1. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2018 |
|
Maj J., Szymańska E. Zmiany w powierzchni gospodarstw rolnych w Polsce w latach 2010-2017
Autor | Jarosław Maj, Elżbieta Szymańska |
Tytuł | Zmiany w powierzchni gospodarstw rolnych w Polsce w latach 2010-2017 |
Title | CHANGES OF THE AREA OF FARMS IN POLAND IN 2010-2017 |
Słowa kluczowe | gospodarstwo rolne, struktura agrarna, zmiany powierzchni |
Key words | farm, agrarian structure, changes of the area |
Abstrakt | Celem badań była ocena zmian w powierzchni i strukturze gospodarstw rolnych w latach 2010-2016. Przeanalizowano zmiany liczby gospodarstw rolnych o różnej powierzchni oraz ich strukturze. Źródłem danych do analizy była literatura przedmiotu oraz dane statystyki masowej. Z badań wynika, że struktura obszarowa gospodarstw w Polsce, pomimo zmian, jest wciąż niekorzystna, ponieważ wśród gospodarstw dominują małe jednostki. Dotychczasowe regulacje prawne, które miały na celu utworzenie z tych gospodarstw podstaw nowoczesnego, konkurencyjnego rolnictwa w Polsce, nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. Powierzchnia gospodarstw rolnych oraz odsetek dużych, silnych ekonomicznie jednostek zwiększa się zbyt wolno. Świadczy to o potrzebie poszukiwania nowych, skutecznych narzędzi, które przyspieszą tempo zmian strukturalnych w rolnictwie. |
Abstract | The aim of the study was to assess changes in the area and structure of agricultural holdings in 2010-2016. An analysis was made of the changes in the number of farms of different sizes and their structure. The source of data was the subject literature and public statistics data. Research shows that area structure of farms in Poland, despite the changes, is still unfavorable, as small farms dominate. The previous legal regulations, which were aimed at creating from these farms the basis of modern, competitive agriculture in Poland did not bring the expected results. The area of farms and the percentage of large, economically strong units increases, but too slowly. This indicates the need to search for new, effective tools that will accelerate the pace of structural changes in agriculture. |
Cytowanie | Maj J., Szymańska E. (2018) Zmiany w powierzchni gospodarstw rolnych w Polsce w latach 2010-2017.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 105, z. 2: 50-58 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2018_n2_s50.pdf |
|
|
2. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2016 |
|
Biczkowski M., Kluba M., Rudnicki R. Struktura ciągników według mocy a struktura obszarowa gospodarstw rolnych w Polsce – analiza porównawcza wyników powszechnego spisu rolnego 2010
Autor | Mirosław Biczkowski, Mieczysław Kluba, Roman Rudnicki |
Tytuł | Struktura ciągników według mocy a struktura obszarowa gospodarstw rolnych w Polsce – analiza porównawcza wyników powszechnego spisu rolnego 2010 |
Title | STRUCTURE OF TRACTORS ACCORDING TO THEIR POWER AND AREA STRUCTURE OF AGRICULTURAL HOLDINGS IN POLAND – A COMPARATIVE ANALYSIS BASED ON NATIONAL AGRICULTURAL CENSUS 2010 |
Słowa kluczowe | ciągniki, struktura agrarna, PSR 2010, analiza przestrzenna, Polska |
Key words | tractors, agrarian structure, NAC 2010, spatial analysis, Poland |
Abstrakt | Przeprowadzone badania dotyczą analizy dwóch struktur: ciągników według ich mocy oraz obszarowej gospodarstw rolnych prowadzących działalność rolniczą. Celem artykułu jest ustalenie zależności między wielkością gospodarstw rolnych a mocą użytkowanych przez nie ciągników w warunkach wsparcia finansowego z programów unijnych na ich zakup. Na podstawie wyników Powszechnego Spisu Rolnego w 2010 roku stwierdzono, że wśród województw tylko dolnośląskie cechuje się szczególnie dużą przewagą średniej mocy ciągników nad średnią wielkością gospodarstwa rolnego (typ 1), natomiast w województwach małopolskim, podkarpackim, ale także łódzkim i mazowieckim przeważała wielkość gospodarstwa nad mocą ciągników (typ 4). W pozostałych regionach moc ciągnika oraz wielkość gospodarstwa były na tym samym poziomie (typ 3). Zróżnicowanie przestrzenne badano także w ujęciu powiatowym. |
