Wyniki wyszukiwania

Autor	Zofia Kołoszko-Chomentowska, Leszek Sieczko
Tytuł	Organizacja i wyniki małych gospodarstw rolnych województwa podlaskiego
Title	ORGANIZATION AND RESULTS OF SMALL AGRICULTURAL HOLDINGS IN THE PODLASIE VOIVODESHIP
Słowa kluczowe	małe gospodarstw rolne, organizacja, rozwój, dochód
Key words	small farm, organization, development, income
Abstrakt	W pracy dokonano oceny zmian organizacyjnych i ekonomicznych w małych gospodarstwach rolnych województwa podlaskiego, znajdujących się w polu obserwacji FADN. W ocenie uwzględniono zmiany w zasobach czynników wytwórczych oraz wybrane wyniki produkcyjno-ekonomiczne w latach 2011-2012. W produkcji roślinnej gospodarstwa ograniczyły się do roślin zbożowych, rezygnując z roślin bardziej wymagających. W strukturze zwierząt dominowało bydło, w tym krowy mleczne. W przypadku pogłowia trzody chlewnej odnotowano spadek. Zwiększył się poziom technicznego uzbrojenia pracy, a także dochodowość ziemi i pracy. Słabsza efektywność majątku trwałego wynika z dużego uzbrojenia technicznego ziemi i pracy, co generuje wysokie koszty stałe i wpływa na obniżenie poziomu efektywności. Mimo wzrostu poziomu dochodu z gospodarstwa rolnego, jego relacja do stawki parytetowej była niekorzystna. W 2011 r. wartość dochodu na osobę pełnozatrudnioną rodziny stanowiła 47% dochodu parytetowego, a w 2012 r. nastąpiło dalsze obniżenie i relacja ta wynosiła zaledwie 42%.
Abstract	This paper undertakes to assess the organizational and economic changes in small agricultural holdings in the Podlasie voivodeship, subject to FADN observation. The assessment accounts for changes in factors of production and in selected production and economic results in the years 2011-2012. Plant production was limited to cereals, without more demanding plants. Cattle, including dairy cows, were dominant in the animal structure. There was a downward trend in swine livestock population. The technical level of work increased, as well as the profitability of land and labor. Poorer effectiveness of fixed assets is the result of high technical development of the land and labor, which generates high fixed costs and reduces the level of effectiveness. Despite growth of the level of income from an agricultural holding, its relation to the parity rate was unfavorable. In 2011, the value of income per family member employed full-time made up 47% of parity income, and this value was further reduced in 2012, when this relation was equal to just 42%.
Cytowanie	Kołoszko-Chomentowska Z., Sieczko L. (2015) Organizacja i wyniki małych gospodarstw rolnych województwa podlaskiego.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 1: 115-122
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2015_n1_s115.pdf

Autor	Jacek Grzywacz, Mariusz Lipski
Tytuł	Dylematy związane z zagospodarowywaniem nadwyżek środków pieniężnych przez przedsiębiorstwa w Polsce
Title	Dilemmas related to investments of cash surpluses by companies in Poland
Słowa kluczowe	nadwyżki gotówkowe; przedsiębiorstwo; depozyty; instrumenty finansowe
Key words	cash surpluses; company; deposits; financial instruments
Abstrakt	Celem opracowania jest ocena porównawcza możliwości, jakie w zakresie efektywnego inwestowania nadwyżek gotówkowych mają przedsiębiorstwa w Polsce oraz związanego z tym procesem ryzyka. Osoby odpowiedzialne w przedsiębiorstwach za zagospodarowywanie nadwyżek gotówkowych mają różnorodne możliwości w zakresie inwestowania wolnych środków oraz zabezpieczenia płynności finansowej. Najczęściej stosowanym przez podmioty gospodarcze rozwiązaniem w dalszym ciągu pozostają lokaty bankowe, cechujące się niskim poziomem ryzyka, brakiem kosztów transakcyjnych, lecz również niskim poziomem rentowności. Należy jednak podkreślić, że depozyty na okres 1 miesiąca i dłuższy były w stanie w latach 2012–2014 przynieść dochód odsetkowy pokrywający poziom inflacji. Szerokie spektrum możliwości oferują także inne instytucje finansowe, jednak w przypadku instrumentów pieniężnego i kapitałowego rynku należy liczyć się także z większym ryzykiem. Każdorazowo tego typu inwestycja powinna zostać poprzedzona odpowiednią analizą, gdyż jak pokazują przedstawione w opracowaniu doświadczenia ostatnich kilku lat, również inwestycje w instrumenty uchodzące w powszechnej opinii za bezpieczne, np. papiery dłużne uznanych emitentów czy też fundusze rynku pieniężnego, mogą wygenerować straty. Korzystając z różnych rodzajów instrumentów finansowych, niezbędne jest także dokonanie dokładnej analizy kosztów transakcyjnych, które w przypadku podobnych rozwiązań mogą istotnie się różnić, wpływając tym samym istotnie na poziom rentowności danej inwestycji. Rozwiązaniem może być również skorzystanie z usług podmiotu specjalizującego się zarządzaniem powierzonych środków, jednak tego typu rozwiązania wiążą się przeważnie z koniecznością posiadania większych kwot.
Abstract	The aim of the article is a comparative assessment of the possibilities related to effective investments of cash surpluses by companies in Poland and the risk connected with this process. Heads responsible in companies for investments of cash surpluses have a wide range of possibilities to invest in different financial instruments and to secure financial liquidity. The most popular solution among business entities all the time are banking deposits which are distinguished by low risk profile, lack of transaction costs but also offering low return on investment. Nevertheless, deposits for one month and longer were able in the years 2012–2014 to generate interests exceeding inflation. Wide range of possibilities is offered by other financial institutions than banks but in case of the money market and capital market instruments higher risk should be taken into account. Each time such an investment should be previously analyzed, because as it is described in the article, also investments in commonly perceived as low risk profile instruments, i.e. debt securities of blue chips or money market funds, can generate losses. A developed analysis of transaction costs in such instruments is also necessary. Even in the case of similar instruments the costs can be different, changing this way significantly level of profitability of the investment. Also services of asset management companies should be taken into consideration but the solution needs significant amounts of cash.
Cytowanie	Grzywacz J., Lipski M. (2015) Dylematy związane z zagospodarowywaniem nadwyżek środków pieniężnych przez przedsiębiorstwa w Polsce.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 3: 5-18
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2015_n3_s5.pdf

Autor	Dorota Kmieć
Tytuł	Zastosowanie modelu logitowego do analizy czynników wpływających na bezrobocie wśród ludności wiejskiej
Title	Use of the logit model for analyzing factors influencing unemployment among rural populations
Słowa kluczowe	bezrobocie na wsi, ludność wiejska, determinanty bezrobocia, kwalifikacje zawodowe, model logitowy
Key words	unemployment in rural areas, rural populations, determinants of unemployment, professional qualifications, logit model
Abstrakt	W pracy podjęto próbę określenia przyczyn bezrobocia wśród ludności wiejskiej. W celu określenia wielkości wpływu czynników objaśniających sytuację badanych na rynku pracy zastosowano model logitowy. Oprócz cech społeczno- demograficznych jako potencjalne predykatory rozważono: posiadanie gospodarstwa rolnego, doświadczenie zawodowe, dochód w gospodarstwie domowym, podnoszenie swoich kwalifikacji poprzez dokształcanie się, posiadane kompetencje.
Abstract	The paper attempts to identify the causes of unemployment among the rural population. Logit model was used to determine the size of the impact of explanatory factors examined the situation in the labor market. The following potential predictors were considered: socio-demographic characteristics and household income, improving one’s skills through training and personal competencies.
Cytowanie	Kmieć D. (2015) Zastosowanie modelu logitowego do analizy czynników wpływających na bezrobocie wśród ludności wiejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 110: 33-42
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2015_n110_s33.pdf

