Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich 2012 99 (4)

Autor	Aldona Zawojska,
Tytuł	Instytucje ekonomiczne i polityczne a ceny dóbr konsumpcyjnych
Title	ECONOMIC AND POLITICAL INSTITUTIONS AND CONSUMER PRICES
Słowa kluczowe	instytucje, ceny, dobra konsumpcyjne, żywność, UE
Key words	institutions, prices, consumer goods, food, EU
Abstrakt	W artykule dokonano analizy roli instytucji w zróżnicowaniu cen dóbr i usług konsumpcyjnych, w tym żywności, pomiędzy wybranymi krajami Unii Europejskiej. Badanie ma celu sprawdzenie, czy w państwach UE występuje statystyczny związek pomiędzy rela­tywnym poziomem cen a wybranymi wymiarami instytucji. Zmiennymi reprezentującymi instytucje i ich egzekwowanie są wskaźniki Wordwide Governance Indicators Banku Światowego, Economic Freedom of the World Instytutu Frasera oraz wybrane dane z Business Environment and Enterprise Performance Survey EBOR i Banku Światowego. Szeregi czasowe dotyczące relatywnych cen pozyskano z OECD oraz Eurostatu. Przyjęty okres badawczy zawiera się w latach 1996-2010. Do określenia statystycznego związku cen z instytucjami wykorzystano współczynniki korelacji liniowej Pearsona. Wyniki badania liniowego związku pomiędzy róż­nymi wymiarami instytucji i relatywnymi cenami nie wskazały jednoznacznych podobieństw między krajami lub podobieństw czasowych co do siły i kierunku powiązań, ale korelacje niektórych cech z cenami były umiarkowane lub wysokie.
Abstract	This paper analyzes the role of institutions in price setting and cross-country price disparity. The objective of the study was to test whether there is a statistical relationship between relative price levels and selected dimensions of quality of institutions. The whole observation period runs from 1996 to 2010. Data set includes comparative consumer and food price levels from the Eurostat-OECD PPP Programme as well as an institutional quality indices produced by the World Bank (Worldwide Governance Indicators), the Fraser Institute (the survey Economic Freedom of the World) and the EBRD-World Bank (Business Environment and Enterprise Perfor­mance Survey). The analysis separately covers Central and Eastern European EU Member States, and Poland with Denmark. The results of the linear relationship between the different dimensions of institutions and price levels did not indicate the similarities between countries and in time with regard to strength and direction of that relationships, although correlations between the prices and some institutional variables were moderate and high.
Cytowanie	Zawojska A. (2012) Instytucje ekonomiczne i polityczne a ceny dóbr konsumpcyjnych.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 99, z. 4: 7-28
Pełny tekst	RNR_2012_n4_s7.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2012.99.4.37

Autor	Piotr Adamczyk,
Tytuł	Regionalne zróżnicowanie przemian w trójsektorowej strukturze osób pracujących w Polsce po akcesji do Unii Europejskiej
Title	REGIONAL DIVERSITY OF CHANGES IN THREE-SECTOR STRUCTURE OF EMPLOYEES IN POLAND AFTER ITS ACCESSION TO THE EUROPEAN UNION
Słowa kluczowe	teoria trzech sektorów, struktura pracujących, województwo
Key words	three-sector hypothesis, structure of employees, voivodship
Abstrakt	W artykule podjęto problematykę przemian zachodzących w trójsektorowej strukturze osób pracujących w Polsce z podziałem na województwa. Zgodnie z teorią trzech sektorów w procesie rozwoju gospodarczego zmniejsza się odsetek pracujących w sektorze rolniczym, a wzrasta udział pracujących w sektorze usług. Stwierdzono, że bezpośrednio po uzyskaniu przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej prawidłowość ta nie występowała w niektórych województwach. Dotyczyło to zwłaszcza obszarów, gdzie udział sektora rolniczego w strukturze osób pracujących jest wysoki.
Abstract	The main aim of the article was to examine the changes in the three-sector structure of employees with regard to regions. According to the three-sector hypothesis, economic development results in the decrease of importance of the primary sector and systematic increase of importance in the service sector. It was stated that in the period succeeding Polish accession to the European Union such regularity didn’t occur in a few voivodeships. It concerns above all the areas where the percentage of employees in the agricultural sector is high.
Cytowanie	Adamczyk P. (2012) Regionalne zróżnicowanie przemian w trójsektorowej strukturze osób pracujących w Polsce po akcesji do Unii Europejskiej.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 99, z. 4: 29-37
Pełny tekst	RNR_2012_n4_s29.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2012.99.4.38

