Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich 2016 103 (4)

Autor	Henryk Runowski,
Tytuł	Ryszard Manteuffel-Szoege – wybitny ekonomista rolny, twórca szkoły ekonomiki i organizacji gospodarstw rolniczych. Wspomnienie w 25. rocznicę śmierci
Title	RYSZARD MANTEUFFEL-SZOEGE – A DISTINGUISHED FARM ECONOMIST, THE FOUNDER OF THE SCHOOL OF ECONOMICS AND ORGANIZATION OF FARMS: A MEMOIR ON THE 25TH ANNIVERSARY OF HIS DEATH
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract
Cytowanie	Runowski H. (2016) Ryszard Manteuffel-Szoege – wybitny ekonomista rolny, twórca szkoły ekonomiki i organizacji gospodarstw rolniczych. Wspomnienie w 25. rocznicę śmierci.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 103, z. 4: 7-16
Pełny tekst	RNR_2016_n4_s7.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2016.103.4.33

Autor	Andrzej Czyżewski, Łukasz Kryszak,
Tytuł	Relacje głównych składowych determinujących rachunki dochodów rolniczych w krajach o różnym stażu członkowskim w Unii Europejskiej
Title	RELATIONS AMONG THE COMPONENTS OF AGRICULTURAL INCOME ACCOUNTS IN THE OLD AND NEW EU MEMBER STATES
Słowa kluczowe	dochody rolnicze, wydajność pracy, funkcja produkcji typu Cobba-Douglasa, kierat technologiczny
Key words	agricultural income, work productivity, Cobb-Douglas production function, agricultural treadmill
Abstrakt	Celem opracowania była identyfikacja i porównanie wpływu podstawo­wych kategorii ekonomicznych (przychody, koszty, subsydia) na rachunek dochodów w rolnictwie poszczególnych krajów Unii Europejskiej (UE) oraz identyfikacja relacji między czynnikami kształtującymi poziom przychodów i wydajności pracy. Posłużono się modelami regresji panelowej oraz funkcjami potęgowymi, w szczególności funkcją typu Cobba-Douglasa. Okres badań obejmował lata 1998-2013. Zależności odniesiono do koncepcji występowania kieratu technologicznego w rolnictwie. Przychody mają zasadnicze znaczenie dla wzrostu dochodów, szczególnie w odniesieniu do tzw. nowych krajów członkowskich UE. W ujęciu funkcji produkcji przychody najsilniej reagują na zmiany kapitału. Rosnące znaczenie czynnika kapitału zaznacza się szczególnie w krajach tzw. nowej UE. Fundamentem wzrostu produkcji na zatrudnionego (wydajności pracy) jest poprawa relacji między czynnikami produkcji, a więc wzrost technicznego uzbrojenia pracy oraz ilości ziemi przypadającej na zatrudnionego. W krajach UE-15 kapitałochłonna ścieżka wzrostu wydajności okazuje się mniej skuteczna.
Abstract	The aim of the study was to compare the influence of basic economic categories (revenues, costs, subsidies) on the income account in the agriculture of the EU countries. The second goal was to identify the relations between the factors influencing the size of revenues and labor productivity. Panel regression models and power functions were used, with particular emphasis on Cobb-Douglas function. The study period covered the years 1998-2013. The phenomena examined in the paper were referred to the concept of technological treadmill in agriculture. The revenues are essential for the growth of income, particularly in the case of so-called new EU member states. The production function indicates that changes in the value of capital are the main factor that explained changes in the production. The growing importance of the capital may be observed especially in the new EU member states. Changes in the relations between production factors are therefore the basis for labor productivity growth. These changes include the increase in the capital to labor ratio (capital equipment) and in the amount of land per worker. It turns out that the capital-intensive path of productivity growth in the EU15 countries is less effective.
Cytowanie	Czyżewski A., Kryszak Ł. (2016) Relacje głównych składowych determinujących rachunki dochodów rolniczych w krajach o różnym stażu członkowskim w Unii Europejskiej.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 103, z. 4: 17-31
Pełny tekst	RNR_2016_n4_s17.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2016.103.4.34

