201. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2015 |
|
Noras K., Sieczko L. Ocena poziomu oraz sposobu wykorzystania technologii informacyjnych przez uczniów ponadgimnazjalnych szkół rolniczych na podstawie badania ankietowego
Autor | Kinga Noras, Leszek Sieczko |
Tytuł | Ocena poziomu oraz sposobu wykorzystania technologii informacyjnych przez uczniów ponadgimnazjalnych szkół rolniczych na podstawie badania ankietowego |
Title | EVALUATION OF THE LEVEL AND WAY OF USING INFORMATION TECHNOLOGIES BY STUDENTS OF THE AGRICULTURAL PROFESSIONAL TECHNICAL SCHOOL BASED ON SURVEY |
Słowa kluczowe | młodzież ponadgimnazjalna i internet, obszary wiejskie, społeczeństwo informacyjne, informatyzacja polskiej wsi, młodzi producenci rolni |
Key words | youth and the internet, rural areas, the information society, the computerization of the Polish countryside, young farmers |
Abstrakt | W pracy przedstawiono wyniki badania przeprowadzonego wśród uczniów 45 ponadgimnazjalnych szkół rolniczych nadzorowanych przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Wyniki te umożliwiły określenie rozwoju społeczeństwa zamieszkującego obszary wiejskie i miejskie w zakresie uczestnictwa młodzieży w budowaniu i rozwoju społeczeństwa informacyjnego kraju w obszarze rolnictwa oraz wdrażania i wykorzystania nowych technologii i internetu w prowadzeniu gospodarstw rolnych. Badana młodzież może stanowić potencjalną grupę przyszłych producentów rolnych, a także może przyczynić się do wdrażania i wzrostu wykorzystywania nowych technologii w prowadzeniu gospodarstwa. Pomimo dużej dostępności technologii informacyjnych, zarówno na obszarach miejskich, jak i wiejskich, nadal można zauważyć stosunkowo małe zainteresowanie producentów rolnych programami komputerowymi przeznaczonymi dla rolnictwa. |
Abstract | The paper presents the results of research conducted among students 45 post-secondary agricultural schools supervised by the Minister of Agriculture and Rural Development. The results to determine the development of the society residing in rural areas and urban youth participation in the construction and development of the information society of the country in the field of the agriculture and the implementation and use of new technologies, as well as the internet in running farms. Young people living in rural areas, a potential group of future agricultural producers and may also contribute to the implementation and growth of the use of new technologies in the conduct farm. Despite the large availability of information technologies, in both urban and rural areas, which may indicate a high level of computerization, still can be seen relatively little interest farmers of computer programs designed for agriculture. |
Cytowanie | Noras K., Sieczko L. (2015) Ocena poziomu oraz sposobu wykorzystania technologii informacyjnych przez uczniów ponadgimnazjalnych szkół rolniczych na podstawie badania ankietowego.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 2: 57-66 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2015_n2_s57.pdf |
|
|
202. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2015 |
|
Felis P. Uwarunkowania funkcji fiskalnej podatku rolnego
Autor | Paweł Felis |
Tytuł | Uwarunkowania funkcji fiskalnej podatku rolnego |
Title | EVALUATION OF THE AGRICULTURAL TAX FISCAL FUNCTION |
Słowa kluczowe | opodatkowanie rolnictwa, podatek rolny, efektywność fiskalna podatku |
Key words | agricultural taxation, agricultural tax, tax fiscal efficiency |
Abstrakt | Celem artykułu jest ocena efektywności fiskalnej podatku rolnego w Polsce w latach 2004-2013. Dlatego też położono nacisk nie tylko na wpływy z podatku, ale także koszty jego wymiaru i poboru. Osiągnięcie celu wymagało określenia pojęcia efektywności fiskalnej podatku rolnego oraz wskazania jej determinant. Zastosowano metodę statystyki opisowej, przeprowadzono badania literaturowe, przeanalizowano ustawę o podatku rolnym. Z badań wynika, że obowiązujący w Polsce system opodatkowania rolnictwa jest przeciwieństwem rozwiązań zastosowanych w większości krajów UE. Realizowany jest on bowiem jedynie przez przestarzałą konstrukcję podatku majątkowego. Podatek rolny pełni bardzo ograniczoną funkcję dochodową, w związku z tym jego efektywność fiskalna jest niska. Konieczna jest gruntowna zmiana systemu opodatkowania rolnictwa, obejmująca nie tylko kwestie opodatkowania majątku nieruchomego, ale także pominięte w artykule zagadnienie włączenia dochodów rolników do systemu powszechnego podatku dochodowego. |
Abstract | The article is aimed at the analysis of agricultural tax efficiency in Poland in the years 2004-2013. Therefore, it focuses on the tax revenue as well as the cost tax volume and collection relate cost. The accomplishment of the aim required the determination of the idea of agricultural tax fiscal efficiency as well as the indication of its determinants. The discussion, due to the specific nature of agricultural tax, is based exclusively on the Polish literature. In order to verify the formulated hypothesis, the descriptive analysis method was applied, the literature research conducted and the Act on Agricultural Tax analysed. The content of the article indicates that the present Polish system is contrary to the current solutions in the majority of EU countries. It is being implemented on the basis of an outdated structure of property tax. And agricultural tax performs a limited income function. In this connection, its fiscal efficiency is low. |
Cytowanie | Felis P. (2015) Uwarunkowania funkcji fiskalnej podatku rolnego.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 2: 23-36 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2015_n2_s23.pdf |
|
|
203. |
Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, 2015 |
|
Węgrzyn A. Próba oceny procesu konsolidacji sektora dystrybucji paliwa gazowego w Polsce na przykładzie grupy kapitałowej polskiego górnictwa naftowego i gazownictwa S.A.
Autor | Adam Węgrzyn |
Tytuł | Próba oceny procesu konsolidacji sektora dystrybucji paliwa gazowego w Polsce na przykładzie grupy kapitałowej polskiego górnictwa naftowego i gazownictwa S.A. |
Title | An attempt to assess the process of consolidation of the distribution of gas in poland on the example of the pgnig group PLC. |
Słowa kluczowe | konsolidacja spółek; branża dystrybucji gazu; ocena procesu integracji; EVA; ROE; długoterminowy model regulacyjny |
Key words | consolidation companies; gas transmission industry; the assessment of the integration process; EVA; ROE; long-term regulatory model |
Abstrakt | Liczne w polskiej gospodarce procesy konsolidacyjne wymuszone postępującą liberalizacją rynku stanowią ciekawy obszar badawczy. Celem poniższego artykułu jest próba oceny zasadności decyzji o konsolidacji, efektywności samego procesu konsolidacji branży dystrybucji paliwa gazowego w ramach Grupy Kapitałowej Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa S.A., a także skutków ekonomicznych konsolidacji sześciu regionalnych operatorów dystrybucyjnych dla nowo powstałego operatora dystrybucji gazu w Polsce, jakim jest od dnia 1 lipca 2013 roku Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie. Zdaniem autora, ocena podjęcia decyzji o rozpoczęciu procesu konsolidacji jest negatywna. Doprowadziła do zaprzepaszczenia możliwości, jakie niosło zawarcie porozumienia taryfowego pomiędzy Urzędem Regulacji Energetyki a spółkami dystrybucyjnymi w formie Długoterminowego Modelu Regulacyjnego. Model miał zapewnić poszczególnym spółkom stały wzrost przychodu regulowanego do 2015 roku, co bezpośrednio przełożyłoby się na zapewnienie stabilnego rozwoju. Konsolidacja doprowadziła także do jednej z większych w skali Europy koncentracji operatorskiej w zakresie dystrybucji energii gazowej. Niniejszy artykuł stanowi próbę oceny dotychczasowych działań w ramach procesu konsolidacji branży dystrybucji gazu. |
Abstract | Many of the Polish economy consolidation processes, forced by progressive liberalization of the market, constitute an interesting area of research. The aim of this paper is to assess the validity of the decision on consolidation, the effectiveness of the process of consolidation of the transmission of gas within the Polish and Gas Company Holding, as well as the economic impact of the consolidation of six regional transmission operators for the newly formed gas transmission operator in Poland, which has been since July 1st, 2013 the Polish Gas Company. The decision to start the process of consolidation is negative in authors’ opinion. Led to the undermining of the possibility of an agreement which carried the tariff between the Energy Regulatory Office and transmission companies in the form of Long Term Regulatory Model. It was to ensure each company a steady increase in regulated revenues for 2015, which directly translate into ensuring stable development. Consolidation has led to one of the largest in Europe, in terms of carrier concentration, transmission of gas. This article is an attempt at an objective assessment of current activities in the process of consolidation of the transmission of gas. |
Cytowanie | Węgrzyn A. (2015) Próba oceny procesu konsolidacji sektora dystrybucji paliwa gazowego w Polsce na przykładzie grupy kapitałowej polskiego górnictwa naftowego i gazownictwa S.A..Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 1: 89-101 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | ZFIR_2015_n1_s89.pdf |
|
|
204. |
Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, 2015 |
|
Sikacz H. Płynność finansowa wybranych grup kapitałowych związanych z RESPECT Index
Autor | Hanna Sikacz |
Tytuł | Płynność finansowa wybranych grup kapitałowych związanych z RESPECT Index |
Title | Financial liquidity in selected capital groups associated with the RESPECT Index |
Słowa kluczowe | społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw; ryzyko; płynność finansowa; RESPECT Index; grupa kapitałowa; jednostka dominująca |
Key words | corporate social responsibility; risk; liquidity; the RESPECT Index; Capital Group; parent entity |
Abstrakt | Celem opracowania jest ocena płynności finansowej na podstawie skonsolidowanych i jednostkowych sprawozdań finansowych grup kapitałowych oraz jednostek w nich dominujących, obecnych na RESPECT Index. Sformułowane zostały pytania badawcze, które dotyczyły powiązań między działalnością przedsiębiorstwa w obszarze zaangażowania społecznego a wynikami w obszarze płynności finansowej, wpływu włączenia idei CSR do strategii dzia- łania przedsiębiorstwa na płynność finansową, oceny płynności finansowej grup kapitałowych i ich jednostek dominujących angażujących się w działania CSR, różnic w ocenie płynności grup kapitałowych i ich jednostek dominują- cych. Bardzo prawdopodobne jest istnienie powiązana między działalnością przedsiębiorstwa w obszarze zaangażowania społecznego a wynikami w obszarze płynności finansowej. Płynność finansowa grup kapitałowych i ich jednostek dominujących objętych badaniem ocenić należy bardzo wysoko. Sytuacja grup kapitałowych przedstawia się korzystniej z punktu widzenia wielkości wskaźników płynności niż ich jednostek dominujących. Wielkości wskaźników płynności dla poszczególnych spółek obliczone na podstawie danych skonsolidowanych i sprawozdania jednostkowego nie różnią się istotnie statystycznie, a pomiędzy wielkościami obliczonych wskaźników dla grupy kapitałowej i jej jednostki dominującej występuje wysoka korelacja. |
Abstract | The aim of the study is to assess liquidity on the basis of the consolidated and individual financial statements of capital groups and their parent companies, which are on the RESPECT Index. Research questions were formulated, which concerned the relationship between the company’s activities in the area of social engagement and results in the area of liquidity, the impact of the inclusion of CSR to the strategy of the company for financial liquidity, assessing the financial liquidity of capital groups and their parent companies which are engaged in CSR activities, the differences in assessing the liquidity of capital groups and their parent companies. It is very likely the existence of link between the company’s activities in the area of social engagement and results in the area of liquidity. The financial liquidity of capital groups and their parent companies is on a very high level. The situation of capital groups is presented preferably in terms of liquidity ratios than their parent companies. Liquidity ratios based on consolidated and the individual financial statements do not differ significantly and there is a high correlation between the values of the calculated ratios for the capital group and its parent company. |
Cytowanie | Sikacz H. (2015) Płynność finansowa wybranych grup kapitałowych związanych z RESPECT Index.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 2: 41-52 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | ZFIR_2015_n2_s41.pdf |
|
|
205. |
Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, 2015 |
|
Bolibok P. Czy standaryzacja rachunkowości zwiększa znaczenie sprawozdawczości finansowej dla wartości rynkowej w sektorze bankowym?
Autor | Piotr Bolibok |
Tytuł | Czy standaryzacja rachunkowości zwiększa znaczenie sprawozdawczości finansowej dla wartości rynkowej w sektorze bankowym? |
Title | Does standardisation of accounting improve the value relevance of financial reporting in banking sector? |
Słowa kluczowe | standaryzacja rachunkowości; banki; znaczenie dla wartości rynkowej; sprawozdawczość finansowa |
Key words | accounting standardisation; banks; value relevance; financial reporting |
Abstrakt | Celem artykułu jest ocena wpływu przyjęcia Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej na znaczenie skonsolidowanej sprawozdawczości finansowej dla wartości rynkowej banków na wschodzącym rynku kapitałowym Polski. Badaniem objęto próbę wszystkich banków komercyjnych z siedzibą w kraju, notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie w okresie 1997–2013, które sporządzały skonsolidowane sprawozdania finansowe zarówno przed 2005 rokiem, jak i po nim od kiedy MSSF stały się obligatoryjne. Zastosowane metody badawcze obejmowały analizę regresji liniowej oraz test Chowa oszacowań stabilności parametrów. Wyniki empiryczne wskazują, że obserwowany wzrost znaczenia dla wartości rynkowej wartości księgowej skonsolidowanych kapitałów własnych, jak również wyników finansowych netto banków po przyjęciu MSSF jest nieistotny statystycznie. Ponadto, zdolność wspomnianych zmiennych księgowych do objaśniania zmienności wartości rynkowej faktycznie zmalała w okresie po przyjęciu standardów. Uzyskane rezultaty są zatem spójne z wynikami poprzednich badań dotyczących zarówno sektora bankowego, jak i przedsiębiorstw niefinansowych na polskim rynku kapitałowym |
Abstract | The paper aims at investigating the impact of the adoption of the International Financial Reporting Standards on the value relevance of consolidated financial reporting of banks in the emerging capital market of Poland. The investigation covers a sample of all domestically-based commercial banks listed on the Warsaw Stock Exchange over the period 1997–2013 that prepared consolidated financial statements both before and after 2005, when IFRS became mandatory. The research methods employed involved multiple linear regression analysis and the Chow test for structural break. The empirical evidence indicates that observed increase in the value relevance of consolidated book values of equity and net earnings of banks after adoption of IFRS is statistically insignificant. Moreover, the descriptive power of the aforementioned accounting variables appears to have in fact diminished in the period succeeding the adoption. The obtained results are therefore consistent with the findings of previous studies regarding both banking and non-financial enterprises sector in the Polish capital market. |
Cytowanie | Bolibok P. (2015) Czy standaryzacja rachunkowości zwiększa znaczenie sprawozdawczości finansowej dla wartości rynkowej w sektorze bankowym?.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 2: 65-76 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | ZFIR_2015_n2_s65.pdf |
|
|
206. |
Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, 2015 |
|
Jaworek M. Rachunek efektywności ekonomicznej w procesie decyzyjnym dotyczącym podejmowania bezpośrednich inwestycji zagranicznych
Autor | Małgorzata Jaworek |
Tytuł | Rachunek efektywności ekonomicznej w procesie decyzyjnym dotyczącym podejmowania bezpośrednich inwestycji zagranicznych |
Title | Evaluation of effectiveness in foreign direct investment decision-making process in practice of Polish companies |
Słowa kluczowe | bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ); proces podejmowania decyzji menedżerskich; ocena ekonomicznej efektywności |
Key words | foreign direct investments (FDI); managerial decision-making process; evaluating economic effectiveness |
Abstrakt | Artykuł przedstawia wybrane zagadnienia związane z procesem decyzyjnym dotyczącym podejmowania bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ). Tekst podzielono na dwie zasadnicze części. W pierwszej zaprezentowano rozważania teoretyczne na temat procesu decyzyjnego dotyczącego BIZ, ze szczególnym uwzględnieniem ostatniego etapu, tj. oceny efektywności. W części drugiej przedstawiono wyniki badania ankietowego zrealizowanego w ramach projektu N N112 322338, zatytułowanego „Aktywność inwestycyjna polskich przedsię- biorstw za granicą – czynniki i skutki”, sfinansowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego na podstawie decyzji 3223/B/H03/2010/38. Zagadnienia zaprezentowane w części drugiej dotyczą oceny |
Abstract | The article presents some of the issues related to foreign direct investment (FDI) decision making process. The problems discussed in this article are presented in two main parts. The first part focuses on the theoretical considerations on the FDI decision-making process, with particular emphasis on the last stage of the process, i.e. the evaluation of the economic effectiveness. The second part presents the results of a survey conducted under research project N N112 322338 entitled “Investment activity of Polish enterprises abroad – factors and effects”, financed by the Ministry of Science and Higher Education, decision 3223/B/H03/2010/38. It presents some of the issues related to evaluating economic effectiveness of Polish foreign direct investment projects. |
Cytowanie | Jaworek M. (2015) Rachunek efektywności ekonomicznej w procesie decyzyjnym dotyczącym podejmowania bezpośrednich inwestycji zagranicznych.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 4: 47-58 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | ZFIR_2015_n4_s47.pdf |
