Wyniki wyszukiwania

Autor	Anna Bischoff, Mirosław Wasilewski
Tytuł	Współpraca w zakresie wymiany informacji podatkowej między Polską a krajami UE
Title	THE COOPERATION IN THE EXCHANGE OF TAX INFORMATION BETWEEN POLAND AND OTHER EU COUNTRIES
Słowa kluczowe	administracja podatkowa, wymiana informacji podatkowej, Biuro Wymiay informacji podatkowej w Koninie, CCN mail
Key words	tax administration, exchange of tax information, central liaison office in Konin, CCN mail
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono zagadnienie wymiany informacji podatkowej między Polską oraz państwami UE. Przedstawiona została podstawa prawna, narzędzia, struktura oraz intensywność wymiany informacji podatkowej. Badania przeprowadzono na podstawie danych statystycznych uzyskanych z BWIP w Koninie oraz informacji zawartych w raporcie przygotowanym dla Komisji Europejskiej w ramach programu Fiscalis 2013. Uwzględnione zostały także informacje zawarte w raportach z kontroli przeprowadzanych przez NIK w latach 2009–2015. Organy administracji podatkowej posiadają narzędzia umożliwiające wymianę informacji w sposób efektywny i usystematyzowany. W badanym okresie wymiana informacji podatkowych ulegała intensyfikacji. Pracownicy polskiej administracji skarbowej wystosowali znacząco więcej zapytań o udzielenie informacji podatkowej, niż ich otrzymali od przedstawicieli państw UE. Wymiana ta jedynie w niewielkim stopniu przyczyniła się do zapobiegania przestępstwom podatkowym. Konieczne jest więc wprowadzenie rozwiązań systemowych, ograniczających nadużycia podatkowe na skalę międzynarodową.
Abstract	The paper presents the problem of the exchange of tax information between Poland and EU countries. Study presents legal basis, tools, structure and intensity of the exchange of tax information. It was based on statistical data obtained from BWIP in Konin and the data contained in the report prepared for the European Commission in the framework of the Fiscalis 2013 program. Study also includes information collected in the reports of the inspections carried out by the NIK in the period of 2009-2015. Study shows that Polish tax authorities have access to the tools allowing to exchange tax information in an efficient and systematic way. During the analyzed period, the exchange of tax information had intensified. Employees of Polish tax administration issued significantly more requests for tax information than they received from representatives of the EU countries. This exchange only to a limited extent contributed to the prevention tax evasion. It is therefore necessary to introduce system solutions reducing tax fraud on an international scale
Cytowanie	Bischoff A., Wasilewski M. (2018) Współpraca w zakresie wymiany informacji podatkowej między Polską a krajami UE.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 19(68): 286-301
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2018_n68_s286.pdf

Autor	Kinga Gruziel, Małgorzata Raczkowska
Tytuł	Ubóstwo i wykluczenie społeczne w Unii Europejskiej w relacji miasto-wieś
Title	POVERTY AND SOCIAL EXCLUSION IN THE EUROPEAN UNION IN URBAN-RURAL RELATIONS
Słowa kluczowe	ubóstwo, granice ubóstwa, wykluczenie społeczne, deprywacja materialna, niska intensywność pracy
Key words	poverty, poverty lines, social exclusion, income, material deprivation, low work intensity
Abstrakt	Artykuł podejmuje zagadnienia odnoszące się do istoty i pomiaru ubóstwa oraz wykluczenia społecznego w dużych miastach oraz na obszarach wiejskich w Unii Europejskiej. Praca została napisana na podstawie przeglądu literatury przedmiotu oraz danych statystycznych Eurostat-u. W części teoretycznej przedstawiono definicje oraz mierniki służące do oceny analizowanych zjawisk społecznych. Uzyskane wyniki potwierdziły wyższy poziom zagrożenia ubóstwem i wykluczeniem społecznym na obszarach wiejskich Wspólnoty. Ponadto w większości krajów unijnych ubóstwo relatywne na wyższym poziomie zaobserwowano na wsi, a głęboką deprywację materialną oraz niską intensywność pracy w dużych aglomeracjach miejskich.
Abstract	The article addresses issues related to measuring poverty and social exclusion in large cities and rural areas of the European Union and examines the essence of these phenomena. It was written on the basis of source literature and statistical data from Eurostat. In the theoretical part, definitions and standards used to assess the analysed social phenomena were presented. The results confirmed that the risk of poverty and social exclusion is higher in rural areas of the European Community. Furthermore, it was noted that in most EU countries relative poverty is higher in rural areas, whereas severe material deprivation and low labour intensity are characteristic of large urban areas.
Cytowanie	Gruziel K., Raczkowska M. (2018) Ubóstwo i wykluczenie społeczne w Unii Europejskiej w relacji miasto-wieś.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 20(69): 172-185
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2018_n69_s172.pdf

Autor	Dorota Janiszewska, Luiza Ossowska
Tytuł	Zatrudnienie a intensywność rolnictwa państw Unii Europejskiej
Title	Employment and Intensity of Agriculture of European Union Countries
Słowa kluczowe	zatrudnienie, intensywność rolnictwa, państwa Unii Europejskiej
Key words	employment, agriculture intensity, European Union countries
Abstrakt	Celem artykułu jest omówienie zatrudnienia w kontekście intensywności w rolnictwie państw Unii Europejskiej na podstawie wybranych cech. Analizę przeprowadzono dla 2016 roku. Badanie przeprowadzono za pomocą analizy skupień. Do analizy przyjęto następujące cechy diagnostyczne: udział ludności czynnej zawodowo w rolnictwie z niskim poziomem wykształcenia w całkowitej liczbie ludności czynnej zawodowo (%), udział ludności zatrudnionej w rolnictwie w ludności zatrudnionej ogółem (%), produktywność pracy w rolnictwie (EUR/AWU), udział wartości dodanej dostarczanej przez sektor rolniczy (%), udział użytków rolnych zarządzanych przez gospodarstwa o dużej intensywności w użytkach rolnych ogółem (%) oraz średnia ekonomiczna wielkość gospodarstw (SO/gospodarstwo w EUR). W wyniku zastosowania analizy skupień podzielono badane państwa na cztery grupy. Zgodnie z wynikami w państwach o wysokim poziomie zatrudnienia w rolnictwie zwykle mniejszy jest udział wartości dodanej dostarczanej przez sektor rolniczy. Natomiast w państwach o niższym udziale zatrudnionych w rolnictwie intensywność rolnictwa jest z reguły większa.
Abstract	The objective of the article is to discuss employment in the context of the agriculture intensity in European Union countries based on selected features. The analysis was conducted for 2016. Research was examined using the cluster analysis. The following diagnostic features were used for the analysis: share of working population in agriculture with low educational attainment in total working population (%), share of working population in agriculture in total working population (%), labour productivity in agriculture (EUR/AWU), distribution of GVA by primary sector (%), share of UAA managed by farms with high input intensity per ha (%), average economic farm size (SO/holding in EUR). As a result of the cluster analysis, the examined regions were divided into four groups. According to the results, in countries with high levels of employment in agriculture, the share of added value provided by the agricultural sector is usually smaller. However, in countries with a lower share of people employed in agriculture, the intensity of agriculture is usually higher.
Cytowanie	Janiszewska D., Ossowska L. (2018) Zatrudnienie a intensywność rolnictwa państw Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 3: 238-247
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n3_s238.pdf

