TAXATION OF AGRICULTURAL ACTIVITY IN POLAND: THE CURRENT STATE AND FUTURE PROSPECTS

Słowa kluczowe

farm agricultural activity agricultural tax forestry tax property tax income tax revenue tax level of income taxation level of revenue taxation

Key words

gospodarstwo rolne działalność rolnicza podatek rolny podatek leśny podatek od nieruchomości podatek dochodowy podatek od przychodów stopień opodatkowania dochodów przychodów

JEL Classification

Q14 H2

Streszczenie

This study is a response to an ongoing debate on changes in the taxation of agricultural income. The current taxes applicable to farms in Poland do not concern income per se – they are property taxes which include: agricultural tax on land, forestry tax and property tax. Although these taxes do not refer to agricultural income, they are paid by it. It is important, therefore, to know how much this income is reduced by these taxes. Studies show that it is about 10%. Therefore, when a new income tax structure is introduced, its rate should not exceed 10%. The calculation of farm income in Poland will encounter many problems, such as establishing a catalogue of costs, which will include depreciation. In order to include it when calculating income, the present value of a farm’s fixed assets should first be established, which may encounter major substantive and organizational difficulties. More problems will surely follow, such as: dividing costs between household and agricultural holding, determining what a fixed asset is in the case of a farm, etc. It seems that calculating farm income is unavoidable. On the one hand, it is necessary for the potential introduction of income tax. On the other hand, having recognized the income situation of farms, one could resign from estimating losses caused by drought or other unfortunate events. Compensation could be granted due to income losses. This would be a clearer, more obvious and objective criterion. According to current practices, losses caused by unfortunate events (e.g. drought) do not always translate into losses in agricultural income, given that these losses are not always objectively estimated by the committees appointed by provincial governors. In the case of income losses, agricultural accounting data guarantee their objective appraisal. The aim of the paper is to evaluate the current situation regarding the taxation of agricultural activity and to present proposals for potential changes in the taxation of agricultural activity. Two research hypotheses were put forward: 1. the current level of taxation of income and revenue from agricultural activity with agricultural tax and property tax is symbolic, 2. in order to maintain the current tax treatment, the rate of the new tax on farm income cannot be higher than 10%. The article is based on descriptive, tabular and financial analysis methods. The sources of information were literature and FADN agricultural accounting data collected by the Institute of Agricultural and Food Economics – National Research Institute in Warsaw.

Abstract

Opracowanie wychodzi naprzeciw toczącym się dyskusjom w sprawie zmian opodatkowania dochodów pochodzących z działalności rolniczej. Aktualnie istniejące podatki, odnoszące się do gospodarstw rolnych w Polsce, nie odnoszą się do dochodów. Mają one charakter podatków majątkowych, do których należy: podatek rolny od gruntów, podatek leśny i podatek od nieruchomości. Podatki te mimo, że nie nawiązują do dochodów z działalności rolniczej, są z nich pokrywane. Ważnym jest jaką część tych dochodów pomniejszają. Z badań wynika, że jest to ok. 10%. Stąd ewentualnie we wprowadzanym nowym podatku od dochodów jego stawka nie powinna przekraczać 10%.Obliczanie dochodów gospodarstw rolnych w Polsce będzie napotykać na wiele problemów. Jednym z nich będzie ustalenie katalogu kosztów, do których zaliczać będzie się amortyzacja. Aby ją uwzględnić w obliczaniu dochodów, należy wcześniej ustalić wartość bieżącą środków trwałych, wchodzących w skład gospodarstw rolnych. Mogą temu procesowi towarzyszyć spore trudności merytoryczne i organizacyjne. To jeden z wielu problemów. Prawdopodobnie będą i inne. Zaliczyć do nich można: podział kosztów na gospodarstwo domowe i gospodarstwo rolne, ustalenie co jest środkiem trwałym w gospodarstwie rolnym itp. Wydaje się, że liczenie dochodów w gospodarstwach rolnych jest nie uniknione. Z jednej strony jest to niezbędne dla ewentualnego wprowadzeniu podatku dochodowego. Z drugiej strony mając rozpoznaną sytuację dochodową gospodarstw rolnych można by zrezygnować z szacowania strat spowodowanych przez suszę, czy innymi zdarzeniami losowymi. Tytułem otrzymania rekompensat byłyby straty dochodów. Jest to kryterium bardziej klarowne oczywiste i obiektywne. Dotychczasowa praktyka wskazuje, że nie zawsze straty spowodowane zdarzeniami losowymi (suszę) przekładają się na straty w dochodach rolniczych. Zważywszy, że straty te nie zawsze są obiektywnie szacowane przez powoływane przez wojewodów komisje. W przypadku strat w dochodach, dane rachunkowości rolnej są gwarantem ich obiektywnej oceny.Celem opracowania jest dokonanie oceny aktualnej sytuacji dotyczącej opodatkowania działalności rolniczej oraz przedstawienie propozycji ewentualnych zmian w opodatkowaniu działalności rolniczej. Przyjęto dwie hipotezy badawcze: 1. Aktualny stopień opodatkowania dochodów, przychodów z działalności rolniczej podatkiem rolnym, podatkiem od nieruchomości jest symboliczny, 2. Dla zachowania dotychczasowego ujęcia podatkowego stawka nowego podatku od dochodów gospodarstw rolnych nie może przekraczać 10%. W artykule wykorzystano metody analizy opisowej, tabelarycznej i analizy finansowej. Źródłem informacji była literatura oraz dane rachunkowości rolnej FADN gromadzone przez Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie.