Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014 101 (1)

Autor	Piotr Adamczyk,
Tytuł	Przestrzenna koncentracja zatrudnienia w Polsce – wybrane aspekty teoretyczne i empiryczne
Title	SPATIAL CONCENTRATION OF EMPLOYMENT IN POLAND – SOME THEORETICAL AND EMPIRICAL ASPECTS
Słowa kluczowe	zatrudnienie, koncentracja, podregion
Key words	employment, concentration, subregion
Abstrakt	Artykuł dotyczy problematyki przestrzennej koncentracji zatrudnienia. Przedstawiono wybrane koncepcje teoretyczne wskazujące na nierównomierne rozmieszczenie czynników produkcji i zróżnicowanie tempa rozwoju w przestrzeni geograficznej. Opisano przypadek Polski, wykorzystując wskaźniki dynamiki zmian i struktury oraz współczynnik koncentracji. Stwierdzono, że w latach 2004-2011 zatrudnienie wzrastało najszybciej w podregionach, w których przeważały tereny miejskie, zaś najwolniej w podregionach z przewagą terenów wiejskich. Jednocześnie współczynnik koncentracji wzrósł, co pozwala wnioskować, że zatrudnienie w Polsce w coraz większym stopniu koncentruje się w największych miastach.
Abstract	The article concerns the spatial concentration of employment. The focus is on some theoretical aspects of inequality in allocation of resources and differences in development in geographical space. Using the volume and structure indices and concentration coefficient, the author analyses the Poland’s case. It was observed that in the period 2004-2011 the employment growth was rising at the fastest rate in predominantly urban subregions, while in predominantly rural subregions the growth rate was slower. Simultaneously, the concentration coefficient also rose what can presume that the employment in Poland is increasingly concentrated in the largest cities.
Cytowanie	Adamczyk P. (2014) Przestrzenna koncentracja zatrudnienia w Polsce – wybrane aspekty teoretyczne i empiryczne.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 1: 7-14
Pełny tekst	RNR_2014_n1_s7.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2014.101.1.1

Autor	Tomasz Siudek,
Tytuł	Dług publiczny a rozwój gospodarczy obszarów wiejskich w krajach Unii Europejskiej
Title	PUBLIC DEBT AND RURAL ECONOMIC DEVELOPMENT IN THE EUROPEAN UNION
Słowa kluczowe	dług publiczny, determinanty długu publicznego, rozwój obszarów wiejskich
Key words	public debt, determinants of public debt, economic growth, rural development
Abstrakt	Głównym celem pracy jest określenie związku między poziomem rozwoju gospodarczego obszarów wiejskich a poziomem długu publicznego w krajach Unii Europejskiej (UE). Dodatkowym celem badań jest ustalenie poziomu i determinant długu publicznego w badanych krajach. Z uzyskanych danych wynika, że w jednych krajach UE rozwój gospodarczy obszarów wiejskich jest ujemnie skorelowany z długiem publicznym, w innych jest odwrotnie. Ujemny związek we wszystkich badanych krajach UE odnotowano między rozwojem gospodarczym obszarów wiejskich a kosztami obsługi długu publicznego.
Abstract	The main aim of this work is to determine the relationship between the level of rural economic development and the level of public debt in the European Union. An additional aim of the study is to establish the level and determinants of public debt in the countries surveyed. The obtained data show that in some countries of the European Union rural economic development is negatively correlated with public debt, and in others the opposite is true. The negative relationship in all the EU countries was recorded between rural economic development and the cost of servicing the public debt.
Cytowanie	Siudek T. (2014) Dług publiczny a rozwój gospodarczy obszarów wiejskich w krajach Unii Europejskiej.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 1: 15-30
Pełny tekst	RNR_2014_n1_s15.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2014.101.1.2

