Geneza i pojęcie żywności lokalnej w powiązaniu z ideą zrównoważonejkonsumpcji

Słowa kluczowe

geneza pojęcie produkt lokalny żywność lokalna zrównoważona konsumpcja

Key words

genesis concept local product local food sustainable consumption

Streszczenie

W opracowaniu dokonano przeglądu aparatu pojęciowego i genezy żywności lokalnej, na podstawie przeglądu definicji z uwzględnieniem regulacji prawnych, potocznych sposobów jej ujmowania i prac badawczych, prowadzonych przez ośrodki naukowe i różne instytucje – krajowe i zagraniczne – i na tej podstawie zaprezentowano własną propozycję. Celem artykułu było przedstawienie genezy i pojęcia żywności lokalnej w kontekście zrównoważonej konsumpcji. Prowadząc analizę, dokonano przeglądu literatury przedmiotu, a wynikające z niego ustalenia udokumentowano dostępnymi informacjami statystycznymi i rynkowymi. Badania wykazały, że instytucje publiczne dostrzegają potencjał żywności lokalnej i upatrują w niej możliwość pobudzania rozwoju obszarów wiejskich Unii Europejskiej. Żywność lokalna stanowi alternatywny nurt w podejściu do sposobu, w jaki konsumpcja żywności może być przekształcona na rzecz jej równoważenia. Świadomi i odpowiedzialni konsumenci rozpoznający własne ograniczenia, ceniący tradycję, stanowią o nowej jakości w społeczeństwie (będąc specyficzną formą kapitału społecznego), co przekłada się na większe możliwości produkcyjne żywności lokalnej i stanowi podstawę do dalszego rozwoju zrównoważonej konsumpcji.

Abstract

This paper reviews the conceptual apparatus and the genesis of local food, on the basis of definitions and with respect to legal conditions, as well as the popular ways of interpretation of local food and scientific research performed by different centers and institutions – both domestic and foreign. On the basis of that, the paper presents the author’s own proposition concerning the abovementioned issue. The aim of the paper is to present the genesis and the definition of local food in the perspective of sustainable consumption. While conducting the research, the scientific literature concerning the subject was reviewed, and the findings were documented with available statistical and market information. The research showed that public institutions see the potential of local food and hope that it can drive the development of rural areas in the European Union. Local food is an alternative approach to the way in which food consumption can be turned into a sustainable one. Informed and responsible consumers, who are aware of their own limitations and value tradition, provide some new quality to the society (as they constitute a specific form of social capital), what translates into bigger local food production possibilities and is the basis for the further development of sustainable consumption.

Cytowania

1. Atkins P.J., Bowler, I.R.: Food in Society: Economy, Culture, Geography, Arnold, Londyn 2001.
2. 10.3390/nu11092229
   
3. 10.18564/jasss.3901
   
4. Czapiński J., Panek T.: Objective and subjective quality of life in Poland, Social Diagnosis 2015, nr 9(4), s. 272.
5. Darby K., Batte, M. T., Ernst S., Roe, B.: Decomposing Local: A ConjointAnalysis of Locally Produced Foods, American Journal of Agricultural Economics 2008, nr 90(2), s. 476–486.
6. Goryńska-Goldmann E., Gazdecki M.: Consumers’ awareness of the term sustainable consumption. International Scientific Days 2018, Towards Productive, Sustainable and Resilient Global Agriculture and Food Systems, Conference Proceedings, Volter Kulwer, Nitra 2018, https://spu.fem.uniag.sk/mvd2018/isd2018_proceedings/isd_conference_proceedings.pdf (dostęp: 20.10.2019)
7. Goryńska-Goldmann E.: Consumer information need in the food market, [w:] Relationships on food markets. Consumers’ perspectives, M. Gazdecki, E. Goryńska-Goldmann (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Poznań 2018.
8. Gradziuk B.: Postawy i zachowania producentów oraz nabywców względem żywności lokalnej, Annals Annals of the Polish Association of Agricultural and Agribusiness Economists 2015, nr 7(3), s. 96–102.
9. Hartman Group: Consumer understanding of buying local, Hartbeat, 2008, 27, http://www.hartmangroup.com/hartbeat (dostęp: 23.09.2019).
10. Hamulczuk M.: Struktury rynku i kierunki ich zmian w łańcuchu marketingowych żywności w Polsce i na świecie, Wydawnictwo IERiGŻ-PIB, Warszawa 2015.
11. Harland J.I., Buttriss J., Gibson S.: Achieving eatwell plate recommendations: is this a route to improving both sustainability and healthy eating?, British Nutrition Foundation Nutrition Bulletin 2012, nr 37, s. 324–343.
12. 10.17306/JARD.2015.47
    
