Wyniki wyszukiwania

Autor	Marian Podstawka
Tytuł	Inflacja a koszty produkcji wybranych produktów rolniczych w 2022 roku
Title	INFLATION AND PRODUCTION COSTS OF SELECTED AGRICULTURAL PRODUCTS IN POLAND IN 2022
Słowa kluczowe	produkcja rolna, inflacja, cena, prognoza
Key words	agricultural production, inflation, price, forecast
Abstrakt	Celem opracowania było przedstawienie działań podejmowanych, w ostatnich latach, przez państwowe władze publiczne wpływających na inflację w Polsce. Na tym tle dokonano oceny wzrostu cen na rolnicze kupowane środki produkcji, które skorelowano ze strukturą kosztów i na tej podstawie oszacowany został wzrost kosztów produkcji podstawowych produktów rolniczych w 2022 roku. Następnie ten prognozowany wzrost kosztów produkcji odniesiono do szacowanych przychodów. Pozwoliło to ustalić ich wzrost, który umożliwiałby utrzymanie dotychczasowego poziomu dochodów rolniczych. Działania ratunkowe rządu wywołane przez COVID-19 miały trzy główne źródła finansowania:• wydatki budżetu państwa i budżetu środków europejskich – 23,2 mld zł,• Fundusz Przeciwdziałania COVID-19 – 92,7 mld zł,• tarcze finansowe Polskiego Funduszu Rozwoju – 63,5 mld zł,O ile działania interwencyjne rządu, w warunkach kryzysu, należy ocenić pozytywnie, to ich sposoby realizacji krytycznie. Wsparcie finansowe w ramach tarcz otrzymały firmy, które wykazywały spadek obrotów spowodowany pandemią koronawirusa. W efekcie wspierano te firmy, które być może celowo tworzyły warunki do otrzymania wsparcia. Firmy dobrze prosperujące w warunkach COVID-19 takiego wsparcia były natomiast pozbawione.We wszystkich analizowanych rodzajach działalności produkcji rolniczej roślinnej w 2022 roku nastąpi wzrost kosztów ich wytwarzania o około 50-60% Wyjątkiem będzie produkcja żyta, gdzie wzrost kosztów będzie jeszcze wyższy.
Abstract	The aim of the paper is to present measures taken in recent years by state public authoritiesthat affect inflation in Poland. An assessment was made of the growth in prices for purchasedagricultural inputs, which was correlated with cost structures, and on this basis an increase in theproduction costs of basic agricultural products in 2022 was estimated. This projected increase inproduction costs was then related to estimated income. This made it possible to determine theirgrowth, which would allow the current level of agricultural income to be maintained. Thegovernment rescue measures triggered by COVID-19 had three main sources of funding:expenditure of the state budget and the budget of European funds - PLN 23.2 billion, COVID-19Counteracting Fund - PLN 92.7 billion, and financial shields of the Polish Development Fund -PLN 63.5 billion,While the government's intervention activities, under the conditions of the crisis, should beassessed positively, their methods of implementation should be assessed critically. Financialsupport under the shields was given to companies that showed a decline in turnover caused by thecoronavirus pandemic. As a result, those companies that may have deliberately created theconditions to receive support were supported. In all analyzed types of agricultural crop productionactivities in 2022, there will be an increase in the cost of their production by about 50-60%. Theexception will be the production of rye, where the cost increase will be even higher.
Cytowanie	Podstawka M. (2022) Inflacja a koszty produkcji wybranych produktów rolniczych w 2022 roku.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 27(76): 89-98
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2022_n76_s89.pdf

Autor	Elwira Laskowska, Kamil Stefański
Tytuł	Determinanty zróżnicowania regionalnego cen gruntów rolnych w Polsce
Title	Determinants of Regional Differentiation of Agricultural Land Prices in Poland
Słowa kluczowe	cena gruntów rolnych, zróżnicowanie regionalne, Polska
Key words	price of agricultural land, regional differentiation, Poland
Abstrakt	Celem badań zaprezentowanych w niniejszym artykule była próba wyjaśnienia regionalnego zróżnicowania cen gruntów ornych w Polsce w 2018 roku w aspekcie uwarunkowań przyrodniczo-ekonomicznych, wynikających zarówno z czynników charakteryzujących wielkość, strukturę i jakość gruntów, jak również poziomu rozwoju gospodarczego i potencjału rolniczego poszczególnych województw. W badaniach zastosowano analizę jakościową i ilościową danych statystycznych GUS. Wyniki przeprowadzonej analizy potwierdziły zróżnicowanie regionalne uwarunkowań przyrodniczo-ekonomicznych oraz poziomu cen i czynszów dzierżawnych na rynku gruntów rolnych w Polsce. Wśród zmiennych wyjaśniających zróżnicowanie cen gruntów znalazły się wskaźniki charakteryzujące jakość zasobu gruntów rolnych, ich dochodowość oraz potencjał rolniczy danego regionu.
Abstract	The aim of the research presented in this article was an attempt to explain the regional differentiation of arable land prices in 2018 in terms of natural and economic conditions, resulting both from factors characterizing the size, structure and quality of land, as well as the level of economic development and agricultural potential of individual voivodeships. The research used qualitative and quantitative analysis of Polish Statistical Office data. The results of the analysis carried out confirmed the regional differentiation of natural and economic conditions as well as the level of prices and rents on the agricultural land market in Poland. The variables explaining the differentiation in land prices include indicators characterizing the quality of the agricultural land resource, its profitability and the agricultural potential of a given region.
Cytowanie	Laskowska E., Stefański K. (2021) Determinanty zróżnicowania regionalnego cen gruntów rolnych w Polsce.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 21(36), z. 3: 41-54
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2021_T21(36)_n3_s41.pdf

