Wyniki wyszukiwania

Autor	Teresa Miś
Tytuł	Specyficzne uwarunkowania prowadzenia gospodarstw przez młodych rolników
Title	Specifi c Conditions for Farm Management by Young Farmers
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The project aimed at studying basic functional conditions for farms managed by young farmers. It showed that young farmers have been active and susceptible to changes, with consequential farm modernization. In their own opinions, the most important internal barriers in farm development are the shortage of own financial means, too small farm area and poor farm outfit with fixed assets. The most often indicated major factors dominating among external, farm-independent barriers were: too high prices of essential farm-production necessities, inflow of food products from abroad and problems experienced in sales of farm products and services. For an effective farm modernization process, young farmers need support from the institutional environment, including that by advisory and financial institutions, payment agencies, non-governmental organizations and local self-governments
Cytowanie	Miś T. (2009) Specyficzne uwarunkowania prowadzenia gospodarstw przez młodych rolników.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 75: 149-160
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2009_n75_s149.pdf

Autor	Anna Wasilewska
Tytuł	Wyposażenie i efektywność środków trwałych w gospodarstwach indywidualnych o różnych typach produkcyjnych
Title	Equipment and effi ciency of fi xed assets in various production types of farms
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The paper presents changes of equipment and efficiency of fixed assets in relation to the financial outcomes of farms classified to various production types. The statistical base for the above analysis was the data from FADN system. Therefore analysed sample of farms was representative in aspect of production types in Poland. The research concerned farms which sold their production on the market. In this context the outcomes of analysis could lead to the improvements of farms’ organization in various types.
Cytowanie	Wasilewska A. (2009) Wyposażenie i efektywność środków trwałych w gospodarstwach indywidualnych o różnych typach produkcyjnych.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 78: 223-235
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2009_n78_s223.pdf

Autor	Elżbieta Szymańska
Tytuł	Struktura kapitału w gospodarstwach trzodowych o różnej wielkości ekonomicznej
Title	The capital structure in pigs holdings of different economic size
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The paper aims to present the capital structure in pigs holdings of different economic size. A research was made in the holdings which produced 100 and more porkers per year and accordingly participated in Farm Data Accountancy Network in years 2004–2006. Holdings were divided into the two groups in accordance to the economic size (large and very large). It results from the research that holdings of different economic size differed in their efficiency of land, labor, capital and level of net debt. In the first group share of loan capital amounted to 17.0% but in second one– to 23.0%. As for the structure of loans, the majority of them were long and medium- term ones. These loans were fully secured with fixed assets. Loan capital led to the efficiency of own capital, especially in case of larger holdings. This group was characterized with higher labor efficiency and fixed assets, and more financial means was invested
Cytowanie	Szymańska E. (2009) Struktura kapitału w gospodarstwach trzodowych o różnej wielkości ekonomicznej.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 76: 41-51
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2009_n76_s41.pdf

Autor	Grażyna Klamecka-Roszkowska
Tytuł	Finansowanie działalności innowacyjnej w podlaskich przedsiębiorstwach
Title	The financing innovation activities in Podlasie area
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	Innovation in companies is a large degree which depends on their financial resources. It influenced both the use of companies’ ideas concerning new choices and new technologies as well as the access of the external sources of innovation i.e. the purchase of license and modern fixed assets or the employment of highly-paid specialists. The purpose of this study is the discussion of the questionnaires results about financing innovation activities. The research has been carried out on 575 enterprises which conduct their activity in Podlasie area. The elaboration is a part of wider work, which aim was monitoring the Regional Innovation Strategy of Podlasie voivodeship.
Cytowanie	Klamecka-Roszkowska G. (2009) Finansowanie działalności innowacyjnej w podlaskich przedsiębiorstwach.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 76: 73-84
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2009_n76_s73.pdf

Autor	Paweł Kasztelan
Tytuł	Substytucja czynników produkcji w wielkoobszarowych przedsiębiorstwach rolniczych
Title	Substitution of production factors in the large scale agricultural companies
Słowa kluczowe	czynniki produkcji, substytucja czynników, wielkoobszarowe przedsiębiorstwa rolnicze
Key words	production factors, substitution, large scale agricultural companies
Abstrakt	W opracowaniu zaprezentowano zmiany w zakresie wyposażenia wielkoobszarowych przedsiębiorstw rolniczych w podstawowe czynniki produkcji oraz zagadnienia związane z ich substytucją. Największe zmiany zaobserwowano w zakresie substytucji pracy kapitałem, które wyrażały się przede wszystkim wzrostem technicznego uzbrojenia pracy. Procesom, tym towarzyszył wzrost produkcji, który umożliwił popraw ę uzyskiwanych wyników w zakresie produktywności ziemi i pracy.
Abstract	Article presents changes in the basic production assets in the large scale agricultural companies and its substitution. The most significant changes were observed in the level of capital invested in the fixed assets, which has been systematically increased. At the same time when the labor endowments decreased, its costs started to rise. An increase in the technical labor equipment was accompanied by the labor efficiency and capital productivity enlargement. Land endowments remained at the same level
Cytowanie	Kasztelan P. (2009) Substytucja czynników produkcji w wielkoobszarowych przedsiębiorstwach rolniczych.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 3: 174-181
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2009_n3_s174.pdf

