Wyniki wyszukiwania

Autor	Katarzyna Brodzińska
Tytuł	Renta polityczna ziemi w aspekcie dóbr publicznych – ujęcia teoretyczne i empiryczne
Title	Political rent of agricultural land in terms of public goods – theoretical and empirical approach
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	Polish membership in the European Union (instruments of the CAP) and national agricultural policy in that area have an influence on the market of agricultural land in Poland. Financial support for agriculture is justified, because agriculture supplies public goods, but at the same time it inhibits agrarian transformation and increases the phenomenon of rent seeking. This concerns mainly farmers carrying out easy and highly supported activities such as agri- -environmental programme. The results of field studies carried out among the beneficiaries of this program in Warmia-Mazury region showed that the scale of rent-seeking can be evaluated even at the level of approx. 30%. This concerns mainly members of larger-area farms, acquired through purchase after 2000. These are usually farms supported within actions organic farming, receiving no revenue from the sale of agricultural products.
Cytowanie	Brodzińska K. (2015) Renta polityczna ziemi w aspekcie dóbr publicznych – ujęcia teoretyczne i empiryczne.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 109: 43-53
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2015_n109_s43.pdf

Autor	Andrzej Hornowski
Tytuł	Działalność inwestycyjna polskich gospodarstw rolniczych korzystających z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej w latach 2004–2013
Title	Investment activities of Polish farms profiting from structural UE funds in 2004–2013
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	This study presents investments realized in Polish in farms in 2004–2013. Farmers undertook investment activities financed from EU funds. The investments were aimed at modernization and development; they covered mainly buying mobile equipment, to a lesser extent of investments in buildings.
Cytowanie	Hornowski A. (2015) Działalność inwestycyjna polskich gospodarstw rolniczych korzystających z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej w latach 2004–2013.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 109: 55-69
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2015_n109_s55.pdf

Autor	Izabela Kosędka, Marcin Wysokiński
Tytuł	Koncentracja produkcji i poziom wykształcenia a znajomość i przestrzeganie wybranych zasad bezpieczeństwa pracy w gospodarstwach mlecznych
Title	Concentration of production and the level of education relative to the knowledge and observance of safety rules in selected dairy farms
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The article concerns farmers’ knowledge and compliance of principles of safe and hygienic work in dairy farms. Surveyed objects were grouped by the level of farmer’s education and the number of cows in the herd. It has been shown that there is quite a significant correlation between the level of farmer’s education on one hand and their understanding and compliance with health and safety regulations on the other.
Cytowanie	Kosędka I., Wysokiński M. (2015) Koncentracja produkcji i poziom wykształcenia a znajomość i przestrzeganie wybranych zasad bezpieczeństwa pracy w gospodarstwach mlecznych.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 109: 143-160
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2015_n109_s143.pdf

Autor	Leonard Smolarski
Tytuł	Znaczenie dopłat bezpośrednich w kształtowaniu wydajności pracy indywidualnych gospodarstw rolniczych w województwie śląskim
Title	The impact of direct payments on labour productivity of individual farms in Silesian region
Słowa kluczowe	dopłaty bezpośrednie, wydajność pracy, gospodarstwa rolne
Key words	direct payments, labour productivity, farms
Abstrakt	W opracowaniu określono wpływ dopłat bezpośrednich na wydajność pracy w indywidualnych gospodarstwach rolniczych. Badaniami objęto indywidualne gospodarstwa rolnicze z terenu województwa śląskiego, uczestniczące w systemie PL-FADN. Okres badawczy obejmował lata 2005–2008. Przeprowadzone badania wykazały, że zasadniczy udział w zasobach siły roboczej gospodarstw stanowiła praca własna rolnika. Najwyższą wydajnością pracy charakteryzowały się gospodarstwa największe, zarówno pod względem obszarowym, jak i wielkości ekonomicznej oraz te o typie „uprawy polowe”. Wraz ze zwiększaniem się środków finansowych z tytułu dopłat obszarowych wydajność pracy w gospodarstwach rolnych wzrastała, a gospodarstwa o najwyższym poziomie dopłat bezpośrednich lepiej wykorzystywały posiadane zasoby siły roboczej.
Abstract	The paper aims to determine the impact of direct payments on the labour productivity of farms. Our research was carried out on individual farms (participating in the EU-FADN) in Silesian region (NUTS 2) (for years 2005–2008). The studies indicated that the main part of available labour resources in farms accounted the farmer’s own labour. The highest labour productivity was observed on the largest farms, both in terms of area and economic size, and in those with „field crops” type. Labour productivity in farms increased with the increase of the funds from direct payments. The farms with the highest level of direct payments make better use of available labour resources.
Cytowanie	Smolarski L. (2015) Znaczenie dopłat bezpośrednich w kształtowaniu wydajności pracy indywidualnych gospodarstw rolniczych w województwie śląskim.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 112: 167-180
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2015_n112_s167.pdf

