Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G 2011 98 (1)

Autor	Aldona Skarżyńska,
Tytuł	Skala produkcji rolniczych działalności produkcyjnych a ich opłacalność
Title	THE SCALE OF AGRICULTURAL PRODUCTION ACTVITIES AND THEIR PROFITABILITY
Słowa kluczowe	skala produkcji, koszt jednostkowy, koszt krańcowy, dochodowość produkcji, wskaźnik opłacalności
Key words	scale of production, unit cost, marginal cost, profitability of production, profitability index
Abstrakt	W artykule przedstawiono zróżnicowanie opłacalności produkcji siedmiu działalności produkcji roślinnej i trzech zwierzęcej w zależności od skali ich produkcji w gospodarstwie. Wydzielono trzy przedziały skali – małą, średnią i dużą. Wielkość skali ma bezpośredni związek z efektywnością produkcji, jednak wybór optymalnej jej wielkości oraz poziomu intensywności produkcji jest zagadnieniem bardzo złożonym. Przeanalizowano racjonalność zastosowanego poziomu intensywności w grupach gospodarstw różniących się wielkością skali. Ocenie poddano także pracochłonność produkcji oraz możliwość opłaty nakładów pracy własnej.
Abstract	The paper aims to analyse the diversity of the profitability of production (understood as the ratio of production value to the cost of production) and level of income from activity without subsidies for the ten production activities, namely: winter wheat, spring wheat, winter rye, spring barley, winter triticale, winter rape, sugar beets, dairy cows, pigs and beef for slaughter, depending on the scale of their production on a farm. Surveys were conducted between the years 2005 and 2009. It should be emphasized, that obtained results presented do not depict the situation of all such holdings in Poland, but only of those which provided farm accountancy data. Nonetheless this data allows for describing certain relations and in this context are giving the ground for formulating conclusions referring not only to the examined sample. Empirical data were collected and processed according to the rules of the AGROKOSZTY system. There were separated three bands of scale - small, medium and large. The size scale is directly linked with the efficiency of production, but the choice of the optimum size and intensity of production is a complex issue. A level of intensity of the production was recognized and examined. The paper argues that further action in the direction of increasing the volume through the growth of the expenditure will be rational action.
Cytowanie	Skarżyńska A. (2011) Skala produkcji rolniczych działalności produkcyjnych a ich opłacalność.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 1: 7-21
Pełny tekst	RNR_2011_n1_s7.pdf
HTML	wersja html

Autor	Jan Pawlak,
Tytuł	Relacje cen maszyn rolniczych do cen produktów rolnych w latach 1990-2010
Title	RELATIONS BETWEEN PRICES OF FARM MACHINES AND PROCUREMENT PRICES OF AGRICULTURAL PRODUCTS DURING THE YEARS 1990-2010
Słowa kluczowe	maszyny rolnicze, ceny, relacje, produkty rolne, tendencje zmian, Polska
Key words	farm machines, prices, relations, agricultural products, trends, Poland
Abstrakt	W latach 1990-2010 relacje pomiędzy cenami detalicznymi środków mechanizacji rolnictwa a cenami skupu produktów rolniczych w Polsce na ogół znacznie się pogorszyły. W porównaniu do stanu z 1990 r., zestaw złożony z 24 środków mechanizacji rolnictwa był w 2010 r. droższy o 35,2% w relacji do mleka, o 109,8% – do żywca wołowego, o 217,4% – do pszenicy, o 229,6% – do żyta i o 362,1% – do żywca wieprzowego. Zestaw ten potaniał natomiast o 9,4% w relacji do ceny skupu ziemniaków.
Abstract	During the years 1990-2010 reported changes of relations between retail prices of farm machines and procurement prices of agricultural products were, in general, unfavourable for farmers. As compared to 1990, the set of 24 farm machines used as a base for analysis was in 2010 more expensive in relation to cow milk by 35.2%, to cattle for slaughter by 108.9%, to wheat by 217.4, to rye by 229.6%, and to pigs for slaughter by 362.1%. Instead, it was by 9.4% cheaper in relation to potatoes.