Autor	Mirosław Helta
Tytuł	Zastosowanie metody DEA do opracowania rankingu efektywności spółek Agencji Nieruchomości Rolnych w 2006 roku
Title	Application of DEA method to compile the efficiency ranking of Agricultural Property Agency’s companies in 2006
Słowa kluczowe	metoda DEA, super efektywność DEA, ranking gospodarstw
Key words	DEA method, super efficiency, ranking of farms
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono ranking efektywności technicznej spółek Agencji Nieruchomości Rolnych w 2006 r. Ranking opracowano dla 59 spółek ANR przy wykorzystaniu odmiany metody DEA . superefektywności DEA, stosując w badaniach miary efektywności zorientowane na nakłady oraz podejście zakładające zmienne efekty skali (VRS). Najwyższe pozycje w rankingu efektywności technicznej zajęty spółki: Hodowla Zarodowa Kietrz (big), Małopolska Hodowla Buraka Pastewnego (355,9%), Hodowla Roślin Ogrodniczych w Broniszach (202,4%).
Abstract	This article presents the ranking of the technical efficiency of the Agricultural Property Agency’s companies in 2006. Ranking was developed for the 59 APA’s companies using a variety of DEA method . super efficiency of DEA, using an input-oriented measure of efficiency and the variable effects of scale (VRS). Model of company adopted for the calculation consisted one effect and four inputs. The effect in the model was y . total amount of sale returns and payments (thousand PLN). Inputs: x1 . costs of materials and energy (thousand PLN), x2 . value of fixed assets (thousand PLN) , x3 . gross wages (thousand PLN) , x4 . agricultural area (hectares). The highest ranking positions: Hodowla Zarodowa Kietrz (big), Małopolska Hodowla Buraka Pastewnego (355.9%), Hodowla Roślin Ogrodniczych Bronisze (202.4%).
Cytowanie	Helta M. (2009) Zastosowanie metody DEA do opracowania rankingu efektywności spółek Agencji Nieruchomości Rolnych w 2006 roku.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 3: 107-111
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2009_n3_s107.pdf

Autor	Marzena Chmielewska, Magdalena Mądra
Tytuł	Wskaźniki kosztowe w indywidualnych gospodarstwach rolniczych
Title	COST INDICATORS IN INDIVIDUAL AGRICULTURAL FARMS
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The paper presents the cost-analysis carried out in agricultural farms in relation to cropland area and the level of debts. The analysis were conducted for 2005. The researches were executed for individual agricultural farms in Mazowsze and Podlasie regions. The highest participation of production costs in revenues was noticed in farms with the smallest cropland area and the lowest level of debts. This results in higher cost absorption of the agriculture production, as well as the lack of modern machines which could contribute to decrease of production costs. In the smallest farms, which have had high level of debts, the production cost in relation to work counted per hour was the highest, which is due to work engagement of whole farmer’s family. The participation of farming costs in amount of all costs was decreasing together with the height cropland area. The highest participation of depreciation in production costs was observed in the group of the smallest farms, which owns very depreciated fixed assets
Cytowanie	Chmielewska M., Mądra M. (2008) Wskaźniki kosztowe w indywidualnych gospodarstwach rolniczych.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 64: 201-213
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2008_n64_s201.pdf

Autor	Piotr Bórawski
Tytuł	Ocena składników bilansu majątkowego przedsiębiorstw na przykładzie województwa warmińsko-mazurskiego
Title	EVALUATION OF BALANCE SHEET’S COMPONENTS OF ENTERPRISES ON THE EXAMPLE OF WARMIA AND MAZURY VIOVODSHIP
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The paper aims to present structure of balance sheets and financial ratios for of selected group of small and medium sized enterprises from Warmia and Mazury Viovodship. A particular attention was paid to changes which took part in balance sheets’ components in 2004–2006. The survey has proved the increase of both fixed and current assets. The fixed assets were represented by buildings (64%), technical equipment (22.1%) and land (8.2%)
Cytowanie	Bórawski P. (2008) Ocena składników bilansu majątkowego przedsiębiorstw na przykładzie województwa warmińsko-mazurskiego.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 64: 215-225
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2008_n64_s215.pdf

