Specyfika inwestowania (kształtowania nakładów na rzeczowe aktywa trwałe) w szkołach wyższych
Specific of investing (formings of the expenditure on material fixed assets) at higher education institutions
Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, 2013, vol.1, nr 2, s. 15-28
Słowa kluczowe
inwestycje w szkołach wyższych rzeczowe aktywa trwałe źró- dła finansowania
Key words
higher education institution investments material fixed assets sources of financing
Streszczenie
Celem opracowania jest określenie specyficznych aspektów prawnych wpływających na kształtowanie wartości rzeczowych aktywów trwałych, uwzględniających cele realizowane przez szkoły wyższe. Źródłem finansowania przedsięwzięć inwestycyjnych (ponoszenia nakładów na rzeczowe aktywa trwałe) są m.in. środki finansowe pochodzące z budżetu państwa lub budżetu UE. Badane podmioty to szkoły wyższe, które podzielono na trzynaście grup według klasyfikacji GUS. Szczegółowa analiza została przeprowadzona na podstawie obowiązujących przepisów prawnych, które regulują możliwość finansowania z zasobów uczelni publicznych i niepublicznych zakupu lub wytworzenia we własnym zakresie środków trwałych. Badania dotyczące kształtowania wartości rzeczowych aktywów trwałych i aspektów prawnych na nią wpływających w szkołach wyższych przeprowadzono za lata 2005–2011. W opracowaniu dokonano analizy obowiązujących uczelnie przepisów prawnych, które regulują ich działalność w aspekcie gospodarowania zasobami rzeczowymi. Ustalono również wartości nakładów na rzeczowe aktywa trwałe w uczelniach publicznych i niepublicznych. Głównym zadaniem szkół wyższych jest przygotowanie społeczeństwa do tego, aby odgrywało aktywną rolę w rozwoju gospodarczym, społecznym i kulturowym kraju oraz w skali międzynarodowej. Zdolności przystosowawcze i elastyczność, które są konieczne, aby uczelnie mogły szybko reagować na zmiany zachodzące w społeczeństwie i gospodarce oraz realizować stawiane im zadania na najwyż- szym poziomie, zależą w głównej mierze od zwiększenia ich autonomii, zapewnienia odpowiedniego poziomu finansowania. Poprzez autonomię rozumiana jest także możliwość decydowania o głównych aktywach uczelni. Trwałe mienie rzeczowe stanowi zwykle dużą część majątku szkół wyższych. Poziom wyposażenia ma zapewne wpływ na realizację postawionych im zadań. Optymalna ich struktura, dopasowana do potrzeb uczelni oznacza gotowość do rozliczenia się z efektywnie realizowanych zadań uczelni zarówno przed społecznością akademicką, jak i przed społeczeństwem jako całością.
Abstract
The aim of this work is to determine specific legal aspects that influence the forming of the value of material fixed assets, considering accomplished purposes realised by higher education institutions. The source of financing of investment undertakings (of incurring the expenditure on material fixed assets) are among others financial means coming from the state budget or the EU budget. Studied subjects are higher education institutions, which were divided in thirteen groups according to classification of Statistical Central Office (GUS). A detailed analysis was conducted based on provisions of law being in force, which are regulating possibilities of financing from public and non-public higher education institutions resources the purchase or production of fixed assets on their own. Examinations concerning the forming of the value of material fixed assets and the legal aspects influencing it at higher education institutions were conducted in 2005–2011. In the study, there are analysed provisions of law applying to colleges which are regulating their activity in the aspect of the management of material stores. There are also set the values of the expenditure on material fixed assets at public and non-public higher education institutions. Preparing the society for playing an active role in the economic, social and cultural development of the country as well as in the international scale is main purpose of higher education institutions. The adaptability and the flexibility which are necessary for higher education institutions so that they can quickly react to changes in the society and economy and carry out tasks put for them at the highest level, depend mostly on increasing their autonomy, of ensuring the adequate level of funding. Through the autonomy also a possibility of deciding on main assets of the college is understood. Long-lasting material possessions usually constitute the large portion of the assets of higher education institutions. The level of the equipment is probably affecting the accomplishment of tasks put for them. Optimum structure, fitted to needs of higher education institutions, means the readiness for accounting from effectively performed tasks of the college both before the academic community and before the society as the whole.