Wyniki wyszukiwania

Autor	Anna Grontkowska
Tytuł	Forma organizacyjno-prawna a efektywność gospodarstw wielkoobszarowych
Title	THE LEGAL AND ORGANIZATION FORM VS EFFECTIVENESS OF LARGE AGRICULTURAL ENTERPRISES
Słowa kluczowe	rentowność działalności gospodarczej, rentowność aktywów, rentowność kapitału własnego, wydajność pracy
Key words	profitability on economic activity, return on assets, return on equity, work efficiency
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono zmiany zasobów oraz wskaźników finansowych (rentowności działalności gospodarczej, rentowności aktywów oraz rentowności kapitału własnego) przedsiębiorstw wielkoobszarowych uczestniczących w Liście 300 w latach 2003-2006 według form własnościowych. Gospodarstwa te osiągają wysoką wydajność pracy przy stosunkowo niewielkim zatrudnieniu. Jednak występuje zróżnicowanie między poszczególnymi formami organizacyjno-prawnymi. W zakresie rentowności działalności gospodarczej przewagę wykazują jednostki w dzierżawie, niezależnie czy są realizowane przez osoby fizyczne, spółki pracownicze czy inne podmioty, oraz przedsiębiorstwa będące własnością prywatną (jednostki sprywatyzowane częściowo i całkowicie), natomiast w zakresie rentowności aktywów rolnicze spółdzielnie produkcyjne, chociaż różnice między formami organizacyjno-prawnymi nie są istotne.
Abstract	The paper aims to analyze the changes that took place in the large area agricultural enterprises which participated in the .Ranking of 300 the best agricultural enterprises. in the period 2003-2006. There were analyzed changes in land and labour use, labour efficiency and profitability of economic activity as well as profitability of assets and profitability of own capital. The analyzed enterprises were of different legal forms: private, leased, joint companies, one-man companies of Agency of Agricultural Property and cooperatives. The paper argues that the large area enterprises obtained high effectiveness of labour having low level of employment. With regard to the profitability of economic activity the best were leased and private enterprises, while the best profitability of assets showed the cooperatives. The profitability of own capital differ between the entities of different legal form. In the privatized entities it reached from 13,6% in the year 2003 to 28,4% in the year 2004. Accordingly in the leased farms it ranged from 18,8% to 43,9%. The lowest level of this ratio was observed in one-men companies and cooperatives.
Cytowanie	Grontkowska A. (2008) Forma organizacyjno-prawna a efektywność gospodarstw wielkoobszarowych .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 95, z. 1: 111-117
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2008_n1_s111.pdf

Autor	Bożena Tańska-Hus
Tytuł	Dynamika rozwoju oraz zasięg dzierżawy gruntów Skarbu Państwa w latach 1992-2006
Title	DYMANICS OF PROGRESS AND SCOPE OF THE LEASE OF THE STATE TREASURY LAND IN THE YEARS 1991-2006
Słowa kluczowe	dzierżawa rolnicza, agencja, umowa dzierżawy, czynsz dzierżawny
Key words	agricultural lease, agency, lease contract, rent lease
Abstrakt	W wyniku procesu przekształceń własnościowych i strukturalnych w rolnictwie rozpoczętego w 1992 r. nastąpił istotny wzrost udziału dzierżawy w użytkowaniu gruntów Skarbu Państwa. Dzierżawa jest instrumentem prawnym przyczyniają- cym się do zmian w strukturze agrarnej, prowadzącym do powstania nowych lub powiększania istniejących gospodarstw rolnych. W artykule przedstawiono dynamikę rozwoju oraz zasięg dzierżawy gruntów Skarbu Państwa w latach 1992-2006.
Abstract	As a result of ownership and structural transition process in farming there has been a significant increase of lease in use of State Treasury land. In the years 1992-2006 the Agency of Agricultural Property leased over 4.5 millions hectares of land from its resources. Over 71% of hectares were leased by the Agency in 100 ha area complexes and greater, and 29% allotments up to 100 ha. The Agency leased the land to both physical and legal entities. In general over 98% of deals were done with physical people but the leased area was 60% of all the leased land. As per 31.12.2006 there were in lease 1,892.1 thousands of ha and about 59% of that were located in the North-Eastern Poland. In 2006 the Agency had over 134 thousands of lease deals made. Most of them referred to immovables up to 100 ha (97.7%). A distressing phenomenon are so called .lease returns.. During15 year of the Agency activity there were 171 thousands of lease deals which did extinct or were canceled on a 2,643.3 thousands ha. A characteristic lease feature is its payment. An average rent level in the years 1992-2002 reached 2.0 dt of wheat per ha. but in the years 2003-2006 there was an increasing tendency from 2.5 dt per ha in 2003 to 4.0 dt per ha in 2006.
Cytowanie	Tańska-Hus B. (2008) Dynamika rozwoju oraz zasięg dzierżawy gruntów Skarbu Państwa w latach 1992-2006 .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 95, z. 1: 118-125
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2008_n1_s118.pdf

