Wyniki wyszukiwania

Autor	Ewa Mossakowska, Aldona Zawojska
Tytuł	Rozwój gospodarczy a kapitał ludzki na terenach wiejskich w Polsce
Title	Economic development and rural human capital in Poland
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The main aim of this paper was to assess the level of human capital in rural areas of Poland and to make its cross-regional comparison. There was proposed the human resource development index or human capital index having six essential elements (education, enterpreunarship, economic activity, employment, health, and migration). In 2007, the opolskie, slaskie and malopolskie provinces were characterised by the highest levels of the human capital in rural areas.The paper provides also the investigation of the link between rural human capital and economic development in Polish regions concluding that in the slaskie, mazowieckie and wielkopolskie provinces high level of rural human capital was accompanied by high level of regional economic development as measured by GDP per capita. The results of human capital study at the individual level (questionnaire study in the sample of 120 farm owners from Mazovia and Podlasie regions, 2009) show that the education is the main determinant of farmer’s human capital improvement.
Cytowanie	Mossakowska E., Zawojska A. (2009) Rozwój gospodarczy a kapitał ludzki na terenach wiejskich w Polsce.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 79: 5-21
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2009_n79_s5.pdf

Autor	Paweł Bryła
Tytuł	Uwarunkowania zróżnicowania dochodów rolniczych w Unii Europejskiej
Title	Determinants of agricultural income differentiation in the European Union
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	This paper aims at presenting factors contributing to agricultural income level differentiation in the EU. Statistical data provided by the European Commission and French agricultural chambers was used. The importance issue of cost structure for agricultural profitability was discussed. Certain UE member states have a high share of land lease, bank loan interest payments or farm worker remuneration in their cost structures. The significance of the definitional difference between agricultural income and the income of farmers was emphasized. Taking into account income from non-agricultural sources leads to a lower differentiation of farmer income. One of the principal determinants of income differentiation is varying farm structures across member states. Finally, the impact of the construction of the agricultural support system on income differentiation should not be neglected
Cytowanie	Bryła P. (2009) Uwarunkowania zróżnicowania dochodów rolniczych w Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 80: 5-17
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2009_n80_s5.pdf

Autor	Roman Rudnicki
Tytuł	Aktywność gospodarstw rolnych w zakresie pozyskiwania funduszy UE a poziom rozwoju rolnictwa – analiza przestrzenna według danych z biur powiatowych ARiMR
Title	Farmers’ activity in obtaining subsidies from the EU funds and the level of agricultural development – a spatial analysis in line with data provided by county branches of ARMA
Słowa kluczowe	gospodarstwa rolne, Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Sektorowy, Program Operacyjny „Restrukturyzacja i Modernizacja Sektora Żywnościowego oraz Rozwój Obszarów Wiejskich
Key words	farms, Rural Development Plan, Sectorial Operational Programme ‘Restructuring and Modernisation of the Food Sector and Rural Development’
Abstrakt	Artykuł dotyczy analizy przestrzennej ogólnego poziomu rolnictwa w Polsce oraz poziomu aktywności gospodarstw rolnych w zakresie pozyskiwania środków UE. Wyniki przedstawiono w formie średniej wartości znormalizowanej, a różnicę między nimi określono jako wskaźnik oddziaływania absorpcji funduszy UE na poziom rolnictwa. Przeprowadzona analiza wykazała, że pozytywne oddziaływanie środków UE na rolnictwo (poziom aktywności rolników był wyższy od poziomu rozwoju rolnictwa) szczególnie wyraźnie zaznacza się w województwach kujawskopomorskim, lubelskim, pomorskim i świętokrzyskim
Abstract	The article deals with a spatial analysis of the general condition of Polish agriculture and the level of farmers’ activity in obtaining subsidies from the EU funds. The results have been presented in the form of an average standardized value while the difference between them has been interpreted as an indicator of influence of the EU funds on the level of agricultural development. The analysis indicates that a positive influence of the EU funds on agriculture (farmers’ activity level exceeded the agricultural development level) was most conspicuous in the following voivodeships: Kuyavian-Pomeranian, Lublin, Pomeranian and Świętokrzyskie.
Cytowanie	Rudnicki R. (2009) Aktywność gospodarstw rolnych w zakresie pozyskiwania funduszy UE a poziom rozwoju rolnictwa – analiza przestrzenna według danych z biur powiatowych ARiMR.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 7(22), z. : 120-132
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T7(22)_n_s120.pdf

Autor	Arkadiusz Artyszak
Tytuł	Następstwa trzech lat obowiązywania reformy rynku cukru w UE
Title	Results of three years of applying the sugar market reform in the EU
Słowa kluczowe	reforma rynku cukru, burak cukrowy, Unia Europejska
Key words	sugar market reform, sugar beet, EU
Abstrakt	Praca przedstawia skutki trzech lat reformy rynku cukru. W sześciu krajach zaprzestano produkcji cukru, a w wielu, w tym Polsce, znacznie ją ograniczono. Jednocześnie wyodrębniła się grupa krajów o większej produkcji niż przed reformą. Mimo że zmalały ceny detaliczne cukru, to nie spowodowało to obniżenia cen wyrobów zawierających cukier. Aby utrzymać się na rynku, zarówno cukrownie jak i rolnicy, muszą maksymalnie ograniczać koszty produkcji.
Abstract	The work is presenting effects of three years of the sugar market reform. In six countries the sugar production has ceased, and in many, including Poland, it has been much limited. Simultaneously a group of countries emerged with greater production than before the reform. Even though retail prices of sugar went down it did not cause lowering prices of products containing sugar. In order to stay in the market, both sugar factories and farmers must reduce to minimum the production costs.
Cytowanie	Artyszak A. (2009) Następstwa trzech lat obowiązywania reformy rynku cukru w UE.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 8(23), z. : 5-9
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T8(23)_n_s5.pdf