Autor	Małgorzata Juchniewicz,
Tytuł	Tendencje zmian międzynarodowej konkurencyjności przemysłu spożywczego państw Unii Europejskiej
Title	TRENDS IN INTERNATIONAL COMPETITIVENESS OF THE EU FOOD INDUSTRY
Słowa kluczowe	konkurencyjność, przemysł spożywczy, eksport i import produktów przemysłu spożywczego, kraje Unii Europejskiej
Key words	competitiveness, food industry, international export and import of food products,the countries of the European Union
Abstrakt	. Celem opracowania jest określenie zmian międzynarodowej konkurencyjności przemysłu spożywczego krajów Unii Europejskiej. Ranking konkurencyjności opracowano na podstawie wskaźnika syntetycznego, który składał się z następujących wskaźników cząstkowych: udział w rynku eksportowym, wskaźnik ujawnionych przewag komparatywnych, wskaźnik pokrycia importu eksportem oraz indeks Grubela-Lloyda. Obliczono średni poziom wymienionych wskaźników w latach 2000-2003 i 2009-2011 oraz ich zmianę w przyjętych szeregach czasowych. Przeprowadzone badania wskazują na proces poprawy konkurencyjności przemysłu spożywczego państw Europy Środkowo-Wschodniej, przy nieznacznym pogorszeniu konkurencyjności tej branży wśród niektórych małych krajów Europy Zachodniej. W rankingu konkurencyjności przemysłu spożywczego, niezależnie od przyjętego kryterium czasowego, dominują kraje takie jak: Holandia, Francja, Hiszpania, Dania i Niemcy. Polska, mimo poprawy wskaźnika syntetycznego w latach 2009-2011 w odniesieniu do wcześniejszego okresu, nie poprawiła pozycji (zajmowała odpowiednio 9. i 10. miejsce wśród krajów UE).
Abstract	The aim of the study was to determine the changes in the international competitiveness of the EU food industry. Competitiveness ranking was based on synthetic indicator, which consisted of the following sub-indicators: participation in the export market, the index of revealed comparative advantage, export-import coverage ratio and the Grubel-Lloyd index. The average levels of these indicators and their changes was calculated for years 2000-2003 and 2009-2011. The study indicates the improvement of the competitiveness of the food industry in the countries of Central and Eastern Europe, with a slight deterioration in the competitiveness of the industry of some small countries in Western Europe. Ranking of the competitiveness of the food industry is dominated by countries like the Netherlands, France, Spain, Denmark and Germany. Poland has improved level of the synthetic indicator in 2009-2011 compared to earlier period of analysis, but has not improved its position (occupied respectively 9 and 10 place among EU countries).
Cytowanie	Juchniewicz M. (2014) Tendencje zmian międzynarodowej konkurencyjności przemysłu spożywczego państw Unii Europejskiej.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 1: 31-40
Pełny tekst	RNR_2014_n1_s31.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2014.101.1.3

Autor	Aneta Mikuła, Stanisław Stańko,
Tytuł	Tendencje w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi w Polsce w latach 1995-2013
Title	TRENDS IN POLISH FOREIGN TRADE IN AGRI-FOOD PRODUCTS IN YEARS 1995-2013
Słowa kluczowe	handel zagraniczny, eksport, import, produkty rolno-spożywcze, tendencje
Key words	foreign trade, export, import, agri-food products, trends
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono tendencje w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi w Polsce w latach 1995-2013 ogółem i z poszczególnymi grupami państw: UE-15, UE-12, WNP, EFTA i pozostałymi krajami. Handel zagraniczny surowcami rolnymi i produktami przetworzonymi cechuje się tendencjami wzrostowymi. Szybką dynamikę wzrostową notuje się od 2004 r. Szybciej wzrasta eksport niż import. Od 2003 r. Polska jest eksporterem netto produktów rolno-spożywczych. Dodatnie saldo handlowe zwiększa się. W 2013 r. wyniosło ono 5738 mln euro, w tym z UE-15 +3267 mln euro, UE-12 +2424 mln euro, WNP +1669 mln euro, EFTA -527 mln euro i z pozostałymi krajami -1095 mln euro. W handlu surowcami rolnymi Polska jest importerem netto. Po 2004 r. rosnący eksport rolno-spożywczy był skierowany w 58% na rynki krajów UE-15, w 20,7% – UE-12, w 10,4% – WNP, w 0,7% – EFTA i w 10,2% do pozostałych krajów. Rosnący import pochodził w 61,2% z krajów UE-15, w 11,1% z UE-12, w 5,4% ze WNP, w 4,8% z krajów EFTA i w 17,5% z pozostałych krajów.
Abstract	Trends in foreign trade have an impact on the country position in the international market. The paper presents trends in the Polish foreign trade of agri-food products in years 1995-2013. The geographical composition of Poland’s foreign trade was analyzed in the breakdown into different groups of countries: EU-15, EU-12, Former Soviet Union (FSU), EFTA and other countries. The analysis showed that the trade value in agricultural raw materials and processed products increased between 1995 and 2013, with substantial rises since 2004. Agricultural import growth rate has been slower than the export one. Since 2003 Poland has recorded positive trade balance with remarkable increase after the accession. Poland is a net exporter of agri-food products. In 2013 trade balance gave a 5738 million euro surplus, of which with EU-15: +3267 million euro, EU-12: +2424 million euro, FSU: +1669 million euro, EFTA: -527 million euro and with other countries: -1095 million euro. In trade of agricultural raw materials Poland is a net importer. After 2004 markets of EU-15 received 58% of rising polish agri-food exports, EU-12 – 20.7%, FSU – 10.4%, 0,7% EFTA and 10.2% other countries. Over 60% of rising imports came from EU-15, followed by EU-12 (11.1%), Former Soviet Union countries (5.4%), EFTA countries (4.8%) and other countries provided about 17.5% of imported products.
Cytowanie	Mikuła A., Stańko S. (2014) Tendencje w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi w Polsce w latach 1995-2013.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 1: 41-52
Pełny tekst	RNR_2014_n1_s41.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2014.101.1.4