Autor	Aldona Standar, Joanna Średzińska
Tytuł	Wykorzystanie analizy czynnikowej do badania determinant dochodów gospodarstw rolnych (na przykładzie krajów Europy Środkowo-Wschodniej)
Title	The use of factor analysis to study the determinants of farms’ income (on the example of Central and Eastern Europe countries)
Słowa kluczowe	dochody, gospodarstwa rolne, Europa Środkowo-Wschodnia, FADN, analiza czynnikowa
Key words	income, farms, Central and Eastern Europe, FADN, factor analysis
Abstrakt	Głównym celem artykułu jest określenie czynników kształtujących dochody gospodarstw rolnych w krajach Unii Europejskiej z Europy Środkowo-Wschodniej. W badaniu wykorzystano dane regionalne FADN z lat 2011–2013. Do realizacji celu wykorzystano analizę czynnikową. Przeprowadzone badania wskazują, że najważniejszymi determinantami dochodów gospodarstw rolnych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej są: zasoby czynników wytwórczych, dotacje do działalności operacyjnej, wielkość produkcji i intensywność wytwarzania.
Abstract	The main aim of the article is to determine the factors influencing farms’ income in the European Union countries from Central and Eastern Europe (CEE). The research was based on regional FADN data from years 2011–2013. To achieve the purpose, the factor analysis was used. The study indicates that the most important determinants of farms’ income in the CEE countries are: the resources of production factors, operating subsidies, production volume and intensity of production.
Cytowanie	Standar A., Średzińska J. (2017) Wykorzystanie analizy czynnikowej do badania determinant dochodów gospodarstw rolnych (na przykładzie krajów Europy Środkowo-Wschodniej).Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 118: 5-17
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2017_n118_s5.pdf

Autor	Anna Wasilewska, Ewa Wasilewska
Tytuł	Syntetyczne miary zróżnicowania struktur w ocenie związku struktury wykształcenia z poziomem innowacyjności w przedsiębiorstwach przemysłu mięsnego
Title	THE SYNTHETIC MEASURES OF STRUCTURE DIVERSITY FOR THE EVALUATION OF RELATIONSHIP BETWEEN EDUCATION STRUCTURE AND INNOVATIVENES IN MEAT PROCESSING ENTERPRISES
Słowa kluczowe	struktura, miary syntetyczne, wykształcenie, innowacyjność, przedsiębiorstwa przemysłu mięsnego
Key words	structure, synthetic measures, education, innovativeness, meat processing firms
Abstrakt	Celem pracy było określenie zmian struktury wykształcenia pracowników przedsiębiorstw przemysłu mięsnego w zależności od poziomu nakładów na działalność innowacyjną przy użyciu miar syntetycznych. Wykorzystano syntetyczne miary natężenia zmian struktury oraz miary przeciętnych zmian wskaźników struktury. Materiał badawczy stanowiło 225 przedsiębiorstw przemysłu mięsnego. Okres badań obejmował lata 2007-2010. Stwierdzono niewielką intensywność zmian struktury wykształcenia pracowników w badanych przedsiębiorstwach. Zaobserwowano przy tym wzrost intensywności zróżnicowania tej struktury wraz ze wzrostem poziomu nakładów na działalność innowacyjną.
Abstract	The aim of this paper was to denominate the education structure change for workers of the meat processing enterprises in relation to the level of input on innovations with the use of synthetic measure. The synthetic me­asures of the intensity of change in structure and the synthetic measures for average changes in structure were used. 225 meat processing enterprises were evaluated. The research covers the years 2007-2010. The analyses showed that the intensity of change in structure is very low. Furthermore, the increase of diversity in educational structure was positively correlated with the increase of inputs on innovations.
Cytowanie	Wasilewska A., Wasilewska E. (2016) Syntetyczne miary zróżnicowania struktur w ocenie związku struktury wykształcenia z poziomem innowacyjności w przedsiębiorstwach przemysłu mięsnego.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 103, z. 3: 75-83
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2016_n3_s75.pdf

Autor	Nataliya Horin, Julian Krzyżanowski
Tytuł	Konkurencyjność ukraińskiego sektora rolno-spożywczego na unijnym rynku po utworzeniu strefy wolnego handlu UE-Ukraina
Title	Competitiveness of the Ukrainian agri-food sector in the EU market under the EU-Ukraine free trade agreement
Słowa kluczowe	handel produktami rolno-spożywczymi, umowa o strefie wolnego handlu, wskaźnik Grubela i Lloyda, ujawnione przewagi komparatywne
Key words	trade in agri-food products, free trade agreement, Grubel-Lloyd index, revealed comparative advantages
Abstrakt	W artykule podjęto próbę ocenienia zmiany warunków prowadzenia handlu produktami rolno-spożywczymi UE z Ukrainą po wejściu w życie umowy o SWH. Odnotowano wyraźny wzrost oszczędności ukraińskich eksporterów wskutek zniesienia barier handlowych. Analizowano intensywność handlu produktami rolno-spożywczymi między Ukrainą, Polską i UE wykorzystując wskaźnik Grubela-Lloyda. Ustalono, że większa część wymiany w sektorze rolno-spożywczym pomiędzy Ukrainą a UE odbywa się w ramach handlu wewnątrzbranżowego, a w poszczególnych grupach produktów istnieje tendencja do wzrostu intensywności handlu wewnątrzbranżowego, szczególnie w handlu pomiędzy Ukrainą i Polską. Na podstawie wyników przeprowadzonych obliczeń wskaźnika ujawnionych przewag komparatywnych według grup towarów SITC 0-1 ujawniono przewagi komparatywne w wymianie handlowej produktami rolno-spożywczymi zarówno Ukrainy z Polską i UE, jak Polski z Ukrainą i UE.
Abstract	The article attempts to evaluate the changes in the terms and conditions of agri-food trade between the EU and Ukraine after the entering into the force of the EU-Ukraine free trade agreement. The significant increase of savings for Ukrainian exporters as a result of the elimination of trade barriers is being noted. In order to analyze the intensity of agri-food trade between Ukraine, Poland and the EU, Grubel-Lloyd index is calculated. It is indicated that the greater part of the agri-food trade between Ukraine and the EU takes place in the framework of intra-industry trade. A tendency to increase of the intensity of intra-industry trade for particular groups of agri-food products, especially in case of bilateral agri-food exchange between Ukraine and Poland. By calculating of Balassa’s index of revealed comparative advantage of agri-food export according to SITC (0-1), the comparative advantages in agri-food trade both for Ukraine with Poland and the EU, and for Poland with Ukraine and the EU are determined.
Cytowanie	Horin N., Krzyżanowski J. (2016) Konkurencyjność ukraińskiego sektora rolno-spożywczego na unijnym rynku po utworzeniu strefy wolnego handlu UE-Ukraina.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 1: 85-94
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n1_s85.pdf