Autor	Dorota Pasińska
Tytuł	Handel zagraniczny produktami mięsnymi Polski z Japonią w latach 2004-2019
Title	Foreign Trade in Meat Products between Poland and Japan in 2004-2019
Słowa kluczowe	eksport, import, Japonia, bariery pozataryfowe, produkty mięsne
Key words	export, import, Japan, non-tariff barriers, meat products
Abstrakt	Głównym celem artykułu jest charakterystyka zmian w handlu zagranicznym produktami mięsnymi Polski z Japonią w latach 2004-2019. Zastosowano następujące metody: analiza porównawcza w czasie eksportu produktów mięsnych oraz wchodzących w jej skład głównych grup produktowych, analiza struktury towarowej tego eksportu. Otrzymane wyniki mogą być wykorzystane przez różnych uczestników łańcucha dostaw (np. przetwórców czy handel), mogą stanowić wsparcie nie tylko dla polityki gospodarczej państwa w zakresie kształtowania relacji handlowych, ale także dla przedsiębiorstw eksportujących, które są zainteresowane określeniem swojej pozycji konkurencyjnej na rynku (np. mogą oszacować swój udział w eksporcie do Japonii określonych grup asortymentowych) czy rozważyć ewentualne uplasowanie swoich produktów na tym rynku. W badaniach wykorzystano dane OECD, ITC Trade Map i niepublikowane dane roczne dotyczące eksportu i importu Ministerstwa Finansów z lat 2004-2019.
Abstract	The main purpose of the article is to describe the changes in foreign trade in meat products between Poland and Japan in the years 2004-2019. The following methods were used: comparative analysis over time of the export of meat products and its main product groups, analysis of the commodity structure of these exports. The obtained results can be implemented by various participants in the supply chain (e.g. processors or trade), they may support not only the economic policy of the state in terms of shaping trade relations, but also exporting enterprises interested in determining their competitive position market (e.g. they can estimate their share in exports to Japan of certain product groups) or consider the possible placement of their products on this market. The research used OECD, ITC Trade Map data and unpublished annual data on exports and imports of the Ministry of Finance from 2004 to 2019.
Cytowanie	Pasińska D. (2021) Handel zagraniczny produktami mięsnymi Polski z Japonią w latach 2004-2019.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 21(36), z. 1: 16-32
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2021_T21(36)_n1_s16.pdf

Autor	Karol Sołek, Bogusław Ślusarczyk
Tytuł	ENVIRONMENTAL AWARENESS OF YOUNG CONSUMERS ON THE EXAMPLE OF STUDENTS OF THE UNIVERSITY OF RZESZÓW
Title
Słowa kluczowe	ecological awareness, environmental protection, consumer behaviour
Key words
Abstrakt	The justification for the selection of the topic and undertaking the research were information gaps in the field of the behaviour of young consumers in the area of activities related to the environment. The study used a deliberate selection of the sample due to the direction and year of education, as well as the stratified selec_x0002_tion – the population structure and the divisions into layers according to specific characteristics were known. The technique of auditorium survey was used. The analysed students are characterised by a high level of environmental awareness and a sense of responsibility for them as informed and pragmatic consumers. They engage in pro-ecological behaviour and, as committed and ecological consumers, create the desired patterns of consumer behaviour. The analysed students have a sense of responsibility for the surrounding environ_x0002_ment, and the belief in individual influence is reflected in pro-ecological behaviour.
Abstract
Cytowanie	Sołek K., Ślusarczyk B.
HTML	wersja html
Pełny tekst	ESARE_2021_n5_s62.pdf

Autor	Lesia Voliak
Tytuł	Analytical assessment of sunflower production in ukraine
Title
Słowa kluczowe	sunflower, production, area, yield, market, profitability, index analysis
Key words
Abstrakt	The article considers the current state of sunflower production in Ukraine. The main indicators of the industry, the dynamics of changes in the area of sunflower crops, yield and profitability are analyzed. The main factors influencing the production of sunflower using index analysis have been studied. The regional structure of sunflower production is considered with the separation of groups of enterprises by organizational form. Ukrainian enterprises are provided with proposals to increase the level of industry development and production.
Abstract
Cytowanie	Voliak L.
HTML	wersja html
Pełny tekst	TIRR_2021_n16_s101.pdf

Autor	Radovan Savov, Xénia Szarková
Tytuł	THE CONTRIBUTION OF BREWERIES TO THE V4 ECONOMY
Title
Słowa kluczowe	excise duties, direct employment, V4, the brewing industry
Key words
Abstrakt	The consumption of beer can be considered a cultural element of many European countries. Therefore, it rep_x0002_resents a great contribution to Central European economies mainly in terms of employment, value-added or taxes and duties. Since beer has a plentiful history and permanent popularity, the most powerful global multi_x0002_nationals gradually took over the global market over the last few decades. Therefore, globalization highly af_x0002_fected the structure of the brewing industry that caused the homogenization of products. The aforementioned and also other factors have led to the increase in the establishment of local craft breweries which produce the beloved beverage characterised by traditional recipe and uniqueness. Hence, in this article, we are focus_x0002_ing on the selected macroeconomic indicators like employment or excise duties generated by breweries in Poland, Slovakia, Hungary, and the Czech Republic. Since there is no separate economic data available on industrial and craft beer yet, we focused on the economic impacts of the brewing industry in general, during the period 2010–2019. In the first part of the results, we provide the rate of excise duty on beer as opposed to other alcoholic beverages and in the second part, we focus on direct employment in the industry. The last part focuses on the relation between these two variables by using regression analysis.
Abstract
Cytowanie	Savov R., Szarková X.
HTML	wersja html
Pełny tekst	ESARE_2021_n5_s76.pdf

