Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G 2011 98 (3)

Autor	Stanisław Kowalczyk, Roman Sobiecki,
Tytuł	Europejski model rolnictwa – uwarunkowania ewolucji
Title	European Model Of Agriculture – Determinants Of Evolution
Słowa kluczowe	model rolnictwa, globalizacja, rolnictwo, wspólna polityka rolna
Key words	agriculture model, globalization, agriculture, Common Agricultural Policy
Abstrakt	Autorzy podejmują niezwykle ważny i jednocześnie dyskusyjny problem przyszłości europejskiego modelu rolnictwa (EMR) w warunkach narastającej globalizacji. Rolnictwo Unii Europejskiej stanowi pod wieloma względami wyjątkowy subsystem, który powstał w następstwie realizacji wspólnej polityki rolnej. Praca zawiera analizę podstawowych cech tego modelu, istotnych z punktu widzenia jego konkurencyjności w warunkach globalizacji. Analizowane są także takie następstwa globalizacji, jak konieczność weryfikacji kategorii marginalnych warunków produkcji rolnej oraz wpływ globalizacji na bezpieczeństwo żywnościowe. W konkluzji końcowej autorzy stwierdzają, że wiele wskazuje na to, iż globalizacja bez określonych działań politycznych i ekonomicznych może doprowadzić do degeneracji EMR i w efekcie jego odrzucenia lub zaniku, a więc do marginalizacji rolnictwa krajów Unii Europejskiej.
Abstract	In the paper, the authors analyzed the important problem of the future of the European Model of Agriculture (EMA) in economy undergoing the globalization. The main features of EMA are examined in the context of expected results of globalization in the area of agriculture for example food security or verification of marginal conditions of agricultural production. Authors concluded that there are many signals that without the economic and political support the globalization can lead to the marginalization of European agriculture.
Cytowanie	Kowalczyk S., Sobiecki R. (2011) Europejski model rolnictwa – uwarunkowania ewolucji .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 3: 9-20
Pełny tekst	RNR_2011_n3_s9.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2011.98.3.24

Autor	Andrzej Czyżewski, Aleksander Grzelak,
Tytuł	Rolnictwo w Polsce na tle sytuacji ogólnoekonomicznej kraju w okresie kryzysu 2007-2009
Title	Threats Agriculture In Poland In Light Of The General Economic Situation In Period Of Crisis 2007-2009
Słowa kluczowe	rolnictwo, kryzys ekonomiczny, dochody
Key words	agriculture, economic crisis, income
Abstrakt	W artykule podjęto problem oceny sytuacji rolnictwa na tle tendencji ogólnoekonomicznych w okresie 2007-2009. Do stabilizatorów rozwoju rolnictwa w Polsce zaliczyć można: wsparcie tego sektora poprzez instrumenty polityki interwencyjnej, a zwłaszcza płatności bezpośrednie, jak również względnie mało elastyczny popyt na żywność. Nie bez znaczenia jest także stabilny poziom stopy akumulacji. Z tego względu sektor ten jest względnie odporny na występujące zjawiska kryzysowe na świecie. W Polsce dostosowania rynkowe w rolnictwie po 2004 r. sprowadzały się głównie do zacieśnienia kontaktów z rynkiem poprzez wzrost wartości produkcji, nakładów, modernizację gospodarstw. Po roku 2007 odnotowano pogorszenie sytuacji ekonomicznej rolnictwa w Polsce. Trudno ją uznać za kryzysową. W znacznej mierze wynikała ona z uwarunkowań rynkowych, głównie pogorszenia relacji cenowych.
Abstract	The problem of evaluation of agriculture in light of the general economic tendencies in period 2007-2009 was undertaken in the article. It has been stated that there are stabilizers in the development of agriculture in Poland: the support of this sector by instruments of interventionist policy, especially direct payments, as well as relatively low demand on food. Also a stable level of accumulation is important for this process. In Poland the market adaptation in agriculture after 2004 depended on tightening market contacts through growth of the value of production, expenditures, the modernization of farms. After 2007 a worsening economic situation has been noted in agriculture in Poland, although it is difficult to recognize this situation as critical. To a considerable extent this was the result of market conditioning, especially worsening price relationship. Simultaneously agriculture in Poland did not distinguish itself considerably in relation to the average situation of the UE in terms of experiencing the crisis phenomena. From another perspective because of the relatively more profitable macroeconomic situation in Poland in consequence of the increase of GDP after 2008, the situation in the studied sector was based on a general-economic tendency which was less profitable than average in countries of the UE.
Cytowanie	Czyżewski A., Grzelak A. (2011) Rolnictwo w Polsce na tle sytuacji ogólnoekonomicznej kraju w okresie kryzysu 2007-2009 .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 3: 21-31
Pełny tekst	RNR_2011_n3_s21.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2011.98.3.25