Autor	Małgorzata Raczkowska
Tytuł	Nierówności dochodowe w Polsce w relacji miasto–wieś
Title	Income discrepancies in Poland in urban-rural relations
Słowa kluczowe	dochód, nierówności dochodowe, współczynnik Giniego
Key words	income, income inequality, Gini coefficient
Abstrakt	W opracowaniu podjęto rozważania na temat nierówności dochodowych występujących w Polsce w układzie miast–wieś w latach 2005–2013. Postawiono ogólną hipotezę badawczą mówiącą, iż nierówności dochodowe na obszarach wiejskich w Polsce zwiększają się i nie różnią się swoim charakterem od nierówności występujących w miastach. Przeprowadzone wyniki badań potwierdziły zwiększanie się nierówności dochodowych na terenach wiejskich oraz ich zmniejszanie w miastach. Na terenach wiejskich spośród miar najwyżej skorelowana ze wskaźnikiem Giniego była stopa bezrobocia – współczynnik korelacji liniowej Pearsona r = –0,82. W wyniku przeprowadzonej analizy nie można zdecydowanie stwierdzić, że obniżanie stopy bezrobocia sprzyja zwiększaniu nierówności dochodów. Trudno bowiem powiedzieć, czy to bezrobocie jest efektem nierówności, czy nierówność bezrobocia. Zależność między współczynnikiem aktywności zawodowej na wsi a współczynnikiem Giniego była również ujemna i pokazywała silną zależność między zmiennymi – współczynnik korelacji Pearsona na poziomie –0,70.
Abstract	The work considers income discrepancies occurring in Poland in urban-rural configuration in 2005–2013. The general hypothesis had been stated that income discrepancies in rural areas do not increase and are not different in their nature from those occurring in urban areas. The results of the research conducted confirmed the increase of the income discrepancies in rural areas and their decrease in cities. In rural areas, the measure most correlated with Gini index was the unemployment rate – Pearson’s correlation coefficient r (–0,82). On the basis of the research conducted it is impossible to state firmly that the decrease of unemployment rate fosters the increase of income discrepancies. It is difficult to determine whether unemployment is the effect of discrepancies or discrepancies are the effect of unemployment. The correlation between the labour force participation rate and Gini index was also negative and showed the strong correlation between the variables – Pearson’s correlation coefficient: (–0,70).
Cytowanie	Raczkowska M. (2015) Nierówności dochodowe w Polsce w relacji miasto–wieś.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 112: 111-124
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2015_n112_s111.pdf

Autor	Edyta Gajos, Sylwia Małażewska
Tytuł	Zmiany dochodowości gospodarstw mlecznych w Polsce i wybranych krajach europejskich należących do Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Mleka w latach 2006–2012
Title	Changes in the profitability of dairy farms associated in the European Dairy Farmers Association in Poland and selected European countries in 2006–2012
Słowa kluczowe	dochód rolniczy, produkcja mleka, wyniki ekonomiczne, EDF (Europejskie Stowarzyszenie Producentów Mleka)
Key words	farmers’ income, milk production, economic results, EDF European Dairy Farmers
Abstrakt	Celem artykułu było przedstawienie zmian opłacalności produkcji mleka w gospodarstwach uczestniczących z badaniach EDF z Polski i wybranych krajów europejskich w latach 2006–2012. Stwierdzono, że po wejściu Polski do UE sytuacja producentów mleka uległa poprawie w zakresie wyników ekonomicznych i produkcyjnych. W latach 2008–2009 nastąpiło znaczące pogorszenie się opłacalności produkcji mleka spowodowane m.in. znaczącymi spadkami cen mleka. Od 2010 roku obserwuje się natomiast stopniową poprawę sytuacji. Analogiczne zmiany wystąpiły w przypadku gospodarstw mlecznych z innych krajów europejskich, takich jak Niemcy, Francja czy Wielka Brytania. Pokazuje to, że występują znaczące wzajemne powiązania między krajami, jak również, że sytuacja producentów rolnych w Polsce nie zależy wyłącznie od lokalnych i krajowych wahań rynkowych, ale przede wszystkim od wahań na rynku europejskim i światowym.
Abstract	The aim of the article was to present the changes in the profitability of milk production in farms associated in EDF and situated in Poland and selected European countries in 2006–2012. It was found that after the Polish accession to the EU, the situation has improved for milk producers – economic and production results have risen. In 2008–2009, there was a significant deterioration in the profitability of milk production due to, among others, significant declines in milk prices. Since 2010, gradual improvement of the situation is observed. Similar changes occur in dairy farms in other European countries, such as Germany, France and the United Kingdom. This shows how big the interconnectedness between countries is and that the situation of agricultural producers in Poland does not depend only on the local and national market fluctuations, but primarily on fluctuations in the European and global markets.
Cytowanie	Gajos E., Małażewska S. (2015) Zmiany dochodowości gospodarstw mlecznych w Polsce i wybranych krajach europejskich należących do Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Mleka w latach 2006–2012.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 111: 97-109
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2015_n111_s97.pdf

Autor	Katarzyna Domańska, Anna Nowak
Tytuł	Zmiany dochodowości gospodarstw rolnych w Polsce na tle Unii Europejskiej
Title	PROFITABILITY CHANGES AT RURAL FARMS IN POLAND ON THE BACKGROUND EUROPEAN UNION
Słowa kluczowe	dochodowość, gospodarstwo rolne, Polska, Unia Europejska
Key words	rural farms, profitability, Poland, European Union
Abstrakt	W artykule podjęto tematykę dochodowości towarowych gospodarstw rolnych w Polsce i Unii Europejskiej (UE) oraz zmian dochodowości w okresie 2004-2011. Celem opracowania jest ocena tych zmian w Polsce na tle pozostałych państw członkowskich Wspólnoty. Analizy dokonano na podstawie informacji gromadzonych w ramach europejskiego systemu zbierania danych rachunkowych z gospodarstw rolnych FADN. W pracy poddano ocenie dochód z rodzinnego gospodarstwa rolnego w relacji do kosztów, wartości produkcji, wartości kapitału własnego, a także liczby zatrudnionych osób. Wyniki badań wykazały duże zróżnicowanie towarowych gospodarstw w UE ze względu na poziom dochodu, jego relacje do zaangażowanych nakładów oraz wielkości produkcji. W przypadku poziomu dochodu z gospodarstwa rolnego oraz jego relacji do osób pełnozatrudnionych z rodziny powyżej średniej unijnej znajdowały się kraje tzw. starej piętnastki (UE-15), natomiast poniżej średniej – nowe kraje członkowskie UE.
Abstract	This paper identifies and examines the profitability changes of rural farms in Poland on the background of other European Union’s member countries. An analysis was prepared basing upon information collected within European system - Farm Accountancy Data Network. Survey includes years 2004 and 2011. Paper makes an assessment of family farm income in relation to cost, production value, net worth, as well as family work units. The results of the survey show great differentiation of rural farms in European Union regarding income level and its relation to engaged input as well as output value. The countries of “old 15” gained higher level of income from farm and in relation to family work units comparing to Union average but “new “ member countries – below average. In relation to effectiveness rates based on income category from rural farm one could not observe so clear differences.
Cytowanie	Domańska K., Nowak A. (2014) Zmiany dochodowości gospodarstw rolnych w Polsce na tle Unii Europejskiej.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 1: 64-73
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n1_s64.pdf

Autor	Lidia Gunerka, Lilianna Jabłońska, Michał Milczarski
Tytuł	Opłacalność produkcji warzyw pod osłonami na przykładzie wybranego gospodarstwa
Title	VEGETABLES UNDER COVER – THEIR PRODUCTION PROFITABILITY BASED ON EXAMPLES OF SELECTED FARMS
Słowa kluczowe	produkcja, koszty, opłacalność, warzywa pod folią
Key words	production, costs, profitability, vegetables under plastic tunnels
Abstrakt	Celem opracowania jest dokonanie oceny ekonomicznej efektywności produkcji warzyw w tunelach foliowych w Polsce na przykładzie wybranego gospodarstwa, posze­rzonej o analizę kosztów i nakładów siły roboczej oraz symulacyjny rachunek opłacalności przy różnych programach produkcji. Określono wartość produkcji, koszty, dochód rolniczy i wskaźnik opłacalności dla poszczególnych upraw i całego gospodarstwa. Z badań wynika, że uprawa warzyw w tunelach foliowych cechuje się wysoką opłacalnością, a poziom dochodu i wskaźnik opłacalności zależą od wdrożonego programu produkcji. Na wybór tego programu, poza wynikiem finansowym, istotny wpływ mają poziom i struktura nakładów siły roboczej.
Abstract	The aim of this study was to assess the economic efficiency of vegetable production, in plastic tunnels, in Poland. Production profitability was assessed based on examples of chosen farms. An analysis of their costs and labor force inputs was conducted. An account profitability simulation for various production programs was performed. The value of production, costs, farm income and profitability index for each crop and farm were determined. Research shows that vegetable cultivation in plastic tunnels is characterized by high profitability. However, the level of income and profitability index depends on the implemented production program. The choice of this program, in addition to financial results, is significantly influenced by the level and structure of labor inputs.
Cytowanie	Gunerka L., Jabłońska L., Milczarski M. (2014) Opłacalność produkcji warzyw pod osłonami na przykładzie wybranego gospodarstwa.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 3: 77-86
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n3_s77.pdf