Cytowanie	Pawlak J. (2011) Relacje cen maszyn rolniczych do cen produktów rolnych w latach 1990-2010.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 1: 22-31
Pełny tekst	RNR_2011_n1_s22.pdf
HTML	wersja html

Autor	Tomasz Figurski,
Tytuł	Efektywność ekonomiczna gospodarstw z produkcją tytoniu
Title	ECONOMICAL EFFICIENCY OF TOBACCO PRODUCING FARMS
Słowa kluczowe	tytoń, efektywność, FADN
Key words	tobacco, efficiency, FADN
Abstrakt	Celem opracowania jest rozpoznanie efektywności ekonomicznej gospodarstw z produkcją tytoniu w Polsce. W badaniach wykorzystano dane zgromadzone w systemie FADN (Farm Accountancy Data Network). Wyniki badań wykazały, że produkcja tytoniu jest prowadzona przez małe, wyspecjalizowane gospodarstwa, dla których ten kierunek produkcji jest podstawowym źródłem dochodów. Wyniki ekonomiczne badanych gospodarstw w znacznym stopniu zależały od pomocy państwa w postaci krajowych płatności uzupełniających dla plantatorów tytoniu. W kontekście zmian zachodzących we wspólnej polityce rolnej (WPR), a w szczególności tendencji do odłączania płatności od produkcji, uzależnienie to może znacznie utrudniać przystosowanie się do zmieniających się warunków funkcjonowania na wspólnotowym rynku.
Abstract	The paper aims to recognise the economical efficiency of tobacco producing farms. The research is based on data collected by FADN. Results of the research indicate that tobacco is being cultivated by small, specialized farms, for which such type of production constitutes the essential source of income. The paper argues that the state aid in the form of complementary national direct payments for tobacco farmers has an important effect on economical results of farms. This dependence could determine the significant difficulty in adaptation of tobacco farms to the new market situation, especially within the framework of the reformed CAP, especially with regard to the continuous trend in decoupling of direct payments.
Cytowanie	Figurski T. (2011) Efektywność ekonomiczna gospodarstw z produkcją tytoniu.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 1: 32-39
Pełny tekst	RNR_2011_n1_s32.pdf
HTML	wersja html

Autor	Monika Krawiec,
Tytuł	Analiza wpływu metody oszacowania zmienności historycznej na przewidywane ceny zbóż w modelu dwumianowym
Title	AN ANALYSIS IMPACT OF HISTORICAL VOLATILITY ESTIMATION METHOD ON PREDICTED GRAIN PRICES IN THE BINOMIAL MODEL
Słowa kluczowe	zmienność historyczna, drzewo dwumianowe, przewidywane ceny zbóż
Key words	historical volatility, binomial tree, predicted grain prices
Abstrakt	Zmienność jest podstawowym parametrem, wykorzystywanym przy szacowaniu wartości narażonej na ryzyko, optymalizacji portfela i wycenie opcji. Istnieje wiele metod wyznaczania zmienności. Do najpopularniejszych należą odchylenie standardowe, procedura EWMA i modele GARCH (p, q). Obliczenia wykonywane każdą z wymienionych metod mogą dawać odmienne wyniki. Celem artykułu jest ocena wpływu zmienności, w zależności od przyjętej metody szacowania, na przewidywane ceny zbóż otrzymywane w modelu dwumianowym. Badaniem objęto ceny zbóż w Polsce w okresie od 27.12.2004 do 25.04.2010 roku.
Abstract	Volatility is the basic parameter used to calculate value at risk, to optimize portfolio or to evaluate options. There are several methods to estimate the volatility. The most popular are following: standard deviation, EWMA and GARCH (p,q) concepts. Each of them may provide different results. The aim of the paper is to asses the impact of volatility on predicted grain prices in the binomial model with respect to the method of volatility estimation. The research focuses on grain prices in Poland and covers the period from 27.12.2004 to 25.04.2010.