Autor	Grażyna Koniorczyk
Tytuł	Innowacje w zakresie interakcji z klientem i komunikacji marketingowej w handlu dyskontowym
Title	Innovations in customer interactions and marketing communication in discount retail market
Słowa kluczowe	komunikacja marketingowa, innowacje, dyskonty, zaangażowanie klienta
Key words	marketing communications, innovations, discounters, customer engagement
Abstrakt	i sposobów komunikacji marketingowej, a także sposobów interakcji stosowanych przez dyskonty. Autorka posłużyła się metodą krytycznej analizy literatury krajowej i zagranicznej, a także analizą przypadków (case study research). Badania pokazały, że sieci dyskontowe skutecznie zmieniają wizerunek rynkowy, wykorzystując w tym celu nowe formy i środki komunikacji marketingowej. W ramach strategii repozycjonowania wizerunku i budowania silnej marki dyskonty zwiększają częstotliwość i intensywność kontaktu z marką, inspirują i podnoszą świadomość konsumentów w zakresie gotowania, a także zmniejszają dystans w relacjach z klientem.
Abstract	The aim of the study is to identify and characterize innovative forms and means of marketing communication, as well as new ways of interactions implemented by discount retailers. The method of critical analysis of literature and case study research are applied. Discount networks effectively changed the image of “cheap stores” using new forms and means of marketing communication. The (re)positioning strategy and building a strong brand are connected with increasing frequency and intensity of contact with the brand, inspiring and educating consumers, as well as engaging them.
Cytowanie	Koniorczyk G. (2016) Innowacje w zakresie interakcji z klientem i komunikacji marketingowej w handlu dyskontowym.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 113: 89-103
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2016_n113_s89.pdf

Autor	Ludwik Wicki
Tytuł	Regionalne zróżnicowanie realizacji działania „Modernizacja gospodarstw rolnych” w ramach PROW 2007-2013
Title	REGIONAL DIFFERENTIATION OF REALIZATION OF THE MEASURE “MODERNIZATION OF AGRICULTURAL HOLDINGS” WITHIN RDP 2007-2013
Słowa kluczowe	Program Rozwoju Obszarów Wiejskich, modernizacja gospodarstw rolnych, inwestycje, zróżnicowanie regionalne, Wspólna Polityka Rolna
Key words	Rural Development Programme, modernization of agricultural holdings, investments, regional diversity, the Common Agricultural Policy
Abstrakt	Celem opracowania jest ocena regionalnego zróżnicowania wykorzystania środków w ramach działania „Modernizacja gospodarstw rolnych”. Wykorzystano dane Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz statystyki Głównego Urzędu Statystycznego. Analizą objęto okres realizacji działania, czyli lata 2007-2015. Na działanie „Modernizacja gospodarstw rolnych” wydatkowano 9,6 mld złotych, czyli około 14% budżetu PROW 2007-2013. Ze wsparcia skorzystało ponad 73 tysiące gospodarstw, czyli 5,4% ogółu gospodarstw rolnych w Polsce i 15% gospodarstw powyżej 4 ESU. Średnia kwota dofinansowania na 1 projekt wynosiła 130 tys. złotych, co przy założeniu 50% udziału własnego daje wartość 260 tys. zł na jeden projekt. Zaobserwowano znaczne zróżnicowanie regionalne w realizacji działania. W województwach o rozdrobnionej strukturze agrarnej intensywność realizacji była niższa ze względu na małą siłę ekonomiczną gospodarstw. W regionach z dominacją dużych gospodarstw wykorzystanie środków z programu było wyższe i przyczyniało się głównie do zwiększenia technicznego uzbrojenia pracy. Stwierdzono także istotną dodatnią zależność między średnią wielkością gospodarstw i między poziomem produkcji towarowej na 1 ha, a intensywnością korzystania z tego działania. Działanie „Modernizacja gospodarstw rolnych” prowadziło przede wszystkim do rozwoju gospodarstw nastawionych prorynkowo o większej niż przeciętna sile ekonomicznej.
Abstract	The aim of the study is to assess regional differentiation of the use of funds under the measure "Modernisation of agricultural holdings". Data from the reports of the Agency for Restructuring and Modernisation of Agriculture and the Central Statistical Office were used in the analysis. The analysis covered the years 2007-2015, it is the whole period of the RDP realization. On the implementation of the measure "Modernisation of agricultural holdings" 9.6 billion PLN has been spent (14% of the budget of the RDP 2007-2013). About 73 thousand farms received support, that is 5.4% of all farms in Poland and 15% of farms with size above 4 ESU. The average grant for one project was 130 thousand PLN, which with a 50% the participation of the farmer funds gives a value of 260 thousand PLN per project. There were a significant regional differences in the implementation of the measure. In the provinces with fragmented agrarian structure intensity of its implementation was lower due to the low economic strength of the farms. In the regions, with the dominance of large farms use of funds from this measure was higher and contributes mainly to increase the capital/labor ratio. It was also found that there is a significant positive correlation between the intensity of the use of this measure and 1) the average size of farms, 2) the level of production sold per 1 ha in the province level. The measure "Modernisation of agricultural holdings" led primarily to the development of commercial farms with higher-than-average economic strength.
Cytowanie	Wicki L. (2015) Regionalne zróżnicowanie realizacji działania „Modernizacja gospodarstw rolnych” w ramach PROW 2007-2013.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 14(63): 147-160
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2015_n63_s147.pdf

