Poziom i zakres wsparcia upowszechniania postępu biologicznego w produkcji roślinnej w ramach działań Agencji Rynku Rolnego

Słowa kluczowe

nasiona kwalifikowane postęp biologiczny pomoc de minimis upowszechnianie postępu wsparcie rolnictwa

Key words

biological progress certified seeds de minimis aid progress dissemination support of agriculture

Streszczenie

Wzrost produktywności roślin jest uzyskiwany głównie poprzez postęp w hodowli odmian. Z tego powodu wykorzystanie nasion kwalifikowanych w produkcji jest bardzo ważne, a realizowany program ma doprowadzić wyższego poziomu zużycia nasion kwalifikowanych. Celem opracowania jest ocena poziomu i zakresu wsparcia upowszechniania kwalifikowanego materiału siewnego w Polsce w ramach działania Agencji Rynku Rolnego oraz określenie przestrzennego jego zróżnicowania. Analizą objęto cały okres realizacji działania, czyli lata 2007-2016. Stwierdzono, że wsparcie do obejmowało prawie całą podaż kwalifikowanego ziarna zbóż oraz sadzeniaków ziemniaka w Polsce i dotyczyło około ponad 1 mln ha rocznie, w tym średnio 14% powierzchni zasiewów zbóż i 10% powierzchni produkcji ziemniaków. Korzystanie z programu było silnie zróżnicowane regionalnie. W regionach o wyższym poziomie rozwoju rolnictwa objęto nim ponad 10% gospodarstw i 20% powierzchni zasiewów. W regionach ze słabym i rozdrobnionym rolnictwem było to tylko 1% gospodarstw i około 4% powierzchni zasiewów. Zainteresowanie wdrażaniem postępu biologicznego w warunkach rozdrobnionego rolnictwa utrzymuje się na niskim poziomie, a oferowane wsparcie nie było skuteczne.

Abstract

It is generally accepted that the increase in plant productivity is mainly achieved through the varietal progress. For this reason, the use of certified seed is very important, and the program is expected to lead to a higher level of use of certified seeds in Polish agriculture. The aim of the study is to evaluate the level and scope of support for the dissemination of certified seed use in Poland within the measure of Agricultural Market Agency and to define its spatial differentiation. The analysis covered years 2007-2016, i.e. whole period of this measure realization. It was found that support was indirectly provided for the whole sale of certified seed in Poland and covered around 1 million ha per year. It covered 14% of cereal production area and 1% of potato production area. The use of the program was strongly differentiated regionally. In regions with a high level of agriculture, more than 10% of farmers applied for support under the program and over 20% of the production area were supported. In regions with fragmented agriculture, it was only 1% of farmers and about 4% of sown area. Interest of the biological progress implementation in the conditions of fragmented agriculture was low and the support offered has not been effective for small farms.

Cytowania

1. ARR (2008-2017). Sprawozdanie z działalności Agencji Rynku Rolnego 2007-2016. Agencja Rynku Rolnego, Warszawa, Polska.
2. Duvick D. (2005). The Contribution of Breeding to Yield Advances in Maize (Zea mays L.). Advances in Agronomy, 86, 83-145.
3. Fuglie K., Rada N. (2017). International Agricultural Productivity. USDA, Economic Research Service, USA. dostępne na: https://www.ers.usda.gov/data-products/international-agricultural-productivity/ (dostęp: 21.10.2017).
4. Gepts P. (2003). Genetic Diversity, Plant Breeding, and Sustainability. University of California: Davis, USA.
5. Gołębiewska B. (2010). Organizacyjno-ekonomiczne skutki zróżnicowania powiązań gospodarstw rolniczych z otoczeniem. Wydawnictwo SGGW: Warszawa, Polska.
6. Gołębiewska B. (2010). Inwestycje i źródła ich finansowania w gospodarstwach o zróżnicowanych powiązaniach z otoczeniem. Roczniki Naukowe SERiA, XII(3), 88-92.
7. Kusz D., Gędek S. (2015). Egzogeniczne i endogeniczne uwarunkowania inwestycji w rolnictwie w Polsce. Roczniki Naukowe SERiA, XVII(3), 237-242.
8. Majchrzycki D. (2015). Rynek kwalifikowanego materiału siewnego pszenicy ozimej w Polsce. Roczniki Naukowe SERiA, XVII(3), 254-259.
9. Marciniak K. (2008). Stan polskiej hodowli roślin w roku 2008. Roczniki Nauk Rolniczych - seria G, 95(1): 166-173.
10. Mickiewicz A., Mickiewicz B. (2015). Charakterystyczne cechy nowego Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Roczniki Naukowe SERiA, XVII(1), 153-158.
11. Mickiewicz A., Mickiewicz B. (2015). Specyfika funkcjonowania grup producentów owoców i warzyw w Polsce. Roczniki Naukowe SERiA, XVII(6), 185-190.
12. Musiał W., Otoliński E. (2011). Rozważania nad potrzebą przemian gospodarstw rolniczych w regionach rozdrobnionych agrarnie. Roczniki Nauk Rolniczych - seria G, 96(4), 147-154.
13. Pietrzykowski R., Wicki L. (2011). Regionalne zróżnicowanie wykorzystania środków z programów Wspólnej Polityki Rolnej na modernizację rolnictwa. Roczniki Nauk Rolniczych - seria G, 97(4), 7-22.
14. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 marca 2007 roku w sprawie wykazu gatunków roślin uprawnych, do których materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany przysługuje dopłata z tytułu zużytego do siewu lub sadzenia materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany (Dz. U. Nr 46, poz. 300).
15. Thirtle C. (1995). Technological Change and the Productivity Slowdown in Field Crops: United States, 1939- 78. Southern Journal of Agricultural Economics, 17 (Dec.), 33-42.
16. Wicka A. (red.). (2013). Uwarunkowania ograniczania ryzyka w produkcji roślinnej z wykorzystaniem ubezpieczeń. Wydawnictwo SGGW: Warszawa, Polska.
17. Wicki L. (2006). Poziom i efekty stosowania materiału kwalifikowanego w gospodarstwach rolniczych. Roczniki Naukowe SERiA, VIII(1), 222-226.
18. Wicki L. (2009). Zmiany w zużyciu nasion kwalifikowanych w Polsce. Roczniki Nauk Rolniczych - seria G 96(4), 226-237.
19. Wicki L. (2010). Zróżnicowanie przestrzenne wykorzystania postępu biologicznego w produkcji roślinnej w Polsce. Roczniki Nauk Rolniczych - seria G, 97(4), 221-229.
20. Wicki L. (2010). Efekty upowszechniania postępu biologicznego w produkcji roślinnej. Wydawnictwo SGGW: Warszawa, Polska.
21. 10.5604/01.3001.0010.5191
    Wicki L. (2017). Postęp w plonowaniu odmian pszenicy ozimej i żyta w doświadczeniach odmianowych w Polsce. Roczniki Naukowe SERiA, XIX(4), 224-230.
22. Witzke H., Jechlitschka K., Kirschke D., Campen H., Noleppa S. (2004). Social rate of return to plant breeding research in Germany. Agrarwirtschaft, 53(5), 206-210.