Autor	Sebastian Stępień,
Tytuł	Związki wahań cyklicznych w rolnictwie z koniunkturą gospodarczą
Title	Relations Between Agriculture And Cyclical Fluctuations In The Economy
Słowa kluczowe	rolnictwo, cykl koniunkturalny, gospodarka, związki
Key words	agriculture, business cycle, economy, trade
Abstrakt	W artykule podjęto problem wahań cyklicznych w sektorze rolnym. Głównym celem opracowania jest ocena związku koniunktury rolnej ze zmianami sytuacji ekonomicznej w gospodarce. Na podstawie danych statystycznych próbowano określić wpływ recesji/ożywienia na kształtowanie się wybranych wyników produkcyjno-ekonomicznych agrobiznesu. Wskazano też na cechy fluktuacji w rolnictwie, które są wynikiem specyficznych właściwości czynnika ziemi.
Abstract	The paper addresses the problem of cyclical fluctuations in the agricultural sector. The main purpose is to assess the relation between the situation in the agriculture and business cycle in the economy. On the basis of statistical data an attempt was made to determine the impact of the recession/recovery in the evolution of selected production and economic results of agribusiness. The nature of fluctuations in agriculture, which are the result of specific properties of the land factor was also highlighted.
Cytowanie	Stępień S. (2011) Związki wahań cyklicznych w rolnictwie z koniunkturą gospodarczą .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 3: 32-41
Pełny tekst	RNR_2011_n3_s32.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2011.98.3.26

Autor	Szczepan Figiel, Justyna Kufel,
Tytuł	Przydatność modeli zachowań i wpływu grup interesów w przewidywaniu kształtu polityki rolnej
Title	Usefulness Of The Models Of Interest Groups Behavior And Influence In Foreseeing The Shape Of Agricultural Policy
Słowa kluczowe	grupy interesu, modele wpływu, polityka rolna
Key words	interest groups, influence models, agricultural policy
Abstrakt	W artykule przedstawiono istotę teoretycznych modeli zachowań i wpływu grup interesu oraz syntetyczną ocenę ich przydatności w przewidywaniu i wyjaśnianiu kształtu polityki rolnej. W szczególności wskazano ograniczenia i możliwości związane z zastosowaniem tych modeli w objaśnianiu przebiegu procesu dochodzenia do określonych rozstrzygnięć w postaci konkretnych instrumentów realizacji tej polityki w danych uwarunkowaniach społeczno- ekonomicznych.
Abstract	This paper presents the essence of the models of interest groups’ behavior and influence as well as a concise evaluation of their usefulness in foreseeing the expected shape of agricultural policy. In particular, limitations and possibilities connected with the use of such models in explaining how the process of reaching specific solutions in the form of concrete instruments to implement that policy under given socio-economic conditions were indicated.
Cytowanie	Figiel S., Kufel J. (2011) Przydatność modeli zachowań i wpływu grup interesów w przewidywaniu kształtu polityki rolnej .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 3: 42-52
Pełny tekst	RNR_2011_n3_s42.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2011.98.3.27

Autor	Barbara Wieliczko,
Tytuł	Oddziaływanie polityki fiskalnej na sytuację polskiego rolnictwa w latach 2002-2009
Title	Impact Of Fiscal Policy On The Condition Of The Polish Agriculture In The Period 2002-2009
Słowa kluczowe	polskie rolnictwo, polityka fiskalna, Unia Europejska, Wspólna Polityka Rolna, światowy kryzys finansowy
Key words	Polish agriculture, fiscal policy, monetary policy, European Union, Common Agricultural Policy, world financial crisis
Abstrakt	Artykuł przedstawia charakter oddziaływania polityki fiskalnej na polskie rolnictwo w latach 2001-2010. Zaprezentowano klasyczne, tj. przedkryzysowe, ujęcie mechanizmów oddziaływania polityki fiskalnej na całą gospodarkę, ze szczególnym uwzględnieniem rolnictwa, oraz omówiono kluczowe oceny funkcjonowania i oddziaływania tego obszaru polityki państwa na gospodarkę w dobie światowego kryzysu finansowego i gospodarczego ostatnich lat. Ponadto, dokonano oceny oddziaływania polityki fiskalnej na sytuację polskiego rolnictwa w badanym okresie na podstawie zmian kluczowych wskaźników makroekonomicznych oraz wskaźników dotyczących kondycji rolnictwa oraz zależności między nimi. Badania wykazały, że w latach 2001-2010 w polskim rolnictwie nastąpiły gwałtowne zmiany. Polityka fiskalna w Polsce sprzyjała poprawie sytuacji sektora rolnego. Jednak najważniejszym czynnikiem zmian było przystąpienie Polski do Unii Europejskiej, co istotnie zwiększyło skalę wsparcia rolnictwa zarówno ze środków Wspólnoty, jak i ze środków krajowych wydatkowanych jako współfinansowanie instrumentów wspólnej polityki rolnej.
Abstract	This paper is aimed at presenting the character of the fiscal policy’s impact on Polish agriculture in the period 2001-2010. In its first part a classical approach is presented, that is the approach of the era before the financial crisis, towards the impact of mechanisms of fiscal policy on the whole economy, with a specific focus on agriculture. In the second part of the paper key assessment findings published so far on the impact of the policy applied during the crisis are described. The third, main part presents the assessment of the impact of the Polish fiscal policy on agriculture in the analyzed period. The findings are based on the analysis of the key macroeconomic and agricultural indices as well as the interlinks between them. In the period 2001-2010 Polish agriculture underwent enormous changes. Both fiscal policy in Poland was favourable to improvements in the condition of the agricultural sector. However, the key factor stimulating changes was the Polish accession into the European Union as this significantly increased the scale of support towards agriculture both from the EU and from the Polish national budgets targeted to this sector as the Common Agricultural Policy’s instruments.
Cytowanie	Wieliczko B. (2011) Oddziaływanie polityki fiskalnej na sytuację polskiego rolnictwa w latach 2002-2009 .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 3: 53-62
Pełny tekst	RNR_2011_n3_s53.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2011.98.3.28