Autor	Edyta Gajos, Sylwia Małażewska
Tytuł	Zmiany dochodowości gospodarstw mlecznych w Polsce i wybranych krajach europejskich należących do Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Mleka w latach 2006–2012
Title	Changes in the profitability of dairy farms associated in the European Dairy Farmers Association in Poland and selected European countries in 2006–2012
Słowa kluczowe	dochód rolniczy, produkcja mleka, wyniki ekonomiczne, EDF (Europejskie Stowarzyszenie Producentów Mleka)
Key words	farmers’ income, milk production, economic results, EDF European Dairy Farmers
Abstrakt	Celem artykułu było przedstawienie zmian opłacalności produkcji mleka w gospodarstwach uczestniczących z badaniach EDF z Polski i wybranych krajów europejskich w latach 2006–2012. Stwierdzono, że po wejściu Polski do UE sytuacja producentów mleka uległa poprawie w zakresie wyników ekonomicznych i produkcyjnych. W latach 2008–2009 nastąpiło znaczące pogorszenie się opłacalności produkcji mleka spowodowane m.in. znaczącymi spadkami cen mleka. Od 2010 roku obserwuje się natomiast stopniową poprawę sytuacji. Analogiczne zmiany wystąpiły w przypadku gospodarstw mlecznych z innych krajów europejskich, takich jak Niemcy, Francja czy Wielka Brytania. Pokazuje to, że występują znaczące wzajemne powiązania między krajami, jak również, że sytuacja producentów rolnych w Polsce nie zależy wyłącznie od lokalnych i krajowych wahań rynkowych, ale przede wszystkim od wahań na rynku europejskim i światowym.
Abstract	The aim of the article was to present the changes in the profitability of milk production in farms associated in EDF and situated in Poland and selected European countries in 2006–2012. It was found that after the Polish accession to the EU, the situation has improved for milk producers – economic and production results have risen. In 2008–2009, there was a significant deterioration in the profitability of milk production due to, among others, significant declines in milk prices. Since 2010, gradual improvement of the situation is observed. Similar changes occur in dairy farms in other European countries, such as Germany, France and the United Kingdom. This shows how big the interconnectedness between countries is and that the situation of agricultural producers in Poland does not depend only on the local and national market fluctuations, but primarily on fluctuations in the European and global markets.
Cytowanie	Gajos E., Małażewska S. (2015) Zmiany dochodowości gospodarstw mlecznych w Polsce i wybranych krajach europejskich należących do Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Mleka w latach 2006–2012.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 111: 97-109
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2015_n111_s97.pdf

Autor	Barbara Kiełbasa
Tytuł	Doradztwo rolnicze w procesie identyfikacji i likwidowania barier zarządzania gospodarstwem rolnym przez młodych rolników
Title	Agricultural advisory in the process of identifying and removing barriers of farm management by young farmers
Słowa kluczowe	zarządzanie gospodarstwem rolnym, młodzi rolnicy, doradztwo rolnicze, bariery zarządzania
Key words	farm management, young farmers, agricultural advisory services, management barriers
Abstrakt	W pracy przedstawiono rolę i funkcje doradztwa rolniczego w kontekście zmieniającej się sytuacji na obszarach wiejskich. Doradztwo rolnicze stoi przed nowymi wyzwaniami związanymi z powiększaniem się grupy młodych rolników i ich rosnącym znaczeniem. Instytucjonalne wsparcie ze strony doradztwa rolniczego musi spełniać funkcje doradczą, edukacyjną, a także informacyjną i upowszechnieniową w odpowiedniej dla młodych ludzi formie. W pracy zidentyfikowano bariery i szanse zarządzania gospodarstwem przez młodych rolników, a identyfikacji dokonali doradcy rolniczy na podstawie swojego doświadczenia i współpracy z praktyką. Przeprowadzone badania pozwalają uznać młodych rolników za grupę mającą szczególne znaczenie dla doradztwa rolniczego, a także stawiającą przed instytucjonalnym wsparciem wiele wyzwań i wymagań.
Abstract	The paper presents the role and functions of agricultural advisory in the context of the changing situation in rural areas. Agricultural advisory is facing new challenges associated with the enlargement of the group of young farmers and their growing importance. Institutional support of agricultural advisory services must fulfill the advisory, education, as well as information and dissemination functions, in the form adapted for young people. The study identifies the barriers and opportunities of the young farmers` management. The identification was made by agricultural advisors on the base of their experience and dealing with practice. The studies lead to the conclusion that young farmers are very significant for agricultural advisory, which poses many challenges and demands for institutional support of advisory services.
Cytowanie	Kiełbasa B.
HTML	wersja html
Pełny tekst	TIRR_2015_n4_s45.pdf

Autor	Tomasz Marcysiak
Tytuł	Problem zrównoważonego rynku pracy w województwie kujawsko-pomorskim na przykładzie gminy Cekcyn
Title	Problems of sustainable labour market in the Kujawsko-Pomorskie province on the example of the Cekcyn commune
Słowa kluczowe	wieś, badania jakościowe, zrównoważony rynek pracy, Cekcyn
Key words	countryside, qualitative research, sustainable labour market, Cekcyn
Abstrakt	Artykuł ukazuje zalety wykorzystania metod jakościowych rozłożonych w kilkuletnim okresie obserwacji w diagnozie potencjałów oraz czynników hamujących rozwój obszarów wiejskich, szczególnie tych, gdzie mieszkańcy muszą się zmierzyć z trudnymi warunkami gospodarowania, takimi jak niska jakość ziemi uprawnej czy utrudniony poprzez odległość i słabą komunikację dostęp do lokalnego rynku pracy. Ujawniono, że przyczyną braku rozwoju kapitału ludzkiego oraz reprodukcji postaw przeżycia są niskie płace na lokalnym rynku i w nielicznych zakładach, słaba mobilność wahadłowa w poszukiwaniu pracy oraz możliwość sezonowego zarobku wynikającego z dostępności do naturalnych zasobów Borów Tucholskich. Rynek ten może jednak równoważyć swój potencjał poprzez innowacyjnie działających rolników oraz kształcenie dzieci i młodzieży, których przywiązanie do otoczenia przyrodniczego jest tak duże, że w wielu przypadkach decyduje o powrocie i wykorzystaniu swoich kwalifikacji w miejscu urodzenia.
Abstract	The article shows the advantages of the use of qualitative methods spread over several years of observation in the diagnosis of potentials and factors impeding development of rural areas, especially those ones where their residents have to wrestle with difficult development conditions such as: low quality of arable land, difficult access to the local labour market by long distance and poor communication network. It was revealed that the reason for the lack of human capital development and reproduction of survival attitudes were low wages on the local market and few workplaces, poor mobility pendulum in search of work, including the seasonal earnings resulting from the availability of natural resources Tuchola Forest. This market can, however, equilibrate its potential through innovative active farmers, and the education of children and youth whose attachment to the natural surroundings is so great that in many cases determines the return and use of their qualifications in the place of birth.
Cytowanie	Marcysiak T.
HTML	wersja html
Pełny tekst	TIRR_2015_n4_s69.pdf