Autor	Małgorzata Kołodziejczak
Tytuł	Znaczenie dzierżawy ziemi rolniczej w gospodarstwach i jej koszt (na przykładzie rolnictwa Polski i Niemiec)
Title	THE MEANING OF AGRICULTURAL LAND LEASE IN FARMS AND ITS COST (ON THE BASIS OF THE AGRICULTURE IN POLAND AND GERMANY)
Słowa kluczowe	dzierżawa ziemi rolniczej, gospodarstwa, regiony, typy gospodarstw
Key words	agriculture land lease, farms, regions, types of farming
Abstrakt	W artykule podjęto próbę określenia znaczenia dzierżawy w gospodarstwach na przykładzie Polski i Niemiec. Wykazano, że występuje zauważalna różnica pomiędzy znaczeniem dzierżawy ziemi rolniczej w gospodarstwach w rolnictwie polskim i niemieckim. Rolnictwo polskie charakteryzuje się znacznie niższym udziałem dzierżawy w kosztach czynników zewnętrznych oraz ogólnych niż rolnictwo niemieckie.
Abstract	The paper aims to analyze the meaning of agricultural land lease in farms and its cost. The analysis have been conducted on the basis of the agriculture in Poland and Germany. The results show that the Polish farming system is characterized by the substantially lower participation of the hire in costs of external factors and total inputs than the German system.
Cytowanie	Kołodziejczak M. (2008) Znaczenie dzierżawy ziemi rolniczej w gospodarstwach i jej koszt (na przykładzie rolnictwa Polski i Niemiec) .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 95, z. 1: 126-133
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2008_n1_s126.pdf

Autor	Mirosław Helta, Michał Świtłyk
Tytuł	Efektywność techniczna spółek Agencji Nieruchomości Rolnych w latach 1994-2006
Title	TECHNICAL EFFICIENCY OF AGRICULTURAL FARMS BELONGING TO AGRICULTURAL PROPERTY AGENCY (APA) IN 1994-2006
Słowa kluczowe	organizacja gospodarstw, efektywność gospodarstw, metoda DEA
Key words	organization of agricultural farms, effectiveness of agricultural farms, DEA method
Abstrakt	W pracy zamieszczono wyniki badań nad efektywnością funkcjonowania spółek Agencji Nieruchomości Rolnych w latach 1994-2006. Badania przeprowadzono przy pomocy metody DEA. Wyniki badań wykazały zmniejszający się stopień nieefektywności badanych obiektów.
Abstract	The paper presents an analysis of the technical efficiency of agricultural farms belonging to Agricultural Property Agency. The DEA method was employed and it provided to the following conclusions: 1) The average values of technical efficiency indexes VRS for the entire sample oscillated from 0,407 (in 1999) to 0,820 (in 2006). Within tested groups technical efficiency indexes VRS were: plant breeding farms from 0,484 (in 1999) to 0,877 (in 2006), horticultural species breeding plant farms from 0,682 (in 1999) to 0,892 (in 2006), stallion herds from 0,446 (in 1999) to 0,971 (in 2002), pedigree livestock herds from 0,306 (in 1999) to 0,825 (in 2006) and stud farms from 0,426 (in 1996) to 0,825 (in 2006). 2) The calculated value of production gap (the excess of analyzed assets) has been reduced in the studied period. For material and energy cost consumption calculated production gaps were 73 468,5 thousands zloty in 1994, and 59042,6 thousands zloty in 2006, production gap for fixed asset was 149423,2 thousands zloty in 1994 and 225 897,2 thousands zloty in 2006, calculated production gaps for wage costs (with benefits) were 36 572,1 thousands zloty in 1994, and 33816,2 thousands zloty in 2006. Production gaps in the agricultural acreage were 88444,2 ha in 1994, and 43 703,4 ha in 2006.
Cytowanie	Helta M., Świtłyk M. (2008) Efektywność techniczna spółek Agencji Nieruchomości Rolnych w latach 1994-2006 .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 95, z. 1: 142-149
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2008_n1_s142.pdf