Autor	Anna Rzeszutko,
Tytuł	Zmiany struktury ekonomicznej gospodarstw rolnych w Polsce w ujęciu regionalnej analizy strukturalnej
Title	THE ECONOMIC STRUCTURE OF FARMS IN POLAND IN TERMS OF THE CAP – REGIONAL STRUCTURAL ANALYSIS
Słowa kluczowe	struktura ekonomiczna, przemiany strukturalne, gospodarstwa rolne, zróżnicowanie regionalne, regionalna analiza strukturalna, analiza skupień
Key words	economic structure of farms, structural changes, agricultural farms, regional differentiation, regional structural analysis, cluster analysis
Abstrakt	Celem artykułu była ocena zmian struktury ekonomicznej gospodarstw rolnych w Polsce w warunkach WPR. Badaną strukturę wyznaczono na podstawie wartości standar­dowej produkcji (SO). Analizie poddano zarówno liczbę gospodarstw rolnych według ich wielkości ekonomicznej, jak i wartość wytwarzanej SO. Badania przeprowadzono dla okresu 2005-2013 na podstawie danych EUROSTAT. Do obliczeń zastosowano metody regionalnej (statystycznej) analizy strukturalnej, które pozwoliły na wyznaczenie stopnia zróżnicowania badanej struktury w różnych ujęciach przestrzennych, dokonanie strukturalnych porównań przestrzennych oraz pomiar dynamiki (intensywności) zmian strukturalnych. Wykorzystano m.in. wskaźnik inferencyjnych zmian strukturalnych, a także współczynnik dywergencji struktur Clarka. Do wyznaczenia klas województw o podobnej strukturze ekonomicznej gospodarstw rolnych wykorzystano analizę skupień. Przeprowadzone badania wskazały na wzrost udziału gospodarstw o większej wielkości ekonomicznej wraz ze wzrostem wartości wytwarzanej przez nie SO, przy jednoczesnym pogłębianiu się zróżnicowania regionalnego w tym zakresie.
Abstract	The aim of the article was to evaluate changes in economic structure of farms in Poland in terms of the CAP. The structure was based on Standard Output (SO). The number of farms according to economic size of farms and the value of Standard Output were analyzed. The research was conducted for the years 2005-2010 and was based on EUROSTAT Farm Structure data. The methods of regional structural analysis were used in the research, which allowed to determine the degree of diversification of analysed structure, to make structural comparisons between different areas as well as to measure the dynamics (intensity) of structural changes in Polish agriculture. Among others, the synthetic measure of structural changes and the index of structural divergence proposed by Clark were used. To divide voivodeships into groups of similar economic structure of farms the cluster analysis was used. The results indicate the desirable direction of changes in economic structure of farms in Poland along with growing regional differentiation.
Cytowanie	Rzeszutko A. (2016) Zmiany struktury ekonomicznej gospodarstw rolnych w Polsce w ujęciu regionalnej analizy strukturalnej.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 103, z. 4: 32-47
Pełny tekst	RNR_2016_n4_s32.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2016.103.4.35

Autor	Justyna Franc-Dąbrowska,
Tytuł	Forma prawna a sytuacja finansowa przedsiębiorstw sektora spożywczego
Title	THE RELATIONSHIP BETWEEN THE LEGAL FORM AND THE FINANCIAL SITUATION OF FOOD BUSINESSES
Słowa kluczowe	forma prawna, sytuacja finansowa, sektor spożywczy
Key words	legal form, financial situation, food business
Abstrakt	Celem badań było ustalenie zróżnicowania sytuacji finansowej przedsiębiorstw sektora spożywczego w Polsce w latach 2013-2015, z uwzględnieniem ich formy prawnej. Przed­siębiorstwa w kolejnych latach usystematyzowano według formy prawnej i podzielono na sześć grup: spółki akcyjne, z ograniczoną odpowiedzialnością, jawne, komandytowe, jednoosobową własność prywatną i spółdzielnie. Stwierdzono, że każda forma prawna stwarza możliwości do efektywnego – z punktu widzenia sytuacji finansowej – funkcjonowania przedsiębiorstw sektora spożywczego, mimo różnic w sytuacji finansowej poszczególnych grup przedsiębiorstw.
Abstract	The aim of the study was to determine the diversity of the financial situation of the food sector in the period 2013-2015, taking into account the legal form of the companies. In the consecutive years the com­panies were systematized according to the legal form and divided into six groups: joint-stock companies, limited liability partnerships, private unlimited companies, limited partnerships, sole private properties and cooperatives. It was found that, from the point of view of the financial situation, each legal form pro­vides opportunities for effective functioning of the food businesses, despite the differences in the financial situation of individual groups of companies.
Cytowanie	Franc-Dąbrowska J. (2016) Forma prawna a sytuacja finansowa przedsiębiorstw sektora spożywczego.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 103, z. 4: 48-57
Pełny tekst	RNR_2016_n4_s48.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2016.103.4.36

