Wyniki wyszukiwania

Autor	Arkadiusz Gralak
Tytuł	Wdrażanie modelu gospodarczego opartego na obiegu zamkniętym w biogospodarce
Title	Implementing a Closed-Loop Economic Model in the Bioeconomy
Słowa kluczowe	biogospodarka, gospodarka w obiegu zamkniętym, biogospodarka cyrkularna, cyrkularne modele biznesowe
Key words	bioeconomy, circular economy, circular bioeconomy, circular business models
Abstrakt	Wdrażanie rozwiązań z zakresu biogospodarki cyrkularnej jest zagadnieniem złożonym. Wymaga to dobrej znajomości koncepcji, różnych procesów gospodarki o obiegu zamkniętym i ich oczekiwanych skutków dla sektorów oraz łańcuchów wartości. Jednak badania nad gospodarką o obiegu zamkniętym wydają się być fragmentaryczne w różnych dyscyplinach i często istnieją różne perspektywy interpretacji tego pojęcia i powiązanych aspektów, które należy ocenić. Niniejszy artykuł zawiera przegląd literatury na temat biogospodarki i gospodarki o obiegu zamkniętym w celu lepszego zrozumienia tej koncepcji, a także jej różnych wymiarów i oczekiwanych skutków. Celem artykułu jest zarysowanie koncepcji biogospodarki o obiegu zamkniętym wraz z przedstawieniem głównych uwarunkowań jej wdrażania. Przedstawiono wybrane inicjatywy polityczne na rzecz wdrażania koncepcji gospodarki o obiegu zamkniętym w sektorze biogospodarki oraz modele biznesowe dedykowane dla rozwiązań biogospodarczych.
Abstract	Implementing circular bioeconomy solutions is a complex issue. It requires a good knowledge of the concepts, the different processes of the circular economy and their expected impacts on sectors and value chains. However, research on the circular economy appears to be fragmented across disciplines and there are often different perspectives on the interpretation of the concept and related aspects to be assessed. This article reviews the literature on bioeconomy and closed-loop economy to better understand the concept, as well as its different dimensions and expected impacts. The aim of the article is to outline the concept of a circular bioeconomy along with a presentation of the main considerations for its implementation. Selected policy initiatives for the implementation of the closed-loop bioeconomy concept in the bioeconomy sector and business models dedicated to bioeconomy solutions are presented.
Cytowanie	Gralak A. (2021) Wdrażanie modelu gospodarczego opartego na obiegu zamkniętym w biogospodarce.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 21(36), z. 3: 24-40
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2021_T21(36)_n3_s24.pdf

Autor	Linda Groma, Lasma Licite-Kurbe
Tytuł	IMPORTANCE OF SOCIAL ENTREPRENEURSHIP IN PRESERVING NATURAL CAPITAL IN LATVIA
Title
Słowa kluczowe	social entrepreneurship, sustainable entrepreneurship, environment
Key words
Abstrakt	With the increasing focus being placed on climate problems, the role of social entrepreneurship in the protection of nature and the environment becomes increasingly important in the world. The activities specified in the Sustainable Development Strategy of Latvia about the preservation of natural capital are performed by several social enterprises. The research aims to identify the role of social enterprises in performing the activities specified in the Sustainable Development Strategy of Latvia. The research has found that the Latvia 2030 strategy emphasizes the importance of fostering entrepreneurship about the preservation of natural capital as well as promoting sustainable lifestyle activities. The mentioned activities are relevant to social enterprises that are engaged in preserving and protecting the environment, as social entrepreneurs not only contribute to green entrepreneurship but also make significant investments in education and informing the public, as well as in the development of innovative entrepreneurship
Abstract
Cytowanie	Groma L., Licite-Kurbe L.
HTML	wersja html
Pełny tekst	ESARE_2021_n5_s44.pdf

Autor	Barbara Wieliczko
Tytuł	Federalizm fiskalny i środowiskowy a polityka rolna
Title	Fiscal and Environmental Federalism vs. Agricultural Policy
Słowa kluczowe	polityka rolna, federalizm fiskalny, federalizm środowiskowy, skuteczność polityki, efektywność polityki
Key words	agricultural policy, fiscal federalism, environmental federalism, policy effectiveness, policy efficiency
Abstrakt	Stworzenie przez państwo skutecznej i efektywnej polityki rolnej jest niezmiernie trudnym zadaniem. Wydaje się, że zaprojektowanie właściwego zestawu instrumentów staje się tym trudniejsze im większego obszaru dotyczy. Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, jak wielką rolę w tworzeniu i realizacji polityki rolnej w UE powinna odgrywać Komisja Europejska, a jak dużą rządy poszczególnych państw członkowskich. Odpowiedź na to pytanie bazuje na osiągnięciach teorii federalizmu fiskalnego i federalizmu środowiskowego. Artykuł opiera się na przeglądzie literatury oraz analizie optymalnego z punktu widzenia celów polityki rolnej zakresu kompetencji administracji publicznej w tworzeniu i wdrażaniu polityki rolnej przy uwzględnieniu aktualnych wyzwań stojących przed rolnictwem. Uzyskane wyniki pozwalają określić, jak zoptymalizować podział zadań związanych z polityką rolną między szczeblami administracji, co umożliwia wdrażanie skuteczniejszej i efektywniejszej polityki rolnej.
Abstract	The creation of an effective and efficient agricultural policy by the state is an extremely difficult task. It seems that designing proper agricultural policy becomes more difficult the larger the area. The aim of the article is to try to answer the question of what role in the creation and implementation of agricultural policy in the EU should be played by the European Commission, and by individual Member States. The answer to this question is based on the theories of fiscal and environmental federalism. The article is based on a review of literature and analysis of the optimal scope of public administration's competences in the creation and implementation of agricultural policy. The obtained results allow to determine how to optimize the division of tasks related to the agricultural policy between the levels of administration, which enables the implementation of a more effective and more efficient agricultural policy.
Cytowanie	Wieliczko B. (2019) Federalizm fiskalny i środowiskowy a polityka rolna.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 19(34), z. 1: 144-152
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2019_T19(34)_n1_s144.pdf

Autor	Piotr Dubicki, Piotr Kułyk
Tytuł	Uwarunkowania zachowań konsumentów na rynku żywności ekologicznej
Title	Determinants of Consumer Behavior on the Organic Food Market
Słowa kluczowe	świadomość ekologiczna, żywność ekologiczna, zachowania konsumentów
Key words	the ecological awareness, organic food, consumer behaviour
Abstrakt	Poznanie zmieniających się potrzeb konsumentów jest ważnym elementem budowania przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa. Celem artykułu jest przedstawienie zachowań konsumentów na lokalnym rynku produktów ekologicznych. W artykule przedstawiono zagadnienia związane z rynkiem żywności ekologicznej. Zdefiniowano i scharakteryzowano pojęcie produktu ekologicznego, omówiono kontrolę i certyfikację produkcji ekologicznej oraz czynniki wpływające na jakość żywności i popyt na produkty ekologiczne. Przeprowadzono badanie ankietowe na rynku lokalnym mające na celu scharakteryzowanie uwarunkowań zachowań konsumentów na rynku żywności ekologicznej. Na podstawie przeprowadzonych badań ankietowych i analizy danych statystycznych można zauważyć, że współczesny konsument jest świadomy tego co kupuje. Jakość i skład produktu to najważniejsze czynniki, które wpływają na podejmowane przez nich decyzję. Konsumenci coraz częściej rezygnują z konsumpcji żywności tradycyjnej na korzyść produktów ekologicznych.
Abstract	Understanding the changing needs of consumers is an important element of building a competitive advantage of the company. The aim of the article is to present consumer behavior on the local market of organic products. The article presents issues related to the organic food market. The concept of organic product was defined and characterized, control and certification of organic production as well as factors affecting food quality and demand for organic products were discussed. In addition, a survey was conducted on the local market to show the determinants of consumer behaviour on the organic food market. Based on the surveys carried out and the analysis of statistical data, it can be seen that the modern consumer is aware of what he is buying. The quality and composition of the product are the most important factors that influence the decision they make. Consumers are increasingly giving up the consumption of traditional food in favor of organic products.
Cytowanie	Dubicki P., Kułyk P. (2019) Uwarunkowania zachowań konsumentów na rynku żywności ekologicznej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 19(34), z. 1: 79-87
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2019_T19(34)_n1_s79.pdf

Autor	Wojciech Florkowski, Anna Klepacka
Tytuł	The Wood Pellet Sector: Barriers to Growth and Opinions of Manufacturers in Poland
Title	The Wood Pellet Sector: Barriers to Growth and Opinions of Manufacturers in Poland
Słowa kluczowe	renewable energy, wood pellet stoves, raw material, imports, quality, rural household
Key words	renewable energy, wood pellet stoves, raw material, imports, quality, rural household
Abstrakt	Biomass is a major source of renewable energy in the EU and Poland, stimulating the growth of the wood pellet sector. Wood pellet demand is stimulated by a complex interaction of market forces and policies including EU climate, energy, and environmental regulations, Poland’s program to improve air quality, and subsidies for the replacement of inefficient stoves used by households. This article focuses on the growth of the wood pellet industry, imports and exports in Poland, and wood pellet quality and use by households. The main issues faced by the EU wood pellet sector between 2013 and 2016 are further considered in the context of opinions of Polish wood pellet manufacturers. Industry opinions were collected in response to an open-ended question that probed for the main issues faced by wood pellet producers during the survey implemented by the authors in 2019. Respondents identified difficulties in obtaining raw material for pellet production and poor pellet quality as major problems. Although the majority did not feel concerned about competition from imported wood pellets, a small number of respondents viewed such competition as a problem reflecting the reversal of decreasing imports in 2017. Overall, the domestic wood pellet industry can be expected to grow because of increasing pressure to expand the use of renewable energy and will be driven by the household sector switching to more efficient, wood burning stoves. Additionally, the expanding area of private Polish forests may become a source of much-needed raw material for wood pellet manufacturing.
Abstract	Biomass is a major source of renewable energy in the EU and Poland, stimulating the growth of the wood pellet sector. Wood pellet demand is stimulated by a complex interaction of market forces and policies including EU climate, energy, and environmental regulations, Poland’s program to improve air quality, and subsidies for the replacement of inefficient stoves used by households. This article focuses on the growth of the wood pellet industry, imports and exports in Poland, and wood pellet quality and use by households. The main issues faced by the EU wood pellet sector between 2013 and 2016 are further considered in the context of opinions of Polish wood pellet manufacturers. Industry opinions were collected in response to an open-ended question that probed for the main issues faced by wood pellet producers during the survey implemented by the authors in 2019. Respondents identified difficulties in obtaining raw material for pellet production and poor pellet quality as major problems. Although the majority did not feel concerned about competition from imported wood pellets, a small number of respondents viewed such competition as a problem reflecting the reversal of decreasing imports in 2017. Overall, the domestic wood pellet industry can be expected to grow because of increasing pressure to expand the use of renewable energy and will be driven by the household sector switching to more efficient, wood burning stoves. Additionally, the expanding area of private Polish forests may become a source of much-needed raw material for wood pellet manufacturing.
Cytowanie	Florkowski W., Klepacka A. (2019) The Wood Pellet Sector: Barriers to Growth and Opinions of Manufacturers in Poland.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 19(34), z. 4: 9-18
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2019_T19(34)_n4_s9.pdf

Autor	Mieczysław Babalski, Aleksander Ciępka, Denise Dostatny, Wiesław Podyma
Tytuł	Obecne użytkowanie dawnych gatunków pszenic
Title	Current Use of Ancient Wheats
Słowa kluczowe	samopsza, płaskurka, uprawa
Key words	einkorn, emmer, cultivation
Abstrakt	Spośród uprawianych przez człowieka roślin, ze względów ekonomicznych i rolniczych zboża są najważniejszą grupą roślin uprawnych. Zboża, a zwłaszcza wyrabiany z nich chleb, są głównym i podstawowym produktem spożywczym na świecie. Pradawne gatunki oplewionych pszenic samopszy (Triticum monococcum) i płaskurki (Triticum dicoccum), od momentu ich udomowienia, stanowiły przez tysiąclecia podstawę diety człowieka. Było tak do momentu upowszechnienia się pszenicy zwyczajnej. W niektórych regionach świata są uprawiane do dzisiaj, a ze względu na rosnącą popularność zdrowej żywności rośnie ponowne zainteresowanie tymi dawnymi zbożami. Wiąże się to z dostosowaniem technik ich uprawy do warunków współczesnego rolnictwa konwencjonalnego i ekologicznego. W niniejszym artykule zostały omówione wyniki badań nad agrotechniką ekologicznej uprawy dawnych gatunków pszenic: samopszy i płaskurki. Pszenice oplewione są odporne na różne czynniki stresu biotycznego i abiotycznego i mogą być uprawiane w słabych warunkach glebowych, co zapewnia rolnikowi przewagę nad innymi uprawami. Daje to również producentom możliwość zagospodarowania niewykorzystanych nisz na rynku.
Abstract	Within plants grown by human being, in economical and agronomical point of view, cereals are the most important group of crops. Cereals, especially bread made of them, are major staple food in the world. For thousands years, from the moment of their domestication, ancient species of hulled wheats, like einkorn (Triticum monococcum) and emmer (Triticum dicoccum), were basic part of people diet. It was so until modern wheats (Triticum aestivum) became popular. In some world regions ancient wheats are cultivated nowadays. Adapting their farming techniques to modern agriculture and organic farming is related with increasing popularity of healthy eating. Results of organic farming techniques and cultivation research of einkorn and emmer are being presented in this article. Hulled wheats are tolerant to various biotic as well as abiotic stress conditions and can be grown in poor soil condition providing the farmer an advantage to take the crop. This also opens opportunities for manufacturers to seek the untapped market.
Cytowanie	Babalski M., Ciępka A., Dostatny D., Podyma W. (2019) Obecne użytkowanie dawnych gatunków pszenic.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 19(34), z. 4: 31-46
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2019_T19(34)_n4_s31.pdf

