Wyniki wyszukiwania

Autor	Mirosław Biczkowski, Aleksandra Jezierska-Thole
Tytuł	Wpływ członkostwa Polski w Unii Europejskiej na zmiany zasobów siły roboczej w rolnictwie
Title	Influence of Poland’s membership in the European Union on the changes in labour force in agriculture
Słowa kluczowe	rolnictwo, praca, zasoby, nakłady, wykorzystanie
Key words	farming, labour force, labour resources, labour intensity, labour usage
Abstrakt	W artykule przedstawiono zmiany zachodzące w zasobach siły roboczej w rolnictwie w latach 1996-2007 pod wpływem przemian społeczno-gospodarczych oraz członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Szczegółowej analizie poddano zmiany liczby pracujących w gospodarstwach rolnych w jednostkach AWU na tle zmian demograficznych i ekonomicznych (wielkości gospodarstw rolnych) oraz zmiany w strukturze płci i wieku użytkowników gospodarstwa rolnego.
Abstract	The article shows the changes in the labour force in agriculture in the years 1996-2007, against the background of changes in demography and economy (farm size), as a result of socioeconomic changes and Poland’s membership in the European Union. The fact that Poland joined the European Union has positively influenced the economic activity in agriculture and, at the same time, it has slowed down the process of transferring agricultural labour force to non-farming jobs. In 2007 a positive change in the demographic structure of farming population was recorded. Generally, between 1996 and 2007 a decline in labour force was noted, but between 2002 and 2007 a slight increase was recorded. A negative phenomenon, however, is the fact that a large portion of the labour force in individual farms remains unused. Over-intensive employment in farming may lead to both open and hidden agricultural unemployment. Structural and quantitative changes in labour force show diverse intensity in individual voivodeships. Northern Poland, where large-size farms predominate, has lower density of farming population and a larger percentage of hired labour force. Central and South-Eastern Poland, however, shows a high density of population working in farming and a high share of people in working age running family farms.
Cytowanie	Biczkowski M., Jezierska-Thole A. (2009) Wpływ członkostwa Polski w Unii Europejskiej na zmiany zasobów siły roboczej w rolnictwie.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 7(22), z. : 38-49
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T7(22)_n_s38.pdf

Autor	Robert Mroczek
Tytuł	Sektor mięsa czerwonego w Polsce po przystąpieniu do UE
Title	Red meat sector in Poland after the accession to the EU
Słowa kluczowe	sektor mięsa czerwonego, producenci żywca wieprzowego i wołowego, Unia Europejska, rolnictwo, przetwórstwo, Wspólna Polityka Rolna.
Key words	red meat sector, pig and cattle producers, European Union, agriculture, processing, Common Agricultural Policy
Abstrakt	Wspólna Polityka Rolna w niewielkim stopniu odziaływuje na rynek wieprzowiny oraz wołowiny w Polsce, pomimo tego, że dysponuje ona bogatym wachlarzem instrumentów. Zniesienie barier celnych po akcesji Polski do UE w maju 2004 roku zwiększyło wymianę handlową wieprzowiną oraz wołowiną głównie z krajami Wspólnoty, co wynikało przede wszystkim z naszych przewag cenowych, tak po stronie producentów, jak i przetwórców. Zyskali przede wszystkim producenci żywca wołowego, gdyż jego ceny po 2004 roku zaczęły rosnąć, tym samym zahamowany został regres w chowie bydła rzeźnego w Polsce. Postępują procesy koncentracji produkcji trzody chlewnej oraz bydła. W szybkim tempie duża grupa zakładów przetwórstwa mięsnego osiągnęła standardy produkcyjne zgodne z unijnymi.
Abstract	The Common Agricultural Policy has a minor impact on pork and beef market in Poland, though it has at its disposal a wide range of instruments. The abolition of customs barriers after the Polish accession to the EU in May 2004 increased the trade in pork and beef mainly with the European Community countries. This results, above all, from our price advantage, both on the side of producers, as well as on the side of processing plants. The producers of beef cattle acquired the greatest profits because after 2004 the price of beef started to grow, and thereby the regress in production of slaughter cattle in Poland was stopped. The process of concentrating the production of pigs and cattle is in progress. A large number of meat processing plants quickly achieved the production standards required in the EU
Cytowanie	Mroczek R. (2009) Sektor mięsa czerwonego w Polsce po przystąpieniu do UE.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 7(22), z. : 89-98
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T7(22)_n_s89.pdf

Autor	Roman Rudnicki
Tytuł	Aktywność gospodarstw rolnych w zakresie pozyskiwania funduszy UE a poziom rozwoju rolnictwa – analiza przestrzenna według danych z biur powiatowych ARiMR
Title	Farmers’ activity in obtaining subsidies from the EU funds and the level of agricultural development – a spatial analysis in line with data provided by county branches of ARMA
Słowa kluczowe	gospodarstwa rolne, Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Sektorowy, Program Operacyjny „Restrukturyzacja i Modernizacja Sektora Żywnościowego oraz Rozwój Obszarów Wiejskich
Key words	farms, Rural Development Plan, Sectorial Operational Programme ‘Restructuring and Modernisation of the Food Sector and Rural Development’
Abstrakt	Artykuł dotyczy analizy przestrzennej ogólnego poziomu rolnictwa w Polsce oraz poziomu aktywności gospodarstw rolnych w zakresie pozyskiwania środków UE. Wyniki przedstawiono w formie średniej wartości znormalizowanej, a różnicę między nimi określono jako wskaźnik oddziaływania absorpcji funduszy UE na poziom rolnictwa. Przeprowadzona analiza wykazała, że pozytywne oddziaływanie środków UE na rolnictwo (poziom aktywności rolników był wyższy od poziomu rozwoju rolnictwa) szczególnie wyraźnie zaznacza się w województwach kujawskopomorskim, lubelskim, pomorskim i świętokrzyskim
Abstract	The article deals with a spatial analysis of the general condition of Polish agriculture and the level of farmers’ activity in obtaining subsidies from the EU funds. The results have been presented in the form of an average standardized value while the difference between them has been interpreted as an indicator of influence of the EU funds on the level of agricultural development. The analysis indicates that a positive influence of the EU funds on agriculture (farmers’ activity level exceeded the agricultural development level) was most conspicuous in the following voivodeships: Kuyavian-Pomeranian, Lublin, Pomeranian and Świętokrzyskie.
Cytowanie	Rudnicki R. (2009) Aktywność gospodarstw rolnych w zakresie pozyskiwania funduszy UE a poziom rozwoju rolnictwa – analiza przestrzenna według danych z biur powiatowych ARiMR.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 7(22), z. : 120-132
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T7(22)_n_s120.pdf