Autor	Aldona Zawojska,
Tytuł	Pogoń za rentą i lobbing we wspólnej polityce rolnej unii europejskiej
Title	Rent-Seeking And Lobbying In The EU’s Common Agricultural Policy
Słowa kluczowe	pogoń za rentą, lobbing, rolnictwo, polityka, Unia Europejska
Key words	rent-seeking, lobbying, agriculture, policy, European Union
Abstrakt	W artykule przedstawiono problem pogoni za rentą oraz lobbingu we wspólnej polityce rolnej Unii Europejskiej. W celu zbadania procederu „jazdy na gapę” przy poszukiwaniu renty politycznej porównano udziały poszczególnych krajów UE-25 w płatnościach uzyskanych w ramach WPR oraz w kosztach lobbingu przy instytucjach europejskich (składkach na rzecz COPA). Wyniki pokazały, że rolnicy z części krajów UE ponoszą koszty lobbingu w rozmiarze niewspółmiernie niższym w porównaniu z uzyskiwanymi korzyściami, dlatego mogą być uznani za „gapowiczów”.
Abstract	An analysis of free-rider behaviour on the COPA costs related to lobbying on the CAP is made by the comparison of the country’s individual shares (per farmer) of funds received from the CAP and contributions (fees) paid to the COPA. Results suggest that some of the larger beneficiaries of the CAP subsidies (Italy, Germany and France) are free-riding on less subsidized countries.
Cytowanie	Zawojska A. (2011) Pogoń za rentą i lobbing we wspólnej polityce rolnej unii europejskiej .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 3: 63-72
Pełny tekst	RNR_2011_n3_s63.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2011.98.3.29

Autor	Ryszard Kata,
Tytuł	Wpływ polityki fiskalnej i monetarnej na zadłużenie gospodarstw rolnych w Polsce
Title	Impact Of Fiscal And Monetary Policy On Farms Indebtedness In Poland
Słowa kluczowe	kredyty rolne, polityka fiskalna, polityka monetarna, kredyty preferencyjne, banki
Key words	agricultural credits, fiscal policy, monetary policy, preferential credits, banks
Abstrakt	Celem opracowania jest określenie wpływu polityki monetarnej i fiskalnej, w tym polityki interwencjonizmu kredytowego w rolnictwie, na poziom zadłużenia kredytowego indywidualnych gospodarstw rolnych w Polsce w latach 1996-2009. Wyniki badań wskazują na istnienie powiązań pomiędzy polityką makroekonomiczną a zainteresowaniem rolników kredytami bankowymi. Najbardziej bezpośrednie i widoczne oddziaływanie na sferę kredytu rolnego należy przypisać polityce kredytowej w rolnictwie.
Abstract	The aim of this paper is to determine the impact of monetary and fiscal policy, including government intervention in the agricultural credit market, on the credit debt level of individual farms in Poland in 1996-2009. The results indicate the existence of links between macroeconomic policies and farmers’ interest in bank loans. The most immediate and visible impact on the sphere of agricultural credit should be attributed to credit policy in agriculture.
Cytowanie	Kata R. (2011) Wpływ polityki fiskalnej i monetarnej na zadłużenie gospodarstw rolnych w Polsce .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 3: 73-83
Pełny tekst	RNR_2011_n3_s73.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2011.98.3.30