Autor	Aneta Mikuła,
Tytuł	Bezpieczeństwo żywnościowe Polski
Title	FOOD SECURITY IN POLAND
Słowa kluczowe	bezpieczeństwo żywnościowe, samowystarczalność żywnościowa, bezpie­czeństwo żywności
Key words	food security, food self-sufficiency, food safety
Abstrakt	Celem artykułu jest przedstawienie definicji bezpieczeństwa żywnościowego w Polsce oraz próba jego oszacowania. Określono poziom samowystarczalności żywnościowej, analizując wielkość produkcji i spożycia wybranych surowców rolnych oraz przedstawiając saldo handlu zagranicznego artykułami rolno-spożywczymi. W latach 2006-2010 Polska była samowystarczalna żywnościowo, o czym świadczy dodatni bilans handlu zagranicznego artykułami rolno-spożywczymi. Podobny wniosek można było wyciągnąć na podstawie ba­dania wielkości produkcji i zużycia krajowego wybranych produktów rolnych. Ekonomiczna dostępność żywności, określona na podstawie poziomu cen artykułów spożywczych oraz udziału wydatków na żywność i napoje bezalkoholowe w ogólnych wydatkach konsumpcyj­nych, pozostawała na stabilnym poziomie. Są jednak w Polsce grupy osób, które odczuwają deprywację materialną odnośnie niemożliwości zapewnienia co drugi dzień posiłku z mięsem czerwonym, drobiowym lub ryb. Deprywacja tej potrzeby w gospodarstwach domowych w Polsce dotykała 15% rodzin oraz co czwartej rodziny znajdującej się w sferze ubóstwa. W opracowaniu nakreślono także zakres przepisów prawnych odnoszących się do zapewnienia jakości i bezpieczeństwa żywności, które zwiększyło się wraz z przystąpieniem naszego kraju do Unii Europejskiej.
Abstract	The aim of the paper was to present definitions of food security and asses the range of food security in Poland. In the analyzed period, Poland achieved food security. It seems that even though 15% of the population was unable to afford a meal with meat, chicken, fish (or vegetarian equivalent) every second day, food access was stable. Food safety in Poland increased after it joined the European Union.
Cytowanie	Mikuła A. (2012) Bezpieczeństwo żywnościowe Polski.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 99, z. 4: 38-48
Pełny tekst	RNR_2012_n4_s38.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2012.99.4.39

Autor	Małgorzata Raczkowska,
Tytuł	Ekskluzja społeczna na obszarach wiejskich w Polsce
Title	SOCIAL EXCLUSION IN RURAL AREAS OF POLAND
Słowa kluczowe	ubóstwo, ekskluzja społeczna, marginalizacja, bezrobocie
Key words	poverty, social exclusion, marginalization, unemployment
Abstrakt	Artykuł jest próbą uporządkowania rozważań na temat ekskluzji społecznej. W części teoretycznej przedstawiono definicje i zależności między ubóstwem a ekskluzją społeczną. Następnie przeanalizowano obiektywne (mierzalne) czynniki obrazujące ekskluzję społeczną obszarów wiejskich w Polsce. Przedstawiono skalę ubóstwa, poziom bezrobocia oraz poziom wykształcenia mieszkańców wsi.
Abstract	This article presents reflections on social exclusion. The theoretical part presents the definitions and rela­tionships between poverty and social exclusion. We then consider the objective (measurable) factors reflecting social exclusion in rural areas of Poland. The extent of poverty, unemployment and level of education of the rural population, is presented.
Cytowanie	Raczkowska M. (2012) Ekskluzja społeczna na obszarach wiejskich w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 99, z. 4: 49-55
Pełny tekst	RNR_2012_n4_s49.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2012.99.4.40