Autor	Mirosław Wasilewski, Joanna Żurakowska
Tytuł	THE STAGES OF FIRM LIFE CYCLE AND CAPITAL STRUCTURE RATIOS FOR COMPANIES OF INDUSTRY
Title	Faza cyklu życia przedsiębiorstwa a struktura kapitału przedsiębiorstw przemysłowych
Słowa kluczowe	industry companies, firm life cycle, capital structure
Key words	przedsiębiorstwa przemysłowe, faza cyklu życia przedsiębiorstwa, struktura kapitału.
Abstrakt	This paper presents research on the dependency between the particular stages of a firm’s life cycle and selected capital structure ratios. The findings are in line with the pecking order theory of capital structure, stating that early stages of a firm’s life cycle should be characterised by the tendency for financing through debt. However, this stands in opposition to both the trade-off theory, and the research conducted on several Polish companies. The enterprises in their stages of introduction and growth were characterised by a substantially lower level of total assets to shareholders' equity ratio in their sources of finance, when compared to those in the shake-out stage. The companies in their growth stage were marked by a significantly higher level in the share of long-term commitments in sources of finance, as compared to the enterprises in their maturity, shake-out and decline stage. Also, the introduction stage showed a significantly higher level in the share of short-term commitments in sources of finance, in comparison with those being in their growth, maturity, and shake-out stage.
Abstract	W opracowaniu przedstawiono badania dotyczące zależności pomiędzy różnymi fazami cyklu życia przedsiębiorstwa a wybranymi miarami struktury kapitału. Wyniki przeprowadzonych badań pokryły się z teorią wydziobywaną struktury kapitału mówiącą, że we wczesnych fazach cyklu życia przedsiębiorstwa powinna występować skłonność do finansowania się długiem, natomiast są w sprzeczności z teorią wymiany, jak również badaniami przeprowadzonymi na polskich spółkach. Przedsiębiorstwa w fazie wprowadzenia i wzrostu charakteryzowały się istotnie niższym poziomem wskaźnika udziału kapitału własnego w źródłach finansowania, w porównaniu z tymi znajdującymi się w fazie wstrząsu. Istotnie wyższym poziomem udziału zobowiązań długoterminowych w źródłach finansowania charakteryzowały się przedsiębiorstwa w fazie wzrostu, w porównaniu z przedsiębiorstwami znajdującymi się w fazie dojrzałości, wstrząsu oraz upadku. Przedsiębiorstwa w fazie wprowadzenia charakteryzowały się istotnie wyższym poziomem udziału zobowiązań krótkoterminowych w źródłach finansowania w porównaniu z przedsiębiorstwami z fazy wzrostu, dojrzałości oraz wstrząsu.
Cytowanie	Wasilewski M., Żurakowska J. (2020) THE STAGES OF FIRM LIFE CYCLE AND CAPITAL STRUCTURE RATIOS FOR COMPANIES OF INDUSTRY .Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 23(72): 256-267
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2020_n72_s256.pdf

Autor	Marian Podstawka, Łukasz Podstawka
Tytuł	TAXATION OF AGRICULTURAL ACTIVITY IN POLAND: THE CURRENT STATE AND FUTURE PROSPECTS
Title	Stan i perspektywy opodatkowania działalności rolniczej w Polsce
Słowa kluczowe	farm, agricultural activity, agricultural tax, forestry tax, property tax, income tax, revenue tax, level of income taxation, level of revenue taxation
Key words	gospodarstwo rolne, działalność rolnicza, podatek rolny, podatek leśny, podatek od nieruchomości, podatek dochodowy, podatek od przychodów, stopień opodatkowania dochodów, przychodów
Abstrakt	This study is a response to an ongoing debate on changes in the taxation of agricultural income. The current taxes applicable to farms in Poland do not concern income per se – they are property taxes which include: agricultural tax on land, forestry tax and property tax. Although these taxes do not refer to agricultural income, they are paid by it. It is important, therefore, to know how much this income is reduced by these taxes. Studies show that it is about 10%. Therefore, when a new income tax structure is introduced, its rate should not exceed 10%. The calculation of farm income in Poland will encounter many problems, such as establishing a catalogue of costs, which will include depreciation. In order to include it when calculating income, the present value of a farm’s fixed assets should first be established, which may encounter major substantive and organizational difficulties. More problems will surely follow, such as: dividing costs between household and agricultural holding, determining what a fixed asset is in the case of a farm, etc. It seems that calculating farm income is unavoidable. On the one hand, it is necessary for the potential introduction of income tax. On the other hand, having recognized the income situation of farms, one could resign from estimating losses caused by drought or other unfortunate events. Compensation could be granted due to income losses. This would be a clearer, more obvious and objective criterion. According to current practices, losses caused by unfortunate events (e.g. drought) do not always translate into losses in agricultural income, given that these losses are not always objectively estimated by the committees appointed by provincial governors. In the case of income losses, agricultural accounting data guarantee their objective appraisal. The aim of the paper is to evaluate the current situation regarding the taxation of agricultural activity and to present proposals for potential changes in the taxation of agricultural activity. Two research hypotheses were put forward: 1. the current level of taxation of income and revenue from agricultural activity with agricultural tax and property tax is symbolic, 2. in order to maintain the current tax treatment, the rate of the new tax on farm income cannot be higher than 10%. The article is based on descriptive, tabular and financial analysis methods. The sources of information were literature and FADN agricultural accounting data collected by the Institute of Agricultural and Food Economics – National Research Institute in Warsaw.
Abstract	Opracowanie wychodzi naprzeciw toczącym się dyskusjom w sprawie zmian opodatkowania dochodów pochodzących z działalności rolniczej. Aktualnie istniejące podatki, odnoszące się do gospodarstw rolnych w Polsce, nie odnoszą się do dochodów. Mają one charakter podatków majątkowych, do których należy: podatek rolny od gruntów, podatek leśny i podatek od nieruchomości. Podatki te mimo, że nie nawiązują do dochodów z działalności rolniczej, są z nich pokrywane. Ważnym jest jaką część tych dochodów pomniejszają. Z badań wynika, że jest to ok. 10%. Stąd ewentualnie we wprowadzanym nowym podatku od dochodów jego stawka nie powinna przekraczać 10%.Obliczanie dochodów gospodarstw rolnych w Polsce będzie napotykać na wiele problemów. Jednym z nich będzie ustalenie katalogu kosztów, do których zaliczać będzie się amortyzacja. Aby ją uwzględnić w obliczaniu dochodów, należy wcześniej ustalić wartość bieżącą środków trwałych, wchodzących w skład gospodarstw rolnych. Mogą temu procesowi towarzyszyć spore trudności merytoryczne i organizacyjne. To jeden z wielu problemów. Prawdopodobnie będą i inne. Zaliczyć do nich można: podział kosztów na gospodarstwo domowe i gospodarstwo rolne, ustalenie co jest środkiem trwałym w gospodarstwie rolnym itp. Wydaje się, że liczenie dochodów w gospodarstwach rolnych jest nie uniknione. Z jednej strony jest to niezbędne dla ewentualnego wprowadzeniu podatku dochodowego. Z drugiej strony mając rozpoznaną sytuację dochodową gospodarstw rolnych można by zrezygnować z szacowania strat spowodowanych przez suszę, czy innymi zdarzeniami losowymi. Tytułem otrzymania rekompensat byłyby straty dochodów. Jest to kryterium bardziej klarowne oczywiste i obiektywne. Dotychczasowa praktyka wskazuje, że nie zawsze straty spowodowane zdarzeniami losowymi (suszę) przekładają się na straty w dochodach rolniczych. Zważywszy, że straty te nie zawsze są obiektywnie szacowane przez powoływane przez wojewodów komisje. W przypadku strat w dochodach, dane rachunkowości rolnej są gwarantem ich obiektywnej oceny.Celem opracowania jest dokonanie oceny aktualnej sytuacji dotyczącej opodatkowania działalności rolniczej oraz przedstawienie propozycji ewentualnych zmian w opodatkowaniu działalności rolniczej. Przyjęto dwie hipotezy badawcze: 1. Aktualny stopień opodatkowania dochodów, przychodów z działalności rolniczej podatkiem rolnym, podatkiem od nieruchomości jest symboliczny, 2. Dla zachowania dotychczasowego ujęcia podatkowego stawka nowego podatku od dochodów gospodarstw rolnych nie może przekraczać 10%. W artykule wykorzystano metody analizy opisowej, tabelarycznej i analizy finansowej. Źródłem informacji była literatura oraz dane rachunkowości rolnej FADN gromadzone przez Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie.
Cytowanie	Podstawka M., Podstawka Ł. (2020) TAXATION OF AGRICULTURAL ACTIVITY IN POLAND: THE CURRENT STATE AND FUTURE PROSPECTS.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 24(73): 177-188
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2020_n73_s177.pdf

Autor	Aleksandra Pisarska
Tytuł	SOURCES OF FINANCING TASKS FOR PUBLIC HIGHER EDUCATION INSTITUTIONS: FINDINGS IN LIGHT OF THEIR REPORTING
Title	Źródła finansowania zadań publicznych szkół wyższych: ustalenia w świetle ich sprawozdawczości
Słowa kluczowe	sources of financing, university tasks, report, public higher education institutions.
Key words	źródła finansowania, zadania uczelni, sprawozdania finansowe, uczelnie publiczne
Abstrakt	The purpose of this study is to recognize the share of self-generated sources of financing for activities of public higher education institutions as part of their general stream of financing. Therefore, the key question that will be answered in this study is: how is the structure of financing sources of a studied institution of higher education formed? In the theoretical section, findings were based on the results of literature research. In turn, in the empirical part, findings were based on the results of a case study supported by observation in a multi-field participating university. The entity's financial statements were also used. On the basis of the research results, the structure of financing sources for the studied public institution of higher education was determined, indicating the possibility of using the entity's financial reporting for this purpose. It was noticed, based on the classification of the sources of financial supply indicated in the literature, that they are heterogeneous – drawn from both the public and private sectors. An increase in the share of funds supplied from the private sector was also revealed. In turn, private sources mainly came from fees related to the teaching process. Private sources also included those from commercialization of research results. The research presented in the study has provided new knowledge about the structure of the financing sources of a public education of higher institution in the context of current conditions for its functioning. In particular, the research helps supplement the existing scarcity of knowledge about the share of self-generated financing for a public higher education institution in the general financing stream of its activities.
Abstract	Celem opracowania jest rozpoznanie udziału źródeł własnych finansowania działalności publicznej uczelni wyższej w ogólnym strumieniu finansowania jej działalności. W związku z tym kluczowe pytanie, na jakie zostanie udzielona odpowiedź w tym opracowaniu dotyczy tego, jak ukształtowana jest struktura źródeł finansowania badanej uczelni? W części teoretycznej ustalenia oparto na wynikach badań literatury. Z kolei w części empirycznej ustalenia te oparto na wynikach studium przypadku wspartych obserwacją uczestniczącą w uniwersytecie wielodziedzinowym. Wykorzystano także sprawozdania finansowe tego podmiotu. Na podstawie wyników przeglądu literatury oraz badań empirycznych ustalono ukształtowanie struktury źródeł finansowania poddanej badaniu uczelni publicznej, wskazując na możliwość wykorzystania w tym celu sprawozdawczości finansowej podmiotu. Zauważono, kierując się klasyfikacją źródeł zasilania finansowego wskazywaną w literaturze, że są one heterogeniczne. W części są one ulokowane w sektorze publicznym, a w części w sektorze prywatnym. Odsłonięto także wzrost udziału zasilania badanej uczelni środkami z sektora prywatnego. Z kolei źródła prywatne pochodzą głównie z opłat związanych z procesem dydaktycznym. Źródłami prywatnymi są także te z komercjalizacji wyników badań naukowych. Przedstawione w opracowaniu badania dostarczyły nowej wiedzy o strukturze źródeł finansowania uczelni publicznej w kontekście aktualnych uwarunkować jej funkcjonowania. W szczególności przyczyniły się do uzupełnienia istniejącego niedostatku wiedzy o udziale źródeł własnych finansowania działalności publicznej uczelni wyższej w ogólnym strumieniu finansowania jej działalności.
Cytowanie	Pisarska A. (2020) SOURCES OF FINANCING TASKS FOR PUBLIC HIGHER EDUCATION INSTITUTIONS: FINDINGS IN LIGHT OF THEIR REPORTING.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 24(73): 155-176
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2020_n73_s155.pdf

Autor	Bartłomiej Bajan, Aldona Mrówczyńska-Kamińska
Tytuł	Supply of Materials to the Agribusiness Sector of European Union Countries
Title	Supply of Materials to the Agribusiness Sector of European Union Countries
Słowa kluczowe	material supply, agribusiness, food industry, agriculture, European Union
Key words	material supply, agribusiness, food industry, agriculture, European Union
Abstrakt	The purpose of this paper was to assess the prevailing relationships in the supply structure of the agribusiness sector in European Union countries over the years. The study focused on 25 European Union countries (Cyprus, Luxembourg and Malta were excluded) to address the changes in the supply structures of agriculture and food industries, the two major components of agribusiness. The study was of a dynamic nature. Although the study period was 2000–2014, this paper only presents the figures for the first and the last year, i.e. 2000 and 2014. The main focus was on drawing conclusions on the trends observed which proved to be relatively stable in the years covered. The input–output analysis was used by aggregating the sectors of the economy for a better transparency of the inference process. As shown by this study, EU countries at higher development levels witness a decline in the share of the chemical industry in the mix of goods and services supplied to agriculture. Conversely, less developed countries saw that ratio increase. Also, the share of goods supplied to agriculture from the fuel and energy sectors goes up in most EU countries. As regards the food industry, this study observed high shares of agriculture, services and self-supply in the supply structure of EU countries. This analysis extends the existing knowledge on the relationships in the structure of materials supplied to the agribusiness because in addition to agriculture itself (which was addressed by similar studies found in literature) it takes account of the food industry. Moreover, based on long-term observations, it endeavors to capture the prevailing relationships in several countries at a time.
Abstract	The purpose of this paper was to assess the prevailing relationships in the supply structure of the agribusiness sector in European Union countries over the years. The study focused on 25 European Union countries (Cyprus, Luxembourg and Malta were excluded) to address the changes in the supply structures of agriculture and food industries, the two major components of agribusiness. The study was of a dynamic nature. Although the study period was 2000–2014, this paper only presents the figures for the first and the last year, i.e. 2000 and 2014. The main focus was on drawing conclusions on the trends observed which proved to be relatively stable in the years covered. The input–output analysis was used by aggregating the sectors of the economy for a better transparency of the inference process. As shown by this study, EU countries at higher development levels witness a decline in the share of the chemical industry in the mix of goods and services supplied to agriculture. Conversely, less developed countries saw that ratio increase. Also, the share of goods supplied to agriculture from the fuel and energy sectors goes up in most EU countries. As regards the food industry, this study observed high shares of agriculture, services and self-supply in the supply structure of EU countries. This analysis extends the existing knowledge on the relationships in the structure of materials supplied to the agribusiness because in addition to agriculture itself (which was addressed by similar studies found in literature) it takes account of the food industry. Moreover, based on long-term observations, it endeavors to capture the prevailing relationships in several countries at a time.
Cytowanie	Bajan B., Mrówczyńska-Kamińska A. (2020) Supply of Materials to the Agribusiness Sector of European Union Countries.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 20(35), z. 1: 15-24
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2020_T20(35)_n1_s15.pdf

