1. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2021 |
|
Zawojska A. Zwycięzcy i przegrani pandemii Covid-19: perspektywa globalna z uwzględnieniem gospodarki rolno-żywnościowej
Autor | Aldona Zawojska |
Tytuł | Zwycięzcy i przegrani pandemii Covid-19: perspektywa globalna z uwzględnieniem gospodarki rolno-żywnościowej |
Title | Winners and Losers from Covid-19 Pandemic: A Global Perspective Considering the Agri-Food Economy |
Słowa kluczowe | kryzys Covid-19, biznes międzynarodowy, sektory gospodarki, epidemie chorób, globalizacja, gospodarka żywnościowa, siła robocza w sektorze rolno-spożywczym, dystrybucja kosztów i korzyści |
Key words | Covid-19 crisis, international business, economic sectors, disease epidemics, globalization, food economy, agri-food labour force, cost-benefit distribution |
Abstrakt | Światowa literatura na temat społeczno-ekonomicznych konsekwencji Covid-19 jest bogata i odnosi się do poszczególnych przedsiębiorstw i rynków, sektorów lub gałęzi gospodarki oraz gospodarek narodowych i globalnej. Niniejsze studium jest unikatowe, gdyż zawiera wszechstronne zestawienie informacji dotyczących podmiotów i sektorów gospodarki o znaczeniu globalnym lub międzynarodowym oraz grup społecznych z punktu widzenia tego, co nazywam „grą pandemiczną”, z jej określonymi implikacjami dla sektora rolno-żywnościowego. Ma ono na celu identyfikację rzeczywistych bądź potencjalnych zwycięzców i przegranych pandemii. Kategoria zwycięzców obejmuje aktorów, m.in. sektory gospodarki, w tym rolno-żywnościowy lub grupy ludzi, którzy wyjątkowo skorzystali bądź skorzystają na pandemii, wyraźnie poprawiając wyniki finansowe lub inne. Przegranymi są podmioty lub osoby, które poniosły nadzwyczajne koszty lub straty, pogorszyły wyniki lub prawdopodobnie w przyszłości staną przed takimi skutkami pandemii. Uwzględnione są również niektóre idee ekonomiczne. Artykuł powstał na podstawie przeglądu literatury naukowej i popularnej, raportów, doniesień prasowych oraz publicznie dostępnych danych, wspierających badania. Wykorzystano dedukcyjne metody wyjaśniania. Wyniki wskazują, że branża biofarmaceutyczna, wiodące korporacje technologiczne, udziałowcy międzynarodowych sieci detalicznych, globalne holdingi finansowe, podmioty dostarczające żywność i najbogatsi na świecie należą do wyjątkowo dobrze prosperujących w nowych warunkach życia i prowadzenia działalności, a tym samym można uznać ich za zwycięzców obecnego kryzysu. W odróżnieniu, ofiary zdrowotne Covid-19, sektor energetyki i transportu lotniczego oraz zatrudnieni w przetwórstwie spożywczym, fatalnie dotknięci pandemią, są egzemplifikacją przegranych. Przedstawieni zwycięzcy i pokrzywdzeni przez Covid-19 reprezentują różne sfery życia gospodarczego, jednak w mniejszym lub większym stopniu są powiązani z rolnictwem i przetwórstwem spożywczym. Badanie potwierdza, że funkcjonowanie i kondycja tych ostatnich zależą od sytuacji innych sektorów i różnych rynków oraz od zakłóceń międzynarodowych rozprzestrzenianych w warunkach otwartej gospodarki. Artykuł może zainteresować tak społeczność naukową, jak i decydentów w różnych obszarach polityki gospodarczej i społecznej. |
Abstract | The worldwide literature on the socio-economic impacts of the Covid-19 is extensive, covering individual enterprises and markets, economic sectors or branches, or the national and global economy. The current study is unique as it is a comprehensive compilation of the relevant evidence regarding economic entities and sectors of global or international significance and the societal groups from an angle of so-called "pandemic game" with some implications for the agri-food economy. Its main aim is to identify the actual and potential winners and losers of the pandemic. The winners’ notion covers actors, e.g. economic sectors or people groups those extraordinarily benefited or will benefit from a pandemic, extremely upgrading their financial or other performance. In turn, the losers include individuals or entities that incurred unusual costs or losses, worsened their results, or probably will face such pandemic consequences in the future. Some economic ideas also are considered. The article is based on the scientific, popular and grey literature as well as publicly available data to support research. The research uses deductive explanation methods. Results show that the biopharmaceutical industry, leading digital