13. Kamiński A.: Uwarunkowania osiągnięcia sukcesu w rozwoju turystyki specjalistycznej i kwalifikowanej na terenach wiejskich, [w:] Turystyka rekreacyjna oraz turystyka specjalistyczna: praca zbiorowa, A. Burzyński, M. Łabaj (red.), Biuro Ekspertyz Finansowych, Marketingu i Consultingu Uniconsult, Warszawa 2003.
14. McEachern M.G., Warnaby G., Carrigan M., Szmigin I.: Thinking locally, acting locally? Conscious consumers and farmers’ markets, Journal of Marketing Management 2010, nr 26(5), s. 395–412.
15. Macdiarmid J., Kyle J., Horgan G., Loe J., Fyfe A., John-stone A., McNeill G.: Livewell: a balance of healthy and sustainable food choices. Livewell Report, Rowett Institute of Nutrition and Health University of Aberdeen 2011.
16. Martinez S., Hand M., Pra M. D., Pollack S., Ralston K., Smith T., Vogel S., Clark S., Lohr L., Low S., Newman C.: Local Food Systems: Concepts, Impacts, and Issues, Department of Agriculture, Economic Research Service 2010, nr 97, s. 27–32.
17. Matysiak-Pejas R., Cieślik J., Borecka A., Sowula-Skrzyńska E.: Lokalne systemy żywnościowe i ich znaczenie dla obszarów wiejskich, Annals of the Polish Association of Agricultural and Agribusiness Economists 2017, nr 19(5), s. 143–148.
18. Michalczyk J.: Znaczenie lokalnej żywności oraz krótkich łańcuchów dostaw w kształtowaniu zrównoważonego rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich w Unii Europejskiej, Ekonomia Międzynarodowa 2017, nr 17, s. 5–20
19. 10.1504/IJSSOC.2009.028906
    
20. Raport Beeline Research – „Jedz lokalnie, czyli Polacy o lokalnej żywności”, 2017, http://beelineresearch. pl/aktualnosci/jedz_lokalnie/ (dostęp: 23.09.2019).
21. Realizacja Celów Zrównoważonego Rozwoju w Polsce. Raport 2018, http://unic.un.org.pl/files/259/Polska_VNR_20180615.pdf (dostęp: 17.09.2019).
22. 10.17306/JARD.2015.53
    
23. Rogala A.: Czynniki wpływające na zakupy żywności lokalnej, Marketing i Rynek 2014, nr 6, s. 633–646.
24. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 21 marca 2016 r. w sprawie szczegółowych warunków uznania działalności marginalnej, lokalnej i ograniczonej (Dz.U. 2016 poz. 451).
25. Ruth-McSwain A.: Eating Green: Coverage of the Locavore Movement, Journal of Extension 2012, nr 50(5), 5FEA7.
26. Rybicki P.: Struktura społecznego świata. Studia z teorii społecznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1979.
27. Seyfang G.: From Frankenstein foods to Veggie box schemes: Sustainable consumption in cultural perspective, The Centre for Social and Economic Research on the Global Environment (CSERGE) EDM 2003, nr 3-13, s. 23–24.
28. Tidball K.G., Tidball M., Larson L.R., Curtis P., Poindexter L., Stedman R.C.: Locavore preferences for wild fish and game: Implications for wildlife recreation in New York State. Human Dimensions Research Unit Series Publication 14-06, Department of Natural Resources, Cornell University, Ithaca, NY 2014, http://www2.dnr.cornell.edu/hdru/pubs/wildpubs.html#attitudes (dostęp: 23.09.2019).
29. Tóth E.: Introducing the Fair trade movement in Poland: a case study, [w:] Relationships on food markets – consumers’ perspective, M. Gazdecki, E. Goryńska-Goldmann (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Poznań 2018.
30. 10.1093/acprof:oso/9780199679355.003.0014