Wyniki wyszukiwania

Autor	Mariusz Hamulczuk, Oksana Makarchuk, Edgardo Sica
Tytuł	Price Behaviour and Market Integration: Preliminary Evidencefrom the Ukrainian and European Union Rapeseed Markets
Title	Price Behaviour and Market Integration: Preliminary Evidencefrom the Ukrainian and European Union Rapeseed Markets
Słowa kluczowe	price behavior, horizontal market integration, Ukraine, European Union, rapeseed market
Key words	price behavior, horizontal market integration, Ukraine, European Union, rapeseed market
Abstrakt	This paper aims to provide preliminary evidence about the existence of horizontal integration between the rapeseed markets in Ukraine (UA) and the European Union (EU). To this end, both a trade analysis and a price analysis were carried out. In particular, the trade analysis was performed using yearly trade flows between the UA and EU, whereas price co-movement was assessed by means of linear vector error correction model (VECM) applied to weekly prices for rapeseed from 2008 to 2018. Our findings provide evidence of strong integration between the UA and EU markets in terms of the trade of rapeseeds, rape cake, and rape oil, as well as high horizontal rapeseed price transmission between the two economies.
Abstract	This paper aims to provide preliminary evidence about the existence of horizontal integration between the rapeseed markets in Ukraine (UA) and the European Union (EU). To this end, both a trade analysis and a price analysis were carried out. In particular, the trade analysis was performed using yearly trade flows between the UA and EU, whereas price co-movement was assessed by means of linear vector error correction model (VECM) applied to weekly prices for rapeseed from 2008 to 2018. Our findings provide evidence of strong integration between the UA and EU markets in terms of the trade of rapeseeds, rape cake, and rape oil, as well as high horizontal rapeseed price transmission between the two economies.
Cytowanie	Hamulczuk M., Makarchuk O., Sica E. (2019) Price Behaviour and Market Integration: Preliminary Evidencefrom the Ukrainian and European Union Rapeseed Markets.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 19(34), z. 1: 47-58
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2019_T19(34)_n1_s47.pdf

Autor	Denys Cherevyk, Mariusz Hamulczuk
Tytuł	Ukraiński rynek kukurydzy na tle zmian światowych
Title	Ukrainian Corn Market on the Background of Global Trends
Słowa kluczowe	kukurydza, przestrzenna integracja rynku, Ukraina
Key words	maize, spatial integration of the market, Ukraine
Abstrakt	Kukurydza należy do najważniejszych zbóż paszowych i przemysłowych w świecie a jednym z kluczowych producentów i eksporterów kukurydzy w świecie staje się Ukraina. Celem opracowania była ocena uwarunkowań zmian produkcji kukurydzy na Ukrainie w kontekście uwarunkowań wewnętrznych i globalnych. W pracy charakteryzowano zmiany produkcji, zużycia oraz cen w Ukrainie na tle ich odpowiedników w świecie. W świetle badań wykazano, że ma miejsce wzrost integracji ukraińskiego rynku kukurydzy z rynkami światowymi. Zjawisku temu sprzyjał wzrost popytu na kukurydzę na rynkach światowych spowodowany rozwojem produkcji biopaliw oraz relatywnie niskie koszty produkcji zbóż na Ukrainie.
Abstract	Maize belongs to the most important crops and industrial grains in the world and Ukraine is becoming one of the key producers and exporters of maize in the world. The aim of the study was to assess the determinants of maize production changes in Ukraine in the context of internal and global conditions. The work presents changes in production, consumption and prices in Ukraine against their counterparts in the world. In light of the research, it has been shown that there is an increase of integration of the Ukrainian maize market with global markets. This phenomenon was supported by the increase in demand for maize on global markets caused by the development of biofuel production and the relatively low costs of cereal production in Ukraine.
Cytowanie	Cherevyk D., Hamulczuk M. (2018) Ukraiński rynek kukurydzy na tle zmian światowych.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 33-43
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n2_s33.pdf