|
|
207. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2015 |
|
Szczukocka A. Ocena poziomu rozwoju sektora rolnego w krajach Unii Europejskiej
Autor | Agata Szczukocka |
Tytuł | Ocena poziomu rozwoju sektora rolnego w krajach Unii Europejskiej |
Title | Assessment of the Level of Development of the Agricultural Sector in the European Union |
Słowa kluczowe | |
Key words | |
Abstrakt | |
Abstract | |
Cytowanie | Szczukocka A. (2015) Ocena poziomu rozwoju sektora rolnego w krajach Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 15(30), z. 1: 125-132 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2015_T15(30)_n1_s125.pdf |
|
|
208. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2014 |
|
Bórawski P., Brodziński Z. Wykorzystanie wsparcia finansowego z Unii Europejskiej w gospodarstwach mlecznych w opinii ich właścicieli
Autor | Piotr Bórawski, Zbigniew Brodziński |
Tytuł | Wykorzystanie wsparcia finansowego z Unii Europejskiej w gospodarstwach mlecznych w opinii ich właścicieli |
Title | THE USE OF THE FINANCIAL SUPPORT FROM THE EUROPEAN UNION BY THE DAIRY FARM OWNERS |
Słowa kluczowe | integracja europejska, gospodarstwa mleczne |
Key words | European integration, dairy farms |
Abstrakt | Celem badań jest ocena wykorzystania wsparcia z Unii Europejskiej (UE) przez właścicieli gospodarstw mlecznych oraz ocena organizacji i sytuacji ekonomicznej tych podmiotów. Badania przeprowadzono na grupie 100 gospodarstw objętych FADN, zajmujących się produkcją mleka na terenie województw mazowieckiego i podlaskiego. Analizowano wykorzystanie wsparcia uzyskanego w ramach działań PROW 2004-2006 i PROW 2007-2013. Wyniki badań zebrano za pośrednictwem kwestionariusza wywiadu skierowanego do producentów mleka. Z badań wynika, że zdecydowana większość respondentów nie korzystała ze wsparcia w ramach PROW 2004-2006 (86%). Sytuacja uległa zdecydowanej zmianie w kolejnym okresie programowania, w którym 82% objętych badaniami właścicieli gospodarstw mlecznych korzystało ze środków PROW 2007-2013. Wszyscy rolnicy korzystali z dopłat bezpośrednich. Grupa producentów mleka, która wzięła udział w badaniach, wypowiedziała się pozytywnie o integracji z UE. Rolnicy docenili szanse rozwoju, jakie dała ich gospodarstwom akcesja. Z badań wynika, że rolnicy oczekują od instytucji zarządzających PROW ograniczenia biurokracji oraz większej pomocy w przygotowaniu dokumentacji, szczególnie tej związanej z finansowaniem inwestycji. |
Abstract | The objective of the study was to evaluate the use of the support from the European Union by the owners of dairy farms and the evaluation of the organization and the economic situation of these entitles. The study was conducted on the group of 100 farm owners involved in the production of milk in the region of Mazowsze and Podlasie. The paper analyzes the actions undertaken by farmers under the RDP 2004-2006 and 2007-2013. The research results were collected using questionnaires and interview dedicated to milk producers. During the survey farmers were asked to assess the existing tools of support from the EU. In addition the opinions of farmers concerning their attitudes to EU integration and expectations were collected. The research show that most farmers did not benefit from RDP 2004-2006 (86%). The situation improved during new period of programming in which (82%) of dairy farm owners used the RDP 2007-2013. All of the farmers benefited from subsidies. The research group of milk producers support the integration with the EU. Farmers see the chances of development which gave their farms Polish integration with EU. Farmers expect from the institutions managing RDP less bureaucracy and more help from officials in preparing documentation for the investment financing. |
Cytowanie | Bórawski P., Brodziński Z. (2014) Wykorzystanie wsparcia finansowego z Unii Europejskiej w gospodarstwach mlecznych w opinii ich właścicieli.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 1: 127-136 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2014_n1_s127.pdf |
|
|
209. |
Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2014 |
|
Płonka A., Satoła Ł., Wojewodzic T. Zmiany przychylności podatkowej gmin w okresie dekoniunktury gospodarczej
Autor | Aleksandra Płonka, Łukasz Satoła, Tomasz Wojewodzic |
Tytuł | Zmiany przychylności podatkowej gmin w okresie dekoniunktury gospodarczej |
Title | CHANGES OF TAX FAVOURISM OF THE COMMUNES DURING RECESSION |
Słowa kluczowe | polityka podatkowa, podatek od nieruchomości, dochody gmin |
Key words | |
Abstrakt | Głównym narzędziem kreowania polityki podatkowej stosowanym przez gminy w Polsce jest uchwalanie w prawnie określonych granicach wysokości stawek podatków lokalnych. Celem opracowania jest prezentacja i ocena zmian w wysokości stawek podatku od nieruchomości uchwalanych przez samorządy szczebla gminnego w latach 2007 i 2010. Ocenie została poddana przychylność podatkowa gmin wobec podatników. Przeprowadzone obliczenia wyraźnie wskazują na zmniejszenie się w badanej populacji udziału jednostek terytorialnych stosujących relatywnie niskie stawki podatku od nieruchomości. W niewielkim stopniu wzrósł natomiast udział gmin stosujących relatywnie wysokie stawki podatku, co poskutkowało zakwalifikowaniem ich do grupy gmin o niskiej przychylności podatkowej. |
Abstract | A major tool for developing a tax policy applied by communes in Poland is adopting, within lawful limits, amounts of rates of local taxes. This paper aims at presenting and evaluating changes in the amounts of real estate tax rates adopted by communes self-governments in 2007 and 2010. The assessment also included a favorable tax regime of communes in regard of entrepreneurs and inhabitants. Calculations which have been made clearly show that, in regard of the surveyed population, the share of territorial units applying relatively low real estate tax rates decreased whereas the share of communes applying relatively high tax rates rose to an insignificant extent. The above resulted in classifying them among the group of communes with an unfavorable tax regime. |
Cytowanie | Płonka A., Satoła Ł., Wojewodzic T. (2014) Zmiany przychylności podatkowej gmin w okresie dekoniunktury gospodarczej.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 11(60): 185-194 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PEFIM_2014_n60_s185.pdf |
|
|
210. |
Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, 2014 |
|
Kiforenko O., Kondraszuk T. Sposoby na zwiększenie konkurencyjności przedsiębiorstwa na przykładzie działalności Nestlé na Ukrainie
Autor | Oksana Kiforenko, Tomasz Kondraszuk |
Tytuł | Sposoby na zwiększenie konkurencyjności przedsiębiorstwa na przykładzie działalności Nestlé na Ukrainie |
Title | Ways to increase competitiveness of an enterprise on the example of activity of Nestlé in Ukraine |
Słowa kluczowe | gospodarka rynkowa; konkurencyjność; internacjonalizacja; przedsiębiorstwo; konkurencyjność cenowa; konkurencyjność pozacenowa; rynki międzynarodowe |
Key words | market economy; competitiveness; internationalization; enterprise; price competitiveness; non-price competitiveness; international markets |
Abstrakt | Dzisiejsza sytuacja wyraźnie wskazuje na ekonomiczny i logistyczny rozwój świata, co z kolei daje przedsiębiorstwom możliwość wejścia na nowe szybko rozwijające się rynki. Jednak ta sytuacja zwiększa nacisk konkurencyjny. Jeśli przedsiębiorstwa chcą przetrwać w warunkach konkurencji globalnej, powstaje przed nimi zadanie zwiększenia własnej konkurencyjności. Według niektórych naukowców, konkurencyjnością jest potencjał, możliwości oraz umiejętność danego podmiotu rynkowego do sprostania konkurencji, czyli rywalizacji ze strony innych podmiotów działających w tej samej branży na rynku. Ważną rolę odgrywają tutaj takie czynniki, jak cena, poziom rozwoju, lokalizacja, poziom usług i jakość. Istnieją dwa podejścia do oceny poziomu konkurencyjności przedsiębiorstwa – rynkowe i zasobowe. Ważnym sposobem zwiększenia konkurencyjności przedsiębiorstwa jest internacjonalizacja jego działalności, to znaczy wejście przedsiębiorstwa na rynki zagraniczne. W tym czasie następuje koncentracja działalności, a następnie przejmowanie przez przedsiębiorstwo większej części rynku. W artykule rozpatrzono istotę pojęcia konkurencyjności. Przedstawiono zasadniczo nowy schemat internacjonalizacji. Zaproponowano schemat pośredniego kanału dystrybucji. Przeanalizowano doświadczenie praktyczne internacjonalizacji działalności. |
Abstract | The current situation clearly shows the economic and logistic development of the world that gives companies the opportunity to enter the new fastgrowing markets. However, this situation increases the competitive pressure. So, if companies want to survive under the circumstances of global competitiveness, they face the task of increasing their competitiveness. According to some scientists, competitiveness is the potential, opportunities and ability of a market participant to withstand competition, that is, competition from the other entities operating in the same industry in the market. In this situation an important role play such factors, as price, level of development, location, level of services and quality. There are two approaches to the evaluation of company competitiveness level – market approach and resource approach. An important way of increasing a company competitiveness level is the internationalization of its activity, that is its entrance into foreign markets. In such a situation there appears the concentration of activity and the taking over of a larger part of a market. The essence of the notion “competitiveness” was examined in the article. The essentially new scheme of internationalization was presented. The scheme of indirect distribution channel was proposed. The practical experience of internationalization activity was analyzed. |