Autor	Łukasz Satoła
Tytuł	Przestrzenne zróżnicowanie absorpcji funduszy strukturalnych przeznaczonych na rozwój pozarolniczej działalności na obszarach wiejskich
Title	Spatial differentiation in the absorption of structural funds assigned to financing the development of non-agricultural activities in rural areas
Słowa kluczowe	fundusze strukturalne, obszary wiejskie, pozarolnicza działalność gospodarcza, Unia Europejska, źródła finansowania
Key words	European Union, financing sources, non-agricultural activity, rural areas, structural funds
Abstrakt	W artykule podjęto problematykę związaną z finansowaniem powstawania i rozwoju pozarolniczych form aktywności na obszarach wiejskich. Analizie poddano działanie „różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodności działań lub alternatywnych źródeł dochodów” programu SPO ROL wdrażane w latach 2004-2006. Przeprowadzona została analiza zróżnicowania poziomu wykorzystania środków finansowych w skali regionalnej oraz w przekroju głównych celów realizacji projektów.
Abstract	The article deals with the problems of financing the development of non-agricultural activities in rural areas. The programme SOP RMFSRD measure ‘diversification of agricultural activities and activities close to agriculture to provide multiple activities or alternative incomes’ was analyzed for a period between 2004 and 2006. An analysis of spatial (regional) differentiation as well as in a cross section according to the main project goals was conducted
Cytowanie	Satoła Ł. (2009) Przestrzenne zróżnicowanie absorpcji funduszy strukturalnych przeznaczonych na rozwój pozarolniczej działalności na obszarach wiejskich.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 7(22), z. : 133-142
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T7(22)_n_s133.pdf

Autor	Ludwik Wicki
Tytuł	Konkurencja odmian zagranicznych na polskim rynku nasiennym
Title	Competition from foreign varieties in the Polish seed market
Słowa kluczowe	konkurencja międzynarodowa, rynek nasion, udział w rynku, hodowla roślin
Key words	international competition, seed market, market shares, plant breeding
Abstrakt	Celem opracowania jest przedstawienie zmian znaczenia zagranicznych odmian roślin na polskim rynku nasiennym. Analizą objęto okres lat 1996-2008. Określono udział odmian zagranicznych w ogólnej liczbie odmian, a także udział tych odmian w powierzchni reprodukcji nasiennej. W analizowanym okresie udział odmian zagranicznych dynamicznie wzrastał z 5% w 1996 r. do 38% w 2008 r. Największe znaczenie miały one w takich gatunkach jak jęczmień ozimy i jary, pszenica ozima i ziemniaki, w których ich udział przekraczał 40%. Największy wzrost konkurencji odmian zagranicznych zaobserwowano po 2004 r., od kiedy możliwe stało się oferowanie w Polsce odmian nie wpisanych do polskiego rejestru odmian, ale wpisanych do Wspólnotowego Katalogu Odmian. Kreacje polskich hodowców zachowały dominującą rolę w takich gatunkach jak pszenżyto, żyto, owies i pszenica jara. Szybko postępujący i duży wzrost udziału odmian zagranicznych może doprowadzić do zapaści w polskiej hodowli, gdyż wielkość sprzedaży nasion jest podstawą do naliczania opłat finansujących prace w przedsiębiorstwach hodowlanych. Jednocześnie musi następować koncentracja hodowli pozwalająca na skonsolidowanie środków na hodowlę i marketing nasion.
Abstract	The paper aims to present how the plant varieties of foreign origin changed their share in the Polish seed market before and after EU accession. Changes in the period 1996-2008 were analyzed. They show that the number of foreign varieties of agricultural species increased significantly. In 1996 the share of foreign varieties was only 5% and it rose rapidly up to 38% in 2008. The foreign varieties play an important role in the Polish seed market, their share exceeding 40% in such species as winter and spring barley, winter wheat and potato. The inflow of foreign varieties was especially high after Poland’s EU accession in 2004, because since then offering CCA varieties in the Polish market have become possible. Polish varieties are still dominant in such species as triticale, rye, oat and spring wheat. The quickly increasing share of foreign varieties in Polish agriculture may cause problems with financing plant breeding activities in Poland because of lowering the amount of license fees. Polish enterprises in the plant breeding sector must concentrate their experimental and marketing activities to cope with the competition from foreign breeders.
Cytowanie	Wicki L. (2009) Konkurencja odmian zagranicznych na polskim rynku nasiennym.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 7(22), z. : 143-153
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T7(22)_n_s143.pdf

Autor	Katarzyna Banaś
Tytuł	Wykorzystanie środków pomocowych Unii Europejskiej przez producentów drobiu w Małopolsce
Title	Intake of the European Union support funds by poultry producers in the Małopolska province
Słowa kluczowe	produkcja drobiarska, środki pomocowe z UE, Małopolska
Key words	poultry production, financial aid from the EU, Poland, Małopolska
Abstrakt	W pracy przedstawiono wykorzystanie środków pomocowych z UE przez producentów drobiu w Małopolsce na tle innych kierunków produkcji rolniczej. Skorzystano z danych Małopolskiego Oddziału Regionalnego ARiMR, dotyczących informacji o projektach i zrealizowanych inwestycjach w gospodarstwach małopolskich, finansowanych ze środków unijnych. W Małopolsce pozyskano środki do finansowania inwestycji w produkcji drobiarskiej (w liczbie 10 zrealizowanych umów) na kwotę 1 618,79 tys. zł, co stanowi niecałe 2% łącznej wartości zrealizowanych projektów inwestycyjnych w małopolskich gospodarstwach rolnych. W zakresie ułatwienia startu młodym rolnikom tylko 1 (50 tys. zł) na 531 realizowanych wniosków dotyczył produkcji drobiarskiej. Jego wartość stanowiła 0,2% ogólnej kwoty (26,55 mln zł) przyznanej młodym rolnikom w Małopolsce.
Abstract	This work presents the intake of financial support from the EU by poultry producers in Małopolska region against a background of other production directions in agriculture. Data about projects financed by the EU in farms in Małopolska were taken from the Agency of Agriculture Restructuring and Modernization. Farmers in Małopolska received support for investment in poultry production (in number of 10 projects) worth 1 618.79 thousand PLN, which accounts for less than 2% of the total value of realized investment projects in agricultural farms. In the area of facilitating the start for young farmers only 1 project (worth 50 thousand PLN) out of 531 realized projects was connected with poultry production. This accounts for 0.2% of the total amount (26 550 thousand PLN) awarded to young farmers in Małopolska.
Cytowanie	Banaś K. (2009) Wykorzystanie środków pomocowych Unii Europejskiej przez producentów drobiu w Małopolsce.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 8(23), z. : 10-16
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T8(23)_n_s10.pdf