Autor	Katarzyna Banaś
Tytuł	Wykorzystanie środków pomocowych Unii Europejskiej przez producentów drobiu w Małopolsce
Title	Intake of the European Union support funds by poultry producers in the Małopolska province
Słowa kluczowe	produkcja drobiarska, środki pomocowe z UE, Małopolska
Key words	poultry production, financial aid from the EU, Poland, Małopolska
Abstrakt	W pracy przedstawiono wykorzystanie środków pomocowych z UE przez producentów drobiu w Małopolsce na tle innych kierunków produkcji rolniczej. Skorzystano z danych Małopolskiego Oddziału Regionalnego ARiMR, dotyczących informacji o projektach i zrealizowanych inwestycjach w gospodarstwach małopolskich, finansowanych ze środków unijnych. W Małopolsce pozyskano środki do finansowania inwestycji w produkcji drobiarskiej (w liczbie 10 zrealizowanych umów) na kwotę 1 618,79 tys. zł, co stanowi niecałe 2% łącznej wartości zrealizowanych projektów inwestycyjnych w małopolskich gospodarstwach rolnych. W zakresie ułatwienia startu młodym rolnikom tylko 1 (50 tys. zł) na 531 realizowanych wniosków dotyczył produkcji drobiarskiej. Jego wartość stanowiła 0,2% ogólnej kwoty (26,55 mln zł) przyznanej młodym rolnikom w Małopolsce.
Abstract	This work presents the intake of financial support from the EU by poultry producers in Małopolska region against a background of other production directions in agriculture. Data about projects financed by the EU in farms in Małopolska were taken from the Agency of Agriculture Restructuring and Modernization. Farmers in Małopolska received support for investment in poultry production (in number of 10 projects) worth 1 618.79 thousand PLN, which accounts for less than 2% of the total value of realized investment projects in agricultural farms. In the area of facilitating the start for young farmers only 1 project (worth 50 thousand PLN) out of 531 realized projects was connected with poultry production. This accounts for 0.2% of the total amount (26 550 thousand PLN) awarded to young farmers in Małopolska.
Cytowanie	Banaś K. (2009) Wykorzystanie środków pomocowych Unii Europejskiej przez producentów drobiu w Małopolsce.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 8(23), z. : 10-16
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T8(23)_n_s10.pdf

Autor	Ryszard Kata
Tytuł	Kredyty bankowe w strukturze zewnętrznych źródeł finansowania rolnictwa w Polsce
Title	Bank credits in the structure of external sources of financing agriculture in Poland
Słowa kluczowe	kredyty bankowe, kredyt preferencyjny, gospodarstwa rolne.
Key words	bank credits, subsidized credit, agricultural farms.
Abstrakt	W opracowaniu dokonano analizy znaczenia kredytów bankowych w strukturze zewnętrznych źródeł finansowania rolnictwa, w warunkach członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Badania wykazały, że kredyt bankowy pozostaje wciąż ważnym źródłem finansowania gospodarstw rolnych. Zainteresowanie rolników kredytami jest coraz częściej powiązane z absorpcją funduszy UE wspierających inwestycje i rozwój gospodarstw rolnych.
Abstract	Importance of bank credits in the structure of external sources of financing agriculture, in conditions of Polish membership in the European Union is analysed. The findings show that bank credits are continually the most important source of financing in agricultural farms. Farmers’ interest in bank credits is more often related to the absorption of European Union funds supporting investments and development of farms.
Cytowanie	Kata R. (2009) Kredyty bankowe w strukturze zewnętrznych źródeł finansowania rolnictwa w Polsce.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 8(23), z. : 85-97
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T8(23)_n_s85.pdf

Autor	Arkadiusz Niedziółka
Tytuł	Uwarunkowania rozwoju agroekoturystyki w województwie małopolskim
Title	Determinants of agriecotourism development in Małopolska voivodeship
Słowa kluczowe	rolnictwo ekologiczne, żywność ekologiczna, agroturystyka, agroekoturystyka
Key words	organic agriculture, organic food, agritourism, agriecotourism
Abstrakt	W artykule zaprezentowano nową formę turystyki wiejskiej, tj. agroekoturystykę i determinanty jej rozwoju. Ten rodzaj usług turystycznych na wsi dotyczy organizacji pobytu dla wczasowiczów w gospodarstwach agroturystycznych. Jednak od typowej agroturystyki różni się tym, że rolnicy zajmują się produkcją ekologiczną. Żywność pochodząca z niej jest serwowana turystom wypoczywającym w obiektach agroekoturystycznych. W części teoretycznej artykułu ukazano istotę rolnictwa ekologicznego. Ukazano także liczbę producentów ekologicznych oraz przetwórni ekologicznych w kraju według województw. Następnie przedstawiono liczbę gospodarstw agroekoturystycznych w Polsce. Przedstawiono ponadto czynniki rozwoju agroekoturystyki w województwie małopolskim. W części empirycznej pracy ukazano natomiast wyniki badań przeprowadzonych w 20 gospodarstwach agroekoturystycznych w tym regionie.
Abstract	A new form of rural tourism, i.e. agriecotourism, and determinants of its development were presented. This kind of touristic services in rural areas includes organizing a stay for holiday-makers in agritourism farms. However, it differs from the typical agritourism because the host farmers practice the organic way of production. Tourists who stay in a agriecotouristic farm are served with food made from farm’s products. In the theoretical part of the article the essence of organic agriculture was shown. Numbers of organic producers and organic food processing plants in Poland were presented by provinces. Next, the number of agriecotouristic farms in Poland was presented. Moreover, factors of agriecotourism development in Małopolska voivodeship were presented. In empirical part of the work results of a research conducted in 20 agriecotouristic farms in this region were shown
Cytowanie	Niedziółka A. (2009) Uwarunkowania rozwoju agroekoturystyki w województwie małopolskim.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 8(23), z. : 142-151
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T8(23)_n_s142.pdf