Cytowanie	Krawiec M. (2011) Analiza wpływu metody oszacowania zmienności historycznej na przewidywane ceny zbóż w modelu dwumianowym .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 1: 40-46
Pełny tekst	RNR_2011_n1_s40.pdf
HTML	wersja html

Autor	Mariusz Hamulczuk,
Tytuł	Dokładność długookresowych projekcji na rynku rolnym przykładzie modelu FAPRI i rynku pszenicy
Title	THE ACCURACY OF AGRICULTURAL BASELINE PROJECTIONS. EXAMPLE OF FAPRI MODEL AND THE WHEAT MARKET
Słowa kluczowe	projekcje, modele sektorowe, rynek pszenicy
Key words	projections, sectoral models, wheat market
Abstrakt	Jednym ze sposobów ograniczenia ryzyka i niepewności jest przewidywanie zjawisk. Wśród modeli, których projekcje mogą stanowić odniesienie do podejmowania decyzji przez uczestników rynku rolnego, jest model równowagi cząstkowej FAPRI. Celem opracowania jest próba oceny, w jakim stopniu projekcje bazowe formułowane za pomocą dużych modeli sektorowych są wiarygodnymi prognozami. Badaniu poddano wiarygodność projekcji modelu FAPRI na światowym i polskim rynku pszenicy. Wyniki badań pokazują, że projekcje FAPRI mogą stanowić alternatywę dla prognoz uzyskiwanych z wykorzystaniem innych modeli ilościowych.
Abstract	One of the ways of limitation of risk and uncertainty is forecasting of phenomena. Among the models whose results can be using as a decision guide is partial equilibrium model FAPRI. The purpose of elaboration is an attempt of assessment if baseline projections from big sectoral models can fulfill the role of reliable forecasts. The subject of research is reliability of the FAPRI model projections of world and polish wheat markets. Results of research show, that FAPRI projections can present alternative for forecasts obtained with utilization of other quantitative methods.
Cytowanie	Hamulczuk M. (2011) Dokładność długookresowych projekcji na rynku rolnym przykładzie modelu FAPRI i rynku pszenicy.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 1: 47-59
Pełny tekst	RNR_2011_n1_s47.pdf
HTML	wersja html

Autor	Mieczysław Adamowicz,
Tytuł	Wsparcie rozwoju regionalnego w warunkach uczestnictwa Polski w Unii Europejskiej
Title	SUPPORTING THE REGIONAL DEVELOPMENT UNDER THE CONDITION OF POLISH MEMBERSHIP IN THE EUROPEAN UNION
Słowa kluczowe	region, rozwój regionalny, polityka regionalna, polityka spójności, fundusze europejskie
Key words	region, regional development, regional policy, cohesion policy, European Funds
Abstrakt	Celem artykułu jest przedstawienie ewolucji polityki rozwoju regionalnego w Unii Europejskiej i w Polsce, poprzez nawiązanie do niektórych aspektów teorii regionu i praktyki rozwoju regionalnego, oraz zarysowanie efektów działań wspierających rozwój regionalny w Polsce w pierwszej dekadzie XXI wieku. Opracowanie wskazuje na powiązanie polityki regionalnej UE z polityką regionalną kraju, procesy zmian usprawniających programowanie i realizację tej polityki, jej ważność jako sposobu kształtowania rozwoju społeczno-gospodarczego i niezmienność paradygmatu, na którym opiera się europejska i polska polityka regionalna.
Abstract	The aim of the paper is referring to selected theoretical aspects of the region and regional development, presenting the evolution of regional policy in the European Union and Poland, describing effects of the policy supporting regional development in Poland during first decade of XXI century. Author shows links between regional policy in the European Union and this policy in Poland, describes the improvement process of planning and implementation, evaluate the importance of this policy as instrument of socio-economic development. Evolution and changes in European and Polish regional policies are focused on the unchanged paradigm underlying the validity of sustainability and convergence as the rule of policy for regional development.
