Uwarunkowania funkcjonowania systemów gwarantowania depozytów i ich wpływ na zachowania deponentów

Jan Koleśnik
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Koleśnik, Jan; ORCID: 0000-0003-2182-5645 (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie)
Uwarunkowania funkcjonowania systemów gwarantowania depozytów i ich wpływ na zachowania deponentów
DETERMINANTS OF THE FUNCTIONING OF DEPOSIT GUARANTEE SCHEMES AND THEIR IMPACT ON DEPOSITORS’ BEHAVIOR
Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2019, vol., nr 21(70), s. 94-103

Słowa kluczowe

system bankowy system gwarantowania depozytów moral hazard

Key words

banking system deposit guarantee scheme moral hazard

Streszczenie

Celem artykułu jest przedstawienie społecznych przesłanek tworzenia i konsekwencji istnienia systemów gwarantowania depozytów. Zdaniem autora istnienie systemów gwarantowania depozytów sprawia, iż stają się one istotnym elementem, wzmacniającym więzi pomiędzy deponentami i bankami, natomiast ich kształt jest pochodną zaburzeń i zdarzeń kryzysowych w sektorze bankowym. Zestawiając społeczne koszty utworzenia i funkcjonowania systemu gwarantowania depozytów z kosztami skutków paniki na rynku bankowym wskazuje zaś, iż kosztami bezpośrednimi są przede wszystkim składki płacone przez banki, które zmniejszają oprocentowanie depozytów i zwiększają koszt kredytu bankowego dla społeczeństwa. Kosztem pośrednim jest zaś wzrost ryzyka powstania pokusy nadużycia oraz osłabienie bodźców do zwiększania wiedzy deponentów w zakresie ekonomii i finansów.

Abstract

The purpose of this article is to present the social premises for the creation and consequence of the existence of deposit guarantee schemes. According to the author, the existence of deposit guarantee schemes makes them an important factor strengthening the relationship between depositors and banks, but their shape is a derivative of crisis in the banking sector. Comparing the social costs of creating and operating a deposit guarantee scheme with the cost of panic on the banking sector, the direct costs are primarily the contributions paid by banks, which reduce interest rates on deposits and increase the cost of bank credit to the public. The indirect cost is an increase of moral hazard risk and weakened incentives for deepening depositors' knowledge of economics and finance.