Autor	Katarzyna Brodzińska
Tytuł	Perspektywy rozwoju rolnictwa w kontekście standardów w ochronie środowiska
Title	Prospects of agricultural development in context of the environmental protection standards
Słowa kluczowe	standardy w ochronie środowiska, rozwój rolnictwa, płatności bezpośrednie
Key words	standards in environmental protection, agricultural development, direct payments
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono rozważania nad wpływem wprowadzenia instrumentu cross-compliance na konkurencyjność gospodarstw rolnych w Unii Europejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji polskiej. Przeanalizowano znaczenie oraz wskazano słabości wprowadzanego systemu, a także alternatywy korzystnych przekształceń inspirowanych przez wprowadzenie cross-compliance. Analizy przeprowadzono na podstawie danych GUS, danych Urzędu Statystycznego Unii Europejskiej EUROSTAT oraz danych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR).
Abstract	Considerations are presented over the cross-compliance principle influence for the agricultural farms competitiveness in the European Union, particularly with regard to the Polish position. Their meaning is anlysed and the existing weaknesses are indicated, as well as the beneficial transformations inspired by the cross-compliance requirements. The data were taken from the Central Statistical Office, the European Union Statistical Office EUROSTAT and the Agency for Agriculture Restructuring and Modernisation.
Cytowanie	Brodzińska K. (2009) Perspektywy rozwoju rolnictwa w kontekście standardów w ochronie środowiska.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 8(23), z. : 24-33
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T8(23)_n_s24.pdf

Autor	Andrzej Czyżewski, Piotr Kułyk
Tytuł	Konwergencja czy dywergencja mechanizmów wsparcia sektora rolnego?
Title	Convergence or divergence of the agriculture support regime?
Słowa kluczowe	polityka rolna, teoria konwergencji, globalizacja
Key words	agricultural policy, convergence theory, globalization
Abstrakt	Prowadzona od kilku dekad dyskusja wokół przekształceń w polityce wsparcia sektora rolnego, zarówno w ujęciu regionalnym jak i globalnym, koncentruje się także na problemie konwergencji wielkości wsparcia. W artykule analizujemy różne podejścia do procesów konwergencji, w tym także ujęcie ?-konwergencji i ?-konwergencji, oraz polityki wsparcia, wyznaczonej wielkością retransferów zgodnie z metodologią OECD, w odniesieniu do jednego aktywnego zawodowo w rolnictwie. Badania obejmowały lata 1986-2006 i dotyczyły grupy państw o zróżnicowanym poziomie rozwoju gospodarczego. Mimo występujących przesłanek będących efektem procesów liberalizacji i globalizacji gospodarki światowej, w tym porozumień w obszarze rolnictwa osiągniętych w ramach WTO, nie uzyskano potwierdzenia hipotezy o absolutnej konwergencji wielkości retransferów. Można natomiast mówić o ograniczonym charakterze występowania analizowanego zjawiska. Wskazuje to na fakt, iż w procesie globalizacji sektora rolnego nadal kluczowe znaczenie odgrywają polityki krajowe państw dominujących na rynku światowym.
Abstract	In the last few decades there has been much debate on the convergence theory of the general and the particular aspects of this process. It has, however, resulted in a lot of controversy, debate and confusion as to how one should measure and interpret the convergence. We show that misspecification sources need to be carefully taken into account. We have tested the hypothesis about convergence of the agricultural support policy both in the regional and global approach. We have analyzed two approaches to the convergence process, the so called ?-convergence and ?-convergence in the agricultural support policy. We measure the effects of a policy with the size of retransfer of economic surplus according to the OECD methodology. Research included years 1986-2006 and concerned a group of states, belonging to the OECD, with diverse levels of economic development. The research showed a limited character of the investigated phenomenon. In spite of the premises being an evidence of the effect of processes of liberalization and globalization of the world economy and the agreements in the area of agriculture reached within the framework of the WTO we did not confirm the hypothesis about an absolute convergence of the size of retransfers. We can observe only a regional conditional convergence which means the existence of several separable points of convergence. This shows that in the process of globalization of the farming sector still the key role play national policies of the states dominating in the world market.
Cytowanie	Czyżewski A., Kułyk P. (2009) Konwergencja czy dywergencja mechanizmów wsparcia sektora rolnego?.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 8(23), z. : 41-51
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T8(23)_n_s41.pdf

Autor	Ryszard Kata
Tytuł	Kredyty bankowe w strukturze zewnętrznych źródeł finansowania rolnictwa w Polsce
Title	Bank credits in the structure of external sources of financing agriculture in Poland
Słowa kluczowe	kredyty bankowe, kredyt preferencyjny, gospodarstwa rolne.
Key words	bank credits, subsidized credit, agricultural farms.
Abstrakt	W opracowaniu dokonano analizy znaczenia kredytów bankowych w strukturze zewnętrznych źródeł finansowania rolnictwa, w warunkach członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Badania wykazały, że kredyt bankowy pozostaje wciąż ważnym źródłem finansowania gospodarstw rolnych. Zainteresowanie rolników kredytami jest coraz częściej powiązane z absorpcją funduszy UE wspierających inwestycje i rozwój gospodarstw rolnych.
Abstract	Importance of bank credits in the structure of external sources of financing agriculture, in conditions of Polish membership in the European Union is analysed. The findings show that bank credits are continually the most important source of financing in agricultural farms. Farmers’ interest in bank credits is more often related to the absorption of European Union funds supporting investments and development of farms.
Cytowanie	Kata R. (2009) Kredyty bankowe w strukturze zewnętrznych źródeł finansowania rolnictwa w Polsce.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 8(23), z. : 85-97
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T8(23)_n_s85.pdf