Autor	Jerzy Gębski, Krystyna Gutkowska, Maria Jeznach, Małgorzata Kosicka-Gębska, Agnieszka Tul-Krzyszczuk,
Tytuł	Strategie działania a bariery rozwoju i innowacyjności małych i średnich przedsiębiorstw przemysłu mięsnego i mleczarskiego
Title	BARRIERS OF INNOVATION ACTIVITIES OF SMALL AND MEDIUM-SIZED ENTERPRISES OF MEAT AND DAIRY INDUSTRY AND THEIR COMPETITIVENESS
Słowa kluczowe	strategie, bariery, rozwój, innowacyjność, małe i średnie przedsiębiorstwa, przetwórstwo mięsne i mleczarskie
Key words	strategies, barriers, development, innovation, small and medium-sized enterprises, meat and dairy processing
Abstrakt	Głównym celem pracy jest określenie strategii oraz barier rozwoju i działalności innowacyjnej małych i średnich przedsiębiorstw reprezentujących branżę mięsną i mleczarską. Za najbardziej istotne strategie ich rozwoju w latach 2010-2012 uznano działania dotyczące redukcji wewnętrznych kosztów (silniej akcentowana przez małe podmioty w branży mle­czarskiej), kosztów materiałów, komponentów lub usług (z przewagą średnich podmiotów i branży drobiarskiej), wzrostu elastyczności działania i reakcji przedsiębiorstwa na potrzeby zmieniającego się rynku (szczególnie w podmiotach średniej wielkości i z branży drobiarskiej) oraz udoskonalanie marketingu wyrobów i usług (akcentowana przez podmioty średnie i branżę mleczarską). Natomiast czynnikami najbardziej utrudniającymi rozwój oraz działalność inno­wacyjną w tym okresie była silna presja cenowa ze strony konkurencji, a także brak popytu na oferowane produkty, silna konkurencja dotycząca jakości produktu, opinii o nim lub marki oraz wysokie koszty dostępu do nowych rynków (szczególnie dotkliwie odczuwane przez małe podmioty i w branży mleczarskiej).
Abstract	The main aim of this work is to analyze the strategies and barriers to the development and innova­tive activities of small and medium-sized enterprises of meat and dairy industries. The most important strategies for their development in 2010-2012 were actions on reducing internal costs (especially small entities, dairy industry) and the cost of materials, components or services (mostly medium-sized entities, poultry industry), increasing operational flexibility and a company’s response to the needs of the changing market (especially medium-sized companies, poultry industry) and improving the marketing of products and services (emphasised by medium-sized companies and dairy industry). The barriers to development and innovation included strong price pressure from competitors, the lack of demand for products, strong competition in terms of the quality of the product, the opinion about the product or the brand and high costs of access to new markets (challenging especially for small entities and dairy industry).
Cytowanie	Gębski J., Gutkowska K., Jeznach M., Kosicka-Gębska M., Tul-Krzyszczuk A. (2016) Strategie działania a bariery rozwoju i innowacyjności małych i średnich przedsiębiorstw przemysłu mięsnego i mleczarskiego.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 103, z. 4: 58-68
Pełny tekst	RNR_2016_n4_s58.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2016.103.4.37