Autor	Bogdan Klepacki, Dawid Olewnicki
Tytuł	Znaczenie nauk ekonomicznych w rozwoju ogrodnictwa
Title	THE IMPORTANCE OF ECONOMICS IN THE DEVELOPMENT OF HORTICULTURE
Słowa kluczowe	ogrodnictwo, rolnictwo, ekonomia
Key words	horticulture, agriculture, economy
Abstrakt	Celem pracy jest zaprezentowanie rozwoju myśli ekonomicznej oraz nauk ekonomicznych w zakresie rolnictwa oraz ogrodnictwa. Z przeprowadzonych rozważań wynika, że rozwój myśli ekonomicznej w rolnictwie i wszystkie obserwowane w nim zjawiska oraz prawidłowości mają podobny przebieg zarówno w tym sektorze, jak i w jego integralnej części, tj. ogrodnictwie. Czynnikiem wyodrębniającym ogrodnictwo i integrującym je wewnętrznie jest jego wysoka intensywność. Rozwój nauk ekonomicznych w ogrodnictwie od dziesiątek lat przyczynia się do wzrostu tej intensywności w wyniku racjonalnego wykorzystania wszystkich czynników wytwórczych.
Abstract	The paper presents the development of economic thought and economic sciences in agriculture and horti­culture. The conducted investigations indicate that the development of economic thought in agriculture and all the observed phenomena have a similar pattern both in this section, as well as its integral part, i.e. horticulture. A factor for extracting and integrating gardening internally is its high intensity. The development of economic science in horticulture over several decades has contributed to an increase in the intensity and as a result the rational use of all factors of production.
Cytowanie	Klepacki B., Olewnicki D. (2014) Znaczenie nauk ekonomicznych w rozwoju ogrodnictwa.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 3: 16-24
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n3_s16.pdf

Autor	Agnieszka Brelik, Marek Tomaszewski
Tytuł	Presja ze strony konkurentów a aktywność innowacyjna przedsiębiorstw w państwach rozwijających się
Title	PRESSURE FROM COMPETITORS AND INNOVATIVE ACTIVITYENTERPRISES IN DEVELOPING COUNTRIES
Słowa kluczowe	przedsiębiorstwa, innowacyjność, kraje rozwijające się
Key words
Abstrakt	Artykuł napisano w oparciu o dane empiryczne pozyskane w trakcie IV tury badań nad otoczeniem biznesu przeprowadzonych w latach 2008-2009 na zlecenie Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju (EBOR) oraz Banku Światowego. Na terenie państw grupy Wyszehradzkiej przebadano łącznie 1349 przedsiębiorstw. Głównym celem artykułu jest analiza wpływu intensywność presji ze strony konkurentów na działalność innowacyjną przedsiębiorstw. Artykuł ten uwzględnia zarówno presję ze strony konkurentów na wprowadzenie przez przedsiębiorstwo nowych wyrobów jak i presję ze strony konkurentów na obniżenie przez przedsiębiorstwo kosztów produkcji Przeprowadzone badanie ma charakter statyczny i dotyczy okresu 2006-2008. Część metodyczna artykułu bazuje na modelowaniu probitowym. W celu odrzucenia lub pozytywnego zweryfikowania postawionych hipotez badawczych przyjęto zmienne niezależne o różnej intensywności dotyczące: a) presji ze strony konkurentów na wprowadzenie przez przedsiębiorstwo do produkcji nowych produktów, b) presji ze strony konkurentów na obniżenie przez przedsiębiorstwo kosztów produkcji. Z kolei jako zmienne zależne przyjęto występowanie w przedsiębiorstwie: a) działalności inwestycyjnej, b) działalność B+R, c) wprowadzonych do produkcji nowych wyrobów, d) ulepszonych wyrobów, e) międzynarodowych certyfikatów jakości. Przeprowadzone badania potwierdzają hipotezę, że presja ze strony konkurentów wpływa stymulująco na aktywność innowacyjną badanych przedsiębiorstw. Z kolei brak lub minimalna presja ze strony konkurentów powoduje ograniczenie działalności innowacyjnej przedsiębiorstw. Wnioski wynikające z artykułu stanowią przyczynek do dyskusji na temat roli konkurencji we wspieraniu aktywności innowacyjnej przedsiębiorstw z państw rozwijających się.
Abstract	Article was written based on empirical data collected during the fourth round of research on the business environment conducted in 2008-2009 at the request of the European Bank for Reconstruction and Development (EBRD) and the World Bank. Within the Visegrad countries studied, including 1349 enterprises. The main objective of this article was to analyze the influence of the intensity of the pressure from competitors on innovation activities. This article takes into account both the pressure from competitors in the introduction of new products by the company as well as pressure from competitors by the company to reduce production costs. Our audit is static and covers the period 2006-2008. Part of the article is based on methodical probit modeling. To reject or verify a positive test hypotheses assumed independent variables of varying intensity: a) pressure from competitors to introduce the company to produce new products, b) pressure from competitors by the company to reduce production costs. The dependent variables were adopted as the existence of the enterprise: a) investing activities, b) R & D, c) introduced new products into production, d) improved products, e) international quality certificates. The study supports the hypothesis that pressure from competitors stimulates the activity of innovative surveyed enterprises. The lack of or minimal pressure from competitors reduces the innovative activities of enterprises. Conclusions from the article are a contribution to the discussion on the role of competition in promoting innovation activity of enterprises from developing countries.
Cytowanie	Brelik A., Tomaszewski M. (2014) Presja ze strony konkurentów a aktywność innowacyjna przedsiębiorstw w państwach rozwijających się.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 12(61): 209-219
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2014_n61_s209.pdf

Autor	Katarzyna Żak
Tytuł	Globalne tendencje w dokonywaniu inwestycji typu brownfield przez przedsiębiorstwa międzynarodowe
Title	Global trends in brownfield investments implemented by international firms
Słowa kluczowe	fuzje i przejęcia; gospodarka światowa; bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ)
Key words	mergers and acquisitions; global economy; foreign direct investments (FDI)
Abstrakt	Niniejszy artykuł prezentuje treści dotyczące międzynarodowej ekspansji, która jest aktualna i ważna zarówno z punktu widzenia przedsiębiorstwa, jak i gospodarki narodowej i światowej. Jedną z form aktywności na rynkach zagranicznych są międzynarodowe fuzje i przejęcia. Transakcje tego typu goszczą na rynkach światowych od dawna, a ich cechą charakterystyczną jest to, iż ich intensywność jest raz większa, a raz mniejsza. Zjawisko przeplatania się okresów słabej, a następnie wzmożonej aktywności inwestycji typu brownfield określa się mianem fal fuzji i przejęć. Każda kolejna fala różni się od poprzedniej, gdyż otoczenie, w jakim działają przedsiębiorstwa, podlega dynamicznym zmianom, które generują coraz to nowe szanse i zagrożenia. W artykule przedstawiono główne tendencje dotyczące międzynarodowych strategii nabyć, a także skalę tego zjawiska w latach 2000–2013. Zwrócono uwagę także na to, jak polskie podmioty gospodarcze odnajdują się na międzynarodowym rynku fuzji i przejęć, z jednej strony – jako pasywne podmioty procesu internacjonalizacji, z drugiej strony – jako aktywne podmioty realizujące międzynarodowe transakcje fuzji i przejęć.
Abstract	This paper presents content related to international expansion, which is valid and important both from the point of view of the enterprise, as well as national and global economy. One of the forms of activity in foreign markets are international mergers and acquisitions. Transactions of this type of host on the world markets for a long time, and its characteristic is that their intensity is once more, and less in another time. The phenomenon of cycling between low and then increased activity brownfield investments are called waves of mergers and acquisitions. Each successive wave differs from the previous one, because the environment in which businesses operate is subject to dynamic changes that generate ever new opportunities and threats. The article presents the main trends in the international strategy to acquire, as well as the scale of this phenomenon in the years 2000–2013. Also pay attention to how Polish companies find themselves in the international market of mergers and acquisitions, on the one hand – as passive actors of the process of internationalization, on the other hand – as active entities conducting international mergers and acquisitions.
Cytowanie	Żak K. (2014) Globalne tendencje w dokonywaniu inwestycji typu brownfield przez przedsiębiorstwa międzynarodowe.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 4: 81-91
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2014_n4_s81.pdf