Autor	Dariusz Kusz
Tytuł	Inwestycje rzeczowe w wybranych gospodarstwach rolniczych o różnych kierunkach gospodarczych
Title	TANGIBLE INVESTMENTS IN SELECTED FARMS WITH DIFFERENT RANGE OF PRODUCTION
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	This study presents and evaluates investment activity regarding fixed assets in selected farms with different range of production. It has been stated that the main reasons to invest in selected farms were: improvement of production quality, reduction of costs, improvement of organization of production, increase of income and in swine and milk farms – increase of the volume of production. Those reasons of investments may prove the need to strengthen the market position as well as to improve the financial position of examined farms. Realized tangible investments aimed mainly for modernization and development and part of them had reconstructive character. The character of investments together with the investment reasons may show that the main investment targets are: the cost reduction, increase of production capacity and improvement of financial situation
Cytowanie	Kusz D. (2008) Inwestycje rzeczowe w wybranych gospodarstwach rolniczych o różnych kierunkach gospodarczych.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 67: 33-44
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2008_n67_s33.pdf

Autor	Henryk Runowski
Tytuł	Tendencje zmian w ekonomice przedsiębiorstw hodowlanych w latach 1997-2007
Title	TENDENCIES IN ECONOMICS OF BREEDING COMPANIES IN THE YEARS 1997-2007
Słowa kluczowe	przedsiębiorstwa wielkoobszarowe, spółki hodowlane, ekonomika, wskaźniki oceny.
Key words	large area companies, breeding companies, economics, indicators of results
Abstrakt	W artykule przedstawiono sytuację ekonomiczno-finansową przedsiębiorstw hodowli roślin i zwierząt Agencji Nieruchomości Rolnych w latach 1997-2007. Przeanalizowano kształtowanie się wskaźników wydajności pracy, płynności finansowej, zyskowności, sprawności działania oraz zadłużeni
Abstract	The paper aims to present the financial and economic situation of plant and animal breeding companies owned by the Agency of Agricultural Property. The research period cover the years 1997- 2007 and the analysis were conducted for 51 companies. There were analyzed indicators of labour efficiency, financial liquidity, effectiveness of activity, profitability and indebtedness. Accordingly the areas of the activity of the researched companies were analyzed. The results show that in case of almost all indicators, besides indicator of debt payment and return of fixed assets, there was a positive tendency.
Cytowanie	Runowski H. (2008) Tendencje zmian w ekonomice przedsiębiorstw hodowlanych w latach 1997-2007 .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 95, z. 1: 158-165
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2008_n1_s158.pdf

Autor	Elżbieta Szymańska
Tytuł	Dochodowość gospodarstw trzodowych o różnych systemach produkcyjnych w Polsce po integracji z UE
Title	Profitability of pig farms characterized by different production systems after Polish accession to the EU
Słowa kluczowe	gospodarstwa trzodowe, system produkcji, dochód rolniczy
Key words	swine farms, production system, farm income
Abstrakt	Celem badan było określenie poziomu dochodów rolniczych w gospodarstwach prowadzących chow trzody chlewnej w rożnych systemach: otwartym lub zamkniętym. Analizę objęto wszystkie gospodarstwa, które produkowały 100 i więcej tuczników rocznie oraz prowadziły rachunkowość w ramach polskiego FADN w latach 2004-2006. Z badań wynika, że z większą specjalizacje gospodarstw wiązały się mniejsze nakłady czynników produkcji. W strukturze kosztów produkcji żywca wieprzowego największy udział stanowiły koszty pasz. Wyższy poziom dochodu rolniczego osiągnięto w gospodarstwach o zamkniętym systemie chowu trzody chlewnej. W tej grupie odnotowano także wyższą dochodowość pracy i środków trwałych. Gospodarstwa te posiadały także wyższą zdolność do samofinansowania działalności i tworzenia oszczędności w porównaniu z gospodarstwami o otwartym systemie produkcji.
Abstract	The aim of the research was to analyze the level of profitability of pig farms characterized by different production systems: opened or closed. Analysis was made for all farms which produced 100 and more porkers per year and maintained accountancy within the Polish FADN in years 2004- 2005. The research shows that the higher specialization was connected with lower input of production factors. The costs structure of pigs for slaughter production was characterized by the highest share of fodder costs. Higher farm income was achieved in farms with closed production system. In this group higher profitability of labour and fixed assets was noted too. These farms had bigger capacity for saving and self-financing in comparison with farms that followed the open system of production.
Cytowanie	Szymańska E. (2008) Dochodowość gospodarstw trzodowych o różnych systemach produkcyjnych w Polsce po integracji z UE.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 4(19), z. : 434-443
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2008_T4(19)_n_s434.pdf