Autor	Anna Parzonko, Anna Sieczko, Leszek Sieczko,
Tytuł	Regionalne zróżnicowanie sprzedaży bezpośredniej produktów pochodzenia zwierzęcego w Polsce
Title	REGIONAL DIFFERENCES IN DIRECT SALES OF ANIMAL PRODUCTS IN POLAND
Słowa kluczowe	obszary wiejskie, sprzedaż bezpośrednia, gospodarstwo rolne, produkty pochodzenia zwierzęcego
Key words	rural areas, direct sales, farm, products of animal origin
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono regionalne zróżnicowanie sprzedaży bezpośredniej w Polsce. Celem badań było określenie skali i zakresu rodzajowego sprzedaży bezpośredniej produktów pochodzenia zwierzęcego w ujęciu przestrzennym. Przedmiotem badań były gospodarstwa rolników prowadzące sprzedaż bezpośrednią tych produktów w 2016 roku. Analiza zweryfikowanych 8341 podmiotów została przedstawiona na poziomie powiatów, które podzielono na kwartyle w celu ukazania zmienności i zakresów liczebności w badanym materiale. Najwięcej zarejestrowanych podmiotów było w województwie wielkopolskim, a najmniej w świętokrzyskim. Podział powiatów na kwartale wykazał duże zróżnicowanie przestrzenne sprzedaży nieprzetworzonych produktów pochodzenia pszczelego, a sprzedaż bezpośrednia produktów pochodzenia zwierzęcego dominowała w powiatach zlokalizowanych wokół dużych miast oraz mających walory turystyczne.
Abstract	The paper presents regional differences in direct sales in Poland. The aim of the study was to de­termine the scale and scope of direct sales of animal products in spatial terms. The study covered farms directly selling animal products in 2016. The analysis of the revised 8341 subjects was presented at the county (powiat) level. The counties included in the study were divided into quartiles in order to show the variability and the quantity ranges in the collected data. The analysis showed that the biggest number of entities directly selling animal products was registered in Wielkopolskie voivodship and the smallest number - in Świętokrzyskie voivodeship. The division of counties into quartiles showed a large spatial diversity in the sales of unprocessed bee products. The graphical map of Poland shows that bee products sales dominate in the counties located around major cities and tourist cities.
Cytowanie	Parzonko A., Sieczko A., Sieczko L. (2016) Regionalne zróżnicowanie sprzedaży bezpośredniej produktów pochodzenia zwierzęcego w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 103, z. 4: 69-77
Pełny tekst	RNR_2016_n4_s69.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2016.103.4.38

Autor	Agata Balińska,
Tytuł	Funkcja agroturystyczna powiatów województwa mazowieckiego
Title	TOURIST FUNCTION OF DISTRICTS OF THE MAZOVIAN PROVINCE
Słowa kluczowe	funkcja agroturystyczna, województwo mazowieckie, wskaźnik
Key words	farm tourism function, Mazovian province, indicator
Abstrakt	Celem badania było określenie stanu rozwoju funkcji agroturystycznej w powia­tach województwa mazowieckiego oraz jej zależności od poziomu atrakcyjności turystycznej. Do realizacji tego celu wykorzystano autorski wskaźnik zagospodarowania agroturystycznego i wskaźnik gęstości bazy agroturystycznej. Badania wykazały duże zróżnicowanie intensywności funkcji agroturystycznej oraz brak jej zależności od atrakcyjności turystycznej zmierzonej przez Główny Urząd Statystyczny w 2014 roku.
Abstract	The aim of the research was to determine the state of development of the farm tourism function in districts of the Mazovian province. An own indicator of farm tourism development and a rate of the density of farm tourism base were used in order to achieve this objective. Examinations showed a great diversity in intensity of the farm tourism function as well as the fact that it is not dependent on tourist attractiveness measured by the Central Statistical Office.
Cytowanie	Balińska A. (2016) Funkcja agroturystyczna powiatów województwa mazowieckiego.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 103, z. 4: 78-86
Pełny tekst	RNR_2016_n4_s78.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2016.103.4.39

Autor	Agnieszka Brelik, Piotr Kułyk,
Tytuł	Ocena atrakcyjności turystycznej gminy jako uwarunkowanie rozwoju gospodarstw agroturystycznych
Title	THE EVALUATION OF TOURISM ATTRACTIVENESS OF A COMMUNE AS A FACTOR CONDITIONING THE DEVELOPMENT OF AGRICULTURAL TOURISM FARMS
Słowa kluczowe	rolnictwo, agroturystyka, wielofunkcyjność rolnictwa
Key words	agriculture, agritourism, multifunctional agriculture
Abstrakt	W pracy przedstawiono zależności między zmienną określającą ocenę atrakcyj­ności gmin województwa zachodniopomorskiego a zmiennymi ekonomicznymi, społecznymi i ekologicznymi charakteryzującymi właścicieli gospodarstw agroturystycznych. W celu zidentyfikowania czynników różnicujących poziom atrakcyjności badanych gmin przez go­spodarstwa agroturystyczne oraz związków zachodzących pomiędzy nimi wykorzystano test niezależności ?2. Zwrócono uwagę na koncepcję wielofunkcyjności rolnictwa i znaczenie w niej działalności agroturystycznej.
Abstract	The paper presents the relationship between the variable of attractiveness of communes of the West Pomeranian region and the economic, social and ecological variables characterizing agritourism farms owners. The ?2 test of independence was used in order to identify factors differentiating the attractiveness of the surveyed communes and the relationship between them by the farmhouses. The attention was drawn to the concept of multifunctionality of agriculture and the importance of the tourism activities
Cytowanie	Brelik A., Kułyk P. (2016) Ocena atrakcyjności turystycznej gminy jako uwarunkowanie rozwoju gospodarstw agroturystycznych.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 103, z. 4: 87-96
Pełny tekst	RNR_2016_n4_s87.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2016.103.4.40

