Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego 2016 16(31) (3)

Autor	Jerzy Bieńkowski, Radosław Dąbrowicz, Ewa Dworecka-Wąż , Małgorzata Holka,
Tytuł	Emisje gazów cieplarnianych związane z różnymi scenariuszami diet mieszkańców Polski
Title	Greenhouse Gas Emissions Associated with Different Diet Scenarios of Poland’s Inhabitants
Słowa kluczowe	skład diety, spożycie mięsa, wartość kaloryczna żywności, emisja gazów cieplarnianych, efekt środowiskowy
Key words	diet composition, meat consumption, food caloric value, greenhouse gas emission, environmental effect
Abstrakt	Ważnym działaniem w strategii ograniczania emisji gazów cieplarnianych (GHG) na poziomie krajowym może być promowanie zmian nawyków żywieniowych przez zmianę profilu gatunkowego mięs i ilości mięsa w racjach pokarmowych ludności. Celem badań była ocena możliwości redukcji emisji GHG za pomocą różnych scenariuszy diet w Polsce. Wyróżniono następujące typy diet: przeciętną, wegańską, wegetariańską lakto-owo, mięsożercy, mięsną drobiową, demitarian i o obniżonej wartości kalorycznej. Analizując skład diet oraz emisję GHG przy produkcji żywności w przeliczeniu na 1 kcal różnych produktów obliczono wielkość emisji tych gazów w skali kraju dla różnych scenariuszy diet. Wyniki badań wskazują, że modyfikacja preferencji żywieniowych w kierunku diet: wegańskiej, mięsnej drobiowej oraz demitarian pozwala osiągnąć wyraźne zmniejszenie poziomu emisji GHG w stosunku do przeciętnej diety.
Abstract	An important action in the strategy for reducing greenhouse gas (GHG) emissions at the national level can be the promotion of changes in eating habits, by changing the profile of meat species and quantities of meat in the food rations of the population. The aim of this study was to assess the possibility of reducing GHG emissions by different diet scenarios in Poland. The following types of diets were distinguished: average, vegan, vegetarian lacto-ovo, carnivore, poultry meat, demitarian, and reduced energy value. By analyzing the composition of the diets and GHG emission related to the food production per 1 kcal of different products, emissions of these gases on a national scale for different diet scenarios were calculated. The study results indicate that the modification of food preferences towards diets – vegan, poultry meat and demitarian – allows GHG emissions to be markedly reduced compared to the average diet.
Cytowanie	Bieńkowski J., Dąbrowicz R., Dworecka-Wąż E., Holka M. (2016) Emisje gazów cieplarnianych związane z różnymi scenariuszami diet mieszkańców Polski.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 9-19
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s9.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.58

Autor	Lucyna Błażejczyk-Majka,
Tytuł	Polskie gospodarstwa mleczne w rankingu efektywności technicznej gospodarstw unijnych z wykorzystaniem modelu SE-CCR
Title	Polish Dairy Farms in the Ranking of Technical Efficiency of EU Farms Using the SE-CCR Model
Słowa kluczowe	analiza DEA, model nadefektywności, model SE-CCR, efektywność techniczna, rolnictwo unijne, produkcja mleka
Key words	DEA analysis, superefficiency model, SE-CCR model, technical efficiency, EU farming, milk production
Abstrakt	W pracy przestawiono zastosowanie analizy DEA, a w szczególności modelu SE-CCR, do budowy rankingów efektywności unijnych gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka. Wykorzystano dane statystyczne publikowane przez agendę FADN. Efektywność techniczną przeciętnych gospodarstw mlecznych poszczególnych krajów członkowskich UE wyznaczono ze względu na trzy rodzaje produktów w nich wytwarzanych, dzięki zaangażowaniu czterech podstawowych czynników produkcji. W efekcie badania wykazano, że polskie gospodarstwa mleczne w 2013r. prowadziły produkcję w sposób efektywny, niemniej jednak znalazły się one dopiero na 18 miejscu w rankingu efektywności produkcji mleka 23 państw unijnych.
Abstract	The study presents the application of DEA analysis, particularly the SE-CCR model, to construct efficiency rankings of EU farms specializing in milk production. The analysis was based on statistical data published by FADN. Technical efficiency of average dairy farms in individual EU countries was determined for three types of their products using four basic factors of production. The analysis showed that production of Polish dairy farms in 2013 was efficient; nevertheless, these farms ranked only 18th in the ranking of milk production efficiency among 23 EU countries.
Cytowanie	Błażejczyk-Majka L. (2016) Polskie gospodarstwa mleczne w rankingu efektywności technicznej gospodarstw unijnych z wykorzystaniem modelu SE-CCR.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 20-34
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s20.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.59

Autor	Paweł Boczar,
Tytuł	Znaczenie gospodarcze soi oraz możliwości rozwoju jej produkcji w Polsce
Title	The Economic Importance of Soybean and Possibility of Expanding its Production in Poland
Słowa kluczowe	soja, produkcja, eksport, import, wykorzystanie, koszty produkcji
Key words	soybeans, production, export, import, utilization, production costs
Abstrakt	Soja jest jedną z najstarszych oraz najbardziej wartościowych roślin uprawnych na świecie. Swoją popularność zawdzięcza wysokiej wartości użytkowej nasion jak również korzystnemu wpływowi na glebę i rośliny następcze. Celem artykułu była charakterystyka znaczenia gospodarczego soi oraz wskazanie wybranych czynników decydujących o możliwości rozszerzenia jej produkcji w Polsce. Scharakteryzowano udział soi i produktów jej przerobu na tle produkcji, eksportu oraz zużycia surowców i śrut oleistych oraz olejów roślinnych na świecie oraz w Polsce. Jednym z głównych czynników decydujących o podjęciu produkcji danej uprawy jest opłacalność produkcji, na którą wpływ mają między innymi koszty produkcji. Dlatego dla zobrazowania opłacalności produkcji przedstawiono koszty produkcji soi w wybranych gospodarstwach głównych producentów i eksporterów soi na świecie w tym Polsce.
Abstract	Soybean is one of the oldest and most valuable crop plants grown in the world. It owes popularity to its use-value as well as its positive influence on soil and successive plants. The aim of this article is to characterize the economic importance of soybean as well as determine selected factors influencing the possibility of expanding its production in Poland. The share of soybean and its processed products was characterized in comparison with production, exports and use of oil seeds, meal and vegetable oils in the world and in Poland. One of the main factors influencing commencement of a given crop production is how production costs (among others) affect crop profitability. Therefore, in order to show the production profitability, soybean production costs were presented in the selected farms of main producers and soybean exporters in the world as well as Poland.
Cytowanie	Boczar P. (2016) Znaczenie gospodarcze soi oraz możliwości rozwoju jej produkcji w Polsce.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 35-48
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s35.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.60

Autor	Eugenia Czernyszewicz,
Tytuł	Uwarunkowania i perspektywy rozwoju biogospodarki w Unii Europejskiej
Title	Conditions and Prospects of the Development of the Bio economy in the European Union
Słowa kluczowe	biogospodarka, czynniki rozwoju, Unia Europejska
Key words	bioeconomy, growth factors, European Union
Abstrakt	Obecnie świat stoi w obliczu wielu wyzwań społecznych o charakterze globalnym jak zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego, zmiany klimatu, wyczerpywanie zasobów naturalnych. Biogospodarka jako strategiczna forma działania oparta na wiedzy może sprostać tym wyzwaniom. Celem pracy było określenie uwarunkowań i perspektyw rozwoju biogospodarki w Unii Europejskiej. Przedmiotem opracowania jest biogospodarka, jej podstawy, cele, strategia, znaczenie oraz możliwości i ograniczenia rozwoju w UE. Źródło informacji stanowiły akty prawne i dokumenty Komisji Europejskiej, OECD oraz literatura przedmiotu. W pracy wykorzystano metodę przeglądu i krytycznej analizy materiałów źródłowych. Stwierdzono, że rozwojowi biogospodarki będzie sprzyjać efektywna współpraca różnych środowisk i podmiotów na rzecz wdrażania wyników badań i rozwoju proinnowacyjnej polityki.
Abstract	At present the world is facing many global social challenges like food security, climate change and depletion of natural resources. Bioeconomy as a strategic form of action based on knowledge can meet these challenges. The aim of the study was to determine the conditions and prospects of the development of the bioeconomy in the European Union. The subject of the study is the bio-economy, its base, objectives, strategy, importance and the possibilities and limitations of its development in the EU. Sources of information were legal acts and documents of the European Commission, the OECD and literature. The work used the method of review and critical analysis of source materials. It was found that the development of the bioeconomy will foster effective cooperation of various groups and stakeholders for the implementation of the results of research and development of pro-innovation policies.
Cytowanie	Czernyszewicz E. (2016) Uwarunkowania i perspektywy rozwoju biogospodarki w Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 49-56
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s49.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.61

Autor	Małgorzata Dolata,
Tytuł	Rola infrastruktury w procesach rozwoju obszarów wiejskich na przykładzie województwa wielkopolskiego
Title	The Role of Infrastructure in the Development Processes of Rural Areas for the Example of the Wielkopolskie Voivodship
Słowa kluczowe	infrastruktura, infrastruktura społeczna, globalizacja, obszary wiejskie
Key words	infrastructure, social infrastructure, globalization, rural areas
Abstrakt	W opracowaniu wskazano na rolę infrastruktury, ze szczególnym uwzględnieniem infrastruktury społecznej, jako na jeden z fundamentalnych czynników określających tempo zachodzących na obszarach wiejskich procesów rozwojowych oraz gwarantujących proces ich konwergencji. Zaprezentowano także wyniki badań dotyczące oceny zadowolenia mieszkańców obszarów wiejskich województwa wielkopolskiego z usług świadczonych przez podstawowe składniki infrastruktury społecznej. Zastosowano metodę doboru nielosowego opartego o znajomość struktury badanej populacji. Analiza danych uzyskanych podczas badań empirycznych pozwoliła jednoznacznie stwierdzić, że dla ludność zamieszkująca tereny wiejskie, usługi dostarczane przez infrastrukturę gospodarczą są znacznie ważniejsze, niż usługi świadczone przez infrastrukturę społeczną. Istnieją także znaczące różnice w oceny zadowolenia z usług infrastruktury społecznej. Usługi świadczone przez infrastrukturę ochrony zdrowia i infrastrukturę kultury oceniane są jako wystarczające, z kolei usługi oferowanym przez infrastrukturę sportu jako dobre i bardzo dobre.
Abstract	The study identifies the role of infrastructure, with particular emphasis on social infrastructure, as one of the fundamental factors determining the rate that processes occur in rural development and guaranteeing the process of their convergence. It also presents the results of research on the assessment of satisfaction of Wielkopolska Voivodship rural population of the services provided by the basic components of social infrastructure. In the selection of the research sample was used non-random selection based on knowledge of studied population structure. Analysis of data obtained during the empirical research showed that today in the era of globalization processes, for people living in rural areas, services provided by the economic infrastructure are much more important than the services provided by social infrastructure. There are also significant differences in the evaluation of satisfaction with the services of social infrastructure. The services provided by the health care infrastructure and culture are judged to be sufficient, while the services offered by the sport infrastructure are assessed at the level of very good or good.
Cytowanie	Dolata M. (2016) Rola infrastruktury w procesach rozwoju obszarów wiejskich na przykładzie województwa wielkopolskiego.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 57-66
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s57.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.62