Autor	Ryszard Kata
Tytuł	Zadłużenie rolników w Polsce w aspekcie przemian strukturalnych i koniunktury w rolnictwie
Title	INDEBTEDNESS OF FARMERS IN POLAND IN LIGHT OF STRUCTURAL CHANGES AND ECONOMIC FLUCTUATIONS IN AGRICULTURE
Słowa kluczowe	gospodarstwa rolne, kredyt bankowy, koniunktura w rolnictwie, przemiany strukturalne.
Key words	agricultural holdings, bank credit, economic fluctuations in agriculture, structural changes
Abstrakt	W artykule dokonano analizy dynamiki oraz struktury zobowiązań kredytowych rolników wobec banków w Polsce w latach 1996-2018. Zadłużenie kredytowe rolników przedstawiono na tle przemian strukturalnych i koniunktury w rolnictwie. Założono, że korzystna koniunktura w rolnictwie stymuluje wzrost zadłużenia rolników w bankach. Podobnie założono, że proces koncentracji struktury agrarnej oraz wzrost technicznego uzbrojenia pracy i technicznego uzbrojenia ziemi będą czynnikami sprzyjającymi wzrostowi zadłużenia kredytowego rolników. Badania nie dały jednoznacznej odpowiedzi na postawione tezy badawcze. Ujawniono dodatnią współzmienność pomiędzy zadłużeniem kredytowym rolników a koniunkturą w rolnictwie, a także procesem substytucji nakładów pracy i ziemi przez nakłady kapitału. Analiza regresji wykazała, że stymulantą zadłużenia kredytowego są nakłady inwestycyjne w rolnictwie, natomiast koncentracja struktury agrarnej oraz poprawa relacji ziemia/praca prowadzi do zmniejszenia przyrostów zadłużenia.
Abstract	The paper presents an analysis of the dynamics and structure of farmers' credit obligations towards banks in Poland in 1996-2018. The credit debt of farmers is presented against the background of the structural changes and economic fluctuations in agriculture. It was assumed that a favorable economic situation in agriculture stimulates the growth in farmers' indebtedness to banks. Similarly, it was assumed that the process of increasing concentration within the agrarian structure and the increase in the technical equipment of labor and technical equipment of land would be factors conducive to the growth in farmers' credit debt. The research did not give a definite answer to the research thesis. A positive correlation between farmers' credit debt and economic fluctuations in agriculture was revealed, as well as the process of substitution of labor and land inputs by capital expenditures. Regression analysis showed that investment stimulus in agriculture is the stimulus of credit debt, while increased concentration within the agrarian structure and the improvement of the land/work relationship leads to a reduction in debt increases.
Cytowanie	Kata R. (2020) Zadłużenie rolników w Polsce w aspekcie przemian strukturalnych i koniunktury w rolnictwie .Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 23(72): 33-44
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2020_n72_s33.pdf

Autor	Tetiana Balanovska, Olga Gogulya, Volodymyr Kharchenko, Hanna Kharchenko
Tytuł	COGNITIVE MODELLING OF AN EFFECTIVE SYSTEM OF INFORMATION SUPPORT OF AGRICULTURAL ENTERPRISES
Title
Słowa kluczowe	information support, cognitive approach, modelling, forecasting, poorly structured system, cognitive modelling of efficiency of functioning of the information system of agricultural entrepreneurship
Key words
Abstrakt	This article encompasses the methodology of cognitive modelling of complex poorly structured systems. Based on the expert method and with the help of this modelling methodology, the main factors that influence the effectiveness of information support of agricultural entrepreneurship were identified and the direction of their action was determined. There has been developed a cognitive map that reflects the cumulative impact of various factors on each other, as well as on the effectiveness of the information system for agricultural entrepreneurship. Hidden patterns between factors influencing the effectiveness of information support of agricultural entrepreneurship are revealed based on the cognitive map. The scenario approach is simulated based on different trends that reflect the current situation. This model allows us to further evaluate the performance of the system of information support of agricultural entrepreneurship under the influence of the environment, to predict its development, as well as to develop optimal strategic decisions that are aimed at ensuring sustainable development.
Abstract
Cytowanie	Balanovska T., Gogulya O., Kharchenko V., Kharchenko H.
HTML	wersja html
Pełny tekst	ESARE_2020_n4_s55.pdf