Autor	Karol Marciniak
Tytuł	Stan polskiej hodowli roślin w roku 2008
Title	STATE OF THE ART OF POLISH PLANT BREEDING IN THE YEAR 2008
Słowa kluczowe	hodowla roślin, wyłączne prawo, opłaty licencyjne, odstępstwo rolne, badania na rzecz hodowli roślin
Key words	plant breeding, plant breeder’s rights, royalties, farmer’s exemption, plant breeding research
Abstrakt	Krajowa hodowla roślin jest ciągle państwowa i w związku z zaprzestaniem dotowania staje przed bardzo trudnym wyzwaniem utrzymania się na rynku i dalszego rozwoju. Dodatkowo sytuację pogarsza fakt, że rynek nasion kwalifikowanych w Polsce jest niezwykle mały, a ponadto znacząco zwiększa się konkurencja ze strony podmiotów zagranicznych. Państwowe instytuty badawcze zajmujące się nauką dla hodowli roślin same lub we własnych spółkach prowadzą komercyjną działalność hodowlaną, konkurując z branżą, której powinny być zapleczem. Mimo tych trudności istniejący jeszcze obecnie potencjał hodowlany jest zdolny do tworzenia odmian w większości gatunków, będących w stanie konkurować z odmianami zagranicznymi. Malejąca pozycja rynkowa wynika najczęściej z zaniedba ń marketingowych. Niewielki rynek nasion nie zapewni jednak wystarczających środków dla utrzymania obecnie istniejącego potencjału hodowlanego . niezbędna jest konsolidacja niektórych programów hodowlanych i/lub przedsięwzięć marketingowych. Konieczne działania to utrzymanie mechanizmu dopłat do nasion .de minimis., umacnianie prawa własności do odmiany, skuteczniejsze przeciwdziałanie nielegalnemu handlowi nasion, przesunięcie spółek hodowlanych z instytutów badawczych do ANR celem dalszej konsolidacji i prywatyzacji oraz zapewnienie rosnących nakładów na projekty badawcze na rzecz hodowli roślin.
Abstract	State owned domestic plant breeding is facing free market reality after the public support come to a full stop. Nowadays, the usage of certified seed exchange is extremely low, illegal seed market is common and the competition from foreign breeders grows up every year. Moreover, the state research institutes compete in commercial breeding with the branch they are expected to create new knowledge and germplasm for. Despite this national breeders are still able to develop competitive varieties in majority of the crops. However essential changes must be introduced to maintain and develop domestic plant breeding: consolidation of the state owned breeding enterprises in one hand and then careful privatization, maintaining the .de minimis. support for seeds, strengthening Plant Breeder’s Rights, intensification of the marketing and promotion and increased investment in plant breeding research.
Cytowanie	Marciniak K. (2008) Stan polskiej hodowli roślin w roku 2008.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 95, z. 1: 166-173
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2008_n1_s166.pdf

Autor	Adam Harasim, Andrzej Madej
Tytuł	Ocena poziomu zrównoważonego rozwoju gospodarstw bydlęcych o różnym udziale trwałych użytków zielonych
Title	Evaluation of sustainable development of cattle farms with varied percentage of grasslands
Słowa kluczowe	rozwój zrównoważony, gospodarstwa bydlęce, trwałe użytki zielone
Key words	sustainable development, cattle farms, permanent grasslands
Abstrakt	Przedstawiono ocenę stopnia zrównoważonego rozwoju 105 rodzinnych gospodarstw rolniczych, specjalizujących się w produkcji mleka w zależności od udziału trwałych użytków zielonych powierzchni użytków rolnych. Badania z wykorzystaniem kwestionariusza wywiadu przeprowadzono na terenie trzech gmin w województwie podlaskim. Zaproponowano również formułę syntetycznego wskaźnika do oceny zgodności praktyk rolniczych z zasadami gospodarowania zrównoważonego. Badania wykazały, że z udziałem trwałych użytków zielonych w strukturze użytków rolnych były istotnie ujemnie skorelowane takie zmienne, jak: intensywność organizacji produkcji roślinnej, wskaźnik bonitacji użytków rolnych, poziomy nawożenia N i P, wielkość i wartość (towarowa) produkcji roślinnej, salda bilansowe N i P, wskaźnik pokrycia gruntów ornych roślinnością oraz syntetyczny wskażnik zgodności praktyk rolniczych z zasadami gospodarowania zrównoważonego. Natomiast z udziałem TUZ wysoce dodatnio korelował wskaźnik pokrycia użytków rolnych roślinnością.
Abstract	The paper presents an evaluation of the degree of sustainable development of dairy farms depending on the percentage of grasslands in their total acreage under crops. The soils of the surveyed farms were light and classified as rye-growing complexes. Criteria and indices related to production, environment and farm economics were included in the evaluation. A synthetic indicator was proposed to assess the compatibility of farming practices with sustainable management principles. The study showed the percentage of grassland to be negatively correlated with such variables intensiveness of crop production organization, as soil quality indicator, N and P fertilization rates, crop production volume and commercial value, N and P input-uptake soil balance, vegetation cover indicator, and the synthetic indicator of the compatibility of farming practices with sustainable management principles. The only positively correlated factor was cropland vegetation cover over the year.
Cytowanie	Harasim A., Madej A. (2008) Ocena poziomu zrównoważonego rozwoju gospodarstw bydlęcych o różnym udziale trwałych użytków zielonych.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 95, z. 2: 28-38
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2008_n2_s28.pdf