Autor	Katarzyna Domańska, Anna Nowak,
Tytuł	Pozycja konkurencyjna państw członkowskich Unii Europejskiej w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi
Title	The Competitive Position of European Union Member States in Foreign Trade in Agri-food Products
Słowa kluczowe	Unia Europejska, sektor rolno-spożywczy, konkurencyjność, handel zagraniczny
Key words	European Union, agri-food sector, competitiveness, foreign trade
Abstrakt	Celem opracowania jest ocena pozycji konkurencyjnej państw członkowskich UE w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi w latach 2004, 2009 i 2014. Znaczenie tych badań wynika z faktu, że handel zagraniczny stanowi największą i najważniejszą część międzynarodowych stosunków gospodarczych. Analizę przeprowadzono w oparciu o następujące wskaźniki pozycji w międzynarodowej wymianie towarowej: indeks relatywnej komparatywnej przewagi eksportu (RCA), wskaźnik pokrycia importu eksportem (Lafaya) oraz wskaźnik handlu wewnątrzgałęziowego (Grubela-Lloyda). W pracy wykorzystano dane EUROSTAT. Przeprowadzone badania wykazały, że w badanych latach najwyższą pozycję konkurencyjną wśród nowych państw członkowskich UE w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi osiągała Litwa, Bułgaria, Polska i Łotwa. Spośród państw „starej 15” zdecydowanym liderem okazała się Holandia.
Abstract	This paper identifies and examines the competitive position of European Union member states in foreign trade in agri-food products in 2004, 2009 and 2014. The survey is significant because foreign trade is the greatest and most important part of international economic relations. An analysis was carried out based upon indicators of the position in international goods exchange as follows: Revealed Comparative Advantage Index (RCA), export-import coverage ratio (Lafaya) and index of intra-industry trade (Grubela-Lloyda). The paper used data from EUROSTAT. The survey showed that in the examined years the following countries gained the highest competitive position among new member states of EU in foreign trade in agri-food products: Lithuania, Bulgaria, Poland and Latvia. Among the countries of the “old 15” member states, Holland was the leader.
Cytowanie	Domańska K., Nowak A. (2016) Pozycja konkurencyjna państw członkowskich Unii Europejskiej w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 67-76
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s67.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.63

Autor	Anna Górska,
Tytuł	Towary w portfelu inwestycyjnym
Title	Commodities in Investment Portfolio
Słowa kluczowe	rynek towarowy, inwestowanie w towary, dywersyfikacja portfela
Key words	commodity markets, investing in commodities, portfolio diversification
Abstrakt	Celem pracy była ocena możliwości osiągnięcia korzyści z dywersyfikacji portfela za pomocą inwestowania w towary zaliczonych do trzech grup: surowców energetycznych, metali i rolnych. Analizowano portfele inwestycyjne o różnym składzie, wykorzystujące bezpośrednie formy inwestowania w towary. Na podstawie danych empirycznych (dziennych cen towarów) wyznaczano stopy zwrotu, korelacje i odchylenia standardowe dla poszczególnych portfeli. Uzyskane wyniki pozwoliły stwierdzić, że portfel składający się z metali, albo zawierający tę klasę aktywów przynosi wyższe dochody niż portfel zawierający w swym składzie np. towary rolne.
Abstract	The aim of the study was to assess the possibility of achieving the benefits of portfolio diversification by investing in commodities classified into three groups: energy, metals and agricultural products. There are analyzed investment portfolios consisting of different assets, including direct ways of investing in commodities. On the basis of empirical data (daily prices of assets) rates of return, correlations and standard deviations were calculated for separate portfolios. The results revealed that a portfolio consisting of metal or contains this asset class brings higher income.
Cytowanie	Górska A. (2016) Towary w portfelu inwestycyjnym.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 77-86
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s77.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.64

Autor	Danuta Guzal-Dec,
Tytuł	Europejska Polityka Sąsiedztwa – ewolucja i współczesne wyzwania wobec rozwoju euroregionów na zewnętrznych granicach UE (w Polsce)
Title	European Neighbourhood Policy – Evolution and Present Challenges Towards the Development of Euroregions on the EU's External Borders (in Poland)
Słowa kluczowe	Europejska Polityka Sąsiedztwa, współpraca transgraniczna, euroregiony
Key words	European Neighbourhood Policy, cross-border cooperation, euroregions
Abstrakt	Celem artykułu było przedstawienie genezy i ewolucji Europejskiej Polityki Sąsiedztwa (EPS) oraz oceny jej wpływu na rozwój euroregionów położonych na zewnętrznych granicach UE w Polsce. Realizacji celu służyła analiza literatury przedmiotu, dokumentów strategicznych UE, desk research oraz sondaż diagnostyczny z wykorzystaniem kwestionariusza ankiety skierowanej do dyrektorów sekretariatów euroregionów: Bug, Karpackiego, Puszcza Białowieska i Niemen. Wśród zakładanych przez UE efektów wdrażania EPS w odniesieniu do regionów transgranicznych można wymienić m.in.: wzmocnienie interakcji transgranicznych, poprawę jakości życia mieszkańców czy rozwój infrastruktury granicznej. W praktyce, zwłaszcza w przypadku euroregionów położonych na wschodniej granicy UE, przeważa orientacja społeczna projektów. Niskie nakłady na EPS uniemożliwiają redukcję asymetrii w dostępie do środków finansowania współpracy po zewnętrznej stronie granicy i utrudniają podejmowanie wspólnych projektów i uzyskiwanie znaczących efektów współpracy, co przyczynia się do braku akceptacji pojmowania granicy jako szansy rozwojowej.
Abstract	The aim of the article was to present the genesis and the evolution of the European Neighbourhood Policy (EPS) and the assessment of its impact on the development of euroregions located on the external borders of the EU in Poland. The implementation of the aim was based on literature analysis, strategic documents of the EU, desk research and diagnostic survey using a questionnaire addressed to the directors of the secretariats of the euroregions: Bug, Karpacki, Puszcza Białowieska, Niemen. The anticipated effects of the implementation of the EPS with respect to cross-border regions are strengthening of cross-border interactions, improving the quality of life and the development of border infrastructure. In practice, especially in the case of euroregions situated on the eastern border of the EU, social orientation of projects is predominant. Low expenditure on EPS prevents the reduction of asymmetries in access to funding of cooperation on the external side of the border and makes it difficult to undertake joint projects and obtain significant results of cooperation, which contributes to the lack of acceptance of the perception of the border as a development opportunity.
Cytowanie	Guzal-Dec D. (2016) Europejska Polityka Sąsiedztwa – ewolucja i współczesne wyzwania wobec rozwoju euroregionów na zewnętrznych granicach UE (w Polsce).Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 87-100
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s87.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.65

Autor	Barbara Hadryjańska,
Tytuł	Ochrona środowiska w branży mleczarskiej jako jeden z elementów zapewniających bezpieczeństwo ekologiczne
Title	Environmental Protection in the Dairy Industry as One of the Elements Ensuring the Ecological Security
Słowa kluczowe	ochrona środowiska przyrodniczego, przemysł mleczarski, bezpieczeństwo ekologiczne
Key words	environmental protection, dairy industry, ecological security
Abstrakt	W pracy zaprezentowano zagadnienia związane z bezpieczeństwem ekologicznym państwa, z uwzględnieniem dokumentów prawnych mających przyczynić się do poprawy takiego stanu. Głównym celem opracowania jest zaprezentowanie działań związanych z ochroną środowiska prowadzonych w przedsiębiorstwach mleczarskich, które wpływają na zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego kraju. Autorka na podstawie badań empirycznych prowadzonych w przedsiębiorstwach mleczarskich przedstawiła, jakimi metodami jest prowadzona ochrona środowiska w tej branży. Zakłady produkcyjne wdrażając gospodarkę wodno-ściekową, gospodarkę odpadami oraz działania mające na celu ochronę atmosfery czynią to głównie ze względów legislacyjnych, ale także z powodu możliwości zwiększenia wydajności produkcji i wzrostu efektywności działania. Oszczędzając wodę oraz minimalizując ilość ścieków, odpadów oraz zanieczyszczeń emitowanych do atmosfery, przedsiębiorstwa poprawiają parametry środowiskowe procesu produkcji, a także pozytywnie wpływają na swoją sytuację ekonomiczną oraz bezpieczeństwo ekologiczne kraju.
Abstract	The paper presents issues related to the ecological safety of the country with regard to legal documents aimed at the improvement of ecological conditions. The author, based on empirical research conducted in the dairy enterprises, presented which methods are carried out for environmental protection in this industry. Production enterprises, by implementing water and sewage waste management and atmosphere protection, do so mainly for reasons of legislation, but also because there are abilities to increase production capacity and increase operating efficiency. The enterprises economize water and reduce the amount of waste water, wastes and pollutions emitted into the atmosphere. In this way the companies improve the environmental performance of the production process, as well as have a positive impact on their economic situation and the ecological security of the country.
Cytowanie	Hadryjańska B. (2016) Ochrona środowiska w branży mleczarskiej jako jeden z elementów zapewniających bezpieczeństwo ekologiczne.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 101-109
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s101.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.66