Autor	Katarzyna Łukiewska,
Tytuł	Produktywność w przemyśle spożywczym w Polsce – poziom i międzybranżowe zróżnicowanie
Title	PRODUCTIVITY IN THE FOOD INDUSTRY IN POLAND – THE LEVEL AND INTER-INDUSTRY DIVERSIFICATION.
Słowa kluczowe	przemysł spożywczy, produktywność, funkcja produkcji
Key words	food industry, productivity, production function
Abstrakt	Celem opracowania jest określenie poziomu i tempa zmian produktywności cząstkowej i całkowitej oraz próba identyfikacji czynników wzrostu produkcji w przemyśle spożywczym i jego branżach w Polsce w latach 2000-2011. Z przeprowadzonych badań wynika, że w przemyśle spożywczym i jego branżach występowała tendencja wzrostowa produktywności pracy. Jednocześnie można było zaobserwować niekorzystne zmiany produktywności kapitału. Głównym źródłem wzrostu produkcji przemysłu spożywczego, a także rybnego, owocowo-warzywnego, zbożowo-młynarskiego, mleczarskiego oraz przedsiębiorstw produkujących napoje była substytucja pracy przez kapitał. Badania wskazały również na niewielki udział postępu techniczno-organizacyjnego we wzroście produkcji. Wkład tego czynnika był znaczący jedynie w przemyśle mięsnym oraz mleczarskim, czyli w branżach odznaczających się największym potencjałem konkurencyjnym.
Abstract	The aim of the study is to determine the level and pace of change of the single and total productivity and attempt to identify the factors of production growth in the food industry and its branches in Poland in the years 2000-2011. The study shows that in the food industry and its sectors, there was an upward trend in labor productivity. At the same time we have seen adverse changes in the productivity of capital. The main source of growth in food production, as well as fish, fruit and vegetables, grain and milling, dairy and beverage companies is the substitution of labor by capital. Studies also indicate a small share of technical and organizational progress in the growth of production. The contribution of this factor was significant only in the meat and dairy industries, that is, offering the greatest potential competitive.
Cytowanie	Łukiewska K. (2014) Produktywność w przemyśle spożywczym w Polsce – poziom i międzybranżowe zróżnicowanie.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 1: 53-63
Pełny tekst	RNR_2014_n1_s53.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2014.101.1.5