Abstract | The research focused on structural analyses of tractors according to their power and of area of agricultural holdings conducting agricultural activity. The aim of this paper is to find relation between the area of agricultural holdings and the power of tractors used there in the light of tractor market expansion and the financial support within the EU programmes facilitating the purchase of tractors. On the basis of the findings of the National Agricultural Census 2010 and the method relying on juxtaposition of the intensity levels of studied features by means of the standard deviation value, the authors present the evaluation of these interdependencies. It was shown that only the Dolnośląskie Voivodship is characterised by the average tractor power being far higher than the average agricultural holding area (type 1), whereas in the Małopolskie, Podkarpackie, Łódzkie, and Mazowieckie Voivodships the average holding area is larger than the average tractor power (type 4). In other regions the tractor power and holding area are roughly the same (type 3). Slightly different proportions were observed at poviats level – type 3 accounts for as many as 57.0%, while type 5 is the least popular with 1.6% (there are only five poviats with a particularly big difference between the tractor power over the holding area). Besides the statistical and mathematical data analyses, the study was also concerned with the spatial patterns displayed by the examined phenomena – at the region and poviat levels. |
Cytowanie | Biczkowski M., Kluba M., Rudnicki R. (2016) Struktura ciągników według mocy a struktura obszarowa gospodarstw rolnych w Polsce – analiza porównawcza wyników powszechnego spisu rolnego 2010.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 103, z. 4: 112-125 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2016_n4_s112.pdf |
|
|
3. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2015 |
|
Ziętara W. Społeczny czy ekonomiczny charakter reform rolnych w Polsce w okresie między- i powojennym
Autor | Wojciech Ziętara |
Tytuł | Społeczny czy ekonomiczny charakter reform rolnych w Polsce w okresie między- i powojennym |
Title | SOCIAL OR ECONOMIC NATURE OF THE AGRICULTURAL REFORMS IN POLAND DURING THE INTER- AND POST-WAR |
Słowa kluczowe | gospodarstwo, reforma rolna, struktura agrarna |
Key words | farm, agricultural system reform, farm structure |
Abstrakt | W opracowaniu omówiono przesłanki, podstawy prawne i zakres reform rolnych przeprowadzonych w Polsce w okresie międzywojennym i po drugiej wojnie światowej. Głównymi celami reform w pierwszym okresie było rozwiązanie problemów społecznych na wsi przez poprawę struktury obszarowej gospodarstw, dzięki zwiększeniu liczby i udziału gospodarstw rodzinnych kosztem gospodarstw wielkoobszarowych. W okresie powojennym przeprowadzono reformy, przyjmując przesłanki ideologiczne. W latach 1919-1938 łącznie rozparcelowano 2654,8 tys. ha gruntów i utworzono 1051 tys. nowych gospodarstw. W latach 1944-1950 zakres reform był większy. W tym czasie rozparcelowano 6070,1 tys. ha gruntów. W okresie międzywojennym przejmowanie ziemi od właścicieli na cele reformy odbywało się z wypłatą odszkodowań, natomiast w okresie po 1944 r. bez odszkodowania. Skutki reform, zwłaszcza w okresie powojennym, okazały się krótkookresowe. Przeprowadzone reformy rolne nie rozwiązały społecznych problemów wsi. |
Abstract | In the article there was presented some premises, legal basis and scope of the agricultural reforms in Poland between World Wars and after II World War. The main purpose of the agricultural reform was improvement of agricultural area structure, by incensement of share of individual family farms at the cost of the large agricultural farms. During the period 1919-1938 there have been allocated 2 654 800 ha of land. In result of that reform 1 051 000 of new farms was established. In the period 1944-1950 the range of reform was even greater. There were allocated 6070 thousands ha of agricultural land, mainly to the new established farms (92%). Taking over of the agricultural land for the reform purposes, between the World Wars, was made with compensation to the owners but after 1944 the compensation was abolished. Results of the reforms, especially in the post-war period occurred short-lived. In effect those agricultural reforms haven’t solved the problems of the rural areas. |
Cytowanie | Ziętara W. (2015) Społeczny czy ekonomiczny charakter reform rolnych w Polsce w okresie między- i powojennym.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 1: 31-45 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2015_n1_s31.pdf |
|
|
4. |
Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2012 |
|
Czykier-Wierzba D. Początki Wspólnej Polityki Rolnej w EWG
Autor | Dorota Czykier-Wierzba |