Autor	Joanna Jaroszewska, Konrad Prandecki,
Tytuł	Znaczenie "zazielenienia" w zapewnieniu różnorodności biologicznej
Title	The Importance of "Greening" in Ensuring Biological Diversity
Słowa kluczowe	„zazielenienie”, bioróżnorodność, dobra publiczne, efekty zewnętrzne
Key words	"greening", biodiversity, public goods, external effects
Abstrakt	Rolnictwo dostarcza społeczeństwu zarówno dóbr wycenianych przez rynek (produkcja żywności) jak i dóbr publicznych, które nie są wycenione w rachunku ekonomicznym rolnictwa. Przykładem takich dóbr jest zachowanie bioróżnorodności, krajobrazu rolniczego, bezpieczeństwa żywnościowego. Aby rolnictwo dostarczało wyżej wymienionych dóbr publicznych oraz społecznych niezbędne wydaje się oddziaływanie państwa. Konieczność ingerencji państwa w tym zakresie należy łączyć z zawodnością rynku oraz z prywatnością czynników produkcji. Sposób gospodarowania tymi czynnikami (wodą, ziemią) jest uzależniony od rolnika, który zazwyczaj kieruje się uzyskaniem maksymalnego zysku z posiadanych zasobów. Aby zminimalizować krótkowzroczne podejście do produkcji rolniczej, wprowadzono szereg ograniczeń dotyczących praktyk rolniczych w tym służących zapewnieniu bioróżnorodności. Celem artykułu jest próba określenia wpływu mechanizmu "zazielenienia" na zapewnienie różnorodności biologicznej.
Abstract	The importance of biodiversity for agriculture is huge, among others, due to the productivity of agricultural land and crops stability. Agriculture can have positive or negative impact on ensuring biodiversity. The decisive factor is the state, which through mechanisms may promote agricultural supply of public goods, including biodiversity. One of the instruments of state influence on agriculture is the "greening" of the CAP. The aim of the article is an attempt to assess the importance of this instrument for ensuring biodiversity. It is estimated that the impact will be uneven due to the large diversity of agriculture in the EU. The result will be dependent on the decision of farmers due to the high flexibility of the requirements. The negative impact on biodiversity of the greening is also possible in countries exporting food to the EU.
Cytowanie	Jaroszewska J., Prandecki K. (2016) Znaczenie "zazielenienia" w zapewnieniu różnorodności biologicznej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 110-120
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s110.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.67

Autor	Jacek Jaśkiewicz, Maria Parlińska,
Tytuł	Gospodarka cyrkulacyjna w zakresie żywności – konieczność oraz zyski dla sektora i społeczeństwa
Title	Circular Economy in Terms of Food – Necessity and Profits for the Sector and Society
Słowa kluczowe	żywność, gospodarka cyrkulacyjna, odpady i marnotrawstwo żywności
Key words	food, circular economy, waste and food waste
Abstrakt	Celem artykułu jest przybliżenie problematyki marnotrawstwa żywności i wszelkich prób działań zapobiegających. Działalność gospodarcza i polityka są niemalże współzależne, i jakakolwiek dyskusja o charakterze gospodarczym nie jest pełna bez wkładu politycznego. Rola polityki i polityków w kształtowaniu się działań gospodarczych była i jest szeroko dyskutowana.
Abstract	The aim of the article is to introduce the issue of food waste and all attempts to prevent action. Business and politics are almost interdependent, and any discussion of an economic nature is not complete without a political contribution. The role of politics and politicians in shaping economic activities was and is widely discussed.
Cytowanie	Jaśkiewicz J., Parlińska M. (2016) Gospodarka cyrkulacyjna w zakresie żywności – konieczność oraz zyski dla sektora i społeczeństwa.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 121-129
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s121.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.68

Autor	Karolina Jąder,
Tytuł	Polski handel zagraniczny owocami i ich przetworami w latach 2001-2015
Title	Polish Foreign Trade of Fruits and Their Preserves in Poland in the years 2001-2015
Słowa kluczowe	owoce, przetwory owocowe, eksport, import
Key words	fruits, fruit preserves, export, import
Abstrakt	Celem opracowania było przedstawienie i ocena zmian w handlu zagranicznym owocami i ich przetworami w latach 2001-2015. Zbadano wielkość oraz wartość eksportu i importu owoców świeżych i ich przetworów oraz obliczono saldo handlu zagranicznego tymi produktami. W celu zobrazowania zmian analizowany okres podzielono na cztery podokresy. Przy zastosowaniu wskaźników dynamiki określono zmiany jakie zaszły w ilości i wartości eksportu i importu w kolejnych podokresach w stosunku do lat ich poprzedzających. Wydzielenie czterech podokresów umożliwiło również zdefiniowanie zmian w strukturze towarowej i geograficznej handlu zagranicznego. Stwierdzono wzrost wielkości, a w szczególności wartości eksportu i importu. Wyższy wzrost zaobserwowano jednak w przypadku eksportu, a w szczególności w przypadku sprzedaży zagranicznej jabłek. W strukturze geograficznej eksportu spadło znaczenie krajów UE-15, natomiast wzrósł udział Wspólnoty Niepodległych Państw. Nie odnotowano natomiast znaczących zmian w strukturze geograficznej importu.
Abstract	The aim of the study was to present changes in the Polish foreign trade of fruit and fruit preserves in the years 2001-2015. The quantity and the value of the export and the import of fresh fruit and their preserves were researched. The balance of foreign trade was also calculated. To illustrate the changes the analyzed period was divided into four sub-periods, for which the dynamics of changes was calculated. Within the sub-periods the export and import was presented in terms of their quantity, values and geographical structure. It was found out that in the analyzed period the volume and especially the value of the export and the import increased. The increase in export was higher and the biggest growth was seen in the export of apples. In the geographical structure of the export the importance of the EU-15 dropped and the share of the export of the CIS states grew. There were no major changes in the geographical structure of the import.
Cytowanie	Jąder K. (2016) Polski handel zagraniczny owocami i ich przetworami w latach 2001-2015.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 130-141
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s130.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.69

Autor	Joanna Ksielińska,
Tytuł	Ranking państw UE ze względu na potencjalne możliwości zaspokojenia zapotrzebowania na produkty rolnicze z wykorzystaniem metod porządkowania liniowego
Title	Ranking the EU Countries because of the Potential to Meet the Demand for Agricultural Products Using the Methods of Linear Ordering
Słowa kluczowe	potencjał rolnictwa, metody porządkowania liniowego
Key words	agricultural potential, methods of linear ordering
Abstrakt	Celem badań przedstawionych w artykule było sporządzenie, z wykorzystaniem metod porządkowania liniowego, rankingu państw ze względu na potencjalne możliwości zaspokojenia zapotrzebowania na produkty rolnicze. Celem dodatkowym, o charakterze metodyczny, było porównanie dwóch procedur wspomagających wybór metody porządkowania liniowego.
Abstract	The aim of the research presented in the article was to prepare, using the methods of linear ordering, the ranking of countries because of the potential to meet the demand for agricultural products. An additional aim, of a methodical, was to compare the two procedures, help in choosing the method of linear ordering.
Cytowanie	Ksielińska J. (2016) Ranking państw UE ze względu na potencjalne możliwości zaspokojenia zapotrzebowania na produkty rolnicze z wykorzystaniem metod porządkowania liniowego.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 142-152
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s142.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.70

Autor	Katarzyna Kita,
Tytuł	Międzynarodowa pozycja konkurencyjna polskich artykułów rolno-spożywczych na rynkach wybranych krajów azjatyckich stan i perspektywy
Title	The International Competitive Position of Polish Agri-Food Products on the Selected Asian Markets – Current Status and Prospects
Słowa kluczowe	konkurencyjność, handel zagraniczny, analiza symulacyjna, liberalizacja handlu rolnego, rynki azjatyckie
Key words	competitiveness, international trade, model simulations, liberalization of agri-food trade, Asian markets
Abstrakt	Celem artykułu było określenie znaczenia wybranych krajów azjatyckich w polskim handlu artykułami rolno-spożywczymi oraz zbadanie skutków potencjalnej liberalizacji handlu rolnego dla pozycji konkurencyjnej wybranych produktów rolno-spożywczych wytwarzanych w Polsce na tych rynkach. Analiza konkurencyjności artykułów rolno-spożywczych przeprowadzona została w ujęciu ex-post oraz ex-ante. W pierwszym wykorzystano celowo dobrany zestaw ilościowych mierników międzynarodowej pozycji konkurencyjnej, w drugim - prognozy wykonano przy wykorzystaniu matematycznego modelu równowagi ogólnej GTAP, przy założeniu dwóch różnych wariantów liberalizacji handlu rolnego. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że rynki azjatyckie są atrakcyjnymi rynkami zbytu dla polskich produktów pochodzenia zwierzęcego, w odniesieniu do których Polska posiada korzystną pozycję konkurencyjną. Wyniki symulacji GTAP wskazały, że perspektywie krótkookresowej, bez względu na stopień zliberalizowania handlu rolnego, pozycja konkurencyjna wytwarzanych w Polsce artykułów rolno-spożywczych pochodzenia zwierzęcego na rynkach azjatyckich zostanie utrzymana.
Abstract	The significance of selected Asian countries in the Polish agri-food trade is presented in the paper. As well as some possible effects of a potential liberalization of agri-food trade for the competitive position of Polish agri-food products on the Asian markets. A deliberately selected set of quantitative measures of international competitiveness was used to carry out the ex post analysis and a mathematical model of general equilibrium GTAP was used to make ex ante analysis. Forecasts were made with two different variants of the liberalization of agricultural trade. The results of the analysis showed that Asian markets are attractive for Polish producers of products of animal origin, on which Poland has favorable competitive position. The GTAP simulation results indicated that in short term, regardless of the degree of liberalization of agricultural trade, the competitive position of Polish agri-food products of animal origin on the Asian markets will be maintained.
Cytowanie	Kita K. (2016) Międzynarodowa pozycja konkurencyjna polskich artykułów rolno-spożywczych na rynkach wybranych krajów azjatyckich stan i perspektywy.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 153-166
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s153.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.71