Autor	Agata Marcysiak, Adam Marcysiak
Tytuł	Zakres zróżnicowania poziomu dochodów z gospodarstwa rolnego w układzie regionalnym
Title	RANGE OF DIFFERENTIATION INCOMES LEVEL OF AN AGRICULTURAL FARM IN REGIONAL SCHEME
Słowa kluczowe	poziom dochodu, zróżnicowanie dochodowe, region
Key words	income level, income differentiation, region
Abstrakt	Celem opracowania jest ukazanie zakresu zróżnicowania sytuacji dochodowej gospodarstw rolnych w układzie regionalnym. Podstawową kategorią ekonomiczną był dochód z gospodarstwa rolniczego Obliczeń tej kategorii dochodu dokonano metodą stosowaną w europejskim systemie rachunkowości rolnej FADN (Farm Accountancy Data Network). Najwyższy poziom dochodu z gospodarstwa rolniczego osiągnięto w regionie Pomorze i Mazury. Regionem o najniższym poziomie dochodu rolniczego była Małopolska i Pogórze. Wynikało to ze zróżnicowania struktury agrarnej polskiego rolnictwa.
Abstract	The aim of the paper is painting differentiation of incomes level of an agricultural farm in regional scheme. The main economic category is farm income. The calculation of that category is done by a method use at European Farm Accountancy Date Network (FADN). The highest level of farm income was gained in Pomorze i Mazury region. Małopolska i Pogórze had the lowest level of farm income. It was a result of the differentiation of the agrarian structure of Polish agriculture.
Cytowanie	Marcysiak A., Marcysiak A. (2014) Zakres zróżnicowania poziomu dochodów z gospodarstwa rolnego w układzie regionalnym.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 12(61): 122-128
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2014_n61_s122.pdf