Autor	Jerzy Bieńkowski, Małgorzata Holka
Tytuł	Environmental Assessment of the Life Cycle of Bovine Compound Feeds from a Feed Milling Plant in a Large Commercial Farm in Wielkopolska Region, Poland
Title	Environmental Assessment of the Life Cycle of Bovine Compound Feeds from a Feed Milling Plant in a Large Commercial Farm in Wielkopolska Region, Poland
Słowa kluczowe	environment, life cycle analysis, impact category indicator, compound feed, feed mill, Poland
Key words	environment, life cycle analysis, impact category indicator, compound feed, feed mill, Poland
Abstrakt	In recent years, the importance of environmental threats associated with intensive livestock production has been emphasized. Compound feeds make up a part of the animal production chain. A complete assessment of the animal production system with regard to environmental criteria is therefore impossible without considering the environmental consequences of feed production. The goal of this research is to fill the gap in an environmental assessment of production processes of compound feeds in Poland. The study presents an assessment of production impacts of bovine compound feeds according to Life Cycle Analysis (LCA) methodology. The data for analysis were based on the set of information obtained from the feed milling plant located in a commercial agricultural enterprise in the Wielkopolska region in the years 2015-2016. An inventory table of inputs was prepared in relation to the functional unit of 1 ton of compound feeds and two phases of production processes, i.e. upstream and core. For average compound feed, the impact category indicators for the global warming potential, acidification, eutrophication, photochemical ozone formation, consumption of mineral resources, fossil fuel resources and the emission of the respirable particles were respectively: 605.9 kg CO2 eq, 8.73 kg SO2 eq, 3.32 kg PO4 eq, 0.73 kg ethylene eq, 3.4x10-3 kg antimony eq, 5141.1 MJ and 2.25 kg PM2.5 eq. The upstream phase had the greatest effect on investigated impacts, while the core processes phase had a relatively low impact on environmental threats. It is recommended to broaden the scope of the research for a larger group of feed milling plants with more complex manufacturing processes, with a more branched supply structure and a wide range of compound feeds for different animal types. The obtained data can be a valuable source base in prospective analyses of the life cycle of various animal products in Poland.
Abstract	In recent years, the importance of environmental threats associated with intensive livestock production has been emphasized. Compound feeds make up a part of the animal production chain. A complete assessment of the animal production system with regard to environmental criteria is therefore impossible without considering the environmental consequences of feed production. The goal of this research is to fill the gap in an environmental assessment of production processes of compound feeds in Poland. The study presents an assessment of production impacts of bovine compound feeds according to Life Cycle Analysis (LCA) methodology. The data for analysis were based on the set of information obtained from the feed milling plant located in a commercial agricultural enterprise in the Wielkopolska region in the years 2015-2016. An inventory table of inputs was prepared in relation to the functional unit of 1 ton of compound feeds and two phases of production processes, i.e. upstream and core. For average compound feed, the impact category indicators for the global warming potential, acidification, eutrophication, photochemical ozone formation, consumption of mineral resources, fossil fuel resources and the emission of the respirable particles were respectively: 605.9 kg CO2 eq, 8.73 kg SO2 eq, 3.32 kg PO4 eq, 0.73 kg ethylene eq, 3.4x10-3 kg antimony eq, 5141.1 MJ and 2.25 kg PM2.5 eq. The upstream phase had the greatest effect on investigated impacts, while the core processes phase had a relatively low impact on environmental threats. It is recommended to broaden the scope of the research for a larger group of feed milling plants with more complex manufacturing processes, with a more branched supply structure and a wide range of compound feeds for different animal types. The obtained data can be a valuable source base in prospective analyses of the life cycle of various animal products in Poland.
Cytowanie	Bieńkowski J., Holka M. (2019) Environmental Assessment of the Life Cycle of Bovine Compound Feeds from a Feed Milling Plant in a Large Commercial Farm in Wielkopolska Region, Poland.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 19(34), z. 1: 22-36
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2019_T19(34)_n1_s22.pdf

Autor	Antoni Faber, Zuzanna Jarosz, Aleksandra Król
Tytuł	Wpływ zmian klimatu na efektywność wykorzystywania azotu oraz jego straty
Title	The Impact of Climate Change on the Efficiency of Nitrogen Use and its Losses
Słowa kluczowe	zmiany klimatu, plony, efektywność, azot, straty
Key words	climate change, yield, NUE, nitrogen, losses
Abstrakt	Celem badań było określenie przewidywanych plonów, efektywności wykorzystania N (NUE), wymywania N, emisji N2O i NH3 w zależności od zmian klimatu do 2050 r. Badania wykonano, z zastosowaniem modelu DNDC, dla okresów lat 1991-2010, 2011-2030 i 2031-2050 oraz 10 lokalizacji w Polsce. W symulacjach uwzględniono zmianowanie roślin: kukurydza na ziarno – jęczmień jary – rzepak ozimy – pszenica ozima, które uprawiano na glebach lekkich, średnich i ciężkich, przy nawożeniu wynoszącym odpowiednio: 140, 90, 160 i 120 kg N ha-1. Stwierdzono, że zmiany klimatu przyczynić się mogą do wzrostów plonów kukurydzy na ziarno (6-43%) i rzepaku ozimego (2-8%), spadków plonów pszenicy ozimej (od -18 do -5%) oraz nieistotnych zmian w plonach jęczmienia jarego. NUE wzrośnie w uprawie kukurydzy (2-17%), zmaleje w uprawach pszenicy ozimej (3-22%) i jęczmienia jarego (3-17%) oraz nie ulegnie zmianie w przypadku rzepaku ozimego. Zmiany NUE oraz straty N nie wpływały na konieczność zmniejszenia dawek azotu w przyszłej uprawie badanych roślin.
Abstract	The aim of the study was to determine the expected yields, the efficiency of N (NUE) use, N leaching, N2O and NH3 emissions depending on climate change until 2050. The research was carried out using the DNDC model for the years 1991-2010, 2011-2030 and 2031-2050 as well as 10 locations in Poland. In the simulations, the crop rotation were considered: maize for grain - spring barley - winter rape - winter wheat, which was grown on light, medium and heavy soils, with fertilization of, respectively: 140, 90, 160 and 120 kg N ha-1. It was found that climate change can contribute to increase in the yield of maize (6-43%) and winter rape (2-8%), decreases in winter wheat yield (from -18 to -5%) and negligible changes in yields of spring barley. NUE will increase in the cultivation of maize (2-17%), it will decrease in winter wheat (3-22%) and spring barley (3-17%) crops and will not change in the case of winter oilseed rape. NUE changes and N losses did not affect the need to reduce nitrogen doses in the future cultivation of the studied plants.
Cytowanie	Faber A., Jarosz Z., Król A. (2019) Wpływ zmian klimatu na efektywność wykorzystywania azotu oraz jego straty.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 19(34), z. 1: 37-46
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2019_T19(34)_n1_s37.pdf