Autor	Tomasz Rokicki
Tytuł	Wpływ rozszerzenia UE na sytuację ekonomiczną gospodarstw zajmujących się hodowlą owiec
Title	Influence of the Polish integration with the European Union on the economic situation of sheep breeding farms
Słowa kluczowe	rozszerzenie UE, produkcja owczarska, mięso jagnięce
Key words	integration with European Union, sheep production, lamb meat
Abstrakt	Integracja Polski z Unią Europejską miała duży wpływ na sytuację w rolnictwie, w tym na produkcję owczarską. Zmianom uległy wysokość i formy wsparcia. W okresie kilku lat po integracji ceny jagniąt były na podobnym poziomie, zaś wzrosły znacznie ceny środków do produkcji, takich jak nawozy mineralne i środki ochrony roślin. Opłacalność produkcji owczarskiej obniżyła się, co miało wpływ na pogorszenie się sytuacji ekonomicznej gospodarstw zajmujących się hodowlą owiec. Przyszłość produkcji owczarskiej należy wiązać z wyższym poziomem wsparcia unijnego lub krajowego, a także z promocją mięsa jagnięcego na rynku krajowym.
Abstract	Influence of the Polish integration with the European Union on the economic situation of sheep breeding farms is presented. The research data used in the article were taken from publications by GUS, IERiGŻ-PIB and directly from farms in the Podlasie region. The predominating product from sheep farming in XXI century is meat. Reducing production to meat has caused a drastic reduction of sheep population. Decreasing population of sheep and production of lamb meat have a negative influence on the economic situation sheep farms. The main factors that could improve it are the lamb meat price and payments of a subsidy for sheep breeding from the EU and domestic budget. The cost of fodder has a big influence on profitability. The costs of fertilizers and of the means of chemicals plant protection are included in the costs of own fodder production. A big influence could have a growth of consumption of lamb meat in Poland. For proper organization of internal market farmers must create producers’ groups.
Cytowanie	Rokicki T. (2009) Wpływ rozszerzenia UE na sytuację ekonomiczną gospodarstw zajmujących się hodowlą owiec.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 8(23), z. : 164-173
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T8(23)_n_s164.pdf

Autor	Mirosław Helta, Michał Świtłyk
Tytuł	Efektywność produkcji mleka w gospodarstwach należących do europejskiego stowarzyszenia producentów mleka w 2006 r.
Title	Efficiency of milk production in farms belong to european dairy farmers (EDF) in 2006
Słowa kluczowe	metoda DEA, efektywność produkcji mleka, EDF
Key words	method DEA, efficiency of milk production, EDF
Abstrakt	W artykule przedstawiono wyniki badań nad efektywnością produkcji mleka gospodarstw należących do EDF. W badaniach wykorzystano metodę DEA obliczającą relatywną efektywność analizowanych gospodarstw. Badaniami objęto 246 gospodarstw z 255 należących do EDF. W 2006 r. przeciętny wskaźnik efektywności technicznej VRS w modelu ukierunkowanym na input obliczony dla zbiorowości całkowitej EDF wyniósł 0,852 i efektywne były tylko gospodarstwa w Republice Czeskiej. Wynik ten oznacza, że badane gospodarstwa powinny zmniejszyć poziom analizowanych kosztów o 14,8%. W 2006 r. przeciętny wskaźnik efektywności skali obliczony dla wszystkich gospodarstw EDF wyniósł 0,968 i żaden z badanych krajów nie wykazał efektywnej skali produkcji mleka. W rankingu efektywności gospodarstw przeprowadzonym dla zbiorowości ogólnej badanych gospodarstw EDF pierwsze miejsce zajęły dwa gospodarstwa ze Szwajcarii, kolejne miejsca w rankingu zajęły gospodarstwa z Republiki Czeskiej, Polski, Niemiec i Luksemburga.
Abstract	The paper aims to determine the efficiency of milk production on the basis of data from farms associated with European Dairy Farmers (EDF). The data for analysis was collected from 246 farms in 2006. The efficiency of milk production was computed by applying Data Envelopment Analysis (DEA). The results of the study showed that the average of coefficient of efficiency (VRS) was in 2006 0,852 and average of coefficient of efficiency of scale was 0,968. The following farms were highly classified in the ranking of efficiency starting with: Switzerland (CH-47725, CH-47721), Czech Republic (CZ-4719) and Poland (PL-45732).
Cytowanie	Helta M., Świtłyk M. (2009) Efektywność produkcji mleka w gospodarstwach należących do europejskiego stowarzyszenia producentów mleka w 2006 r..Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 1: 60-67
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2009_n1_s60.pdf

Autor	Agata Wójcik
Tytuł	Wyniki ekonomiczne gospodarstw należących do europejskiego stowarzyszenia producentów mleka w 2006 r.
Title	Economic outputs of dairy farms belonging to the European dairy farmers in 2006
Słowa kluczowe	gospodarstwa mleczne, produkcja mleka, koszty, przychody
Key words	dairy farms, milk production, costs, returns
Abstrakt	W artykule przedstawiono progi rentowności w produkcji mleka w badanych gospodarstwach. Artykuł dostarcza informacji o kształtowaniu się kosztów bezpośrednich produkcji mleka, kosztów pracy i ziemi, kosztów budynków, a także kosztów alternatywnych oraz kosztów całkowitych. Najważniejszym źródłem przychodów w analizowanych gospodarstwach były przychody ze sprzedaży mleka. Dodatkowym, istotnym źródłem przychodów była sprzedaż bydła, a także dopłaty bezpośrednie, subsydia oraz pozostałe przychody. Do przeprowadzenia badań wykorzystano dane z gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka zebrane dla Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Mleka (European Dairy Farmers) w 2006 roku.
Abstract	Economic outputs of farms specializing in milk production in 2006 are analyzed in this paper. The analysis have been made by using European Dairy Farmers data. Research includes milk yield, direct costs of milk production, labour related costs, land costs, costs for machinery and buildings, quota costs, milk and animal returns and break-even-points.
Cytowanie	Wójcik A. (2009) Wyniki ekonomiczne gospodarstw należących do europejskiego stowarzyszenia producentów mleka w 2006 r..Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 1: 68-74
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2009_n1_s68.pdf