Autor	Michał Chmielewski, Alina Daniłowska,
Tytuł	Znaczenie przemysłu spożywczego w strategiach inwestycyjnych otwartych funduszy emerytalnych
Title	THE ROLE OF FOOD INDUSTRY IN INVESTMENT STRATEGIES OF OPEN PENSION FUNDS
Słowa kluczowe	otwarte fundusze emerytalne, strategie inwestycyjne, przemysł spożywczy
Key words	open pension funds, investment strategies, food industry
Abstrakt	Z przeprowadzonych badań wynika, że rola przemysłu w strategiach inwestycyj­nych otwartych funduszy emerytalnych (OFE) jest zmienna i można ją wiązać między innymi ze stanem koniunktury gospodarczej. W 2008 r. nastąpiła zmiana trendu wzrostowego udziału akcji przedsiębiorstw przemysłowych w portfelu na trend spadkowy. Udział sektora spożywczego w portfelach inwestycyjnych OFE w latach 2001-2010 systematycznie obniżał się i w 2010 r. wynosił poniżej 1%. Było to spowodowane m.in. dużą niestabilnością cen instrumentów finan­sowych (akcji) związanych z tym sektorem, co jest efektem wielu nakładających się przyczyn o różnorodnym charakterze – ekonomicznym, klimatycznym, technologicznym.
Abstract	The analyses carried out in the paper showed that the role of the food sector in investment strategies of Pension Funds changed in the examined period due to reasons such as the business cycle. In 2008, after many years of growth, an adverse tendency was observed. The role of the food industry in share portfolio of pension funds decreased gradually and in 2010, was at less than 1%. There are some simultaneously acting determi­nants of this phenomenon such as the instability of food enterprise share prices due to economic, climatic and technological reasons.
Cytowanie	Chmielewski M., Daniłowska A. (2012) Znaczenie przemysłu spożywczego w strategiach inwestycyjnych otwartych funduszy emerytalnych.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 99, z. 4: 56-63
Pełny tekst	RNR_2012_n4_s56.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2012.99.4.41

Autor	Monika Utzig,
Tytuł	Korzystanie z rynku depozytowo-kredytowego przez rolników w Polsce
Title	THE USE OF DEPOSIT AND LOAN MARKET BY FARMERS IN POLAND
Słowa kluczowe	kredyt, depozyt, rolnicy, banki
Key words	loan, deposit, farmers, banks
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono zmiany poziomu i struktury kredytów oraz depozytów rolników w monetarnych instytucjach finansowych w okresie 1996-2012 w Polsce. Wartość zarówno kredytów, jak i depozytów rolników zwiększyła się wraz z napływem dofinansowania z Unii Europejskiej. W strukturze kredytów rolników dominują kredyty inwestycyjne, natomiast w strukturze depozytów największy jest udział depozytów bieżących.
Abstract	In the paper, an analysis of the use of the deposit and loan market by farmers in Poland is presented. Changes in structure and level of farmer loans and deposits in monetary financial institutions in the span of 1996-2012 are presented. The value of loans as well as deposits of farmers has increased in conjunction with the inflow of financing from the European Union. In the structure of farmer loans, investment loans predominate whilst in the deposit structure the share of current deposits is the largest.
Cytowanie	Utzig M. (2012) Korzystanie z rynku depozytowo-kredytowego przez rolników w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 99, z. 4: 64-74
Pełny tekst	RNR_2012_n4_s64.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2012.99.4.42