Autor	Tomasz Klusek,
Tytuł	Inwestorzy zagraniczni na polskim rynku nieruchomości
Title	Foreign Investors on the Polish Real Estate Market
Słowa kluczowe	rynek nieruchomości, inwestycje, cudzoziemcy
Key words	property market, investment, foreigners
Abstrakt	Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej wpłynęło na wzrost zainteresowania inwestorów zagranicznych (osób fizycznych i prawnych) nabywaniem praw do nieruchomości w drodze bezpośredniego zakupu lub w sposób pośredni poprzez objęcie akcji bądź udziałów spółek handlowych będących ich posiadaczami. Celem artykułu jest ocena skali tego zjawiska w latach 2004-2014. W oparciu o oficjalne sprawozdania i raporty analizie poddano liczbę dokonanych transakcji i objętą nimi powierzchnię z uwzględnieniem rodzaju nieruchomości, ich lokalizacji i kraju pochodzenia kapitału. Tło prowadzonych rozważań stanowi sytuacja na polskim rynku nieruchomości w okresie objętym badaniem. Według oficjalnych statystyk w latach 2004-2014 na podstawie udzielonych zezwoleń i bez obowiązku ich uzyskania w rękach inwestorów zagranicznych znalazły się m.in. nieruchomości gruntowe o łącznej powierzchni około 41,2 tys. ha, co stanowi niewiele ponad 0,13% powierzchni Polski. Rzeczywista skala zjawiska jest jednak większa biorąc pod uwagę obrót nieformalny, wykorzystujący istniejące luki prawne.
Abstract	Polish Accession to the EU triggered increase in interest of foreign investors (physical and legal persons) in acquirement of property rights on the way of direct purchases or indirectly through the purchase of shares of companies. The aim of the paper is an assessment of the scope of this process over the period of 2004-2014. In order to do so an analysis of the number and area covered with specification of the category of property, location and origin of capital involved was conducted on the basis of official financial statements and reports. A background for the conducted analysis is provided by overall situation on the Polish real estate market in the concerned period. According to official statistics (conditional upon of granted permissions or without them) foreign investors over the period of 2004-2014 acquired ca 41,2 thousand hectares of land properties which accounts for slightly over 0,13% of the total area of Poland. However real scope of this phenomenon is considerably higher than mentioned above. It considers also taking into account legal gaps informal market.
Cytowanie	Klusek T. (2016) Inwestorzy zagraniczni na polskim rynku nieruchomości.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 167-180
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s167.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.72

Autor	Wioletta Knapik,
Tytuł	Innowacje produktowe i procesowe w aspekcie zrównoważenia ekonomiczno-społecznego uwzględniającego bezpieczeństwo żywności – studium przypadku – propozycja nowych rozwiązań
Title	Productive and Processing Innovations Based on the Socio-economical Sustainability Regarding the Food Safety – Case Study – Proposal for the New Solutions
Słowa kluczowe	innowacje, rozwój lokalny, bezpieczeństwo żywności
Key words	innovations, local development, food safety, pig farming
Abstrakt	Artykuł opisuje problematykę wzmacniania przewagi konkurencyjnej regionu opartej na implementacji innowacyjnego modelu w zakresie produkcji i przetwórstwa trzody chlewnej. Nawiązuje do koncepcji projektu tworzonego w Zakładzie Polityki Społecznej i Doradztwa Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie. Projekt uwzględnia produkcję trzody chlewnej w cyklu zamkniętym, bazującą na rodzimej rasie świń i zakłada względne utrzymanie pod kontrolą całego procesu produkcyjno-przetwórczego wraz ze sprzedażą produktów gotowych. Projektem zostały objęte sąsiadujące ze sobą gminy powiatu krakowskiego – Czernichów i Liszki. Są one ważne dla tej działalności z następujących powodów: relatywnie duża liczba liczby producentów trzody chlewnej, jednakże nie bazująca na kooperatywie producenckiej; brak akceptacji społeczności lokalnej ze względu na zanieczyszczenie środowiska. Ten stan rzeczy ma zmienić wdrożenie opracowanego modelu przy wsparciu przedstawicieli środowiska naukowego, doradztwa rolniczego, lokalnej społeczności, samorządu terytorialnego oraz organizacji pozarządowych.
Abstract	The article describes the problem of strengthening regional competition based on the implementation of innovative models of pork production and processing. It refers to the activities on the project created in the Unit of Social Policy and Agricultural Extension of the University of Agriculture in Cracow. The project takes into account pork production within the closed cycle farm using the Polish pigs. It assumes that the whole production and processing process and retail of the final products will be relatively under control. The project is localized in Czernichów and Liszki – communes located in the close neighborhood of Kraków. They are important due to a relatively large number of pork producers. However, they are not organized to cooperate with each other yet, and they are not accepted by the local community because of the harmful environmental impacts of pig farming. In contrast to the current situation a model will be prepared and implemented through the support of scientists, rural extension, the local community, the government and nongovernmental organizations.
Cytowanie	Knapik W. (2016) Innowacje produktowe i procesowe w aspekcie zrównoważenia ekonomiczno-społecznego uwzględniającego bezpieczeństwo żywności – studium przypadku – propozycja nowych rozwiązań.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 181-191
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s181.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.73

Autor	Małgorzata Kołodziejczak,
Tytuł	Ocena korzystania z usług w gospodarstwach rolnych krajów Unii Europejskiej – analiza typologiczna
Title	Assessment of the Use of Services on Farms in the European Union Countries – a Typological Analysis
Słowa kluczowe	rolnictwo, usługi, typologia
Key words	agriculture, services, typology
Abstrakt	Celem artykułu była ocena korzystania z usług w gospodarstwach rolnych w krajach Unii Europejskiej. Badanie wykonano z zastosowaniem metody analizy porównawczej, a grupy typologiczne krajów Unii Europejskiej, zbliżonych ze względu na poziom korzystania z usług przez gospodarstwa rolne, wyodrębniono metodą Warda. Na podstawie analizy wartości zmiennych opisujących stopień korzystania z usług utworzono sześć grup typologicznych (typy) państw Unii Europejskiej. Uzyskane wyniki pozwalają przypuszczać, że na zakres korzystania z usług w większym stopniu niż zmienne ilościowe oddziałują zaszłości historyczne i regulacje związane z polityką UE, jednak to zagadnienie wymaga dalszych badań.
Abstract	The aim of the paper was to assess the use of services on farms in the European Union countries. The method of comparative analysis was used in the research and homogeneous groups of the European Union countries due to the level of the use of services on farms have been separated using the Ward’s method. On the basis of the analysis of relevant values of features describing the level of the use of services six typological groups (types) of the European Union countries were separated. The results suggest that the level of use of services on farms to a greater extent than quantitative variables is affected by historical events and regulations related to the EU policy, but this issue requires further research.
Cytowanie	Kołodziejczak M. (2016) Ocena korzystania z usług w gospodarstwach rolnych krajów Unii Europejskiej – analiza typologiczna.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 192-198
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s192.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.74

Autor	Włodzimierz Kołodziejczak,
Tytuł	Zasoby pracy w Polsce ogółem i na wsi wobec przemian gospodarczych oraz trendów demograficznych
Title	Labour Resources in Poland in Total and in Rural Areas in the Context of Economic Changes and Demographic Trends
Słowa kluczowe	zasoby pracy, rezerwy zasobów pracy, wzrost gospodarczy, trendy demograficzne
Key words	labour resources, reserves of labor resources, economic growth, demographic trends
Abstrakt	Celem artykułu było zbadanie wielkości oraz zmian zasobów pracy w Polsce ogółem i na wsi w kontekście przemian demograficznych i gospodarczych. Ze względu na występujące trendy demograficzne, w kolejnych latach może wystąpić niedobór siły roboczej i wysokie obciążenia coraz mniej licznej grupy pracujących, kosztami utrzymania systemu emerytalnego i obsługi zaciągniętego wcześniej przez państwo zadłużenia. Jednak polska gospodarka może, pod warunkiem dostosowania jakościowego struktury popytu i podaży pracy, korzystać z rezerw zasobów pracy: bezrobotnych i biernych zawodowo, a zwłaszcza z nadwyżek zatrudnienia w rolnictwie, które mogą stanowić cenny rezerwuar siły roboczej dla sektorów pozarolniczych. Złagodzi to negatywne skutki zmniejszania się liczby mieszkańców kraju, jednak w długim okresie gospodarka może napotkać barierę wzrostu w zakresie malejącego popytu wewnętrznego.
Abstract	The aim of the paper was to analyse the level and changes in labour resources in Poland in total and in rural areas in the context of demographic and economic trends. Due to the existing demographic trends, in the next years the deficit of labour resources may appear and high costs of maintaining of pension system and public debt servicing may charge smaller and smaller group of employees. However, when adjusting the quality structure of labour demand and supply, Polish economy may benefit from the reserves of labour resources: unemployed and economically non-active population, especially from the surplus of employment in agriculture, which can be a valuable reservoir of labour force for non-agricultural sectors. This process will soften the negative effects of the reduction in the number of inhabitants of the country, but in a long run the economy may face a barrier to growth in terms of declining demand for products and services.
Cytowanie	Kołodziejczak W. (2016) Zasoby pracy w Polsce ogółem i na wsi wobec przemian gospodarczych oraz trendów demograficznych.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 199-211
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s199.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.75