Cytowanie | Kiforenko O., Kondraszuk T. (2014) Sposoby na zwiększenie konkurencyjności przedsiębiorstwa na przykładzie działalności Nestlé na Ukrainie.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 3: 95-106 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | ZFIR_2014_n3_s95.pdf |
|
|
211. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2014 |
|
Jabłońska L., Olewnicki D., Roguska M. Rynek hurtowy w Polsce jako miejsce w łańcuchu dostaw kwiatów ciętych i roślin doniczkowych
Autor | Lilianna Jabłońska, Dawid Olewnicki, Maria Roguska |
Tytuł | Rynek hurtowy w Polsce jako miejsce w łańcuchu dostaw kwiatów ciętych i roślin doniczkowych |
Title | THE WHOLESALE MARKET IN POLAND IN THE SUPPLY CHAIN NETWORK OF CUT FLOWERS AND POT PLANTS |
Słowa kluczowe | kanały dystrybucji, rynek hurtowy, kwiaty cięte, rośliny doniczkowe |
Key words | distribution channels, wholesale market, cut flowers, pot plants |
Abstrakt | Celem opracowania jest określenie łańcucha dystrybucji roślin ozdobnych będących przedmiotem obrotu na rynku hurtowym w Polsce oraz ocena znaczenia poszczególnych ogniw. Dokonano identyfikacji dostawców i nabywców oraz oszacowano udział poszczególnych źródeł i kanałów zbytu w całkowitej podaży. Scharakteryzowano dostawców pod kątem asortymentu oferowanych roślin, a w przypadku producentów – także pod kątem skali produkcji. Badania wykazały zmniejszenie się roli rynku hurtowego w dystrybucji roślin ozdobnych w Polsce. Obecnie jest on ogniwem w łańcuchu dostaw pomiędzy małymi dostawcami i małymi odbiorcami, co przy dalszej koncentracji popytu na detalicznym rynku kwiaciarskim będzie jeszcze bardziej minimalizowało jego rolę. Równocześnie inna jest waga poszczególnych kanałów zbytu kwiatów ciętych i roślin doniczkowych, co wskazuje na konieczność oddzielnego podejścia do tych rynków. |
Abstract | The aim of the research was to determine the distribution chain of ornamental plants traded on the wholesale market in Poland and to evaluate the importance of each link. Suppliers and buyers were identified. An estimation of the contribution of each source and channel of sales (in the total supply) was performed. The suppliers were characterized in terms of range of products offered, and in the case of producers also in terms of the scale of production. The studies have shown a decrease in the role of the wholesale market in ornamental plant distribution in Poland. There is now a link in the supply chain between small suppliers and small customers, which, with further concentration of demand in the floriculture retail market, will reduce the role of the wholesale market yet further. |
Cytowanie | Jabłońska L., Olewnicki D., Roguska M. (2014) Rynek hurtowy w Polsce jako miejsce w łańcuchu dostaw kwiatów ciętych i roślin doniczkowych.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 3: 87-97 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2014_n3_s87.pdf |
|
|
212. |
Strefa podmiejska Warszawy. Wybrane zagadnienia, 2014 |
|
Chrzanowska M., Drejerska N., Pomianek I. Strefa podmiejska Warszawy. Wybrane zagadnienia
Autor | Mariola Chrzanowska, Nina Drejerska, Iwona Pomianek |
Tytuł | Strefa podmiejska Warszawy. Wybrane zagadnienia |
Title | Warsaw suburban zone. Selected issues |
Słowa kluczowe | obszary wiejskie, rynek pracy, przedsiębiorczość, kapitał ludzki, rozwój, strefa podmiejska, województwo mazowieckie, suburbanizacja |
Key words | rural areas, labour market, entrepreneurship, human capital, development, suburban area, Mazovia region, suburbanisation |
Abstrakt | Gminy podmiejskie Warszawy wybrane do badań są niewątpliwie obszarem intensywnych przemian społeczno-gospodarczych. Ta kumulacja procesów rozwojowych, rozlewanie się zjawisk charakterystycznych dla miast, powoduje, że badany obszar jest niezwykle interesujący z poznawczego punktu widzenia. Jednocześnie zachodzące zmiany są tak kompleksowe i wielowątkowe, że trudno wyodrębnić, co dokładnie powinno być przedmiotem badań – jeden wątek pociąga za sobą kilka niemniej interesujących następnych kwestii. W tej sytuacji pozostaje mieć nadzieję, że zaprezentowane wyniki badań przedstawiają zarówno ogólne tło zmian, jak i konkretne elementy rzeczywistości, jak np. powiązania funkcjonalne pomiędzy stolicą a jej obszarem podmiejskim w zakresie rynku pracy. Ponadto wydaje się, że wartością dodaną przeprowadzonych badań jest uwzględnienie zarówno działalności samorządów lokalnych, jak i małych oraz średnich przedsiębiorstw zlokalizowanych na badanym obszarze, jak również mieszkańców, ich sytuacji i opinii nt. zachodzących procesów. Badany obszar scharakteryzowano przy wykorzystaniu metod statystycznych. Wykorzystując miernik BZW, pogrupowano 30 gmin podmiejskich Warszawy na trzy klasy: o najwyższym, średnim i najniższym poziomie rozwoju. Do pierwszej grupy zostały zakwalifikowane: Lesznowola, Michałowice, Nadarzyn, Raszyn, Nieporęt, Izabelin, Stare Babice. Z wyjątkiem Nadarzyna, wszystkie gminy tej grupy graniczą bezpośrednio z Warszawą. Co więcej, oprócz Nieporętu, są to gminy położone po lewej stronie Wisły. Wskazuje to na najsilniejsze rozwojowe oddziaływanie Warszawy na gminy bezpośrednio z nią sąsiadujące, co więcej oddziaływanie ukierunkowane na stronę zachodnią miasta. W następnej grupie, 14 gmin stanowiło swoisty obszar przejściowy – najczęściej niegraniczący bezpośrednio z Warszawą, ale o silnym odziaływaniu miasta na procesy społeczno-gospodarcze tam zachodzące. Pozostałych 9 gmin to jednostki peryferyjne z punktu widzenia przyjętego obszaru badań, najdalej położone od stolicy, ale wciąż zaliczane do strefy podmiejskiej Warszawy. Wyniki badań empirycznych przeprowadzonych w urzędach gmin strefy podmiejskiej Warszawy wskazują na fakt, że w większości ankietowanych jednostek samorządu terytorialnego opracowano strategie rozwoju. Może to świadczyć o świadomości władz w zakresie pobudzania aktywności zarówno własnej, jak i mieszkańców oraz przedsiębiorców, inwestowania w poprawę składników infrastruktury, jakości życia mieszkańców, ułatwiania startu działalności gospodarczej. Jednocześnie fakt posiadania strategii rozwoju może też być jedynie spełnieniem technicznego warunku koniecznego np. w przypadku ubiegania się o wsparcie finansowe ze środków europejskich. Cele zapisane w strategiach były realizowane, aczkolwiek z uwagi na ograniczone środki finansowe wdrażanie strategii sprawiało trudności niektórym gminom (głównie o niskim poziomie rozwoju). Gminy (z kilkoma wyjątkami) były raczej aktywne w zakresie wykorzystania środków z Unii Europejskiej. Mimo to uskarżano się na skomplikowane procedury aplikowania oraz na nie zawsze korzystne dla gmin strefy podmiejskiej Warszawy warunki przyznawania dofinansowania do projektów (dochody per capita). Z reguły projekty były przygotowywane przez pracowników gminy, rzadko przez ekspertów zewnętrznych. Jako mocne strony gminy wskazywano przede wszystkim bliskość stolicy i dogodne połączenia komunikacyjne z innymi, większymi miastami, wysoki poziom infrastruktury technicznej, a także wolne tereny, które mogą zostać wykorzystane pod inwestycje. Jak wynika z charakterystyki mocnych stron, strefa podmiejska Warszawy charakteryzuje się nie tylko korzystnym układem infrastruktury drogowej i wolnymi przestrzeniami inwestycyjnymi, lecz w znacznej części także wysokimi walorami przyrodniczymi. Walory te mogą stanowić zarówno czynnik zachęcający, jak i ograniczający swobodę gospodarowania. Zdaniem ponad połowy władz gminnych, obszary przyrodniczo-chronione na terenie gminy stanowią szansę dla rozwoju przedsiębiorstw. Warunki te sprzyjają turystyce i rekreacji podmiejskiej, weekendowej lub biznesowej (organizacja konferencji w zielonym otoczeniu, a jednocześnie blisko Warszawy, np. Serock). Wyniki badań w przedsiębiorstwach wskazują, że na rynku lokalnym działalność koncentrowało 55% badanych jednostek. Ankietowani z gmin o niskim poziomie rozwoju, częściej niż pozostali, wykraczali zasięgiem działalności poza rynek lokalny – co wynikać mogło z potrzeby zwiększenia niewystarczającego popytu na swoje produkty i usługi. W opinii ankietowanych, najważniejszymi czynnikami decydującymi o lokalizacji przedsiębiorstw były: dogodne położenie w stosunku do odbiorców oraz chłonność rynku lokalnego lub regionalnego. Bliskość Warszawy została wskazana jako istotny czynnik lokalizacyjny w co czwartym przedsiębiorstwie. Podczas podejmowania decyzji o lokalizacji przedsiębiorstwa zwracano także uwagę na koszty związane z wynajęciem, zakupem lub budową lokalu. Z kolei w ramach podsumowującego pytania nt. postrzegania gminy, w której badane firmy miały swoją siedzibę, jako mocną stronę respondenci wskazywali bliskość Warszawy oraz dogodne połączenia komunikacyjne