Rozwój czy zaniechanie produkcji mleka w przeciętnych polskich gospodarstwach mlecznych? - rozważania modelowe
Development or desisting from milk production in Polish average dairy farms? - modelling approach
Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 2010, vol.97, nr 4, s. 157-171
Słowa kluczowe
koszty produkcji mleka organizacja gospodarstw programowanie liniowe polityka rolna
Key words
milk production cost farm organization linear modelling agricultural policy instruments
Streszczenie
Celem opracowania jest propozycja modelowych rozwiązań dla gospodarstw rodzinnych zajmujących się chowem bydła i produkcją mleka (o skali zbliżonej do przeciętnej hurtowej kwoty mlecznej przypadającej na gospodarstwo w roku kwotowym 2008/2009 i poziomie produkcyjności i intensywności produkcji dostosowanym do skali produkcji), które zapewniałyby najefektywniejsze ekonomicznie wykorzystanie podstawowych zasobów czynników produkcji. Problem rozwiązywano z wykorzystaniem programowania liniowego. W wyniku przeprowadzonych obliczeń stwierdzono, że dalszy wzrost cen pracy poza rolnictwem oraz wzrost cen ziemi (m.in. z powodu sposobu naliczania dopłat bezpośrednich) przyczyniał się będzie do rezygnacji z rozwijania produkcji mleka w gospodarstwach rolniczych. Bardziej racjonalnym działaniem (z punktu widzenia przyjętego kryterium celu) będzie rozwijanie towarowej produkcji roślinnej (szczególnie w gospodarstwach dysponujących dobrymi glebami) lub całkowita rezygnacja z produkcji rolniczej. Stosowane instrumenty polityki rolnej nie stymulują rozwoju przeciętnych gospodarstw mlecznych.
Abstract
The main purpose of the paper is to present the linear modelling approach of advised actions which should be undertaken on the average family farm in order to ensure the most effective use of the production factors and to maximize an income for the farmer and his family. It was concluded that the continuous increase of the labour prices outside the agriculture and enlargement of the land prices will stimulate resignation (especially young farmers) from milk production development at the farm. More rational action in this conditions would be development of a market crop production (especially at farms with good soils) or quitting farming at all. Current agricultural policy instruments does not stimulate development of the average dairy farms.