Autor	Dorota Kozioł-Kaczorek,
Tytuł	Struktura obszarowa rolnictwa w Norwegii
Title	The Structure of Agriculture in Norway
Słowa kluczowe	Norwegia, rolnictwo, struktura obszarowa, grunty rolne
Key words	Norway, agriculture, agricultural area, cultivated area
Abstrakt	W publikacji przedstawiono problem norweskiej polityki rolnej oraz oceny stanu bieżącego i zachodzących przemian w strukturze obszarowej norweskiego rolnictwa w latach 2000 – 2015. Celem jest charakterystyka tych zmian w badanym okresie. W literaturze, tak anglojęzycznej jak i w języku norweskim, nie ma nazbyt wielu pozycji odnoszących się do norweskiego rolnictwa i zmian w jego strukturze obszarowej. W analizach posłużono się danymi z Statistisk Sentralbyrå (Statistics Norway), który jest odpowiednikiem polskiego Głównego Urzędu Statystycznego. Uzyskane wyniki wskazują na ujemną dynamikę zmian w strukturze obszarowej norweskiego rolnictwa, czyli spadek zarówno powierzchni gruntów rolnych jaki liczby gospodarstw rolnych.
Abstract	A problem of the Norwegian agricultural policy, an assessment of the current state and ongoing changes in a structure of an area of agriculture in the years 2000 – 2015 is presented in this paper. The main aim of the publication is to characterize these changes in the considered period. There is not too many publications about the Norwegian agriculture. The data from Statistiska Sentralbyrå (Statistics Norway) were used in the analysis. The results indicate the negative dynamics of changes in the area structure of Norwegian agriculture i.e. the decrease of number of agricultural holdings and the decrease of agricultural area.
Cytowanie	Kozioł-Kaczorek D. (2016) Struktura obszarowa rolnictwa w Norwegii.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 212-220
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s212.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.76

Autor	Krzysztof Kud,
Tytuł	Zarządzanie gospodarką rolną na terenach zalewowych w kontekście globalnych zmian klimatycznych
Title	Management of the Agricultural Economy in Flooded Areas within the Context of Global Climate Change
Słowa kluczowe	zarządzanie, gospodarka wodna, zmiany klimatu, tereny zalewowe
Key words	management, water management, climate change, flooded areas
Abstrakt	Obserwowane globalne zmiany klimatyczne wiążą się ze wzrostem częstotliwości występowania zjawisk ekstremalnych takich jak powodzie i susze. Zmiany te stawiają nowe wyzwania przed gospodarką wodną kraju. Rolnictwo, które jest ściśle związane z naturalnymi warunkami, w tym wodnymi, staje w obliczu nowych problemów. Rolnictwo poza funkcją dostarczania żywności pełni wiele innych zadań, w tym również zapewniania bezpieczeństwa wodnego. Mała retencja daje możliwość łagodzenia skutków zmian klimatu. Właściwe, rolnicze zagospodarowanie terenów nadrzecznych umożliwia zwiększenia małej retencji. Badania dotyczące zagospodarowania terenów zalewowych wykonano w Polsce południowo-wschodniej, w dolinie Sanu. Badano Urzędy Gmin oraz rolników gospodarujących na terenach zalewowych, narzędziem badawczym był ustrukturyzowany wywiad pogłębiony. Celem pracy była diagnoza kształtowania przez samorządy i rolników gospodarki na terenach zalewowych.
Abstract	Global climate change is associated with increasing frequency of extreme events such as floods and droughts. These changes pose new challenges for the water management of the country. Agriculture, which is closely connected to natural conditions, including water, is facing new problems. Agriculture, outside the function of providing food, performs many other tasks, including ensuring water security. Small retention makes it possible to mitigate the effects of climate change. The appropriate agricultural development of riverside areas allows a small increase in retention. Studies on flood plains development were conducted in the south-east, in the valley of the San. Offices Municipalities and farmers in flood plains were studied, using the research tool of structured in-depth interviews. The aim of the work was to diagnose the development of the local economy and farmers in flood plains.
Cytowanie	Kud K. (2016) Zarządzanie gospodarką rolną na terenach zalewowych w kontekście globalnych zmian klimatycznych.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 221-231
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s221.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.77

Autor	Piotr Kułyk,
Tytuł	Dysproporcje w wielkości finansowego wsparcia rolnictwa w wybranych krajach UE
Title	Disparities in the size of financial support for agriculture in selected EU countries
Słowa kluczowe	rolnictwo, finansowe wsparcie rolnictwa, wspólna polityka rolna
Key words	agriculture, financial support for agriculture, the common agricultural policy
Abstrakt	Celem opracowania było przedstawienie różnic w wysokości łącznego wsparcia rolnictwa w wybranych krajach UE. Z uwagi na brak stosownych miar zaproponowano własny sposób oszacowania wielkości wspomnianego wsparcia za pośrednictwem opracowanego miernika opartego na mikroekonomicznych podstawach. Badania systemu finansowego wsparcia rolnictwa przeprowadzono w dziesięciu krajach UE. okres badawczy obejmował lata 1995-2012. Badania ujawniły występowanie istotnych różnic w przepływach finansowych w ramach wspólnej polityki rolnej w krajach UE. Równocześnie obserwowano zwiększenie zbieżności między rozważanymi transferami, szczególnie w zakresie wsparcia przypisanego do produkcji rolnej. Odmienne dostosowania należy przypisać różnym funkcjom pełnionym przez rolnictwo w poszczególnych krajach.
Abstract	The aim of the study was to show the differences in the amount of total agricultural support in selected EU countries. Due to the lack of appropriate measures it proposed its own way to estimate the size of this aid through the developed instrument based on microeconomic foundations. The research system of financial support for agriculture was carried out in ten EU countries. research period covered the years 1995-2012. The study revealed the existence of significant differences in financial flows within the framework of the common agricultural policy in the EU. At the same time, an increase convergence between the contemplated transfers, especially in terms of support assigned to agricultural production. Dissimilar adapt should be assigned different functions which fully agriculture in different countries.
Cytowanie	Kułyk P. (2016) Dysproporcje w wielkości finansowego wsparcia rolnictwa w wybranych krajach UE.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 232-242
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s232.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.78

Autor	Marta Kawa, Wiesława Kuźniar, Piotr Kuźniar,
Tytuł	Konsumenci wobec bezpiecznych rozwiązań w zakresie produkcji żywności
Title	Consumers Towards Safe Solutions for Food Production
Słowa kluczowe	ekologizacja konsumpcji, produkty tradycyjne, przetwarzanie i utrwalanie żywności
Key words	greening of consumption, traditional products, food processing and preservation
Abstrakt	Postępujący proces ekologizacji konsumpcji sprawia, że konsumenci są coraz bardziej uwrażliwieni na jakość zakupywanej żywności. Ich wysokie wymagania spełniają produkty tradycyjne, których wysoka jakość wynika ze specjalnego składu i sposobu wytwarzania. Celem artykułu jest określenie opinii konsumentów wobec bezpiecznych rozwiązań w zakresie produkcji żywności. Na tle krajowej i zagranicznej literatury przedmiotu odnoszącej się do preferencji zakupowych konsumentów na rynku żywności, dokonano identyfikacji czynników decydujących o wyborze produktów oraz zweryfikowano w jakim stopniu na wybór ten wpływają metody przetwarzania i utrwalania żywności. W artykule wykorzystano wyniki badań ankietowych wśród 272 mieszkańców Podkarpacia. Badania wykazały, że konsumenci posiadają niewielką wiedzę na temat metod przetwarzania i utrwalania żywności. Wraz ze wzrostem wykształcenia zauważa się jednak preferowanie w procesie zakupowym jakościowych cech produktu.
Abstract	The ongoing process of eco-friendly consumption makes consumers increasingly sensitive to quality of the purchased food. Their high demands are met by traditional products whose high quality stems from special ingredients and methods of preparation. The aim of this article is to determine the consumers reviews towards safe solutions for food production. On the background of polish and foreign literature relating to purchasing habits of consumers on the food market, the identification of factors determining choice of products was made and it was verified to what extent this choice is affected by processing methods and food preservation. The paper uses findings from a survey of 272 inhabitants of Podkarpackie province. Studies have shown that consumers have little knowledge about methods of processing and food preservation. Along with the increase of education it can be noted, however, a growth in preference of qualitative characteristics of products in a buying process.
Cytowanie	Kawa M., Kuźniar W., Kuźniar P. (2016) Konsumenci wobec bezpiecznych rozwiązań w zakresie produkcji żywności.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 243-250
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s243.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.79

Autor	Jerzy Gębski, Małgorzata Kosicka-Gębska, Katarzyna Kwiecińska,
Tytuł	Wyzwania dla rozwoju rynku dziczyzny w Polsce
Title	Challenges for the Development of the Dame Market in Poland
Słowa kluczowe	rynek dziczyzny, konsumpcja dziczyzny, popularyzacja dziczyzny, bariery rozwoju
Key words	game meat market, game meat consumption, popularization of game, development barriers
Abstrakt	Dziczyzna stanowiła niegdyś istotny składnik diety polskich konsumentów. Obecnie tradycja konsumpcji tego rodzaju mięsa zanikła. Z uwagi na fakt, że warunki naturalne kraju pozwalają na pozyskiwanie znacznych ilości dziczyzny, istotne jest poznanie czynników powodujących, że większość polskiej dziczyzny trafia nie na rynek rodzimy, ale na rynki zachodnioeuropejskie. Badanie jakościowe, oparte na metodzie indywidualnych wywiadów pogłębionych (IDI – in-depth interwiew), realizowane w grupie osób działających w sektorze podażowym rynku dziczyzny, pozwoliło na stworzenie obrazu polskiego rynku, wskazanie czynników uniemożliwiających rozwój tego sektora, a także określenie działań determinujących wzrost zainteresowania konsumentów produktami, a tym samym zwiększenie konsumpcji dziczyzny w Polsce. Do takich działań zaliczyć można projekty o charakterze marketingowym i informacyjnym oraz modyfikację regulacji prawnych i struktury rynku w sposób umożliwiający obniżenie cen produktu finalnego.
Abstract	Game meat used to be an essential component of the Polish consumer diet. Today, the tradition of game consumption is no longer observed. Due to the fact that the natural conditions of Poland allow for obtaining significant amounts of game, it is important to know the factors that cause the majority of Polish game production to go to West European markets, instead of local markets. A qualitative study based on the method of in-depth interviews (IDI), performed on a group of people operating in the supply side of the Polish game market, allowed us to create an image of the Polish market. It also helped to indicate the factors that inhibit the game sector development, and to identify actions that help to increase the popularity of the products and thereby to increase the consumption of venison in Poland. These activities include marketing and information campaigns, legal regulations and market structure modifying. These allow reductions in the price of the final product.
Cytowanie	Gębski J., Kosicka-Gębska M., Kwiecińska K. (2016) Wyzwania dla rozwoju rynku dziczyzny w Polsce.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 251-260
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s251.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.80