Autor	Katarzyna Domańska, Anna Nowak,
Tytuł	Zmiany dochodowości gospodarstw rolnych w Polsce na tle Unii Europejskiej
Title	PROFITABILITY CHANGES AT RURAL FARMS IN POLAND ON THE BACKGROUND EUROPEAN UNION
Słowa kluczowe	dochodowość, gospodarstwo rolne, Polska, Unia Europejska
Key words	rural farms, profitability, Poland, European Union
Abstrakt	W artykule podjęto tematykę dochodowości towarowych gospodarstw rolnych w Polsce i Unii Europejskiej (UE) oraz zmian dochodowości w okresie 2004-2011. Celem opracowania jest ocena tych zmian w Polsce na tle pozostałych państw członkowskich Wspólnoty. Analizy dokonano na podstawie informacji gromadzonych w ramach europejskiego systemu zbierania danych rachunkowych z gospodarstw rolnych FADN. W pracy poddano ocenie dochód z rodzinnego gospodarstwa rolnego w relacji do kosztów, wartości produkcji, wartości kapitału własnego, a także liczby zatrudnionych osób. Wyniki badań wykazały duże zróżnicowanie towarowych gospodarstw w UE ze względu na poziom dochodu, jego relacje do zaangażowanych nakładów oraz wielkości produkcji. W przypadku poziomu dochodu z gospodarstwa rolnego oraz jego relacji do osób pełnozatrudnionych z rodziny powyżej średniej unijnej znajdowały się kraje tzw. starej piętnastki (UE-15), natomiast poniżej średniej – nowe kraje członkowskie UE.
Abstract	This paper identifies and examines the profitability changes of rural farms in Poland on the background of other European Union’s member countries. An analysis was prepared basing upon information collected within European system - Farm Accountancy Data Network. Survey includes years 2004 and 2011. Paper makes an assessment of family farm income in relation to cost, production value, net worth, as well as family work units. The results of the survey show great differentiation of rural farms in European Union regarding income level and its relation to engaged input as well as output value. The countries of “old 15” gained higher level of income from farm and in relation to family work units comparing to Union average but “new “ member countries – below average. In relation to effectiveness rates based on income category from rural farm one could not observe so clear differences.
Cytowanie	Domańska K., Nowak A. (2014) Zmiany dochodowości gospodarstw rolnych w Polsce na tle Unii Europejskiej.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 1: 64-73
Pełny tekst	RNR_2014_n1_s64.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2014.101.1.6

Autor	Lidia Luty,
Tytuł	Wpływ akcesji Polski do Unii Europejskiej na rozwój rolnictwa ekologicznego
Title	IMPACT OF ACCESSION POLAND TO THE EUROPEAN UNION FOR THE DEVELOPMENT OF ORGANIC FARMING
Słowa kluczowe	rolnictwo ekologiczne, model tendencji rozwojowej, prognoza
Key words	organic farming, model of development trends, forecast
Abstrakt	Dynamiczny rozwój rolnictwa ekologicznego w Polsce obserwuje się od 2004 roku. Wejście Polski do Unii Europejskiej przyniosło nowe mechanizmy wsparcia rozwoju tego systemu gospodarowania. Celem opracowania jest przedstawienie dynamiki wzrostu liczby i powierzchni gospodarstw ekologicznych, udziału powierzchni gospodarstw ekologicznych w użytkach rolnych ogółem oraz liczby przetwórni ekologicznych w Polsce w latach 2004-2012, a także wyznaczenie prognoz na trzy kolejne lata. Do oszacowania kierunków rozwoju badanego zjawiska wykorzystano metodę ekstrapolacji modeli tendencji rozwojowych. Ponadto, przedstawiono regionalne zróżnicowanie Polski pod względem wybranych cech charakteryzujących rozwój rolnictwa ekologicznego.
Abstract	Dynamic development of organic farming in Poland is observed since 2004. Polish accession to the European Union launched mechanisms which support development of this kind of management system. The aim of this study is to present the dynamics of growth of the number and size of organic farms, the participation of organic farms in the total number of farmlands and the number of organic ecological factories in Poland in the years 2004-2012 and the designation of the forecasts for the next three years. To designate the forecasts of investigated phenomena it was used extrapolation of models of development trends method. In addition, this article introduces regional differentiation in Poland in terms of selected characteristics, which describe development of organic farming.
Cytowanie	Luty L. (2014) Wpływ akcesji Polski do Unii Europejskiej na rozwój rolnictwa ekologicznego.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 1: 74-81
Pełny tekst	RNR_2014_n1_s74.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2014.101.1.7