Autor	Karol Kociszewski,
Tytuł	Środowiskowe aspekty planowanej reformy Wspólnej Polityki Rolnej
Title	Environmental Aspects Of Common Agricultural Policy Planned Reform
Słowa kluczowe	ochrona środowiska w rolnictwie, wspólna polityka rolna, zrównoważony rozwój rolnictwa
Key words	environment protection in agriculture, Common Agricultural Policy, agriculture sustainable development
Abstrakt	Celem artykułu jest identyfikacja potencjalnych kierunków zmian oddziaływania rolnictwa na środowisko w różnych wariantach reform wspólnej polityki rolnej (WPR). Na podstawie analizy wpływu potencjalnych zmian WPR na rozwój europejskiego rolnictwa w perspektywie do 2020 r., przedstawiono prawdopodobne konsekwencje planowanej reformy tej polityki w wymiarze środowiskowym. Uwzględniając dwie najważniejsze propozycje reformy, stwierdzono, że żadna z nich nie prowadzi do znaczącej liberalizacji polityki rolnej, co jest korzystne w świetle zrównoważonego rozwoju. Porównanie projektów przedstawionych przez Komisję Europejską i Parlament Europejski pozwala stwierdzić, że wdrożenie pierwszego z nich prowadziłoby do ekologizacji rolnictwa w szerszym zakresie. W propozycji Parlamentu nie przewiduje się daleko idących zmian, co oznacza, że w tym wariancie instrumenty ochrony środowiska byłyby skutecznie wdrażane, ale jedynie na części użytków rolnych. Równolegle duża część obszarów wykorzystywanych rolniczo podlegałaby dalszej intensyfikacji, więc zmiany WPR sprzyjałyby dwukierunkowemu rozwojowi rolnictwa i obszarów wiejskich.
Abstract	The paper’s goal is the identification of potential directions of changes in agriculture’s influence on the environment. The probable environmental consequences of the planned reform were presented according to different Common Agriculture Policy (CAP) reform scenarios. The scenarios were the base of the analysis referring to the influence of potential CAP changes on European agriculture development in the perspective of 2020. Taking into account the two most important proposed projects of the reform, it was stated that none of them leads to meaningful agricultural policy liberalisation - which is favourable for sustainable development. Comparing the projects presented by European Commission and European Parliament it could be stated that implementation of the first proposal would stimulate agriculture ecologisation in the wider range. The project of European Parliament does not include solutions, which would deeply change key instruments, so in that variant the environment protection would be sufficient but carried out only in a part of the utilised agricultural area. Alongside this process agriculture intensification would take place in a big part of rural areas. Consequently the CAP changes would be favourable for dual agriculture and the development of rural areas.
Cytowanie	Kociszewski K. (2011) Środowiskowe aspekty planowanej reformy Wspólnej Polityki Rolnej .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 3: 84-99
Pełny tekst	RNR_2011_n3_s84.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2011.98.3.31

Autor	Andrzej Czyżewski, Piotr Kułyk,
Tytuł	Oddziaływanie zmian aktywności gospodarczej na redystrybucję dochodów w sektorze rolnym
Title	The Impact Of Changes In Economic Activity Based On The Redistribution Of Income In The Agricultural Sector
Słowa kluczowe	polityka rolna, wzrost gospodarczy, rynek pracy
Key words	agricultural policy, economic growth, labor market
Abstrakt	W artykule przedstawiono mechanizm oddziaływania zmian w aktywności gospodarczej na wielkość i strukturę retransferów do sektora rolnego. Zwrócono uwagę na dwa czynniki: przekształcenia w dochodzie narodowym oraz sytuację na rynku pracy, wyrażoną za pośrednictwem stopy bezrobocia. Okres badawczy obejmował lata 1990-2009 a analizie poddano 21 krajów i jedno ugrupowanie integracyjne. Zastosowano metodologię OECD dla oszacowania przepływu nadwyżki ekonomicznej pomiędzy rolnictwem a pozostałymi sektorami gospodarki. Kraje zostały sklasyfikowane w trzech grupach o różnym poziomie rozwoju gospodarczego. Uzyskane wyniki wskazują, iż w badanym obszarze powiązań pomiędzy czynnikami makroekonomicznymi a strukturą retransferów nie można wyrokować o ich uniwersalnym charakterze dla całej populacji. Specyfika poszczególnych rynków krajowych wymusza stosowanie odmiennej struktury i wielkości retransferów. Procesy globalizacji i liberalizacji nie doprowadziły do ujednolicenia reakcji w polityce rolnej w stosunku do wyróżnionych czynników.
Abstract	In the article the mechanism of the influence of changes in economic activity as a consequence of the size and the structure of retransfers to the agricultural sector, was presented. We paid attention to two factors: economic growth and situation of the labor market expressed in terms of the unemployment rate. The analytical period included years 1990-2009, and the analysis was based on 21 states and one integrative formation. OECD methodology was applied for the estimation of the flow of the economic surplus among agriculture sectors remaining and of the economy. States were classified into three groups with different levels of the economic development. The obtained results indicate, that in investigated area of connections between macroeconomic factors and the structure of retransfers one cannot indicate a universal tendency for the entire population. The specificity of individual internal markets extorts the application of the different structure and size of retransfers. Globalization processes and liberalization did not lead to a unified reaction in the agricultural policy in relation to favored macroeconomic a factors.
Cytowanie	Czyżewski A., Kułyk P. (2011) Oddziaływanie zmian aktywności gospodarczej na redystrybucję dochodów w sektorze rolnym .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 3: 100-107
Pełny tekst	RNR_2011_n3_s100.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2011.98.3.32