Autor	Jacek Prochorowicz
Tytuł	Dochodowość produkcji mleka w wybranych gospodarstwach europejskich utrzymujących do 50 krów w 2006 r.
Title	Dairy production profitability in selected European farms keeping less than 50 cows in 2006
Słowa kluczowe	gospodarstwa mleczne, koszty, przychody, dochodowość
Key words	dairy farms, costs, returns, profitability
Abstrakt	Przedstawiono wyniki ekonomiczne wybranych gospodarstw europejskich specjalizujących się w produkcji mleka. Do przeprowadzenia badania wykorzystano dane z gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka zebrane dla Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Mleka (European Dairy Farmers) w 2006 roku. Porównanie kosztów produkcji oraz jej dochodowości, sprowadzonych do wspólnych wartości przeliczeniowych (euro na 100 kg ECM) wskazuje na pewne ich podobieństwa w małych gospodarstwach specjalizujących się w produkcji mleka. Mała skala produkcji nie wpływa korzystnie na poziom kosztów, aczkolwiek pozwalała na wygenerowanie dodatniego dochodu rolniczego netto we wszystkich analizowanych gospodarstwach. Niższe koszty pracy oraz zbliżona wielkość przychodów ze sprzedaży sprawiły, że w 2006 roku oba analizowane gospodarstwa polskie nie odbiegały od swych konkurentów z rynków zachodnioeuropejskich.
Abstract	The article presents the economic performance of selected European farms specializing in dairy production. A comparison of production costs and profitability, brought to the common values of conversion (Euro per 100 kg ECM) show similarities in the small farms specializing in dairy production. A small scale of production does not affect positively the level of costs, but allows to generate a positive net farm income in all of the analyzed farms. Data used in that research came from a farms specializing in dairy production associated in the European Dairy Farmers in 2006.
Cytowanie	Prochorowicz J. (2009) Dochodowość produkcji mleka w wybranych gospodarstwach europejskich utrzymujących do 50 krów w 2006 r..Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 1: 75-81
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2009_n1_s75.pdf

Autor	Jan Fałkowski, Agata Malak-Rawlikowska, Dominika Milczarek-Andrzejewska
Tytuł	Nowoczesne i tradycyjne kanały zbytu - determinanty i skutki wyboru sposobu sprzedaży mleka przez producentów w Polsce
Title	Modern and traditional marketing channels - incentives and effects of producer channel choice on polish dairy market
Słowa kluczowe	sektor mleczarski, restrukturyzacja, kanały dystrybucji, Polska
Key words	dairy sector, restructuring, distribution channels, Poland
Abstrakt	Integracja europejska - wraz z wprowadzeniem narzędzi Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) – była głównym czynnikiem stymulującym proces restrukturyzacji sektora mleczarskiego w ostatniej dekadzie. Przemiany, jakie wystąpiły po 1995 roku na poziomie gospodarstw rolnych dotyczyły nie tylko wielkości produkcji, ale również znaczenia poszczególnych kanałów sprzedaży. Celem opracowania jest analiza czynników wpływających na wybór nowoczesnego kanału sprzedaży przez producentów oraz skutków, jakie niesie on ze sobą dla sytuacji finansowej gospodarstw. Przeprowadzone badania pozwalają stwierdzić, że zmiana kanału sprzedaży z dostaw do punktu skupu na odbiór bezpośredni przez mleczarnię wpływa korzystnie na sytuację finansową gospodarstw. Wybór nowoczesnego kanału dostaw wydaje się być uwarunkowany bardziej przez czynniki zewnętrzne niż wewnętrzne gospodarstwa. To nie kapitał ludzki ani posiadane zasoby czynników produkcji, a dostęp do kapitału zewnętrznego pozwala na konieczne dostosowania. Specyfika sektora mleczarskiego w Polsce daje lepsze szanse na rozwój mniejszych podmiotów produkcyjnych niż w krajach o bardziej skoncentrowanej produkcji, w których takie gospodarstwa nie miałyby szans na przetrwanie.
Abstract	The EU accession and integration process - including CAP implementation - has been the most important driving force behind dairy sector restructuring in Poland in the last decade. Simultaneously to changes taking place in production sphere new trends have been observable with respect to milk usage and marketing channel choices made by farmers. The main purpose of the article was analysis concerning determinants of market channel choices of dairy farmers and impacts of these choices on the farms’ financial situation. It was found that changing the marketing channel from deliveries to the collection point (traditional channel) for direct milk collection at the farm (modern channel) positively affects farms’ financial situation. Entering the modern marketing channel seems to be conditioned by the exogenous rather than endogenous factors. Neither human capital nor households’ initial physical assets are the decisive factors. It is rather access to funds that would allow for undertaking necessary adjustments. Given that farms’ financial capital endowments are limited, the marketing channel choice is crucially dependent on having access to external funds.
Cytowanie	Fałkowski J., Malak-Rawlikowska A., Milczarek-Andrzejewska D. (2009) Nowoczesne i tradycyjne kanały zbytu - determinanty i skutki wyboru sposobu sprzedaży mleka przez producentów w Polsce.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 1: 109-120
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2009_n1_s109.pdf