Autor	Agnieszka Borowska,
Tytuł	Produkcja, konsumpcja i handel zagraniczny miodem w Polsce w latach 2004-2015
Title	PRODUCTION, CONSUMPTION AND FOREIGN TRADE OF HONEY IN POLAND IN THE YEARS 2004 TO 2015
Słowa kluczowe	miód, produkcja, konsumpcja, handel zagraniczny, ceny, dystrybucja
Key words	honey, productions, consumptions, foreign trade, prices, distribution
Abstrakt	W artykule opisano zmiany w polskim pszczelarstwie w latach 2004-2015 z uwzględnieniem regional­nego zróżnicowania. Przedstawiono produkcję miodu, specyfikę sprzedaży, ceny miodów odmianowych w sprzedaży bezpośredniej i pośredniej – w skupie hurtowym i sprzedaży detalicznej. Ponadto scharak­teryzowano handel zagraniczny w ujęciu wartościowym i ilościowym oraz konsumpcję miodu na osobę i w gospodarstwach domowych.
Abstract	Changes in the beekeeping sector in Poland in the years 2004 to 2015 with particular focus on regional differences are discussed. The article inform about the production and specifics of sale, prices of honey in purchasing centers and on retail and wholesale markets is discussed. The foreign trade of honey in respect of its value and volume is reviewed, and honey consumption per household and per capita is characterized.
Cytowanie	Borowska A. (2016) Produkcja, konsumpcja i handel zagraniczny miodem w Polsce w latach 2004-2015.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 103, z. 4: 97-111
Pełny tekst	RNR_2016_n4_s97.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2016.103.4.41

Autor	Mirosław Biczkowski, Mieczysław Kluba, Roman Rudnicki,
Tytuł	Struktura ciągników według mocy a struktura obszarowa gospodarstw rolnych w Polsce – analiza porównawcza wyników powszechnego spisu rolnego 2010
Title	STRUCTURE OF TRACTORS ACCORDING TO THEIR POWER AND AREA STRUCTURE OF AGRICULTURAL HOLDINGS IN POLAND – A COMPARATIVE ANALYSIS BASED ON NATIONAL AGRICULTURAL CENSUS 2010
Słowa kluczowe	ciągniki, struktura agrarna, PSR 2010, analiza przestrzenna, Polska
Key words	tractors, agrarian structure, NAC 2010, spatial analysis, Poland
Abstrakt	Przeprowadzone badania dotyczą analizy dwóch struktur: ciągników według ich mocy oraz obszarowej gospodarstw rolnych prowadzących działalność rolniczą. Celem artykułu jest ustalenie zależności między wielkością gospodarstw rolnych a mocą użytkowanych przez nie ciągników w warunkach wsparcia finansowego z programów unijnych na ich zakup. Na podstawie wyników Powszechnego Spisu Rolnego w 2010 roku stwierdzono, że wśród woje­wództw tylko dolnośląskie cechuje się szczególnie dużą przewagą średniej mocy ciągników nad średnią wielkością gospodarstwa rolnego (typ 1), natomiast w województwach małopolskim, podkarpackim, ale także łódzkim i mazowieckim przeważała wielkość gospodarstwa nad mocą ciągników (typ 4). W pozostałych regionach moc ciągnika oraz wielkość gospodarstwa były na tym samym poziomie (typ 3). Zróżnicowanie przestrzenne badano także w ujęciu powiatowym.
Abstract	The research focused on structural analyses of tractors according to their power and of area of ag­ricultural holdings conducting agricultural activity. The aim of this paper is to find relation between the area of agricultural holdings and the power of tractors used there in the light of tractor market expan­sion and the financial support within the EU programmes facilitating the purchase of tractors. On the basis of the findings of the National Agricultural Census 2010 and the method relying on juxtaposition of the intensity levels of studied features by means of the standard deviation value, the authors present the evaluation of these interdependencies. It was shown that only the Dolnośląskie Voivodship is character­ised by the average tractor power being far higher than the average agricultural holding area (type 1), whereas in the Małopolskie, Podkarpackie, Łódzkie, and Mazowieckie Voivodships the average holding area is larger than the average tractor power (type 4). In other regions the tractor power and holding area are roughly the same (type 3). Slightly different proportions were observed at poviats level – type 3 accounts for as many as 57.0%, while type 5 is the least popular with 1.6% (there are only five poviats with a particularly big difference between the tractor power over the holding area). Besides the statistical and mathematical data analyses, the study was also concerned with the spatial patterns displayed by the examined phenomena – at the region and poviat levels.
Cytowanie	Biczkowski M., Kluba M., Rudnicki R. (2016) Struktura ciągników według mocy a struktura obszarowa gospodarstw rolnych w Polsce – analiza porównawcza wyników powszechnego spisu rolnego 2010.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 103, z. 4: 112-125
Pełny tekst	RNR_2016_n4_s112.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2016.103.4.42