Autor	Leszek Sieczko
Tytuł	Wykorzystanie technologii IT przez członków grup producentów rolnych trzody chlewnej
Title	Use of IT technology by members of groups agricultural producers of pigs
Słowa kluczowe	producenci trzody chlewnej, zrzeszenie branżowe, technologie informacyjne, wykorzystanie Internetu, badanie ankietowe
Key words	pig producers, trade association, information technology, Internet use, survey
Abstrakt	W artykule przedstawiono wyniki badania ankietowego dotyczącego wykorzystania technologii IT przez rolników zrzeszonych w grupy producentów rolnych trzody chlewnej. Wyniki wskazują wysoki poziom wyposażenia rolników w komputery i dostęp do Internetu. Zrzeszeni rolnicy w dużym stopniu wykorzystują przelewy bankowe i dokonują zakupów w sieci. W pracy wskazano także źródła oraz częstości pozyskiwania informacji w Internecie.
Abstract	The paper presents the results of a survey on the use of IT technology by farmers affiliated to the pig producer groups. The results indicate a high level of equipment farmers with computers and Internet access. Farmers affiliated with group of agricultural producers at a high level use bank transfers and purchases in the network. The study also identified the source and frequency of obtaining information on the Internet.
Cytowanie	Sieczko L.
HTML	wersja html
Pełny tekst	TIRR_2015_n4_s95.pdf

Autor	Aneta Mikuła
Tytuł	Finansowanie dostarczania dóbr publicznych przez rolnictwo w Polsce
Title	FINANCING PROVISION OF PUBLIC GOODS THROUGH AGRICULTURE IN POLAND
Słowa kluczowe	dobra publiczne, rolnictwo, polityka rozwoju obszarów wiejskich
Key words	public goods, agriculture, rural development policy
Abstrakt	Celem artykułu jest przedstawienie koncepcji dóbr publicznych oraz odniesienie jej do rolnictwa w Polsce. Przedstawiono podział środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) na lata 2007-2013 między działania bezpośrednio i pośrednio służące finansowaniu dostarczania przez rolnictwo środowiskowych dóbr publicznych oraz związanych z żywotnością obszarów wiejskich. Badanie pokazało, że ponad 40% całego budżetu PROW zaplanowano przeznaczyć na działania bezpośrednio służące finansowaniu dostarczania analizowanych dóbr publicznych oraz kolejne 30% na działania częściowo i pośrednio przyczyniające się do tego celu. Należy jednak pamiętać, że efekty wykorzystania tych środków w dostarczaniu dóbr publicznych zależą od wielu czynników. Nie tylko adekwatny podział zasobów budżetowych przyczynia się do wykorzystania potencjału danego środka w dostarczaniu dóbr publicznych, ale również odpowiedni potencjał techniczny i administracyjny, skala usług doradztwa czy poziom szkoleń dla rolników.
Abstract	The purpose of this paper is to examine the concept of public goods as it applies to agriculture in Poland. The papers provides an overview of the way in which Poland have planned to use relevant Rural Development Programme (RDPs) measures to secure the delivery of a range of environmental and social public goods associated with agriculture for the programming period 2007-2013. However, the extent to which these measures are used to their full potential to secure the delivery of public goods in practice depends on a number of factors. Administrative and technical capacity within administration, extension services, research bodies and paying agencies, along with the provision of well considered advice and training for farmers also has a significant effect on the degree to which RDP deliver public goods outcomes. The analysis showed that measures with a direct focus on the provision of public goods account for over 40 per cent of total RDP budget in Poland and almost 30 per cent allocated to measures partial focused on delivering the public goods under analysis.
Cytowanie	Mikuła A. (2014) Finansowanie dostarczania dóbr publicznych przez rolnictwo w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 1: 101-118
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n1_s101.pdf