Autor	Krystyna Świetlik
Tytuł	TRENDS IN BEHAVIOUR OF MODERN FOOD CONSUMERS IN POLAND
Title	Tendencje w zachowaniach współczesnych konsumentów żywności
Słowa kluczowe	consumption behaviour, conditions for consumption, food, food consumption, household.
Key words	zachowania konsumpcyjne, uwarunkowania konsumpcji, żywność, konsumpcja żywności, gospodarstwo domowe.
Abstrakt	The aim of the paper is to present the changes in the level and structure of food consumption in Poland during 2013-2017 from a macro and micro-economic perspective, based on CSO (Central Statistical Office) data gathered from national accounts and household budgets. Analysis of the data showed that in an improved economic climate and significantly improved income situation households changed their preferences both in terms of the amount of food consumed as well as in the structure of consumption. Real expenditure on food increased despite reduced volume in consumption, with more eating out and less self-catering. The increase in the share of highly processed foods and more expensive products in the basket of foods contributed to the stabilisation of the share of expenditure on food as part of total household expenditure.
Abstract	Celem artykułu jest przedstawienie zmian poziomu i struktury konsumpcji żywności w latach 2013–2017 z perspektywy makro- i mikroekonomii w oparciu o dane GUS zebrane z rachunków narodowych i budżetów gospodarstw domowych. Analiza danych wykazała, że w lepszej sytuacji gospodarczej i znacznie lepszej sytuacji dochodowej gospodarstwa domowe zmieniły swoje preferencje zarówno pod względem ilości spożywanej żywności, jak i struktury konsumpcji. Realne wydatki na żywność wzrosły pomimo zmniejszonej ilości konsumpcji, z większą ilością jedzenia i mniejszą wyżywieniem we własnym zakresie. Wzrost udziału wysoko przetworzonej żywności i droższych produktów w koszyku żywności przyczynił się do stabilizacji udziału wydatków na żywność w ramach całkowitych wydatków gospodarstw domowych. Realne wydatki na żywność wzrosły pomimo zmniejszonej ilości konsumpcji, z większą ilością jedzenia i mniejszą wyżywieniem we własnym zakresie. Wzrost udziału wysoko przetworzonej żywności i droższych produktów w koszyku żywności przyczynił się do stabilizacji udziału wydatków na żywność w ramach całkowitych wydatków gospodarstw domowych.
Cytowanie	Świetlik K. (2020) TRENDS IN BEHAVIOUR OF MODERN FOOD CONSUMERS IN POLAND.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 23(72): 191-207
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2020_n72_s191.pdf

Autor	Yuriy Hubeni, Oksana Krupa, Volodymyr Krupa, Nataliia Raiter
Tytuł	Globalization and Local Determinants of HORECA Customers Market Behavior in the Wholesale Food Market
Title	Globalization and Local Determinants of HORECA Customers Market Behavior in the Wholesale Food Market
Słowa kluczowe	globalization, HoReCa, wholesale trade, wholesale market of agricultural production, wholesale purchase, customers’ market behavior
Key words	globalization, HoReCa, wholesale trade, wholesale market of agricultural production, wholesale purchase, customers’ market behavior
Abstrakt	The article is devoted to the research of local determinants of HoReCa sphere subject economic behavior in the wholesale markets of agricultural production under hospitality sphere globalization in Ukraine. The authors generalized the key provisions of consumer market behavior theories and its formation factors in HoReCa sphere. The peculiarities of agricultural wholesale market functioning are defined and the competitive surrounding of wholesale food market in western region of Ukraine is characterized. Main principles of business organization in HoReCa sphere are studied; the impact of globalization and foreign economic activity vectors on this sphere internationalization is outlined. The results of research project made by the authors are given, which was aimed at examining motives and peculiarities of HoReCa customers market behavior when wholesale purchasing agricultural production for their own business. The research was conducted on the basis of “Shuvar” market of agricultural production Ltd. - the largest in Western Ukraine wholesale agricultural market. It consists of several specialized food halls, including HoReCa centre. The structure of HoReCa establishments, that are “Shuvar” wholesale market clients, is analyzed. The factors influencing their managers’ decisions, concerning purchase assortment, its frequency, the most convenient time of goods delivery, are investigated. The evaluation of significance degree of certain products purchase, including price, products homogeneity, their constant availability, exclusiveness, is received. HoReCa sphere subjects’ wishes were studied, concerning purchase information support in the wholesale market, for service quality improvement.
Abstract	The article is devoted to the research of local determinants of HoReCa sphere subject economic behavior in the wholesale markets of agricultural production under hospitality sphere globalization in Ukraine. The authors generalized the key provisions of consumer market behavior theories and its formation factors in HoReCa sphere. The peculiarities of agricultural wholesale market functioning are defined and the competitive surrounding of wholesale food market in western region of Ukraine is characterized. Main principles of business organization in HoReCa sphere are studied; the impact of globalization and foreign economic activity vectors on this sphere internationalization is outlined. The results of research project made by the authors are given, which was aimed at examining motives and peculiarities of HoReCa customers market behavior when wholesale purchasing agricultural production for their own business. The research was conducted on the basis of “Shuvar” market of agricultural production Ltd. - the largest in Western Ukraine wholesale agricultural market. It consists of several specialized food halls, including HoReCa centre. The structure of HoReCa establishments, that are “Shuvar” wholesale market clients, is analyzed. The factors influencing their managers’ decisions, concerning purchase assortment, its frequency, the most convenient time of goods delivery, are investigated. The evaluation of significance degree of certain products purchase, including price, products homogeneity, their constant availability, exclusiveness, is received. HoReCa sphere subjects’ wishes were studied, concerning purchase information support in the wholesale market, for service quality improvement.
Cytowanie	Hubeni Y., Krupa O., Krupa V., Raiter N. (2020) Globalization and Local Determinants of HORECA Customers Market Behavior in the Wholesale Food Market.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 20(35), z. 1: 25-39
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2020_T20(35)_n1_s25.pdf