Autor	Jacek Maśniak,
Tytuł	Znaczenie polityki rolnej państwa w rozwoju rynku ziemi rolniczej w Polsce
Title	The importance of Agricultural Policy In The Development Of Farmland Market In Poland
Słowa kluczowe	gospodarka ziemią, rynek ziemi rolniczej, prywatyzacja, nacjonalizacja
Key words	land management, agricultural land market, privatization, nationalization
Abstrakt	Celem artykułu jest przedstawienie znaczenia polityki państwa w funkcjonowaniu rynku ziemi rolniczej w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem takich działań, jak nacjonalizacja i prywatyzacja ziemi. Działania te zostały przedstawione na tle rynku ziemi rolniczej w Polsce. W ramach polityki kształtowania ustroju rolnego państwo wpływa na rozdysponowanie ziemi pomiędzy sektor prywatny i publiczny. Wspierany jest przepływ ziemi do przedsiębiorstw mających status gospodarstwa rodzinnego, co ogranicza rozwój innych jednostek gospodarczych. Jest to sprzeczne z racjonalnością ekonomiczną, gdyż w efekcie takiego modelowania rolnictwa blokowany jest przepływ ziemi do tych przedsiębiorstw, które wykazują największą zdolność do zaspakajania potrzeb konsumentów.
Abstract	This article presents the importance of state policy in the agricultural land market in Poland, with particular emphasis on measures such as nationalization and privatization of land. These activities are presented against the background of the agricultural land market in Poland. The policy on the agricultural system of the state affects the disposal of land between the private and public sectors. The flow of land to the farms with the status of family farms is supported, which limits the development of other economic units. This is contrary to economic rationality, as a result of such modeling is blocking the flow of agricultural land to those farms which show the greatest ability to satisfy consumer needs.
Cytowanie	Maśniak J. (2011) Znaczenie polityki rolnej państwa w rozwoju rynku ziemi rolniczej w Polsce .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 3: 108-117
Pełny tekst	RNR_2011_n3_s108.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2011.98.3.33

Autor	Magdalena Kozera,
Tytuł	Regionalne zróżnicowanie wykorzystania środków pomocowych Unii Europejskiej
Title	Regional Diversity Of Usage Of EU Financial Support
Słowa kluczowe	polityka rozwoju obszarów wiejskich, WPR, regionalne zróżnicowanie wykorzystania środków pomocowych
Key words	rural development politic, CAP, regional diversity of use of support resources
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono znaczenie polityki rozwoju obszarów wiejskich dla przekształceń jakościowych polskiej wsi i rolnictwa. Wskazano efekty wdrażania programów unijnych w Polsce. Zarysowano także czynniki stanowiące bariery w absorpcji środków oraz te, które ją przyspieszają. Zaprezentowano przykłady aktywności lokalnej w zakresie pozyskiwania środków pomocowych
Abstract	In this article the importance of rural development policy for quality changes of the polish rural area was presented. The results of UE support implementation in Poland were shown. The barriers of absorption, and factors of this support increasing were also outlined. The examples of local activity in this area were quoted.
Cytowanie	Kozera M. (2011) Regionalne zróżnicowanie wykorzystania środków pomocowych Unii Europejskiej .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 3: 118-125
Pełny tekst	RNR_2011_n3_s118.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2011.98.3.34

Autor	Aleksandra Perek, Aldona Zawojska,
Tytuł	Fundusze unijne jako źródło finansowania inwestycji na obszarach wiejskich na przykładzie gmin powiatu tomaszowskiego w latach 2005-2009
Title	European Union Funds As A Source Of Investment Financing In Rural Areas: The Case Of Tomaszów District’s Communes In The Years 2005-2009
Słowa kluczowe	fundusze unijne, polityka regionalna, obszary wiejskie, samorządy
Key words	European Union funds, regional policy, rural areas, self-governments
Abstrakt	Fundusze unijne stały się jednym z najważniejszych źródeł finansowania działalności inwestycyjnej polskich gmin, zwłaszcza wiejskich. Zbadano aktywność samorządów gminnych powiatu tomaszowskiego w pozyskiwaniu środków unijnych w latach 2005-2009. Powiat ten tworzy jedna gmina miejska oraz dziesięć gmin wiejskich. W celu oceny absorpcji środków unijnych wartość pozyskanego wsparcia z funduszy europejskich każdej gminy została odniesiona do jej dochodów oraz liczby mieszkańców, a liczba zrealizowanych projektów przeliczona na 1000 mieszkańców. Źródło badań stanowiły bazy danych Ministerstwa Rozwoju Regionalnego i GUS oraz informacje ARiMR. Do opracowania danych empirycznych posłużyły metody: opisowa, porównawcza oraz proste metody statystyczne (wskaźniki struktury, miary rozproszenia). Gminy wiejskie powiatu tomaszowskiego zrealizowały łącznie 68 projektów o wartości przekraczającej 35 mln zł unijnego wsparcia, ale istnieje znaczne zróżnicowanie pomiędzy nimi w zakresie absorpcji środków Unii Europejskiej. Inowłódz oraz Rzeczyca wydają się liderami w tym zakresie, podczas gdy Tomaszów Mazowiecki-wieś oraz Będkowo powinny określić przyczyny nieosiągnięcia podobnego sukcesu
Abstract	Recently, European Union funds have occurred to be one of the major sources of funding for investment activities of Polish communities. Mainly, rural local governments have been enforced to use external support because of their insufficient budgetary income. In the article, the effectiveness of attracting EU funds by communes of the Tomaszów district over the years 2005-2009 was examined. The district under consideration consists of one urban commune and ten rural communes. To examine and assess the absorption of the EU funds by those communes, the overall amount of EU support was related to the level of local government budgetary income and the size of population. Additionally, the number of implemented investment projects per 1000 habitants was taken into consideration. Combining all those measures allowed for identifying the best and the worst performing local governments in terms of the EU funds absorption.
Cytowanie	Perek A., Zawojska A. (2011) Fundusze unijne jako źródło finansowania inwestycji na obszarach wiejskich na przykładzie gmin powiatu tomaszowskiego w latach 2005-2009 .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 3: 126-139
Pełny tekst	RNR_2011_n3_s126.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2011.98.3.35