companies, shareholders in international retail chains, global financial holdings, food delivery companies, and the World’s richest people are among those who thrived exceptionally well in the new living and doing business conditions and can therefore be admitted as the current crisis’ winners. Adversely, the coronavirus victims, energy and air transport sectors, and food processing labour, all of them being harmfully affected by the pandemic, are examples of losers. Albeit the presented winners and losers represent various spheres of economic life, they are more or less related to the agriculture and food processing industry. The study confirms that the functioning and condition of the latter depend on the situation of other economic sectors, agents, and markets, and international disturbances spreading within an open economy. The paper can be of interest both to the research community, and decision-makers in different economic and social policy areas. |
Cytowanie | Zawojska A. (2021) Zwycięzcy i przegrani pandemii Covid-19: perspektywa globalna z uwzględnieniem gospodarki rolno-żywnościowej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 21(36), z. 4: 54-75 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2021_T21(36)_n4_s54.pdf |
|
|
2. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2019 |
|
Skarżyńska A. Sytuacja ekonomiczna gospodarstw specjalizujących się w uprawach polowych w Polsce na tle wybranych krajów UE
Autor | Aldona Skarżyńska |
Tytuł | Sytuacja ekonomiczna gospodarstw specjalizujących się w uprawach polowych w Polsce na tle wybranych krajów UE |
Title | The Economic Situation of Farms Specialized in Field Crops in Poland against Selected EU Countries |
Słowa kluczowe | gospodarstwa specjalizujące się w uprawach polowych, wielkość ekonomiczna, efektywność, zadłużenie gospodarstw |
Key words | field farms, economic size, efficiency, farm debt |
Abstrakt | Celem badań była ocena wyników ekonomicznych i efektywności produkcji w gospodarstwach specjalizujących się w uprawach polowych sklasyfikowanych według wielkości ekonomicznej w pięciu krajach UE, tj. w Polsce, Bułgarii i Rumunii oraz na Litwie i Węgrzech. W badaniach wykorzystano średnie dwuletnie dane FADN EU, tzn. z lat 2015-2016. Zbadano dochodowość ziemi, efektywność produkcji oraz zadłużenie gospodarstw. Średnio w próbie najwyższy dochód bez dopłat na 1 ha UR uzyskano w gospodarstwach rumuńskich, natomiast w bułgarskich odnotowano stratę. W gospodarstwach bułgarskich z klas wielkości ekonomicznej 3-6 i litewskich z klas 1-3 koszty przewyższały wartość produkcji. Podobna sytuacja wystąpiła w gospodarstwach węgierskich i polskich z szóstej klasy wielkości ekonomicznej. Oznacza to, że produkcja była ekonomicznie nieefektywna. Zadłużenie gospodarstw zwiększało się wraz ze wzrostem wielkości ekonomicznej, jednak nie przekroczyło granicznej wartości, za którą przyjmuje się 50%. |
Abstract | The aim of the research was to assess economic results and production efficiency in farms specializing in field crops classified by economic size in five EU countries: Poland, Bulgaria, Romania, Lithuania and Hungary. The analysis utilized the average two-year FADN EU data, from 2015-2016. The profitability of land, production efficiency, and farm debt were tested. On average, in the sample, the highest income without subsidies per 1 ha of UAA was obtained on Romanian farms, while on Bulgarian farms a loss was recorded. In Bulgarian farms from economic size classes 3-6 and Lithuanian from classes 1-3, the costs exceeded the value of production. A similar situation occurred in Hungarian and Polish farms from the sixth class of economic size. This means that production was economically ineffective. The debt of farms increased with the increase of economic size, but it did not exceed the limit value for which 50% is assumed. |
Cytowanie | Skarżyńska A. (2019) Sytuacja ekonomiczna gospodarstw specjalizujących się w uprawach polowych w Polsce na tle wybranych krajów UE.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 19(34), z. 2: 162-173 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2019_T19(34)_n2_s162.pdf |
|
|
3. |
Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2019 |
|
Ankiel M., Sojkin B. PURCHASE DETERMINANTS OF DURABLE GOODS FOR RESIDENTS OF LARGE CITIES IN POLAND
Autor | Magdalena Ankiel, Bogdan Sojkin |