Autor	Yuriy Hubeni, Volodymyr Krupa, Oksana Krupa, Sofiia Tsiolkovska
Tytuł	The Foreign Economic Vector of Agribusiness Activity in the Western Region of Ukraine
Title	The Foreign Economic Vector of Agribusiness Activity in the Western Region of Ukraine
Słowa kluczowe	foreign economic activity, agribusiness, international trade, export and import of agricultural products, Western region of Ukraine
Key words	foreign economic activity, agribusiness, international trade, export and import of agricultural products, Western region of Ukraine
Abstrakt	The article is devoted to researching peculiarities and trends of foreign economic activity of agribusinesses in the Western region of Ukraine according to the terms of the Ukraine-European Union Association Agreement. The authors discuss the theoretical essence of agribusiness, as a kind of entrepreneurship, and the nature of foreign economic activity of enterprises. The main conditions of free trade in agricultural products introduced by the terms of the Agreement are determined and their influence on agribusiness export-import operation dynamics in the Western economic region is analyzed. The contribution of certain regions to forming agrarian product export and import volume and structure is considered and the reasons for the considerable advantages of the Lviv region in foreign trade turnover of the Western region are elucidated. It was found that agribusiness cooperation with foreign partners is mainly realized by indirect methods through trade agency organizations or agrarian holding companies. The structure dynamics of production goods for export and import by agribusinesses was studied. Based on the results, some negative tendencies for the Ukrainian economy were noted. They include the preservation of raw exports with a high share of plant origin products and timber, and the predominance of ready-made products with high added value in the import structure. It was established that the Agreement and social political events in Ukraine changed the direction of some export-import flows of agribusiness from CIS countries towards the markets of the European Union and Asian countries. According to the scale of external trade operations with enterprises of the Western region of Ukraine, in general, and within certain trade groups, in particular, country-leaders are defined. Some positive and negative consequences of changes in the foreign economic activity vector are described. And finally, measures which will ensure an expansion and strengthening of Ukraine’s agribusiness presence on international market, are suggested.
Abstract	The article is devoted to researching peculiarities and trends of foreign economic activity of agribusinesses in the Western region of Ukraine according to the terms of the Ukraine-European Union Association Agreement. The authors discuss the theoretical essence of agribusiness, as a kind of entrepreneurship, and the nature of foreign economic activity of enterprises. The main conditions of free trade in agricultural products introduced by the terms of the Agreement are determined and their influence on agribusiness export-import operation dynamics in the Western economic region is analyzed. The contribution of certain regions to forming agrarian product export and import volume and structure is considered and the reasons for the considerable advantages of the Lviv region in foreign trade turnover of the Western region are elucidated. It was found that agribusiness cooperation with foreign partners is mainly realized by indirect methods through trade agency organizations or agrarian holding companies. The structure dynamics of production goods for export and import by agribusinesses was studied. Based on the results, some negative tendencies for the Ukrainian economy were noted. They include the preservation of raw exports with a high share of plant origin products and timber, and the predominance of ready-made products with high added value in the import structure. It was established that the Agreement and social political events in Ukraine changed the direction of some export-import flows of agribusiness from CIS countries towards the markets of the European Union and Asian countries. According to the scale of external trade operations with enterprises of the Western region of Ukraine, in general, and within certain trade groups, in particular, country-leaders are defined. Some positive and negative consequences of changes in the foreign economic activity vector are described. And finally, measures which will ensure an expansion and strengthening of Ukraine’s agribusiness presence on international market, are suggested.
Cytowanie	Hubeni Y., Krupa V., Krupa O., Tsiolkovska S. (2020) The Foreign Economic Vector of Agribusiness Activity in the Western Region of Ukraine.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 20(35), z. 4: 29-46
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2020_T20(35)_n4_s29.pdf

Autor	Nataliia Blenda, Yuliia Nesterchuk, Vitalii Rybchak
Tytuł	Indicators of the level of food security in Ukraine
Title
Słowa kluczowe	food security, food security indicators, food consumption, accessibility, solvency
Key words
Abstrakt	The article analyzes the domestic and world methods of assessing the level of foodsecurity. The national peculiarities of food security are considered, its level in Ukraine is analyzedaccording to the indicators of daily energy value of human diet, consumption of differenttypes of food per capita, food structure and food independence. The calculated indicators ofadequacy of consumption for certain foods are quite low, in particular: fish and fish products;fruits, berries and grapes; milk and dairy products; meat and meat products. These indicatorsare evidence of an imbalance in the diet of the population, which is trying to provide their ownenergy needs through more affordable products. The key problem of food security in Ukrainetoday is the affordability of products. It is the low purchasing power of the population that insome way hinders the development of production and the economy as a whole.
Abstract
Cytowanie	Blenda N., Nesterchuk Y., Rybchak V.
HTML	wersja html
Pełny tekst	TIRR_2020_n14_s31.pdf

Autor	Vitalii Rybchak, Serhiy Sokolyuk, Olena Zharun
Tytuł	Problems of attracting investment to Ukraine
Title
Słowa kluczowe	investment, investment climate, investment attractiveness, index of investmentattractiveness
Key words
Abstrakt	The article analyzes the investment climate in Ukraine. The structure and dynamicsof investment income in the national economy are investigated. The main problems andfactors of attracting foreign investments, that are restricting the investment activity ofdomestic enterprises, are analyzed. It’s explored the place of Ukraine in the internationalranks towards doing business and the overall state of the investment climate. The influenceof macroeconomic factors on the investment activity of foreign investors is substantiated. It’soffered the directions of increasing the investment attractiveness of the Ukrainian economy inthe current conditions of development.
Abstract
Cytowanie	Rybchak V., Sokolyuk S., Zharun O.
HTML	wersja html
Pełny tekst	TIRR_2020_n14_s137.pdf

Autor	Katarzyna Łach
Tytuł	Efekt dźwigni finansowej a struktura źródeł finansowania przedsiębiorstw w Polsce w latach 2005-2018
Title	THE FINANCIAL LEVERAGE EFFECT AND THE SOURCES OF FINANCING FOR ENTERPRISES IN POLAND FROM 2005-2018
Słowa kluczowe	dźwignia finansowa, źródła finansowania, struktura kapitału.
Key words	financial leverage, sources of financing, capital structure
Abstrakt	Mechanizm dźwigni finansowej należy do podstawowych zagadnień zarządzania finansami przedsiębiorstwa, a dokładniej kształtowania struktury źródeł finansowania. Literatura poświęca temu zjawisku sporo uwagi, ale przede wszystkim od strony teoretycznej. Niewiele jest jednak badań empirycznych, w których zbadane by było czy mechanizm i efekt dźwigni finansowej jest znany i wykorzystywany przez praktyków. Celem niniejszego artykułu jest analiza racjonalności decyzji o stopniu zaangażowania kredytów i pożyczek w finansowaniu przedsiębiorstw z punktu widzenia efektu dźwigni finansowej. Analizą objęto lata 2005-2018, zbadano czy przedsiębiorstwa w Polsce miały możliwość wykorzystywania długu do zwiększania rentowności kapitałów własnych oraz sprawdzono czy decyzje o zaciąganiu kredytów i pożyczek były skorelowane z poziomem nadwyżki rentowności operacyjnej aktywów nad oprocentowaniem długu, co jest warunkiem pozytywnego efektu dźwigni finansowej. Wykazane zostało, że w większości badanych lat przedsiębiorstwa mogły podwyższać osiągane stopy zwrotu z kapitałów własnych poprzez zwiększanie udziału długu w finansowaniu, nie stwierdzono jednak, aby decyzje te były podejmowanie przy uwzględnianiu zjawiska i efektu dźwigni finansowej.
Abstract	The optimal structure of financing has been a frequent subject of research in corporate finance management for decades. Financial leverage and its effects are closely related to this topic. Thanks to the positive effect of financial leverage, a company may obtain a higher return on equity. The aim of this article is to present a practical approach to the financial leverage effect and to analyse whether decisions about the degree of credit and loans in the financing of enterprises were reasonable from the point of view of their impact on the return on equity. The analysis covered the years 2005-2018. The paper examines the question of whether enterprises in Poland had the opportunity to use debt to increase ROE. It also analyses whether decisions on the level of credit and loan within the capital structure were correlated with the level of the operating margin(s) of assets over the cost of debt, which is a requirement for a positive effect from financial leverage. It was shown that in the majority of the analysed years, enterprises could increase their return on equity by increasing their share of debt financing, but it was not known whether these decisions were made by taking into account the phenomenon and the leverage effect.
Cytowanie	Łach K. (2020) Efekt dźwigni finansowej a struktura źródeł finansowania przedsiębiorstw w Polsce w latach 2005-2018.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 23(72): 82-94
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2020_n72_s82.pdf