Autor	Mariusz Hamulczuk
Tytuł	Czynniki warunkujące kierunki zmian handlu targowiskowego w Polsce
Title	DETERMINANTS OF CHANGES IN MARKETPLACE TRADE IN POLAND
Słowa kluczowe	targowisko, handel, łańcuch marketingowy, struktury rynku
Key words	marketplace, trade, marketing chain, market structures
Abstrakt	Targowiska odgrywają ważną rolę w handlu towarami rolno-żywnościowymi. Niemniej jednak znaczenie tej formy handlu maleje wraz ze wzrostem poziomu rozwoju gospodarczego. Celem opracowania było wskazanie czynników warunkujących zmiany handlu targowiskowego w Polsce. Badania empiryczne oparto na danych GUS z lat 1999-2014. Wyniki potwierdzają spadkowe tendencje w zakresie powierzchni targowisk stałych z towa­rzyszącymi procesami koncentracji handlu detalicznego w Polsce. Do głównych czynników warunkujących spadek znaczenia handlu targowiskowego zaliczyć można wzrost znaczenia sklepów wielkopowierzchniowych, zmiany zachodzące w rolnictwie oraz zmiany nawyków zakupowych konsumentów.
Abstract	Market places play an important role in agri-food trade. Nevertheless, the importance of this form of trade shrinks along with an increase in the level of economic development. In this context, the aim of the study was to identify the determinants of changes in marketplace trade in Poland. Empirical study was based on the CSO data for 1999-2014. The obtained results confirm the downward trends in the area of permanent marketplaces, which are accompanied by processes of concentration of retail trade in Poland. The main factors determining the decreasing importance of marketplace trade include the growing importance of large format retailers, changes in agriculture and modifications in consumer buying habits.
Cytowanie	Hamulczuk M. (2016) Czynniki warunkujące kierunki zmian handlu targowiskowego w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 103, z. 2: 69-77
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2016_n2_s69.pdf

Autor	Mariusz Hamulczuk, Stanisław Stańko
Tytuł	Sezonowość i cykliczność cen oraz ich relacji w łańcuchu marketingowym wieprzowiny
Title	SEASONALITY AND CYCLICAL NATURE OF PRICES AND THEIR RELATIONSHIPS IN PORK MARKETING CHAIN
Słowa kluczowe	ceny detaliczne, ceny surowca rolniczego, łańcuch marketingowy, wahania sezonowe i cykliczne, rozstęp cenowy
Key words	retail price, farm price, food marketing chain, seasonal and cyclical fluctuations, price spread
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono wahania sezonowe i cykliczne cen żywca wieprzowego oraz cen detalicznych 16 produktów żywnościowych wytwarzanych z wieprzowiny. Podstawą do określenia prawidłowości zmian cen były miesięczne dane z lat 1997-2014. Do wyodrębnienia wahań sezonowych i cyklicznych zastosowano metodę X-12-ARIMA oraz filtry Hodricka-Prescotta. Badania potwierdzają występowanie wahań sezonowych i cyklicznych w łańcuchu marketingowym wieprzowiny w Polsce. Wahania sezonowe cen na rynku sprzedaży detalicznej są opóźnione w stosunku do wahań na rynku żywca o 1-2 miesiące, podczas gdy opóźnienie w przypadku wahań cyklicznych wynosi 1-6 miesięcy. Analizy wykonane zgodnie z modelem addytywnym wskazują, że wahania cen rolnych w znacznym stopniu są przenoszone na zmiany cen detalicznych. Z kolei zastosowania modelu multiplikatywnego wskazują, że zmienność cen detalicznych jest niższa niż zmienność cen rolnych.
Abstract	The study presents the seasonal and cyclical fluctuations in the pork prices and retail prices of 16 pork-based food products. The fluctuations in the prices were determined on the basis of monthly data for 1997-2014. To extract the seasonal and cyclical fluctuations the study used the X-12-ARIMA method and Hodrick-Prescott filter. The research confirms the presence of seasonal and cyclical fluctuations in the pork marketing chain in Poland. Seasonal fluctuations of prices on the retail market are delayed to fluctuations in the farm market by 1-2 months, whereas corresponding lags in cyclical fluctuations are 1-6 months. The analyses carried out with the use of additive models indicate that fluctuations in agricultural prices are largely transmitted to retail prices. On the other hand, the use of multiplicative model suggests that the variability of the retail price is lower than the variability of agricultural prices.
Cytowanie	Hamulczuk M., Stańko S. (2015) Sezonowość i cykliczność cen oraz ich relacji w łańcuchu marketingowym wieprzowiny.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 3: 7-19
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2015_n3_s7.pdf