Tytuł | PURCHASE DETERMINANTS OF DURABLE GOODS FOR RESIDENTS OF LARGE CITIES IN POLAND |
Title | Determinanty zakupu dóbr trwałego użytku przez mieszkańców dużych miast w Polsce |
Słowa kluczowe | purchasing behavior, purchase determinants, analysis of variance, Poland |
Key words | zachowania nabywcze, determinanty zakupu, analiza wariancji |
Abstrakt | The article presents an analysis of purchase determinants for individual consumers of durable goods in 6 large cities in Poland. The analysis has been based on the outcomes of consumer research carried out in the years 2016 and 2017 at Poznan University of Economics and Business, as well as on other research studies published in Polish publications. The results of the study demonstrate groups of determinants that shape the purchasing decisions of consumers of durable products, as well as their variability in years 2016 and 2017. |
Abstract | W artykule zaprezentowano analizę czynników zakupu dóbr trwałego użytku w grupach indywidualnych klientów w 6 dużych miastach w Polsce. Analiza oparta została na wynikach badań konsumenckich przeprowadzonych w latach 2016 i 2017 na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu oraz na wynikach innych badań opublikowanych w polskich czasopismach. W wynikach badania zaprezentowano zbiory determinant kształtujące decyzje zakupowe konsumentów dóbr trwałego użytku oraz ich zmienność w latach 2016-2017. |
Cytowanie | Ankiel M., Sojkin B. (2019) PURCHASE DETERMINANTS OF DURABLE GOODS FOR RESIDENTS OF LARGE CITIES IN POLAND.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 22(71): 184-192 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PEFIM_2019_n71_s184.pdf |
|
|
4. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2018 |
|
Raczkowska M., Wrzesińska-Kowal J. Nierówności i ubóstwo ekonomiczne na obszarach wiejskich w Polsce
Autor | Małgorzata Raczkowska, Joanna Wrzesińska-Kowal |
Tytuł | Nierówności i ubóstwo ekonomiczne na obszarach wiejskich w Polsce |
Title | INEQUALITY AND ECONOMIC POVERTY IN RURAL AREAS OF POLAND |
Słowa kluczowe | dochód, nierówności dochodowe, ubóstwo, obszary wiejskie |
Key words | income, income inequality, poverty, rural areas |
Abstrakt | Celem badań było przedstawienie problemów zagadnienia nierówności i ubóstwa ekonomicznego na obszarach wiejskich w Polsce w latach 2010-2016. Przyjęto hipotezę badawczą zakładającą, iż wysoki poziom nierówności dochodowych prowadzi do wysokiego poziomu ubóstwa relatywnego. Wyniki badań pokazały, iż pomiędzy nierównościami dochodowymi mierzonymi współczynnikiem Giniego a ubóstwem relatywnym na obszarach wiejskich istnieje silna dodatnia zależność. Nie zaobserwowano natomiast żadnego związku pomiędzy zmiennymi dla grupy zawodowej rolników. Można zatem przyjąć, że wzrost nierówności dochodowych na obszarach wiejskich powoduje wzrost ubóstwa relatywnego, ale zależność ta nie dotyczyła ludności, której głównym źródłem utrzymania było gospodarstwo rolne. |
Abstract | The aim of the paper was to present the level of disparities and economic poverty in rural areas of Poland in the period 2010-2016. The adopted research assumption was that a high level of income inequality led to a high level of relative poverty. The research was based on the analysis and synthesis of literature and secondary statistical data from the Central Statistical Office. In the theoretical part, the author presented an overview of inequality and poverty definitions. The research part used descriptive statistics and correlation analysis. The obtained results demonstrate that there is a strong positive correlation between income inequality measured using the Gini index and relative poverty in rural areas. No correlation between variables for the professional group of farmers was observed. It can be thus assumed that an increase in income inequality in rural areas leads to an increase in relative poverty, however this correlation does not apply to households, where the main source of income is agriculture. |
Cytowanie | Raczkowska M., Wrzesińska-Kowal J. (2018) Nierówności i ubóstwo ekonomiczne na obszarach wiejskich w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 105, z. 1: 7-17 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2018_n1_s7.pdf |
|
|
5. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2018 |
|
Gołębiewski J. Zmiany na rynku energii odnawialnej w Unii Europejskiej w kontekście strategii cyrkularnej biogospodarki