Autor	Piotr Bórawski, Zbigniew Brodziński
Tytuł	Wykorzystanie wsparcia finansowego z Unii Europejskiej w gospodarstwach mlecznych w opinii ich właścicieli
Title	THE USE OF THE FINANCIAL SUPPORT FROM THE EUROPEAN UNION BY THE DAIRY FARM OWNERS
Słowa kluczowe	integracja europejska, gospodarstwa mleczne
Key words	European integration, dairy farms
Abstrakt	Celem badań jest ocena wykorzystania wsparcia z Unii Europejskiej (UE) przez właścicieli gospodarstw mlecznych oraz ocena organizacji i sytuacji ekonomicznej tych podmiotów. Badania przeprowadzono na grupie 100 gospodarstw objętych FADN, zajmujących się produkcją mleka na terenie województw mazowieckiego i podlaskiego. Analizowano wykorzystanie wsparcia uzyskanego w ramach działań PROW 2004-2006 i PROW 2007-2013. Wyniki badań zebrano za pośrednictwem kwestionariusza wywiadu skierowanego do producentów mleka. Z badań wynika, że zdecydowana większość respondentów nie korzystała ze wsparcia w ramach PROW 2004-2006 (86%). Sytuacja uległa zdecydowanej zmianie w kolejnym okresie programowania, w którym 82% objętych badaniami właścicieli gospodarstw mlecznych korzystało ze środków PROW 2007-2013. Wszyscy rolnicy korzystali z dopłat bezpośrednich. Grupa producentów mleka, która wzięła udział w badaniach, wypowiedziała się pozytywnie o integracji z UE. Rolnicy docenili szanse rozwoju, jakie dała ich gospodarstwom akcesja. Z badań wynika, że rolnicy oczekują od instytucji zarządzających PROW ograniczenia biurokracji oraz większej pomocy w przygotowaniu dokumentacji, szczególnie tej związanej z finansowaniem inwestycji.
Abstract	The objective of the study was to evaluate the use of the support from the European Union by the owners of dairy farms and the evaluation of the organization and the economic situation of these entitles. The study was conducted on the group of 100 farm owners involved in the production of milk in the region of Mazowsze and Podlasie. The paper analyzes the actions undertaken by farmers under the RDP 2004-2006 and 2007-2013. The research results were collected using questionnaires and interview dedicated to milk producers. During the survey farmers were asked to assess the existing tools of support from the EU. In addition the opinions of farmers concerning their attitudes to EU integration and expectations were collected. The research show that most farmers did not benefit from RDP 2004-2006 (86%). The situation improved during new period of programming in which (82%) of dairy farm owners used the RDP 2007-2013. All of the farmers benefited from subsidies. The research group of milk producers support the integration with the EU. Farmers see the chances of development which gave their farms Polish integration with EU. Farmers expect from the institutions managing RDP less bureaucracy and more help from officials in preparing documentation for the investment financing.
Cytowanie	Bórawski P., Brodziński Z. (2014) Wykorzystanie wsparcia finansowego z Unii Europejskiej w gospodarstwach mlecznych w opinii ich właścicieli.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 1: 127-136
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n1_s127.pdf

Autor	Aleksandra Dudek
Tytuł	Koniunktura w polskim rolnictwie na tle sytuacji ogólnogospodarczej w latach 1996-2012
Title	THE SITUATION IN POLISH AGRICULTURE AGAINST THE GENERAL ECONOMIC SITUATION IN THE YEARS 1996-2012
Słowa kluczowe	sytuacja ogólnogospodarcza, wahania koniunktury, rolnictwo
Key words	economic climate, fluctuations, agriculture
Abstrakt	Opracowanie przedstawia ocenę zmian sytuacji w rolnictwie i w całej gospodarce w Polsce w latach 1996-2012. Na podstawie teorii cyklu wzrostu wyodrębniono fazy wzrostu i spadku koniunktury gospodarczej. Wybrane wskaźniki sytuacji ogólnogospodarczej zestawiono ze wskaźnikami koniunktury w polskim rolnictwie. Przeprowadzona analiza porównawcza była podstawą odpowiedzi na pytanie, czy wahania koniunktury w całej gospodarce i w rolnictwie są współzależne oraz czy przystąpienie Polski do Unii Europejskiej (UE) miało wpływ na zmianę charakteru tej zależności. Z przeprowadzonych badań wynika, że zaobserwowane w skali całej polskiej gospodarki ogólne tendencje zmian były zbliżone do tych występujących w sektorze rolnym, przy czym należy zaznaczyć, że sytuację ekonomiczno-finansową jednostek funkcjonujących w obrębie rolnictwa cechują znacznie większe wahania aniżeli sytuację podmiotów rynkowych ogółem. W latach 1996-2012 zmiany poziomu dochodów ludności, będące jednym z głównych kryteriów oceny stanu koniunktury ogólnogospodarczej, były znacznie bardziej stabilne w przypadku gospodarstw domowych pracowników niż rolników. Decydującą rolę w tym zakresie odegrała wysoka zmienność cen sprzedawanych produktów rolnych, współzależna m.in. z dynamiką PKB, oraz obrotów handlu zagranicznego. W badaniach zastosowano modelowanie ekonometryczne oraz analizę statystyczną, której podstawę stanowiły dane Głównego Urzędu Statystycznego.
Abstract	The paper presents the general economic background of the situation in Polish agriculture in the period 1996-2012. On the basis of the growth cycle theory there were separated phases of the economic growth and decline in Poland. Selected indicators of the general economic climate were compared with indicators of the situation in Polish agriculture. The carried out comparative analysis was a base for answers to the question: how the shaping of the economic situation and trends in agriculture are interdependent and how Polish accession to the European Union have an impact on the change in the nature of this relationship. The study shows that observed in the whole Polish economy overall trends are similar to those exposed in the agricultural sector, it being noted that the economic and financial situation of individuals functioning within agriculture are characterized by much higher volatility than the situation of market participants in general. In the entire period from 1996 to 2012, changes in the level of income of the population of our country, which is one of the main criteria for assessment of the general economic downturn, were much more stable in the case of workers’ households than farmers’. The decisive role in this regard has played high volatility of prices of sold agricultural products correlated with dynamics of GDP and foreign trade. In the study there were used econometric modeling and statistical analysis. The main source of the used data were the statistical yearbooks of the Republic of Poland of the Central Statistical Office
Cytowanie	Dudek A. (2014) Koniunktura w polskim rolnictwie na tle sytuacji ogólnogospodarczej w latach 1996-2012.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 2: 7-19
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n2_s7.pdf