Autor	Mieczysław Łozowski, Zdzisław Obstawski
Tytuł	Wsparcie publiczne dla ubezpieczeń w rolnictwie
Title	Public support for insurance in agriculture
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	Pojęcie pomocy publicznej zyskało w ostatnim czasie olbrzymią popularność, zwłaszcza w kontekście różnego rodzaju wsparcia środkami pochodzącymi z Funduszy Strukturalnych UE dla przedsiębiorców, rolników i innych grup społecznych. Zainteresowanie pomocą publiczną nie przekłada się jednak na lepsze rozumienie treści kryjącej się pod tym pojęciem. Stąd też próba zdefiniowania i objaśnienia pojęcia pomocy publicznej oraz zasad rządzących jej udzielaniem w obszarze zarządzania ryzykiem w rolnictwie. Dobre rozwiązana w obszarze zarządzania ryzykiem i w sytuacjach kryzysowych to podstawowe narzędzie do zapewnienia zrównoważonego rozwoju i konkurencyjnego sektora rolnego we Wspólnocie. Rolnicy powinni być przygotowani na wypadek negatywnych skutków dokonanych wyborów, jak również na wypadek sytuacji kryzysowych spowodowanych klęskami żywiołowymi lub innymi nieprzewidywalnymi zdarzeniami. W kontekście reformy WPR, ważne jest wskazanie nowych instrumentów, które mogłyby pomóc rolnikom zwiększyć ich zdolność do zarządzania ryzykiem i w sytuacjach kryzysowych. Kształt Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) na najbliższe lata 2007-2013 został określony przez porozumienie zawarte przez Ministrów Rolnictwa krajów UE-15 w Luksemburgu 26 czerwca 2003 r. oraz ustalenia Rady UE z dnia 22 kwietnia 2004 r. Nowe przepisy zostały tak ukształtowane, żeby pozostawać w pełnej zgodzie z polityką rozwoju obszarów wiejskich prowadzoną przez Komisję. Są one również jednym z etapów procesu upraszczania, rozpoczętego komunikatem Komisji w sprawie uproszczenia i udoskonalenia prawodawstwa w zakresie wspólnej polityki rolnej. Rozporządzenie w sprawie wyłączeń umożliwi z kolei szybsze przyznawanie pomocy rolnikom, co ma szczególne znaczenie np. w przypadku strat spowodowanych niekorzystnymi warunkami meteorologicznymi lub chorobami zwierząt lub roślin. Zarówno komunikat Komisji, jak i sprawozdanie posła sprawozdawcy pokazują ogromne opóźnienie tego tematu w Unii Europejskiej. Rolnik-przedsiębiorca prowadzący gospodarstwo po reformie na wolnym rynku, przy ogromnej konkurencji ryzykuje calym majątkiem i dorobkiem, nie mając nawet namiastki w zakresie ubezpieczeń z tego, co ma inwestor czy handlowiec. Jeżeli jest to duże czy wielkotowarowe gospodarstwo rolne, to jest ono w stanie pokryć koszty ubezpieczeń i ryzyka, jednak miliony europejskich gospodarstw małych, drobnych czy nawet rodzinnych nie stać na to, aby zapłacić za jakiekolwiek ubezpieczenie, nawet własnego domu, a co dopiero produkcji. W przypadku kataklizmu musi liczyć na pomoc sąsiadów lub wsparcie państwa. W przypadku niektórych rodzajów ryzyka i sytuacji kryzysowych w sektorze rolnym, przyznanie pomocy państwa może być właściwym sposobem wsparcia. Należy jednak zawsze mieć na uwadze, że państwo członkowskie nie jest w istocie zobowiązane do przyznawania pomocy państwa. W związku z tym, w przypadku podobnych rodzajów ryzyka czy sytuacji kryzysowych, producenci z jednego państwa członkowskiego lub regionu mogą uzyskać wsparcie, natomiast producenci z innych państw członkowskich lub regionów nie mają takiej możliwości. Takie różnice we wsparciu mogą prowadzić do zakłóceń konkurencji. Dlatego też, podobnie jak w przypadku innych rodzajów pomocy państwa, przy zatwierdzaniu pomocy państwa z tytułu zarządzania ryzykiem lub w sytuacjach kryzysowych obowiązkowo należy uwzględnić konieczność uniknięcia niepożądanych zakłóceń konkurencji. Wymóg minimalnego wkładu producentów w straty lub koszty takich środków czy ich innych odpowiedników należy postrzegać w kategoriach zmniejszenia zagrożenia zakłóceniami konkurencji oraz zapewnienia bodźca do minimalizowania ryzyka. Należy wyraźnie ustalić, że obecne przepisy dotyczące pomocy państwa nie mogą jako takie zapewnić, czy zastąpić optymalnego zarządzania w sytuacjach kryzysowych. Pomoc państwa może je jedynie ułatwić w niektórych okolicznościach. Zarządzanie ryzykiem w rolnictwie w Polsce jest dziedziną nową, mało znaną i rzadko stosowaną. Pod tym pojęciem najogólniej rzecz ujmując określa się przewidywanie potencjalnych strat oraz gromadzenie środków, które mogłyby skompensować te straty w momencie ich wystąpienia. Badania M. Jerzaka i zespołu wskazują, iż polscy rolnicy w zarządzaniu ryzykiem najczśćciej wykorzystują różnicowanie produkcji (wielokierunkowość) oraz liczą na administracyjne wsparcie.
Abstract	A notion of public support has recently gained a great popularity, especially in the context of various kinds of support from the UE Structural Funds for entrepreneurs, farmers and other social groups. However, the interest in public support is not reflected in better understanding of the notion’s meaning. Thus, the attempt to define and explain the notion of public support and principles governing its granting in the area of risk management in agriculture. Good solutions in the area of risk and crisis management are basic tools to ensure sustainable development and a competitive agricultural sector in the Community. Farmers should be prepared in case of negative effects of their choices and also in case of crises caused by natural disasters or other unpredictable events. In the context of the CAP reform, it is important to show new instruments that could help farmers to increase their ability in risk and crisis management. The shape of the Common Agricultural Policy (CAP) for the coming years 2007-2013 was established by the agreement reached by the Agriculture Ministers of the EU-15 in Luxembourg on 26 June 2003 and agreements of the EU Council dated 22 April 2004. New regulations were shaped in full accordance with the policy of rural areas development followed by the Commission. They are also one of the elements of simplifying started with the communications of the Commission concerning simplifying and improving the legislation within the Common Agricultural Policy. On the other hand, the directive on exclusions will enable granting farmers quicker aid, which is particularly important, for instance, in case of losses caused by unfavourable weather conditions and animal or plant diseases. Both the Commission’s communication and the report of the MEP rapporteur show great delay of this subject in the European Union. A farmer-entrepreneur running his farm after the reform on the competitive free market risks all his property without having, in terms of insurance, even a poor substitute of what an investor or a trader has. If it is a large commercial farm, it is able to cover insurance and risk costs. But millions of European small, very small or even family farms cannot afford to pay for any insurance, not even of their own houses, let alone production. In case of a disaster, it has to count on neighbours’ help or the state support. In some kinds of risk and crises in agriculture, granting the state assistance may be the right way of support. It should always be borne in mind, however, that a Member State is not obliged to grant the state assistance. As a result of this, in case of similar kinds of risk or crises, producers from one Member State or region may obtain support, but producers from other Member States or regions may have no such possibility. Such differences in support may lead to the disturbance of competition. Therefore, similarly to other kinds of state assistance, the necessity of avoiding undesired disturbances of competition should be taken into consideration when accepting the state assistance in risk and crisis management. A requirement of a minimum contribution of producers in losses or cost of such measures, or their equivalents, should be seen in terms of decreasing the threat of disturbance of competition and providing a stimulus to minimise risks. It should be clearly established that regulations concerning state assistance cannot, as such, ensure or replace optimal management in crises. The state assistance may only facilitate it in some circumstances. Risk management in agriculture in Poland is a new field, a poorly-known and rarely used one. Generally speaking, the term is understood as predicting potential losses and gathering means for compensating those losses when they appear. M. Jerzak and his team’s research indicates that Polish farmers most often use a diversification of production in risk management and count on administrative support.
Cytowanie	Łozowski M., Obstawski Z. (2009) Wsparcie publiczne dla ubezpieczeń w rolnictwie.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 2(51): 197-211
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2009_n51_s197.pdf