Autor	Elżbieta Malinowska-Misiąg
Tytuł	DIVERSE ASPECTS OF LOCAL FISCAL CAPACITY – CASE STUDY OF POLAND
Title	Różne wymiary potencjału dochodowego jednostek samorządu terytorialnego – przykład Polski
Słowa kluczowe	fiscal capacity, fiscal effort, LGUs’ revenues, local disparities
Key words	potencjał dochodowy, wysiłek fiskalny, dochody JST, zróżnicowania lokalne.
Abstrakt	The structure of the financial system of local government units (LGUs) determines the efficiency of its operation and development opportunities. Such a system should take into account both appropriately assigned sources of its own revenues as well as properly estimated expenditure needs, and equalization transfers. This paper focuses on the revenue side, more precisely – on the fiscal capacity of local governments. The paper begins by analyzing the concept of fiscal capacity in foreign and Polish literature. Then, three different types of fiscal capacity are distinguished, which is justified by the different purposes for which such capacities can be used. The remainder of the paper presents the amounts of fiscal capacity of various types of Polish LGUs in 2010-2017. An attempt was also made to identify external factors affecting the amount of this capacity.
Abstract	Konstrukcja systemu finansowego jednostek samorządu terytorialnego (JST) determinuje efektywność jego funkcjonowania i możliwości rozwoju. Taki system powinien uwzględniać zarówno odpowiednio przypisane źródła dochodów własnych, jak i właściwie oszacowane potrzeby wydatkowe oraz transfery wyrównawcze. Artykuł koncentruje się na dochodach, a ściślej – na potencjale dochodowym samorządów lokalnych. Rozpoczyna go analiza pojęcia potencjału dochodowego w literaturze zagranicznej i polskiej. Następnie rozróżniono trzy różne kategorie potencjału dochodowego, co jest uzasadnione różnymi celami, dla których potencjał może być wykorzystywany. W dalszej części artykułu przedstawiono wielkości potencjału dochodowego różnych rodzajów JST w Polsce w latach 2010–2017. Podjęto również próbę zidentyfikowania czynników zewnętrznych wpływających na wielkość potencjału.
Cytowanie	Malinowska-Misiąg E. (2020) DIVERSE ASPECTS OF LOCAL FISCAL CAPACITY – CASE STUDY OF POLAND.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 23(72): 113-122
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2020_n72_s113.pdf

Autor	Katarzyna Mikołajczyk
Tytuł	Zmienność struktury wydatków publicznych: analiza porównawcza dla krajów Europy środkowo-wschodniej
Title	Variability of public expenditure structures: comparative analysis for Central and East European countries
Słowa kluczowe	wydatki publiczne, klasyfikacja COFOG, struktura wydatków publicznych, Europa Środkowo-Wschodnia.
Key words	public spending, COFOG, public expenditure structure, Central and Eastern Europe
Abstrakt	W artykule przedstawiono analizę porównawczą zmienności struktury wydatków publicznych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej w okresie 1995-2017. W tym celu zbudowano dwa wskaźniki zmienności, jeden odzwierciedlający zmienność struktury wydatków, drugi zaś zmienność poszczególnych kategorii wydatków. Powyższe wskaźniki pozwoliły na weryfikację hipotezy badawczej, że najsilniejsze zmiany struktury wydatków następują w okresach osłabienia gospodarczego i dotyczą szczególnie kategorii wydatkowych mających bezpośredni wpływ na gospodarkę. W krajach Europy Środkowo-Wschodniej największą zmienność struktury wydatków wykazały kraje o najniższym poziomie wydatków publicznych w relacji do PKB, co potwierdza, że mały budżet wymusza jego racjonalizację. Z kolei największą stabilnością struktury wydatków w badanym okresie wyróżniła się Polska, co można wiązać z najbardziej wyrównanym wzrostem i uniknięciem recesji gospodarczej. Grupą wydatków, która była najbardziej aktywnie kształtowana, zarówno w starych jak i nowych krajach członkowskich UE, były wydatki na sprawy gospodarcze.
Abstract	The article presents a comparative analysis of the variability of public expenditure structures in Central and East European countries in the period 1995-2017. To measure the volatility, two indicators were proposed: one reflecting the variability of the expenditure structures, and the other reflecting the variability of each expenditure category. The above indicators allowed verification of the research hypothesis that the strongest changes in the structure of public spending occur in periods of economic recession and concern, in particular, expenditure categories having a direct impact on the economy. In the countries of Central and Eastern Europe, the largest variability in expenditure structure was demonstrated by countries with the lowest level of public expenditure in relation to GDP, which confirms that a small budget enforces its rationalization. In turn, the highest stability of the expenditure structure in the analyzed period was found in Poland, which may be associated with its smooth growth and subsequent avoidance of the economic recession. The group of expenditures that was most actively changed, both in the old and new EU member states, were expenditures on economic affairs.
Cytowanie	Mikołajczyk K. (2020) Zmienność struktury wydatków publicznych: analiza porównawcza dla krajów Europy środkowo-wschodniej.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 23(72): 134-145
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2020_n72_s134.pdf