Autor	Karolina Babuchowska
Tytuł	Wspólna polityka rolna Unii Europejskiej względem znaczenia kapitału ludzkiego na obszarach wiejskich i jego przemian
Title	THE EU COMMON AGRICULTURAL POLICY TOWARDS THE IMPORTANCE OF HUMAN CAPITAL IN RURAL AREAS AND ITS TRANSFORMATION
Słowa kluczowe	młody rolnik, wspólna polityka rolna, zmiany demograficzne, starzenie się
Key words	young farmer, Common Agriculture Policy, demographic changes, ageing
Abstrakt	Obserwowany w wielu krajach Unii Europejskiej (UE) problem starzenia się społeczeństwa dotyczy także mieszkańców obszarów wiejskich. Niekorzystna struktura demograficzna mieszkańców wsi ma swoje odzwierciedlenie w strukturze demograficznej producentów rolnych. Średni wiek rolników wzrasta, a niska wartość wskaźnika urodzeń sprawia, że jest relatywnie niewiele osób młodych, które w przyszłości mogłyby przejąć i poprowadzić gospodarstwo rolne. Jak wynika z analiz Komisji Europejskiej, starzenie się producentów rolnych przekłada się na mniejsze zainteresowanie z ich strony inwestycjami, co może prowadzić do obniżenia konkurencyjności sektora rolnego. Problem niekorzystnej struktury demograficznej na obszarach wiejskich potęgują migracje młodych osób zamieszkujących te tereny do miast. Nowy okres programowania (2014-2020) przyniósł istotne zmiany we wspólnej polityce rolnej (WPR), której obecny kształt bardziej odpowiada wyzwaniom, jakie stoją przed UE. „Odmłodzenie” producentów rolnych ma kluczowe znaczenie dla konkurencyjności sektora rolnego, w związku z czym kwestia ta została uwzględniona w reformie WPR. W rezultacie zdecydowano o ustanowieniu wsparcia dochodów młodych rolników rozpoczynających działalność rolniczą, aby ułatwić im zakładanie działalności i dopasowanie strukturalne ich gospodarstw po rozpoczęciu działalności. Celem opracowania jest zaprezentowanie zmian demograficznych na obszarach wiejskich w wybranych krajach UE oraz wsparcia dedykowanego młodym rolnikom w latach 2014-2020 w ramach WPR.
Abstract	Problem of the society ageing process observed in many EU countries connects also inhabitants of rural areas. Disadvantageous demographic structure of rural inhabitants influences on demographic structure of agriculture producers. Average age of farmers increases and low birth rate value results in relative small number of young people, who can run individual farms in the future. According to European Committee analyses the aging process of agriculture producers results in their smaller interest in investments. It can lead to a decline in competitiveness of agriculture sector. Problem of disadvantageous demographic structure on rural areas increasing migrations of young people from villages to towns. New program period (2014-2020) has brought significant changes in Common Agriculture Policy which actual shape is more common to European Union challenges. “Younging process” of agriculture producers is a clue for competitiveness of agriculture sector therefore this issue has been included into CAP reform. In result it was decided about establishment of income support for young farmers starting their farms activities. The main aim of study was the presentation of demographic changes in given EU countries and support dedicated for young farmers within years 2014-2020 according to the Common Agriculture Policy.
Cytowanie	Babuchowska K. (2014) Wspólna polityka rolna Unii Europejskiej względem znaczenia kapitału ludzkiego na obszarach wiejskich i jego przemian.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 2: 45-54
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n2_s45.pdf

Autor	Agnieszka Kozera
Tytuł	Sytuacja finansowa gospodarstw domowych zamieszkujących obszary wiejskie w Polsce po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej
Title	THE FINANCIAL SITUATION OF HOUSEHOLDS IN RURAL AREAS IN POLAND IN THE CONTEXT OF EUROPEAN INTEGRATION
Słowa kluczowe	sytuacja finansowa, dochody rozporządzalne, zarządzanie finansami osobistymi, gospodarstwa domowe, obszary wiejskie
Key words	financial situation, managing personal finances, households, rural areas
Abstrakt	W artykule dokonano oceny sytuacji finansowej gospodarstw domowych na obszarach wiejskich w relacji do gospodarstw miejskich w Polsce w latach 2004-2012. Analizie poddano wielkość, dynamikę dochodów i wydatków gospodarstw domowych, źródła dochodów oraz sposoby ich rozdysponowania. Podstawę informacyjną stanowiły zagregowane dane pochodzące z publikacji Głównego Urzędu Statystycznego. Z przeprowadzonych badań wynika, że sytuacja finansowa gospodarstw domowych zamieszkujących obszary wiejskie uległa znacznej poprawie, zmniejszeniu uległy dysproporcje dochodowe wiejskich gospodarstw domowych w stosunku do gospodarstw miejskich. W latach 2004-2012 dynamika wzrostu dochodów w gospodarstwach domowych rolników była znaczne wyższa w stosunku do ogółu gospodarstw wiejskich i miejskich. W wiejskich gospodarstwach domowych w największym stopniu wzrosło znaczenie pozarolniczych źródeł utrzymania, w tym głównie z pracy najemnej. W wyniku poprawy sytuacji finansowej zmniejszeniu uległ udział wydatków podstawowych na zaspokojenie najpilniejszych potrzeb w budżetach gospodarstw wiejskich oraz gospodarstw rolników, zauważono także wzrost ich skłonności do oszczędzania.
Abstract	This paper carried on an analysis of the financial situation of rural households in Poland, in relation to urban households, in 2004-2012. The size, dynamics of income and household expenditure, sources of income and ways of obtaining their distribution were analyzed. The basis of information were aggregated data, derived from studies, conducted by the Central Statistical Office and published in reports Living conditions of the population between 1999 and 2005 and Household budget survey in 2006,…,2012. Based on the survey, it was found that in the context of European integration, the financial situation of households living in rural areas has significantly improved. As a result, income disparities have decreased between rural households and urban households. It should be emphasized that in years 2004-2012, the growth rate of income in farmers’ households was significantly higher, compared to the total number of households in rural and urban areas. In rural households, in the considered period, the importance of non-agricultural sources of income, mainly from employment, has significantly increased. As a result of the improvement of financial situation, the burden on rigid expenses in budgets of rural households and farmers’ households was reduced and an increase in their propensity to save was noticed.
Cytowanie	Kozera A. (2014) Sytuacja finansowa gospodarstw domowych zamieszkujących obszary wiejskie w Polsce po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 2: 91-101
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n2_s91.pdf