Autor	Mariusz Hamulczuk
Tytuł	Ryzyko cenowe a zmienność cen i relacji cenowych w rolnictwie
Title	Price risk and volatility of prices and price ratios in agriculture
Słowa kluczowe	zmienność cen, ryzyko cenowe, rolnictwo
Key words	price volatility, price risk, agriculture
Abstrakt	Celem opracowania jest przedstawienie teoretycznych podstaw pomiaru zmienności i ryzyka cenowego w rolnictwie oraz empiryczny szacunek zmienności cen i relacji cenowych na wybranych rynkach. Punktem wyjścia do zdefiniowania ryzyka cenowego była możliwość realizacji funkcji celu podmiotu gospodarczego w krótkim okresie. Do oceny zmienności cen wykorzystano bezwarunkowe i warunkowe miary zmienności. Uzyskane wyniki wskazują, że ryzyko cenowe szacowane na podstawie szeregów czasowych cen rolnych może różnić się od ryzyka oszacowanego na podstawie relacji cenowych.
Abstract	The aim of this paper is to present the theoretical basis of measurement volatility and price risk in agriculture and an empirical estimate of volatility of prices and price relationships in selected agricultural markets. The starting point for the definition of the price risk was the ability to realize the goal function of the economic entity in the short term. To assess the price volatility an unconditional and conditional measures of volatility were used. The results indicate that price risk estimated on the basis of time series of agricultural prices may differ from the risk estimated on the basis of price relationships.
Cytowanie	Hamulczuk M. (2014) Ryzyko cenowe a zmienność cen i relacji cenowych w rolnictwie.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 4: 54-67
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n4_s54.pdf

Autor	Mariusz Hamulczuk, Wiesław Łopaciuk
Tytuł	Price Linkage Between Milling and Feed Wheat Prices in Poland and Germany
Title
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract
Cytowanie	Hamulczuk M., Łopaciuk W. (2013) Price Linkage Between Milling and Feed Wheat Prices in Poland and Germany.Scientific Journal Warsaw University of Life Sciences SGGW - Problems of World Agriculture, t. 13(28), z. 4: 34-44
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2013_T13(28)_n4_s34.pdf

