Czynniki wytwórcze w branży przetwórstwa rybnego w Polsce w okresie poakcesyjnym

Sebastian Kubala
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Katedra Rozwoju Organizacji
https://doi.org/10.22630/RNR.2019.106.1.4
Kubala, Sebastian; ORCID: 0000-0003-4021-9173 (Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Katedra Rozwoju Organizacji)
Czynniki wytwórcze w branży przetwórstwa rybnego w Polsce w okresie poakcesyjnym
THE PRODUCTIVE FACTORS IN THE FISH PROCESSING INDUSTRY IN POLAND DURING THE POST-ACCESSION PERIOD
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2019, vol.106, nr 1, s. 51-61

Słowa kluczowe

czynniki produkcji produktywność cząstkowa produktywność całkowita funkcja produkcji Cobba-Douglasa gospodarka rybna

Key words

factors of production partial productivity total productivity Cobb-Douglas production function fish economy

JEL Classification

D23 O4 O13 Q22

Streszczenie

Badanie poziomu oraz tempa zmian poziomu produktywności poszczególnych sektorów umożliwia ocenę efektywności wykorzystywanych zasobów oraz identyfikację źródeł wzrostu produkcji. Obrazuje, w jakim stopniu poziom zmian w danej branży zależy od czynników pracy oraz kapitału. Celem opracowania jest określenie efektywności wykorzystania czynników produkcji w branży przetwórstwa rybnego w Polsce w latach 2005-2016. Do ustalenia tempa zmian efektywności czynników wytwórczych wykorzystano wskaźniki oparte na produkcji, zatrudnieniu oraz wartości brutto środków trwałych. Zaprezentowane badania wykazały, iż w branży przetwórstwa rybnego występowała generalna tendencja wzrostu produktywności pracy. Jednocześnie można było zaobserwować niekorzystne zmiany produktywności kapitału. Przeprowadzone badania wskazują, iż większy wpływ na poziom produkcji ma czynnik kapitału aniżeli poziom zatrudnienia. Ponadto wartość produkcji wzrastała w tempie szybszym niż łączne nakłady czynników ją kształtujących.

Abstract

The study of the level and dynamics of changes of productivity of individual sectors allows to evaluate possible effectiveness of the resources used as well as identification of sources of production growth. It shows the extent to which changes in the level of the industry is dependent on factors of work and capital. The aim of the work was to study the efficiency of production factors in the fish processing industry in Poland in the years 2005-2016. To determine the rate of changes of the efficiency of the production factors there were indicators used that were based on production, employment and gross value of fixed assets. The study showed that in the fish processing industry there was a general growth tendency of labor productivity. There were also observed adverse changes in capital productivity. The greater impact on the level of production has a capital factor than the level of employment. In addition, the value of production increased at a rate faster than the total expenditure of factors shaping it.