Autor	Lilianna Jabłońska, Dawid Olewnicki, Olga Stefko,
Tytuł	Efektywność produkcji polskich gospodarstw ogrodniczych
Title	THE POLISH HORTICULTURE FARMS PRODUCTION EFFICIENCY
Słowa kluczowe	efektywność produkcji, gospodarstwa ogrodnicze, globalizacja ekonomiczna
Key words	production efficiency, horticulture farm, economic globalization
Abstrakt	Celem pracy jest przedstawienie zmian efektywności produkcji polskich gospodarstw ogrodniczych na przykładzie różnych rodzajów produkcji ogrodniczej. Poddano w wątpliwość tezę o konieczności dążenia do maksymalizacji powierzchni, specjalizacji i intensyfikacji produkcji. Wykazano słuszność wspierania rozwoju małych gospodarstw, obsługujących wąski segment rynku. Analizy oparto na niepublikowanych danych pochodzących z FADN z lat 2004-2009.
Abstract	The aim of the article was presenting some changes in the Polish horticulture farms production efficiency illustrated with the example of different kinds of vegetable production. The advisability of the trend towards maximizing the area, specialization and intensification of the production was questioned. The validity of promoting small farms development serving a narrow segment of the market was proved. The analyses were based on the unpublished data from FADN between years 2004-2009.
Cytowanie	Jabłońska L., Olewnicki D., Stefko O. (2014) Efektywność produkcji polskich gospodarstw ogrodniczych.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 1: 82-89
Pełny tekst	RNR_2014_n1_s82.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2014.101.1.8

Autor	Piotr Sulewski,
Tytuł	Transfer ryzyka z produkcji roślinnej do zwierzęcej w Polsce w opinii rolników
Title	RISK TRANSFER FORM CROP TO LIVESTOCK PRODUCTION AND ITS SIGNIFICANCE IN AGRICULTURE
Słowa kluczowe	ryzyko w rolnictwie, produkcja roślinna, produkcja zwierzęca, transfer ryzyka
Key words	agricultural risk, crop and livestock production, risk transfer between agricultural activities
Abstrakt	W opracowaniu podjęto problematykę nierozpoznanego dotychczas w literaturze przedmiotu zagadnienia transferu ryzyka z obszaru produkcji roślinnej na działalności zwierzęce. Badania przeprowadzono na reprezentatywnej próbie prawie 500 gospodarstw zajmujących się chowem zwierząt. Przeprowadzone badania wykazały, iż zjawisko transferu ryzyka ma charakter istotny statystycznie i dotyczy około połowy gospodarstw prowadzących produkcję zwierzęcą. Głównym powodem strat w produkcji zwierzęcej związanym z działalnościami roślinnymi okazały się spadki plonów roślin stanowiących źródło pasz. Przeprowadzone badania nie wykazały istotnego związku między stratami w produkcji zwierzęcej a elementami charakterystyki gospodarstwa, co wskazuje na ich incydentalny, a nie systematyczny charakter.
Abstract	In the paper an attempt to identification of unrecognized problem of risk transfer between crop and livestock production has been made. The survey consists of almost 500 Polish livestock farms. The research revealed that the problem of risk transfer between crops and livestock activities was statistically significant and about a half of livestock farms suffered due to losses in crops’ yields. The main transferred risk factor turned out to be losses in pastures production. In the research no farm characteristics connected with losses in animals has been found, what indicates for incidental rather than systematic risk in livestock production.
Cytowanie	Sulewski P. (2014) Transfer ryzyka z produkcji roślinnej do zwierzęcej w Polsce w opinii rolników.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 1: 90-100
Pełny tekst	RNR_2014_n1_s90.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2014.101.1.9

Autor	Aneta Mikuła,
Tytuł	Finansowanie dostarczania dóbr publicznych przez rolnictwo w Polsce
Title	FINANCING PROVISION OF PUBLIC GOODS THROUGH AGRICULTURE IN POLAND
Słowa kluczowe	dobra publiczne, rolnictwo, polityka rozwoju obszarów wiejskich
Key words	public goods, agriculture, rural development policy
Abstrakt	Celem artykułu jest przedstawienie koncepcji dóbr publicznych oraz odniesienie jej do rolnictwa w Polsce. Przedstawiono podział środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) na lata 2007-2013 między działania bezpośrednio i pośrednio służące finansowaniu dostarczania przez rolnictwo środowiskowych dóbr publicznych oraz związanych z żywotnością obszarów wiejskich. Badanie pokazało, że ponad 40% całego budżetu PROW zaplanowano przeznaczyć na działania bezpośrednio służące finansowaniu dostarczania analizowanych dóbr publicznych oraz kolejne 30% na działania częściowo i pośrednio przyczyniające się do tego celu. Należy jednak pamiętać, że efekty wykorzystania tych środków w dostarczaniu dóbr publicznych zależą od wielu czynników. Nie tylko adekwatny podział zasobów budżetowych przyczynia się do wykorzystania potencjału danego środka w dostarczaniu dóbr publicznych, ale również odpowiedni potencjał techniczny i administracyjny, skala usług doradztwa czy poziom szkoleń dla rolników.
Abstract	The purpose of this paper is to examine the concept of public goods as it applies to agriculture in Poland. The papers provides an overview of the way in which Poland have planned to use relevant Rural Development Programme (RDPs) measures to secure the delivery of a range of environmental and social public goods associated with agriculture for the programming period 2007-2013. However, the extent to which these measures are used to their full potential to secure the delivery of public goods in practice depends on a number of factors. Administrative and technical capacity within administration, extension services, research bodies and paying agencies, along with the provision of well considered advice and training for farmers also has a significant effect on the degree to which RDP deliver public goods outcomes. The analysis showed that measures with a direct focus on the provision of public goods account for over 40 per cent of total RDP budget in Poland and almost 30 per cent allocated to measures partial focused on delivering the public goods under analysis.
Cytowanie	Mikuła A. (2014) Finansowanie dostarczania dóbr publicznych przez rolnictwo w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 1: 101-118
Pełny tekst	RNR_2014_n1_s101.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2014.101.1.10