Autor	Monika Szafrańska
Tytuł	Czynniki determinujące zachowania wiejskich gospodarstw domowych na rynku płatności bezgotówkowych
Title	Factors determining behaviours of rural households on non-cash payment market
Słowa kluczowe	wiejskie gospodarstwa domowe, płatności bezgotówkowe
Key words	rural households, non-cash payments
Abstrakt	Celem artykułu jest charakterystyka i ocena zachowań finansowych mieszkańców obszarów wiejskich na rynku płatności bezgotówkowych oraz identyfikacja czynników determinujących intensywność stosowania przez mieszkańców wsi poszczególnych metod płatności. Głównym źródłem danych do analizy były informacje pochodzące z badań własnych (grupa 500 wiejskich gospodarstw domowych). Do oceny stopnia zaawansowania obrotu bezgotówkowego mieszkańców wsi wykorzystano wskaźnik „lejkowy”. Jak wynika z przeprowadzonych badań, stosowane przez mieszkańców wsi formy płatności zależą od wielu zmiennych, zarówno o charakterze demograficznym, ekonomicznym, jak i psychologicznym. Najwyższym poziomem obrotu bezgotówkowego (poziom 5 wskaźnika „lejkowego”) cechowały się osoby najmłodsze, z wykształceniem średnim, gospodarstwa domowe o wyższej dochodowości oraz respondenci uzyskujący dochód ze stałej pracy. Instrumenty bezgotówkowe preferowały także osoby charakteryzujące się wysokim poziomem wiedzy finansowej oraz respondenci posiadający zaufanie do instytucji finansowych. Istotną barierą w wykorzystaniu bezgotówkowych instrumentów płatniczych przez mieszkańców wsi był ograniczony dostęp do kanałów bezgotówkowych.
Abstract	The article aims at characterization and assessment of financial behaviours of rural dwellers on non-cash payment markets and identification of factors determining the intensity of using individual methods of payment by the inhabitants of rural areas. The main source of data used for analysis was information originating from the authors’ own investigations (a group of 500 rural households). The work made use of funnel index. As results from the conducted studies, forms of payment used by rural dwellers depend on many variables, of demographic, economic and psychological character. Non-cash payments are more frequently used by younger persons, possessing secondary education, persons characterized by a higher level of financial awareness, households with higher incomes and respondents deriving income from permanent employment. Also persons who trust financial institutions. A significant barrier to using non-cash payment instruments by the rural dwellers was a limited access to non-cash channels.
Cytowanie	Szafrańska M. (2013) Czynniki determinujące zachowania wiejskich gospodarstw domowych na rynku płatności bezgotówkowych.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 9(58): 503-512
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2013_n58_s503.pdf

Autor	Agata Żak
Tytuł	Zmiany obszarowe a intensywność gospodarowania w gospodarstwach indywidualnych
Title	INTENSITY CHANGE MANAGEMENT AREA A PRIVATE ON HOLDINGS
Słowa kluczowe	obszar, intensywność, intensywność organizacji, intensywność produkcji, intensywność gospodarowania
Key words	area, intensity, intensity of organization, intensity of production, intensity of management
Abstrakt	W artykule określono związek między zmianami obszarowymi gospodarstw indywidualnych a ich intensywnością produkcji i intensywnością organizacji produkcji roślinnej i zwierzęcej. Badane gospodarstwa podzielono na cztery grupy ze względu na zmianę obszaru lub jej brak. Badania przeprowadzono za lata 2005-2009. Źródłem danych były informacje z systemu FADN. Uzyskane wyniki wskazują, iż zmiany obszarowe nie wykazywały wyraźnej współzależności z poziomem intensywności gospodarowania. Jednakże w grupie, która zwiększyła powierzchnię o ponad 25%, zmiany intensywności gospodarowania były najbardziej korzystne, między innymi nastąpił najwyższy wzrost wskaźnika intensywności produkcji zwierzęcej.
Abstract	This paper examines the relationship between the changes in acreage and intensity of production as well as intensity of production organization of private agricultural holdings. The farms were divided into four groups, according to the change in acreage. The research was conducted for the years 2005-2009. The results indicate that the change in acreage did not show a clear correlation with the level of intensity of farming. However, in the group acreage of which increased by over 25% the intensity changes are most beneficial.
Cytowanie	Żak A. (2013) Zmiany obszarowe a intensywność gospodarowania w gospodarstwach indywidualnych .Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 100, z. 2: 97-107
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2013_n2_s97.pdf

Autor	Dorota Czykier-Wierzba
Tytuł	Początki Wspólnej Polityki Rolnej w EWG
Title	Beginnings of the Common Agricultural Policy in the European Economic Community
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	Na mocy Traktatu Rzymskiego ustanowiona została Wspólna Polityka Rolna (WPR). W Traktacie określone zostały jej cele i zasady. W trakcie tworzenia WPR dokonano jej podziału na: politykę rynkową i strukturalną. Źródłami finansowania tej polityki były fundusze: EFOGR, EFS i EFRR. W wyniku konsekwentnie prowadzonej WPR poprawie uległa w EWG struktura agrarna, zmalało zatrudnienie w rolnictwie, wzrosła produkcja rolna i jej intensywność, zapewniona została także samowystarczalność EWG w zakresie większości artykułów żywnościowych. Wraz jednak ze wzrostem produkcji rolnej powiększały się w magazynach zapasy, których eksport warunkowany był wydatkowaniem z budżetu EWG coraz większych kwot na subsydia. W konsekwencji w szybkim tempie zaczęły wzrastać wydatki z budżetu na finansowanie tej polityki. Niezbędna stała się reforma WPR, którą wdrożono w 1986 roku. Wprowadzone modyfikacje WPR nie przyniosły jednak spodziewanych rezultatów. Od tego czasu polityka ta była jeszcze kilkakrotnie reformowana.
Abstract	The Common Agricultural Policy (CAP) has been enacted by the Treaty of Rome, which defined its objectives and principles. During its drafting process the CAP was divided into market policy and structural policy. The sources of funding of the CAP were three Funds: European Agricultural Guidance and Guarantee Fund (EAGGF), European Social Fund (ESF) and European Regional Development Fund (ERDF). As a result of consistent implementation of the CAP, the agrarian structure markedly improved, the volume of agricultural output substantially increased, allowing the EEC to attain self-sufficiency in most agricultural products, while improving the intensity of farming and reducing the employment in agriculture. However, the growing volume of the agricultural output resulted in mounting surplus of certain agricultural products, whose export depended on ever-increasing subsidies from the EEC budget. Consequently, the expenditures for financing the CAP from the budget started to increase rapidly. This necessitated the reform of the CAP, which was implemented in 1986. Since then, this policy has undergone a few reforms.
Cytowanie	Czykier-Wierzba D. (2012) Początki Wspólnej Polityki Rolnej w EWG.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 8(57): 103-115
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2012_n57_s103.pdf