Autor	Mariola Chrzanowska, Nina Drejerska, Iwona Pomianek
Tytuł	Strefa podmiejska Warszawy. Wybrane zagadnienia
Title	Warsaw suburban zone. Selected issues
Słowa kluczowe	obszary wiejskie, rynek pracy, przedsiębiorczość, kapitał ludzki, rozwój, strefa podmiejska, województwo mazowieckie, suburbanizacja
Key words	rural areas, labour market, entrepreneurship, human capital, development, suburban area, Mazovia region, suburbanisation
Abstrakt	Gminy podmiejskie Warszawy wybrane do badań są niewątpliwie obszarem intensywnych przemian społeczno-gospodarczych. Ta kumulacja procesów rozwojowych, rozlewanie się zjawisk charakterystycznych dla miast, powoduje, że badany obszar jest niezwykle interesujący z poznawczego punktu widzenia. Jednocześnie zachodzące zmiany są tak kompleksowe i wielowątkowe, że trudno wyodrębnić, co dokładnie powinno być przedmiotem badań – jeden wątek pociąga za sobą kilka niemniej interesujących następnych kwestii. W tej sytuacji pozostaje mieć nadzieję, że zaprezentowane wyniki badań przedstawiają zarówno ogólne tło zmian, jak i konkretne elementy rzeczywistości, jak np. powiązania funkcjonalne pomiędzy stolicą a jej obszarem podmiejskim w zakresie rynku pracy. Ponadto wydaje się, że wartością dodaną przeprowadzonych badań jest uwzględnienie zarówno działalności samorządów lokalnych, jak i małych oraz średnich przedsiębiorstw zlokalizowanych na badanym obszarze, jak również mieszkańców, ich sytuacji i opinii nt. zachodzących procesów. Badany obszar scharakteryzowano przy wykorzystaniu metod statystycznych. Wykorzystując miernik BZW, pogrupowano 30 gmin podmiejskich Warszawy na trzy klasy: o najwyższym, średnim i najniższym poziomie rozwoju. Do pierwszej grupy zostały zakwalifikowane: Lesznowola, Michałowice, Nadarzyn, Raszyn, Nieporęt, Izabelin, Stare Babice. Z wyjątkiem Nadarzyna, wszystkie gminy tej grupy graniczą bezpośrednio z Warszawą. Co więcej, oprócz Nieporętu, są to gminy położone po lewej stronie Wisły. Wskazuje to na najsilniejsze rozwojowe oddziaływanie Warszawy na gminy bezpośrednio z nią sąsiadujące, co więcej oddziaływanie ukierunkowane na stronę zachodnią miasta. W następnej grupie, 14 gmin stanowiło swoisty obszar przejściowy – najczęściej niegraniczący bezpośrednio z Warszawą, ale o silnym odziaływaniu miasta na procesy społeczno-gospodarcze tam zachodzące. Pozostałych 9 gmin to jednostki peryferyjne z punktu widzenia przyjętego obszaru badań, najdalej położone od stolicy, ale wciąż zaliczane do strefy podmiejskiej Warszawy. Wyniki badań empirycznych przeprowadzonych w urzędach gmin strefy podmiejskiej Warszawy wskazują na fakt, że w większości ankietowanych jednostek samorządu terytorialnego opracowano strategie rozwoju. Może to świadczyć o świadomości władz w zakresie pobudzania aktywności zarówno własnej, jak i mieszkańców oraz przedsiębiorców, inwestowania w poprawę składników infrastruktury, jakości życia mieszkańców, ułatwiania startu działalności gospodarczej. Jednocześnie fakt posiadania strategii rozwoju może też być jedynie spełnieniem technicznego warunku koniecznego np. w przypadku ubiegania się o wsparcie finansowe ze środków europejskich. Cele zapisane w strategiach były realizowane, aczkolwiek z uwagi na ograniczone środki finansowe wdrażanie strategii sprawiało trudności niektórym gminom (głównie o niskim poziomie rozwoju). Gminy (z kilkoma wyjątkami) były raczej aktywne w zakresie wykorzystania środków z Unii Europejskiej. Mimo to uskarżano się na skomplikowane procedury aplikowania oraz na nie zawsze korzystne dla gmin strefy podmiejskiej Warszawy warunki przyznawania dofinansowania do projektów (dochody per capita). Z reguły projekty były przygotowywane przez pracowników gminy, rzadko przez ekspertów zewnętrznych. Jako mocne strony gminy wskazywano przede wszystkim bliskość stolicy i dogodne połączenia komunikacyjne z innymi, większymi miastami, wysoki poziom infrastruktury technicznej, a także wolne tereny, które mogą zostać wykorzystane pod inwestycje. Jak wynika z charakterystyki mocnych stron, strefa podmiejska Warszawy charakteryzuje się nie tylko korzystnym układem infrastruktury drogowej i wolnymi przestrzeniami inwestycyjnymi, lecz w znacznej części także wysokimi walorami przyrodniczymi. Walory te mogą stanowić zarówno czynnik zachęcający, jak i ograniczający swobodę gospodarowania. Zdaniem ponad połowy władz gminnych, obszary przyrodniczo-chronione na terenie gminy stanowią szansę dla rozwoju przedsiębiorstw. Warunki te sprzyjają turystyce i rekreacji podmiejskiej, weekendowej lub biznesowej (organizacja konferencji w zielonym otoczeniu, a jednocześnie blisko Warszawy, np. Serock). Wyniki badań w przedsiębiorstwach wskazują, że na rynku lokalnym działalność koncentrowało 55% badanych jednostek. Ankietowani z gmin o niskim poziomie rozwoju, częściej niż pozostali, wykraczali zasięgiem działalności poza rynek lokalny – co wynikać mogło z potrzeby zwiększenia niewystarczającego popytu na swoje produkty i usługi. W opinii ankietowanych, najważniejszymi czynnikami decydującymi o lokalizacji przedsiębiorstw były: dogodne położenie w stosunku do odbiorców oraz chłonność rynku lokalnego lub regionalnego. Bliskość Warszawy została wskazana jako istotny czynnik lokalizacyjny w co czwartym przedsiębiorstwie. Podczas podejmowania decyzji o lokalizacji przedsiębiorstwa zwracano także uwagę na koszty związane z wynajęciem, zakupem lub budową lokalu. Z kolei w ramach podsumowującego pytania nt. postrzegania gminy, w której badane firmy miały swoją siedzibę, jako mocną stronę respondenci wskazywali bliskość Warszawy oraz dogodne połączenia komunikacyjne ze stolicą oraz innymi, większymi miastami, rozbudowaną infrastrukturę techniczną, ciągły rozwój gminy (związany m.in. ze stałym wzrostem liczby ludności w efekcie migracji oraz dużej liczby urodzeń) i odpowiednie warunki do rozwoju przedsiębiorczości. Jako słabe strony wskazywano: słabą infrastrukturę techniczną, wysokie koszty i inne trudności prowadzenia działalności gospodarczej (np. brak wsparcia ze strony władz gminnych, brak usług doradczych), a także zbyt duże natężenie ruchu i związane z nim zanieczyszczenie środowiska oraz słabą komunikację drogową. Należy w tym miejscu zauważyć, że pewne czynniki były wskazywane zarówno w grupie mocnych, jak i słabych stron. Badani przedsiębiorcy mieli bowiem tendencję do oceny infrastruktury technicznej przez pryzmat swojego najbliższego otoczenia, np. konkretnej drogi dojazdowej do swojej firmy. W związku z tym uzyskane odpowiedzi były bardzo zróżnicowane i to co dla jednych było zaletą, np. zbudowanie drogi w ich bezpośredniej okolicy, dla innych nie miało znaczenia. Znaczna część przeprowadzonego badania pierwotnego w gospodarstwach domowych strefy podmiejskiej Warszawy dotyczyła powiazań funkcjonalnych pomiędzy stolicą a otaczającym ją obszarem w wymiarze rynku pracy. Sytuacja badanej populacji mieszkańców jest stosunkowo dobra; charakteryzuje ją zarówno wysoki wskaźnik aktywności zawodowej, jak i wysoki wskaźnik zatrudnienia. Generalnie więc bliskość rozwiniętego rynku pracy, jakim jest stolica, jak również jej bezpośrednie otocznie sprzyja aktywności zawodowej mieszkańców strefy podmiejskiej. Ta dobra sytuacja przyciąga też nowych mieszkańców zarówno z innych części regionu, jak i z samej Warszawy. Jak pokazały wyniki badań, nowo osiedlający się mieszkańcy to osoby młode, dobrze wykształcone, o relatywnie wysokich dochodach. Procesy te niewątpliwie prowadzą do zwiększenia potencjału ludzkiego badanych obszarów, wpisując się w dyskusję zarówno teoretyków, jak i praktyków nt. endogenicznych czynników wzrostu gospodarczego, równocześnie powodują jednak zwiększoną presję w wielu wymiarach. Jednym z nich są kwestie środowiskowe – rozwój funkcji mieszkaniowej wymaga kolejnych terenów przeznaczonych na ten cel. Są to w znakomitej większości inwestycje prywatne, dla których po wzrastających cenach, ale jednak znajdowane są kolejne obszary, np. dotychczasowe grunty rolne. Natomiast biorąc pod uwagę fakt, że są to najczęściej osoby dojeżdżające do pracy, to niewątpliwe wyzwaniem jest zapewnienie odpowiedniej infrastruktury w tym zakresie. Nowi migranci dojeżdżają na ogół własnymi samochodami, powodując znaczne obciążenie dróg wjazdowych do miasta. Prezentowane wyniki badań wyraźnie wskazują na brak atrakcyjnej oferty komunikacji publicznej dla tej grupy. Uzyskane rezultaty badań pozwalają również na identyfikację zjawisk, które nie są typowe tylko dla mieszkańców strefy podmiejskiej. Zjawiska te są częścią ogólnopolskich czy nawet ogólnoświatowych tendencji na rynku pracy. Co więcej, wydają się potwierdzać, że pomimo relatywnie lepszej sytuacji na rynku pracy w okolicy dużego miasta, strefa podmiejska nie jest obszarem wolnym od problemów spotykanych gdzie indziej. Należy w tym miejscu wspomnieć przede wszystkim o wynikach badań wskazujących na niestabilność zatrudnienia, szczególnie wśród osób młodych, też dobrze wykształconych oraz na istnienie szarej strefy – zatrudnianie pracowników bez formalnej umowy. Wyniki otrzymane za pomocą jednej z metod statystycznych – klasycznej analizy korespondencji – pozwalają na odniesienie się do przywoływanego w teorii kapitału kreatywnego. Wskazują bowiem na istnienie zależności pomiędzy wykształceniem wyższym a dużą i pełną samodzielnością pracy, wykształceniem średnim a średnim poziomem samodzielności oraz wykształceniem zasadniczym zawodowym i niskim poziomem samodzielności wykonywanej pracy. Ponadto przeprowadzona analiza pozwoliła wyodrębnić grupę przedsiębiorców, charakteryzujących swoją pracę jako w pełni samodzielną i kreatywną, przy czym wskazywali najczęściej własny pomysł jako początek aktywności zawodowej wykonywanej w trakcie badania. Biorąc pod uwagę fakt, że rynek pracy odgrywa znaczącą rolę w procesach formowania funkcjonalnych obszarów miejskich, otrzymano również istotne wyniki w zakresie aktywności zawodowej mieszkańców strefy podmiejskiej. Przeprowadzona analiza korespondencji pozwoliła na wyodrębnienie grupy „młodych migrantów” – z wyższym wykształceniem, którzy przeprowadzili się w ostatnim okresie (w latach 2005–2012); ich dochód przekraczał 2000 zł netto miesięcznie na osobę w rodzinie. Dominowali w tej grupie ludzie młodzi – 51% z nich nie przekroczyło 36. roku życia. Blisko 90% ankietowanych w tej grupie to pracownicy najemni dojeżdżający codziennie do pracy do Warszawy, przy czym ich średni czas dojazdu to godzina. Wyodrębniona została też grupa przedsiębiorców, którzy pracowali w miejscu zamieszkania; to głównie osoby od 36 do 55 lat (71% respondentów w tym wieku). Ponadto to osoby mieszkające w danym miejscu od urodzenia bądź ludność napływowa, ale o znacznie dłuższym czasie zamieszkania niż „młodzi migranci”. Prowadzi to do ciekawej konkluzji nt. tendencji do prowadzenia małej firmy na danym obszarze raczej przez osoby zakorzenione lokalnie. Pomimo zidentyfikowanych problemów, sytuacja badanej populacji mieszkańców obszarów podmiejskich wydaje się być podstawą do budowania pozytywnego wizerunku. Mała skala bierności zawodowej, posiadanie dodatkowych kwalifikacji (nabytych w trakcie kształcenia formalnego, ale też nieformalnego w przypadku osób o niższych poziomach wykształcenia), kreatywność przedsiębiorców, elastyczność (przynajmniej deklarowana) w grupie osób niepracujących, a poszukujących zatrudnienia wskazuje na faktycznie istniejące potencjały endogeniczne badanych gmin; potencjały trudne bądź niemożliwe do zidentyfikowania na podstawie danych statystycznych, a widoczne w badaniach jakościowych. Co więcej, wskazane potencjały są generalnie dostrzegane przez władze lokalne i przedsiębiorców, ale równocześnie w hierarchii mocnych stron zdecydowanie stawiane są za czynnikami wynikającymi z uwarunkowań czysto geograficznych czy infrastrukturalnych, które można by określić jako „twarde” determinanty rozwoju społeczno-gospodarczego. Niemniej jednak, w opinii zespołu autorskiego, ta jakościowa identyfikacja „miękkich” potencjałów strefy podmiejskiej największego miasta w Polsce jest mocną stroną i ważnym wynikiem całego procesu badawczego podsumowanego niniejszą publikacją.
Abstract	This volume traces selected issues of economic and social development in the Warsaw suburban zone. It was elaborated as a part of the project entitled “Economic and social determinants of rural areas development of the Mazovia region in the suburban and external zone of Warsaw”, No N N114 145240, financed by the National Science Centre (Poland). The main purpose of the research was to identify and deeply characterize economic and social processes observed in rural areas of the Warsaw suburban zone. Specific objectives included: (1) diagnosis of a development level of selected communes in comparison with the whole region and identification of their diversification, (2) determination of demographic and economic potential of the Warsaw suburban zone inhabitants, especially from a perspective of a human capital level, (3) research on specificity of the Warsaw suburban zone inhabitants’ situation on the labour market, including a scale of economic inactivity, unemploymentand employment in the group of respondents, and in particular commuting to Warsaw as a central city of the functional region, (4) identification of conditions of enterprises that function there, as well as reasons and directions of diversification of their activities, (5) determination of a role of local self-government and other institutions in fostering and promoting entrepreneurship in rural areas and evaluation of local self-government activities in applying for and using the European Union support. The empirical research was conducted in rural households, enterprises and local self-governmental units in 30 rural and rural-urban communes around Warsaw, which were identified as the Warsaw suburban zone basing on the methodology of Korcelli and Śleszyński [Korcelli P. and Śleszyński P., 2011: Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 – projekt z 25 stycznia 2011 roku, delimitacja opracowana wcześniej na potrzeby programu ESPON] as well as Bański [Bański J. (ed.), 2009: Analiza zróżnicowania i perspektywy rozwoju obszarów wiejskich w Polsce do 2015 roku. Studia Obszarów Wiejskich tom 16, PTG, IGIPZ PAN, Warsaw; typology of communes according to the impact ranges (development of urban functions)]. Finally, the research included questionnaire interviews in 800 households (2215 adult participants), 221 micro and small enterprises as well as postal questionnaire in 30 local self-government offices. Research results show that the analysed suburban communes of Warsaw are an area of an intense socio-economic transformation. However, the multi-threaded nature of these changes makes the authors present a reduced general background of the changes. Moreover, the authors hope that provided examples, such as functional connections between the capital city and its suburban area in the labour market, are a good illustration of the changes. Especially as these changes are presented at the same time from the perspective of three key groups: local self-government, inhabitants and entrepreneurs. The studied area was characterized using some statistical methods. The use of the relative development level measure (BZW) made it possible to group investigated 30 communes in three development classes: the highest, medium and the lowest one. The first group included: Lesznowola, Michałowice, Nadarzyn, Raszyn, Nieporęt, Izabelin, and Stare Babice. With the exception of Nadarzyn, all these communes directly border Warsaw. Furthermore, apart from Nieporęt, these communes are situated on the left bank of the Vistula river. This indicates the strongest development impact of Warsaw on directly neighbouring communes as well as the impact oriented towards the west of the city. The next group of 14 communes constituted a specific area of transition – usually not directly bordering Warsaw but with strong impact of the city on socio-economic processes taking place there. The remaining 9 communes are peripheral units in the investigated area, being the farthest away from Warsaw but still included in the suburban zone. According to research results, majority of local self-governments had development strategic documents. This may indicate the authorities’ awareness of the role of stimulating inhabitants’ and entrepreneurs’ activity as well as their own investments in improving infrastructure assets, quality of life and facilitating business start. At the same time, providing a development strategy may also be only the fulfilment of a technical precondition – for example, in the case of applying for the European Union funds. The communes authorities (with some exceptions) were rather active in applying for the support. Nevertheless, they complained about complicated procedures of applying and sometimes detrimental conditions for granting funds for projects to the Warsaw suburban zone communes (per capita income). In the opinion of representatives of local self-government offices, the strengths of  the Warsaw suburban area include: a convenient system of road infrastructure and accessible investment area. Additionally, there are large areas of communes characterized by high natural values. These values can be both stimulating as well as limiting possibilities of economic activities. According to more than a half of the local authorities, the natural environment provides a great opportunity for development of weekend or business tourism (for example conference and professional meetings with a quiet and peaceful atmosphere close to nature in Serock). Entrepreneurs focused their activity mostly on the local market. The respondents from communes with a low level of development, more frequently than others, came out beyond the local market – which could be a result of their need to increase insufficient demand for their products and services. In their opinion, the most important factors determining the firm location included: proximity to customers and local or regional market capacity. The neighbourhood of Warsaw was identified as an important factor in every fourth company. The most important strengths included: proximity to Warsaw, good transport connections with the capital city and othermajor cities, developed technical infrastructure, continuous development of communes (related, inter alia, to constant growth of the population as a result of migration and high birth rates) as well as appropriate conditions for entrepreneurship development. They also pointed out some weaknesses: poor technical infrastructure, high costs and other difficulties in doing business (e.g. lack of support from the local authorities, lack of advisory services), too much traffic, pollution and poor road communications. It should be noted that some factors were indicated as both the strengths and the weaknesses. The entrepreneurs had a tendency to assess the technical infrastructure through the lens of their immediate environment, such as a particular driveway to a firm. Therefore, the responses were very diverse, and what for some respondents was an advantage, for others did not matter at all. The situation of inhabitants on the labour market was relatively good. It was characterized by high rates of either professional activity or a high rate of employment. Therefore, proximity of the developed labour market (the capital city) as well its immediate environment promote professional activity of the suburban inhabitants. It attracts new people both from other parts of the region and from Warsaw as well. As shown by the results, the newly settled inhabitants were young, well-educated, with a relatively high level of income. These processes undoubtedly lead to an increase of human potential of the examined areas and reflect a discussion of both theorists and practitioners on endogenous growth factors. Though, these changes also increased pressure in many dimensions. Firstly, environmental issues should be considered. The development of the residential function requires more land for this purpose. New residential areas are usually private investments using for example previous agricultural land, but with increasing prices year by year. Secondly, the provision of appropriate infrastructure to people commuting to work every day is another challenge. New migrants usually use their own cars, causing a significant traffic jams on the way to Warsaw. The results clearly indicate no attractive offers of public transport in this case. These results also allow to identify some phenomena that are typical not only of the residents of the suburban zone. These phenomena are a part of national or even global trends in the labour market. Furthermore, they seem to confirm that, despite the relatively better labour market situation in the area of a big city, the suburban zone is not free from problems encountered elsewhere. Here, we should remember about job insecurity, especially among young, well-educated people, and the existence of the shadow economy – hiring workers without any formal contract. Conclusions drawn basing on one of statistical methods (a classical correspondence analysis) allow to refer to a concept of creative capital. They prove a relationship between having a tertiary education attainment and significant or full independence in the workplace, secondary education and a medium level of independence as well as vocational education and a low level of independence in the workplace. Moreover, the conducted analysis allowed to distinguish a group of entrepreneurs who perceived their work as fully creative and independent; they also stressed their own ideas as the beginnings of their present professional activities. Taking into account the fact that the labour market plays an important role in forming the functional city areas, the research results also allow to draw some significant conclusions in this aspect. The correspondence analysis allowed to distinguish a group of “new migrants” with tertiary education attainments, who moved recently (2005–2012) and who can be characterized by a relatively high income level (more than 2000 zlotys net per person in a household). The majority of them were young people (71% were 36 years old or younger). They usually commuted to Warsaw every day and it took them one hour on average to get to the workplace. There was also a group of entrepreneurs who mainly ran their businesses at the place of living. Usually they had lived there since their birth or moved but considerably earlier than “new migrants”. It leads to an interesting conclusion about running a company rather by people locally rooted. Despite the problems, the situation of the suburban population seems to be quite advantageous. The small scale of inactivity, additional qualifications (acquired both in formal and informal education), entrepreneurs’ creativity, flexibility (at least declared) in a group of people unemployed and seeking for employment indicate actually existing endogenous potential of the investigated communes. Even though, the potentials are difficult or impossible to be identified on the basis of statistical data, but clearly visible in qualitative research. What is more, the indicated potentials are generally noticed by the local authorities and entrepreneurs. However, in the strength hierarchy they are underestimated and still remain behind factors connected with purely geographical considerations or infrastructure, which could be described as “hard” determinants of socio-economic development. Nevertheless, in the opinion of the authors, the qualitative identification of “soft” potentials of the suburban zone of the largest city in Poland is the strong point and an important result of the whole process of research summarised in this publication.
Cytowanie	Chrzanowska M., Drejerska N., Pomianek I. (2014) Strefa podmiejska Warszawy. Wybrane zagadnienia.
HTML	wersja html
Pełny tekst	MONO_2014_strefa_podmiejska.pdf

