Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej 2019 (125)

Autor	Andrzej Buszko,
Tytuł	The regional differentiation of shadow economy in Poland – the potential impact for development
Title	Regionalne zróżnicowanie szarej strefy w Polsce – potencjalny wpływ na rozwój
Słowa kluczowe	shadow economy, regions, factors, impact, development
Key words	szara strefa, regiony, czynniki, wpływ, rozwój
Abstrakt	The aim of the article was to measure the level of the shadow economy in the regions of Poland. The MIMIC (Multiple Indicators Multiple Causes) approach was applied. The findings show substantial differences of shadow economy in Polish regions. The highest level of shadow economy in 2016 was identified in Świętokrzyskie (32% of local GDP) while the lowest one was observed in Kujawsko-Pomorskie and Wielkopolskie (23% of regional GDP). The regional differentiation in Poland is quite big economic problem which may harm further economic development. The different efforts that have been implemented did not reduce the dissimilarities. The shadow economy seems to be important structural barrier hammering economic development in Polish regions.
Abstract	Celem badań było zmierzenie szarej strefy w Polsce w ujęciu regionalnym. Posłużono się metodą MIMIC (Multiple Indicators Multiple Causes). Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono znaczne zróżnicowane szarej strefy w poszczególnych regionach Polski. Najwyższy poziom szarej strefy w 2016 roku wystąpił województwie świętokrzyskim (32% lokalnego PKB), a najniższy poziom szarej strefy odnotowano w województwach kujawsko-pomorskim oraz wielkopolskim (23% PKB). Tak duże zróżnicowanie szarej strefy może wpływać na rozwój gospodarczy, dlatego należy podjąć stosowne wysiłki aby zmniejszyć to zróżnicowanie. Szara strefa staje się ważną barierą strukturalną ograniczającą rozwój w regionach Polski.
Cytowanie	Buszko A. (2019) The regional differentiation of shadow economy in Poland – the potential impact for development.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 125: 5-15
Pełny tekst	EIOGZ_2019_n125_s5.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/EIOGZ.2019.125.1

Autor	Andrzej Czyżewski, Ryszard Kata, Anna Matuszczak,
Tytuł	Stabilizacyjny wpływ krajowych i unijnych wydatków budżetowych na polskie rolnictwo – próba kwantyfi kacji
Title	The stabilizing effect of domestic and EU budget spending on Polish agriculture – an attempt to quantify
Słowa kluczowe	dochód rozporządzalny w gospodarstwie domowym, nominalne dochody do dyspozycji brutto w sektorze gospodarstw domowych, nakłady inwestycyjne, budżet rolny
Key words	disposable income in household, gross nominal disposable income of households sector, investment outlays, agricultural budget
Abstrakt	Celem artykułu jest identyfikacja stabilizacyjnych efektów wydatków budżetowych na rolnictwo i obszary wiejskie w Polsce. W tym kontekście oceniono wpływ znaczącego wzrostu wydatków budżetowych na rolnictwo po przystąpieniu Polski do UE na stabilność dochodów gospodarstw domowych rolników oraz stabilność inwestycji w rolnictwie. Punktem odniesienia były fluktuacje tych zmiennych w okresie niskich budżetów rolnych w latach 1995–2003. Efekty stabilizacyjne analizowano z perspektywy wewnątrzsektorowej i międzysektorowej. Ustalono, że wzrostowi wydatków budżetowych na rolnictwo towarzyszyła większa stabilność dochodów rolniczych oraz większa stabilność nakładów inwestycyjnych w rolnictwie.
Abstract	The aim of the article is to identify stabilizing effects of budget expenditure on agriculture and rural areas in Poland. In this context, the influence of a significant increase in Poland’s post-accession agricultural budget expenditures on the stability of farmers’ household income and agricultural investment was assessed. Fluctuations of these variables in the period of low agricultural budgets in 1995–2003 served as the point of reference. Stabilization effects were analyzed from the intra-sector and cross-sector perspective. It was found that the increase in budget expenditure on agriculture was accompanied by greater stability of agricultural income and greater stability of investment outlays in agriculture.
Cytowanie	Czyżewski A., Kata R., Matuszczak A. (2019) Stabilizacyjny wpływ krajowych i unijnych wydatków budżetowych na polskie rolnictwo – próba kwantyfi kacji.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 125: 17-32
Pełny tekst	EIOGZ_2019_n125_s17.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/EIOGZ.2019.125.2