Cytowanie	Adamowicz M. (2011) Wsparcie rozwoju regionalnego w warunkach uczestnictwa Polski w Unii Europejskiej.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 1: 60-74
Pełny tekst	RNR_2011_n1_s60.pdf
HTML	wersja html

Autor	Agnieszka Szwech,
Tytuł	Wpływ dotacji z działania „Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów spożywczych” z Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiej
Title	EFFECTS OF THE UE FINACIAL SUPPORT UNDER THE SECTORAL OPERATIONAL PROGRAMME RESTRUCTURING AND MODERNISATION OF THE FOOD SECTOR AND RURAL DEVELOPMENT (SOP), ACTIVITY IMPROVEMENT OF PROCESSING AND MARKE
Słowa kluczowe	przemysł mięsny, wyniki finansowe, dotacje z funduszy unijnych
Key words	the meat industry, the financial results, the grants from EU funds
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono wpływ dotacji z działania „Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych” z Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich” (SPO) na wyniki finansowe przedsiębiorstw przemysłu mięsnego, które skorzystały z tego wsparcia. Badaniami objęto 23 przedsiębiorstwa z wschodniej, centralnej i północno-wschodniej Polski (z województw: warmińsko-mazurskiego, podlaskiego, lubelskiego, mazowieckiego, łódzkiego i podkarpackiego), które podzielono na trzy grupy według kryterium wartości aktywów w roku bazowym 2004. Przeprowadzono analizę zysków i strat przedsiębiorstw w dwóch wariantach – z dotacją i bez dotacji. Na podstawie badań wykazano, że dotacje z SPO miały zróżnicowany wpływ na wyniki finansowe przedsiębiorstw. Pomoc finansowa część przedsiębiorstw (57%) uchroniła przed ujemnymi wynikami finansowymi lub zmniejszyła rozmiar poniesionych strat. Badania dowiodły również, że wielkość zysków netto pozostałych przedsiębiorstw (43%) pozwoliłaby im na dokonanie inwestycji w zakładanym zakresie bez otrzymania dotacji.
Abstract	The paper aims to analyze the effects of financial support co-financed by the EU under the Sectoral Operational Programme Restructuring and Modernisation of the Food Sector and Rural Development (SOP), activity Improvement of processing and marketing of agricultural products. The paper investigates the financial results obtained by the companies from meat industry, which benefited from this assistance. The study included 23 companies from eastern, central and north-eastern Poland (the provinces of Warmia and Mazury, Podlaskie, Lubelskie, Mazowieckie, Podkarpackie and Lodz), that were divided into three groups according to the value of assets in the base year 2004. The analysis on profits and losses in two scenarios with and without support were conducted. The paper argues thatthe SPO had varying effects on the financial performance of companies. Financial aid for majority of companies (57%) spared from the negative financial results or helped in reduction of the losses. Studies have shown that the net profits of remaining 43% of companies would allow them to invest also without receiving the support.