Autor	Mariusz Hamulczuk, Włodzimierz Rembisz
Tytuł	Kwestie wyrównania dopłat bezpośrednich producentom rolnym w Unii Europejskiej
Title	Direct Farm Payments Scheme and equalization issues in the European Union
Słowa kluczowe	płatności bezpośrednie, dochody rolnicze, dysparytet dochodowy, efektywność czynnika pracy, równowaga konkurencyjna
Key words	direct payments, agricultural producers’ incomes, income disparities, labou productivity, equilibrium conditions
Abstrakt	W ostatnim okresie zgłaszany jest pogląd o konieczności wyrównania wysokości dopłat Bezpośrednich polskim producentom rolnym do wysokości tych dopłat w pozostałych krajach UE. W istocie idzie o wyrównanie wysokości dopłat do poziomu stosowanych w krajach 12 lub 15 UE. Celem opracowania było przedstawienie teoretycznych i empirycznych przesłanek leżących u podstaw ewentualnego wyrównywania, lub nie, płatności bezpośrednich. Przeprowadzona analiza wskazuje, że kwestia ta powinna był rozpatrywana na gruncie alokacji i podziału, co oznacza, że wysokość dopłat nie może był oderwana od efektywności czynnika pracy. Stawiana jest teza, iż pogląd o wyrównaniu wysokości dopłat jest niesłuszny.
Abstract	The article deals with the issues of direct farm payments scheme aimed at an equalization of their level between Polish producers and those in the EU-12 or EU-15 countries. Such politically based view has been recently propagated in Poland. An analytical, theoretical and empirical approach is applied to address the issues in order to reject that view. Labour productivity and incomes disparities in agriculture in that respect among the EU countries as well as disparities between farming and non farming activities are investigated.
Cytowanie	Hamulczuk M., Rembisz W. (2009) Kwestie wyrównania dopłat bezpośrednich producentom rolnym w Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 9(24), z. : 35-45
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T9(24)_n_s35.pdf

Autor	Janusz Majewski
Tytuł	Pszczelarstwo w województwie mazowieckim i jego znaczenie dla rolnictwa
Title	Beekeeping in Mazovia province and its importance for agriculture
Słowa kluczowe	pszczelarstwo, zapylanie, województwo mazowieckie
Key words	beekeeping, pollination, Mazovia province
Abstrakt	W artykule przedstawiono znaczenie pszczelarstwa dla rolnictwa na przykładzie województwa mazowieckiego, zwracając szczególną uwagę na zmiany dotyczące zapotrzebowania głównych uprawnych roślin entomofilnych na zapylanie. Dokonano obliczeń liczby pni pszczelich potrzebnych do zapylenia upraw w latach 2000-2007.
Abstract	The significance of beekeeping for agriculture was presented on example of Mazovia province. Changes in the needs of pollination of the main plants cultivated in 2000-2007 were analysed.
Cytowanie	Majewski J. (2009) Pszczelarstwo w województwie mazowieckim i jego znaczenie dla rolnictwa.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 9(24), z. : 110-118
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T9(24)_n_s110.pdf

Autor	Aldona Mrówczyńska-Kamińska
Tytuł	Przepływy materiałowe w rolnictwie w krajach Unii Europejskiej
Title	Input-output analysis of agriculture in the EU countries
Słowa kluczowe	rolnictwo, przepływy międzygałęziowe, zaopatrzenie materiałowe, produkcja globalna, wartość dodana brutto
Key words	agriculture, the input-output analysis, material supply, global production, gross value added
Abstrakt	Celem opracowania jest przedstawienie zaopatrzenia materiałowego (zużycia pośredniego), produkcji globalnej i wartości dodanej brutto w sektorze rolnym w krajach Unii Europejskiej. W krajach o wysokim poziomie rozwoju gospodarczego w zaopatrzeniu materiałowym rolnictwa duże znaczenie posiada sektor wytwarzający środki produkcji i usługi (sfera I) oraz przetwórstwo rolnospo żywcze (sfera III), natomiast obrót wewnętrzny jest na niskim poziomie. Rolnictwo jest głownie działem surowcowym. Z kolei w krajach biedniejszych, w tym w Polsce, w rolnictwie dominujące znaczenie odgrywa produkcja surowców wewnątrz tego sektora, czyli obrót wewnętrzny. Sektor rolny w tych krajach znajduje się we wczesnym stadium przeobrażeń w kierunku nowoczesności. W zaopatrzeniu materiałowym przede wszystkim musi wzrosnąć rola sfery pierwszej, w tym głownie sektora usługowego. Głównym warunkiem przeprowadzenia zmian w tym zakresie jest przede wszystkim wzrost gospodarczy i objęcie całego sektora rolno-żywnościowego instrumentami WPR UE.
Abstract	The aim of the paper was to display the agricultural material supply, global production and gross value added in agriculture in the EU countries. In higher developed countries the sectors providing means of production and providing services (sphere I) as well as food and fodder processing industry (sphere III) are of the highest importance, while the significance of internal flows in agriculture is rather smaller. Agriculture mainly plays the role of a material supplying sector. In the poorer EU countries, including Poland, the internal supply flow in agriculture is still of the highest importance. The agri-food sector is in an early step of development. Importance of the first sector,especially services, in the material supply of agribusiness ought to increase. The main condition for changing the situation in Poland is to generate an economic growth and to be able to benefit from the CAP instruments.
Cytowanie	Mrówczyńska-Kamińska A. (2009) Przepływy materiałowe w rolnictwie w krajach Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 9(24), z. : 128-139
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T9(24)_n_s128.pdf