Autor	Jadwiga Zaród
Tytuł	The risks associated with agricultural production in the average farm in Poland
Title	Ryzyko związane z produkcją rolniczą w przeciętnym gospodarstwie rolnym w Polsce
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	Dla przeciętnego gospodarstwa rolnego w Polsce zbudowano liniowo-dynamiczne modele optymalizacyjne z losowymi parametrami funkcji celu. Do rozwiązywania tych modeli wykorzystano trzy algorytmy: maksymalizujący dochód rolniczy, minimalizujący ryzyko jego osiągnięcia i minimalizujący ryzyko uzyskania dochodu z określonego przedziału. Algorytmy te wykorzystują w trakcie obliczeń programowanie liniowe i kwadratowe. Wyniki rozwiązań wskazują plany produkcji, których realizacja umożliwia osiągnięcie najwyższego w danych warunkach dochodu rolniczego bądź najniższego ryzyka związanego z realizacją dochodu. Miarą ryzyka jest odchylenie standardowe wyznaczone na podstawie macierzy wariancji i kowariancji dochodów rolniczych uzyskanych w latach 2006–2012. Cel tej pracy to ukazanie ryzyka związanego z produkcją rolniczą, której efektem jest uzyskany dochód rolniczy.
Abstract
Cytowanie	Zaród J. (2014) The risks associated with agricultural production in the average farm in Poland.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 108: 5-16
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2014_n108_s5.pdf