Autor	Ludwik Wicki
Tytuł	Produkcyjne i ekonomiczne efekty stosowania kwalifikowanego materiału siewnego w produkcji zbóż jarych i ziemniaków
Title	The influence of using of certified seed on production and economics of spring cereals and potato production in Poland
Słowa kluczowe	produkcja zbóż, postęp techniczny w rolnictwie, postęp biologiczny, opłacalność produkcji, technologia produkcji
Key words	cereals production, technical progress in agriculture, biological progress, production profitability, production technology
Abstrakt	Celem badań była ocena wpływu stosowania kwalifikowanego materiału siewnego zbóż jarych i ziemniaków na plony i wyniki ekonomiczne produkcji. Analizę przeprowadzono na podstawie informacji o nakładach i produkcji zebranych na poziomie pojedynczych pól w postaci 28 tys. kart w latach 1986-2003 z około 500 gospodarstw prowadzących rachunkowość dla IERiGŻ. Stwierdzono, że na plantacjach, na których stosowano kwalifikowany materiał siewny lub sadzeniakowy uzyskiwano plony o 15-20% wyższe (o około 5 dt/ha). Wyniki ekonomiczne produkcji były jednak niższe o 3-10%.
Abstract	This paper aims to present the influence of using the certified seed on production and economic results of spring cereals and potato in Poland. The research was conducted based on field data collected in agricultural farms in the period 1986-2003. There were over 28 thousand of field observation from about 500 farms. The researches show that significantly higher yields were gained when the certified seed were used for sowing or planting. The differences in yields were about was about 15-20%. It was also ascertained that using the certified seed was negatively correlated to economic gross margin gained from cereals and potato production. The latter results coming from some differences in volume of inputs needed if one want to explore new varieties potential. Positive economic results of certified seed using can be reached only in case of advanced technology and precision agriculture implementation.
Cytowanie	Wicki L. (2008) Produkcyjne i ekonomiczne efekty stosowania kwalifikowanego materiału siewnego w produkcji zbóż jarych i ziemniaków.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 95, z. 2: 48-59
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2008_n2_s48.pdf

Autor	Ewa Baran
Tytuł	Uwarunkowania wzrostu konkurencyjności rolnictwa obszarów górskich
Title	Conditions of competitiveness increase of agriculture in mountain areas
Słowa kluczowe	obszary górskie, konkurencyjność, rolnictwo
Key words	mountain areas, competitivenes, agriculture
Abstrakt	Wielofunkcyjny charakter obszarów górskich decyduje o specyfice rolnictwa, która wynika z cech śśrodowiska przyrodniczego i konieczności poszukiwania takich rozwiązań w zakresie zagospodarowania, aby możliwe było pogodzenie spełnianych przez nie funkcji ekonomicznych z koniecznością ochrony i kształtowania śśrodowiska. W opracowaniu zwrócono uwagę na rosnące znaczenie uwarunkowań wzrostu konkurencyjności m.in. przez możliwość stworzenia marki regionu wytwarzającego wysokiej jakości produkty ekologiczne i regionalne.
Abstract	The multifunctional character of mountain areas decides about the specific conditions of agricultural production. These specific conditions influence seeking of solutions to make the farms economically vital and accordingly to protect the environment. The study pays an attention on the growing importance of conditions to increase the competitiveness of farms in the mountain areas, among other things by development of regional brands organically and regionally produced goods with high quality.
Cytowanie	Baran E. (2008) Uwarunkowania wzrostu konkurencyjności rolnictwa obszarów górskich.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 95, z. 2: 83-88
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2008_n2_s83.pdf

Autor	Arkadiusz Piwowar
Tytuł	Przestrzenne zróżnicowanie skupu produktów rolnych w Polsce
Title	Spatial diversification of procurement of agricultural products in Poland
Słowa kluczowe	skup produktów rolnych, wartość skupu, regionalne zróżnicowanie, ceny skupu
Key words	procurement of agricultural products, procurement value, regional diversification, procurement prices
Abstrakt	W artykule przedstawiono regionalne zróżnicowanie skupu produktów rolnych w Polsce w latach 2002-2006. Informacje zaprezentowano w ujęciu ilościowym i wartościowym, w układzie regionalnym i wojewódzkim.
Abstract	The article describes spatial diversification of farm produce purchase in Poland in the 2002-2006 years. The informations were presented in quantification and valuable grasp, in regional and administrative system.
Cytowanie	Piwowar A. (2008) Przestrzenne zróżnicowanie skupu produktów rolnych w Polsce.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 95, z. 2: 89-96
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2008_n2_s89.pdf

Autor	Stanisław Krasowicz
Tytuł	Regionalne zróżnicowanie zmian w polskim rolnictwie po integracji z Unią Europejską
Title	Differentiation of changes in agriculture in various regions of Poland after accession to the European Union
Słowa kluczowe	zmiany, rolnictwo, regionalne zróżnicowanie, integracja z Unią Europejską
Key words	changes, agriculture, regional differentiation, accession to the EU
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono regionalne zróżnicowanie zmian w polskim rolnictwie po integracji z Unią Europejską. Wskazano główne uwarunkowania decydujące o kierunkach i dynamice zmian w regionach. W analizie opartej na danych statystycznych GUS, uwzględniono zmiany w produkcji roślinnej i zwierzęcej oraz w intensywno .ci i strukturze produkcji towarowej polskiego rolnictwa, w latach 2000-2007.
Abstract	The paper deals with the regional differentiation of changes of some indicators characteristic for Polish agriculture. Based on statistical data from the years 2000 and 2007, it was found that the trends and dynamics of the changes considerably vary between the provinces. Such a situation is caused not only by the general macroeconomic conditions, but also by the unique character of agriculture in particular provinces. This is the agrarian structure that greatly affects the dynamics of indicator changes. The analysis proved that the regional agricultural differentiation has strengthened over the last years. While in western and northern Poland commercial farms become more and more important, a large number of small farms in south-eastern part of the country lose the commercial character and transform into self sufficient, social farms. The regional differentiation of changes in Polish agriculture should be analyzed regularly as some phenomena and trends seem evident after longer periods of time.
Cytowanie	Krasowicz S. (2008) Regionalne zróżnicowanie zmian w polskim rolnictwie po integracji z Unią Europejską .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 95, z. 3-4: 22-37
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2008_n3-4_s22.pdf