Autor	Alina Walenia
Tytuł	Wybrane zagadnienia rozwoju rolnictwa na obszarach Polski Wschodniej
Title	Selected issues in agricultural development in the areas of Eastern Poland
Słowa kluczowe	Polska Wschodnia, rozwój regionany
Key words	Eastern Poland, regional development
Abstrakt	Wspólna Polityka Rolna Unii Europejskiej stwarza szanse dla terenów Polski Wschodniej przez popieranie zmiany orientacji rozwojowej z rolniczej na wielofunkcyjną. Takiemu rozwojowi powinien towarzyszyć wzrost krajowego PKB, pociągający za sobą wzrost konsumpcji. Zamożne społeczeństwo będzie bowiem zawsze poszukiwał zróżnicowanej i bezpiecznej żywności. Taka żywność jest produkowana w analizowanym regionie. Drugi kierunek rozwoju regionu wiązać się może z sytuacją, w której sprzedaż dóbr publicznych, takich jak naturalny krajobraz czy bioróżnorodność, zaczną przynosić przychody większe niż sprzedaż produktów rolnych. Taka sytuacja może wystąpić w niedługim czasie w Polsce Wschodniej.
Abstract	The EU Common Agricultural Policy creates great opportunities for the areas of Eastern Poland, mainly by means of promoting a change of its orientation towards the development of its multifunctionality. These processes must be accompanied by an increase of GDP stimulating an increase in consumption, because a wealthy society is always seeking safe, differentiated food and such food is produced by agriculture in the analyzed region. Such phenomenon may contribute to the development of small farms. Another trend of strategic development of agriculture in the region may rely on the prospects for situation in which the revenues from sales of public goods in form of a natural landscape and biodiversity values become comparable or exceed the revenues from sales of agricultural products. Such state of things in the region of Eastern Poland is possible in a short period of time.
Cytowanie	Walenia A. (2009) Wybrane zagadnienia rozwoju rolnictwa na obszarach Polski Wschodniej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 9(24), z. : 176-188
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T9(24)_n_s176.pdf

Autor	Aldona Zawojska
Tytuł	Zatrudnienie zagranicznej siły roboczej w rolnictwie i przetwórstwie spożywczym na przykładzie zatrudnienia polskich pracowników w wybranych krajach UE
Title	Foreign labour employment in agriculture and food processing illustrated by the example of Polish workers employment in the selected EU countries
Słowa kluczowe	mobilność pracy, sektor rolno-żywnościowy, Unia Europejska, Polska
Key words	labour mobility, agri-food sector, European Union, Poland
Abstrakt	Artykuł przedstawia migracje obywateli polskich w kontekście mobilności siły roboczej w ramach UE. Po rozszerzeniu Wspólnoty w 2004 r. Polska stała się głównym krajem wysyłającym migrantów do innych państw regionu. Najważniejszymi miejscami docelowymi dla polskiej siły roboczej są Wielka Brytania i Irlandia, które otworzyły dla niej swoje rynki pracy w 2004 r., oraz Niemcy, wciąż utrzymujące restrykcje. Skupiono się na zatrudnieniu Polaków w rolnictwie i przetwórstwie spożywczym wymienionych krajów, gdzie ich obecność jest ważna i zauważalna. Wyniki badań sugerują, że zarówno produkcja rolnicza, jak też przetwórstwo żywności w tych krajach są w dużym stopniu uzależnione od podaży pracy oferowanej przez obywateli nowych krajów członkowskich UE. Polscy robotnicy odgrywają dużą rolę i są pożądani przez pracodawców w niemieckim, brytyjskim i irlandzkim sektorze rolno-żywnościowym. Przyczyniają się do złagodzenia niedoborów podały rodzimej siły roboczej, wynikających z gorszego statusu zawodowego oraz znacznie niższego wynagrodzenia w porównaniu z innymi sektorami gospodarki narodowej. Ponadto, do kluczowych czynników determinujących popyt na pracę Polaków należą relatywnie wysoka etyka pracy, wydajność oraz solidność w porównaniu z krajowymi pracownikami.
Abstract	This paper looks at migration of Polish citizens in the context of intra-EU labour mobility. Since the 2004 EU enlargement Poland has become the main migrant-sending country in the region. Polish labour migration concentrates in the United Kingdom and Ireland which opened their labour markets right after Poland’s accession, as well as in Germany, which restricts access to its labour market for workers from Poland. The focus is on two branches f economy in which many Polish migrants work, i.e. agriculture and food processing. The study results suggest that in the three examined countries those industries are heavily reliant on migrant, especially seasonal, workers from the new EU member states. Polish migrant workers are of great importance to the German, Irish and British agriculture and food processing and they are in demand. They mitigate the effects of domestic labour shortages resulting from a low work status and wages significantly lower than in the other sectors of national economy. Important determinants of Polish workers recruiting in agriculture and food processing are also their relatively high work ethic, productivity and reliability when compared with those of domestic workers.
Cytowanie	Zawojska A. (2009) Zatrudnienie zagranicznej siły roboczej w rolnictwie i przetwórstwie spożywczym na przykładzie zatrudnienia polskich pracowników w wybranych krajach UE.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 9(24), z. : 202-215
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T9(24)_n_s202.pdf

Autor	Nina Drejerska, Paweł Pięta, Katarzyna Skierska-Pięta
Tytuł	Zasoby i wyniki produkcyjne gospodarstw indywidualnych oraz plany na przyszłość ich właścicieli
Title	Resources and production results of individual farms and future plans of their owners
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	Celem pracy jest prezentacja części wyników badań, uzyskanych w ramach projektu badawczego pt. Analiza i ocena sytuacji kobiet wiejskich na rynku pracy współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego, obejmujących zagadnienia związane z zasobami czynników produkcji i wykorzystaniem zewnętrznych zasobów pracy w badanych gospodarstwach indywidualnych oraz identyfikacja zamierzeń ich właścicieli odnośnie dalszego prowadzenia działalności rolniczej. Badane gospodarstwa wpisują się w ogólny obraz polskiego rolnictwa, szczególnie pod względem mało korzystnej jeszcze struktury obszarowej i stosunkowo niskiego poziomu towarowości. Natomiast w zamierzeniach na przyszłość podkreślano najczęściej podjęcie pracy poza własnym gospodarstwem indywidualnym, jako główne źródło utrzymania.
Abstract	The aim of the paper is to present part of results of researches gained within the researchproject entitled “Analysis and assessment of rural women situation on labour market” co-financed by the European Social Fund concerning issues connected with resources of production factors and use of external labour on researched individual farms as well as identification of their owners’ plans towards future agricultural production. Researched farms are good examples of the Polish agriculture, especially in the perspective of disadvantageous land structure and low level of yield of marketable agricultural output. What is more, taking up a job outside own farm as the main source of income in the future was stressed by the largest proportion of interviewers.
Cytowanie	Drejerska N., Pięta P., Skierska-Pięta K. (2009) Zasoby i wyniki produkcyjne gospodarstw indywidualnych oraz plany na przyszłość ich właścicieli.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 2(51): 339-350
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2009_n51_s339.pdf

