluczowe	financial provision of agricultural land restoration, state strategy, agrarian sector, agrarian enterprises, restoration of land resources, financing programs, preferential loans
Key words
Abstrakt	The purpose of the research was to determine the system of measures aimed at financial provision of restoration and improvement of the fertility of the agricultural lands, which are an important part of the state strategy for the development of the Ukrainian economy agrarian sector. Characteristics of land use in European countries and Ukraine were presented. The sources of financial provision of agricultural land restoration were analyzed. The measures aimed at successful restoration of fixed assets of agrarian enterprises, in particular land resources are proposed.
Abstract
Cytowanie	Davydenko N., Wasilewska N. (2017) Paradigm of Financial Provision of the Agricultural Land Restoration in Ukraine .Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 4: 41-51
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n4_s41.pdf

Autor	Marzena Kacprzak, Agnieszka Król, Izabela Wielewska
Tytuł	Human Capital on the European Labour Market
Title
Słowa kluczowe	human capital, European Union, labour market, competence
Key words
Abstrakt	Efficient use of human capital and taking care of its quality in the global labour market is becoming a priority. This is primarily due to the need to function in a multicultural environment, growing competition and population aging. This article is an attempt to systematise knowledge about human capital and its use in the labour market. Attention is being drawn to the effective use of capital, including implementation of European strategies, as well as trends and challenges facing key employment issues. In addition, an effort has been made to identify key employee competencies reflecting global labour market trends. The article shows the importance of quality and investment in human resources, which is associated with the use of EU projects and programmes targeted at young people on the labour market.
Abstract
Cytowanie	Kacprzak M., Król A., Wielewska I. (2017) Human Capital on the European Labour Market.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 4: 143-150
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n4_s143.pdf