ze stolicą oraz innymi, większymi miastami, rozbudowaną infrastrukturę techniczną, ciągły rozwój gminy (związany m.in. ze stałym wzrostem liczby ludności w efekcie migracji oraz dużej liczby urodzeń) i odpowiednie warunki do rozwoju przedsiębiorczości. Jako słabe strony wskazywano: słabą infrastrukturę techniczną, wysokie koszty i inne trudności prowadzenia działalności gospodarczej (np. brak wsparcia ze strony władz gminnych, brak usług doradczych), a także zbyt duże natężenie ruchu i związane z nim zanieczyszczenie środowiska oraz słabą komunikację drogową. Należy w tym miejscu zauważyć, że pewne czynniki były wskazywane zarówno w grupie mocnych, jak i słabych stron. Badani przedsiębiorcy mieli bowiem tendencję do oceny infrastruktury technicznej przez pryzmat swojego najbliższego otoczenia, np. konkretnej drogi dojazdowej do swojej firmy. W związku z tym uzyskane odpowiedzi były bardzo zróżnicowane i to co dla jednych było zaletą, np. zbudowanie drogi w ich bezpośredniej okolicy, dla innych nie miało znaczenia. Znaczna część przeprowadzonego badania pierwotnego w gospodarstwach domowych strefy podmiejskiej Warszawy dotyczyła powiazań funkcjonalnych pomiędzy stolicą a otaczającym ją obszarem w wymiarze rynku pracy. Sytuacja badanej populacji mieszkańców jest stosunkowo dobra; charakteryzuje ją zarówno wysoki wskaźnik aktywności zawodowej, jak i wysoki wskaźnik zatrudnienia. Generalnie więc bliskość rozwiniętego rynku pracy, jakim jest stolica, jak również jej bezpośrednie otocznie sprzyja aktywności zawodowej mieszkańców strefy podmiejskiej. Ta dobra sytuacja przyciąga też nowych mieszkańców zarówno z innych części regionu, jak i z samej Warszawy. Jak pokazały wyniki badań, nowo osiedlający się mieszkańcy to osoby młode, dobrze wykształcone, o relatywnie wysokich dochodach. Procesy te niewątpliwie prowadzą do zwiększenia potencjału ludzkiego badanych obszarów, wpisując się w dyskusję zarówno teoretyków, jak i praktyków nt. endogenicznych czynników wzrostu gospodarczego, równocześnie powodują jednak zwiększoną presję w wielu wymiarach. Jednym z nich są kwestie środowiskowe – rozwój funkcji mieszkaniowej wymaga kolejnych terenów przeznaczonych na ten cel. Są to w znakomitej większości inwestycje prywatne, dla których po wzrastających cenach, ale jednak znajdowane są kolejne obszary, np. dotychczasowe grunty rolne. Natomiast biorąc pod uwagę fakt, że są to najczęściej osoby dojeżdżające do pracy, to niewątpliwe wyzwaniem jest zapewnienie odpowiedniej infrastruktury w tym zakresie. Nowi migranci dojeżdżają na ogół własnymi samochodami, powodując znaczne obciążenie dróg wjazdowych do miasta. Prezentowane wyniki badań wyraźnie wskazują na brak atrakcyjnej oferty komunikacji publicznej dla tej grupy. Uzyskane rezultaty badań pozwalają również na identyfikację zjawisk, które nie są typowe tylko dla mieszkańców strefy podmiejskiej. Zjawiska te są częścią ogólnopolskich czy nawet ogólnoświatowych tendencji na rynku pracy. Co więcej, wydają się potwierdzać, że pomimo relatywnie lepszej sytuacji na rynku pracy w okolicy dużego miasta, strefa podmiejska nie jest obszarem wolnym od problemów spotykanych gdzie indziej. Należy w tym miejscu wspomnieć przede wszystkim o wynikach badań wskazujących na niestabilność zatrudnienia, szczególnie wśród osób młodych, też dobrze wykształconych oraz na istnienie szarej strefy – zatrudnianie pracowników bez formalnej umowy. Wyniki otrzymane za pomocą jednej z metod statystycznych – klasycznej analizy korespondencji – pozwalają na odniesienie się do przywoływanego w teorii kapitału kreatywnego. Wskazują bowiem na istnienie zależności pomiędzy wykształceniem wyższym a dużą i pełną samodzielnością pracy, wykształceniem średnim a średnim poziomem samodzielności oraz wykształceniem zasadniczym zawodowym i niskim poziomem samodzielności wykonywanej pracy. Ponadto przeprowadzona analiza pozwoliła wyodrębnić grupę przedsiębiorców, charakteryzujących swoją pracę jako w pełni samodzielną i kreatywną, przy czym wskazywali najczęściej własny pomysł jako początek aktywności zawodowej wykonywanej w trakcie badania. Biorąc pod uwagę fakt, że rynek pracy odgrywa znaczącą rolę w procesach formowania funkcjonalnych obszarów miejskich, otrzymano również istotne wyniki w zakresie aktywności zawodowej mieszkańców strefy podmiejskiej. Przeprowadzona analiza korespondencji pozwoliła na wyodrębnienie grupy „młodych migrantów” – z wyższym wykształceniem, którzy przeprowadzili się w ostatnim okresie (w latach 2005–2012); ich dochód przekraczał 2000 zł netto miesięcznie na osobę w rodzinie. Dominowali w tej grupie ludzie młodzi – 51% z nich nie przekroczyło 36. roku życia. Blisko 90% ankietowanych w tej grupie to pracownicy najemni dojeżdżający codziennie do pracy do Warszawy, przy czym ich średni czas dojazdu to godzina. Wyodrębniona została też grupa przedsiębiorców, którzy pracowali w miejscu zamieszkania; to głównie osoby od 36 do 55 lat (71% respondentów w tym wieku). Ponadto to osoby mieszkające w danym miejscu od urodzenia bądź ludność napływowa, ale o znacznie dłuższym czasie zamieszkania niż „młodzi migranci”. Prowadzi to do ciekawej konkluzji nt. tendencji do prowadzenia małej firmy na danym obszarze raczej przez osoby zakorzenione lokalnie. Pomimo zidentyfikowanych problemów, sytuacja badanej populacji mieszkańców obszarów podmiejskich wydaje się być podstawą do budowania pozytywnego wizerunku. Mała skala bierności zawodowej, posiadanie dodatkowych kwalifikacji (nabytych w trakcie kształcenia formalnego, ale też nieformalnego w przypadku osób o niższych poziomach wykształcenia), kreatywność przedsiębiorców, elastyczność (przynajmniej deklarowana) w grupie osób niepracujących, a poszukujących zatrudnienia wskazuje na faktycznie istniejące potencjały endogeniczne badanych gmin; potencjały trudne bądź niemożliwe do zidentyfikowania na podstawie danych statystycznych, a widoczne w badaniach jakościowych. Co więcej, wskazane potencjały są generalnie dostrzegane przez władze lokalne i przedsiębiorców, ale równocześnie w hierarchii mocnych stron zdecydowanie stawiane są za czynnikami wynikającymi z uwarunkowań czysto geograficznych czy infrastrukturalnych, które można by określić jako „twarde” determinanty rozwoju społeczno-gospodarczego. Niemniej jednak, w opinii zespołu autorskiego, ta jakościowa identyfikacja „miękkich” potencjałów strefy podmiejskiej największego miasta w Polsce jest mocną stroną i ważnym wynikiem całego procesu badawczego podsumowanego niniejszą publikacją. |
Abstract | This volume traces selected issues of economic and social development in the Warsaw suburban zone. It was elaborated as a part of the project entitled “Economic and social determinants of rural areas development of the Mazovia region in the suburban and external zone of Warsaw”, No N N114 145240, financed by the National Science Centre (Poland). The main purpose of the research was to identify and deeply characterize economic and social processes observed in rural areas of the Warsaw suburban zone. Specific objectives included: (1) diagnosis of a development level of selected communes in comparison with the whole region and identification of their diversification, (2) determination of demographic and economic potential of the Warsaw suburban zone inhabitants, especially from a perspective of a human capital level, (3) research on specificity of the Warsaw suburban zone inhabitants’ situation on the labour market, including a scale of economic inactivity, unemploymentand employment in the group of respondents, and in particular commuting to Warsaw as a central city of the functional region, (4) identification of conditions of enterprises that function there, as well as reasons and directions of diversification of their activities, (5) determination of a role of local self-government and other institutions in fostering and promoting entrepreneurship in rural areas and evaluation of local self-government activities in applying for and using the European Union support. The empirical research was conducted in rural households, enterprises and local self-governmental units in 30 rural and rural-urban communes around Warsaw, which were identified as the Warsaw suburban zone basing on the methodology of Korcelli and Śleszyński [Korcelli P. and Śleszyński P., 2011: Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 – projekt z 25 stycznia 2011 roku, delimitacja opracowana wcześniej na potrzeby programu ESPON] as well as Bański [Bański J. (ed.), 2009: Analiza zróżnicowania i perspektywy rozwoju obszarów wiejskich w Polsce do 2015 roku. Studia Obszarów Wiejskich tom 16, PTG, IGIPZ PAN, Warsaw; typology of communes according to the impact ranges (development of urban functions)]. Finally, the research included questionnaire interviews in 800 households (2215 adult participants), 221 micro and small enterprises as well as postal questionnaire in 30 local self-government offices. Research results show that the analysed suburban communes of Warsaw are an area of an intense socio-economic transformation. However, the multi-threaded nature of these changes makes the authors present a reduced general background of the changes. Moreover, the authors hope that provided examples, such as functional connections between the capital city and its suburban area in the labour market, are a good illustration