Tytuł | Początki Wspólnej Polityki Rolnej w EWG |
Title | Beginnings of the Common Agricultural Policy in the European Economic Community |
Słowa kluczowe | |
Key words | |
Abstrakt | Na mocy Traktatu Rzymskiego ustanowiona została Wspólna Polityka Rolna (WPR). W Traktacie określone zostały jej cele i zasady. W trakcie tworzenia WPR dokonano jej podziału na: politykę rynkową i strukturalną. Źródłami finansowania tej polityki były fundusze: EFOGR, EFS i EFRR. W wyniku konsekwentnie prowadzonej WPR poprawie uległa w EWG struktura agrarna, zmalało zatrudnienie w rolnictwie, wzrosła produkcja rolna i jej intensywność, zapewniona została także samowystarczalność EWG w zakresie większości artykułów żywnościowych. Wraz jednak ze wzrostem produkcji rolnej powiększały się w magazynach zapasy, których eksport warunkowany był wydatkowaniem z budżetu EWG coraz większych kwot na subsydia. W konsekwencji w szybkim tempie zaczęły wzrastać wydatki z budżetu na finansowanie tej polityki. Niezbędna stała się reforma WPR, którą wdrożono w 1986 roku. Wprowadzone modyfikacje WPR nie przyniosły jednak spodziewanych rezultatów. Od tego czasu polityka ta była jeszcze kilkakrotnie reformowana. |
Abstract | The Common Agricultural Policy (CAP) has been enacted by the Treaty of Rome, which defined its objectives and principles. During its drafting process the CAP was divided into market policy and structural policy. The sources of funding of the CAP were three Funds: European Agricultural Guidance and Guarantee Fund (EAGGF), European Social Fund (ESF) and European Regional Development Fund (ERDF). As a result of consistent implementation of the CAP, the agrarian structure markedly improved, the volume of agricultural output substantially increased, allowing the EEC to attain self-sufficiency in most agricultural products, while improving the intensity of farming and reducing the employment in agriculture. However, the growing volume of the agricultural output resulted in mounting surplus of certain agricultural products, whose export depended on ever-increasing subsidies from the EEC budget. Consequently, the expenditures for financing the CAP from the budget started to increase rapidly. This necessitated the reform of the CAP, which was implemented in 1986. Since then, this policy has undergone a few reforms. |
Cytowanie | Czykier-Wierzba D. (2012) Początki Wspólnej Polityki Rolnej w EWG.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 8(57): 103-115 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PEFIM_2012_n57_s103.pdf |
|
|
5. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2009 |
|
Motowidlak U. Aktywność gospodarstw rolnych w Polsce w budowaniu łańcuchów dostaw
Autor | Urszula Motowidlak |
Tytuł | Aktywność gospodarstw rolnych w Polsce w budowaniu łańcuchów dostaw |
Title | Activity of farms in Poland in building a delivery chain |
Słowa kluczowe | rolnictwo, logistyka, łańcuch logistyczny |
Key words | agriculture, logistics, logistic chain |
Abstrakt | Artykuł poświęcony jest prezentacji struktury agrarnej polskiego rolnictwa i jej wpływu na aktywność gospodarstw jako dostawców surowców dla przedsiębiorstw przemysłu spożywczego. W artykule wykazano, iż trwające od dwudziestu lat przemiany obszarowe gospodarstw indywidualnych w Polsce mają właściwy kierunek, jednak tempo tych zmian jest niezadowalające. W latach 1988- 2008 liczba gospodarstw indywidualnych o powierzchni powyżej 1 ha użytków rolnych zmniejszyło się o 16%. W strukturze agrarnej nadal dominują gospodarstwa małe. W 2007 udział gospodarstw indywidualnych z grupy obszarowej 1-5 ha wynosił 57,4% ogółu gospodarstw indywidualnych o areale powyżej 1 ha użytków rolnych. Natomiast gospodarstwa o powierzchni powyżej 15 ha stanowiły w 2007 roku tylko 11% analizowanej grupy gospodarstw. Zwrócono jednocześnie uwagę na duże zróżnicowanie aktywności ekonomicznej gospodarstw między poszczególnymi grupami obszarowymi. Wraz ze wzrostem areału zwiększała się skłonność gospodarstw do koncentracji pionowej i poziomej w łańcuchach dostaw. W 2005 roku 43,7% gospodarstw o areale powyżej 15 ha było członkami grup producenckich. Natomiast dla gospodarstw z grupy obszarowej 1-5 ha wielkość ta wynosiła 1,3%. Istniejąca struktura agrarna polskiego rolnictwa utrudnia więc poprawę poziomu organizacji w łańcuchu dostaw żywności. |