Autor | Jarosław Gołębiewski |
Tytuł | Zmiany na rynku energii odnawialnej w Unii Europejskiej w kontekście strategii cyrkularnej biogospodarki |
Title | Changes in the market of energy from renewable sources in the UE under the conditions of the strategy of circular bioeconomy |
Słowa kluczowe | gospodarka o obiegu zamkniętym, bioenergia, odpady |
Key words | circular economy, bioenergy, waste |
Abstrakt | Zwiększające się wraz z rozwojem cywilizacyjnym zapotrzebowanie na energię, przy wyczerpywaniu się jej tradycyjnych zasobów – głównie paliw kopalnych oraz towarzyszący ich zużyciu wzrost zanieczyszczenia środowiska naturalnego, powodują zwiększenie zainteresowania wykorzystaniem energii ze źródeł odnawialnych. W opracowaniu dokonano oceny zmian w produkcji i zużyciu energii ze źródeł odnawialnych w warunkach rozwoju cyrkularnej biogospodarki. Przedstawiono ogólną strukturę rynku energii, a następnie przeanalizowano znaczenie bioenergii, pozostałych OZE i energii pochodzącej z odpadów w systemie energetycznym UE. Badania wykazały, że dotychczasowa polityka UE przyniosła znaczący wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii w strukturze produkcji i zużycia energii w UE. Stwierdzono także, że wykorzystanie odpadów w produkcji energii jest w UE niskie i znacznie zróżnicowane między poszczególnymi krajami członkowskimi. |
Abstract | The study evaluates changes in the production and consumption of energy from renewable sources in the conditions of the development of circular bioeconomy. The general structure of the energy market was presented and then the importance of bioenergy, other renewable energy sources and energy from waste in the EU energy system was analyzed. Research shows that the current EU policy has brought a significant increase in the use of renewable energy sources in the structure of energy production and consumption in the EU. It was also found that the use of waste in energy production in the EU is low and significantly diversified in individual member states. |
Cytowanie | Gołębiewski J. (2018) Zmiany na rynku energii odnawialnej w Unii Europejskiej w kontekście strategii cyrkularnej biogospodarki.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 105, z. 2: 82-92 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2018_n2_s82.pdf |
|
|
6. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2018 |
|
Stolarska A. Zmiany dochodów indywidualnych gospodarstw rolnych z dzierżawy ziemi użytkowanej rolniczo w Polsce w latach 2005-2016
Autor | Alicja Stolarska |
Tytuł | Zmiany dochodów indywidualnych gospodarstw rolnych z dzierżawy ziemi użytkowanej rolniczo w Polsce w latach 2005-2016 |
Title | CHANGES OF INDIVIDUAL FARMS INCOME OF THE AGRICULTURAL GROUND LEASE IN POLAND IN THE YEARS 2005-2016 |
Słowa kluczowe | dochód, ziemia rolnicza, rynek prywatny, dzierżawa, zmiany |
Key words | income, agricultural land, lease, changes |
Abstrakt | W ostatnich latach w Polsce rosną ceny ziemi rolniczej, a maleje jej podaż na rynku prywatnym. Sprzyja to rozwojowi zjawiska dzierżawy, która w wielu krajach europejskich jest podstawą prowadzenia działalności rolniczej. Celem opracowania jest charakterystyka dochodów otrzymywanych przez gospodarstwa indywidualne w Polsce z dzierżawy ziemi użytkowanej rolniczo i zmian dochodów w latach 2005-2016. Podstawę analiz stanowiły jednostkowe dane empiryczne, dane z badań sondażowych przeprowadzanych corocznie przez GUS, a ich uzupełnieniem były dane IERiGŻ-PIB, ANR (obecnie KOWR) i opracowania wtórne GUS. W wyniku badań stwierdzono, że dochody z dzierżaw prywatnych uległy podwojeniu w latach 2005-2016 i stanowiły ważny składnik dochodów korzystających z nich rodzin, ale z deklaracji badanych wynika, że miały one niewielką skalę (przeciętnie 0,3% gospodarstw indywidualnych). Grunty rolne były wydzierżawiane przez małe gospodarstwa, których głównym źródłem utrzymania była praca najemna, czasem za granicą, a kierownicy byli starsi niż przeciętnie. Często sytuacja rodzinna była nieuregulowana (np. starszy rodzic z dorosłym, ale jeszcze samotnym dzieckiem, które jeszcze ostatecznie nie zdecydowało o swej przeszłości), a okresowe wydzierżawienie gruntów pozwalało na podjęcie decyzji o ewentualnej sprzedaży gospodarstwa w późniejszym czasie. |