Autor	Sylwia Małażewska, Adam Wąs,
Tytuł	Przemiany strukturalne w rolnictwie w wybranych krajach europejskich
Title	STRUCTURAL CHANGES IN AGRICULTURE IN SELECTED EUROPEAN COUNTRIES
Słowa kluczowe	przemiany strukturalne, gospodarstwo, rolnictwo
Key words	structural changes, farm, agriculture
Abstrakt	Przemiany strukturalne w sektorze gospodarstw rolniczych postępują we wszyst­kich krajach Unii Europejskiej (UE). Liczba gospodarstw zmniejsza się, a średnia powierzchnia stale się zwiększa. Jednak zarówno tempo tych przemian, jak i obecna struktura gospodarstw są bardzo zróżnicowane. Celem opracowania jest przedstawienie zmian zachodzących w ostatnich latach w wybranych krajach UE w strukturze rolnictwa rozumianej jako struktura obszarowa gospodarstw oraz stopnia zaawansowania procesu tychże przemian na tle zmian podstawowych wskaźników charakteryzujących stan rozwoju gospodarczego. W artykule podjęto też próbę wskazania najkorzystniejszego kierunku przemian z punktu widzenia polskiego rolnictwa. Wyniki badań wskazują na istotne rozbieżności między tempem, poziomem zaawansowania i kierunkiem przemian strukturalnych sektora gospodarstw rolniczych w analizowanych krajach europejskich. Na podstawie badań wysunięto wniosek, że model przemian strukturalnych zmierzający w kierunku spolaryzowanej struktury obszarowej gospodarstw rolniczych może być adekwatny do polskich warunków.
Abstract	is decreasing while their average area is increasing. However, the rate of those changes and present farm structure is very diversified across Europe. The main aim of this paper is to present the changes in this subject and advancement in structural changes in agriculture against changes of main economic indicators in chosen European countries. Finally the authors attempt to indicate the optimal direction of structural changes in Polish agriculture. The direction, rate and advancement of structural changes in agriculture differ among selected European countries. Authors support the idea of applying a model of structural changes in Poland, leading to a polarized structure of farms.
Cytowanie	Małażewska S., Wąs A. (2012) Przemiany strukturalne w rolnictwie w wybranych krajach europejskich.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 99, z. 4: 75-88
Pełny tekst	RNR_2012_n4_s75.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2012.99.4.43

Autor	Monika Gębska, Edward Majewski, Agata Malak-Rawlikowska, Anna Rekiel,
Tytuł	Ocena finansowych skutków podnoszenia standardów dobrostanu trzody chlewnej w rolnictwie europejskim
Title	COST-EFFECTIVENESS ASSESSMENT OF IMPROVING PIGS WELFARE STANDARDS IN THE EUROPEAN AGRICULTURE
Słowa kluczowe	dobrostan zwierząt, podwyższony standard, koszty i korzyści, gospodarstwo, trzoda chlewna
Key words	animal welfare, upgraded standards, cost and benefits, farm, pigs
Abstrakt	W opracowaniu zaprezentowano wnioski z oceny ekonomicznych skutków podwyższenia standardów dobrostanu zwierząt w sektorze produkcji trzody chlewnej w pań­stwach Unii Europejskiej (UE). Konsekwencje wprowadzenia wyższego poziomu standardów dobrostanu zwierząt zostały oszacowane na poziomie gospodarstw rolnych i całego sektora (kraju). Do oceny wpływu na poziomie gospodarstw zastosowano analizę kosztów i korzyści. Stwierdzono, że wprowadzenie podwyższonych standardów dobrostanu zwierząt w chowie trzody chlewnej spowodowałoby znaczny wzrost kosztów produkcji żywca wieprzowego.
Abstract	The paper presents economic results of calculations concerning improvements of animal welfare standards in pig production. The consequences of the introduction of a higher level of animal welfare standards have been discussed at farm and sector levels. To assess the impact on farms, the cost-benefit analysis was applied. It was found that the introduction of higher animal welfare standards would increase costs both at farm and sector le­vels. However, there are some norms whose introduction generates more benefits than costs, such as for example appropriate lightening, avoiding competition for food or avoidance of tail kipping.
Cytowanie	Gębska M., Majewski E., Malak-Rawlikowska A., Rekiel A. (2012) Ocena finansowych skutków podnoszenia standardów dobrostanu trzody chlewnej w rolnictwie europejskim.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 99, z. 4: 89-104
Pełny tekst	RNR_2012_n4_s89.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2012.99.4.44

