Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014 101 (4)

Autor	Waldemar Bojar, Grzegorz Dzieża, Arkadiusz Januszewski, Marek Sikora, Justyna Śpiewak, Zofia Wyszkowska, Mariusz Żółtowski,
Tytuł	Wybrane metody ograniczania działania czynników ryzyka w rolnictwie w świetle współczesnych wyzwań
Title	Selected methods of reducing risk factors in agriculture in the light of contemporary challenges
Słowa kluczowe	ryzyko, rolnictwo, klimat, mapy numeryczne, mała retencja, współpraca
Key words	risk, agriculture, climate, digital maps, small retention, farmers’ cooperation
Abstrakt	Na podstawie przeglądu literatury przedmiotu oraz badań własnych scharakteryzowano wybrane metody ograniczania działania czynników ryzyka w rolnictwie. Obejmują one badanie skutków zmian klimatu, zastosowanie map numerycznych m.in. do skuteczniejszego stosowania ubezpieczeń rolniczych, modernizację infrastruktury – tzw. małą retencję, czy też wzrost skuteczności działań poprzez współpracę producentów rolnych. Upowszechnienie proponowanych rozwiązań wśród producentów rolnych w Polsce pomoże utrwalać i rozwijać przewagi konkurencyjne na turbulentnym i coraz bardziej konkurencyjnym globalnym rynku surowców rolniczych.
Abstract	In the paper, methods to limit acting of risk factors in agriculture in a view of contemporary challenges were characterized on the basis of a review of the literature and authors’ own studies. The studies on effects of climate changes, the use of digital maps for the effective application of agricultural insurance, modernization of so-called small retention infrastructure or growth in effectiveness of activities through the cooperation of agricultural producers were also. The dissemination of the proposed solutions among agricultural producers in Poland will help them to consolidate and develop competitive advantages at turbulent and increasingly included competitive global markets of raw food material.
Cytowanie	Bojar W., Dzieża G., Januszewski A., Sikora M., Śpiewak J., Wyszkowska Z., Żółtowski M. (2014) Wybrane metody ograniczania działania czynników ryzyka w rolnictwie w świetle współczesnych wyzwań.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 4: 7-18
Pełny tekst	RNR_2014_n4_s7.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2014.101.4.48

Autor	Justyna Franc-Dąbrowska, Sławomir Jarka,
Tytuł	Specyficzne uwarunkowania inwestycji w biogazownie rolnicze w Polsce
Title	Specific conditions for investment in agricultural biogas plants in Poland
Słowa kluczowe	inwestycje, biogazownie rolnicze
Key words	investments, agricultural biogas plants
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono specyficzne uwarunkowania inwestycji w biogazownie rolnicze w Polsce. Wskazano na potencjał produkcji biogazu, a także utrudnienia prawno-organizacyjne. Przeprowadzono badania na małej próbce przedsiębiorstw, co może stanowić wstępny obraz sytuacji i poglądów kierowników biogazowni rolniczych. Jednak zgodność opinii kierujących badanymi biogazowniami wydaje się podstawą do wnioskowania o zbliżonych opiniach zakresu ryzyka związanego z tym typem działalności w dalszych badaniach. Konieczna jest eksploracja obszaru efektywności i ryzyka biogazowni rolniczych, gdyż bez wątpienia jest to zakres działań, który będzie rozwijał się w związku z koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego i ochrony środowiska, tak w kraju, jak na świecie.
Abstract	The paper presents the specific conditions of investment in agricultural biogas plants in Poland. It indicates the potential of biogas production, as well as legal and organizational difficulties. Study was conducted on a small sample of companies, which can provide an initial picture of the situation and the views of managers of agricultural biogas plants. However, the consensus among the managers of the studied biogas plants seems to be the basis for the conclusion that similar reviews of the scope of the risks associated with this type of activity will be observed in further studies. It is necessary to explore the area of efficiency and risks of agricultural biogas plants, because without a doubt it is the range of activities that will be developed in conjunction with the need to ensure food security and environmental protection, both in the country and in the world.
Cytowanie	Franc-Dąbrowska J., Jarka S. (2014) Specyficzne uwarunkowania inwestycji w biogazownie rolnicze w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 4: 19-28
Pełny tekst	RNR_2014_n4_s19.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2014.101.4.49

