Ocena emisji GHG za pomocą śladu węglowego w intensywnej produkcji rolniczej, na przykładzie rzepaku ozimego

Jerzy Bieńkowski1, Małgorzata Holka2, Janusz Jankowiak3
1, 2, 3 Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu
Bieńkowski, Jerzy; ORCID: 0000-0002-1659-1517 (Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu)
Holka, Małgorzata; ORCID: 0000-0002-4192-8863 (Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu)
Jankowiak, Janusz (Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu)
Ocena emisji GHG za pomocą śladu węglowego w intensywnej produkcji rolniczej, na przykładzie rzepaku ozimego
Assessing the Greenhouse Gas Emissions by Carbon Footprint in Intensive Agricultural Production Based on the Examples of Winter Oilseed Rape
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2017, vol.17(32), nr 2, s. 18-28

Słowa kluczowe

ślad węglowy gazy cieplarniane produkcja roślinna nawożenie azotowe praktyki rolnicze rzepak ozimy

Key words

carbon footprint greenhouse gases crop production nitrogen fertilization agricultural practices winter oilseed rape

Streszczenie

Aktualnie ważnym wyzwaniem dla sektora rolniczego jest redukcja emisji gazów cieplarnianych (GHG) w celu złagodzenia skutków zmian klimatycznych. Istnieje potrzeba dokładnej identyfikacji źródeł emisji oraz upowszechnienia praktyk rolniczych, które przyczyniałyby się do zmniejszenia emisji we wszystkich ogniwach produkcji roślinnej. Do przeprowadzenia obiektywnych porównań i wyboru najlepszych rozwiązań technologicznych według kryterium emisyjności potrzebna jest szczegółowa ocena ilościowa emisji GHG. W opracowaniu przedstawiono ocenę emisji GHG w produkcji roślinnej za pomocą śladu węglowego (CF). Udział operacji technologicznych w powstawaniu CF scharakteryzowano na przykładzie rzepaku ozimego. Wyniki badań wskazują, że największe znaczenie w kształtowaniu CF ma proces nawożenia mineralnego. Wpływ pozostałych procesów na CF jest wielokrotnie mniejszy. Miejscem głównych emisji GHG w nawożeniu mineralnym rzepaku są emisje bezpośrednie i pośrednie GHG z pól. Po emisjach GHG z pól, produkcja nawozów stanowi drugie źródło emisji z nawożenia. Zmiany praktyk rolniczych polegających na zwiększeniu efektywności nawożenia azotowego oraz stosowaniu nawozów o niskich współczynnikach emisji stwarzają obecnie możliwość redukcji emisji GHG i przez to, tym samym mogą przyczynić się do zmniejszenia CF produktów roślinnych.

Abstract

Currently, a major challenge for the agriculture sector is the reduction of greenhouse gas (GHG) emissions in order to mitigate the effects of climate change. There is a need to accurately identify the sources of emissions and to promote agricultural practices that would contribute to the reduction of emissions in all chains of crop production. To carry out objective comparisons and choose the best technological solutions according to an emissivity criterion there is a need for the detail quantitative assessment of GHG emissions. The study shows an assessment of GHG emissions in crop production using the carbon footprint (CF). The share of technological operations in CF formation was characterized based on the example of winter oilseed rape. The results indicate that the process of fertilization is of the greatest importance in the CF development. The impact of other remaining processes on the CF is several times smaller. The main hot-spots in GHG emissions due to mineral fertilization are associated with direct and indirect GHG emissions from the fields. Emissions from the production of fertilizers are the second source of emissions from the fertilization process, following GHG emissions from the fields. Changes in agricultural practices by increasing the efficiency of nitrogen fertilization and the use of fertilizers with low emission factors make it possible to reduce GHG emissions at present, and thereby contribute to the CF reduction of crop products.