Autor	Alina Daniłowska
Tytuł	Asymetria informacyjna i jej przezwyciężanie na rynku kredytów rolniczych
Title	Asymmetric information and overcoming of it on agricultural credit market
Słowa kluczowe	kredyt rolniczy, asymetria informacyjna, gospodarstwo rolne
Key words	agricultural credit, asymmetric information, farms
Abstrakt	Celem opracowania jest określenie, w jaki sposób banki spółdzielcze oraz rolnicy starają się przezwyciężyć problemy wywołane asymetrią informacyjną na rynku kredytów rolniczych. Materiały empiryczne do badań pochodzą z przeprowadzonych wśród prezesów banków spółdzielczych badań ankietowych. Wyniki badań wskazują, że rolnicy stanowili najwyżej ocenianą pod względem solidności grupę klientów banków spółdzielczych. Za. banki w ocenie wiarygodności kredytowej rolników wykorzystywały między innymi historię kredytową rolnika aczkolwiek nie znalazła się ona wśród trzech najważniejszych czynników decydujących o przyznaniu kredytu. Ze strony rolników jako narzędzie sygnalizowania swojej postawy wobec różnego rodzaju zobowiązań, w tym kredytowych może być stosowana reputacja. W zdecydowanej większości badanych banków brano ją pod uwagę przy rozpatrywaniu wniosków kredytowych.
Abstract	The aim of the paper is to analyze how the cooperative banks and farmers cope with the problem of the asymmetric information on agricultural credit market. The investigation showed that during the assessment of creditworthiness of farmers, cooperative banks take into consideration the credit history of applicants but there is not the credit history among the three the most important determinants of credit positive decisions. Farmers can use reputation as tool of signaling their credibility. Most of the investigated banks pay attention on reputation of farmer and his/her family during the process of granting of credit.
Cytowanie	Daniłowska A. (2008) Asymetria informacyjna i jej przezwyciężanie na rynku kredytów rolniczych .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 95, z. 3-4: 38-46
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2008_n3-4_s38.pdf

Autor	Bogdan Klepacki
Tytuł	Miejsce Komitetu Ekonomiki Rolnictwa PAN oraz Wydziału Nauk Ekonomicznych SGGW w rozwoju ekonomiki rolnictwa w Polsce
Title	The place of agricultural economics Committee of Polish Academy of Science and the Faculty of Economic Sciences of Warsaw Academy in Agricultural Economic in Poland development
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The aim of the paper was to test two methods of considering risk in the input-output coefficients of a linear programming model used to optimise farm production plans. There were analysed the Charnes- Cooper method and the constrains multiplication method. The analysis based on the 88 farm models. The models used for the comparison differ by the size of resources (the proportions of arable land and meadows, labour) and the level of the input-output coefficient variance-covariance matrix. Both methods gives quite similar results in the most cases. The test provided that the constrains multiplication method is slightly less restrictive to the objective function and the value of the risk affected variables.
Cytowanie	Klepacki B. (2008) Miejsce Komitetu Ekonomiki Rolnictwa PAN oraz Wydziału Nauk Ekonomicznych SGGW w rozwoju ekonomiki rolnictwa w Polsce .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 94, z. 2: 7-8
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2008_n2_s7.pdf

Autor	Wojciech Ziętara
Tytuł	Wewnętrzne uwarunkowania rozwoju polskiego rolnictwa
Title	Internal conditions of development of Polish agriculture
Słowa kluczowe	rolnictwo, gospodarstwa rolnicze, czynniki produkcji, zatrudnieni w rolnictwie, kierunki produkcji rolniczej
Key words	agriculture, farm business, production factors, employment in agriculture, agricultural production orientation
Abstrakt	Przedstawiono wewnętrzne uwarunkowania rozwoju rolnictwa w Polsce na tle wybranych krajów Europy zachodniej. Dokonano oceny zasobów ziemi. Wskazano, że w porównaniu do wybranych krajów powierzchnia użytków rolnych w przeliczeniu na jednego mieszkańca należy do wyższych w Europie. Zasoby pracy są również bardzo wysokie, zbyt wysokie w stosunku do potrzeb. Także wyposażenie w siłę pociągową jest wysokie. Aktualny poziom zasobów czynników produkcji to silne strony polskiego rolnictwa. Słabą stroną polskiego rolnictwa jest niska średnia powierzchnia gospodarstw rolnych, kilkakrotnie niższa niż w porównywanych krajach. Pozytywnym zjawiskiem jest wzrost udziału ziemi w gospodarstwach o większej powierzchni, powyżej 20 ha użytków rolnych. Stwierdza się terytorialne zróżnicowanie produkcji zwierzęcej. Następuje specjalizacja regionalna. Ponad 50% pogłowia krów i trzody chlewnej skupiona jest odpowiednio w pięciu i trzech województwach.
Abstract	In the paper endogenous conditions for the development of agricultural sector in Poland in comparison with selected EU countries are discussed. It is indicated, that comparing to other countries area of agricultural land per capita is one of the highest in Europe. Large labor resources exceed the needs. Agriculture is well equipped with tractors. The present level of production factors can be considered as a strength of the sector. The weak point is a low, on average, farm size, several times lower than in the countries compared in the analysis. Increasing share of larger farms (above 20 ha) in the land use is a positive feature. Regional specialization and concentration in livestock production (over 50% of the total heard of cows and pigs is concentrated in five and three regions respectively) is stated.
Cytowanie	Ziętara W. (2008) Wewnętrzne uwarunkowania rozwoju polskiego rolnictwa .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 94, z. 2: 80-94
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2008_n2_s80.pdf