Autor	Izabela Lipińska,
Tytuł	Prawno-ekonomiczne aspekty problematyki ograniczania ryzyka w produkcji rolnej na przykładzie rozwiązań w wybranych państwach
Title	Legal and economic aspects of risk management in agricultural production in selected countries
Słowa kluczowe	ryzyko produkcyjne, ubezpieczenia upraw, fundusze wzajemne
Key words	risk management, crop insurance, mutual funds
Abstrakt	Artykuł obejmuje zagadnienia związane z występującym w produkcji rolnej ryzykiem, które może prowadzić do utraty rentowności producentów rolnych. W szerszym wymiarze ma to istotny wpływ zarówno na trwałość gospodarowania, jak i na bezpieczeństwo żywnościowe. Poszczególne państwa zarówno w obrębie Unii Europejskiej, jak i poza nią wypracowały pewne schematy działań zarządczych mających na celu ochronę rolników przed zarówno wystąpieniem ryzyka, jaki i ewentualnym niwelowaniem jego negatywnych skutków ex post. Odpowiednio opracowanie zmierza do wskazania wybranych, istotnych prawnych instrumentów rynkowych. W pracy zastosowano dogmatyczną metodę analizy aktów prawnych, metodę deskryptywną, a także wykorzystano polską oraz zagraniczną literaturę przedmiotu, w tym raporty statystyczne.
Abstract	The article discusses the issues of risk in the agricultural production, which may lead to the loss of farmer’s profitability. In a broader sense, it both influences on production stability and as regards food security. Some EU’s countries, as well as nonmember ones evolve some risk management schemes which aim to protect farmers against the risk and eliminate its negative results ex post. The paper aims at indicating significant legal market instruments. The paper is based on a dogmatic analysis of normative texts and a descriptive method. It also refers to Polish and foreign books on the subject.
Cytowanie	Lipińska I. (2016) Prawno-ekonomiczne aspekty problematyki ograniczania ryzyka w produkcji rolnej na przykładzie rozwiązań w wybranych państwach.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 261-270
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s261.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.81

Autor	Dominika Malchar-Michalska,
Tytuł	Mechanizm cenowy w powiązaniach kontraktowych z perspektywy teorii agencji. Przykład koordynacji transakcji na rynku ziemniaka między grupami producentów rolnych a rynkiem spożywczym
Title	Agency Theory Approach to the Price Mechanism in Contracts. The Transaction Coordination on the Potato Market between Agricultural Producers’ Groups and Food Sector
Słowa kluczowe	kontrakty, pionowa koordynacja transakcji, mechanizm cenowy, grupy producentów rolnych
Key words	contracts, vertical transaction coordination, price mechanism, agricultural producers’ groups
Abstrakt	Kontrakty stanowią jedną z form pionowej koordynacji transakcji w agrobiznesie. Kluczowym aspektem umów jest odpowiednie motywowanie stron do właściwego działania oraz optymalny wybór kontrahentów. Może to się odbywać poprzez ustanowienie odpowiedniej formuły cenowej. Koncepcją teoretyczną umożliwiającą badanie tych problemów jest model pryncypał–agent w ramach teorii agencji. Celem głównym przeprowadzonych badań była identyfikacja powiązań kontraktowych między grupami producentów rolnych a pierwszym odbiorcą. Celem szczegółowym było rozpoznanie formuły cenowej. Przedmiotem badań były kontrakty między grupami producentów rolnych na rynku ziemniaka a pierwszym odbiorcą w 2014 r., dlatego zastosowano metodę studium przypadku, natomiast same dane zostały pozyskane w toku wspomaganego komputerowo wywiadu telefonicznego (w okresie marzec–maj 2015 r.). W badanych jednostkach cała sprzedaż była realizowana poprzez kontrakty. Głównym odbiorcą były zakłady przetwórcze. Dominującym systemem płatności była cena stała.
Abstract	Contracts are one of the main forms of the vertical transaction coordination. Key aspect of contractual relationships are adequate motivation and selection of partners. It can be done through a price mechanism. The theoretical concept applied for this kind of research is the principal–agent model (the agency theory). The main goal was to identify contract existing in transactions between producers’ organizations and agri-food sector. Consequently, the specific goal was to recognize the price formula in contracts. The research was focused on contracts signed in 2014 between groups operating on the potato market and their first buyers, so that is why the author has used the case study as the main research method, while the survey (collection of primary data) was conducted in the period March–May 2015 through the Computer Assisted Telephone Interview. The main first buyer of producers’ groups were processing plants. Almost all of groups used to sell their outputs through contracts. The fixed price was the most frequently used price formula in contractual relationship.
Cytowanie	Malchar-Michalska D. (2016) Mechanizm cenowy w powiązaniach kontraktowych z perspektywy teorii agencji. Przykład koordynacji transakcji na rynku ziemniaka między grupami producentów rolnych a rynkiem spożywczym.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 271-281
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s271.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.82

Autor	Robert Mroczek,
Tytuł	Regionalne zróżnicowanie produkcji i konsumpcji mięsa na świecie w latach 2003-2015
Title	Regional Differences in World Production and Consumption of Meat in 2003-2015
Słowa kluczowe	rynek, handel, eksport, import, przemysł mięsny, produkcja, konsumpcja
Key words	market, trade, export, import, meet industry, production, consumption
Abstrakt	Celem niniejszego opracowania było pokazanie zróżnicowania produkcji i konsumpcji mięsa (wieprzowego, wołowego i drobiowego) na świecie w latach 2003-2015. W tym okresie światowa produkcja trzech podstawowych gatunków mięsa zwiększyła się z 208,6 do 262,7 mln ton, tj. rosła w tempie 1,9% rocznie. Najszybciej przyrastała produkcja mięsa drobiowego (o 3,2% rocznie), wolniej rosła produkcja mięsa wieprzowego (o 1,7% rocznie) a najwolniej, bo tylko o 0,6% rocznie wzrastała produkcja mięsa wołowego. Najwięcej mięsa wieprzowego na świecie produkuje się w Azji Wschodniej (ok. 53%), zaś w produkcji mięsa wołowego przodują obie Ameryki (po ok. ¼ światowej produkcji). Liderami w produkcji mięsa drobiowego są Azja oraz Ameryka Północna (odpowiednio 28,5 i 26,7% światowej produkcji). Azja oraz Wspólnota Niepodległych Państw (WMP) są regionami o największym deficycie mięsa i są jego największymi importerami. Udział Polski w światowej produkcji mięsa wieprzowego, wołowego oraz drobiowego wynosi ok. 1,6%. Jesteśmy czwartym producentem mięsa w Unii Europejskiej. Polska jest eksporterem netto mięsa wołowego i drobiowego oraz importerem netto mięsa wieprzowego.
Abstract	The aim of this study is to show the differences in world production and consumption of meat (pork, beef and poultry) in the last decade, i.e. in 2003-2015.Within that period, the world production of those three main types of meat increased from 208.6 to 257.6 million tonnes, thus rising by 1.9% annually. The production of poultry meat recorded the highest annual growth (3.2%), with the production of pork increasing at a lower rate (by 1.7% annually), and the production of beef growing at the slowest pace, by only 0.6% annually. East Asia is the largest producer of pork (ca 53%), whereas the largest beef production is recorded in both Americas, accounting for ca ¼ of the world production each. Asia and North America are the leading producers of poultry meat (28.6 and 26.7% of the world production). Asia and the Commonwealth of Independent States (CIS) are regions with the highest meat deficit and, consequently, they are the largest importers of meat. Poland accounts for ca 1.6% of the world production of pork, beef and poultry meat, being the fourth largest meat producer in the European Union. Poland is a exporter nett beef and poultry meat and importer nett pork meat.
Cytowanie	Mroczek R. (2016) Regionalne zróżnicowanie produkcji i konsumpcji mięsa na świecie w latach 2003-2015.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 282-291
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s282.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.83

Autor	Dorota Janiszewska, Luiza Ossowska,
Tytuł	Zróżnicowanie funkcji lasów w krajach Unii Europejskiej
Title	The Diversification of Forestry Function in European Union Countries
Słowa kluczowe	leśnictwo, regionalne zróżnicowanie, kraje UE
Key words	forestry, regional diversification, UE countries
Abstrakt	Głównym celem artykułu jest ocena zróżnicowania funkcji leśnej w krajach Unii Europejskiej. Dane liczbowe pochodzą z 2010 roku z publikacji Eurostatu i Głównego Urzędu Statystycznego. Na podstawie sześciu wskaźników z zakresu leśnictwa (lesistość, powierzchnia lasów na 1 mieszkańca, odsetek lasów własności publicznej, pozyskanie drewna, odsetek plantacji leśnych, odsetek lasów pierwotnych) przeprowadzono analizę skupień. W jej wyniku podzielono badane kraje na pięć grup o różnych cechach leśnictwa. Z przeprowadzonej analizy wynika, że lasy w krajach Unii Europejskiej pełnią różne funkcje (produkcyjne i pozaprodukcyjne), co wpisuje się w koncepcję lasu wielofunkcyjnego, a także w ideę zrównoważonego rozwoju.
Abstract	The main objective of this article is to assess the diversification of forestry function in European Union countries. Figures come from 2010 publications of Eurostat and the Central Statistical Office. The cluster analysis was made based on six forestry indicators (woodiness, forest area per inhabitant, the proportion of public ownership of forest, roundwood production, the proportion of plantations, the proportion of forests undisturbed by man). As a result researched countries were divided into five groups with different forestry characteristics. The analysis shows that forests in European Union countries have different functions (production and non-production), which is consistent with the concept of multi-functional forest, as well as the idea of sustainable development..
Cytowanie	Janiszewska D., Ossowska L. (2016) Zróżnicowanie funkcji lasów w krajach Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 292-300
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s292.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.84