Abstract | The article presents the agrarian structure of Polish agriculture and the influence of this structure on the activity of farms as deliverers of raw materials for food industry. It has been shown that the area changes in private farms in Poland have admittedly the right direction but the dynamics of those changes is to slow. In 1998-2008 the number of private farms having agricultural land bigger than 1 hectare decreased by about 16 percent. The agrarian structure is dominated by small farms. In 2007 the part of private farms with area between 1 and 5 hectare amounted to 57.4 percent of all private farms with area of more than 1 hectare. However, farms with area of more than 15 hectare constituted in 2007 only 11 percent of the analyzed group of farms. An attention has also been paid to the great variety of economic activity of farms belonging to different area groups. Along with a growth of area a tendency increased in farms to the vertical and horizontal concentration in delivery chain. 43.7 percent of farms with area bigger than 15 hectare were members of producer’s groups in 2007. The same index for the area group between 1 and 5 hectare amounted to 1.3 percent. Therefore the existing agrarian structure of Polish agriculture hinders an improvement of organizational level in the food delivery chain |
Cytowanie | Motowidlak U. (2009) Aktywność gospodarstw rolnych w Polsce w budowaniu łańcuchów dostaw.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 8(23), z. : 131-141 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2009_T8(23)_n_s131.pdf |
|
|
6. |
Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 2009 |
|
Zegar J. Kwestia koncentracji ziemi w polskim rolnictwie indywidualnym
Autor | Józef Zegar |
Tytuł | Kwestia koncentracji ziemi w polskim rolnictwie indywidualnym |
Title | The concentration of land in the Polish private agriculture |
Słowa kluczowe | wielka własność ziemska, rodzinne gospodarstwa rolne, struktura agrarna, koncentracja ziemi |
Key words | land ownership, family agricultural farm, agrarian structure, land concentration |
Abstrakt | W artykule przedstawiono dwa wymiary koncentracji w rolnictwie, a mianowicie: relację przedsiębiorstw rolnych (wielkiej własności) i gospodarstw rodzinnych oraz strukturę agrarną rolnictwa indywidualnego. W zakresie pierwszego wymiaru historia nie dostarcza jednoznacznych sygnałów, ponieważ miała miejsce pewna przemienno .ć tych form własności rolnictwa. Natomiast w odniesieniu do struktury agrarnej ma miejsce tendencja polegająca na koncentracji ziemi w malejącej liczbie gospodarstw rodzinnych, aczkolwiek w wielu krajach rozwijających się trend w tym zakresie nadal ma kierunek przeciwny. W Polsce Konstytucja stanowi o dominacji rodzinnych gospodarstw rolnych. Struktura agrarna rolnictwa indywidualnego jest jednak rozdrobniona i jak się powszechnie uważa pozostaje w zastoju. Nie do końca odpowiada to faktom, aczkolwiek przyspieszenie koncentracji do pewnych granic jest wskazane. |
Abstract | The paper aims to present two dimensions of the concentration process in agriculture, namely: the relation of agricultural holdings and family farms, as well the agrarian structure of individual farming. The first dimension, history don’t provide explicit information, because there were same kind of land ownerships relocation. In relation to agrarian structure, there was observed the tendency of land concentration in small number of family agricultural farms, although in many developing countries this trend has the opposite direction. The Constitution of the Republic of Poland highlights the mining of family agricultural farms. The agrarian structure of private agriculture is fragmented and it is popularly considered as being in stagnation. This general opinion inaccurately illustrates facts, although acceleration of concentration within limits is desirable. |
Cytowanie | Zegar J. (2009) Kwestia koncentracji ziemi w polskim rolnictwie indywidualnym.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 256-266 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2009_n4_s256.pdf |
|
|
7. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2008 |
|
Walenia A. Czynniki warunkujące konkurencyjność rolnictwa Podkarpacia w procesie integracji ze Wspólnotą Europejską
Autor | Alina Walenia |
Tytuł | Czynniki warunkujące konkurencyjność rolnictwa Podkarpacia w procesie integracji ze Wspólnotą Europejską |
Title | Factors determining competitiveness of the Podkarpacie region agriculture in the process of Polish integration with the European Community |