of the changes. Especially as these changes are presented at the same time from the perspective of three key groups: local self-government, inhabitants and entrepreneurs. The studied area was characterized using some statistical methods. The use of the relative development level measure (BZW) made it possible to group investigated 30 communes in three development classes: the highest, medium and the lowest one. The first group included: Lesznowola, Michałowice, Nadarzyn, Raszyn, Nieporęt, Izabelin, and Stare Babice. With the exception of Nadarzyn, all these communes directly border Warsaw. Furthermore, apart from Nieporęt, these communes are situated on the left bank of the Vistula river. This indicates the strongest development impact of Warsaw on directly neighbouring communes as well as the impact oriented towards the west of the city. The next group of 14 communes constituted a specific area of transition – usually not directly bordering Warsaw but with strong impact of the city on socio-economic processes taking place there. The remaining 9 communes are peripheral units in the investigated area, being the farthest away from Warsaw but still included in the suburban zone. According to research results, majority of local self-governments had development strategic documents. This may indicate the authorities’ awareness of the role of stimulating inhabitants’ and entrepreneurs’ activity as well as their own investments in improving infrastructure assets, quality of life and facilitating business start. At the same time, providing a development strategy may also be only the fulfilment of a technical precondition – for example, in the case of applying for the European Union funds. The communes authorities (with some exceptions) were rather active in applying for the support. Nevertheless, they complained about complicated procedures of applying and sometimes detrimental conditions for granting funds for projects to the Warsaw suburban zone communes (per capita income). In the opinion of representatives of local self-government offices, the strengths of the Warsaw suburban area include: a convenient system of road infrastructure and accessible investment area. Additionally, there are large areas of communes characterized by high natural values. These values can be both stimulating as well as limiting possibilities of economic activities. According to more than a half of the local authorities, the natural environment provides a great opportunity for development of weekend or business tourism (for example conference and professional meetings with a quiet and peaceful atmosphere close to nature in Serock). Entrepreneurs focused their activity mostly on the local market. The respondents from communes with a low level of development, more frequently than others, came out beyond the local market – which could be a result of their need to increase insufficient demand for their products and services. In their opinion, the most important factors determining the firm location included: proximity to customers and local or regional market capacity. The neighbourhood of Warsaw was identified as an important factor in every fourth company. The most important strengths included: proximity to Warsaw, good transport connections with the capital city and othermajor cities, developed technical infrastructure, continuous development of communes (related, inter alia, to constant growth of the population as a result of migration and high birth rates) as well as appropriate conditions for entrepreneurship development. They also pointed out some weaknesses: poor technical infrastructure, high costs and other difficulties in doing business (e.g. lack of support from the local authorities, lack of advisory services), too much traffic, pollution and poor road communications. It should be noted that some factors were indicated as both the strengths and the weaknesses. The entrepreneurs had a tendency to assess the technical infrastructure through the lens of their immediate environment, such as a particular driveway to a firm. Therefore, the responses were very diverse, and what for some respondents was an advantage, for others did not matter at all. The situation of inhabitants on the labour market was relatively good. It was characterized by high rates of either professional activity or a high rate of employment. Therefore, proximity of the developed labour market (the capital city) as well its immediate environment promote professional activity of the suburban inhabitants. It attracts new people both from other parts of the region and from Warsaw as well. As shown by the results, the newly settled inhabitants were young, well-educated, with a relatively high level of income. These processes undoubtedly lead to an increase of human potential of the examined areas and reflect a discussion of both theorists and practitioners on endogenous growth factors. Though, these changes also increased pressure in many dimensions. Firstly, environmental issues should be considered. The development of the residential function requires more land for this purpose. New residential areas are usually private investments using for example previous agricultural land, but with increasing prices year by year. Secondly, the provision of appropriate infrastructure to people commuting to work every day is another challenge. New migrants usually use their own cars, causing a significant traffic jams on the way to Warsaw. The results clearly indicate no attractive offers of public transport in this case. These results also allow to identify some phenomena that are typical not only of the residents of the suburban zone. These phenomena are a part of national or even global trends in the labour market. Furthermore, they seem to confirm that, despite the relatively better labour market situation in the area of a big city, the suburban zone is not free from problems encountered elsewhere. Here, we should remember about job insecurity, especially among young, well-educated people, and the existence of the shadow economy – hiring workers without any formal contract. Conclusions drawn basing on one of statistical methods (a classical correspondence analysis) allow to refer to a concept of creative capital. They prove a relationship between having a tertiary education attainment and significant or full independence in the workplace, secondary education and a medium level of independence as well as vocational education and a low level of independence in the workplace. Moreover, the conducted analysis allowed to distinguish a group of entrepreneurs who perceived their work as fully creative and independent; they also stressed their own ideas as the beginnings of their present professional activities. Taking into account the fact that the labour market plays an important role in forming the functional city areas, the research results also allow to draw some significant conclusions in this aspect. The correspondence analysis allowed to distinguish a group of “new migrants” with tertiary education attainments, who moved recently (2005–2012) and who can be characterized by a relatively high income level (more than 2000 zlotys net per person in a household). The majority of them were young people (71% were 36 years old or younger). They usually commuted to Warsaw every day and it took them one hour on average to get to the workplace. There was also a group of entrepreneurs who mainly ran their businesses at the place of living. Usually they had lived there since their birth or moved but considerably earlier than “new migrants”. It leads to an interesting conclusion about running a company rather by people locally rooted. Despite the problems, the situation of the suburban population seems to be quite advantageous. The small scale of inactivity, additional qualifications (acquired both in formal and informal education), entrepreneurs’ creativity, flexibility (at least declared) in a group of people unemployed and seeking for employment indicate actually existing endogenous potential of the investigated communes. Even though, the potentials are difficult or impossible to be identified on the basis of statistical data, but clearly visible in qualitative research. What is more, the indicated potentials are generally noticed by the local authorities and entrepreneurs. However, in the strength hierarchy they are underestimated and still remain behind factors connected with purely geographical considerations or infrastructure, which could be described as “hard” determinants of socio-economic development. Nevertheless, in the opinion of the authors, the qualitative identification of “soft” potentials of the suburban zone of the largest city in Poland is the strong point and an important result of the whole process of research summarised in this publication. |
Cytowanie | Chrzanowska M., Drejerska N., Pomianek I. (2014) Strefa podmiejska Warszawy. Wybrane zagadnienia. |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | MONO_2014_strefa_podmiejska.pdf |
|
|
213. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2014 |
|
Czyżewski A. Krajowe i unijne wydatki budżetowe na sektor rolny w Polsce
Autor | Andrzej Czyżewski |
Tytuł | Krajowe i unijne wydatki budżetowe na sektor rolny w Polsce |
Title | NATIONAL AND THE EU BUDGET EXPENDITURE ON THE AGRICULTURAL SECTOR IN POLAND |