Autor	Waldemar Bojar, Grzegorz Dzieża, Arkadiusz Januszewski, Marek Sikora, Justyna Śpiewak, Zofia Wyszkowska, Mariusz Żółtowski
Tytuł	Wybrane metody ograniczania działania czynników ryzyka w rolnictwie w świetle współczesnych wyzwań
Title	Selected methods of reducing risk factors in agriculture in the light of contemporary challenges
Słowa kluczowe	ryzyko, rolnictwo, klimat, mapy numeryczne, mała retencja, współpraca
Key words	risk, agriculture, climate, digital maps, small retention, farmers’ cooperation
Abstrakt	Na podstawie przeglądu literatury przedmiotu oraz badań własnych scharakteryzowano wybrane metody ograniczania działania czynników ryzyka w rolnictwie. Obejmują one badanie skutków zmian klimatu, zastosowanie map numerycznych m.in. do skuteczniejszego stosowania ubezpieczeń rolniczych, modernizację infrastruktury – tzw. małą retencję, czy też wzrost skuteczności działań poprzez współpracę producentów rolnych. Upowszechnienie proponowanych rozwiązań wśród producentów rolnych w Polsce pomoże utrwalać i rozwijać przewagi konkurencyjne na turbulentnym i coraz bardziej konkurencyjnym globalnym rynku surowców rolniczych.
Abstract	In the paper, methods to limit acting of risk factors in agriculture in a view of contemporary challenges were characterized on the basis of a review of the literature and authors’ own studies. The studies on effects of climate changes, the use of digital maps for the effective application of agricultural insurance, modernization of so-called small retention infrastructure or growth in effectiveness of activities through the cooperation of agricultural producers were also. The dissemination of the proposed solutions among agricultural producers in Poland will help them to consolidate and develop competitive advantages at turbulent and increasingly included competitive global markets of raw food material.
Cytowanie	Bojar W., Dzieża G., Januszewski A., Sikora M., Śpiewak J., Wyszkowska Z., Żółtowski M. (2014) Wybrane metody ograniczania działania czynników ryzyka w rolnictwie w świetle współczesnych wyzwań.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 4: 7-18
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n4_s7.pdf

Autor	Monika Gębska
Tytuł	Wyzwania towarzyszące wdrażaniu dyrektyw regulujących dobrostan zwierząt w Polsce
Title	Challenges of the EU animal welfare legislation – implementation and enforcement in Poland
Słowa kluczowe	prawo, dobrostan zwierząt, wdrożenie
Key words	animal welfare law, implementation, regulation
Abstrakt	Przepisy dotyczące dobrostanu zwierząt gospodarskich zawarte w dyrektywach UE obowiązują wszystkie państwa członkowskie. Wdrożenie tych przepisów nie zawsze przebiega sprawnie i nie zawsze zgodnie z harmonogramem. Celem artykułu było przedstawienie barier utrudniających w Polsce wdrożenie tych przepisów. Dane zebrano w 2013 roku metodą wywiadu kierowanego. Wywiady przeprowadzono z osobami wybranymi celowo ze względu na ich zaangażowanie w kwestie dobrostanu zwierząt w ramach pracy (rolnicy, urzędowi lekarze weterynarii, przedstawiciele stowarzyszeń rolników i producentów mięsa) lub działających w organizacjach pozarządowych. Wyniki badania wskazują, że trudności we wdrażaniu regulacji w zakresie dobrostanu zwierząt wynikały głównie z problemów społecznych, finansowych, organizacyjnych, a tylko w niewielkim stopniu ich przyczyną był brak wiedzy na temat dobrostanu lub jej wadliwy transfer. Istotnym działaniem zaradczym może być budowanie świadomości społeczeństwa w zakresie dobrostanu zwierząt: decydentów, rolników, przetwórców i konsumentów.
Abstract	The animal welfare (AW) legislation is included in the EU directives and is obligatory for EU Member States. However, its implementation is not always smooth and on time. The aim of the paper was to present the obstacles and reasons of delays of AW law implementation in Poland. Face to face interviews with Polish stakeholders were conducted in 20131. The interviewees were selected due to their involvement in the AW issue as part of their regular job (farmers, official veterinarians, representatives of farmers’ associations and meat producers) or their voluntary interest (NGOs). The delays and obstacles have been caused mainly by financial, social, organizational problems and only to a small extend by lack of animal welfare knowledge or knowledge transfer. It is vital to build up AW awareness of all the parties concerned e.g. farmers, meat producers, officials and consumers.
Cytowanie	Gębska M. (2014) Wyzwania towarzyszące wdrażaniu dyrektyw regulujących dobrostan zwierząt w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 4: 37-45
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n4_s37.pdf