Cytowanie	Szwech A. (2011) Wpływ dotacji z działania „Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów spożywczych” z Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiej.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 1: 75-83
Pełny tekst	RNR_2011_n1_s75.pdf
HTML	wersja html

Autor	Roman Lusawa,
Tytuł	Skłonność ludności zamieszkującej tereny wiejskie województwa mazowieckiego do podejmowania pracy poza miejscem zamieszkania
Title	WILLINGNESS OF COUNTRY DWELLERS OF MAZOVIAN PROVINCE TO TAKE UP JOB OUTSIDER THEIR PLACE OF RESIDENCE
Słowa kluczowe	zasoby pracy, rozwój gospodarczy, procesy w sferze społecznej
Key words	labour force, economic development, processes in social field
Abstrakt	W opracowaniu podjęto temat skłonności mieszkańców terenów wiejskich województwa mazowieckiego do podejmowania pracy poza miejscem zamieszkania. W 2006 roku GUS oszacował liczbę osób dojeżdżających do pracy poza obszarem gminy będącej miejscem ich stałego zamieszkania na 265 373 osoby. Z tej liczby 113 148 osób (42,6%) to mieszkańcy gmin wiejskich, a dalsze 69 930 osób (26,4%) – gmin miejsko-wiejskich. Miasta Mazowsza wykazują dodatnie saldo przepływów pracowników. Ich gospodarkę zasila 153 839 osób. W gminach wiejskich odnotowano ujemne saldo (70 813 osoby)1. Tak znaczne przemieszczenia podstawowego czynnika produkcji wpływają na rozwój gospodarczy i procesy zachodzące w sferze społecznej. Zaprezentowane teoretyczne modele wskazują na korzystne oddziaływanie napływu siły roboczej na gospodarki lokalne. Jednak jako całość obszary wiejskie województwa mazowieckiego tracą znaczny potencjał rozwojowy w wyniku opisanego procesu. Dodatkowo ponoszą określone koszty w sferze społecznej. Stanowi to jednak daleko idące uogólnienie, bowiem procesy przepływu siły roboczej występują z odmiennym nasileniem w różnych częściach regionu. W opracowaniu podjęto również próbę wyodrębnienia czynników wpływających na gotowość mieszkańców do podejmowania pracy poza miejscem zamieszkania oraz skutków, które wywołują masowe przemieszczenia pracowników w sposobie funkcjonowania gospodarek lokalnych.
Abstract	The paper discusses the willingness of country dwellers of Mazovian province to Take up job outside their permanent place of residence. In 2006, the Central Statistical Office of Poland estimated the number of people who work outside of the commune being their place of permanent residence for 265373 people. This number comprises of 113148 (42,6%) people residing in rural communes and 69930 people urban and rural communes. Towns located within the Mazovia region show positive value of workers movement. Their economy is fed by 153839 people. In rural communes there has been observed a negative balance amounting to -70813 people [1]. Such significant movements of a basic production factor do not remain unimportant for economic growth as well as for processes happening in the social field. The study presents an attempt to describe these phenomena. Theoretical models given in this study show a beneficial influence of the workforce inflow to local economies. This leads to a conclusion that rural areas of the Mazovian province, in general, lose from the described process a significant developmental potential. Moreover, they bear some specific costs in the social field. However, this statement would be a far-fetched generalization since the process of workforce movement occur with various intensity in specific regions of the province. This is why a spatial distribution of workers has been presented. An attempt has also been made to point out some factors influencing peoples willingness to take up a job outside their place of residence and results of mass movements of employees on the functioning of local economies.
Cytowanie	Lusawa R. (2011) Skłonność ludności zamieszkującej tereny wiejskie województwa mazowieckiego do podejmowania pracy poza miejscem zamieszkania .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 1: 84-99
Pełny tekst	RNR_2011_n1_s84.pdf
HTML	wersja html

Autor	Wojciech Pizło,
Tytuł	Istota monografii ekonomicznej . przykładzie „Roczników Naukowych Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu”
Title	ECONOMICS MONOGRAPHIC METHOD . EXPLANTATIONS OF “ANNALS OF THE POLISH ASSOCIATION OF AGRICULTURAL AND AGRIBUSINESS ECONOMISTS”
Słowa kluczowe	monografia ekonomiczna, metodologia nauk ekonomicznych, „Roczniki Naukowe SERiA”
Key words	monographic of economics, methodology of economics science, „Annals of the Polish Association of Agricultural and Agribusiness Economists”
Abstrakt	Celem opracowania jest identyfikacja cech charakterystycznych dla monografii, w tym monografii ekonomicznej oraz poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, czy monografia ekonomiczna może korzystać z metod badawczych charakterystycznych dla nauk idiograficznych, choć sama jest nauką nomotetyczną. W artykule przedstawiono monografię jako metodę badawczą. Zaproponowano podział metody monograficznej na makromonografię i mikromonografię. Monografia jako metoda naukowa powinna wykorzystywać więcej niż jedną metodę badawczą, a także reprezentatywny dobór prób do badań (makromonografia) oraz dobór celowy do badań (mikromonografia). W opracowaniu omówiono ogólne zalecenia monografii, przedstawiono istotę monografii branżowej (rolniczej) oraz zalecenia dla mikromonografii. Następnie przedstawiono cechy charakterystyczne dla studium przypadku jako metody przydatnej głównie dla dydaktyki, lecz niepozbawionej walorów metody naukowej. Ponadto przedstawiono zakres wykorzystania metody monograficznej (makro- i mikromonografii) w „Rocznikach Naukowych Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu”. Wykazano wzrastającą rolę monografii, szczególnie makromonografii w badanym czasopiśmie.