Słowa kluczowe | budżet rolny, środki krajowe i unijne |
Key words | agricultural budget, national and EU spending |
Abstrakt | Celem artykułu jest ocena dynamiki środków kierowanych z budżetu krajowego i unijnego oraz ich proporcji w realizacji polityki rolnej w Polsce w długim okresie, tj. w latach 2000-2014 (15 lat) z wyróżnieniem okresu przed akcesją do Unii Europejskiej i po niej, a także ze szczególnym uwzględnieniem pierwszej pełnej perspektywy budżetowej (2007-2013), w której Polska partycypowała. Badano ogólne wydatki w krajowym i unijnym budżecie na sektor rolny w Polsce. Dało to podstawę do ukazania relacji krajowego i unijnego finansowania wydatków budżetowych polskiego sektora rolnego. |
Abstract | The aim of this article was to evaluate the growth of the funds directed from the national budget and the EU in the implementation of agricultural policy in Poland in the long term – in the period 2000-2014 (15 years) highlighting the period before and after accession to the EU, as well as with particular emphasis on the first full budget perspective (2007-2013), in which Poland participated. There was studied overall expenditure in national and EU agricultural budget on the agricultural sector in Poland. This provided a basis to illustrate the relationship of national and EU funding budget expenditure Polish agricultural sector. |
Cytowanie | Czyżewski A. (2014) Krajowe i unijne wydatki budżetowe na sektor rolny w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 2: 37-44 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2014_n2_s37.pdf |
|
|
214. |
Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2014 |
|
Czyżewski A., Stępień S. Fundusze unijne dla Polski i polskiego sektora rolnego w perspektywie 2014–2020
Autor | Andrzej Czyżewski, Sebastian Stępień |
Tytuł | Fundusze unijne dla Polski i polskiego sektora rolnego w perspektywie 2014–2020 |
Title | EU FUNDS FOR POLISH AND POLISH AGRICULTURAL SECTOR PERSPECTIVE 2014–2020 |
Słowa kluczowe | budżet UE, wspólna polityka rolna, reforma, Polska |
Key words | EU budget, Common Agricultural Policy, reform, Poland |
Abstrakt | Celem artykułu jest zaprezentowanie wyników negocjacji w zakresie budżetu UE na lata 2014-2020. Wskazane zostaną ostateczne ustalenia co do obecnej perspektywy finansowej na tle projektu Komisji Europejskiej z 2011 roku, a także w odniesieniu do poprzedniego okresu 2007- 2013. Takie podejście pozwoli ocenić zakres zmian w wydatkach Unii Europejskiej. Szczególna uwaga zostanie zwrócona na finansowanie zadań w ramach wspólnej polityki rolnej, jako jednej z kluczowych polityk wspólnotowych oraz kwestię redystrybucji środków WPR na I filar (płatności obszarowe) i II filar (rozwój obszarów wiejskich). Ocena dotyczyć będzie przede wszystkim funduszy przeznaczonych dla Polski i polskiego sektora rolnego. |
Abstract | The purpose of this article is to present the results of the negotiations on the EU budget for 2014-2020. The final decisions related to the present financial perspective will be indicated on the background of the European Commission project from 2011, and also in relation to the previous period 2007-2013. Such an approach helps to assess the extent of the changes in the expenditure of the European Union. Particular attention will be paid to the financing of the tasks within the framework of the common agricultural policy as one of the key Community policies, as well as the issue of redistribution of money between the first pillar of the CAP (area payment) and the second pillar (rural development). The evaluation will primarily concern the funds for Poland and Polish agricultural sector. |
Cytowanie | Czyżewski A., Stępień S. (2014) Fundusze unijne dla Polski i polskiego sektora rolnego w perspektywie 2014–2020.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 11(60): 34-45 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PEFIM_2014_n60_s34.pdf |
|
|
215. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2014 |
|
Filipiak T. Zmiany czynników produkcji a ich produktywność w gospodarstwach warzywniczych
Autor | Tadeusz Filipiak |
Tytuł | Zmiany czynników produkcji a ich produktywność w gospodarstwach warzywniczych |
Title | CHANGES IN THE FACTORS OF PRODUCTION AND PRODUCTIVITY IN VEGETABLE FARMS |
Słowa kluczowe | produktywność czynników produkcji, gospodarstwa warzywnicze |
Key words | factor productivity, farm vegetable |
Abstrakt | Celem głównym opracowania była ocena zmian czynników produkcji, w gospodarstwach warzywniczych, a także określenie ich produkcyjności. Do badań wyodrębniono gospodarstwa warzywnicze, które uczestniczyły w systemie rachunkowości rolnej FADN. Wyniki badań wskazały, iż gospodarstwa prowadzące produkcję polową dysponowały większymi zasobami ziemi i mniejszymi pracy, ale dwukrotnie większym majątkiem charakteryzowały się gospodarstwa uprawiające warzywa pod osłonami. Kapitał zastępuje czynnik ziemi, a produkcja nabiera charakteru quasi-przemysłowego. Przy dwukrotnie mniejszej powierzchni, około 50% większych nakładach pracy i dwukrotnie wyższej wartości majątku gospodarstwa prowadzące uprawy pod osłonami uzyskiwały trzykrotnie większą wartość produkcji. W gospodarstwach z uprawą polową warzyw wartość produkcji była silnie związana z powiększaniem zasobów wszystkich podstawowych czynników produkcji. Nie można wskazać przeważającego znaczenia jednego z nich. Powiększanie obszaru gospodarstwa związane było ze zwiększaniem zasobów pracy i powiększaniem majątku. Ważnym ustaleniem jest to, że wraz ze wzrostem zasobów zwiększała się wydajność pracy. W gospodarstwach uprawiających warzywa pod osłonami nie zaobserwowano wzrostu wydajności pracy wraz ze wzrostem wielkości gospodarstwa. |
Abstract | The main objective of the study was to assess changes in the factors of production that occurred in the vegetable farms, and to determine their productivity. The study based on data from farms participated in Polish FADN. For the farms that based on field production the land is an important factor influencing the results. The results of research show that these holdings have greater resources of land, smaller labour capacity. However the vegetable farms that produce under the cover have been characterised by twice bigger value of property compared to producing on the fields. Additionally it has been found that in vegetable farms the capital replaces land factor, and the production becomes of a quasi-industrial nature. With twice smaller area, about half of the larger volume of work and twice the value of the property holdings with crops under cover worked out three times higher the value of production then these producing on the field. On the later farms, the value of field vegetable production was strongly associated with the increase of all basic factors of production, however one can not specify an overriding importance of one of them. Magnifying holding’s area was associated with increasing labour resources and enlarging the property. An important finding is that the higher the resources value is the resources’ efficiency increased too. In farms cultivating vegetables under cover, there was no increase in labour productivity with increasing farm size. |
Cytowanie | Filipiak T. (2014) Zmiany czynników produkcji a ich produktywność w gospodarstwach warzywniczych.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 3: 51-65 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2014_n3_s51.pdf |
|
|
216. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2014 |
|
Mickiewicz B., Mickiewicz A. Ocena przebiegu i realizacji działań zawartych w osi poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich PROW 2007-2013
Autor | Bartosz Mickiewicz, Antoni Mickiewicz |
Tytuł | Ocena przebiegu i realizacji działań zawartych w osi poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich PROW 2007-2013 |
Title | Estimation of Process and Realization of Activities Introduced into Axis "Improvement of Natural Environment and Rural Areas of RADP 2007-2013" |
Słowa kluczowe | |
Key words | |
Abstrakt | |
Abstract | |
Cytowanie | Mickiewicz B., Mickiewicz A. (2014) Ocena przebiegu i realizacji działań zawartych w osi poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich PROW 2007-2013.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 14(29), z. 2: 126-138 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2014_T14(29)_n2_s126.pdf |
|
|
217. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2014 |
|
Kutkowska B. Wspieranie rolnictwa na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) na przykładzie rolnictwa Sudetów
Autor | Barbara Kutkowska |
Tytuł | Wspieranie rolnictwa na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) na przykładzie rolnictwa Sudetów |
Title | SUPPORT OF AGRICULTURE ON LESS FAVOURED AREAS (LFA) ON THE EXAMPLE OF SUDETY MOUNTAINS AGRICULTURE |
Słowa kluczowe | obszary o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW), gospodarstwo rolne, rolnictwo, Sudety |
Key words | less-favoured areas (LFA), farm, agriculture, Sudety Mountains |