Autor	Iwona Szczepaniak
Tytuł	Konkurencyjność polskiego sektora rolno-spożywczego na rynku nowych państw członkowskich Unii Europejskiej (UE-12)
Title	Competitiveness of the Polish agro-food sector in the new EU member states market (EU-12)
Słowa kluczowe	konkurencyjność, nowe państwa członkowskie UE, sektor rolno-spożywczy
Key words	competitiveness, new members states of EU, agro-food sector
Abstrakt	Po integracji Polski z Unią Europejską zaznaczył się niezwykle szybki wzrost obrotów handlu zagranicznego produktami rolno-spożywczymi, zarówno eksportu, jak i importu. Rozwój wymiany handlowej szczególnie dotyczył krajów UE, w tym nowych państw członkowskich. W latach 2003-2010 eksport produktów rolno-spożywczych do krajów UE-12 wzrósł o blisko 365%, a import z tych krajów o 213%. W efekcie saldo obrotów handlowych produktami rolno-spożywczymi z krajami UE-12 zwiększyło się prawie sześciokrotnie. Dane te świadczą o konkurencyjności polskich producentów żywności na rynku krajów UE-12. Ocenę tę potwierdza analiza wybranych wskaźników konkurencyjności, tj. wskaźnika ujawnionych przewag komparatywnych w eksporcie Balassy (RCA) i wskaźnika Lafaya (LFI), a także wysoka intensywność handlu wewnątrzgałęziowego, mierzona wskaźnikiem Grubela i Lloyda (GL). Polskie produkty rolno-spożywcze postrzegane są jako dobre i relatywnie niedrogie, tj. charakteryzują się wysoką jakością, bezpieczeństwem zdrowotnym i walorami smakowymi, a jednocześnie są atrakcyjne cenowo dla zagranicznych konsumentów
Abstract	After the Polish integration with the European Union has an extremely rapid growth of foreign trade in agro-food products been revealed, both in exports and imports. The trade development related mainly to the EU countries, including the new member states. In the period 2003-2010 agrofood exports to the EU-12 countries increased by almost 365%, while imports from those countries rose by 213%. As a result, the trade balance in agro-food products to the EU-12 has increased almost six-time. These figures indicate a competitiveness of Polish food producers in the EU-12 market. This assessment is confirmed by an analysis of selected indicators of competitiveness, i.e. the Balass indicator of revealed comparative advantages in exports (RCA) and the Lafay index (LFI), and the high intensity of intra-industry trade, measured by the Grubel and Lloyd index (GL). Polish agro-food products are perceived as good and relatively inexpensive, i.e. characterized by high quality, health safety and flavor values, at the same time they are affordable to foreign consumers
Cytowanie	Szczepaniak I. (2011) Konkurencyjność polskiego sektora rolno-spożywczego na rynku nowych państw członkowskich Unii Europejskiej (UE-12).Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 11(26), z. 2: 125-137
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2011_T11(26)_n2_s125.pdf

Autor	Roman Sass
Tytuł	Produkcja i dochody gospodarstw rolnych w województwie kujawsko-pomorskim po akcesji Polski do UE
Title	Production and incomes of farms in the Kujavian-Pomeranian province after Poland’s accession to the European Union
Słowa kluczowe	produkcja, dochody gospodarstw, koszty i intensywność produkcji, typ rolniczy gospodarstwa, inwestycje brutto i netto
Key words	production, incomes of farms, costs and intensity of production, agrarian farm’s type, gross and net investments
Abstrakt	W artykule zaprezentowano wyniki badań przeprowadzonych w gospodarstwach rolnych z województwa kujawsko-pomorskiego, które nieprzerwanie prowadziły rachunkowość Polski FADN w latach 2004-2008. Analizowano sytuację produkcyjno-dochodową oraz możliwości rozwoju gospodarstw zakwalifikowanych do następujących typów rolniczych: uprawy polowe, krowy mleczne, zwierzęta żywione systemem wypasowym, trzoda chlewna i gospodarstwa mieszane. Z przeprowadzonych badań wynika, że największe dochody uzyskały gospodarstwa trzodowe. We wszystkich analizowanych typach gospodarstw wskaźnik przyrostu środków trwałych był dodatni i wynosił średnio 4%, najwyższy był w gospodarstwach utrzymujących krowy mleczne (6,7%), a najniższy w gospodarstwach utrzymujących zwierzęta w systemie wypasowym (2,7%). Wyniki przeprowadzonych badań wykazały ponadto, że analizowane gospodarstwa można zaliczyć do gospodarstw rozwojowych.
Abstract	The paper aims to analyze how, after the accession to the European Union, the production and income situation of farms as well as the development opportunities of farms in the Kujavian-Pomeranian province developed after the accession to the European Union. In the article, there are presented results of studies of farms that ceaselessly run accountancy in frames of Polish FADN in the years 2004-2008. There are analyzed production and income activity and the development opportunities of farms classified to the following agrarian types: agriculture, milk cows., animals fed with pasturing system, pigs and mixed farms. From the conducted studies it results, that swine farms gained the highest incomes. Moreover, in all the analyzed types of farms the rate of fixed assets increment was positive and amounted on average 4,0%. The highest one was at farms breeding milk cows (6,7%), and the lowest at farms breeding animals in pasturing system (2,7%). The results of the conducted studies showed, that the analyzed farms may be rated among the developing farms.
Cytowanie	Sass R. (2010) Produkcja i dochody gospodarstw rolnych w województwie kujawsko-pomorskim po akcesji Polski do UE.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 3: 218-230
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n3_s218.pdf