Autor	Dorota Komorowska,
Tytuł	Typ rolniczy a efektywność gospodarstw ekologicznych
Title	THE FARM TYPE VERSUS THE EFFECTIVENESS OF ECO-FARMS
Słowa kluczowe	rolnictwo ekologiczne, efektywność gospodarstw ekologicznych
Key words	ecological agriculture, effectiveness eco-farms
Abstrakt	Celem opracowania jest ocena wpływu specjalizacji gospodarstwa rolnego na efektywność gospodarowania zasobami produkcyjnymi gospodarstw ekologicznych wybranych typów rolniczych. Przedmiotem badania były gospodarstwa ekologiczne uczestniczące nie­przerwanie w Polskim FADN w latach 2007-2009 i sklasyfikowane według typów rolniczych. Najwyższy poziom produktywności i dochodowości zasobów ziemi w 2007 roku uzyskały gospodarstwa wielokierunkowe, natomiast w latach 2008-2009 gospodarstwa nastawione na chów bydła mlecznego. Ekonomiczna wydajność pracy i dochodowość pracy własnej kształ­towała się na wyższym poziomie w gospodarstwach nastawionych na produkcję zwierzęcą, ale były to gospodarstwa większe obszarowo. Natomiast produktywność zaangażowanego kapitału była relatywnie większa w gospodarstwach specjalizujących się w uprawach polowych, na ogół większa była także efektywność ekonomiczna zasobów kapitałowych w tych gospodarstwach.
Abstract	sources in organic farms representing selected types of farming. The object of the study was organic farms constantly participating in the Polish FADN in 2007-2009 and classified by type of farm. In 2007 the highest level of productivity and profitability of the farmland resources was realised in mixed-type farms, while in 2008-2009 - in farms focused on dairy cattle breeding. Economic efficiency and profitability of labour was at a higher level in farms oriented at animal production, but they were of larger area. Instead, capital productivity was relatively larger in farms specialized in production of field crops. The economic efficiency of capital resources was generally higher in these farms as well.
Cytowanie	Komorowska D. (2012) Typ rolniczy a efektywność gospodarstw ekologicznych.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 99, z. 4: 105-120
Pełny tekst	RNR_2012_n4_s105.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2012.99.4.45

Autor	Edward Dymnicki, Edyta Gajos,
Tytuł	Opłacalność chowu bydła polskiego czerwonego w systemie mamkowym w różnych skalach chowu
Title	THE PROFITABILITY OF POLISH RED CATTLE REARING IN THE SUCKLING SYSTEM DEPENDING ON THE SCALE OF PRODUCTION
Słowa kluczowe	produkcja wołowiny, wyniki ekonomiczne, bydło polskie czerwone, system mamkowy
Key words	beef production, economic outputs, Polish Red cattle, suckling system
Abstrakt	W opracowaniu zbadano opłacalność ekonomiczną chowu bydła rasy polskiej czerwonej (pc) w systemie mamkowym w zależności od skali chowu. Jako obiekt badawczy przyjęto gospodarstwo rolne prowadzące taką działalność. Założono trzy skale chowu: małą (25 krów), średnią (50 krów) i dużą (75 krów). Stwierdzono, że wraz ze wzrostem skali chowu przychody rosły szybciej niż koszty. Dochód rolniczy wyniósł dla małej skali chowu 4 662 zł, dla średniej – 83 433 zł i dla dużej – 148 059 zł. Natomiast dochód rolniczy w przeliczeniu na jedną krowę wyniósł odpowiednio: 186 zł, 1 667 zł i 1 974 zł. Dochód rolniczy osiągnięty w małej skali chowu był bardzo niski i nie gwarantował utrzymania rolnikowi i jego rodzinie oraz nie stwarzał szans rozwojowych. Dopiero średnia i duża skala chowu pozwalały pokryć potrzeb rodziny rolnika i umożliwiały odnawianie zasobów trwałych i rozwój gospodarstwa.
Abstract	The study presents a comparison of economic profitability of Polish Red Cattle (PR) rearing in the suckling system depending on the scale of production. A farm keeping PR cows in suckling system was used as a research model. Three scales of production were taken into consideration: small (25 cows), medium (50 cows) and large (75 cows). It was found, that when the scale of production increases, revenues rise faster than costs. Net farm income amounts to 4 662 PLN in case of small, 83 433 PLN in case of medium and 148 059 PLN in case of large scale of production. Net farm income per cow amounts to respectively: 186 PLN/cow, 1 667 PLN/cow and 1 974 PLN/cow. The net farm income possible to achieve in case of small scale production is very low, the farmer does not get a satisfactory income and farm development is not guaranteed. There is a possibility for farmers to get a satisfactory income and develop his or her farm in then case of medium and large scale production.
Cytowanie	Dymnicki E., Gajos E. (2012) Opłacalność chowu bydła polskiego czerwonego w systemie mamkowym w różnych skalach chowu .Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 99, z. 4: 121-126
Pełny tekst	RNR_2012_n4_s121.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2012.99.4.46