Autor	Sergio Gomezy Paloma, Edward Majewski, Meri Raggi, Davide Viaggi
Tytuł	Wpływ wspólnej polityki rolnej na zachowania inwestycyjne rolniczych gospodarstw domowych w Polsce
Title	The impact of the common agricultural policy on the investment behavior of Polish farm households
Słowa kluczowe	Wspólna Polityka Rolna, płatności bezpośrednie, decoupling, analiza czynnikowa, Polska, zachowania inwestycyjne
Key words	Common Agricultural Policy (CAP), Single Farm Payment (SFP), decoupling, impact analysis, Poland, investment behaviour
Abstrakt	Artykuł dotyczy strategii rolniczych gospodarstw domowych i zachowań inwestycyjnych polskich rolników, ze szczególnym uwzględnieniem przewidywanych skutków zmian wspólnej polityki rolnej (WPR). Badania przeprowadzono w 2006 roku na próbie 63 gospodarstw. Dobór gospodarstw przeprowadzono według kryteriów ukształtowania terenu (na terenach płaskich i górzystych), kierunku produkcji (roślinne, zwierzęce, sadownicze) i systemu gospodarowania (konwencjonalne i organiczne). Dla badanych gospodarstw sporządzono modelowe rozwiązania z wykorzystaniem wielokryterialnego programowania dynamicznego. Modele symulują inwestycyjne zachowania rolników w warunkach różnych scenariuszy polityki rolnej (de-coupling, redukcja płatności, redukcja cen). Wyniki wskazują na zróżnicowane zamierzenia inwestycyjne, wyjaśnione raczej przez indywidualne cechy rolnika i zasoby gospodarstwa, niż przez system gospodarowania i kierunek produkcji.
Abstract	This paper analyses farm-household strategies and investment behavior of Polish farmers with a particular focus on the perceived effects of CAP. The paper is based on a survey of Polish farmers carried out in 2006 on a sample of 63 farms. Farmers where selected in order to fit in the intersection of different farms. location (altitudes above sea level), different specialisation level and technologies. Selected farm-households were modelled with the use of multicriteria dynamic programming. Models simulate economic behaviour of farmers under different policy (decoupling and reduction of payments options) and market (reduction of prices) scenarios. Results show multifaceted expectations to ward’s the future. CAP payments are normally used on farm and concentrated on covering current costs and investment expenditure. The perspective of decoupling is expected to produce either no change or an increase of on farm investments.
Cytowanie	Gomezy Paloma S., Majewski E., Raggi M., Viaggi D. (2008) Wpływ wspólnej polityki rolnej na zachowania inwestycyjne rolniczych gospodarstw domowych w Polsce .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 94, z. 2: 94-105
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2008_n2_s94.pdf

Autor	Tadeusz Sobczyński
Tytuł	Zmiany poziomu zrównoważenia gospodarstw rolniczych UE w latach 1989-2005 . implikacje dla Polski
Title	Changes of agriculture’s sustainability level in countries of eEU-12 in years 1989-2005 and their implications for Poland
Słowa kluczowe	koszty nawozów i pestycydów na jednostkę ziemi i plonu, obsada zwierząt, dochodowość ziemi i pracy, saldo dopłat i podatków, FADN
Key words	fertilization and pesticides cost per land and crop unit, livestock density, land and work profitability, taxes and surcharges balance, FADN
Abstrakt	Na podstawie danych europejskiego systemu FADN porównano zmiany poziomu zrównoważenia gospodarstw rolniczych byłej unijnej .dwunastki. (UE-12) w latach 1989-2005. W badanym okresie następowała poprawa zrównoważenia gospodarstw rolniczych w aspekcie przyrodniczo-środowiskowym. W aspekcie społecznoekonomicznym zwiększanie skali produkcji, wydajności roślin i zwierząt, a także produkcyjności i produktywności ziemi oraz pracy nie powstrzymywały spadku dochodów i konieczne było rosnące wsparcie dopłatami. Sytuacja ekonomiczna rolników w coraz większym stopniu była zależna od wsparcia podatników.
Abstract	The paper aims to analyze changes of sustainability level in countries of UE12 in years 1989-2005 using data collected by European system of agricultural accountancy FADN. In the analyzed period the sustainability of farms was improving considering environmental and natural aspects. Fertilization costs per 1 ha of agricultural area or 1 dt of wheat were falling. Livestock density and grains. share in crops were also decreasing. Only fertilization and pesticides cost per land and crop unit ratios increased. In the same time production scale, crops and livestock output, land and labour profitability were growing. Unfortunately the labour and land profitability adjusted by taxes and surcharges balance declined. Farmers. economic condition has become even more dependent on support from tax payers.
Cytowanie	Sobczyński T. (2008) Zmiany poziomu zrównoważenia gospodarstw rolniczych UE w latach 1989-2005 . implikacje dla Polski .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 94, z. 2: 106-114
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2008_n2_s106.pdf

