Stabilizacyjny wpływ krajowych i unijnych wydatków budżetowych na polskie rolnictwo – próba kwantyfi kacji

Słowa kluczowe

dochód rozporządzalny w gospodarstwie domowym nominalne dochody do dyspozycji brutto w sektorze gospodarstw domowych nakłady inwestycyjne budżet rolny

Key words

disposable income in household gross nominal disposable income of households sector investment outlays agricultural budget

JEL Classification

E62 H50 Q14 Q18

Streszczenie

Celem artykułu jest identyfikacja stabilizacyjnych efektów wydatków budżetowych na rolnictwo i obszary wiejskie w Polsce. W tym kontekście oceniono wpływ znaczącego wzrostu wydatków budżetowych na rolnictwo po przystąpieniu Polski do UE na stabilność dochodów gospodarstw domowych rolników oraz stabilność inwestycji w rolnictwie. Punktem odniesienia były fluktuacje tych zmiennych w okresie niskich budżetów rolnych w latach 1995–2003. Efekty stabilizacyjne analizowano z perspektywy wewnątrzsektorowej i międzysektorowej. Ustalono, że wzrostowi wydatków budżetowych na rolnictwo towarzyszyła większa stabilność dochodów rolniczych oraz większa stabilność nakładów inwestycyjnych w rolnictwie.

Abstract

The aim of the article is to identify stabilizing effects of budget expenditure on agriculture and rural areas in Poland. In this context, the influence of a significant increase in Poland’s post-accession agricultural budget expenditures on the stability of farmers’ household income and agricultural investment was assessed. Fluctuations of these variables in the period of low agricultural budgets in 1995–2003 served as the point of reference. Stabilization effects were analyzed from the intra-sector and cross-sector perspective. It was found that the increase in budget expenditure on agriculture was accompanied by greater stability of agricultural income and greater stability of investment outlays in agriculture.

Cytowania

1. 10.7366/wir032016/02
   
2. BECKMAN J., SCHIMMELPFENNIG D., 2015: Determinants of farm income, Agricultural Finance Review 75(3), 385–402.
3. Budżety gospodarstw domowych w 2006 r. oraz 2008 r., 2010 r., 2012 r., 2014 r. i 2016 r., GUS, Warszawa 2007–2017.
4. Charakterystyka gospodarstw rolnych w 2005 r. oraz 2016 r., GUS, Warszawa 2006–2017.
5. CZYŻEWSKI A., 2016: KRUS a Państwo w budżetach rolnych Polski w długim okresie, Ubezpieczenia w Rolnictwie. Materiały i Studia 60, 9–24.
6. CZYŻEWSKI A., KRYSZAK Ł., 2015: Relacje cenowe w rolnictwie polskim a dochodowość gospodarstw rolnych i gospodarstw domowych rolników, Problemy Rolnictwa Światowego 15(XXX), 3, 17–29.
7. CZYŻEWSKI B., MAJCHRZAK A., 2015: Związek dochodów, cen i produktywności w rolnictwie w Polsce – ujęcie makroekonomiczne, Roczniki Naukowe SERiA XVII(2), 26–31.
8. EL BENNI N., FINGER R., MANN S., 2012: Effects of agricultural policy reforms and farm characteristics on income risk in Swiss agriculture, Agricultural Finance Review 72(3), 301–324.
9. GRZELAK A., 2013: Ocena procesów inwestycyjnych w rolnictwie w Polsce w latach w latach 2000–2001, Journal of Agribusiness and Rural Development 2(28), 111–120.
10. HENNESSY D.A., 1998: The production effects of agricultural income support policies under uncertainty, American Journal of Agricultural Economics 80(1), 46–57.
11. KULAWIK J., 2009: Polityka fi skalna i budżetowa a fi nanse polskiego rolnictwa, Zagadnienia Ekonomiki Rolnej 4(321), 21–39.
12. KUSZ D., GĘDEK S., KATA R., 2015: Egzogeniczne uwarunkowania inwestycji w rolnictwie polskim, [w:] A. Czyżewski, B. Klepacki (red.) Problemy rozwoju rolnictwa i gospodarki żywnościowej w pierwszej dekadzie członkostwa Polski w Unii Europejskiej, PTE, Warszawa, 54–68.
13. MARKOWICZ I., MIŁASZEWICZ D., 2006: Polityka fi skalna a możliwosìci rozwojowe gospodarki, [w:] D. Kopycińska (red.), Regulacyjna rola państwa we współczesnej gospodarce, Szczecin, 193–202.
14. POON K., WEERSINK A., 2011: Factors affecting variability in farm and off-farm income, Agricultural Finance Review 71(3), 379–397.
15. REMBISZ W., 2013: Kwestie ryzyka, cen, rynku, interwencji i stabilności dochodów w rolnictwie, Vizja Press & IT, Warszawa.
16. Rocznik statystyczny rolnictwa 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017 i 2018 r., GUS, Warszawa 2010–2019.
17. Rocznik statystyczny rolnictwa i obszarów wiejskich 2007, GUS, Warszawa 2007.
18. STĘPIEŃ S., 2015: Cykl świński w świetle zmian na globalnym rynku żywca wieprzowego, PWN, Warszawa.
19. TURVEY C.G., 2012: Whole farm income insurance, The Journal of Risk and Insurance 79(2), 515–540.
20. ZEGAR J.S., 2002: Kwestia dochodów w rolnictwie chłopskim w okresie transformacji, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.