Autor	Monika Utzig,
Tytuł	Zależność pomiędzy wydatkami konsumpcyjnymi gospodarstw domowych rolników a stopą procentową Narodowego Banku Polskiego
Title	The Relationship Between Consumption Expenditures Of Households Of Farmers And National Bank Of Poland’s Interest Rate
Słowa kluczowe	gospodarstwa domowe rolników, wydatki konsumpcyjne, polityka pieniężna, stopy procentowe
Key words	households of farmers, consumption expenditures, monetary policy, interest rates
Abstrakt	Artykuł przedstawia badanie zależności pomiędzy wydatkami konsumpcyjnymi gospodarstw domowych rolników i stopą procentową Narodowego Banku Polskiego. Założono ujemną korelację pomiędzy badanymi zmiennymi. Badania przeprowadzone na podstawie danych z okresu 2000-2009 pokazały, że występuje ujemna zależność pomiędzy konsumpcją gospodarstw domowych w Polsce i stopą procentową banku centralnego. Zależność ta jest minimalnie silniejsza w przypadku gospodarstw domowych ogółem niż w przypadku gospodarstw domowych rolników. Nie wystąpiła interpretowalna zależność pomiędzy przeciętną skłonnością do konsumpcji a stopą procentową.
Abstract	The article presents a research of dependence between consumption expenditures of households of farmers and interest rate of the National Bank of Poland. The negative correlation between examined variables was supposed. The research based on statistical data from the period 2000-2009 showed that there is a negative relationship between households of farmers consumption in Poland and the interest rate of central bank. The relationship is slightly stronger in case of households as a whole than in case of households of farmers. There wasn’t an interpretable dependence between average propensity to consumer and interest rate.
Cytowanie	Utzig M. (2011) Zależność pomiędzy wydatkami konsumpcyjnymi gospodarstw domowych rolników a stopą procentową Narodowego Banku Polskiego .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 3: 140-149
Pełny tekst	RNR_2011_n3_s140.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2011.98.3.36

Autor	Elwira Laskowska,
Tytuł	Inwestowanie na rynku gruntów rolnych w Polsce
Title	Investing In Agricultural Land Market In Poland
Słowa kluczowe	rynek nieruchomości, grunty rolne, popyt, podaż, opłacalność inwestycji
Key words	market of estate, rural lands, demand, supply, profitability of investment
Abstrakt	Celem badań jest określenie specyfiki rynku gruntów rolnych oraz charakterystyka głównych determinantów podejmowania decyzji inwestycyjnych na tym rynku. Wyniki badań wykazały, że na rynku gruntów rolnych, w porównaniu z innymi segmentami rynku nieruchomości, niższy jest poziom stopy zwrotu mierzonej ilorazem rocznych dochodów z czynszów z tytułu dzierżawy do ceny gruntu. Pomimo tego, w ostatnich latach utrzymywał się popyt na grunty rolne oraz tendencja wzrostowa ich cen, czego nie notowano na rynkach innego rodzaju nieruchomości. Dowodzi to istnienia innych czynników niż uzyskiwanie dochodów z nieruchomości z tytułu dzierżawy, wpływających na podejmowanie decyzji inwestycyjnych na tym rynku.
Abstract	The aim of this study was an attempt to determine the specificity of the agricultural land market and the characteristics of the major determinants of investment decisions in this market. The obtained results showed that the agricultural land market is characterized by lower level of return on investment compared to other segments of the real estate market. Nevertheless, in recent years high demand for agricultural land and the upward trend in their prices have been continued, which was not recorded in the other real estate markets. This proves the existence of other factors, apart from getting income from real property under a lease, which affect investment decisions in this market.
Cytowanie	Laskowska E. (2011) Inwestowanie na rynku gruntów rolnych w Polsce .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 3: 150-159
Pełny tekst	RNR_2011_n3_s150.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2011.98.3.37