Autor	Jarosław Mikołajczyk,
Tytuł	Skutki ekonomiczne sprzedaży ziemi w dużych obszarowo gospodarstwach polskiego FADN
Title	ECONOMIC EFFECTS OF THE SALE OF LAND ON LARGE-AREA FARMS OF POLISH FADN
Słowa kluczowe	dywestycje, sprzedaż ziemi, skutki ekonomiczne, gospodarstwa rolne, FADN
Key words	divestments, sale of land, economic impact, farms, FADN
Abstrakt	W artykule podjęto próbę wykorzystania ekonomicznych miar oceny ekonomicznych skutków działań dywestycyjnych w dużych obszarowo gospodarstwach rolnych polskiego FADN, które dokonały w 2005 r. sprzedaży ziemi. Sprzedaż była przedsięwzięciem obejmującym dużą powierzchnię. W wyniku dywestycji dochodziło do wyraźnego obniżenia dochodu z gospodarstwa rolniczego. Badania potwierdziły przydatność zmodyfikowanych (na potrzeby oceny dywestycji) miar oceny efektywności inwestycji służących do oceny ekonomicznych skutków sprzedaży ziemi. Miary wskazały jednoznacznie, że sprzedaż znacznych powierzchni przez gospodarstwa duże obszarowo jest przedsięwzięciem nieefektywnym z ekonomicznego punktu widzenia.
Abstract	The paper presents the attempt to use economic measures of assessment of divestments’ economic effects on large-area agricultural farms participating in the Polish FADN system, which made divestments regarding farmland in 2005. The average size of utilized agricultural area in the analyzed group was in the range 22.5 to 69.7 hectares. Over 50 percent of the farmland has been sold. As a result of those divestments a significant reduction in farm income from farming occurred. The analyses allowed to confirm the usefulness of measures of investment efficiency evaluation in estimating the economic consequences of land sale, modified for the purpose of divestment assessment. The data clearly indicated that the disposal of significant ratio of farmland is ineffective from an economic perspective.
Cytowanie	Mikołajczyk J. (2014) Skutki ekonomiczne sprzedaży ziemi w dużych obszarowo gospodarstwach polskiego FADN.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 1: 119-126
Pełny tekst	RNR_2014_n1_s119.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2014.101.1.11