Autor	Andrzej Parzonko, Nataliya Sulyma
Tytuł	Stan i kierunki zmian na rynku mleka Ukrainy
Title	Directions for change of the Ukrainian dairy market
Słowa kluczowe	produkcja i przetwórstwo mleka, tendencje zmian na rynku mleka Ukrainy
Key words	milk production, milk procession, the tendencies of change on the Ukrainian milk market
Abstrakt	Celem artykułu jest przedstawienie zmian na rynku mleka Ukrainy w latach 2000-2008 oraz prezentacja tendencji jego rozwoju. Produkcja mleka ustabilizowała się po wyraźnym spadku w latach dziewięćdziesiątych. Odbywa się ona głównie w gospodarstwach chłopskich, dysponujących 1-2 krowami. Gospodarstwa farmerskie wycofują się z tej produkcji. Następuje proces koncentracji w przemyśle mleczarskim, głównie przez przejmowanie rodzimych przedsiębiorstw przez kapitał zagraniczny (głównie rosyjski). Zwiększa się eksport produktów mlecznych z Ukrainy, głównie sera. Szacuje się, że w 2009 roku Ukraina znajdzie się w grupie państw o największym eksporcie produktów mlecznych na świecie (w pierwszej piątce).
Abstract	The article focuses on the Ukrainian dairy market and is analyzing and outlining the tendencies for change that has been evident in the years 2000-2008. It shows that milk production tends to stabilizing after the noticeably decrease since 1990th . The Ukrainian dairy industry continues to rely on Ukrainian households for supplying the majority of raw milk. Currently 1-2 of dairy cows are kept in private households. Some agricultural farmers gave up their livestock breeding business and started with crop production. The process of milk processing sector concentration is taken place (mainly as a result of foreign ownership alliances building). The export of dairy products from Ukraine (mainly the export of cheese) has been growing over the 2000-2008. It is expected that in 2009 Ukraine will take the 5-th place among the most important exporters of milk products in the world.
Cytowanie	Parzonko A., Sulyma N. (2009) Stan i kierunki zmian na rynku mleka Ukrainy.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 1: 130-140
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2009_n1_s130.pdf

Autor	Anna Kłoczko-Gajewska, Piotr Sulewski
Tytuł	Postawy rolników wobec ryzyka oraz sposoby jego ograniczania
Title	Farmers attitudes towards risk and ways of its limitation
Słowa kluczowe	ryzyko w rolnictwie, metody ograniczania, percepcja ryzyka
Key words	risk in agriculture, methods of risk reduction, risk perception
Abstrakt	Rolnicy w swojej pracy spotykają się z wieloma rodzajami ryzyka, takimi jak ryzyko biznesowe (ceny, warunki pogodowe, klęski żywiołowe, choroby zwierząt, itp.) lub finansowe. Większość ankietowanych rolników doświadczyła nieoczekiwanych strat w produkcji, najczęściej będących skutkiem suszy lub choroby zwierząt. Często również występowały znaczne wahania cen głównego produktu gospodarstwa. Mimo tego rolnicy stosują głównie pasywne formy ochrony przed ryzykiem, takie jak utrzymywanie rezerw finansowych lub unikanie kredytów. Jedynymi powszechnie używanymi metodami aktywnego zmniejszania ryzyka są różnicowanie działalności i ubezpieczenia majątkowe.
Abstract	Agricultural producers face several types of risk in their activities, such as business risks (prices, weather conditions, natural disasters, animal illnesses, etc.) or financial risks. Most of interviewed farmers have faced unexpected losses in production, mostly due to droughts and animal illnesses. They have also experienced significant fluctuations of prices for their main products. Nevertheless, farmers use mostly passive forms of risk protection, such as keeping financial reserves or avoiding taking credits. The only popular forms of active protection came out to be product diversification and wealth insurance.
Cytowanie	Kłoczko-Gajewska A., Sulewski P. (2009) Postawy rolników wobec ryzyka oraz sposoby jego ograniczania.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 1: 141-148
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2009_n1_s141.pdf

Autor	Tadeusz Sobczyński
Tytuł	Wpływ wielkości ekonomicznej gospodarstw rolniczych UE na ich możliwości rozwojowe
Title	Impact of the economic size of farms in the EU on their development possibilities
Słowa kluczowe	wielkość ekonomiczna, wskaźnik zdolności do samofinansowania reprodukcji, wskaźnik reprodukcji środków trwałych
Key words	economic size, ability to self-finance reproduction, fixed assets reproduction ratio
Abstrakt	Poziom wypracowanych dochodów oraz reprodukcji środków trwałych w gospodarstwach rolniczych krajów UE-25 w latach 2004-2006 był silnie zróżnicowany. Analiza gospodarstw rolnych z trzech największych klas wielkości ekonomicznej wykazała, że wskaźnik zdolności do samofinansowania reprodukcji, wskaźnik reprodukcji środków trwałych oraz wartość inwestycji brutto i netto były współzależne i rosły wraz ze wzrostem wielko??ci ekonomicznej gospodarstw. Gospodarstwa z klasy wielkości (5) 40 - <100 ESU w badanym okresie realizowały reprodukcję prostą środków trwałych. Tylko gospodarstwa z klasy (6) >=100 ESU wielkości zapewniały rozszerzoną reprodukcję środków trwałych. Gospodarstwa z klasy wielkości (4) 16 - <40 ESU zdolne były tylko do zawężonej reprodukcji środków trwałych. Zachowania inwestycyjne rolników z krajów UE-15 i nowo przyjętych krajów UE-10 wyraźnie się różniły. W pierwszej grupie mimo wypracowania nadwyżki nie była ona przeznaczana na samofinansowanie inwestycji i rozwoju. W drugiej grupie poziom wypracowanej nadwyżki na samofinansowanie warunkował inwestycje i rozwój.
Abstract	The level of earned incomes and renewal of fixed assets differed significantly among farms in the EU-25 group in years 2004-2006. The analysis of farms belonging to three biggest classes of economic size showed that abilities to self-finance reproduction, to reproduce fixed assets and to make gross as well as net investments were interdependant and were growing together with the growth of economic size of farms. The farms of size class (5) 40 - <100 ESU during the analysed period achieved simple reproduction of fixed assets. Only farms of size class (6) >=100 ESU enabled extended reproduction of fixed assets. The farms in size class (4) 16 - < 40 ESU accomplished only a narrowed reproduction of fixed assets. Decisions of farmers in the EU-15 group and in the new member states in the UE-10 group differed significantly. In the first group, although a surplus was achieved, it was not spent on self-financed investments and development. In the second group the level of earned surplus for self-financing determined investments and development.
Cytowanie	Sobczyński T. (2009) Wpływ wielkości ekonomicznej gospodarstw rolniczych UE na ich możliwości rozwojowe.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 9(24), z. : 159-168
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T9(24)_n_s159.pdf