Autor	Marietta Janowicz-Lomott, Krzysztof Łyskawa
Tytuł	Instrumenty stabilizacji dochodu – wymogi wspólnej polityki rolnej a adaptacja w Polsce
Title	Income stabilization instruments – the CAP ’s requirements and adaptation in Poland
Słowa kluczowe	zarządzanie ryzykiem, narzędzie stabilizacji dochodu, ubezpieczenia, WPR ,fundusz wspólnego inwestowania
Key words	risk management, Income Stabilization Tool, insurance, CAP, mutual fund
Abstrakt	Realizowana w ramach Unii Europejskiej polityka wspierania gospodarstw rolnych miała zawsze na celu stabilizację ich funkcjonowania. W najnowszej perspektywie finansowania wspólnej polityki rolnej pojawiła się możliwość zastosowania instrumentów finansowych, które pozwolą na stabilizację dochodu. Obok ubezpieczenia, przewiduje się możliwość tworzenia przez rolników funduszy wspólnego inwestowania oraz funduszy stabilizacji dochodu. Jednak w Polsce zastosowanie tych instrumentów może być utrudnione ze względu na niewielką ilość środków na PROW oraz brak dostępnych danych w zakresie obliczania dochodu w gospodarstwach rolnych. W artykule wskazano na możliwe do zastosowania konstrukcje produktów, które będą pozwalały na ustabilizowanie dochodów zarówno w przypadku zajścia sytuacji katastroficznych, ze względów atmosferycznych, jak i z innych, niezależnych od rolnika przyczyn (np. wahania cen).
Abstract	The European agricultural policy (also USA or Canadian) is connected with stabilization of farms’ activity. Direct government help (subsidies for different kinds of production, price or production limits, taxes or duties, etc.) was replaced by risk management instruments. The possibility of subsidized insurance premiums was established for the first time in 2006. In 2009 European Commission adopted the regulation of creating and subsidizing mutual funds. In the new financing period (2014-2020) the new regulations provide the possibility of income stabilization tool (IST) creation. In Poland, the creation of IST may be difficult due to transferring of funds from the second pillar of CAP to the first pillar (for direct payments) and also because of the lack of data availability. In the article the authors indicate some solutions for IST in Poland, which allows farmers’ income stabilization in the event of occurrence of catastrophic events as well as other events independent of the farmers actions.
Cytowanie	Janowicz-Lomott M., Łyskawa K. (2014) Instrumenty stabilizacji dochodu – wymogi wspólnej polityki rolnej a adaptacja w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 4: 68-77
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n4_s68.pdf

Autor	Cezary Klimkowski, Włodzimierz Rembisz
Tytuł	Kwestie stabilizacji dochodów w rolnictwie
Title	Problems of income stabilisation in agriculture
Słowa kluczowe	dochody, dochody rolnicze, ryzyko, ubezpieczenia, stabilizacja dochodów, wspólna polityka rolna
Key words	income, agricultural income, risk, insurance, income stabilisation, common agricultural policy
Abstrakt	W ostatnich latach wskutek zmian WPR , uwarunkowań rynkowych i klimatycznych wzrasta zmienność dochodów producentów rolnych w Unii Europejskiej. Znajduje to odbicie w zmianach WPR , jakie zostały wdrożone w ramach perspektywy finansowej 2014-2020, a które mają na celu wsparcie zarządzania ryzykiem w rolnictwie. W pracy dokonano oceny przydatności jednego z instrumentów finansowanego w ramach WPR – narzędzia stabilizacji dochodów. Wykorzystano w tym celu dane dotyczące dochodów uzyskiwanych przez 5364 gospodarstwa rolne prowadzące rachunkowość FADN . Wykazano, że ten typ ubezpieczeń funkcjonowałby nawet przy niewielkiej wartości składki (0,5% wartości zeszłorocznej produkcji) i stanowił znacząco lepszą ochronę dochodów rolników niż tradycyjne ubezpieczenia produkcji rolnej.
Abstract	In the recent years, volatility of farmers’ income in European Union dramatically increases due to CAP changes, market and climatic circumstances. To address this problem some new instruments which can help in risk management are included in new CAP for the period 2014 to 2020. Authors of the paper try to evaluate usefulness of one of these new instruments – income stabilisation tool. Data from FADN about agricultural income of 5364 Polish farmers was used. It was proved that income stabilisation tool can be financially stable even when the premium is relatively low (0.5% of last year’s production value) and provide much better cover than traditional agricultural production insurance does.
Cytowanie	Klimkowski C., Rembisz W. (2014) Kwestie stabilizacji dochodów w rolnictwie.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 4: 85-96
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n4_s85.pdf