Cytowania

  1. Adamczyk Piotr 2008: Produktywność czynników wytwórczych w przemyśle spożywczym w Polsce, „Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie, Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej”, nr 71, s. 95-106.
  2. Adamczyk Piotr 2009: Substytucyjność czynników produkcji w przemyśle spożywczym w Polsce, „Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie, Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej”, nr 79, s. 111-123.
  3. Borkowski Bolesław, Dudek Hanna, Szczesny Wiesław 2003: Ekonometria, Wybrane zagadnienia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  4. Bykowski Piotr 2010, Przetwórstwo ryb w Polsce – szanse i zagrożenia, XXXV Krajowa Konferencja Hodowców Ryb Łososiowatych – materiały konferencyjne, Jastrzębia Góra, s. 53-62.
  5. Cobb Charles, Douglas Paul 1928: A theory of production, „American Economic Review”, vol. 18 (1), s. 139-165.
  6. Czapliński Paweł 2011: Funkcjonowanie przemysłu przetwórstwa rybnego w Polsce w okresie kryzysu gospodarczego, „Prace Komisji Geografii Przemysłu”, Warszawa-Kraków, s. 114-128.
  7. Firlej Krzysztof 2017: Przemysł spożywczy w Polsce – nowa ścieżka rozwoju, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  8. Firlej Krzysztof, Kubala Sebastian 2017: Factors of Functioning and Chances of Development of Fish Industry in Poland, „Acta Scientiarum Polonorum, Oeconomia”, nr 16 (2), s. 33-43.
  9. Główny Urząd Statystyczny: Rocznik Statystyczny Gospodarki Morskiej 2006-2017.
  10. Gołaś Zbigniew 2010: Czynniki kształtujące wydajność pracy w przedsiębiorstwach przemysłu spożywczego, „Zagadnienia Ekonomiki Rolnej”, nr 4, s. 30-50.
  11. Holtz-Eakin Douglas 1994: Public sector and the Productivity Puzzle, „The Review of Economics and Statistics”, Harvard University, vol. 76/1, s. 12-21.
  12. Hryszko Krzysztof 2014: Ceny transakcyjne w handlu zagranicznym a sytuacja ekonomiczno-finansowa sektora przetwórstwa ryb w Polsce, „Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu”, nr XVI (2), s. 88-92.
  13. Hryszko Krzysztof, Kuzebski Emil, Lirski Andrzej 2014, Sytuacja na światowym rynku ryb i jej wpływ na rozwój sektora rybnego w Polsce, IERiGŻ-PIB, Warszawa.
  14. Juchniewicz Małgorzata, Urban Roman 2012: Ocena wpływu produktywności i efektywności na pozycję konkurencyjną przemysłu spożywczego, [w] Monitoring i ocena konkurencyjności polskich producentów żywności (2), Iwona Szczepaniak (red.), IERiGŻ-PIB, Warszawa, s. 134-150.
  15. Koszarek Marita 2005: Przetwórstwo ryb, [w] Wstępna analiza trzech potencjalnych klastrów w województwie zachodniopomorskim, Stanisław Szultka (red.), Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk, s. 4-26.
  16. Kubala Sebastian, Firlej Chrystian 2018: Researching the Competitiveness of the Fishing Industry in the Region of the Baltic Countries, „Zagadnienia Ekonomiki Rolnej”, nr 2 (355), s. 91-106.
  17. Latruffe Laure 2010: Competitiveness, Productivity and Efficiency in the Agricultural and Agri-Food sectors, „OECD Food, Agriculture and Fisheries Papers”, no. 30.
  18. Morska Gospodarka Rybna w 2005 r. 2006, MIR-PIB, Gdynia.
  19. Morska Gospodarka Rybna w 2006 r. 2007, MIR-PIB, Gdynia.
  20. Morska Gospodarka Rybna w 2007 r. 2008, MIR-PIB, Gdynia.
  21. Morska Gospodarka Rybna w 2008 r. 2009, MIR-PIB, Gdynia.
  22. Morska Gospodarka Rybna w latach 20015-2016 2017, MIR-PIB, Gdynia.
  23. Mroczek Robert, Tereszczuk Mirosława 2013: Wydajność pracy jako jeden z elementów decydujących o międzynarodowej konkurencyjności polskiego przemysłu spożywczego, „Problemy Rolnictwa Światowego”, nr 13(28)-2, s. 51-58.
  24. Nadiri M. Ishaq, Nandi Banani 1999: Technical Change, Markup, Divestiture and Productivity Growth in the U.S. Telecommunications Industry, „The Review of Economics and Statistics”, Harvard University, vol. 81(3), s. 488-498.
  25. Rynek ryb – stan i perspektywy. Analizy rynkowe 2017, IERiGŻ-PIB, Warszawa.
  26. Szczepaniak Iwona 2012: Wskaźnikowa ocena międzynarodowej konkurencyjności przemysłu spożywczego, [w] Monitoring i ocena konkurencyjności polskich producentów żywności (2), Iwona Szczepaniak (red.), IERiGŻ-PIB, Warszawa, s. 38-50.
  27. 10.22630/PRS.2019.19.2.36
    Wicki, Ludwik, Mykola Orlykovskyi 2019: Znaczenie sektora agrobiznesu w Polsce i na Ukrainie. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 19(34) (2), s. 210-223.