Autor	Adam Marcysiak, Agata Marcysiak
Tytuł	Źródła finansowania działalności bieżącej i inwestycyjnej gospodarstw rolnych
Title	Sources of financing investments and operation in agricultural farms
Słowa kluczowe	żródła finansowania, działalność inwestycyjna, wielkość ekonomiczna
Key words	financial source, investment activity, economic size
Abstrakt	Celem niniejszego opracowania jest próba ukazania zakresu finansowania działalności bieżącej i inwestycyjnej gospodarstw. Gospodarstwa rolnicze będące przedmiotem badań zostały pogrupowane według wielkości ekonomicznej wyrażonej w ESU. Przeprowadzona analiza wykazała, że głównym źródłem finansowania był kapitał własny. Istotnym elementem wsparcia gospodarstw stały się środki WPR UE
Abstract	The purpose of this study is an attempt to show the distribution of financing investments and operation in agricultural farms between various sources of capital. The investigated sample of agricultural farms was divided into groups according to their economic size. The analysis showed that the main source was farmer’s own capital. It was essentially supported by the payments awarded within the framework of the EU Common Agricultural Policy.
Cytowanie	Marcysiak A., Marcysiak A. (2009) Źródła finansowania działalności bieżącej i inwestycyjnej gospodarstw rolnych.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 9(24), z. : 119-127
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T9(24)_n_s119.pdf

Autor	Halina Kałuża
Tytuł	Wybrane problemy rozwoju małych gospodarstw rolnych w opinii ich właścicieli
Title	Selected issues concerning the development of semi-subsistence farms in view of their owners
Słowa kluczowe	gospodarstwa samozaopatrzeniowe, drobnotowarowe gospodarstwa rolne, poziom edukacji, wielofunkcyjność gminy, gmina wiejska
Key words	self-supplying farms, semi-subsistence farm, level of education, multi-function commune, rural commune
Abstrakt	Praca przedstawia wyniki badań przeprowadzonych w 2009 roku w gospodarstwach o powierzchni do 10 ha położonych w 2 gminach. Pierwsza z gmin jest gminą typowo rolniczą (woj. lubelskie), a druga należy do gmin wielofunkcyjnych. Ankietowani gospodarze w obydwu gminach, właściciele gospodarstw mniejszych niż 5 ha, w wieku powyżej 50 lat, nie zamierzają podejmować decyzji inwestycyjnych lub powiększać obszaru swoich gospodarstw. Respondenci, którzy wyrażają ochotę powiększenia wielkości gospodarstwa, uważają, że optymalna wielkość gospodarstwa, która przynosi zadowalający dochód, wynosi 20-30 ha. Są to młodsi gospodarze, którzy posiadają gospodarstwa w gminie typowo rolniczej. W związku z wysokimi cenami ziemi i brakiem kapitału, rolnicy preferują dzierżawę ziemi jako formę powiększania wielkości swojego gospodarstwa.
Abstract	The work presents results of a study conducted in 2009 and involving farmers who owned farms of up to 10 hectare located in 2 communes (gminas). The first commune is typically rural (in the Lubelskie Voivodeship) and the other is a multi-function commune. The farmers interviewed in both gminas, more than 50 years old owners of farms smaller than 5 hectare, are not going to make investment decisions or increase the size of their farms. The respondents who do intend to increase the size of their holding think that the optimum size of a farm, which brings sufficient income, ranges from 20 to 30 ha. They are younger farmers who own farms in a typically agricultural commune. Due to high land prices and lack of capital farmers prefer renting rather than buying land in order to increase their farms size
Cytowanie	Kałuża H. (2009) Wybrane problemy rozwoju małych gospodarstw rolnych w opinii ich właścicieli.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 9(24), z. : 58-64
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T9(24)_n_s58.pdf