Autor	Kazimierz Niewiadomski
Tytuł	Agroturystyka a turystyka – ze szczególnym uwzględnieniem relacji do przestrzeni wiejskiej na przykładzie obszaru woj. podlaskiego
Title	Agritourism vs tourism -with special focus on the relation to rural areas on the example of the Podlaskie Voivodeship
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	W opracowaniu dokonano oceny agroturystyki i turystyki konwencjonalnej w aspekcie relacji przede wszystkim do przestrzeni wiejskiej. Badania wykazały, że te dwa rodzaje turystyki pozostają do siebie w stosunkach konkurencyjnych głównie o obszary przyrodniczo cena jest też pewna grupa czynników specyficznych dla każdego z analizowanych rodzajów turystyki. Czynnikami wykazującymi ścisłe związki tylko z turystyką konwencjonalną jest lesistość danej jednostki przestrzennej oraz poziom wynagrodzenia ludności. w przypadku agroturystyki są to: mniejsze zaludnienie, gorsze warunki przyrodniczo-glebowe do prowadzenia rolnictwa, udział mniejszych obszarowo gospodarstw rolnych i mniejsza intensywność gospodarowania w rolnictwie. Spora liczba spośród badanych czynników jest nieistotna statystycznie i wykazuje luźne związki z analizowanymi rodzajami turystyki.
Abstract	This study presents the evaluation of agritourism and conventional tourism with special focus on the relation to rural areas. The research has proved that those two types of tourism compete with each other mainly for valuable natural areas. Also, each of the analysed types of tourism has its own group of specific factors. Forestation rate of a given spatial unit and the level of income of the population are the factors showing close relationship to the conventional tourism only. In case of agritourism the factors are: less dense population, worse natural and soil conditions for agriculture, smaller agricultural farms and lesser degree of intensity of farming in agriculture. Considerable number of the analysed factors is statistically insignificant and shows loose relationships to the analysed types of tourism
Cytowanie	Niewiadomski K. (2010) Agroturystyka a turystyka – ze szczególnym uwzględnieniem relacji do przestrzeni wiejskiej na przykładzie obszaru woj. podlaskiego.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 3(52): 456-467
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2010_n52_s456.pdf

Autor	Barbara Hadryjańska
Tytuł	Ekologizacja procesu produkcji wielkopolskich przedsiębiorstw mleczarskich
Title	The ecologization of production process in Wielkopolska dairy companies
Słowa kluczowe	ekologizacja, przedsiębiorstwa mleczarskie, ochrona środowiska
Key words	ecologization, dairy companies, environmental protection
Abstrakt	W pracy przedstawiono działania ekologizacje, jakie są prowadzone w przedsiębiorstwach mleczarskich na terenie Wielkopolski. Badaniom ankietowym poddano 32 jednostki, wśród których występowały przedsiębiorstwa małe, średnie i duże. Respondenci odpowiadali na pytania związane z czynnikami motywującymi do podejmowania działań pro środowiskowych, a także priorytetami, czy też barierami takich działań. Przedsiębiorstwa mleczarskie określały zmiany parametrów środowiskowych oraz zmiany w polityce środowiskowej firmy. W badanych przedsiębiorstwach podejmowane są działania pro środowiskowe, których forma oraz intensywność zależą od wielkości jednostki produkcyjnej W większości badanych przedsiębiorstw poprawie uległy parametry środowiskowe, takie jak waga odpadów w przeliczeniu na produkt gotowy, ilość opakowań odzyskiwanych w stosunku do całkowitej ilości opakowań, wielkość emisji do atmosfery, czy też ilość ścieków powstających w procesie produkcji.
Abstract	The ecologization activities ware presented in the article. They were conducted in Wielkopolska dairy companies. 32 units were included in the inquiry, among which there were small, medium and large companies. The respondents answered to questions which concerned the factors motivating to undertaking the pro-environmental activities and the priorities as well as the barriers for these activities. The dairy companies indicated changes in their environmental paremeters and changes in the company environmental policies. The pro-environmental activities are being taken in the examined companies. Their form and intensity depend on the size of production unit. In most researched companies, the following environmental parameters were improved: the weight of wastes with respect to the weight of finished product, the quantity of recovered packaging in comparison with the total amount of packaging, the volume of emissions to atmosphere and the quantity of sewage produced in the production process.
Cytowanie	Hadryjańska B. (2010) Ekologizacja procesu produkcji wielkopolskich przedsiębiorstw mleczarskich.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 10(25), z. 1: 70-78
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2010_T10(25)_n1_s70.pdf

Autor	Roman Sass
Tytuł	Polskie gospodarstwa mleczne na tle państw członkowskich UE-15
Title	Polish milk farms against a background of member states UE-15
Słowa kluczowe	gospodarstwa mleczne, wielkość ekonomiczna, dochód z rodzinnego gospodarstwa rolnego, koszty produkcji, intensywność produkcji, inwestycje netto
Key words	milk farms, economic size, income from a family farm, costs of production, intensity of production, net investments
Abstrakt	W pracy analizowano dochody polskich gospodarstw mlecznych o wielkości ekonomicznej 8?16 ESU, 16?40 ESU, 40?100 ESU za lata 2004-2006 na tle gospodarstw UE-15. Znacznie niższe koszty produkcji w Polsce świadczą o dużej konkurencyjno .ci gospodarstw nastawionych na produkcję mleka, a ponadto polskie gospodarstwa mleczne charakteryzują się większymi możliwościami rozwojowymi, co przejawia się zdecydowanie wyższym poziomem realizowanych inwestycji netto oraz wyższymi wskaźnikami odtworzenia i przyrostu środków trwałych.
Abstract	The problem of incomes of Polish farms against a background of UE-15 farms has been analyzed in the study. Deliberations concern farms of the economic size 8-16, 16-40 and 40-100 ESU for the years 2004-2006. The volume of incomes from a farm and differentiation of the income situation in individual EU Member States were analyzed. Moreover, the costs of production, intensity of production and the level of investments were analyzed. The conducted studies made it possible to form the conclusions concerning the income situation of farms in Poland in comparison with the states of the longest seniority in EU. The predominance of Polish farms over the EU-15 farms results mainly from the lower costs of production. Considerably lower costs of production in Poland prove high competitiveness of farms predisposed towards milk production. Moreover, from the conducted studies it results, that milk farms in Poland are characterized by bigger development opportunities, what is shown in decisively higher level of realized net investments and higher rates of reconstruction and increment of fixed assets. However, one should take into account the fact of limitations resulting from the conducted analyses, as three years is a too short period of time to come to too far reaching conclusions, moreover in the years 2004-2006 there were in Poland good economic conditions for milk producers.
Cytowanie	Sass R. (2009) Polskie gospodarstwa mleczne na tle państw członkowskich UE-15.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 3: 209-224
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2009_n3_s209.pdf