Autor	Kinga Gruziel, Mirosław Wasilewski
Tytuł	Podatek rolny a podatek dochodowy . konsekwencje zmian dla gospodarstw rolniczych
Title	The farming and income tax in agricultural farms – consequences of changes
Słowa kluczowe	podatek rolny, podatek dochodowy, indywidualne gospodarstwa rolnicze, FADN
Key words	farming tax, income tax, agricultural individual farms, FADN
Abstrakt	Przedstawiono koncepcję i konsekwencje finansowe zastąpienia podatku rolnego podatkiem dochodowym w indywidualnych gospodarstwach rolniczych. Badaniami objęto gospodarstwa rolnicze funkcjonujące w systemie FADN z regionu Mazowsze i Podlasie. Gospodarstwa klasyfikowano według kryterium powierzchni UR oraz typu rolniczego.
Abstract	The elaboration presents the idea and consequences of replacement the farming tax with the income tax in agricultural farms of different types in .Mazowsze and Podlasie. region. It was ascertained that agricultural type as well as area of cropland in principle diversify dependences between previously existing charge of the tax farming and the possible income tax. In agricultural farms with the .Milk. type only in the smallest area group did not appear the income from the taxation, on the condition of introduction the allowance and exception tax. In remaining area groups with the same agricultural type the income tax was considerably higher from the farming tax. All farmers from agricultural .Granivores type of farms would pay the income-tax which was also considerably higher than the farming tax. In these farms was made a note of growing charge of the income-tax with relation to the farming tax, which goes together with decreasing area of cropland. Whereas in farms of .Mixed crops and livestock. agricultural type in most of area groups did not ascertain income from the taxation or the amount of farming tax was higher from the income tax. Together with introducing the income tax in agricultural farms it should be taken under consideration consequences for district budgets in investigated region.
Cytowanie	Gruziel K., Wasilewski M. (2008) Podatek rolny a podatek dochodowy . konsekwencje zmian dla gospodarstw rolniczych .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 94, z. 2: 115-129
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2008_n2_s115.pdf

Autor	Piotr Sulewski
Tytuł	Powierzchnia użytków rolnych a efektywność gospodarsw rodzinnych
Title	Utilized agricultural area and efficiency of family farms
Słowa kluczowe	efektywność gospodarstw, powierzchnia gospodarstwa, metoda DEA
Key words	efficiency, farm area, DEA method
Abstrakt	W artykule przedstawiono analizę efektywności gospodarstw indywidualnych w zależności od powierzchni użytków rolnych. Badanie przeprowadzono z zastosowaniem metody DEA. Analiza wykazała, że gospodarstwa większe osiągają wyższą efektywność skali, podczas gdy mniejsze jednostki cechuje wyższa czysta efektywność techniczna. Wskaźniki łącznej efektywności technicznej osiągnęły najwyższą wartość w gospodarstwach największych.
Abstract	The main aim of the study was to compare the technical efficiency of farm production depending on farm size measured by Utilized Agricultural Area. The efficiency was computed by applying Data Envelopment Analysis (DEA). The research showed that more technically efficient were farms with bigger area. In case of smaller farms the main factor of inefficiency was too small size while in case of bigger farms the main component of inefficiency was to low pure technical efficiency. The research exposed the need for improvement management skills as well as increase of farms size.
Cytowanie	Sulewski P. (2008) Powierzchnia użytków rolnych a efektywność gospodarsw rodzinnych .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 94, z. 2: 130-135
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2008_n2_s130.pdf