Abstract | In last years, the prices of agricultural land in Poland have been rising, and the supply on the private market is decreasing. This favors the development of the lease phenomenon, which in many European countries is the basis for conducting agricultural activity.The purpose of the article was to characterize the income received by individual farms in Poland, from the lease of agriculture land and their changes in the years 2005-2016. The analysis was based of polls unitary empirical data, carried out annually by the Central Statistical Office, and supplemented by data of Institute of Agricultural Economics (IERiGŻ-PIB), Agricultural Property Agency (currently KOWR) and secondary studies of the Central Statistical Office. As a result of the research, it was found that revenues from private leases doubled in 2005-2016 and constitute an important component of revenues for families using them, but the respondents’ declarations show that they are small (on average 0.3% of individual farms). This is small farms, whose main source of income is wage labor, sometimes abroad, and managers are older than average. Often the family situation is unregulated (eg. an elderly parent with an adult but has not yet decided his past), and a periodic land lease allows for a decision on the possible sale of the farm at a later time. |
Cytowanie | Stolarska A. (2018) Zmiany dochodów indywidualnych gospodarstw rolnych z dzierżawy ziemi użytkowanej rolniczo w Polsce w latach 2005-2016 .Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 105, z. 1: 92-100 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2018_n1_s92.pdf |
|
|
7. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2018 |
|
Kowalska A. Changes in Demand and Expenses for Food in Households in Poland
Autor | Anna Kowalska |
Tytuł | Changes in Demand and Expenses for Food in Households in Poland |
Title | Changes in Demand and Expenses for Food in Households in Poland |
Słowa kluczowe | consumption, expenses, households, foodstuffs |
Key words | consumption, expenses, households, foodstuffs |
Abstrakt | The aim of the work is to assess the demand for food among households in Poland and the changes that occurred in this demand in the years 2000-2016. In addition, changes in the consumption of selected food products over a period of 10 years depending on the socio-economic group of the household have been evaluated. The research material consists of secondary data obtained from the publication of the Central Statistical Office in the years 2000-2016. The study uses descriptive statistics methods. The income situation of households in Poland during the period under review significantly improved. In the analysed years, monthly expenses on food products per one person grew slower than total expenditure and disposable income. The analysis of the research material showed a decrease in consumption of the majority of discussed food products. The increase in demand occurred in the case of yoghurts as well as cheese and curd. The analysis divided into socio-economic groups of the households showed significant variation in the consumption of sugar, fish and seafood as well as oils and fats. |
Abstract | The aim of the work is to assess the demand for food among households in Poland and the changes that occurred in this demand in the years 2000-2016. In addition, changes in the consumption of selected food products over a period of 10 years depending on the socio-economic group of the household have been evaluated. The research material consists of secondary data obtained from the publication of the Central Statistical Office in the years 2000-2016. The study uses descriptive statistics methods. The income situation of households in Poland during the period under review significantly improved. In the analysed years, monthly expenses on food products per one person grew slower than total expenditure and disposable income. The analysis of the research material showed a decrease in consumption of the majority of discussed food products. The increase in demand occurred in the case of yoghurts as well as cheese and curd. The analysis divided into socio-economic groups of the households showed significant variation in the consumption of sugar, fish and seafood as well as oils and fats. |
Cytowanie | Kowalska A. (2018) Changes in Demand and Expenses for Food in Households in Poland.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 166-174 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2018_T18(33)_n2_s166.pdf |
|
|