Autor	Dariusz Paszko, Joanna Pawlak, Wioletta Wróblewska,
Tytuł	Wahania koniunktury w produkcji owoców jagodowych w Polsce i na świecie
Title	Seasonal Fluctuations in Berries Production in Poland and in the World
Słowa kluczowe	cykl koniunkturalny, ceny skupu, produkcja owoców jagodowych, korelacja
Key words	business cycles, procurements process, berries fruit production, correlation
Abstrakt	Artykuł zawiera analizę zmienności powierzchni, zbiorów i cen skupu wybranych gatunków owoców jagodowych w Polsce i na świecie w latach 1992-2015. Analizę zmienności przeprowadzono wykorzystując podstawowe mierniki statystyczne, takie jak: obszar zmienności, odchylenie standardowe, współczynnik zmienności. Kierunek i dynamikę zmian cen określono na podstawie tendencji oraz indeksów jednopodstawowych. Analiza danych empirycznych wykazała, że ceny skupu wszystkich analizowanych gatunków rosły w latach 1992-2015, ale największą zmiennością odznaczały się ceny skupu truskawki i czarnej porzeczki.
Abstract	The article contains an analysis of the volatility of production areas, production and procurement prices of selected species of berries fruits in Poland and in the world beetwen in the years 1992-2015. Variability analysis was conducted using the basic statistical measures, such as the area of variation, standard deviation, coefficient of variation. The direction and dynamics of prices determined on the basis of trends and chain and fixed base indexes. The analysis of empirical data showed that the prices of all the analyzed berries fruits increased in the years 1992 - 2015, but the greatest variability characterized by a purchase price of strawberries and black currants.
Cytowanie	Paszko D., Pawlak J., Wróblewska W. (2016) Wahania koniunktury w produkcji owoców jagodowych w Polsce i na świecie.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 301-312
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s301.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.85

Autor	Karolina Pawlak,
Tytuł	Stan przemysłu spożywczego w Polsce na tle pozostałych krajów UE i USA
Title	The State of Food Industry in Poland against the Rest of the European Union Countries and the US
Słowa kluczowe	przemysł spożywczy, koncentracja działalności, wydajność pracy, struktura przemysłu spożywczego, Polska, kraje UE, USA
Key words	food industry, concentration of activities, labour productivity, structure of food industry, Poland, the European Union countries, the US
Abstrakt	Celem artykułu była ocena stanu przemysłu spożywczego w Polsce na tle pozostałych krajów UE i USA w oparciu o porównanie stopnia koncentracji przedsiębiorstw, poziomu wydajności pracy oraz wybranych cech strukturalnych tego przemysłu. W badaniach wykorzystano dane Urzędu Statystycznego Unii Europejskiej (Eurostat) oraz agencji statystycznej Departamentu Handlu Stanów Zjednoczonych (US Census Bureau). Na podstawie przeprowadzonych analiz można stwierdzić, że w latach 2007-2014 tempo rozwoju polskiego przemysłu spożywczego mierzone wzrostem wartości obrotów i wartości dodanej w sektorze przetwórstwa żywności było znacznie szybsze niż w pozostałych krajach UE i USA. Postępująca koncentracja przemysłu spożywczego sprzyjała wzrostowi wydajności pracy, stwarzając szansę na poprawę jego międzynarodowej pozycji konkurencyjnej. Struktura branżowa przemysłu spożywczego w Polsce, rozpatrywana przez pryzmat wartości obrotów, wartości dodanej i zatrudnienia, zasadniczo nie odbiegała od występującej w pozostałych państwach UE i USA, a więc największych producentów i eksporterów żywności na świecie.
Abstract	The aim of the paper was to assess the state of Polish food industry against the rest of the EU countries and the US based on the comparison of the degree of concentration of activities, labour productivity and selected structural features of this industry. The research is based on the data from the Statistical Office of the European Union (Eurostat) and the US Census Bureau which is part of the U.S. Department of Commerce. It was proved that in 2007-2014 the rate of growth of Polish food industry measured by an increase in turnover and value added in food processing sector was much higher than in the rest of the EU countries and the US. The progressive concentration of the food industry has led to the growth of labour productivity, giving a chance to improve its international competitive position. The branch structure of the food industry in Poland, viewed through the value of turnover, value added and employment, generally did not differ from the occurring in other EU countries and the US, being the largest producers and exporters of food in the world.
Cytowanie	Pawlak K. (2016) Stan przemysłu spożywczego w Polsce na tle pozostałych krajów UE i USA.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 313-324
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s313.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.86

Autor	Olga Stefko,
Tytuł	Płynność finansowa gospodarstw ogrodniczych a zmiany zachodzące na rynku międzynarodowym
Title	Financial Liquidity of the Horticultural Farms versus Changes on the International Market
Słowa kluczowe	płynność finansowa, gospodarstwa ogrodnicze, rynek międzynarodowy
Key words	financial liquidity, horticultural farms, international market
Abstrakt	Celem artykułu była ocena zmian w poziomie płynności finansowej gospodarstw ogrodniczych w kontekście zmian zachodzących na rynkach międzynarodowych. Analiza dotyczyła roku 2013 i była przeprowadzona na podstawie danych FADN. Jest kontynuacją wcześniej przeprowadzonych badań. Obliczono wskaźniki płynności finansowej, struktury majątku i kapitału. Scharakteryzowano wielkość zasobów, produkcji, dochodu i zadłużenia. Potwierdzono wpływ zmian zachodzących na rynku na kondycję przedsiębiorstw. Wykazano ciągle zbyt duże rozdrobnienie produkcji w Polsce przy osiąganych stosunkowo niskich efektach produkcyjnych.
Abstract	The aim of the article was to evaluate the level of liquidity for horticultural farms in the context of changes in the international markets. The analysis involved 2013 and was carried out on the basis of FADN data. It is a continuation of earlier studies. There were calculated liquidity ratios, the structure of assets and capital. Volume of reserves, production, income and debt were also characterized. Impact of market changes on the condition of enterprises was confirmed. It has been shown that there is still too much fragmentation of production in Poland achieved at relatively low production effects.
Cytowanie	Stefko O. (2016) Płynność finansowa gospodarstw ogrodniczych a zmiany zachodzące na rynku międzynarodowym.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 325-334
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s325.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.87

Autor	Joanna Szymańska,
Tytuł	Finansowanie urządzeń i obiektów z zakresu gospodarki wodno ściekowej na obszarach wiejskich w Polsce (wybrane problemy za lata 2005-2014)
Title	Equipment and Facilities Financing of Water Management in Rural Areas in Poland (selected issues in years 2005-2014)
Słowa kluczowe	wodociągi zbiorowe, kanalizacja zbiorcza, oczyszczalnie ścieków
Key words	collective water supply, sewerage collective, sewage treatment plants
Abstrakt	Artykuł prezentuje analizę zmian struktury finansowania wybranych inwestycji infrastruktury technicznej służącej gospodarce wodno-ściekowej na obszarach wiejskich w Polsce. Horyzont czasowy badań obejmuje lata 2005-2014. W artykule zaprezentowano korzystne zmiany, jakie nastąpiły w zakresie wyposażenia obszarów wiejskich w urządzenia i obiekty z zakresu gospodarki wodno-ściekowej. Niemniej, podkreślono w nim konieczność dalszej poprawy sytuacji w analizowanym zakresie, z uwagi na dysproporcje, jakie występują między obszarami wiejskimi w Polsce a analogicznymi w krajach Europy Zachodniej.
Abstract	The article presents an analysis of changes in the financing structure of selected investments in technical infrastructure for water and wastewater in rural areas in Poland. The time horizon of the research covers 2005-2014. The article presents the positive changes that have taken place in the field of rural areas with equipment and facilities in the field of water and wastewater management. Nevertheless, it emphasizes the need for further improvement in the analyzed period, due to the disparities that exist between rural areas in Poland and corresponding areas in Western Europe.
Cytowanie	Szymańska J. (2016) Finansowanie urządzeń i obiektów z zakresu gospodarki wodno ściekowej na obszarach wiejskich w Polsce (wybrane problemy za lata 2005-2014).Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 335-343
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s335.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.88

Autor	Jarosław Świdyński,
Tytuł	Użytkowanie i ochrona gruntów rolnych w Polsce, Rosji i Ukrainie
Title	Use and Protection of Agricultural Land in Poland, Russia and Ukraine
Słowa kluczowe	grunty rolne, ochrona gruntów, użytkowanie gruntów, zmiana przeznaczenia
Key words	agricultural land, protection of land, use land, change of use
Abstrakt	Grunty rolne głównie służą do produkcji żywności, jednak często są one traktowane jako rezerwuar obszarów, które mogą zostać wykorzystane w dowolny sposób. Przekształcenie i wprowadzenie zmian w tym wrażliwym systemie skutkuje nieodwracalną utrata przestrzeni produkcyjnej. Szczególnie cenne kompleksy glebowe są chronione prawem. Celem analizy jest przedstawienie norm prawnych funkcjonujących w Polsce, Rosji i na Ukrainie, związanych z ochroną gruntów rolnych oraz z ich wykorzystaniem. Przeprowadzona analiza aktów prawnych pokazuje procedury i warunki jakie muszą zostać spełnione podczas zmiany sposobu użytkowania gruntów rolnych. Każde z analizowanych państw dużą uwagę poświęca racjonalnemu wykorzystaniu użytków rolnych, jednak nie wprowadza się tam zakazów zmiany ich sposobu użytkowania. Porównując dane statystyczne z roku 2008 i 2013 można zauważyć, że najbardziej niekorzystne zmiany w przestrzeni rolniczej zaszły w Polsce, gdzie ilość użytków rolnych zmniejszyła się o 1,5 mln ha.
Abstract	Agricultural land is mostly used for food production, but often it is treated as a land resource which can be used in any way. Modifications and changes in this sensitive system results in irreversible losses of production space. Particularly valuable soil complexes are protected by law. The aim of the analysis is to present the legal norms operating in Poland, Russia and Ukraine, related to the protection of agricultural lands and to their use. The analysis of legislation presents the procedures and conditions that must be met during the change of use of agricultural land. In each of the analyzed countries much attention is paid to rational use of agricultural land, but they do not always have prohibitions changing their usage. Comparing statistics from 2008 and 2013 it can be seen that the most unfavorable changes in the agricultural space took place in Poland, where the amount of arable land decreased by 3.7 million acres.
Cytowanie	Świdyński J. (2016) Użytkowanie i ochrona gruntów rolnych w Polsce, Rosji i Ukrainie.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 344-350
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s344.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.89