Autor	Stanisław Gędek, Dariusz Kusz, Maria Ruda
Tytuł	Endogeniczne uwarunkowania działalności inwestycyjnej gospodarstw rolniczych w Unii Europejskiej
Title	ENDOGENOUS DETERMINANTS OF INVESTMENT ACTIVITY IN EUROPEAN UNION’S FARMS
Słowa kluczowe	gospodarstwo rolne, inwestycje, uwarunkowania endogeniczne
Key words	farm, investment, endogenous factors
Abstrakt	Celem pracy jest identyfikacja czynników o charakterze endogenicznym warunkujących poziom inwestycji w gospodarstwach rolniczych Unii Europejskiej o wielkości ekonomicznej od 16 ESU. Analiza czynników endogenicznych warunkujących aktywność inwestycyjną takich gospodarstw wskazała, że dochód z rodzinnego gospodarstwa rolnego pozytywnie wpływał na aktywność inwestycyjną rolników. Wskazuje to na duże znaczenie poziomu generowanego dochodu rolniczego w procesie unowocześniania warsztatu produkcyjnego w gospodarstwach rolniczych.
Abstract	The aim of the paper is to identify endogenous factors influencing the level of investment in European Union farms of the economic size over 16 ESU. The analysis has shown that income of the farm is positively correlated with investment activity of farmers in farms of the economic size over 16 ESU. This indicates that income generated by the farm have great importance in farm modernization process.
Cytowanie	Gędek S., Kusz D., Ruda M. (2013) Endogeniczne uwarunkowania działalności inwestycyjnej gospodarstw rolniczych w Unii Europejskiej .Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 100, z. 1: 52-61
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2013_n1_s52.pdf

Autor	Ewa Kołoszycz
Tytuł	Dochodowość typowych gospodarstw mlecznych na świecie w latach 2006-2011
Title	PROFITABILITY OF TYPICAL DAIRY FARM IN THE WORLD IN THE PERIOD 2006-2011
Słowa kluczowe	dochód rolniczy, koszty całkowite produkcji mleka, koszty alternatywne, przychody całkowite
Key words	farm income, total cost of milk production, opportunity costs, total returns
Abstrakt	Badanie przeprowadzono w typowych gospodarstwach specjalizujących się w produkcji mleka w krajach wiodących pod względem ilości produkowanego mleka na świecie w latach 2006-2011. Z badań wynika, że konkurencyjność europejskich gospodarstw, mierzona poziomem kosztów ponoszonych na wyprodukowanie mleka, była niższa niż w pozostałych gospodarstwach z różnych regionów świata. Dochody osiągane z produkcji mleka we wszystkich gospodarstwach charakteryzowały się podobnymi tendencjami zmian, ale ich wysokość była wyraźnie zróżnicowana.
Abstract	The study was carried out on selected farms producing milk in the leading countries in terms of quantity of milk produced in the world in the years 2006-2011. The research shows that the competitiveness of European dairy farms, measured by the level of costs incurred in households, is lower than on farms in South America, South Asia and Australia. Income derived in milk production on all farms were characterized by similar trends change, but the amount was much different.
Cytowanie	Kołoszycz E. (2013) Dochodowość typowych gospodarstw mlecznych na świecie w latach 2006-2011 .Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 100, z. 1: 119-129
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2013_n1_s119.pdf

Autor	Grażyna Nachtman
Tytuł	Dochodowość gospodarstw ekologicznych a wielkość użytków rolnych
Title	PROFITABILITY OF ORGANIC FARMS AGAINST UTILIZED AGRICULTURAL AREA
Słowa kluczowe	dochód z rodzinnego gospodarstwa rolnego, dopłaty do działalności operacyjnej, produkcja ekologiczna, rachunkowość rolna, efektywność ekonomiczna
Key words	family farm income, subsidy to operational activity, organic production, farm accountancy, economic efficiency
Abstrakt	W artykule przedstawiono wyniki produkcyjno-ekonomiczne kilku grup certyfikowanych gospodarstw ekologicznych różniących się wielkością obszarową. Przedmiotem analizy były gospodarstwa indywidualne prowadzące rachunkowość FADN nieprzerwanie przez trzy lata (2008-2010). Ze wzrostem wielkości obszarowej analizowanych gospodarstw następował spadek intensywności produkcji, a w efekcie produktywności ziemi. Ponadto, w gospodarstwach posiadających więcej niż 20 ha użytków rolnych niemal w każdym roku wartość wytworzonej produkcji na 1 ha była niższa niż wartość poniesionych kosztów. Mimo to, dzięki pozyskaniu dopłat do działalności operacyjnej, rolnicy we wszystkich grupach gospodarstw uzyskali dodatnie dochody, tym większe im większe były zasoby ziemi upoważniające do pobierania dotacji.
Abstract	(UAA) shows that the more UAA farmers use, the worse production effectiveness they attain, however the higher level of income they reach due to the subsidizing. In farms with 20 ha of UAA and more the amount of subsidies was in general higher than the income per farm. The biggest farms (more than 50 ha of UAA) are in particularly profitable position due to the UAA entitled to subsidies. However, in these farms production intensity was approximately 3-fold lower than in smallest farms (5-10 ha of UAA). Thereby, land productivity was also over 3-fold lower. It is of high importance that land productivity was significantly diverse in different groups of farms, though soil quality was very similar (by the way quite poor). In farms of smaller areas there were 2-3-fold more livestock, which was advantageous for the soil richness.
Cytowanie	Nachtman G. (2013) Dochodowość gospodarstw ekologicznych a wielkość użytków rolnych.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 100, z. 1: 182-196
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2013_n1_s182.pdf