Autor	Antoni Faber, Zuzanna Jarosz, Tomasz Żyłowski
Tytuł	Weryfikacja możliwości redukcji emisji amoniaku dla różnych praktyk aplikacji gnojowicy w Polsce
Title	Verification of the Possibilities to Reduce Ammonia Emission for Various Slurry Application Practices in Poland
Słowa kluczowe	rolnictwo, gnojowica, amoniak, emisje, ograniczenie emisji
Key words	agriculture, slurry, ammonia, emission, emission reduction
Abstrakt	Rolnictwo polskie zobowiązane jest do redukcji emisji amoniaku (NH3), w stosunku do 2005 r., o 1% corocznie w latach 2020-29 oraz o 17% corocznie od 2030 r. Znaczącym źródłem emisji jest stosowanie gnojowicy. W Polsce aplikuje się ją głównie rozbryzgowo na powierzchnię pola i przyoruje po 4-24 godzinach od aplikacji. W pracy zastosowano model ALFAM2 do scharakteryzowania emisji NH3 z rozbryzgowego stosowania gnojowicy w zależności od specyficznych dla Polski: dawek gnojowicy, jej suchej masy, temperatury powietrza, prędkości wiatru, opadów oraz pH gnojowicy. W stosunku do emisji NH3 z gnojowicy stosowanej na powierzchnię pola oszacowano emisje powstające przy aplikacji gnojowicy za pomocą wężów wleczonych, wężów z redlicami oraz aplikacji do otwartych szczelin, płytko doglebowo i głęboko doglebowo. Na podstawie uzyskanych wyników oszacowano wielkości redukcji emisji dla podstawowych praktyk jej aplikacji.
Abstract	Polish agriculture is obliged to reduce ammonia (NH3) emissions, compared to 2005, by 1% annually in 2020-29 and by 17% annually from 2030. A significant source of emissions is the use of slurry. In Poland, it is mainly broadcast on the field surface and incorporated 4-24 hours after application. The ALFAM2 model was used to characterize the NH3 emissions from the slurry broadcast depending on the specific parameters for Poland: doses of slurry, its dry matter, air temperature, wind speed, precipitation and the pH of the slurry. In relation to the NH3 emission from the slurry applied broadcast to the field surface, the emissions resulting from the application of slurry by trailing hoses, trailing shoe, open slot injection, shallow and deep injection were estimated. On the basis of the obtained results, the emission reduction values were estimated for the basic practices of its application.
Cytowanie	Faber A., Jarosz Z., Żyłowski T. (2019) Weryfikacja możliwości redukcji emisji amoniaku dla różnych praktyk aplikacji gnojowicy w Polsce.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 19(34), z. 2: 31-40
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2019_T19(34)_n2_s31.pdf

Autor	Małgorzata Błażejowska, Waldemar Gostomczyk
Tytuł	Warunki tworzenia i stan rozwoju spółdzielni i klastrów energetycznych w Polsce na tle doświadczeń niemieckich
Title	Conditions for the Creation and State of Development of Cooperatives and Energy Clusters in Poland Compared with Germany
Słowa kluczowe	spółdzielnie energetyczne, klastry energii, energia odnawialna, rozwój lokalny
Key words	energy co-operatives, energy clusters, renewable energy, local development
Abstrakt	W polityce energetycznej wykorzystywane są różne formy organizacyjne. Na szczeblu lokalnym i regionalnym doskonale sprawdzają się spółdzielnie energetyczne i klastry energii. Ich główne zalety to: uspołecznienie procesu wytwórczego, łączenie celów społecznych i ekonomicznych oraz korzystny wpływ na poprawę stanu środowiska naturalnego. Celem artykułu było rozpoznanie warunków i stanu rozwoju spółdzielni energetycznych i klastrów energii w Polsce i ich wpływu na rozwój lokalny oraz całego sektora energetycznego na tle doświadczeń niemieckich. W Niemczech funkcjonuje najwięcej spółdzielni energetycznych w Unii Europejskiej. Prowadzą one do rozwoju na szeroką skalę energetyki obywatelskiej, w której integrują się interesy wytwórców i konsumentów energii. Przeprowadzona analiza pozwoliła wywnioskować, że spółdzielnie energetyczne powinny mieć elastyczne struktury wynikające z lokalnych potrzeb i możliwości, zaczynając od spółdzielni socjalnych do struktur funkcjonujących w formie klastrów o zasięgu regionalnym.
Abstract	In energy policy, various organizational forms are used. At local and regional levels, energy cooperatives and energy clusters are perfect. Their main advantages are: socialization of the production process, combining social and economic goals and a beneficial effect on the improvement of the natural environment. The aim of the article was to recognize the conditions and state of development of energy cooperatives and energy clusters in Poland and their impact on local development and the entire energy sector as compared with similar activities in Germany. Germany has the largest number of energy cooperatives that operate in the European Union. They lead to the development of civic energy in which the interests of energy producers and consumers are integrated on a large scale. The conducted analysis led to the conclusion that energy cooperatives should have flexible structures resulting from local needs and possibilities, starting from social cooperatives to structures functioning in the form of regional clusters
Cytowanie	Błażejowska M., Gostomczyk W. (2018) Warunki tworzenia i stan rozwoju spółdzielni i klastrów energetycznych w Polsce na tle doświadczeń niemieckich.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 20-32
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n2_s20.pdf