Autor	Mariusz Hamulczuk
Tytuł	Dokładność długookresowych projekcji na rynku rolnym przykładzie modelu FAPRI i rynku pszenicy
Title	THE ACCURACY OF AGRICULTURAL BASELINE PROJECTIONS. EXAMPLE OF FAPRI MODEL AND THE WHEAT MARKET
Słowa kluczowe	projekcje, modele sektorowe, rynek pszenicy
Key words	projections, sectoral models, wheat market
Abstrakt	Jednym ze sposobów ograniczenia ryzyka i niepewności jest przewidywanie zjawisk. Wśród modeli, których projekcje mogą stanowić odniesienie do podejmowania decyzji przez uczestników rynku rolnego, jest model równowagi cząstkowej FAPRI. Celem opracowania jest próba oceny, w jakim stopniu projekcje bazowe formułowane za pomocą dużych modeli sektorowych są wiarygodnymi prognozami. Badaniu poddano wiarygodność projekcji modelu FAPRI na światowym i polskim rynku pszenicy. Wyniki badań pokazują, że projekcje FAPRI mogą stanowić alternatywę dla prognoz uzyskiwanych z wykorzystaniem innych modeli ilościowych.
Abstract	One of the ways of limitation of risk and uncertainty is forecasting of phenomena. Among the models whose results can be using as a decision guide is partial equilibrium model FAPRI. The purpose of elaboration is an attempt of assessment if baseline projections from big sectoral models can fulfill the role of reliable forecasts. The subject of research is reliability of the FAPRI model projections of world and polish wheat markets. Results of research show, that FAPRI projections can present alternative for forecasts obtained with utilization of other quantitative methods.
Cytowanie	Hamulczuk M. (2011) Dokładność długookresowych projekcji na rynku rolnym przykładzie modelu FAPRI i rynku pszenicy.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 1: 47-59
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2011_n1_s47.pdf

Autor	Mariusz Hamulczuk, Cezary Klimkowski
Tytuł	Powiązania między cenami ropy a cenami pszenicy w Polsce
Title	The Connection Between Crude Oil Prices And Polish Wheat Prices
Słowa kluczowe	ceny pszenicy, ceny ropy, analiza szeregów czasowych, biopaliwa
Key words	wheat prices, crude oil prices, time series analysis, biofuels
Abstrakt	Ceny surowców rolnych stanowią najważniejszy parametr podejmowania decyzji gospodarczych przez producentów rolnych, ponieważ bezpośrednio wpływają na dochody przez nich uzyskiwane. Stąd ważne jest poznawanie uwarunkowań ich zmienności. Wśród czynników, które wpływają na ceny zbóż coraz częściej wskazuje się na ceny ropy naftowej. Celem opracowania jest ocena powiązań między cenami ropy na rynkach światowych a cenami pszenicy w Polsce. Uzyskane wyniki potwierdziły opinie, że istnieje znaczny wpływ cen ropy na ceny pszenicy, przy tym charakter i siła tych związków ulega zmianom w czasie.
Abstract	Agricultural commodities’ prices play a crucial role in the process of farmers’ decision making. It is due to their direct impact on farmers’ income. It is important to explain the causes of changes of those prices. Among factors influencing wheat prices, crude oil prices are considered as one of the most important. The aim of this paper was an assessment of the connection between world crude oil prices and Polish wheat prices. The results of research confirm an existence of cause-effect of crude oil prices on wheat prices, although the nature and the strength of this relationship changes in time.
Cytowanie	Hamulczuk M., Klimkowski C. (2011) Powiązania między cenami ropy a cenami pszenicy w Polsce .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 3: 176-190
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2011_n3_s176.pdf

Autor	Mariusz Hamulczuk
Tytuł	Zmienność cen pszenicy w Unii Europejskiej
Title	Wheat prices volatility in the European Union
Słowa kluczowe	ceny pszenicy, zmienność, ryzyko cenowe
Key words	wheat prices, volatility, price risk
Abstrakt	Obserwowany wzrost zmienności cen na światowych rynkach rolnych powoduje coraz większą ekspozycję na ryzyko cenowe wpływając na możliwość niezrealizowania pożądanego poziomu wartości funkcji celu podmiotów rynkowych. Celem opracowania była ocena zmienności cen pszenicy w wybranych krajach UE jako podstawy szacowania ryzyka cenowego. Przeprowadzone badania wskazują na występowanie różnic w zmienności, przy czym w znacznej części są one pochodną agregacji danych. Brak normalności rozkładów zmian stóp zwrotu cen wskazuje na duże prawdopodobieństwo pojawiania się obserwacji odstających. Zmienność cen pszenicy ma charakter warunkowy, co implikuje konieczność stosowania odpowiednich miar szacunków zmienności
Abstract	Observed increased volatility of world commodity prices causes an increase of risk exposure. Thus market participants can not achieve the desired value of their goal function. The aim of this research was an assessment of wheat prices volatility in selected EU member states. Results of the analysis indicate a dispersion of volatility among the analyzed countries which is to some extent caused by the data aggregation effect. Lack of normality of log returns of the price series indicates a high possibility of outliers’ existence. Volatility of wheat prices is conditional which implies a need of using special risk measures
Cytowanie	Hamulczuk M. (2011) Zmienność cen pszenicy w Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 11(26), z. 4: 77-88
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2011_T11(26)_n4_s77.pdf