Autor	Kamila Ruzickova
Tytuł	Przedsiębiorstwa rolnicze a wartość spread w ramach Grupy Wyszehradzkiej
Title	THE AGRICULTURAL COMPANIES AND THEIR VALUE SPREAD WITHIN THE VISEGRAD GROUP
Słowa kluczowe	przedsiębiorstwo rolnicze, koszt kapitału własnego, dochód netto, stopa zwrotu z kapitału własnego, wartość spread
Key words	agricultural company, costs of equity, net income, returns on equity, value spread
Abstrakt	W artykule przedstawiono unikalne porównanie przedsiębiorstw rolniczych z krajów Grupy Wyszehradzkiej, z zastosowaniem wskaźnika spread. Przedsiębiorstwa z tych krajów funkcjonują w podobnych warunkach geograficznych oraz mają zbliżony rozwój historyczny. Niemniej jednak sektory rolne w każdym z tych krajów różnią się. Wskaźnik spread dostarcza informacji, czy koszt kapitału własnego przedsiębiorstwa jest pokryty przez stopę zwrotu z kapitału własnego. Ponadto, wskaźnik ten służy jako weryfikator ram wyceny dochodu. Celem opracowania jest określenie wartości spread przedsiębiorstw rolniczych w krajach Grupy Wyszehradzkiej. Badania wskazują, że tylko część badanych przedsiębiorstw była w stanie pokrywać koszty kapitału własnego przez stopę zwrotu z kapitału. W badaniach empirycznych wykazano, że istnieje zależność pomiędzy wartością spread i krajem pochodzenia przedsiębiorstwa rolniczego oraz między wartością spread i zasadniczą działalnością rolniczą. Polska jest krajem, w którym większość przedsiębiorstw cechuje się dodatnią wartością spread..
Abstract	This paper provides unique comparisons of agricultural companies from the Visegrad Group countries using the value spread indicator. Companies in these countries have similar geographical conditions and they experienced relatively similar historical development. Nevertheless, the agricultural sector in each of these countries is different to some extent. The value spread indicator provides information about whether the costs of a company’s equity are covered by the returns on that equity. Moreover, this indicator serves as a verifier of the income valuation framework. The aim of this paper is to explore the value spread of agricultural companies in the countries of the Visegrad group both from country and primary activity perspectives. This paper finds that only a part of the companies sampled is able to create the income value and cover its costs from the returns on equity. Based on empirical tests, it was shown that there is a slightly positive dependence between the value spread and the country of origin of the agricultural company and between the value spread and the primary agricultural activity. Poland is the country with the majority of companies with a positive value spread and the most successful parts of agriculture are support and non-traditional activities.
Cytowanie	Ruzickova K. (2013) Przedsiębiorstwa rolnicze a wartość spread w ramach Grupy Wyszehradzkiej.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 100, z. 4: 91-102
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2013_n4_s91.pdf

Autor	Monika Szafrańska
Tytuł	Czynniki determinujące zachowania wiejskich gospodarstw domowych na rynku płatności bezgotówkowych
Title	Factors determining behaviours of rural households on non-cash payment market
Słowa kluczowe	wiejskie gospodarstwa domowe, płatności bezgotówkowe
Key words	rural households, non-cash payments
Abstrakt	Celem artykułu jest charakterystyka i ocena zachowań finansowych mieszkańców obszarów wiejskich na rynku płatności bezgotówkowych oraz identyfikacja czynników determinujących intensywność stosowania przez mieszkańców wsi poszczególnych metod płatności. Głównym źródłem danych do analizy były informacje pochodzące z badań własnych (grupa 500 wiejskich gospodarstw domowych). Do oceny stopnia zaawansowania obrotu bezgotówkowego mieszkańców wsi wykorzystano wskaźnik „lejkowy”. Jak wynika z przeprowadzonych badań, stosowane przez mieszkańców wsi formy płatności zależą od wielu zmiennych, zarówno o charakterze demograficznym, ekonomicznym, jak i psychologicznym. Najwyższym poziomem obrotu bezgotówkowego (poziom 5 wskaźnika „lejkowego”) cechowały się osoby najmłodsze, z wykształceniem średnim, gospodarstwa domowe o wyższej dochodowości oraz respondenci uzyskujący dochód ze stałej pracy. Instrumenty bezgotówkowe preferowały także osoby charakteryzujące się wysokim poziomem wiedzy finansowej oraz respondenci posiadający zaufanie do instytucji finansowych. Istotną barierą w wykorzystaniu bezgotówkowych instrumentów płatniczych przez mieszkańców wsi był ograniczony dostęp do kanałów bezgotówkowych.
Abstract	The article aims at characterization and assessment of financial behaviours of rural dwellers on non-cash payment markets and identification of factors determining the intensity of using individual methods of payment by the inhabitants of rural areas. The main source of data used for analysis was information originating from the authors’ own investigations (a group of 500 rural households). The work made use of funnel index. As results from the conducted studies, forms of payment used by rural dwellers depend on many variables, of demographic, economic and psychological character. Non-cash payments are more frequently used by younger persons, possessing secondary education, persons characterized by a higher level of financial awareness, households with higher incomes and respondents deriving income from permanent employment. Also persons who trust financial institutions. A significant barrier to using non-cash payment instruments by the rural dwellers was a limited access to non-cash channels.
Cytowanie	Szafrańska M. (2013) Czynniki determinujące zachowania wiejskich gospodarstw domowych na rynku płatności bezgotówkowych.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 9(58): 503-512
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2013_n58_s503.pdf

Autor	Edward Dymnicki, Edyta Gajos
Tytuł	Opłacalność chowu bydła polskiego czerwonego w systemie mamkowym w różnych skalach chowu
Title	THE PROFITABILITY OF POLISH RED CATTLE REARING IN THE SUCKLING SYSTEM DEPENDING ON THE SCALE OF PRODUCTION
Słowa kluczowe	produkcja wołowiny, wyniki ekonomiczne, bydło polskie czerwone, system mamkowy
Key words	beef production, economic outputs, Polish Red cattle, suckling system
Abstrakt	W opracowaniu zbadano opłacalność ekonomiczną chowu bydła rasy polskiej czerwonej (pc) w systemie mamkowym w zależności od skali chowu. Jako obiekt badawczy przyjęto gospodarstwo rolne prowadzące taką działalność. Założono trzy skale chowu: małą (25 krów), średnią (50 krów) i dużą (75 krów). Stwierdzono, że wraz ze wzrostem skali chowu przychody rosły szybciej niż koszty. Dochód rolniczy wyniósł dla małej skali chowu 4 662 zł, dla średniej – 83 433 zł i dla dużej – 148 059 zł. Natomiast dochód rolniczy w przeliczeniu na jedną krowę wyniósł odpowiednio: 186 zł, 1 667 zł i 1 974 zł. Dochód rolniczy osiągnięty w małej skali chowu był bardzo niski i nie gwarantował utrzymania rolnikowi i jego rodzinie oraz nie stwarzał szans rozwojowych. Dopiero średnia i duża skala chowu pozwalały pokryć potrzeb rodziny rolnika i umożliwiały odnawianie zasobów trwałych i rozwój gospodarstwa.
Abstract	The study presents a comparison of economic profitability of Polish Red Cattle (PR) rearing in the suckling system depending on the scale of production. A farm keeping PR cows in suckling system was used as a research model. Three scales of production were taken into consideration: small (25 cows), medium (50 cows) and large (75 cows). It was found, that when the scale of production increases, revenues rise faster than costs. Net farm income amounts to 4 662 PLN in case of small, 83 433 PLN in case of medium and 148 059 PLN in case of large scale of production. Net farm income per cow amounts to respectively: 186 PLN/cow, 1 667 PLN/cow and 1 974 PLN/cow. The net farm income possible to achieve in case of small scale production is very low, the farmer does not get a satisfactory income and farm development is not guaranteed. There is a possibility for farmers to get a satisfactory income and develop his or her farm in then case of medium and large scale production.
Cytowanie	Dymnicki E., Gajos E. (2012) Opłacalność chowu bydła polskiego czerwonego w systemie mamkowym w różnych skalach chowu .Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 99, z. 4: 121-126
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n4_s121.pdf