Autor	Andrzej Czyżewski, Jakub Staniszewski
Tytuł	Zrównoważona intensyfikacja rolnictwa jako kombinacja efektywności nakładów ekonomicznych i środowiskowych
Title	Sustainable Intensification of Agriculture as the Composition of Economic Productivity and Environmental Pressure Measures
Słowa kluczowe	zrównoważona intensyfikacja, rolnictwo, ekoefektywność, DEA, Malmquist, TFP
Key words	sustainable intensification, agriculture, eco-efficiency, DEA, Malmquist, TFP
Abstrakt	W artykule zaprezentowano alternatywną koncepcję pomiaru zrównoważonej intensyfikacji (SI), opartą o pomiar efektywności z wykorzystaniem metody DEA, indeksu TFP Malmquista oraz miar odległości euklidesowej i kątowej. Proponowany miernik pozwala określić dynamikę procesu zrównoważonej intensyfikacji, z uwzględnieniem pierwotnego poziomu efektywności nakładów ekonomicznych i ekoefektywności. Zastosowane rozwiązanie pozwala częściowo zniwelować problem ważenia poszczególnych wymiarów zrównoważonego rozwoju. Metodę zastosowano do pomiaru SI w krajach Unii Europejskiej w latach 2005-2013. Uzyskane wyniki potwierdzają występowanie tego procesu w większości krajów oraz przeciętnie w całej UE. Szczególnie szybko postępował on wśród krajów Europy środkowo-wschodniej oraz wśród krajów skandynawskich. Zmiany niezgodne z koncepcją zrównoważonej intensyfikacji postępowały natomiast w krajach Beneluksu oraz na Wyspach Brytyjskich, gdzie następowała poprawa produktywności środowiskowej, kosztem produktywności nakładów ekonomicznych.
Abstract	The paper presents an alternative method of sustainable intensification (SI) measurement. It is based on efficiency analysis using DEA method, Malmquist TFP index and Euclidean and angular distance measurements. The proposed measure makes it possible to determine the dynamics of the process of sustainable intensification, taking into account the base level of economic and eco-efficiency. Applied solution partially eliminates the problem of weighing the various dimensions of sustainable development. The method was used to measure SI in the European Union countries in 2005-2013. Obtained results confirm the presence of this process in most countries and on average in the whole EU. It was particularly fast among the countries of Central and Eastern Europe and among the Scandinavian countries. Changes that were not in line with the SI concept, occurred in the Benelux countries and in the British Isles, where environmental productivity improved, diminishing economic productivity.
Cytowanie	Czyżewski A., Staniszewski J. (2018) Zrównoważona intensyfikacja rolnictwa jako kombinacja efektywności nakładów ekonomicznych i środowiskowych.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 3: 80-90
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n3_s80.pdf

Autor	Andrzej Czyżewski, Jakub Staniszewski
Tytuł	Dylematy operacjonalizacji paradygmatu zrównoważonego rozwoju rolnictwa z wykorzystaniem pojęcia ekoefektywności
Title	Dilemmas of the Operationalisation of the Sustainable Agriculture Development Paradigm with Eco-Efficiency Measures
Słowa kluczowe	rolnictwo, zrównoważona intensyfikacja, ekoefektywność, produktywność środowiskowa, DEA
Key words	agriculture, sustainable intensification, eco-efficiency, environmental productivity, DEA
Abstrakt	W artykule poruszony zostaje problem metodycznych uwarunkowań operacjonalizacji paradygmatu zrównoważonego rozwoju rolnictwa z wykorzystaniem koncepcji ekoefektywności i metody obwiedni danych, DEA. Na podstawie przeglądu literatury zidentyfikowano dylematy przed jakimi staje badacz przyjmujący te perspektywę badawczą. Choć zastosowanie omawianych metod pozwala na ograniczenie problemów związanych z doborem wag i punktu odniesienia, a także różnych jednostek, w których wyrażone są nakłady i efekty działalności rolniczej, wymaga jednocześnie, przyjęcia założenia o nieuwzględnianiu w badaniach czynnika losowego i homogeniczności badanej grupy podmiotów, a także o wymienności nakładów kapitałowych i środowiskowych oraz istnieniu instytucjonalnych ograniczeń nadmiernej eksploatacji zasobów ekologicznych.
Abstract	The article discusses the methodical problems of operationalization of the agriculture sustainable development with the use of the eco-efficiency concept and the DEA method. On the basis of the literature review, dilemmas faced by the researcher adopting this research perspective have been identified. Although the application of these methods allows to reduce the problems related to the selection of weights and reference points, as well as various units in which the inputs and effects of agricultural activity are expressed, at the same time it requires the assumption that: 1) the research will not take into account a random factor; 2) the analysed group of entities is homogenous; 3) exists interchangeability of capital and environmental inputs; 4) exist institutional limitations of over-exploitation of environmental resources.
Cytowanie	Czyżewski A., Staniszewski J. (2018) Dylematy operacjonalizacji paradygmatu zrównoważonego rozwoju rolnictwa z wykorzystaniem pojęcia ekoefektywności.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 44-56
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n2_s44.pdf

Autor	Arkadiusz Piwowar
Tytuł	The Consumption of Mineral Fertilizers and Herbicides in Poland Against the Background of the European Union
Title	The Consumption of Mineral Fertilizers and Herbicides in Poland Against the Background of the European Union
Słowa kluczowe	low carbon agriculture, mineral fertilizers, plant protection products, Poland
Key words	low carbon agriculture, mineral fertilizers, plant protection products, Poland
Abstrakt	The popularity of fertilizers and plant protection treatments with chemical preparations is based, among other factors, on their ease of use and fast effects. This paper presents an analysis of the consumption of selected agrochemicals in EU-28 agriculture in type and spatial arrangement. The main aim of the article is to present changes in the examined scope, including the identification of Poland's rank in the consumption of selected agrochemicals against the background of European Union countries. According to the analysis, the consumption of mineral fertilizers and herbicides in Poland is one of the highest in Europe. Due to potential threats to human health and life and environmental risks, special attention should be paid to agricultural practices with regard to the use of agrochemicals.
Abstract	The popularity of fertilizers and plant protection treatments with chemical preparations is based, among other factors, on their ease of use and fast effects. This paper presents an analysis of the consumption of selected agrochemicals in EU-28 agriculture in type and spatial arrangement. The main aim of the article is to present changes in the examined scope, including the identification of Poland's rank in the consumption of selected agrochemicals against the background of European Union countries. According to the analysis, the consumption of mineral fertilizers and herbicides in Poland is one of the highest in Europe. Due to potential threats to human health and life and environmental risks, special attention should be paid to agricultural practices with regard to the use of agrochemicals.
Cytowanie	Piwowar A. (2018) The Consumption of Mineral Fertilizers and Herbicides in Poland Against the Background of the European Union.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 1: 194-202
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n1_s194.pdf