Abstrakt | Celem opracowania jest ocena wykorzystania środków finansowych z budżetu Unii Europejskiej (UE) jako pomocy gospodarstwom rolniczym usytuowanym na terenach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) w Polsce na tle innych krajów członkowskich w latach 2007-2011. Jako studium przypadku wzięto pod uwagę gospodarstwa terenów sudeckich. Dokonano analizy przemian, jakie zaszły w rolnictwie sudeckim w latach 2002-2010 w kontekście realizacji szczegółowych celów, pomocy finansowej dla gospodarstw rolnych w UE z tytułu usytuowania na ONW w ramach programu PROW 2004-2006 i 2007-2013. |
Abstract | The scale of absorption of financial support from the EU budget directed to the agricultural farms laid on Less Favoured Areas in Poland in the light of different membership countries in years 2007-2011 has been introduced. As the case study the agriculture of Sudety Mountains was taken under consideration. The analyses of transformations in years 2002-2010 in Sudety Mountain agriculture in the context of realization of detailed aims connected to directed to Less Favoured Areas financial help within Rural Agriculture Development Plan in years 2004-2006 and 2007-2013 was realized. Poland has significant share in absorption of EU financial support to the Less Favoured Areas. In years 2007-2011 Polish farms made up above 30% of supported EU units by this instrument. This support was also given to farms located in Sudety Mountains. The transformations based on land concentration, consolidation the character of plant production and limitation the animal production were characterized this units. The considerable acreages of permanent grassland in Sudety region plays mainly landscape and tourism functions. The situation of demographic population on rural areas is unfavorable. In years 2014-2020 the aims of financial support for farms located on Less Favoured Areas assemble oneself on the environment-landscape aims going away from social matters what is highly disturbing. |
Cytowanie | Kutkowska B. (2014) Wspieranie rolnictwa na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) na przykładzie rolnictwa Sudetów .Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 2: 55-69 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2014_n2_s55.pdf |
|
|
218. |
Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2014 |
|
Kapusta F. Produkcja i zużycie jaj w Polsce – ocena samowystarczalności
Autor | Franciszek Kapusta |
Tytuł | Produkcja i zużycie jaj w Polsce – ocena samowystarczalności |
Title | PRODUCTION AND CONSUMPTION OF EGGS IN POLAND - EVALUATION OF SELF-SUFFICIENCY |
Słowa kluczowe | |
Key words | egg production, production, consumption, usage, balance, self-sufficiency |
Abstrakt | Produkcja jaj odbywa się w segmencie drobiarstwa – jajczarstwie, które jest ważnym składnikiem gospodarki żywnościowej Polski. Systematycznie rozwija się i unowocześnia. Efektem tych działań jest systematyczny wzrost produkcji jaj i ich spożycia, wzrost eksportu jaj i ich przetworów oraz poprawa samowystarczalności technicznej i ekonomicznej Polski w tej dziedzinie gospodarowania. Jak każda działalność musi się modernizować aby sprostać wymaganiom konsumentów i wygrywać na konkurencyjnym rynku. Ponieważ jest to działalność nie związana bezpośrednio z ziemią, powinna być czynnikiem aktywizującym i wiążącym zasoby pracy na obszarach dużych nadwyżek pracy w rolnictwie. |
Abstract | Egg production segment is an important component of poultry and Polish food economy. It develops systematically and modernizes. The result is a systematic increase of egg production and consumption, growth in exports of eggs and their products and improvement of the technical and economic self-sufficiency in the field of Polish farming. Like every business needs to modernize to meet the demands of consumers and win in a competitive market. Since the activity is not directly linked to the soil, should be a factor in activating and binding labor resources in the areas of large surplus labor in agriculture. |
Cytowanie | Kapusta F. (2014) Produkcja i zużycie jaj w Polsce – ocena samowystarczalności.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 11(60): 65-77 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PEFIM_2014_n60_s65.pdf |
|
|
219. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2014 |
|
Gunerka L., Wróblewska W. Wpływ zmienności cen kwiatów ciętych i środków produkcji na sytuację ekonomiczną producentów kwiatów w Polsce w latach 2003-2012
Autor | Lidia Gunerka, Wioletta Wróblewska |
Tytuł | Wpływ zmienności cen kwiatów ciętych i środków produkcji na sytuację ekonomiczną producentów kwiatów w Polsce w latach 2003-2012 |
Title | THE INFLUENCE OF PRICE VOLATILITY OF CUT FLOWERS AND MEANS OF PRODUCTION ON THE ECONOMIC SITUATION OF FLOWER PRODUCERS IN POLAND IN THE YEARS 2003-2012 |
Słowa kluczowe | cena, kwiaty cięte, środki produkcji |
Key words | price, cut flowers, means of production |
Abstrakt | W artykule dokonano oceny zmienności cen kwiatów ciętych w Polsce w latach 2003-2012 na tle zmian płac oraz cen wybranych środków produkcji. Ustalono, że istniał ścisły związek pomiędzy zmianami cen kwiatów oraz płac i środków produkcji. Za pomocą ekwiwalentów naturalnych określono ogólne zmiany sytuacji ekonomicznej producentów w analizowanych latach. Analizę zmienności cen przeprowadzono w oparciu o podstawowe mierniki statystyczne, tj. średnią arytmetyczną, odchylenie standardowe, współczynnik zmienności, indeksy jednopodstawowe i łańcuchowe oraz przeanalizowano tempo średniorocznych zmian cen w badanym okresie, wykorzystując linię tendencji określoną metodą najmniejszych kwadratów. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że ceny kwiatów i środków produkcji w badanym okresie systematycznie wzrastały. Jednak tempo wzrostu cen środków produkcji było szybsze niż cen kwiatów. W analizowanym okresie w najkorzystniejszej sytuacji ekonomicznej byli producenci róż. |
Abstract | An analysis of price volatility of cut flowers in Poland in the years 2003-2012 was conducted. The change of wage and prices of chosen means of production was considered. A correlation was observed between flower price changes and the wages and prices of means of production. An analysis was carried out into the variability of prices. Statistic parameters such as standard deviation, ratio of variability, one-basic indices, chain and rate of mid-year price changes were used. The results of the research indicate that the prices of cut flowers and means of production grew systematically in the investigated period. Means of production prices increased at a greater pace than flower prices. |
Cytowanie | Gunerka L., Wróblewska W. (2014) Wpływ zmienności cen kwiatów ciętych i środków produkcji na sytuację ekonomiczną producentów kwiatów w Polsce w latach 2003-2012.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 3: 197-204 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2014_n3_s197.pdf |
|
|
220. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2014 |
|
Domańska K., Nowak A. Zmiany dochodowości gospodarstw rolnych w Polsce na tle Unii Europejskiej
Autor | Katarzyna Domańska, Anna Nowak |
Tytuł | Zmiany dochodowości gospodarstw rolnych w Polsce na tle Unii Europejskiej |
Title | PROFITABILITY CHANGES AT RURAL FARMS IN POLAND ON THE BACKGROUND EUROPEAN UNION |
Słowa kluczowe | dochodowość, gospodarstwo rolne, Polska, Unia Europejska |
Key words | rural farms, profitability, Poland, European Union |
Abstrakt | W artykule podjęto tematykę dochodowości towarowych gospodarstw rolnych w Polsce i Unii Europejskiej (UE) oraz zmian dochodowości w okresie 2004-2011. Celem opracowania jest ocena tych zmian w Polsce na tle pozostałych państw członkowskich Wspólnoty. Analizy dokonano na podstawie informacji gromadzonych w ramach europejskiego systemu zbierania danych rachunkowych z gospodarstw rolnych FADN. W pracy poddano ocenie dochód z rodzinnego gospodarstwa rolnego w relacji do kosztów, wartości produkcji, wartości kapitału własnego, a także liczby zatrudnionych osób. Wyniki badań wykazały duże zróżnicowanie towarowych gospodarstw w UE ze względu na poziom dochodu, jego relacje do zaangażowanych nakładów oraz wielkości produkcji. W przypadku poziomu dochodu z gospodarstwa rolnego oraz jego relacji do osób pełnozatrudnionych z rodziny powyżej średniej unijnej znajdowały się kraje tzw. starej piętnastki (UE-15), natomiast poniżej średniej – nowe kraje członkowskie UE. |
Abstract | This paper identifies and examines the profitability changes of rural farms in Poland on the background of other European Union’s member countries. An analysis was prepared basing upon information collected within European system - Farm Accountancy Data Network. Survey includes years 2004 and 2011. Paper makes an assessment of family farm income in relation to cost, production value, net worth, as well as family work units. The results of the survey show great differentiation of rural farms in European Union regarding income level and its relation to engaged input as well as output value. The countries of “old 15” gained higher level of income from farm and in relation to family work units comparing to Union average but “new “ member countries – below average. In relation to effectiveness rates based on income category from rural farm one could not observe so clear differences. |
Cytowanie | Domańska K., Nowak A. (2014) Zmiany dochodowości gospodarstw rolnych w Polsce na tle Unii Europejskiej.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 1: 64-73 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2014_n1_s64.pdf |
|
|