Autor	Piotr Sulewski
Tytuł	Skłonność rolników do ryzyka a stosowane strategie jego ograniczania
Title	Farmers’ attitudes towards risk and strategies of risk reduction
Słowa kluczowe	ryzyko, rolnictwo, zarządzanie ryzykiem, ekonomika gospodarstw
Key words	risk, agriculture, risk management, agricultural economics
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono poglądy rolników na temat przydatności wybranych strategii ograniczania ryzyka w zależności od skłonności respondentów do jego podejmowania. Omówiono zasadność wykorzystania w gospodarstwach poszczególnych sposobów redukcji ryzyka. Z przeprowadzonych badań empirycznych wynika, że wyższa skłonność do podejmowania ryzyka sprzyja wdrażaniu aktywnych sposobów redukcji ryzyka. Zaobserwowano, że rolnicy z wyższą skłonnością do podejmowania ryzyka cechują się wyższym poziomem percepcji zagrożeń.
Abstract	In the paper farmers’ opinions about usefulness of specified methods of risk reduction (on the farm level) depending on farmers’ attitude towards risk have been presented. Relevance of application of specified methods has been discussed as well. The results of empirical research revealed that higher level of risk acceptance is positively correlated with implementation of “active” methods of risk reduction. In the case of farmers with higher level of risk acceptance, higher level of risk perception has been observed as well.
Cytowanie	Sulewski P. (2014) Skłonność rolników do ryzyka a stosowane strategie jego ograniczania.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 4: 116-126
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n4_s116.pdf

Autor	Anna Kłoczko-Gajewska, Piotr Sulewski
Tytuł	Czynniki determinujące korzystanie z ubezpieczeń produkcji rolniczej w Polsce
Title	Determinants of Taking out Insurance Against Losses in Agricultural Production in Poland
Słowa kluczowe	ubezpieczenia rolnicze, ryzyko w rolnictwie, awersja do ryzyka
Key words	agricultural insurance, risk in agriculture, farmers’ risk aversion
Abstrakt	Ubezpieczenia produkcji rolniczej stanowią jedno z głównych narzędzi zarządzania ryzykiem w rolnictwie. Zakres ich stosowania w Polsce pozostaje ciągle niewielki, pomimo wsparcia systemu ubezpieczeniowego z budżetu państwa. W artykule podjęto próbę identyfikacji czynników mogących determinować fakt uczestnictwa rolników w systemie ubezpieczeń. Badania przeprowadzono w 2012 roku, a zebrany materiał dotyczył sytuacji z lat 2005-2011. Badaniami objęto zbiorowość ponad 400 gospodarstw prowadzących produkcję roślinną i mieszaną. Przeprowadzone analizy sugerują dużą złożoność uwarunkowań stosowania ubezpieczeń produkcyjnych. Bezdyskusyjnym czynnikiem zwiększającym prawdopodobieństwo korzystania przez rolników z ubezpieczeń okazało się poniesienie straty w przeszłości.
Abstract	Insuring agricultural production is one of the main tools of risk management in agriculture. In Poland it is still not popular, despite subsidies from the state budget. The paper tries to present determinants of farmer’s participation in the insurance system. The analysis covered over 400 crop and mixed farms. The research was carried out in 2012 and refers to events that occurred between 2005 and 2011. It was revealed that reasons for taking out insurance are rather complex. The probability of buying insurance rises sharply if the farmer had faced significant loss in the past.
Cytowanie	Kłoczko-Gajewska A., Sulewski P. (2014) Czynniki determinujące korzystanie z ubezpieczeń produkcji rolniczej w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 4: 127-135
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n4_s127.pdf

Autor	Magdalena Śmiglak-Krajewska
Tytuł	Sposoby ograniczania ryzyka w gospodarstwach rolnych z terenu województwa kujawsko-pomorskiego
Title	Tools of risk management methods in farms from kuyavian -pomeranian voivodeship
Słowa kluczowe	ryzyko w gospodarstwie rolnym, zarządzanie ryzykiem, różnicowanie produkcji, integracja
Key words	risk in farms, risk management, diversification, integration
Abstrakt	W polskim rolnictwie problem ryzyka i zarządzanie nim jest dziedziną mało znaną i rzadko stosowaną. W związku z tym, że całkowite wyeliminowanie ryzyka jest niemożliwe, rolnicy coraz częściej stają przed koniecznością bardziej aktywnego, świadomego dobierania odpowiednich strategii i technik pozwalających niwelować niekorzystne skutki ryzyka. Głównym celem badań było zidentyfikowanie wykorzystania sposobów zarządzania ryzykiem produkcyjnym oraz rynkowym przez producentów rolnych z województwa kujawsko-pomorskiego. Badania przeprowadzono w 2012 roku wśród 160 gospodarstw z terenu województwa kujawsko-pomorskiego. Z przeprowadzonej analizy wynika, iż najpowszechniejszym sposobem przeciwdziałania ryzyku w gospodarstwach było różnicowanie prowadzonej produkcji oraz integracja pionowa. Jako główne zagrożenie prowadzonej działalności rolnicy wskazali ryzyko produkcyjne, wynikające ze zmiennych warunków klimatycznych i biologicznych.
Abstract	The aim of the study was to identify risk management methods available on the agricultural market and to show how agricultural producers use them. In 2012 160 farms from Kuyavian-Pomeranian Voivodeship were researched. The results of the researchshow that, the entities under study exhibited low activity in risk management. The diversification of production, vertical integration and optional insurances were the most common risk-counteracting methods applied in the farms. The farmers indicated the production risk resulting from changeable climatic and biological conditions to be the major threat to their activity.
Cytowanie	Śmiglak-Krajewska M. (2014) Sposoby ograniczania ryzyka w gospodarstwach rolnych z terenu województwa kujawsko-pomorskiego.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 4: 136-143
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n4_s136.pdf