Autor	Piotr Bórawski, Zbigniew Brodziński,
Tytuł	Wykorzystanie wsparcia finansowego z Unii Europejskiej w gospodarstwach mlecznych w opinii ich właścicieli
Title	THE USE OF THE FINANCIAL SUPPORT FROM THE EUROPEAN UNION BY THE DAIRY FARM OWNERS
Słowa kluczowe	integracja europejska, gospodarstwa mleczne
Key words	European integration, dairy farms
Abstrakt	Celem badań jest ocena wykorzystania wsparcia z Unii Europejskiej (UE) przez właścicieli gospodarstw mlecznych oraz ocena organizacji i sytuacji ekonomicznej tych podmiotów. Badania przeprowadzono na grupie 100 gospodarstw objętych FADN, zajmujących się produkcją mleka na terenie województw mazowieckiego i podlaskiego. Analizowano wykorzystanie wsparcia uzyskanego w ramach działań PROW 2004-2006 i PROW 2007-2013. Wyniki badań zebrano za pośrednictwem kwestionariusza wywiadu skierowanego do producentów mleka. Z badań wynika, że zdecydowana większość respondentów nie korzystała ze wsparcia w ramach PROW 2004-2006 (86%). Sytuacja uległa zdecydowanej zmianie w kolejnym okresie programowania, w którym 82% objętych badaniami właścicieli gospodarstw mlecznych korzystało ze środków PROW 2007-2013. Wszyscy rolnicy korzystali z dopłat bezpośrednich. Grupa producentów mleka, która wzięła udział w badaniach, wypowiedziała się pozytywnie o integracji z UE. Rolnicy docenili szanse rozwoju, jakie dała ich gospodarstwom akcesja. Z badań wynika, że rolnicy oczekują od instytucji zarządzających PROW ograniczenia biurokracji oraz większej pomocy w przygotowaniu dokumentacji, szczególnie tej związanej z finansowaniem inwestycji.
Abstract	The objective of the study was to evaluate the use of the support from the European Union by the owners of dairy farms and the evaluation of the organization and the economic situation of these entitles. The study was conducted on the group of 100 farm owners involved in the production of milk in the region of Mazowsze and Podlasie. The paper analyzes the actions undertaken by farmers under the RDP 2004-2006 and 2007-2013. The research results were collected using questionnaires and interview dedicated to milk producers. During the survey farmers were asked to assess the existing tools of support from the EU. In addition the opinions of farmers concerning their attitudes to EU integration and expectations were collected. The research show that most farmers did not benefit from RDP 2004-2006 (86%). The situation improved during new period of programming in which (82%) of dairy farm owners used the RDP 2007-2013. All of the farmers benefited from subsidies. The research group of milk producers support the integration with the EU. Farmers see the chances of development which gave their farms Polish integration with EU. Farmers expect from the institutions managing RDP less bureaucracy and more help from officials in preparing documentation for the investment financing.
Cytowanie	Bórawski P., Brodziński Z. (2014) Wykorzystanie wsparcia finansowego z Unii Europejskiej w gospodarstwach mlecznych w opinii ich właścicieli.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 1: 127-136
Pełny tekst	RNR_2014_n1_s127.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2014.101.1.12

Autor	Katarzyna Chrobocińska,
Tytuł	Uwarunkowania konkurencyjności gospodarstw użytkujących grunty z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa w województwie warmińsko-mazurskim
Title	DETERMINANTS OF COMPETITIVENESS OF CONSUMING ZWRSP IN THE WARMIA-MAZURY
Słowa kluczowe	konkurencyjność, bariery konkurencyjności, czynniki poprawiające konkurencyjność
Key words	competitiveness, barriers to competitiveness, factors to improve competitiveness
Abstrakt	Racjonalność gospodarowania środkami finansowymi w produkcji rolniczej wymaga diagnozowania oraz monitorowania czynników, które przyczyniają się do uzyskania przewagi konkurencyjnej bądź ją hamują. W związku z tym, celem opracowania jest identyfikacja najczęściej wykorzystywanych czynników oraz najczęściej napotykanych barier w kreowaniu konkurencyjności gospodarstw rolniczych korzystających w produkcji rolniczej z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (ZWRSP) na terenie województwa warmińsko-mazurskiego. Wyniki badań wykazały, że do najważniejszych barier w funkcjonowaniu gospodarstw respondenci zaliczyli m.in. niestabilne ceny skupu, wysokie ceny środków produkcji oraz wysokie koszty produkcji. Natomiast najskuteczniej wzrost konkurencyjności stymulowały: wdrożenie zaawansowanych technik zarządzania, redukcja zatrudnienia, doskonalenie jakości produktów lub świadczonych usług.
Abstract	The rationality of financial management in agricultural production requires diagnosis and monitoring of the factors that contribute to or inhibit the gain competitive advantage. Therefore, the aim of the study was to identify the factors most commonly used and most frequently encountered obstacles in creating competitiveness of farm ministers in the production APSST in Warmia-Mazury. The results showed that the most important obstacles to the functioning of households passed the respondents include: unstable purchase prices, high prices and high production costs. In contrast, most effectively stimulated the growth of competitiveness include: implementation of advanced management techniques, reduction of employment, improvement of quality of products/services provided.
Cytowanie	Chrobocińska K. (2014) Uwarunkowania konkurencyjności gospodarstw użytkujących grunty z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa w województwie warmińsko-mazurskim.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 1: 137-144
Pełny tekst	RNR_2014_n1_s137.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2014.101.1.13