Autor	Wawrzyniec Czubak
Tytuł	Ocena procedur pozyskiwania środków Unii Europejskiej na cele inwestycyjne w gospodarstwach rolnych
Title	Evaluation of procedures in applying for investment structural funds of the European Union in agriculture
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	Zasadniczym celem artykułu było wskazanie podstawowych problemów i barier, jakie rolnicy napotykali przy staraniu się o środki z funduszy UE na inwestycje w gospodarstwach rolnych. Przedmiotem badań była ocena trudności, kosztochłonności, czasochłonności wykonania oraz zasadności poszczególnych elementów formularza wniosku dla działań o charakterze inwestycyjnym w ramach programu SAPARD i SPO Rolny.Z przeprowadzonych badań wynika, że rolnicy nie mieli trudności z wypełnieniem tej części wniosku, do przygotowania której potrzebna była dokumentacja gospodarstwa rolnego. Trudne i czasochłonne było dla rolników sporządzenie kalkulacji związanych z inwestycją. Mimo to, rolnicy uznali te wyliczenia jako zasadne we wniosku wiedząc, że jest to podstawowy element oceny wniosku i późniejszego rozliczenia inwestycji
Abstract	The main aim of the article was to indicate the difficulties and barriers in applying for agricultural structural funds. In the conducted survey, farmers were asked to assess the difficulties, costs, time-consuming and how essential are the components of the application form. For farmers the easiest was to fill out the parts of the application form based on the data collected in the farm (farm income, value of sold production). The results showed that calculation of the investment was difficult and time-consuming. Nevertheless, farmers judge it necessary element in the application form, understanding the criteria of assessment and further account for investment.
Cytowanie	Czubak W. (2009) Ocena procedur pozyskiwania środków Unii Europejskiej na cele inwestycyjne w gospodarstwach rolnych.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 2(51): 319-329
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2009_n51_s319.pdf

Autor	Ryszard Kata
Tytuł	Rola instytucji finansowych we wsparciu przekształceń rolnictwa o rozdrobnionej strukturze gospodarstw
Title	The role of financial institutions in support of transformation of agriculture with a dispersed structure of agricultural farms
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	Wspłcześnie, konkurencyjne i nowoczesne rolnictwo cechują coraz silniejsze powiązania z otoczeniem instytucjonalnym, w których znaczące miejsce zajmują instytucje finansowe, a zwłaszcza banki. Dostęp do kapitału zewnętrznego jest warunkiem podniesienia konkurencyjności i sily ekonomicznej gospodarstw rolnych. Dotyczy to w szczególności rolnictwa rozdrobnionego, które nie jest w stanie samo finansować swoich przekształceń. W tym kontekście, w oparciu o badania ankietowe gospodarstw rolnych przeprowadzone w regionie Polski południowo-wschodniej, dokonano analizy znaczenia instytucji finansowych we wsparciu przekształceń gospodarstw rolnych. Rola instytucji finansowych jest rozpatrywana przez pryzmat ułatwiania rolnikom dostępu do kredytów bankowych, a przez to także funduszy unijnych przeznaczonych na finansowanie modernizacji gospodarstw rolnych
Abstract	Currently, modern agriculture is competitive and strength connected with the institutions, in which significant place have financial institutions, especially banks. The main condition of competitiveness increase and economic strength of agricultural farms is approach to external capital. It concern especially the small scale agriculture that can not finance which ones transformation. In this case was made an analysis on the base of questionnaire investigation according to meaning of financial institutions in supporting of transformation in agricultural farms. The investigation was made in south-east Poland. The role of financial institutions is considered to farmers support of bank credits access and also European Union funds for modernization of agricultural farms
Cytowanie	Kata R. (2009) Rola instytucji finansowych we wsparciu przekształceń rolnictwa o rozdrobnionej strukturze gospodarstw.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 2(51): 307-318
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2009_n51_s307.pdf

Autor	Aleksandra Wicka, Ewa Wojciechowska-Lipka
Tytuł	Wspólna Polityka Rolna a ubezpieczenia gospodarcze w rolnictwie polskim
Title	Common Agriculture Policy and insurance in Polish agriculture
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	Celem opracowania jest przedstawienie ewolucji ubezpieczeń w rolnictwie w Polsce oraz omówienie aktualnego systemu ubezpieczeń obowiązkowych ze szczególnym uwzględnieniem obowiązkowych ubezpieczeń upraw. W artykule przedstawiono podstawy prawne, najważniejsze uwarunkowania budżetowe oraz zakres korzystania z ubezpieczeń upraw. Zwrócono także uwagę, iż na popyt na ubezpieczenia produkcji roślinnej wpłynęły przede wszystkim zmiany w przepisach wspólnotowych i krajowych a w małym stopniu wzrost świadomości ubezpieczeniowej rolników. Wprowadzenie nowych uregulowań może także przesunąć wydatki budżetu z wypłat odszkodowań związanych z klęskami na wypłaty dotacji do polis ubezpieczeń.
Abstract	The aim of paper is present the evolution of insurance system in Polish agriculture and presentation the current state of obligatory insurances, especially obligatory crop insurance. In the paper law regulations, state budget circumstances, an demand for crop insurance were presented. Demand for crop insurance will depend on law regulation and rather will not depend on better farmers’ risk management developments and strategies. New regulation implementation will shift government subsidies from crop-loss disaster assistance to subsidizing the insurance premium.
Cytowanie	Wicka A., Wojciechowska-Lipka E. (2009) Wspólna Polityka Rolna a ubezpieczenia gospodarcze w rolnictwie polskim.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 2(51): 213-223
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2009_n51_s213.pdf