Autor	Mieczysław Łozowski, Zdzisław Obstawski
Tytuł	Podstawy budowy Wspólnego Systemu Ubezpieczeń Rolnych w Unii Europejskiej
Title	Foundations of creation the Common System of Agricultural Insurance in the European Union
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	W krajach europejskich wśród największych zagrożeń dla produkcji rolnej i infrastruktury produkcyjnej zaliczane są zewnętrzne warunki klimatyczno-środowiskowe, w tym: intensywność opadów atmosferycznych, niekorzystny rozkład temperatur, wilgotność, nasłonecznienie, i często z tym związany stopień nasilenia występowania chorób i szkodników roślin. Czynniki te powodują m.in. huragany, gradobicia, susze, pożary, powodzie i wymarznięcia, pożary i inne klęski żywiołowe. Jednocześnie wśród specjalistów trwa dyskusja dotycząca zdefiniowania nowych zagrożeń produkcji rolniczej. Należą do nich zagrażające nie tylko rolnictwu, z dużą dozą pewności wywołane przez człowieka zmiany klimatyczne oraz coraz częściej wymieniane jako duże ryzyko nierozpoznany wpływ manipulacji genetycznych na środowisko. Analiza dotychczas istniejących systemów ubezpieczeń rolnych wskazuje na duże różnice pomiędzy poszczególnymi krajami. Wskazane w artykule zagrożenia zdaniem autora wymagają stworzenia teoretycznych podstaw wspólnego programu ubezpieczeń sektora rolnego dla wszystkich krajów Unii Europejskiej. Chcąc odpowiednio zarządzać ryzykiem w rolnictwie należy uwzględniać dwie podstawowe strategie. Dotyczą one programów dywersyfikacji produkcji lub strategii dzielenia lub odstępowania ryzyka takich jak uczestnictwo w funduszach i ubezpieczeniach wzajemnych, ubezpieczeniach komercyjnych, kontraktach produkcyjnych, lub transakcjach terminowych. Wymienione instrumenty zwłaszcza ubezpieczenia stosowane w ramach spójnego programu ochrony rolnictwa przed skutkami katastrof naturalnych stanowią główny przedmiot zainteresowania niniejszego opracowania. Ubezpieczenie, zdaniem wielu specjalistów jest najlepszym narzędziem zarządzania ryzykiem. Rządy w wielu krajach wspierają powstawanie systemów ubezpieczanie upraw i zwierząt hodowlanych, traktując to jako formę subsydiów i wspierania rozwoju rolnictwa. Wtedy ubezpieczenie podstawowych upraw funkcjonują często jako ubezpieczenie obligatoryjne lub w powiązaniu z kredytami udzielanymi gospodarstwom rolnym, zarówno zwykłymi, jak i częściowo refundowanymi przez poszczególne rządy. Ponadto w wielu krajach corocznie są dekretowane i zarządzane przez rządy tak zwane fundusze klęskowe.. Zauważyć należy, że taka ingerencja w rynek ubezpieczeniowy może niekorzystnie wpływać na rozwój rynku produktów ubezpieczeniowych w rolnictwie. Uznając ważność omawianych problemów Unia Europejska w ramach wspólnej polityki rolnej tworzy podstawy przepisów ogólnych (zgodnych z umowami WTO), regulujących wparcie 1 W geograficznym oglądzie tych ryzyk poprzez tworzenie map ryzyka pomagają nowoczesne systemy w tym: dane plonów z bazy danych Eurostat REGIO, FADN (Sieci Danych Rachunkowości Rolniczej), modeli agrometeorologicznych oraz zdjęć satelitarnych. publiczne w tym obszarze mające ułatwić zarządzanie ryzykiem związanym z produkcję rolną. Jednym z tematów rozważań gremiów odpowiedzialnych z wspólna politykę rolną jest stworzenie założeń do odpowiednich strategii zarządzania ryzykiem i kryzysami w sektorze rolniczym. W marcu 2000 Unia Europejska przedstawiła zbiór przepisów o pomocy państwa, regulujący możliwości finansowania pomocy dla rolnictwa z państwowych budżetów. I tak m.in. w rozdziale 11 znajdują się przepisy o warunkach przyznawania środków budżetowych na usuwanie strat w produkcji rolnej spowodowanych anomaliami klimatycznymi. Wszelkie ustalenia i propozycje rozwiązań z pewnością przejdą do etapu realizacji w odniesieniu do całej Wspólnoty. Zwiastunem może być opracowana w 2006 r przez, Parlament Europejski rezolucja w sprawie zarządzania ryzykiem w sytuacjach kryzysowych w rolnictwie (2005/2053(IN1)).
Abstract	External climatic and environmental conditions are considered the greatest threats for agricultural production and production infrastructure in European countries. They include intensity of atmospheric precipitation, unfavourable temperature distribution, humidity, sun exposure and, often connected with that, degree of occurrence of plant diseases and pests. Those factors cause, for example, hurricanes, hail, droughts, fires, floods, frosts and other natural disasters13. At the same time, there is a discussion among specialists concerning defining new threats to agricultural production. They include, posing threats not only to agriculture, to a large extent of certainty caused by man, climatic changes and, more and more often mentioned as a great risk, unrecognised influence of genetic manipulations on the environment. The analysis of existing agricultural insurance systems indicates big differences between individual countries. According to the author, the threats indicated in the article require creating theoretical foundations of the common insurance programme of the agricultural sector for all countries of the European Union. For proper management of risks in agriculture, two basic strategies should be taken into consideration. They concern programmes of production diversification or the strategy of sharing and transferring a risk such as participation in funds and mutual insurance, commercial insurance, production contracts, or futures market. The mentioned instruments, particularly insurances used within a consistent programme of protection of agriculture against effects of natural disasters, are the main subject of this study. Insurance, according to many specialists, is the best risk management tool. Governments in many countries support forming crop and livestock insurance systems, treating it as a form of subsidising and supporting the development of agriculture. Then the insurance of basic forms of crops often function as obligatory insurance or in connection with loans given to farms, both ordinary or partly refunded by individual governments. Moreover, so-called disaster funds are annually introduced and managed by governments in many countries. It should be noticed that such interference in insurance market may unfavourably influence the development of insurance products market in agriculture. Accepting the significance of the discussed problems, the European Union is creating, within the common agricultural policy, foundations of general provisions (in accordance with WTO agreements) regulating public support in this sector aiming at facilitation of risk management connected with agricultural production. One of the subject of considerations of circles responsible for the common agricultural policy is creating assumptions for appropriate strategies of risk and crisis management in the agricultural sector. In March 2000 the European Union presented a collection of regulations on the state support, regulating possibilities of financing assistance for agriculture from state budgets. In Chapter 11, for instance, there are provisions on conditions of granting budget means for removal losses in agricultural production caused by climatic anomalies. All decisions and proposals of solutions will certainly be carried out in relation to the whole Community. The herald may be the resolution prepared in 2006 by the European Parliament on risk management in crisis situations in agriculture (2005/2053(IN1)).
Cytowanie	Łozowski M., Obstawski Z. (2009) Podstawy budowy Wspólnego Systemu Ubezpieczeń Rolnych w Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 2(51): 185-196
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2009_n51_s185.pdf