Autor	Ludwik Wicki
Tytuł	Wykorzystanie postępu odmianowego w produkcji zbóż w polskim rolnictwie
Title	Influence of biological improvements gained in new varieties on yields and production of cereals in Poland
Słowa kluczowe	postęp biologiczny, postęp techniczny w rolnictwie, transfer innowacji, negatywny szok strony popytowej
Key words	biological progress, technical progress in agriculture, innovation transfer, negative demand-side shock
Abstrakt	Celem opracowania jest określenie stopnia wykorzystania potencjału plonowania odmian zbóż w produkcji rolniczej w Polsce w okresie 1970-2007. Stwierdzono, że poziom wykorzystania postępu w plonowaniu wprowadzanego w nowych odmianach był relatywnie niski. Wynosił on od 7% dla jęczmienia jarego do 80% dla pszenicy. średnio było to 55%. Wynikiem takiego wykorzystania było zwiększenie luki plonowania z 40 do 55% w analizowanym okresie. Stwierdzono, że główną przyczyną niskiego wykorzystania potencjalnej produktywności odmian było ograniczanie poziomu nawożenia mineralnego w latach 90., a zmniejszanie luki technologicznej może pozwalać na wzrost produkcji nawet o 20-30% bez wzrostu nakładów.
Abstract	This paper presents results of estimates of utilization of cereals species potential productivity in Polish agriculture in 1970-2007. Series of yield indicators were employed to ascertain the level of species potential utilization. The results gained shows that the potential of yielding bringing by new varieties was weak utilized in production. The lowest level, only 7% was observed for spring barley and the highest, 80 percent for winter wheat, while for all cereals average it was 55%. Between 1970 and 2007 yield gap rose from 40 to 55%. The main reason of yields declining was dramatically low use of mineral fertilizer after 1990. The analysis suggest that it is possible to increase of cereals production in Poland by about 20-30% if farmers will avoid many inaccuracies in production technology.
Cytowanie	Wicki L. (2008) Wykorzystanie postępu odmianowego w produkcji zbóż w polskim rolnictwie .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 94, z. 2: 136-146
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2008_n2_s136.pdf

Autor	Aleksandra Chlebicka
Tytuł	Efekty współpracy producentów owoców i warzyw w obszarze kosztów i uzyskiwanych cen
Title	The effects of cooperation between fruits and vegetable producers in the area of costs and obtained prices
Słowa kluczowe	grupy producenckie, owoce i warzywa
Key words	producers. groups, fruit and vegetables
Abstrakt	Celem artykułu jest zaprezentowanie wyników badań, co do możliwości obniżki kosztów produkcyjnych i transakcyjnych oraz uzyskiwania wyższych cen przez grupy producentów owoców i warzyw w porównaniu z kosztami i cenami realizowanymi przez producentów niezrzeszonych. Na podstawie badań określono główne obszary redukcji kosztów. Analizie poddano również poziom cen realizowanych przez grupy producenckie i producentów niezrzeszonych.
Abstract	The aim of the paper was to analyze producers. groups capabilities in terms of production and transaction costs reduction and receiving higher prices comparing to individual farmers. Using data from empirical researches main areas of costs reduction were identified. Level of prices received by producer groups and individual farmers was analyzed. Analysis of fruit and vegetable group marketing in terms of performed costs and prices is crucial to assess costs and benefits of producer group’s membership. Producers groups performed lower costs of using sorting and packing equipment, buying production materials, implementing quality systems and cooperative storing than individual farmers. Reduction of transaction costs was also substantial, especially in terms of time spent on negotiations sale conditions, risk of getting the lowest prices, costs of finding buyers. Selling produce via producers. groups also enabled producers-members to receive higher prices.
Cytowanie	Chlebicka A. (2008) Efekty współpracy producentów owoców i warzyw w obszarze kosztów i uzyskiwanych cen .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 94, z. 2: 186-191
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2008_n2_s186.pdf

Autor	Agnieszka Biernat-Jarka
Tytuł	Ocena zmian płatności bezpośrednich Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej
Title	Evaluation of changes of direct payments within the Common Agricultural Policy of European Union
Słowa kluczowe	Wspólna Polityka Rolna, budżet, Unia Europejska, płatności bezpośrednie
Key words	Common Agricultural Policy, budget, European Union, direct payments
Abstrakt	W artykule dokonano przeglądu Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem płatności bezpośrednich. Autorka podjęła próbę oceny proponowanych zmian na lata 2013-2020 z punktu widzenia Polski. Obecnie w krajach członkowskich UE toczy się dyskusja w zakresie zmian budżetu UE, zmniejszenia wydatków na pierwszy filar WPR, a także zwiększenia wydatków na rozwój obszarów wiejskich (II filar). Ważną kwestię poddaną dyskusji są zasady współzależności i modulacji, a także koncepcja refinansowania części wydatków na płatności bezpośrednie z budżetów krajowych poszczególnych państw członkowskich.
Abstract	The aim of this paper was to analyze the changes of direct payments of the CAP. During the last 15 years the CAP has changed in response to pressures from the European society and its evolving economy. The 2003 reform marked a new phase in this process, introducing decoupled direct payments, via the Single Payment Scheme, in most sectors of the first pillar of CAP and strengthening Rural Development policy in the second pillar. In the direct aid system we need to seek ways to make the system simpler and more efficient for farmers. To do so, Member States will be given the opportunity to change their implementation models by moving towards a flatter rate of aid. The linkage between the payments that farmers receive and the farmers obligations in the areas of environmental protection, human, animal and plant health as well as animal welfare has also to be made clearer for farmers
Cytowanie	Biernat-Jarka A. (2008) Ocena zmian płatności bezpośrednich Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 4(19), z. : 36-41
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2008_T4(19)_n_s36.pdf