Autor	Agnieszka Borowska,
Tytuł	Kształtowanie się światowego rynku miodu w latach 1961-2010
Title	The World Honey Market In The Period 1961-2010
Słowa kluczowe	miód, produkcja, konsumpcja, handel zagraniczny
Key words	honey, production, consumption, international trade
Abstrakt	W artykule przedstawiono podstawowe informacje na temat stanu i perspektyw rozwoju rynku miodu na świecie z uwzględnieniem sytuacji krajów UE, w tym Polski, w latach 1961-2010. Omówiono specyfikę oraz problematykę produkcji i konsumpcji, a także międzynarodowego handlu miodów w skali globalnej.
Abstract	The article attempts to present basic information about the state and perspective of the development of honey production, consumption and international trade in the world within the scope of the EU especially in Poland. It describes past and future potential dangers resulting from the changes in the honey market in the globe.
Cytowanie	Borowska A. (2011) Kształtowanie się światowego rynku miodu w latach 1961-2010 .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 3: 160-175
Pełny tekst	RNR_2011_n3_s160.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2011.98.3.38

Autor	Mariusz Hamulczuk, Cezary Klimkowski,
Tytuł	Powiązania między cenami ropy a cenami pszenicy w Polsce
Title	The Connection Between Crude Oil Prices And Polish Wheat Prices
Słowa kluczowe	ceny pszenicy, ceny ropy, analiza szeregów czasowych, biopaliwa
Key words	wheat prices, crude oil prices, time series analysis, biofuels
Abstrakt	Ceny surowców rolnych stanowią najważniejszy parametr podejmowania decyzji gospodarczych przez producentów rolnych, ponieważ bezpośrednio wpływają na dochody przez nich uzyskiwane. Stąd ważne jest poznawanie uwarunkowań ich zmienności. Wśród czynników, które wpływają na ceny zbóż coraz częściej wskazuje się na ceny ropy naftowej. Celem opracowania jest ocena powiązań między cenami ropy na rynkach światowych a cenami pszenicy w Polsce. Uzyskane wyniki potwierdziły opinie, że istnieje znaczny wpływ cen ropy na ceny pszenicy, przy tym charakter i siła tych związków ulega zmianom w czasie.
Abstract	Agricultural commodities’ prices play a crucial role in the process of farmers’ decision making. It is due to their direct impact on farmers’ income. It is important to explain the causes of changes of those prices. Among factors influencing wheat prices, crude oil prices are considered as one of the most important. The aim of this paper was an assessment of the connection between world crude oil prices and Polish wheat prices. The results of research confirm an existence of cause-effect of crude oil prices on wheat prices, although the nature and the strength of this relationship changes in time.
Cytowanie	Hamulczuk M., Klimkowski C. (2011) Powiązania między cenami ropy a cenami pszenicy w Polsce .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 3: 176-190
Pełny tekst	RNR_2011_n3_s176.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2011.98.3.39

Autor	Roman Kisiel, Wiesława Lizińska, Renata Marks-Bielska,
Tytuł	Atrakcyjność inwestycyjna gmin i znaczenie w jej kształtowaniu preferencji specjalnej strefy ekonomicznej
Title	Investment Attractiveness Of Municipalities And Importance In Its Shaping The Preferences Of The Special Economic Zone
Słowa kluczowe	atrakcyjność inwestycyjna, rozwój lokalny, specjalna strefa ekonomiczna
Key words	investments attractiveness, local development, special economic zone
Abstrakt	W opracowaniu dokonano oceny czynników determinujących poziom atrakcyjności inwestycyjnej gmin objętych Warmińsko-Mazurską Specjalną Strefą Ekonomiczną oraz identyfikacji skutków włączenia działek inwestycyjnych do tej strefy. Badania ankietowe przeprowadzono w I półroczu 2010 r. wśród 13 z 20 gmin objętych strefą. Czynnikiem determinującym atrakcyjność inwestycyjną w opinii badanych było położenie geograficzne. W badanych gminach najczęściej wykorzystywanym instrumentem w celu podniesienia atrakcyjności inwestycyjnej była poprawa infrastruktury technicznej. Obecność w strefie nie jest traktowana jako czynnik w podstawowym stopniu determinujący atrakcyjność inwestycyjną. Główną korzyścią z posiadania terenów w strefie było pozyskanie inwestorów, których działalność prowadzi do zmniejszenia stopy bezrobocia (76,90%), a także poprawa pozycji konkurencyjnej gminy. Większość ankietowanych deklarowała zamiar dalszego stosowania zwolnień i ulg podatkowych dla inwestorów nawet po 2020 r.
Abstract	The main purpose of the study was to evaluate the factors determining the level of investment attractiveness of the municipalities covered by the Warmia-Mazury Special Economic Zone and identification of the effects of the inclusion of investment land in the composition of the zone. Surveys were conducted in the first half of 2010 among 13 of 20 municipalities covered by the zone. A factor in determining investment attractiveness of the greatest extent in the opinion of respondents was geographical location. In most surveyed municipalities (76.90%) an instrument used to enhance investment attractiveness was improvement of technical infrastructure. The presence in the zone area is not regarded by them as a primary factor in determining the degree of investment attractiveness. The main benefit (76.90%) of owning land in the zone area was attracting investors, whose activity leads to a decrease in the unemployment rate and improves the competitive position of the municipality. Most of the interviewed representatives declared an intention of further use of exemptions and tax relief for investors, even after 2020.
Cytowanie	Kisiel R., Lizińska W., Marks-Bielska R. (2011) Atrakcyjność inwestycyjna gmin i znaczenie w jej kształtowaniu preferencji specjalnej strefy ekonomicznej .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 3: 191-204
Pełny tekst	RNR_2011_n3_s191.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2011.98.3.40