Autor	Lucyna Błażejczyk-Majka, Krzysztof Maciejewski
Tytuł	Wyposażenie w czynniki wytwórcze oraz efektywność ich wykorzystania w gospodarstwach UE
Title	Productive factors and efficiency of their utilization in the EU farms
Słowa kluczowe	czynniki wytwórcze, efektywność siły roboczej, rolnictwo, UE.
Key words	productive factors, labour efficiency, agriculture, EU.
Abstrakt	Celem niniejszego opracowania jest analiza wyposażenia w czynniki wytwórcze nowych regionów na tle regionów starej Unii Europejskiej, a także analiza wyposażenia w siłę roboczą, ziemię oraz kapitał w zależności od siły ekonomicznej gospodarstw. Stwierdzono, że regiony państw nowoprzyjętych w wyniku rozszerzenia UE w 2004 r., w tym również Polski, odznaczają się niskim poziomem wielkości ekonomicznej gospodarstwa, nie przekraczającym 20 ESU. Podwojenie wydajności w tych regionach wymaga doinwestowania gospodarstw, zwłaszcza w kapitał obrotowy, w mniejszym stopniu w kapitał trwały.
Abstract	The aim of this study is an analysis of the equipment in productive factors in the new regions against the background of regions in the old EU countries, and also an analysis of equipment in labour force, land and capital depending on the economic size of a farm. The analysis indicated that the regions of the new states (i.e. admitted on May 1, 2004) are characterized by a small economic size of farms, not exceeding 20 ESU. Doubling of labour efficiency in these farms requires very large investments, especially in current assets, to a smaller degree in fixed assets.
Cytowanie	Błażejczyk-Majka L., Maciejewski K. (2008) Wyposażenie w czynniki wytwórcze oraz efektywność ich wykorzystania w gospodarstwach UE.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 4(19), z. : 42-52
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2008_T4(19)_n_s42.pdf

Autor	Kazimierz Łęczycki
Tytuł	Preferencje dla różnych podstaw naliczania płatności (dopłat)bezpośrednich w zależności od zasobów, organizacji i efektów działalności gospodarstw rolniczych (na przykładzie środkowowschodniej Polski)
Title	Dependence of preferences for the calculation base for direct payments on resources, organization and effects of activity in the agricultural homesteads (based on examples from middleeastern Poland)
Słowa kluczowe	gospodarstwo rolnicze, Wspólna Polityka Rolna, dopłaty bezpośrednie do powierzchni, dopłaty bezpośrednie do wielkości produkcji
Key words	homestead, Common Agricultural Policy, straight supplements to surfaces, straight supplements to production’s quantity
Abstrakt	W opracowaniu podjęto próbę określenia wpływu wybranych cech charakteryzujących gospodarstwa rolnicze na preferencję co do podstawy naliczania płatności bezpośrednich do rpolnictwa. Dopłaty bezpośrednie do wielkości produkcji preferowane były przez gospodarstwa, które charakteryzowały: większa powierzchnia użytków rolnych i wartości środków trwałych, wiek kierownika poniżej 46 lat, lepsze wykształcenie oraz większa produkcja końcowa netto na gospodarstwo.
Abstract	An attempt at estimating the influence of farm’s acreage, value of fixed assets and economic results on the preference for alternative bases of affording the agricultural direct payments to farms has been undertaken. Direct payments to production quantity were favourised by homesteads which had bigger surface and bigger value of fixed assets, with manager aged less than 46 and better educated, with bigger final net product per one homestead
Cytowanie	Łęczycki K. (2007) Preferencje dla różnych podstaw naliczania płatności (dopłat)bezpośrednich w zależności od zasobów, organizacji i efektów działalności gospodarstw rolniczych (na przykładzie środkowowschodniej Polski).Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 2(17), z. 2: 389-396
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2007_T2(17)_n2_s389.pdf