Autor	Lilianna Jabłońska, Dawid Olewnicki,
Tytuł	Długookresowa analiza rozwoju sektora pieczarkarskiego w Polsce
Title	LONG TERM ANALYSIS OF THE MUSHROOMS PRODUCTION DEVELOPMENT IN POLAND
Słowa kluczowe	produkcja pieczarek, eksport pieczarek
Key words	mushrooms production, mushrooms export
Abstrakt	Produkcja pieczarek w Polsce odznacza się wysoką dynamiką rozwoju. Produkcja tych grzybów w ostatnich latach kształtowała się na poziomie przekraczającym 200 tys. ton, a ich udział w ogólnej produkcji grzybów wynosił ponad 90%. Pieczarki stały się strategicznym produktem w polskim eksporcie produktów ogrodniczych. W latach 2009-2010 udział eksportu w krajowej produkcji pieczarek stanowił około 65%. Pomiędzy latami 2002 i 2010 zmniejszyła się o ponad 8% ogólna liczba gospodarstw uprawiających grzyby, ale jednocześnie wyraźnie zwiększył się udział gospodarstw z powierzchnią upraw powyżej 500 m2. Z przeprowadzonych badań wynika, że utrzyma się liniowa tendencja rosnąca zbiorów, cen oraz eksportu pieczarek.
Abstract	The production of mushrooms in Poland is characterized by high dynamics of development. Intensive develop­ment of mushroom cultivation in Poland has caused the production of these products in recent years to exceed 200 thousand tons. Their share in total domestic production of mushrooms has exceeded 90%. In recent years, mushrooms have become a strategic product in Polish exports of horticultural products, as was in the case of apples and onions beforehand. In 2009-2010 the share of exports in domestic production of mushrooms was about 65%. Despite the importance of mushroom production in Poland in national statistics, in recent years, relatively little attention has been paid to this sector, and the partial data available do not reflect the full significance of this production department. The aim of this study was to analyze the changes that have occurred in mushroom production in Poland during the last half century, and on this basis, attempt to determine the vision for the development of this sector in coming years.
Cytowanie	Jabłońska L., Olewnicki D. (2012) Długookresowa analiza rozwoju sektora pieczarkarskiego w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 99, z. 4: 127-132
Pełny tekst	RNR_2012_n4_s127.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2012.99.4.47