Autor	Mieczysław Łozowski, Zdzisław Obstawski
Tytuł	Wsparcie publiczne dla ubezpieczeń w rolnictwie
Title	Public support for insurance in agriculture
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	Pojęcie pomocy publicznej zyskało w ostatnim czasie olbrzymią popularność, zwłaszcza w kontekście różnego rodzaju wsparcia środkami pochodzącymi z Funduszy Strukturalnych UE dla przedsiębiorców, rolników i innych grup społecznych. Zainteresowanie pomocą publiczną nie przekłada się jednak na lepsze rozumienie treści kryjącej się pod tym pojęciem. Stąd też próba zdefiniowania i objaśnienia pojęcia pomocy publicznej oraz zasad rządzących jej udzielaniem w obszarze zarządzania ryzykiem w rolnictwie. Dobre rozwiązana w obszarze zarządzania ryzykiem i w sytuacjach kryzysowych to podstawowe narzędzie do zapewnienia zrównoważonego rozwoju i konkurencyjnego sektora rolnego we Wspólnocie. Rolnicy powinni być przygotowani na wypadek negatywnych skutków dokonanych wyborów, jak również na wypadek sytuacji kryzysowych spowodowanych klęskami żywiołowymi lub innymi nieprzewidywalnymi zdarzeniami. W kontekście reformy WPR, ważne jest wskazanie nowych instrumentów, które mogłyby pomóc rolnikom zwiększyć ich zdolność do zarządzania ryzykiem i w sytuacjach kryzysowych. Kształt Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) na najbliższe lata 2007-2013 został określony przez porozumienie zawarte przez Ministrów Rolnictwa krajów UE-15 w Luksemburgu 26 czerwca 2003 r. oraz ustalenia Rady UE z dnia 22 kwietnia 2004 r. Nowe przepisy zostały tak ukształtowane, żeby pozostawać w pełnej zgodzie z polityką rozwoju obszarów wiejskich prowadzoną przez Komisję. Są one również jednym z etapów procesu upraszczania, rozpoczętego komunikatem Komisji w sprawie uproszczenia i udoskonalenia prawodawstwa w zakresie wspólnej polityki rolnej. Rozporządzenie w sprawie wyłączeń umożliwi z kolei szybsze przyznawanie pomocy rolnikom, co ma szczególne znaczenie np. w przypadku strat spowodowanych niekorzystnymi warunkami meteorologicznymi lub chorobami zwierząt lub roślin. Zarówno komunikat Komisji, jak i sprawozdanie posła sprawozdawcy pokazują ogromne opóźnienie tego tematu w Unii Europejskiej. Rolnik-przedsiębiorca prowadzący gospodarstwo po reformie na wolnym rynku, przy ogromnej konkurencji ryzykuje calym majątkiem i dorobkiem, nie mając nawet namiastki w zakresie ubezpieczeń z tego, co ma inwestor czy handlowiec. Jeżeli jest to duże czy wielkotowarowe gospodarstwo rolne, to jest ono w stanie pokryć koszty ubezpieczeń i ryzyka, jednak miliony europejskich gospodarstw małych, drobnych czy nawet rodzinnych nie stać na to, aby zapłacić za jakiekolwiek ubezpieczenie, nawet własnego domu, a co dopiero produkcji. W przypadku kataklizmu musi liczyć na pomoc sąsiadów lub wsparcie państwa. W przypadku niektórych rodzajów ryzyka i sytuacji kryzysowych w sektorze rolnym, przyznanie pomocy państwa może być właściwym sposobem wsparcia. Należy jednak zawsze mieć na uwadze, że państwo członkowskie nie jest w istocie zobowiązane do przyznawania pomocy państwa. W związku z tym, w przypadku podobnych rodzajów ryzyka czy sytuacji kryzysowych, producenci z jednego państwa członkowskiego lub regionu mogą uzyskać wsparcie, natomiast producenci z innych państw członkowskich lub regionów nie mają takiej możliwości. Takie różnice we wsparciu mogą prowadzić do zakłóceń konkurencji. Dlatego też, podobnie jak w przypadku innych rodzajów pomocy państwa, przy zatwierdzaniu pomocy państwa z tytułu zarządzania ryzykiem lub w sytuacjach kryzysowych obowiązkowo należy uwzględnić konieczność uniknięcia niepożądanych zakłóceń konkurencji. Wymóg minimalnego wkładu producentów w straty lub koszty takich środków czy ich innych odpowiedników należy postrzegać w kategoriach zmniejszenia zagrożenia zakłóceniami konkurencji oraz zapewnienia bodźca do minimalizowania ryzyka. Należy wyraźnie ustalić, że obecne przepisy dotyczące pomocy państwa nie mogą jako takie zapewnić, czy zastąpić optymalnego zarządzania w sytuacjach kryzysowych. Pomoc państwa może je jedynie ułatwić w niektórych okolicznościach. Zarządzanie ryzykiem w rolnictwie w Polsce jest dziedziną nową, mało znaną i rzadko stosowaną. Pod tym pojęciem najogólniej rzecz ujmując określa się przewidywanie potencjalnych strat oraz gromadzenie środków, które mogłyby skompensować te straty w momencie ich wystąpienia. Badania M. Jerzaka i zespołu wskazują, iż polscy rolnicy w zarządzaniu ryzykiem najczśćciej wykorzystują różnicowanie produkcji (wielokierunkowość) oraz liczą na administracyjne wsparcie.
Abstract	A notion of public support has recently gained a great popularity, especially in the context of various kinds of support from the UE Structural Funds for entrepreneurs, farmers and other social groups. However, the interest in public support is not reflected in better understanding of the notion’s meaning. Thus, the attempt to define and explain the notion of public support and principles governing its granting in the area of risk management in agriculture. Good solutions in the area of risk and crisis management are basic tools to ensure sustainable development and a competitive agricultural sector in the Community. Farmers should be prepared in case of negative effects of their choices and also in case of crises caused by natural disasters or other unpredictable events. In the context of the CAP reform, it is important to show new instruments that could help farmers to increase their ability in risk and crisis management. The shape of the Common Agricultural Policy (CAP) for the coming years 2007-2013 was established by the agreement reached by the Agriculture Ministers of the EU-15 in Luxembourg on 26 June 2003 and agreements of the EU Council dated 22 April 2004. New regulations were shaped in full accordance with the policy of rural areas development followed by the Commission. They are also one of the elements of simplifying started with the communications of the Commission concerning simplifying and improving the legislation within the Common Agricultural Policy. On the other hand, the directive on exclusions will enable granting farmers quicker aid, which is particularly important, for instance, in case of losses caused by unfavourable weather conditions and animal or plant diseases. Both the Commission’s communication and the report of the MEP rapporteur show great delay of this subject in the European Union. A farmer-entrepreneur running his farm after the reform on the competitive free market risks all his property without having, in terms of insurance, even a poor substitute of what an investor or a trader has. If it is a large commercial farm, it is able to cover insurance and risk costs. But millions of European small, very small or even family farms cannot afford to pay for any insurance, not even of their own houses, let alone production. In case of a disaster, it has to count on neighbours’ help or the state support. In some kinds of risk and crises in agriculture, granting the state assistance may be the right way of support. It should always be borne in mind, however, that a Member State is not obliged to grant the state assistance. As a result of this, in case of similar kinds of risk or crises, producers from one Member State or region may obtain support, but producers from other Member States or regions may have no such possibility. Such differences in support may lead to the disturbance of competition. Therefore, similarly to other kinds of state assistance, the necessity of avoiding undesired disturbances of competition should be taken into consideration when accepting the state assistance in risk and crisis management. A requirement of a minimum contribution of producers in losses or cost of such measures, or their equivalents, should be seen in terms of decreasing the threat of disturbance of competition and providing a stimulus to minimise risks. It should be clearly established that regulations concerning state assistance cannot, as such, ensure or replace optimal management in crises. The state assistance may only facilitate it in some circumstances. Risk management in agriculture in Poland is a new field, a poorly-known and rarely used one. Generally speaking, the term is understood as predicting potential losses and gathering means for compensating those losses when they appear. M. Jerzak and his team’s research indicates that Polish farmers most often use a diversification of production in risk management and count on administrative support.
Cytowanie	Łozowski M., Obstawski Z. (2009) Wsparcie publiczne dla ubezpieczeń w rolnictwie.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 2(51): 197-211
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2009_n51_s197.pdf