Autor	Danuta Zawadzka
Tytuł	Determinanty dochodów gospodarstw rolnych w Polsce
Title	Factors determining the agricultural holdings’ incomes in Poland
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	W literaturze przedmiotu istnieje kilka klasyfi kacji czynników determinujących wysokość dochodów rolniczych, wśród których wymienia się przede wszystkim wielkość zasobów znajdujących się w posiadaniu gospodarstwa rolnego, racjonalne i efektywne wykorzystanie posiadanych zasobów, kształtowanie się cen zbytu, ceny czynników produkcji, warunki klimatyczne, politykę makroekonomiczną rządu [Myszczyszyn 2001, s. 319, Zegar 2002, s. 11]. Sadeghi, Toodehroosta i Amini [2001] wykazali, że istotny wpływ na wysokość dochodów uzyskiwanych z działalności rolnej mają obszar posiadanych gruntów ornych, sadów oraz wielkość stada zwierząt gospodarskich. Potwierdzeniem tych wyników są badania przeprowadzone przez Safa [2005]. Do katalogu czynników determinujących dochód rolniczy zalicza się również te, które związane są z lokalizacją gospodarstwa. Wśród nich można wyróżnić: naturalne warunki produkcji, istniejącą infrastrukturę gospodarczą i społeczną, historyczne uwarunkowania rozwoju rolnictwa, strukturę agrarną oraz tradycje produkcyjne [Leszczyńska 2007, s. 131, Strzelecka 2011, s. 856–859]. W literaturze podkreśla się ponadto znaczenie kierunku produkcji jako czynnika determinującego wysokość dochodu gospodarstwa rolnego [Idczak 2001, s. 87]. Z badań Orłowskiej [2010, s. 121–139] wynika, że najwyższy dochód osiągają gospodarstwa specjalizujące się w uprawach ogrodniczych, krowach mlecznych oraz zwierzętach ziarnożernych, natomiast najniższy – gospodarstwa mieszane. Badania przeprowadzane przez Pocztę, Średzińską i Mrówczyńską-Kamińską [2009, s. 25–28] na próbie gospodarstw rolnych w Unii Europejskiej wykazały, że dodatni wpływ na poziom dochodu z prowadzonej działalności rolnej mają: powierzchnia użytków rolnych, dopłaty do działalności operacyjnej, techniczne uzbrojenie pracy oraz nakłady środków obrotowych na hektar użytków rolnych.
Abstract	The aim of the paper is to identify the factors which influence on agricultural holdings’ incomes in Poland and to measure their strength and direction of impact on incomes. There were examined commodity farms in Poland which kept the books of agricultural account from 2004 to 2009. Empirical data came from the Polish FADN (Farm Accountancy Data Network). Evaluation of the factors was based on a multiple regression model.
Cytowanie	Zawadzka D. (2011) Determinanty dochodów gospodarstw rolnych w Polsce.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 88: 71-82
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2011_n88_s71.pdf

Autor	Dorota Komorowska
Tytuł	Wpływ typu rolniczego gospodarstwa rolnego na dochody gospodarstw ekologicznych
Title	THE INFLUENCE OF THE FARM TYPE ON INCOME OF ORGANIC FARMS
Słowa kluczowe	rozwój zrównoważony, rolnictwo ekologiczne, dochód rolniczy
Key words	sustainability development, ecological agriculture, agricultural income
Abstrakt	Celem opracowania jest ocena wpływu specjalizacji gospodarstwa rolnego na dochody wybranych typów rolniczych gospodarstw ekologicznych. Przedmiotem badania są gospodarstwa ekologiczne uczestniczące nieprzerwanie w Polskim FADN w latach 2007- 2009 i sklasyfikowane według typów rolniczych. Poziom dochodu z gospodarstwa rolnego i dochodu na osobę pełnozatrudnioną rodziny w analizowanym okresie był relatywnie wyższy w gospodarstwach nastawionych na produkcję zwierzęcą, czyli chów bydła mlecznego i zwierząt żywionych w systemie wypasowym, ale były to gospodarstwa większe obszarowo, szczególnie utrzymujące zwierzęta żywione w systemie wypasowym.
Abstract	The aim of this paper is to assess the impact of a farms specialization on the income of organic farms of selected, agricultural types. Organic farms, that participated in the polish FADN in the period 2007-2009 and that are classified according to agricultural types, are the subject of analysis. In the analyzed period, the income level per farm and per full-employed member of a family was relatively higher for livestock-oriented farms (dairy cattle breeding and breeding of animals in the grazing system), however these farms were larger - especially those farms with animals fed using the grazing system.
Cytowanie	Komorowska D. (2011) Wpływ typu rolniczego gospodarstwa rolnego na dochody gospodarstw ekologicznych.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 4: 56-65
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2011_n4_s56.pdf

Autor	Piotr Brzozowski, Agata Grużewska, Karol Majchrowski, Katarzyna Rymuza
Tytuł	Rachunek opłacalności uprawy czarnej porzeczki przy różnym poziomie plonów i cen
Title	THE PROFITABILITY CALCLUS OF BLACKCURRANT CULTIVATION AT DIFFERENT LEVELS OF YIELD AND PRICE
Słowa kluczowe	dochód, porzeczka czarna, plon, cena
Key words	profit, blackcurrant, yield, price
Abstrakt	W pracy przedstawiono opłacalność produkcji czarnej porzeczki według cen z 2010 roku. Przedstawiono koszty założenia plantacji i jej użytkowania w okresie inwestycyjnym oraz koszty ponoszone w okresie pełnego owocowania. Przeprowadzono również ocenę zmiany opłacalności produkcji w zależności od ceny i uzyskanego plonu. Stwierdzono, że uprawa czarnej porzeczki staje się nieopłacalna, jeśli cena wynosi 1,3 zł za kg, a plon - 4 tony z hektara.
Abstract	The work presents an analysis of blackcurrant production profitability. The following costs were considered: the cost of operation establishment, cost of blackcurrant cultivation during the investment period and costs incurred during the stage of fruit ripe for picking. An analysis of production profitability changes depending on price and yield was also conducted. It was found that blackcurrant cultivation became unprofitable at a price of PLN 1.3 per 1 kg and fruit yield of 4 tons per ha.
Cytowanie	Brzozowski P., Grużewska A., Majchrowski K., Rymuza K. (2011) Rachunek opłacalności uprawy czarnej porzeczki przy różnym poziomie plonów i cen.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 4: 77-84
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2011_n4_s77.pdf

Autor	Barbara Chmielewska
Tytuł	Wpływ członkostwa Polski w UE na sytuację ekonomiczną małych gospodarstw oraz rozwój przedsiębiorczości na obszarach wiejskich
Title	Impact of Polish membership in the EU on the economic situation of small farms and the entrepreneurship development in rural areas
Słowa kluczowe	gospodarstwa domowe rolników, gospodarstwa małe, dochód, pozarolnicze źródła dochodów.
Key words	farm households, small farms, income, non-farm income sources.
Abstrakt	Okres integracji Polski z Unią Europejską cechuje wzrost dochodów gospodarstw domowych rolników, ale także ich zróżnicowanie. Dochód rozporządzalny gospodarstw domowych rolników ogółem w grupie obszarowej 20 ha i więcej jest wyższy około 2,0 razy niż w grupie 1-5 ha, a dochód z gospodarstwa rolnego analogicznie około 2,7 razy. Natomiast w gospodarstwach małych dochody pozarolnicze są wyższe niż w dużych. Jedną z przyczyn są dopłaty obszarowe przyznawane do każdego hektara gruntów utrzymanych w dobrej kulturze. Z dopłat najmniej skorzystały gospodarstwa o małym obszarze. Gospodarstwa małe uzupełniają niskie dochody z rolnictwa dochodami z pracy pozarolniczej. Integracja z UE wzmocniła wpływ obszaru gospodarstwa na sytuację dochodową rodzin rolniczych oraz miała pozytywny wpływ na rozwój różnych form zarobkowania poza rolnictwem. Podstawowe znaczenie dla poprawy sytuacji ekonomicznej i społecznej rodzin rolniczych ma rozwój sektora małych i średnich przedsiębiorstw, spółdzielczości oraz grup producentów. Pozytywne efekty może mieć także wdrażanie programów odnowy wsi.
Abstract	The period since the Polish integration with the European Union has been characterized by an increase in household income of farmers and also by income diversity. The household disposable income of farmers in the area group of 20 hectares or more is about 2.0 times higher than in the 1-5 hectare group and the farm income is similarly about 2.7 times higher. However, non-farm incomes in small farms are higher than in bigger ones. One of the reasons are the area payments granted to each hectare of land in good cultivation. Small households benefited from the area payments the least. Small farms supplement low incomes from farming with income from work outside agriculture. Integration with the EU has reinforced the farm area impact on income situation of farming families and had a positive impact on the development of various forms of earnings outside agriculture. Essential for improving the social and economic situation of forming families is the development of small and medium enterprises, cooperatives and producer groups. Positive effects can also bring an implementation of rural renewal schemes
Cytowanie	Chmielewska B. (2011) Wpływ członkostwa Polski w UE na sytuację ekonomiczną małych gospodarstw oraz rozwój przedsiębiorczości na obszarach wiejskich.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 11(26), z. 4: 56-66
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2011_T11(26)_n4_s56.pdf