Autor	Anna Zielińska-Chmielewska,
Tytuł	Analiza strategiczna działalności PAMAPOL SA z wykorzystaniem macierzy ADL
Title	STRATEGIC ANALYSIS OF THE PAMAPOL SA ENTERPRISE WITH THE USAGE OF ADL MATRIX
Słowa kluczowe	macierz ADL, pozycja konkurencyjna przedsiębiorstwa, dojrzałość rynku, zarządzanie strategiczne, zarządzanie ryzykiem działalności gospodarczej
Key words	ADL matrix analysis, enterprise’s competitive position, market’s maturity, strategic management, economic risk management
Abstrakt	W artykule w dwudziestopolowym układzie współrzędnych, utworzonym w dwóch wymiarach: pozycji konkurencyjnej i dojrzałości segmentów rynku, dokonano iden­tyfikacji pozycji strategicznych grup asortymentowych przedsiębiorstwa Pamapol SA oraz dojrzałości segmentów rynku spożywczego, na których oferowane są analizowane produkty. W tym celu przeprowadzono analizę portfelową z wykorzystaniem macierzy ADL, za pomocą której określono zalecane strategiczne kierunki działania oraz trajektorie rozwoju produktów. Wyniki badań pokazały, że dania gotowe (DG) zajmowały silną pozycję w portfelu Pamapolu, a segment dań gotowych znajdował się w fazie wzrostu. W ramach koncepcji trajektorii strate­gicznej zalecana jest realizacja scenariusza sukcesu, który można osiągnąć przez intensywne inwestycje. W przypadku mrożonych dań gotowych (MDG), zup (Z) oraz pasztetów i konserw (PiK) proponuje się zastosowanie strategii selektywnego inwestowania.
Abstract	The main goal of this paper was to examine the strategic positions of Pamapol’s products. Pamapol SA is one of the most famous leading enterprises on the domestic agro-food market. In order to assess the enterprise’s activity in two dimensions: market maturity and competitive position, all Pamapol products were categorized into: a) ready-to-eat meals, b) liquid soups, c) frozen ready-to-eat meals, d) pâté, and meat tinned food. The assessment was carried out with the usage of the Arthur D. Little Matrix Analysis. The company was chosen for the study because: a) it operates on the agro-food market, b) it is located in the country of origin, c) it exists on the Warsaw Stock Exchange Market, d) and it preserves the continuity of its database in Monitor Polski B. The analysis proved that among all Pamapol product categories, only ready-to-eat meals gained a strong competitive position and operated in a growing market. Within the natural strategy (meaning growth) an innovative products’ solution should be implemented. The results are interesting enough to compare and pursue other portfolio analysis.
Cytowanie	Zielińska-Chmielewska A. (2012) Analiza strategiczna działalności PAMAPOL SA z wykorzystaniem macierzy ADL.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 99, z. 4: 133-144
Pełny tekst	RNR_2012_n4_s133.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2012.99.4.48

Autor	Ewa Matyjaszczyk,
Tytuł	Dostępność środków ochrony roślin w Polsce a integrowana ochrona roślin i bezpieczeństwo żywności
Title	AVAILABILITY OF PLANT PROTECTION PRODUCTS IN POLAND VERSUS INTEGRATED PEST MANAGEMENT AND FOOD SAFETY
Słowa kluczowe	integrowana ochrona roślin, środki ochrony roślin, rejestracja, bezpieczeń­stwo żywności, Polska
Key words	integrated pest management, plant protection products, registration, food safety, Poland
Abstrakt	W XX wieku wiele środków ochrony roślin dopuszczonych do obrotu i stosowania w naszym kraju należało do grupy preparatów toksycznych. Istniała zatem potrzeba stworzenia odrębnej listy środków mniej szkodliwych i bardziej selektywnych, które uznano za bezpieczne i spełniające kryteria integrowanej ochrony roślin. Wskutek zmian prawnych nastąpiło zwięk­szenie bezpieczeństwa środków ochrony roślin dopuszczonych do obrotu i stosowania w Polsce, dlatego tworzenie odrębnej listy preparatów nadających się do stosowania w integrowanej ochronie roślin nie jest już konieczne. Zmiany prawne spowodowały również zmniejszenie liczby dostępnych substancji aktywnych i przyczyniły się do ograniczenia dostępności ochrony chemicznej dla niektórych upraw, co skutkuje stosowaniem środków niezgodnie z przepisami.
Abstract	For many years a part of plant protection products registered in Poland was non-selective and classified as toxic, therefore a need appeared for a separate list of safer products fulfilling the criteria of integrated pest management. The result of legal changes has been seen in the increase of safety of registered plant protection products, therefore a separate list of plant protection products suitable for integrated pest management is no longer necessary. Legal changes have contributed to a reduction in the number of available active substances and possi­bilities of chemical protection of some crops, which has resulted in the use of illegal plant protection products.
Cytowanie	Matyjaszczyk E. (2012) Dostępność środków ochrony roślin w Polsce a integrowana ochrona roślin i bezpieczeństwo żywności.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 99, z. 4: 145-150
Pełny tekst	RNR_2012_n4_s145.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2012.99.4.49