Autor	Aleksandra Wicka, Ewa Wojciechowska-Lipka
Tytuł	Wspólna Polityka Rolna a ubezpieczenia gospodarcze w rolnictwie polskim
Title	Common Agriculture Policy and insurance in Polish agriculture
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	Celem opracowania jest przedstawienie ewolucji ubezpieczeń w rolnictwie w Polsce oraz omówienie aktualnego systemu ubezpieczeń obowiązkowych ze szczególnym uwzględnieniem obowiązkowych ubezpieczeń upraw. W artykule przedstawiono podstawy prawne, najważniejsze uwarunkowania budżetowe oraz zakres korzystania z ubezpieczeń upraw. Zwrócono także uwagę, iż na popyt na ubezpieczenia produkcji roślinnej wpłynęły przede wszystkim zmiany w przepisach wspólnotowych i krajowych a w małym stopniu wzrost świadomości ubezpieczeniowej rolników. Wprowadzenie nowych uregulowań może także przesunąć wydatki budżetu z wypłat odszkodowań związanych z klęskami na wypłaty dotacji do polis ubezpieczeń.
Abstract	The aim of paper is present the evolution of insurance system in Polish agriculture and presentation the current state of obligatory insurances, especially obligatory crop insurance. In the paper law regulations, state budget circumstances, an demand for crop insurance were presented. Demand for crop insurance will depend on law regulation and rather will not depend on better farmers’ risk management developments and strategies. New regulation implementation will shift government subsidies from crop-loss disaster assistance to subsidizing the insurance premium.
Cytowanie	Wicka A., Wojciechowska-Lipka E. (2009) Wspólna Polityka Rolna a ubezpieczenia gospodarcze w rolnictwie polskim.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 2(51): 213-223
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2009_n51_s213.pdf

Autor	Anna Borecka, Elżbieta Sowula-Skrzyńska, Anna Szumiec
Tytuł	Dopłaty wyrównawcze do obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) czynnikiem poprawy zyskowności niskodochodowych gospodarstw owczarskich
Title	Compensatory surcharges to less-favored areas (LFA) as a factor of profitability improvement of low-profitable sheep farms
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	Celem podjętych badań była ocena efektywności ekonomicznej oraz określenie roli dopłat wyrównawczych ONW w kształtowaniu dochodu gospodarstw owczarskich prowadzących produkcję w różnych warunkach przyrodniczych. W badanych obiektach obszary ONW w zależności od regionu stanowią od 51,22% do 78,37% ogółu użytków rolnych jakie posiadają gospodarstwa. Nie zależnie od regionu, w którym utrzymywano owce, sprzedaż żywca oraz innych produktów owczarskich w strukturze przychodów stanowiła zaledwie około 20 %.Zdecydowany wpływ na poprawę sytuacji ekonomicznej gospodarstw miały dopłaty wyrównawcze do obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania. Stanowiły one od 4,41 % w strukturze przychodów dla regionu południowego do 6,04 dla regionu północno – wschodniego. Analizując dochodowość gospodarstw, stwierdzono, iż dzięki dopłatom ONW dochody rolników wzrosły o około 29,56%.Reasumując należy podkreślić, iż uzyskiwane dopłaty oraz dotacje przez badane gospodarstwa w głównej mierze decydowały o dodatnim wyniku ekonomicznym prowadzonej działalności rolniczej.
Abstract	The aim of the study was to evaluate the economic efficiency and the determination of compensatory surcharges to LFA in formation of incomes of sheep farms producing in different natural conditions. Areas LFA comprise 51,22-78,37% of total farmlands of studied objects. The sale of livestock and sheep products, independently form the region, comprise only 20% in the structure of incomes. Significant effect on improvement of economic situation of sheep farms had compensatory surcharges to less-favored areas (LFA) of management. They comprise from 4,41% in incomes structure of south region to 6,04% for north-east region. During the analysis of farm profitability it was stated that owing to LFA the farmers incomes increased to about 29,56%. Summing up it is necessary to point that obtained by studied farms compensatory surcharges and grants decided mainly of positive economic result of agricultural activity
Cytowanie	Borecka A., Sowula-Skrzyńska E., Szumiec A. (2009) Dopłaty wyrównawcze do obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) czynnikiem poprawy zyskowności niskodochodowych gospodarstw owczarskich.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 2(51): 225-233
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2009_n51_s225.pdf