Autor	Mieczysław Łozowski, Zdzisław Obstawski
Tytuł	Podstawy budowy Wspólnego Systemu Ubezpieczeń Rolnych w Unii Europejskiej
Title	Foundations of creation the Common System of Agricultural Insurance in the European Union
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	W krajach europejskich wśród największych zagrożeń dla produkcji rolnej i infrastruktury produkcyjnej zaliczane są zewnętrzne warunki klimatyczno-środowiskowe, w tym: intensywność opadów atmosferycznych, niekorzystny rozkład temperatur, wilgotność, nasłonecznienie, i często z tym związany stopień nasilenia występowania chorób i szkodników roślin. Czynniki te powodują m.in. huragany, gradobicia, susze, pożary, powodzie i wymarznięcia, pożary i inne klęski żywiołowe. Jednocześnie wśród specjalistów trwa dyskusja dotycząca zdefiniowania nowych zagrożeń produkcji rolniczej. Należą do nich zagrażające nie tylko rolnictwu, z dużą dozą pewności wywołane przez człowieka zmiany klimatyczne oraz coraz częściej wymieniane jako duże ryzyko nierozpoznany wpływ manipulacji genetycznych na środowisko. Analiza dotychczas istniejących systemów ubezpieczeń rolnych wskazuje na duże różnice pomiędzy poszczególnymi krajami. Wskazane w artykule zagrożenia zdaniem autora wymagają stworzenia teoretycznych podstaw wspólnego programu ubezpieczeń sektora rolnego dla wszystkich krajów Unii Europejskiej. Chcąc odpowiednio zarządzać ryzykiem w rolnictwie należy uwzględniać dwie podstawowe strategie. Dotyczą one programów dywersyfikacji produkcji lub strategii dzielenia lub odstępowania ryzyka takich jak uczestnictwo w funduszach i ubezpieczeniach wzajemnych, ubezpieczeniach komercyjnych, kontraktach produkcyjnych, lub transakcjach terminowych. Wymienione instrumenty zwłaszcza ubezpieczenia stosowane w ramach spójnego programu ochrony rolnictwa przed skutkami katastrof naturalnych stanowią główny przedmiot zainteresowania niniejszego opracowania. Ubezpieczenie, zdaniem wielu specjalistów jest najlepszym narzędziem zarządzania ryzykiem. Rządy w wielu krajach wspierają powstawanie systemów ubezpieczanie upraw i zwierząt hodowlanych, traktując to jako formę subsydiów i wspierania rozwoju rolnictwa. Wtedy ubezpieczenie podstawowych upraw funkcjonują często jako ubezpieczenie obligatoryjne lub w powiązaniu z kredytami udzielanymi gospodarstwom rolnym, zarówno zwykłymi, jak i częściowo refundowanymi przez poszczególne rządy. Ponadto w wielu krajach corocznie są dekretowane i zarządzane przez rządy tak zwane fundusze klęskowe.. Zauważyć należy, że taka ingerencja w rynek ubezpieczeniowy może niekorzystnie wpływać na rozwój rynku produktów ubezpieczeniowych w rolnictwie. Uznając ważność omawianych problemów Unia Europejska w ramach wspólnej polityki rolnej tworzy podstawy przepisów ogólnych (zgodnych z umowami WTO), regulujących wparcie 1 W geograficznym oglądzie tych ryzyk poprzez tworzenie map ryzyka pomagają nowoczesne systemy w tym: dane plonów z bazy danych Eurostat REGIO, FADN (Sieci Danych Rachunkowości Rolniczej), modeli agrometeorologicznych oraz zdjęć satelitarnych. publiczne w tym obszarze mające ułatwić zarządzanie ryzykiem związanym z produkcję rolną. Jednym z tematów rozważań gremiów odpowiedzialnych z wspólna politykę rolną jest stworzenie założeń do odpowiednich strategii zarządzania ryzykiem i kryzysami w sektorze rolniczym. W marcu 2000 Unia Europejska przedstawiła zbiór przepisów o pomocy państwa, regulujący możliwości finansowania pomocy dla rolnictwa z państwowych budżetów. I tak m.in. w rozdziale 11 znajdują się przepisy o warunkach przyznawania środków budżetowych na usuwanie strat w produkcji rolnej spowodowanych anomaliami klimatycznymi. Wszelkie ustalenia i propozycje rozwiązań z pewnością przejdą do etapu realizacji w odniesieniu do całej Wspólnoty. Zwiastunem może być opracowana w 2006 r przez, Parlament Europejski rezolucja w sprawie zarządzania ryzykiem w sytuacjach kryzysowych w rolnictwie (2005/2053(IN1)).
Abstract	External climatic and environmental conditions are considered the greatest threats for agricultural production and production infrastructure in European countries. They include intensity of atmospheric precipitation, unfavourable temperature distribution, humidity, sun exposure and, often connected with that, degree of occurrence of plant diseases and pests. Those factors cause, for example, hurricanes, hail, droughts, fires, floods, frosts and other natural disasters13. At the same time, there is a discussion among specialists concerning defining new threats to agricultural production. They include, posing threats not only to agriculture, to a large extent of certainty caused by man, climatic changes and, more and more often mentioned as a great risk, unrecognised influence of genetic manipulations on the environment. The analysis of existing agricultural insurance systems indicates big differences between individual countries. According to the author, the threats indicated in the article require creating theoretical foundations of the common insurance programme of the agricultural sector for all countries of the European Union. For proper management of risks in agriculture, two basic strategies should be taken into consideration. They concern programmes of production diversification or the strategy of sharing and transferring a risk such as participation in funds and mutual insurance, commercial insurance, production contracts, or futures market. The mentioned instruments, particularly insurances used within a consistent programme of protection of agriculture against effects of natural disasters, are the main subject of this study. Insurance, according to many specialists, is the best risk management tool. Governments in many countries support forming crop and livestock insurance systems, treating it as a form of subsidising and supporting the development of agriculture. Then the insurance of basic forms of crops often function as obligatory insurance or in connection with loans given to farms, both ordinary or partly refunded by individual governments. Moreover, so-called disaster funds are annually introduced and managed by governments in many countries. It should be noticed that such interference in insurance market may unfavourably influence the development of insurance products market in agriculture. Accepting the significance of the discussed problems, the European Union is creating, within the common agricultural policy, foundations of general provisions (in accordance with WTO agreements) regulating public support in this sector aiming at facilitation of risk management connected with agricultural production. One of the subject of considerations of circles responsible for the common agricultural policy is creating assumptions for appropriate strategies of risk and crisis management in the agricultural sector. In March 2000 the European Union presented a collection of regulations on the state support, regulating possibilities of financing assistance for agriculture from state budgets. In Chapter 11, for instance, there are provisions on conditions of granting budget means for removal losses in agricultural production caused by climatic anomalies. All decisions and proposals of solutions will certainly be carried out in relation to the whole Community. The herald may be the resolution prepared in 2006 by the European Parliament on risk management in crisis situations in agriculture (2005/2053(IN1)).
Cytowanie	Łozowski M., Obstawski Z. (2009) Podstawy budowy Wspólnego Systemu Ubezpieczeń Rolnych w Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 2(51): 185-196
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2009_n51_s185.pdf