Autor	Mariusz Hamulczuk, Włodzimierz Rembisz
Tytuł	Kwestie wyrównania dopłat bezpośrednich producentom rolnym w Unii Europejskiej
Title	Direct Farm Payments Scheme and equalization issues in the European Union
Słowa kluczowe	płatności bezpośrednie, dochody rolnicze, dysparytet dochodowy, efektywność czynnika pracy, równowaga konkurencyjna
Key words	direct payments, agricultural producers’ incomes, income disparities, labou productivity, equilibrium conditions
Abstrakt	W ostatnim okresie zgłaszany jest pogląd o konieczności wyrównania wysokości dopłat Bezpośrednich polskim producentom rolnym do wysokości tych dopłat w pozostałych krajach UE. W istocie idzie o wyrównanie wysokości dopłat do poziomu stosowanych w krajach 12 lub 15 UE. Celem opracowania było przedstawienie teoretycznych i empirycznych przesłanek leżących u podstaw ewentualnego wyrównywania, lub nie, płatności bezpośrednich. Przeprowadzona analiza wskazuje, że kwestia ta powinna był rozpatrywana na gruncie alokacji i podziału, co oznacza, że wysokość dopłat nie może był oderwana od efektywności czynnika pracy. Stawiana jest teza, iż pogląd o wyrównaniu wysokości dopłat jest niesłuszny.
Abstract	The article deals with the issues of direct farm payments scheme aimed at an equalization of their level between Polish producers and those in the EU-12 or EU-15 countries. Such politically based view has been recently propagated in Poland. An analytical, theoretical and empirical approach is applied to address the issues in order to reject that view. Labour productivity and incomes disparities in agriculture in that respect among the EU countries as well as disparities between farming and non farming activities are investigated.
Cytowanie	Hamulczuk M., Rembisz W. (2009) Kwestie wyrównania dopłat bezpośrednich producentom rolnym w Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 9(24), z. : 35-45
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T9(24)_n_s35.pdf

Autor	Mariusz Hamulczuk
Tytuł	Modele równowagi cząstkowej w prognozowaniu i symulacjach na rynku rolnym, model AGMEMOD
Title	Partial equilibrium models as a tool of forecasting and simulation in agriculture, the AGMEMOD model approach
Słowa kluczowe	model równowagi cząstkowej, scenariusz, rynek rolny, rynek wieprzowiny.
Key words	partial equilibrium model, scenario, agricultural market, pig meat market
Abstrakt	Celem pracy było przedstawienie założeń leżących u podstaw budowy modeli równowagi cząstkowej i możliwości ich zastosowań w rolnictwie na przykładzie modelu AGMEMOD2. Szczegółowo opisano proces modelowania rynku trzody chlewnej i mięsa wieprzowego, przedstawiając jednocześnie wstępne wyniki projekcji do roku 2020 w zależności od kształtowania się kursu euro
Abstract	The aim of the paper was to show some basic information about partial equilibrium models and their use for the agricultural sector modeling. As an example the AGMEMOD model was chosen and described. The pig and the pig meat markets modeling were described with a market projection up to 2020 in scenarios assuming different Euro/PLN exchange rates.
Cytowanie	Hamulczuk M. (2008) Modele równowagi cząstkowej w prognozowaniu i symulacjach na rynku rolnym, model AGMEMOD.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 4(19), z. : 185-197
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2008_T4(19)_n_s185.pdf