Autor	Ludmiła Będzikowska,
Tytuł	Preferencje edukacyjne młodzieży w aspekcie demografii i przedsiębiorczości jako czynników rozwoju lokalnego (na przykładzie gminy Staroźreby)
Title	Educational Preferences Of Young People On The Example Of The Municipality Staroźreby
Słowa kluczowe	ludność wiejska, edukacja, bariery, rozwój gospodarczy
Key words	rural population, education, barriers, economic development
Abstrakt	Przyczyną zróżnicowania obszarów wiejskich są różne bariery: demograficzne, osadnicze, stan infrastruktury technicznej. Najwięcej gmin problemowych występuje na wschodzie Polski, ale są również one obecne w jej centrum. Gmina Staroźreby jest gminą rolniczą, leżącą w pobliżu Płocka. Jej mieszkańcy są gorzej wykształceni niż średnia w kraju, postępuje proces wyludniania. Młodzież gimnazjalna wybiera najczęściej naukę w liceum (43%), jej większość zamierza studiować. W technikach i zasadniczych szkołach zawodowych chce się kształcić po 25% uczniów. Wybór szkoły podyktowany jest przede wszystkim chęcią szybkiego zdobycia zawodu.
Abstract	Differences between the areas are caused by different barriers: demographic, settlement, the state of technical infrastructure. Most municipialities with problems can be found in east and central Poland. The Municipality of Staroźreby is an agricultural municipality near Plock. Its residents’ educational level is under average in comparison with the rest of the population of Poland and the process of depopulation is progressing. Most of the gymnasium students (43%) want to continue their studies in high schools and in the future at universities. The rest of students choose technical and vocational schools – this choice is motivated by getting a profession as soon as possible
Cytowanie	Będzikowska L. (2011) Preferencje edukacyjne młodzieży w aspekcie demografii i przedsiębiorczości jako czynników rozwoju lokalnego (na przykładzie gminy Staroźreby) .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 3: 205-2012
Pełny tekst	RNR_2011_n3_s205.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2011.98.3.41

Autor	Tadeusz Sobczyński,
Tytuł	Wybrane efekty udziału funduszy obcych w finansowaniu gospodarstw rolniczych UE w latach 1989-2008
Title	Chosen Effects Of Using External Funds In Financing EU Farms In Years 1989-2008
Słowa kluczowe	wskaźnik zadłużenia, mnożnik kapitału własnego, ROA, ROE, inwestycje netto
Key words	debt ratio, total assets to equity, ROA, ROE, net investment
Abstrakt	W pracy wykorzystano informacje gromadzone w ramach europejskiego systemu rachunkowości rolnej FADN z lat 1989-2008. Na przykładzie krajów dawnej UE-12 oceniono oddziaływanie w tym okresie kapitałów obcych na rentowność majątku i kapitału własnego, ryzyko finansowe oraz poziom inwestycji netto.
Abstract	In years 1989-2008 in EU farms the dependency between the share of external funds and investments intensity was observed. Danish and Dutch farms had the highest external financial support and also achieved the highest level of net investment. Italian and Spanish farms using almost only equity had a negative level of net investment in this period. The highest average return of assets and equity in 1989-2008 was achieved by Belgian farms. They represented a group with an average level of total assets to equity. The farms from the group with strongest external financial support (Denmark, The Netherlands) and farms with low support (Italy, Spain) achieved low and average profitability during the analyzed period. The growth of economic size improved the return on assets and with ROA greater than the loan interest rate using external funds allowed to use the positive effect of financial leverage. Horticultural and granivores farms of class (6) ? 100 ESU achieved a positive effect of financial leverage due to high return on assets.
Cytowanie	Sobczyński T. (2011) Wybrane efekty udziału funduszy obcych w finansowaniu gospodarstw rolniczych UE w latach 1989-2008 .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 3: 213-229
Pełny tekst	RNR_2011_n3_s213.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2011.98.3.42