Cena a gotowość do zapłaty za określone produkty ekologiczne na przykładzie mieszkańców województwa lubuskiego

Słowa kluczowe

produkt ekologiczny cena dochody i wydatki gospodarstw domowych gotowość do zapłaty

Key words

green products price household income and expenditure of households readiness to pay

JEL Classification

Q11 D11 D12

Streszczenie

Rozwój rynku żywności ekologicznej nastąpił w wyniku m.in. zwiększającej się świadomości konsumentów na temat zdrowego odżywiania, troski o swoich najbliższych, a także rozprzestrzeniania się informacji o przekroczeniach dotyczących poziomu pestycydów w żywności, norm dioksyn w mięsie i wielu innych toksycznych związków chemicznych. Na uwagę zasługuje również zwiększająca się dostępność żywności ekologicznej. Coraz większa liczba sklepów ma w swojej ofercie asortymentowej żywność pochodzącą z upraw i hodowli ekologicznych, co w efekcie wpływa na zwiększenie popytu na ten rodzaj żywności. Zachowania konsumenta dotyczące produktów ekologicznych są determinowane nie tylko zwiększającą się świadomością ekologiczną, ale zależą od wielu czynników, wśród których istotną rolę odgrywają czynniki ekonomiczne. Poznanie uwarunkowań zakupu ekoproduktów ma kluczowe znaczenie w rozwoju rynku żywności ekologicznej. Celem niniejszego opracowania jest, po pierwsze, zidentyfikowanie czynników determinujących zachowania konsumentów na rynku produktów ekologicznych, ze szczególnym uwzględnieniem ekonomicznych. Po drugie, ustalenie zależności między poziomem przeciętnego miesięcznego dochodu na osobę a liczbą osób w gospodarstwie domowym. Niewątpliwie wyższe ceny produktów ekologicznych w porównaniu z ich odpowiednikami konwencjonalnymi oraz niskie dochody konsumentów ograniczają ich nabywanie. Artykuł zawiera wyniki przeprowadzonego badania ankietowego wśród respondentów w województwie lubuskim. Wyniki badania wskazują, że gotowość do zapłaty wyższej ceny wynika nie tylko z dostrzegalnej jakości produktów, walorów smakowych, składu produktu, stylu życia, czy też walorów zapachowych, ale także z dbałości o stan środowiska naturalnego oraz zdrowie swoje i swoich najbliższych.

Abstract

The development of the organic food market has resulted from, among others, an increasing consumer awareness of healthy eating, caring for their loved ones, as well as the spread of information on exceedances regarding the level of pesticides in food, standards of dioxins in meat and many other toxic chemicals. Noteworthy is also the increasing availability of organic food. An increasing number of stores have in their range of products food from organic farming, which in effect affects the increase in demand for this type of food. Consumer behaviour regarding organic products is determined not only by increasing ecological awareness, but depends on many factors, among which economic factors play an important role. Understanding the conditions of purchasing ecoproducts is crucial in the development of the organic food market. The aim of this study is, fi rstly, to identify the factors determining consumer behaviour on the market of organic products, with particular emphasis on economic factors. Secondly, establishing the relationship between the level of average monthly income per person and the number of people in the household. Undoubtedly, higher prices of organic products compared to their conventional counterparts and low income of consumers limit their purchase. The article contains the results of a survey carried out among respondents in the Lubuskie Voivodeship. The results of the study show that the higher willingness to pay results not only from the perceived quality of products, taste values, product composition, lifestyle, or fragrance values, but also from care for the natural environment and the health of both themselves and their relatives.

Cytowania

1. BOBOWSKI Z., 2014: Wybrane metody statystyki opisowej i wnioskowania statystycznego, Wałbrzyska Wyższa Szkoła Zarządzania i Przedsiębiorczości, Wałbrzych.
2. BONTI-ANKOMAH S., YIRIDOE E.K., 2006: Organic and Conventional Food: A Literature Review of the Economics of Consumer Perceptions and Preferences. Final Report, Organic Agriculture Centre of Canada Nova Scotia Agricultural College, Canada, pobrano z: http://www.organicagcentre.ca/Docs/BONTI%20%26%20YIRIDOE%20April %2028%202006%20Final.pdf [dostęp: 15.07.2018].
3. BRZOSTEK-KASPRZAK B., KWASEK M., OBIEDZIŃSKA A., OBIEDZIŃSKI M.W., 2013: Z badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym (21). Żywność ekologiczna - regulacje prawne, system kontroli i certyfikacji, w Kwasek M. (red. nauk.) Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa.
4. BYWALEC CZ., 2009: Ekonomika i fi nanse gospodarstw domowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
5. JEŻEWSKA-ZYCHOWICZ M., BABICZ-ZIELIŃSKA E., LASKOWSKI W., 2009: Konsument na rynku nowej żywności, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
6. KACZMARCZYK S., 2003: Badania marketingowe, metody i techniki, PWE, Warszawa.
7. KARASIEWICZ G., 1997: Marketingowe strategie cen, PWE, Warszawa.
8. KOTLER PH., 1999: Marketing. Analiza, planowanie, wdrażanie i kontrola, Wydawnictwo FELBERG SJA, Warszawa.
9. KUŁYK P., MICHAŁOWSKA M., 2018: Regional Conditions of the Ecological Goods Market, Handel Wewnętrzny 3, 265–276.
10. LEIFERT C., BOURLAKIS M., 2004: Recent Developments in the EU Organic Food Market, Acorn Conference, 26th March, Cornwall near Charlottetown, Canada, pobrano z: http://oacc.inf o/DOCs/Carlo%20Liefert%20Organic%20Food%20Markets.pdf, [za:] Vlahović B., Puškarić A., Jeločnik M., 2011: Consumer Attitude to Organic Food Consumption in Serbia, Economic Sciences Series, 63, 1.
11. OECD 2011: Greening Household Behaviour. The Role of Public Policy, OECD Publishing.
12. OLECH E., KUBOŃ M., 2015: Motywy wyboru produktów ekologicznych przez konsumentów segmentu demografi cznego z terenu Małopolski, Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu 17(1), 164–169.
13. SZUMILAK J. 1998: Cena, [w:] J. Altkorn, T. Kramer (red.), Leksykon marketingu, PWE, Warszawa.
14. TURCO G., 2002: Organic Food – An Opportunity, at Who’s Expense? Industry Note. Food and Agribusiness Research, Rabobank International, Sydney. www.rabobank.com/attachments/in-043-2002, [za:] Bonti-Ankomah S., Yiridoe E.K., 2006: Organic and Conventional Food: A Literature Review of the Economics of Consumer Perceptions and Preferences. Final Report, Organic Agriculture Centre of Canada Nova Scotia Agricultural College, Canada;
15. US, 2016: Rocznik statystyczny województwa lubuskiego, Urząd Statystyczny w Zielonej Górze 2016.
16. Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów, Dz.U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331.
17. Ustawa z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług, Dz.U z 2014, poz. 915.
18. VLAHOVIĆ B., PUŠKARIĆ A., JELOČNIK M., 2011: Consumer Attitude to Organic Food Consumption in Serbia, Economic Sciences Series, 63(1), 45–52.
19. Żywność ekologiczna w Polsce 2017, IMAS International Sp. z o.o., pobrano z: http:// imas. pl/wp-content/uploads/2017/10/3402_raport_10.2017.pdf [dostęp: 15.07.2018].