Autor	Jerzy Kopiński
Tytuł	Ocena zmian organizacyjno-produkcyjnych w polskim rolnictwie w kontekście wybranych oddziaływań środowiskowych
Title	Assessment of Organizational and Production Changes in Polish Agriculture in the Context of Selected Environmental Impacts
Słowa kluczowe	zmiany organizacyjno-produkcyjne, produkcja rolnicza, oddziaływanie środowiskowe
Key words	organizational-production changes, agricultural production, environmental impact
Abstrakt	W pracy dokonano oceny zmian organizacyjnych i produkcyjności w polskim rolnictwie w kontekście wybranych oddziaływań środowiskowych, tj. salda bilansu azotu brutto. Dla wskazania zachodzących tendencji porównywano zmiany pomiędzy okresem lat 2002-2004 a latami 2014-2016. Badania wykazały, że mimo różnokierunkowych zmian m.in. powierzchni poszczególnych roślin uprawnych i pogłowia gatunków zwierząt inwentarskich, kształtowanych głównie przez uwarunkowania ekonomiczne, presja środowiskowa ze strony prowadzonej produkcji rolniczej w Polsce uległa zmniejszeniu. Nastąpiło to, w procesie intensyfikowania produkcji rolniczej przeciętnie w skali kraju. Zjawisko to świadczy o poprawie efektywności gospodarowania azotem w Polsce.
Abstract	The paper presents the assessment of organizational and productivity changes in Polish agriculture in the context of selected environmental impacts, i.e. the gross nitrogen balance. To indicate trends, changes between research from 2002-2004 and 2014-2016 were compared. Studies have shown that despite multi-directional changes in the area of particular crop plants and livestock husbandry animals, which have been shaped mainly by economic conditions, environmental pressure from agricultural production has decreased. This occurred despite the process of intensifying average agricultural production on a national scale. This phenomenon shows the improvement of nitrogen efficiency in Poland.
Cytowanie	Kopiński J. (2018) Ocena zmian organizacyjno-produkcyjnych w polskim rolnictwie w kontekście wybranych oddziaływań środowiskowych.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 4: 284-294
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n4_s284.pdf

Autor	Michał Borowy, Martin Dahl, Dariusz Gozdowski, Arkadiusz Weremczuk
Tytuł	System monitoringu masowych szkód w uprawach rolnych wywołanych anomaliami pogodowymi w Polsce – propozycja udoskonalenia
Title	Monitoring system of mass damage to agricultural crops due to weather anomalies in Poland – a proposal for improvement
Słowa kluczowe	ryzyko ubezpieczeniowe, ubezpieczenie upraw, ubezpieczenia rolne, innowacje
Key words	insurance risk, crop insurance, agricultural insurance, inn
Abstrakt	Każdego roku w polskim rolnictwie występują straty wywołane niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi. Szacowanie wielkości szkód tradycyjnymi metodami jest zbyt czasochłonne, może trwać nawet kilka miesięcy, co utrudnia wypłatę odszkodowań i zmniejsza zaufanie do krajowego systemu ubezpieczeń. W artykule zaproponowano nowoczesną metodę monitoringu umożliwiającą skrócenie tego okresu do kilku dni, przy jednoczesnym zwiększeniu jakości oraz dokładności danych. Zaproponowane rozwiązanie jest w pełni wykonalne i ma uzasadnienie ekonomiczne. Pozwala bowiem o wiele szybciej i z większą precyzją planować wydatki ze środków publicznych w przypadku wystąpienia negatywnych skutków anomalii pogodowych.
Abstract	Every year in Polish agriculture there are losses caused by adverse weather phenomena. Estimating the amount of damage by traditional methods is too time-consuming; it can take up to several months, which makes it difficult to pay compensation and reduces confidence in the national insurance system. The article proposes a modern monitoring method that allows shortening this period to several days, while increasing the quality and accuracy of the data. The proposed solution is fully feasible and has economic justification. It allows for much faster and more precise planning of public spending in case of negative effects of weather anomalies.
Cytowanie	Borowy M., Dahl M., Gozdowski D., Weremczuk A. (2018) System monitoringu masowych szkód w uprawach rolnych wywołanych anomaliami pogodowymi w Polsce – propozycja udoskonalenia.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 124: 79-91
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2018_n124_s79.pdf

Autor	Jerzy Bieńkowski, Radosław Dąbrowicz, Małgorzata Holka, Janusz Jankowiak
Tytuł	Carbon Footprint of Beef Cattle in a Conventional Production System: a Case Study of a Large-Area Farming Enterprise in the Wielkopolska Region
Title	Carbon Footprint of Beef Cattle in a Conventional Production System: a Case Study of a Large-Area Farming Enterprise in the Wielkopolska Region
Słowa kluczowe	carbon footprint, beef production, emission of greenhouse gases, life cycle assessment, agriculture
Key words	carbon footprint, beef production, emission of greenhouse gases, life cycle assessment, agriculture
Abstrakt	Animal production is a significant source of greenhouse gas (GHG) emissions. One of the major challenges in sustainable management is to mitigate the effects of climate change by reducing GHG emissions. The diversity of animal production systems and accompanying diversification of technological processes, mean that specific production effects can be obtained at different levels of GHG emissions. The aim of the study was to determine the carbon footprint (CF) of beef cattle grown in a conventional system (i.e. indoor confinement). The research was carried out on the beef cattle farm belonging to a large-area enterprise, Długie Stare Ltd. The beef cattle production system consisted of the following subsystems: a basic breeding herd (consisting of suckler cows, replacement heifers and calves up to 6.5 months), breeding heifers, breeding bulls and fattening bulls. The method of life cycle analysis (LCA) in the stages from "cradle-to-farmgate" was used to assess the GHG emissions associated with the production of beef cattle. The average CF in the entire beef cattle production system was 25.43 kg of CO2 kg-1 of live weight of marketed cattle, while in the individual subsystems of basic breeding herd, breeding heifers, breeding bulls and fattening bulls, the CF (after GHG allocation) was: 11.0 kg CO2 eq., 34.30 kg CO2 eq., 27.32 and 25.40 kg CO2 eq., respectively. GHG emissions associated with young calves staying in the cow-calf pairs until weaning (in the period from 0-6.5 months), had a decisive influence on the final CF in each of the subsystems of beef cattle production. The second important factor directly affecting the CF was GHG emissions related to methane (CH4) enteric fermentation and manure management. Knowledge of factors affecting the CF structure allows better identification of critical areas in production processes with high GHG emission potential. Information on the CF of beef cattle and beef meat responds to a wider societal demand for the ecological characteristics of market products, which ultimately contributes to improving their market competitiveness.
Abstract	Animal production is a significant source of greenhouse gas (GHG) emissions. One of the major challenges in sustainable management is to mitigate the effects of climate change by reducing GHG emissions. The diversity of animal production systems and accompanying diversification of technological processes, mean that specific production effects can be obtained at different levels of GHG emissions. The aim of the study was to determine the carbon footprint (CF) of beef cattle grown in a conventional system (i.e. indoor confinement). The research was carried out on the beef cattle farm belonging to a large-area enterprise, Długie Stare Ltd. The beef cattle production system consisted of the following subsystems: a basic breeding herd (consisting of suckler cows, replacement heifers and calves up to 6.5 months), breeding heifers, breeding bulls and fattening bulls. The method of life cycle analysis (LCA) in the stages from "cradle-to-farmgate" was used to assess the GHG emissions associated with the production of beef cattle. The average CF in the entire beef cattle production system was 25.43 kg of CO2 kg-1 of live weight of marketed cattle, while in the individual subsystems of basic breeding herd, breeding heifers, breeding bulls and fattening bulls, the CF (after GHG allocation) was: 11.0 kg CO2 eq., 34.30 kg CO2 eq., 27.32 and 25.40 kg CO2 eq., respectively. GHG emissions associated with young calves staying in the cow-calf pairs until weaning (in the period from 0-6.5 months), had a decisive influence on the final CF in each of the subsystems of beef cattle production. The second important factor directly affecting the CF was GHG emissions related to methane (CH4) enteric fermentation and manure management. Knowledge of factors affecting the CF structure allows better identification of critical areas in production processes with high GHG emission potential. Information on the CF of beef cattle and beef meat responds to a wider societal demand for the ecological characteristics of market products, which ultimately contributes to improving their market competitiveness.
Cytowanie	Bieńkowski J., Dąbrowicz R., Holka M., Jankowiak J. (2018) Carbon Footprint of Beef Cattle in a Conventional Production System: a Case Study of a Large-Area Farming Enterprise in the Wielkopolska Region.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 3: 23-35
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n3_s23.pdf