Autor	Jarosław Dziuba,
Tytuł	Polityka podatkowa gmin wiejskich w Polsce w latach 2006–2017
Title	Tax policy of rural municipalities in Poland in 2006–2017
Słowa kluczowe	samorząd terytorialny, podatki lokalne, polityka podatkowa, system podatkowy
Key words	local self-governement, local taxes, tax policy, tax system
Abstrakt	Celem artykułu było rozpoznanie specyfi ki polityki podatkowej gmin wiejskich w Polsce. Weryfi kacji poddano hipotezę, zgodnie z którą polityka podatkowa w tych gminach jest bardziej liberalna i aktywna w porównaniu z innymi rodzajami gmin. Przeprowadzona analiza sprawozdań budżetowych gmin za lata 2006–2017 nie wykazuje istotnych odmienności polityki podatkowej gmin wiejskich w zakresie struktury zarówno podatków, jak i stosowanych instrumentów względem polityk podatkowych innych typów gmin. Można natomiast zauważyć większe natężenie i elastyczność wykorzystywania narzędzi władztwa podatkowego, co pozwala uznać postawioną hipotezę za prawdziwą.
Abstract	The purpose of the article was to discuss the specificity of tax policy carried out by rural municipalities in Poland. The hypothesis stating that tax policy in these municipalities is more active and liberal in comparison with other types of municipalities has been verified. The conducted analysis of municipal budget reports for the years 2006–2017 does not present any significant differences in tax policy of rural municipalities regarding the structure of either the taxes or the applied instruments in relation to tax policies of other types of municipalities. However, greater intensity and flexibility of using the tools of fiscal power is noticeable, which allows considering the put forward hypothesis to be true.
Cytowanie	Dziuba J. (2019) Polityka podatkowa gmin wiejskich w Polsce w latach 2006–2017.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 125: 33-43
Pełny tekst	EIOGZ_2019_n125_s33.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/EIOGZ.2019.125.3

Autor	Arkadiusz Marchewka,
Tytuł	The impact of foreign direct investment (FDI) on job creation in rural areas in Poland
Title	Wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) na tworzenie miejsc pracy na obszarach wiejskich w Polsce
Słowa kluczowe	Foreign direct investment, rural areas, labor market
Key words	bezpośrednie inwestycje zagraniczne, obszary wiejskie, rynek pracy
Abstrakt	The purpose of this article is to present the influence of Foreign Direct Investment (FDI) on labor market in rural areas in Poland. Based on subject literature and statistical data, the author examines enterprises with at least 10% of foreign ownership in the context of their impact on the quantitative sphere of labor market, i.e. creating jobs. The article presents theoretical aspects of FDI effects on the host country’s economy and characteristics of enterprises with foreign capital in polish rural areas, including their size, investment expenditures and revenue and type of activity based on classification of business activities. In analyzed research period 2014–2017, the number of entities with foreign capital in rural areas decreased by 17%, from 4.4 to 3.7 thousand. Despite the decline in the number of enterprises, the number of employees increased by 23.2%, from 225 to 277 thousand. This research shows that in last of the analyzed year foreign companies were employing 1,938 million people, what accounted for 15% of private sector workers in Poland. About 14% of them were employed in companies localized in rural areas. The vast majority of jobs in companies with foreign capital in rural areas were created by entities involved in manufacturing activities. In these fi rms, about 149 thousand people were employed, accounting for 56% of workers employed in companies with foreign capital in rural areas in Poland.
Abstract	Celem artykułu jest przedstawienie wpływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) na rynek pracy na obszarach wiejskich w Polsce. Na podstawie literatury przedmiotu oraz danych statystycznych dokonano analizy oddziaływania przedsiębiorstw, które mają co najmniej 10% udziałów zagranicznych, na sferę ilościową rynku pracy, tj. tworzenie miejsc pracy. W artykule przedstawiono teoretyczne aspekty wpływu BIZ na gospodarkę kraju przyjmującego oraz charakterystykę przedsiębiorstw z kapitałem zagranicznym na obszarach wiejskich, z uwzględnieniem ich wielkości, nakładów inwestycyjnych, przychodów oraz rodzaju działalności na podstawie Polskiej Klasyfi kacji Działalności (PKD 2007). W analizowanym okresie badawczym (2014–2017) liczba podmiotów z kapitałem zagranicznym na obszarach wiejskich zmniejszyła się o 17%, z 4,4 tys. do 3,7 tys. Pomimo spadku liczby przedsiębiorstw, liczba pracujących w nich osób wzrosła o 23,2%, z 225 tys. do 277 tys. W ostatnim z analizowanych lat, firmy z kapitałem zagranicznym zatrudniały 1,938 mln osób, co stanowiło 15% pracowników sektora prywatnego w Polsce. Około 14% z nich było zatrudnionych w podmiotach zlokalizowanych na obszarach wiejskich. Zdecydowana większość miejsc pracy została utworzona przez podmioty zaangażowane w działalność produkcyjną. W przedsiębiorstwach prowadzących tego rodzaju działalność zatrudnionych było około 149 tys. osób, co stanowiło 56% pracowników wszystkich firm z kapitałem zagranicznym na obszarach wiejskich w Polsce.
Cytowanie	Marchewka A. (2019) The impact of foreign direct investment (FDI) on job creation in rural areas in Poland.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 125: 45-57
Pełny tekst	EIOGZ_2019_n125_s45.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/EIOGZ.2019.125.4