Abstract	The aim of the paper is to identify characteristic features of a monograph, including an economic monograph, as well as to search an answer for a question: can the economic monograph use research methods characteristic for idiographic sciences whereas it is a nomothetic science. There was presented the monograph as a research method. There was also proposed a division of the monograph into macro-monograph and micro-monograph. The monograph as a scientific method should use more than one research method as well as a representative selection of samples for research (macro-monograph) and purposive sampling for research (micro-monograph). The paper includes also description of general recommendations for the monograph , presentation of the essence of the branch monograph (agricultural) and recommendations for the micro-monograph. Next there were presented characteristics of a case study as a useful method especially for teaching but representing also some advantageous of a scientific method. Moreover, there was presented a range of the monographic method use (macro- and micro-monograph) in the Annals of The Polish Association of Agricultural and Agribusiness Economists. There was proved an increasing role of the monograph, especially the macro-monograph in the researched journal.
Cytowanie	Pizło W. (2011) Istota monografii ekonomicznej . przykładzie „Roczników Naukowych Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu”.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 1: 101-111
Pełny tekst	RNR_2011_n1_s101.pdf
HTML	wersja html

Autor	Carl Bronn, Wojciech Florkowski, Kenneth Thomson, Mamadou Waque,
Tytuł	Rolnictwo i przemysł Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN)
Title	AGRICULTURE AND INDUSTRIE ASEAN (THE ASSOCIATION OF SOUTHEAST ASIA NATIONS)
Słowa kluczowe	integracja gospodarcza, region Azji i Pacyfiku, kraje pozaeuropejskie, stosunki międzynarodowe
Key words	economic integration, Asia Pacific country non-European, international relations
Abstrakt	Celem opracowania jest przedstawienie zarysu tematyki związanej z szeroko pojętymi kwestiami rolnictwa, leśnictwa, przemysłu i gospodarowania zasobami naturalnymi w krajach Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN – The Association of Southeast Asia Nations). ASEAN to bardzo ciekawy przykład regionalnego ugrupowania integracyjnego w krajach pozaeuropejskich, które w rozwoju zwraca uwagę na różne dziedziny gospodarki, w tym na rolnictwo, leśnictwo i gospodarowanie zasobami naturalnymi. Dla różnych ugrupowań integracyjnych w świecie tematyka związana z polityką zarządzania zasobami naturalnymi jest niezwykle ważna. Dotyczy to także krajów członkowskich ASEAN.
Abstract	The purpose of this article was to outline the issues related to agriculture, forestry, industry and management of natural resources in the countries of the Association of Southeast Asian Nations (ASEAN). ASEAN is a very interesting example of a regional integration grouping in countries overseas. In its development draws attention to various sectors of the economy, including agriculture, forestry and natural resources. The various integration forms related to natural resources policy is an extremely important issue for member countries of ASEAN. Natural resources are very important segment of their economies.
Cytowanie	Bronn C., Florkowski W., Thomson K., Waque M. (2011) Rolnictwo i przemysł Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN) .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 1: 112-121
Pełny tekst	RNR_2011_n1_s112.pdf
HTML	wersja html