Autor	Mariusz Hamulczuk
Tytuł	Powiązania cen wieprzowiny pomiędzy rynkiem polskim, duńskim i niemieckim
Title	The pork price linkages between Polish, Danish and German markets
Słowa kluczowe	ceny wieprzowiny, powiązania cen, prawo jednej ceny
Key words	pork prices, price linkage, law of one price
Abstrakt	Celem badań była próba oceny powiązań cen wieprzowiny pomiędzy rynkiem polskim, duńskimi niemieckim. Analizę przeprowadzono w oparciu o miesięczne informacje o poziomie cen z okresu odstycznia 1995 do maja 2007 roku. Przedstawione wyniki badań wskazują, że istnieją zarówno krótko-, jak idługookresowe powiązania w kształtowaniu się cen między analizowanymi rynkami
Abstract	The aim of the paper was the attempt to assess the pork prices linkage between Polish,Danish and German markets. The research was based on monthly average pork price notationsbetween January 1995 and May 2007. The analysis indicates that both short-term and long-termrelationships between analyzed markets have existed
Cytowanie	Hamulczuk M. (2007) Powiązania cen wieprzowiny pomiędzy rynkiem polskim, duńskim i niemieckim.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 2(17), z. 2: 195-206
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2007_T2(17)_n2_s195.pdf

Autor	Mariusz Hamulczuk
Tytuł	Prognozowanie cen żywca wieprzowego z wykorzystaniem modeli zgodnych i zmiennych wyprzedzających
Title	Pig Price Forecasting Using Congruent Models with Leading Variables
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The aim of the research is to examine possibilities of application congruent models based on the leading variables in the pig prices short-time forecasting in Poland. The main way of assessment of the suitability of these methods in predicting the future was the ex post analysis. According to the research the shortterm forecast based on those models are more accurate those based on the professionals opinion.
Cytowanie	Hamulczuk M. (2006) Prognozowanie cen żywca wieprzowego z wykorzystaniem modeli zgodnych i zmiennych wyprzedzających.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 59: 63-72
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2006_n59_s63.pdf

Autor	Mariusz Hamulczuk
Tytuł	Cykliczne zmiany na rynku trzody chlewnej w Polsce
Title	Cyclical changes in the Polish hog market
Słowa kluczowe	trzoda chlewna, ceny, cykl, opóźnienie czasowe
Key words	hog, prices, cycle, time lag
Abstrakt	W pracy przedstawiono uwarunkowania występowania wahań cyklicznych na rynku trzody chlewnej w Polsce, w latach 1990-2004. Jednocześnie zbadano wyprzedzenia i opóźnienia przebiegu składników cyklicznych różnych kategorii w powiązaniu ze zmianami podaży i cen żywca wieprzowego.
Abstract	The article presents the cyclical changes in the hog market in Poland in years 1990-2004. Time lags of cyclical component of different variables in connection with pork supply and pig prices have been researched. The analysis indicates that possibilities of pig price forecasting in Poland using information about leading indicators do exist.
Cytowanie	Hamulczuk M. (2006) Cykliczne zmiany na rynku trzody chlewnej w Polsce .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 92, z. 2: 42-51
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2006_n2_s42.pdf

Autor	Mariusz Hamulczuk, Alicja Stolarska
Tytuł	Zmiany źródeł utrzymania ludności rolniczej
Title	Changes in Income Sources of the Agricultural Population
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The paper includes an analysis of changes in income sources of private agricultural farms. The work is based on numeric data from National Census of People from 1996 and 2002. The share of agricultural population financially dependent on agricultural production decreased. The share of agricultural population made a living by social incomes increased at the same time.
Cytowanie	Hamulczuk M., Stolarska A. (2004) Zmiany źródeł utrzymania ludności rolniczej.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 53: 91-97
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2004_n53_s91.pdf