Elementy systemu kontrolno-ostrzegawczego w zarządzaniu finansami
Elements of control and warning systems in financial management
Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 2011, vol., nr 88, s. 59-70
Streszczenie
Menedżerowie finansowi w celu bardziej efektywnego zarządzania finansami przedsiębiorstwa wykorzystują między innymi informacje generowane przez wskaźniki finansowe dotyczące rentowności, płynności finansowej, zadłużenia i sprawności działania przedsiębiorstwa, które tworzą system miar kondycji finansowej. W klasycznej analizie finansowej mierniki finansowe i obliczone wartości wskaźników bez zastosowania odpowiedniej procedury ich interpretacji i analizy są mało użyteczne. Dlatego też mierniki i wskaźniki tworzące system miar należy odpowiednio sklasyfikować oraz zaproponować dla nich stosowne metody kontroli ich poziomu i porównań z wielkościami określonymi jako wzorcowe lub pożądane wartości miar kondycji finansowej. Wartości wzorcowe, (pożądane) mogą być wielkościami planowanymi, mogą reprezentować normy, sugestie ekspertów (praktyków) co do ich poziomu lub wskaźniki struktury albo też przedziały dopuszczalne dla wybranych mierników (wskaźników). Na podstawie obliczonych wartości wskaźników finansowych opisujących sytuację finansową przedsiębiorstwa i porównania ich z pożądanymi wartościami mierników kondycji system może emitować sygnały ostrzegawcze, gdy zostaje naruszona (zachwiana) kondycja przedsiębiorstwa. Sygnały ostrzegawcze powinny być emitowane również wówczas, gdy relacje wielkości ekonomicznych albo wskaźników uznawane za naturalne, uzasadnione (pożądane) zostają naruszone. Zadaniem systemu kontrolno-ostrzegawczego jest więc sygnalizowanie pojawiających się zagrożeń wewnątrz przedsiębiorstwa spowodowanych między innymi zmianami płynącymi z otoczenia zewnętrznego i dawanie impulsu menedżerom do podejmowania stosownych działań. Innym sposobem realizacji funkcji kontrolno-ostrzegawczej jest analiza relacji mierników w kontekście wzorcowych układów nierówności, których naruszenie może oznaczać nie tylko chwilowe problemy w zakresie zarządzania finansami. Ważnym i trudnym zadaniem staje się ustalenie stanów uznanych za normalne z punktu widzenia obserwowanych wskaźników (mierników) jako dopuszczalnych, dolnych i górnych wartości. Ponadto, w zmieniających się ciągle warunkach funkcjonowania przedsiębiorstwa i jego otoczenia zarówno wzorce, jak i dopuszczalne dolne i górne granice wartości wskaźników kondycji finansowej powinny podlegać okresowej korekcie.
Abstract
The article presents the general assumptions and structure of a system of indicators to assess the financial health of enterprise, then performed the indicators from the standpoint of their use in control and warning system. The rest of the article presents analysis of the dynamics and the use of stimulants and destimulants in the control-warning procedure to issue the warning signs before the deteriorating financial situation of the enterprise