Autor	Zofia Gródek-Szostak, Marcin Niemiec, Jakub Sikora, Anna Szeląg-Sikora,
Tytuł	Global G.A.P. w produkcji pierwotnej jako element bezpieczeństwa w łańcuchu dostaw żywności
Title	FOOD QUALITY SYSTEMS IN PRIMARY PRODUCTION AS AN ELEMENT OF SAFETY IN THE FOOD SUPPLY CHAIN
Słowa kluczowe	produkcja pierwotna, GLOBAL G.A.P., bezpieczeństwo żywności, inspekcje wewnętrzne
Key words	primary production, GLOBAL G.A.P., food safety, internal inspection
Abstrakt	W opracowaniu dzięki wywiadowi z producentami dokonano identyfikacji trudności związanych z wdrażaniem systemu GLOBAL G.A.P., a także oceny skuteczności tego systemu na podstawie wyników audytów wewnętrznych obligatoryjnie przeprowadzanych przez certyfikowane podmioty. Badaniami objęto 96 gospodarstw zrzeszonych w grupach producenckich z terenu województw małopolskiego, łódzkiego oraz świętokrzyskiego. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że największe problemy związane z wdrażaniem systemu dotyczyły zmian infrastrukturalnych obejmujących przechowywanie środków ochrony roślin i nawozów oraz utrzymanie właściwego standardu pomieszczeń przeznaczonych do obróbki pozbiorczej i przechowywania produktów. Częstym problemem było utrzymanie właściwej kultury rolnej oraz racjonalne gospodarowanie wodą. Ważnym czynnikiem kształtującym popularność systemu okazały się koszty związane z badaniami wody, gleby oraz produktów na pozostałości pestycydów. Najwięcej niezgodności stwierdzanych podczas audytów wewnętrznych dotyczy­ło braku dokumentów księgowych, braku pozwolenia wodno-prawnego oraz niezgodności związanych z warunkami socjalnymi pracowników. Głównymi problemami związanymi ze skutecznym wdrażaniem systemu były koszty finansowe oraz mentalność producentów.
Abstract	The aim of this paper was to identify the greatest difficulties connected with implementation of GLOBAL G.A.P. in selected vegetable farms in Poland. The detailed aim was to evaluate the effective­ness of implementation of the system. Difficulties with implementation of the system were identified by interviewing the producers, whereas the effectiveness was evaluated on the basis of results of internal audits (which are mandatorily conducted by certified entities). The study covered 96 farms associated in producer groups from the following provinces: Małopolskie, Łódzkie and Świętokrzyskie. The results of the study indicate that the biggest problems with implementation of GLOBAL G.A.P. concern infrastructural changes associated with storing pesticides and fertilizers as well as with maintaining proper standard of rooms for postharvest processing and storage of products. Costs related to testing water, soil as well as testing products for pesticide residues are an important factor influencing the popularity of GLOBAL G.A.P. The results of the study indicate that ineffective organization of maintaining hygiene and order on a farm is a serious problem as in many cases it may have a negative effect on the quality of products.
Cytowanie	Gródek-Szostak Z., Niemiec M., Sikora J., Szeląg-Sikora A. (2016) Global G.A.P. w produkcji pierwotnej jako element bezpieczeństwa w łańcuchu dostaw żywności.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 103, z. 4: 126-135
Pełny tekst	RNR_2016_n4_s126.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2016.103.4.43