Autor	Antoni Faber, Zuzanna Jarosz
Tytuł	Modelowanie bilansu węgla organicznego w glebie oraz emisji gazów cieplarnianych w skali regionalnej oraz w Polsce
Title	Modeling of Soil Organic Carbon Balance and Greenhouse Gas Emissions on a Regional Scale and in Poland
Słowa kluczowe	gleba, węgiel organiczny, sekwestracja, gazy cieplarniane
Key words	soil, organic carbon, sequestration, greenhouse gases
Abstrakt	Celem pracy były symulacje uproszczonego bilansu węgla oraz pochłaniania i emisji gazów cieplarnianych (CO2, CH4, N2O) dla scharakteryzowania potencjału mitygacji zmian klimatu w rolniczym użytkowaniu gruntów ornych. Symulacje wykonywano przy użyciu modelu DNDC dla województw i Polski z użyciem dwudziestoletnich serii danych meteorologicznych. Stwierdzono, że system uprawy płużnej ze zbiorem resztek pożniwnych (a) powodować będzie w Polsce emisję netto tych gazów wynoszącą 0,203 t CO2 ekw. ∙ ha-1 ∙ r-1. Natomiast system uprawy uproszczonej z pozostawieniem na polu resztek pożniwnych (b) oraz system uprawy płużnej z regularnym stosowaniem obornika i zbiorem resztek pożniwnych (c) pochłaniać będą CO2 w ilościach wynoszących odpowiednio: 1,225 i 0,172 t CO2 ekw. ∙ ha-1 ∙ r-1. Uzyskane wyniki sugerują, że w perspektywie średnioterminowej (20 lat), badane systemy uprawy mogą być uznane za praktyki mitygujące zmiany klimatu. Zastosowanie systemów uprawy w pożądanej proporcji w stosunku do areału gruntów ornych w Polsce mogłoby pozwolić na średnie pochłanianie gazów cieplarnianych rzędu 0,556 t CO2 ekw.∙ha 1∙r-1.
Abstract	The aim of the work was simulations of soil organic carbon balances as well as absorption and emission of greenhouse gases (CO2, CH4, N2O) to characterize the mitigation potential of climate change in agricultural use of arable land. Simulations were performed using the DNDC model for voivodships and Poland using a twenty-year series of meteorological data. It was found that the plow cultivation system with the harvest residue (a) will cause in Poland a net emission of these gases amounting to 0.203 t CO2 eq∙ha-1∙y-1. On the other hand, the reduced tillage system leaving crop residues on the field (b) and the tillage system with the regular application of manure and harvest residues (c) will absorb CO2 in amounts: 1.225 and 0.172 t CO2 eq∙ha-1∙y-1 respectively. The obtained results suggest that in the medium-term (20 years) the studied cultivation systems may be recognized as practices mitigating climate change. The use of cultivation systems in the desired proportion in relation to the area of arable land in Poland could give an average greenhouse gas absorption of 0.556 t CO2 eq∙ha 1∙y 1.
Cytowanie	Faber A., Jarosz Z. (2018) Modelowanie bilansu węgla organicznego w glebie oraz emisji gazów cieplarnianych w skali regionalnej oraz w Polsce.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 3: 102-112
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n3_s102.pdf

Autor	Antoni Faber, Zuzanna Jarosz
Tytuł	Modelowanie emisji podtlenku azotu i amoniaku w skali regionalnej oraz w Polsce
Title	Modeling of Emission of Nitrous Oxide and Ammonia on a Regional Scale and in Poland
Słowa kluczowe	azot, bilans, emisja, podtlenek azotu, amoniak
Key words	nitrogen, balance, emission, nitrous oxide, ammonia
Abstrakt	Celem badań była weryfikacja przyjętych w krajowych inwentaryzacjach emisji gazów cieplarnianych współczynników emisji bezpośredniej N2O i NH3 oraz oszacowanie emisji bezpośredniej i pośredniej N2O w systemach uprawy zwiększających sekwestrację węgla. Symulacje wykonywano przy użyciu modelu DNDC dla województw i Polski z użyciem dwudziestoletnich serii danych meteorologicznych. Stwierdzono, że symulowana emisja bezpośrednia podtlenku azotu dla Polski była zgodna z przyjętym współczynnikiem emisji. Symulowana emisja amoniaku była większa od przyjętego współczynnika emisji. Zastosowanie w symulacjach systemów uprawy zwiększających sekwestrację węgla organicznego, takich jak uprawa konserwująca oraz nawożenie obornikiem, zwiększało: wymycie i spływ powierzchniowy azotu oraz emisję bezpośrednią i pośrednią N2O. Wzrost tych emisji powinien być skompensowany z naddatkiem przyrostem ilości sekwestrowanego węgla organicznego w glebie, jeśli bilans emisji gazów cieplarnianych ma być ujemny.
Abstract	The aim of the research was to verify the N2O direct and NH3 emission factors adopted in national inventories, and to estimate the direct and indirect N2O emissions in cultivation systems increasing carbon sequestration. Simulations were performed using the DNDC model for NUTS2 and Poland with the use of twenty-year series of meteorological data. It was found that the simulated direct emission of nitrous oxide for Poland was in line with the adopted emission factor. The simulated ammonia emission was greater than the assumed emission factor. Use in simulations of cultivation systems increasing the sequestration of organic carbon, such as conservation system and conventional system with manure fertilization, increased: surface leaching and runoff of nitrogen as well as direct and indirect N2O emission. The increase of these emissions must be compensated with an allowance increase in the amount of sequestered organic carbon in the soil if the greenhouse gas emissions balance is to be negative.
Cytowanie	Faber A., Jarosz Z. (2018) Modelowanie emisji podtlenku azotu i amoniaku w skali regionalnej oraz w Polsce.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 70-81
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n2_s70.pdf