Autor	Agnieszka Tarnowska,
Tytuł	Kierunki i przyczyny zmian powierzchni gospodarstw rolnych w Polsce na przykładzie województwa dolnośląskiego
Title	Directions and Reasons for Changes in the Use of Agricultural Land in Poland on the Example of Dolnośląskie Voivodship
Słowa kluczowe	rolnictwo, zasoby produkcyjne, ziemia rolna, województwo dolnośląskie
Key words	agriculture, production resources, agricultural land, Dolnośląskie Voivodship, Poland
Abstrakt	Ziemia – w rolnictwie podstawowy czynnik produkcji – dla kraju ma znaczenie strategiczne. Obecnie w Polsce głównie właściciele prywatni decydują o sposobie gospodarowania nią. Państwo pełni jedynie rolę regulatora. Celem artykułu było zbadanie skłonności rolników do zmian powierzchni swoich gospodarstw i ustalenie najważniejszych według nich przyczyn tych zmian lub ich braku. Badanie ankietowe przeprowadzone na terenie woj. dolnośląskiego pozwoliło stwierdzić, że skłonność do zmian powierzchni gospodarstw jest niewielka, bo najliczniejszą grupę badanych stanowili rolnicy, którzy w latach 1999-2012 nie zmienili jej. Do najważniejszych przyczyn tej stagnacji zaliczyli oni brak potrzeby zmian, bo powierzchnia ich gospodarstw jest wystarczająca do prowadzenia działalności rolniczej, otrzymywania dopłat obszarowych i świadczeń z KRUS.
Abstract	Land – the basic factor of production in agriculture - has a strategic role for the country. Currently in Poland, the way of managing it depends mainly on private owners. The state acts only as a regulator. The aim of the article was to examine the propensity of farmers to change the area of their farms and to determine the most important, according to them, reasons for these changes, or lack thereof. The authors’ own surveys, conducted in Dolnośląskie Voivodship, have revealed that the tendency to change the area of farms is small, because the largest group of respondents were farmers who in the years 1999-2012 did not change it. The most important causes of this stagnation, included the perception that there was no need to change, because the area of their farms is sufficient for agricultural activities, and they receive area payments and benefits from the Agricultural Social Insurance Fund.
Cytowanie	Tarnowska A. (2016) Kierunki i przyczyny zmian powierzchni gospodarstw rolnych w Polsce na przykładzie województwa dolnośląskiego.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 351-361
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s351.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.90

Autor	Wiktor Radziński, Anna Walaszczyk,
Tytuł	Zarządzanie ekologicznymi gospodarstwami rolnymi w Polsce – badania własne uzupełnione o przykłady międzynarodowe
Title	Management of Organic Farms – Research Supplemented by International Examples
Słowa kluczowe	zarządzanie, rolnictwo ekologiczne, bariery konwersji gospodarstw, bariery zarządzania gospodarstwami ekologicznymi, uwarunkowania zarządzania gospodarstwami rolnymi
Key words	management, organic farming, farm conversion barriers, barriers to managing organic farms, conditions of managing organic farms
Abstrakt	W artykule zidentyfikowano uwarunkowania rozpoczęcia ekologicznej produkcji rolnej jak również bariery towarzyszące procesowi konwersji i prowadzeniu tego typu gospodarstw. Na potrzeby opracowania wykorzystane zostały raporty o stanie rolnictwa ekologicznego sporządzane przez GIJHARS, a także wyniki badania własnego, przeprowadzonego na grupie 55 ekologicznych gospodarstw rolnych. Przeprowadzone analizy dowodzą, iż najistotniejszym aspektem, warunkującym założenie gospodarstwa ekologicznego, jest wyższe dofinansowanie do gospodarstw ekologicznych względem konwencjonalnych. Największą barierą, towarzyszącą założeniu gospodarstwa ekologicznego, jest dostosowanie charakteru i sposobu zarządzania gospodarstwem, do zasad prowadzenia rolnictwa ekologicznego. Wśród barier towarzyszących prowadzeniu gospodarstwa ekologicznego, najbardziej uciążliwe jest uzyskanie adekwatnego wynagrodzenia za wyroby ekologiczne. W artykule przedstawiono także wyniki badań międzynarodowych, dotyczące rolnictwa ekologicznego w różnych krajach świata, celem pokazania, że problemy polskich gospodarstw ekologicznych, są podobne do problemów gospodarstw ekologicznych w innych krajach, we wczesnym etapie rozwoju.
Abstract	In the article, the determinants of the start of organic agricultural production were identified, as well as those supporting the conversion process barriers for operating this type of farm. For the purposes of the study, organic status reports were used, drawn up by the GIJHARS, as well as the results of the study, which was carried out on a group of 55 organic farms. Conducted analysis show that the most important aspect of establishing an organic farm is the higher funding for organic farms relative to conventional. The biggest barrier to the organic farming is how to adapt nature and how to conduct farm management for organic farming. Among the barriers to organic farming, the most onerous is to obtain an adequate remuneration for organic products. This article presents the results of international research on organic farming in various countries of the world, in order to demonstrate that the problems of Polish organic farms are similar to organic farms in other countries in the early stages of development.
Cytowanie	Radziński W., Walaszczyk A. (2016) Zarządzanie ekologicznymi gospodarstwami rolnymi w Polsce – badania własne uzupełnione o przykłady międzynarodowe.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 362-370
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s362.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.91

Autor	Marian Woźniak,
Tytuł	Zasoby naturalne obszarów wiejskich jako determinanty ich rozwoju ekonomicznego
Title	The natural resources of rural areas as determinants of their economic development
Słowa kluczowe	obszary wiejskie, zasoby naturalne, rolnictwo, różnorodność biologiczna
Key words	rural areas, natural resources, agriculture, biodiversity
Abstrakt	W dobie globalizacji coraz częściej dostrzega się potrzebę ochrony kurczących się zasobów naturalnych Ziemi, służących produkcji dóbr ekonomicznych. W artykule przyjęto, że głównymi zasobami obszarów wiejskich jest gleba i jej otoczenie jako producent płodów rolnych oraz klimat i krajobraz, nad użytkowaniem których czuwa człowiek. Celem pracy jest ukazanie zasobów naturalnych obszarów wiejskich na świecie oraz w Polsce, jako podstawowego czynnika determinującego ich rozwój ekonomiczny. Praca przedstawia analizę badanego problemu, opartą na przeglądzie światowej literatury oraz wynikach badań własnych, zrealizowanych wśród mieszkańców gmin wiejskich województwa podkarpackiego. W pracy pozytywnie zweryfikowano hipotezę badawczą, że najlepszą formą ochrony zasobów naturalnych obszarów wiejskich jest koncepcja zielonej gospodarki, oparta na bezpiecznym ekologicznie rolnictwie oraz świadomości środowiskowej wszystkich mieszkańców wsi.
Abstract	In the era of globalization the need to protect the dwindling natural resources of the Earth, aimed at the production of economic good is increasingly recognized. The article assumes that the main resource of rural areas is the soil and the environment as a producer of crops and climate and landscape and the use of them is under the control of the people. The aim of this study is to show the natural resources of rural areas in the world and in Poland, as a basic factor of economic development. The paper presents an analysis of a given problem, based on a review of the world literature and the results of own research, carried out among the inhabitants of rural communities in Podkarpackie Region. The work positively verified research hypothesis which assumes that the best form of protection of natural resources in rural areas is the concept of the green economy, based on ecologically safe agriculture and environmental awareness of all the inhabitants of the rural areas.
Cytowanie	Woźniak M. (2016) Zasoby naturalne obszarów wiejskich jako determinanty ich rozwoju ekonomicznego.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 372-381
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s372.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.92

Autor	Emilia Wysocka-Fijorek,
Tytuł	Analizy ekonomiczne w średniookresowym planowaniu leśnym
Title	Economic Analysis in the Medium-Term Forest Planning
Słowa kluczowe	leśnictwo, biznesplan, analizy ekonomiczne, funkcje lasów
Key words	forestry, business plan, economics analysis, forest function
Abstrakt	Trwały i zrównoważony rozwój zasadza się na trzech filarach: przyrodniczym, społecznym i ekonomicznym. Analizy ekonomiczne dotychczas nie były dostatecznie uwzględniane w gospodarce leśnej, stąd też m.in. wynika potrzeba sporządzania specjalistycznych ekspertyz – biznesplanów do planu urządzenia lasu. Wprowadzenie do praktyki średniookresowego planowania w Lasach Państwowych w postaci ekspertyzy ekonomicznej i jej konsekwentna analiza w dłuższym okresie powinna przyczynić się podniesienia efektywności ekonomicznej poszczególnych nadleśnictw, a w szerszej perspektywie całej organizacji gospodarczej Lasy Państwowe. Ekspertyza ekonomiczna nadleśnictwa może stanowić skuteczne narzędzie poprawy sprawności funkcjonowania nadleśnictw oraz planowania na różnych szczeblach organizacji i zarządzania w Lasach Państwowych. Dane tam zawarte pozwolą na śledzenie dynamiki zjawisk ekonomicznych w poszczególnych jednostkach Lasów Państwowych. Pośrednio analizy takie – przeprowadzane na podstawie zadań zawartych w planie urządzenia lasu – będą również prowadzić do optymalizacji struktury funkcji lasu.
Abstract	Sustainable development rests on three pillars/dimensions: natural, social and economic. Economic analysis so far has not been sufficiently taken into account in forest management, which is why, among others reasons, economic experts need to produce business plans for forest management. Introducing an economic aspect to the practice of medium-term planning for State Forests by incorporating economic expertise to the management plan and its consequent analysis in the long term should contribute to the enhanced economic efficiency of individual forest districts and in the wider perspective to the whole economic organization of State Forests. Economic expertise for the forest district can be an effective tool to improve the efficiency of the district and planning at various levels of the organization and management of the State Forests. The data contained therein will allow for tracking the dynamics of economic phenomena in the individual units of State Forests. Indirectly, such analysis – carried out on the basis of the tasks included in the plan of forest management – will also lead to an optimized structure of forest functions.
Cytowanie	Wysocka-Fijorek E. (2016) Analizy ekonomiczne w średniookresowym planowaniu leśnym.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 382-392
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s382.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.3.93