Autor	Marta Rusinkiewicz, Mirosław Wasilewski
Tytuł	Prawo bilansowe i MSR/MSSF w kształtowaniu sytuacji finansowej przedsiębiorstwa
Title	Impact of balance law and IAS/IFRS on ? nancial situation of an enterprise
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The paper presents differences between Polish balance law and the IAS/ /IFRS as well as their consequences for the financial situation evaluation of the Provimi-Rolimpex Capital Group. Several divergences between Polish balance law and the IAS/IFRS were found, especially in the fixed and current assets, the profit and loss statement as well as in the ratio analysis. These differences were caused by dissimilar valuation or obligation of reclassifying some assets’ positions to different categories or as a result of decrease or increase of some assets, capital or results. The fixed material assets had the greatest impact on the balance, which amounted 77% of the assets’ changes. The fixed material assets, by change the valuation into the fair value, caused increase of equity value by 75.528 thousand PLN. Employment of the IAS/IFRS resulted in implementation of new biology and fixed assets’ positions. The financial result calculated within the Accounting Act was lower by 1.222 thousand PLN than within the IAS/IFRS. Transformation of the financial declaration within the IAS/IFRS, initially made within the Accounting Act rules, resulted in increase of the sale profitability ratio, decrease of total indebtness and equity indebtness ratios. However, assets and equity profitability as well as the liquidity level decreases. There happened no essential changes regarding management effectiveness ratios
Cytowanie	Rusinkiewicz M., Wasilewski M. (2006) Prawo bilansowe i MSR/MSSF w kształtowaniu sytuacji finansowej przedsiębiorstwa.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 61: 39-54
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2006_n61_s39.pdf

Autor	Mirosław Wasilewski
Tytuł	Kapitał własny a wyniki ekonomiczne przedsiębiorstw rolniczych
Title	Equity versus economic results of agricultural enterprises
Słowa kluczowe	kapitał własny w przedsiębiorstwach rolniczych, płynność finansowa, rentowność i relacje w majątku, dźwignia finansowa, ekonomiczna wydajność pracy
Key words	equity in agricultural enterprises, financial liquidity, profitability and relations in assets, leverage, economic labour effectiveness
Abstrakt	Przedstawiono analizę rentowności majątku i zyskowności ziemi, dźwigni finansowej, ekonomicznej wydajności pracy, płynności finansowej oraz relacji między aktywami obrotowymi i trwałymi w zależności od udziału kapitału własnego w źródłach finansowania przedsiębiorstw rolniczych.
Abstract	The paper presents an analysis of correlation between equity share in agricultural enterprises. financing and their economic situation. Enterprises of the highest equity’s share were usually characterised by the highest land and assets. profitability as well as economic labour effectiveness. One of reasons of such a correlation was appropriate relations kept between rotary and fixed assets. However, the greatest share of equity in financial resources did not always allow to gain the highest capital and land effectiveness, which could be connected with not taking profits from the leverage effect. The assets profitability and the leverage were low in the enterprises, although their growing tendency ought to be evaluated as a positive one. Enterprises of negative equity vale were threatened by loss of quick financial liquidity and they were usually characterised by ineffective use of production resources.
Cytowanie	Wasilewski M. (2006) Kapitał własny a wyniki ekonomiczne przedsiębiorstw rolniczych .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 92, z. 2: 52-61
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2006_n2_s52.pdf

Autor	Jan Zwolak
Tytuł	Dynamika produktywności środków trwałych I ich nakładów inwestycyjnych w rolnictwie, leśnictwie, łowiectwie, rybactwie i rybołówstwie polskim w latach 1999-2002
Title	Fixed assets productivity dynamics and their investment Input in polish agriculture, forestry, fishery and hunting Within 1999-2002
Słowa kluczowe	regresja wieloraka, zmiany przekrojowe, produktywność przeciętna i krańcowa, tempo wzrostu.
Key words	multiple regression, cross-sectional changes, average and marginal productivity, rate growth.
Abstrakt	Wykorzystano metodę regresji wielorakiej do ustalenia produktywności przeciętnej i krańcowej w zasięgu środków trwałych i ich nakładów inwestycyjnych w latach 1999-2002. Oszacowano tempo wzrostu. Wzrost środków trwałych istotnie dynamizował tempo wzrostu wartości dodanej brutto.
Abstract	The paper presents fixed assets shaping both average and marginal productivity and their investment input within 1999-2002. Simultaneously an author shows the average rate growth of gross added value, fixed assets, its investment input and capital resource productivity as well as streams productivity in the analyzed period. This is the base to point economic opportunities of capital streams application in the analyzed system.
Cytowanie	Zwolak J. (2006) Dynamika produktywności środków trwałych I ich nakładów inwestycyjnych w rolnictwie, leśnictwie, łowiectwie, rybactwie i rybołówstwie polskim w latach 1999-2002 .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 92, z. 2: 29-34
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2006_n2_s29.pdf