Autor	Łukasz Kozar
Tytuł	Sektor energetyczny, a wyzwania zrównoważonego rozwoju – analiza przestrzennego zróżnicowania sytuacji w UE w oparciu o wybrane wskaźniki
Title	Energy sector and the challenges of sustainable development – analysis of spatial differentiation of the situation in the EU based on selected indicators
Słowa kluczowe	zrównoważony rozwój, odnawialne źródła energii, sektor energetyczny, efektywność energetyczna
Key words	sustainable development, renewable energy sources, energy sector, energy efficiency
Abstrakt	W artykule przedstawiono wybrane kwestie aktualnie poruszane w zakresie zrównoważonego rozwoju w Unii Europejskiej, a związane jednocześnie z sektorem energetycznym. Stąd też została omówiona problematyka zasobooszczędności oraz efektywności energetycznej, produkcji energii z odnawialnych źródeł, czy też wykluczenia społecznego wywołanego brakiem dostępności do źródeł energii po przystępnej cenie. Poza analizą literatury przedmiotu został przedstawiony ranking krajów Unii Europejskiej (UE-28) pod względem poziomu rozwoju sektora energetycznego w kontekście problematyki zrównoważonego rozwoju. W tym celu przeprowadzono wielowymiarową analizę porównawczą przy użyciu wybranych w toku analizy teoretycznej 8 wskaźników dotyczących aspektów społecznych, gospodarczych i środowiskowych związanych z rozwojem sektora energetycznego. Zakres czasowy analizy obejmował 2016 r. (dostępność danych). Źródłem wartości przyjętych zmiennych był Eurostat. Przeprowadzone analizy wykazały, iż najlepszą sytuacją w zakresie sektora energetycznego na tle ogółu przebadanych państw cechowała się Dania.
Abstract	The article presents selected issues currently discussed in the field of sustainable development in the European Union, and related at the same time to the energy sector. Therefore, the issues of resource efficiency and energy efficiency, energy production from renewable sources, or social exclusion caused by the lack of access to affordable energy sources were discussed. In addition to the analysis of the literature on the subject, the ranking of the European Union countries (EU-28) in terms of the level of development of the energy sector in the context of sustainable development was presented. For this purpose, a multidimensional comparative analysis was carried out using 8 indicators selected in the course of theoretical analysis concerning social, economic and environmental aspects related to the development of the energy sector. The time scope of the analysis covered 2016 (data availability). The source of values of the adopted variables was Eurostat. The analyzes carried out showed that the best situation in the energy sector compared to all of the countries surveyed was characterized by Denmark.
Cytowanie	Kozar Ł. (2018) Sektor energetyczny, a wyzwania zrównoważonego rozwoju – analiza przestrzennego zróżnicowania sytuacji w UE w oparciu o wybrane wskaźniki.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 3: 173-186
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n3_s173.pdf

Autor	Mirosława Witkowska-Dąbrowska
Tytuł	Wyposażenie obszarów wiejskich w systemy odprowadzania ścieków na przykładzie gmin powiatu olsztyńskiego
Title	SEWAGE DISCHARGE SYSTEMS IN RURAL AREAS, A CASE STUDY OF THE MUNICIPALITIES IN THE DISTRICT OF OLSZTYN
Słowa kluczowe	obszary wiejskie, systemy odprowadzania ścieków, przydomowe oczyszczalnie ścieków, kanalizacja, wodociągi
Key words	rural areas, wastewater management systems, home wastewater treatment plants, sewers, waterworks
Abstrakt	W artykule zaprezentowano zmiany stanu wyposażenia obszarów wiejskich powiatu olsztyńskiego ziemskiego w systemy odprowadzania ścieków bytowych, ze szczególnym uwzględnieniem przydomowych oczyszczalni ścieków. Dane pochodziły z zasobów GUS-BDL. Obliczono udział ludności korzystającej z wodociągów i kanalizacji oraz zaprezentowano liczbę komunalnych oczyszczalni ścieków. Dane dotyczące przydomowych oczyszczalni ścieków i zbiorników bezodpływowych przeanalizowano na 1000 mieszkańców oraz na 100 km2 powierzchni. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że wyposażenie w systemy odprowadzania ścieków rośnie. Szczególnie korzystnie rośnie liczba przydomowych oczyszczalni ścieków i nie spada liczba bezodpływowych zbiorników. Jest to wynikiem rosnącej liczby gospodarstw domowych i mieszkańców zwłaszcza w gminach otaczających Olsztyn.
Abstract	The purpose of the study was to evaluate, in a local approach, the state of supply of rural areas in a rural district with household wastewater management systems, with the focus on home wastewater treatment plants. The study covered the rural areas of the district of Olsztyn. The data, which were acquired from the Bank of Local Data, were processed through basic mathematical transformations and statistical measures. The structure and intensity indices were calculated per 1,000 residents. Large differences were found in the access to linear infrastructure and to individual systems of wastewater discharge. The results showed a constant increase in the number of home wastewater treatment plants and septic tanks due to the constant influx of people to villages lying around the town of Olsztyn. In contrast to studies conducted on a regional scale, no decrease in the number of septic tanks was observed correlated with the growing number of home wastewater treatment plants. A possible reason can be the specific environmental conditions and protection of inland waters, which limit possible locations of home wastewater treatment plants.
Cytowanie	Witkowska-Dąbrowska M. (2018) Wyposażenie obszarów wiejskich w systemy odprowadzania ścieków na przykładzie gmin powiatu olsztyńskiego .Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 105, z. 1: 58-67
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2018_n1_s58.pdf