Autor	Piotr Kułyk, Mariola Michałowska,
Tytuł	Cena a gotowość do zapłaty za określone produkty ekologiczne na przykładzie mieszkańców województwa lubuskiego
Title	Price and readiness to pay for specific ecological products on the example of the inhabitants of the Lubuskie Voivodeship
Słowa kluczowe	produkt ekologiczny, cena, dochody i wydatki gospodarstw domowych, gotowość do zapłaty
Key words	green products, price, household income and expenditure of households, readiness to pay
Abstrakt	Rozwój rynku żywności ekologicznej nastąpił w wyniku m.in. zwiększającej się świadomości konsumentów na temat zdrowego odżywiania, troski o swoich najbliższych, a także rozprzestrzeniania się informacji o przekroczeniach dotyczących poziomu pestycydów w żywności, norm dioksyn w mięsie i wielu innych toksycznych związków chemicznych. Na uwagę zasługuje również zwiększająca się dostępność żywności ekologicznej. Coraz większa liczba sklepów ma w swojej ofercie asortymentowej żywność pochodzącą z upraw i hodowli ekologicznych, co w efekcie wpływa na zwiększenie popytu na ten rodzaj żywności. Zachowania konsumenta dotyczące produktów ekologicznych są determinowane nie tylko zwiększającą się świadomością ekologiczną, ale zależą od wielu czynników, wśród których istotną rolę odgrywają czynniki ekonomiczne. Poznanie uwarunkowań zakupu ekoproduktów ma kluczowe znaczenie w rozwoju rynku żywności ekologicznej. Celem niniejszego opracowania jest, po pierwsze, zidentyfikowanie czynników determinujących zachowania konsumentów na rynku produktów ekologicznych, ze szczególnym uwzględnieniem ekonomicznych. Po drugie, ustalenie zależności między poziomem przeciętnego miesięcznego dochodu na osobę a liczbą osób w gospodarstwie domowym. Niewątpliwie wyższe ceny produktów ekologicznych w porównaniu z ich odpowiednikami konwencjonalnymi oraz niskie dochody konsumentów ograniczają ich nabywanie. Artykuł zawiera wyniki przeprowadzonego badania ankietowego wśród respondentów w województwie lubuskim. Wyniki badania wskazują, że gotowość do zapłaty wyższej ceny wynika nie tylko z dostrzegalnej jakości produktów, walorów smakowych, składu produktu, stylu życia, czy też walorów zapachowych, ale także z dbałości o stan środowiska naturalnego oraz zdrowie swoje i swoich najbliższych.
Abstract	The development of the organic food market has resulted from, among others, an increasing consumer awareness of healthy eating, caring for their loved ones, as well as the spread of information on exceedances regarding the level of pesticides in food, standards of dioxins in meat and many other toxic chemicals. Noteworthy is also the increasing availability of organic food. An increasing number of stores have in their range of products food from organic farming, which in effect affects the increase in demand for this type of food. Consumer behaviour regarding organic products is determined not only by increasing ecological awareness, but depends on many factors, among which economic factors play an important role. Understanding the conditions of purchasing ecoproducts is crucial in the development of the organic food market. The aim of this study is, fi rstly, to identify the factors determining consumer behaviour on the market of organic products, with particular emphasis on economic factors. Secondly, establishing the relationship between the level of average monthly income per person and the number of people in the household. Undoubtedly, higher prices of organic products compared to their conventional counterparts and low income of consumers limit their purchase. The article contains the results of a survey carried out among respondents in the Lubuskie Voivodeship. The results of the study show that the higher willingness to pay results not only from the perceived quality of products, taste values, product composition, lifestyle, or fragrance values, but also from care for the natural environment and the health of both themselves and their relatives.
Cytowanie	Kułyk P., Michałowska M. (2019) Cena a gotowość do zapłaty za określone produkty ekologiczne na przykładzie mieszkańców województwa lubuskiego.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 125: 59-72
Pełny tekst	EIOGZ_2019_n125_s59.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/EIOGZ.2019.125.5