Słowa kluczowe | produkcja rolnicza, struktura agrarna, obszary wiejskie, przetwórstwo rolnospożywcze, agroturystyka, środki UE |
Key words | Podkarpacie region, agriculture, EU support |
Abstrakt | Podkarpacie ma swoje specyficzne cechy mające wpływ na tempo i kierunki rozwoju gospodarczego i społecznego. Do najbardziej specyficznych cech województwa podkarpackiego należy zaliczyć: - niski poziom rozwoju gospodarczego przy znaczącym wewnętrznym zróżnicowaniu jego cech, - bardzo wysoki odsetek ludności wiejskiej w ogólnej liczbie mieszkańców województwa i powstające stąd problemy rozwoju obszarów wiejskich, - słabe ekonomicznie rolnictwo, przy wysokim odsetku osób utrzymujących się z pracy w rolnictwie i mała skłonność do zmian tego sektora gospodarki, - przygraniczne położenie (granica wschodnia i południowa Polski) i wynikająca stąd peryferyjność województwa, - wysoki udział obszarów prawnie chronionych w powierzchni ogólnej województwa, ale słabe wykorzystanie zasobów przyrodniczych dla rozwoju perspektywicznych sektorów gospodarki (usługi turystyczne, uzdrowiskowe). Obszary wiejskie wraz z obszarami leśnymi dominują w strukturze przestrzennej regionu i są zamieszkiwane przez ok. 60% jego mieszkańców. Obszar ten posiada więc ważne znaczenie gospodarcze, społeczne oraz ekologiczne. Dlatego też podejmowane działania powinny zmierzał przede wszystkim do: - ukształtowania się silnego podsystemu gospodarki żywnościowej w regionie obejmującego nowoczesne rolnictwo, przemysł rolno-spożywczy, sektory produkujące środki produkcji dla rolnictwa i przemysłu spożywczego, obrót rolny krajowy i zagraniczny, usługi dla sektora żywnościowego oraz edukację rolniczą, - zmiany monokulturowego charakteru obszarów wiejskich poprzez rozwijanie ich pozarolniczych funkcji gospodarczych i społecznych, a zatem dążenie do zintegrowanego rozwoju obszarów wiejskich. Wdrożenie tych zmian to sprostanie konkurencyjnym standardom UE, wymagające pokonania istotnej bariery wysokich kosztów transformacji. Najważniejsze w tym celu jest umiejętne i jak najbardziej pełne wykorzystanie przez Podkarpacie unijnego wsparcia finansowego dla sektora rolnego. Pozytywnie należy ocenić absorpcję tych środków przez beneficjentów z Podkarpacia w okresie lat 2004- 2006. Doświadczenie nabyte w gospodarowaniu pomocą strukturalną w latach 2004-2006 pozwoli niewątpliwie na bardziej efektywne wykorzystanie znacznie większej alokacji środków w bieżącym okresie finansowym w UE, tj. w latach 2007-2013. |
Abstract | The region of Podkarpacie in comparison to other regions of Poland is characterised by high differentiation of natural, socio-economic, infrastructural, ecologic and historical factors. Rural areas dominate in the spatial structure of the region and are inhabited by around 60% of the inhabitants of the region. Therefore, these areas have great economic, social and ecological significance in the region. Due to that fact the actions taken should be mostly aimed at: - shaping a strong subsystem of food economy in the region, that would include modern farming, agricultural and food industry, manufacturing means of production for farming and food industry, domestic and foreign agricultural trade, services for the food economy sector and farming education, - changing the mono-cultural character of rural areas by means of development of non-agricultural economic and social functions within these areas and therefore pursuing integrated development of rural areas. Implementation of those changes means meeting competitive EU standards, which requires overcoming a significant barrier of high costs of transformation. Most important is a skilful and possibly complete absorption of the EU financial support for the agricultural sector by the region of Podkarpacie. Absorption of those resources by beneficiaries from the region of Podkarpacie in years 2004-2006 can be positively evaluated. Experience gained in management of structural support in years 2004-2006 will undoubtedly enable more effective usage of a significantly larger allocation of resources in the current financial period in the EU, i.e. in years 2007 – 2013 |
Cytowanie | Walenia A. (2008) Czynniki warunkujące konkurencyjność rolnictwa Podkarpacia w procesie integracji ze Wspólnotą Europejską.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 4(19), z. : 444-455 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2008_T4(19)_n_s444.pdf |
|
|