Autor	Anna Gawrońska,
Tytuł	Regionalne zróżnicowanie kredytów klęskowych z tytułu suszy w Polsce w latach 2007-2012
Title	Regional differentation of natural disaster loans due to drought In Poland in 2007-2012
Słowa kluczowe	kredyty klęskowe, susza, regiony
Key words	natural disaster loans, drought, regions
Abstrakt	Zbadano regionalne zróżnicowanie kredytów klęskowych udzielonych na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej w Polsce w wyniku szkód wyrządzonych przez susze w okresie od 1 maja 2007 roku do 31 grudnia 2012 roku. Skutki szkód po suszach w województwach z północno-zachodniej Polski minimalizowano w największym stopniu wykorzystując kredyty klęskowe. Z kolei w takich województwach,jak: lubelskie, małopolskie, podkarpackie i świętokrzyskie w ogóle nie korzystano z kredytów klęskowych z tego tytułu. Poziom zróżnicowania kwoty kredytów klęskowych według powiatów województwa wielkopolskiego również był duży. Najwięcej środków trafiło do rolników wschodniej części województwa wielkopolskiego, zaś w przeliczeniu na 1 gospodarstwo rolne i 1 ha UR do powiatów: krotoszyńskiego, obornickiego, pleszewskiego, średzkiego i złotowskiego.
Abstract	The aim of the paper is to present the analysis of the regional differentiation of natural disaster loans due to drought for resumption of production on farms and the special agricultural production in Poland, including the payment of ARMA. The paper was prepared on the basis of unpublished ARMA’s data in the period from 1May 2007 to 31 December 2012.
Cytowanie	Gawrońska A. (2014) Regionalne zróżnicowanie kredytów klęskowych z tytułu suszy w Polsce w latach 2007-2012.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 4: 29-36
Pełny tekst	RNR_2014_n4_s29.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2014.101.4.50

Autor	Monika Gębska,
Tytuł	Wyzwania towarzyszące wdrażaniu dyrektyw regulujących dobrostan zwierząt w Polsce
Title	Challenges of the EU animal welfare legislation – implementation and enforcement in Poland
Słowa kluczowe	prawo, dobrostan zwierząt, wdrożenie
Key words	animal welfare law, implementation, regulation
Abstrakt	Przepisy dotyczące dobrostanu zwierząt gospodarskich zawarte w dyrektywach UE obowiązują wszystkie państwa członkowskie. Wdrożenie tych przepisów nie zawsze przebiega sprawnie i nie zawsze zgodnie z harmonogramem. Celem artykułu było przedstawienie barier utrudniających w Polsce wdrożenie tych przepisów. Dane zebrano w 2013 roku metodą wywiadu kierowanego. Wywiady przeprowadzono z osobami wybranymi celowo ze względu na ich zaangażowanie w kwestie dobrostanu zwierząt w ramach pracy (rolnicy, urzędowi lekarze weterynarii, przedstawiciele stowarzyszeń rolników i producentów mięsa) lub działających w organizacjach pozarządowych. Wyniki badania wskazują, że trudności we wdrażaniu regulacji w zakresie dobrostanu zwierząt wynikały głównie z problemów społecznych, finansowych, organizacyjnych, a tylko w niewielkim stopniu ich przyczyną był brak wiedzy na temat dobrostanu lub jej wadliwy transfer. Istotnym działaniem zaradczym może być budowanie świadomości społeczeństwa w zakresie dobrostanu zwierząt: decydentów, rolników, przetwórców i konsumentów.
Abstract	The animal welfare (AW) legislation is included in the EU directives and is obligatory for EU Member States. However, its implementation is not always smooth and on time. The aim of the paper was to present the obstacles and reasons of delays of AW law implementation in Poland. Face to face interviews with Polish stakeholders were conducted in 20131. The interviewees were selected due to their involvement in the AW issue as part of their regular job (farmers, official veterinarians, representatives of farmers’ associations and meat producers) or their voluntary interest (NGOs). The delays and obstacles have been caused mainly by financial, social, organizational problems and only to a small extend by lack of animal welfare knowledge or knowledge transfer. It is vital to build up AW awareness of all the parties concerned e.g. farmers, meat producers, officials and consumers.
Cytowanie	Gębska M. (2014) Wyzwania towarzyszące wdrażaniu dyrektyw regulujących dobrostan zwierząt w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 4: 37-45
Pełny tekst	RNR_2014_n4_s37.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2014.101.4.51

Autor	Emilia Grzegorzewska,
Tytuł	Konflikt rosyjsko-ukraiński a wybrane aspekty ryzyka działalności rolniczej w Polsce
Title	The Russia-Ukraine conflict and selected aspects of risk in agriculture in Poland
Słowa kluczowe	konflikt rosyjsko-ukraiński, rolnictwo, ryzyko międzynarodowe, handel zagraniczny
Key words	the Russia-Ukraine conflict, agriculture, international risk, foreign trade
Abstrakt	W opracowaniu podjęto tematykę wybranych aspektów ryzyka działalności rolniczej. Szczególną uwagę zwrócono na międzynarodowe ryzyko polityczne, zwłaszcza na zagrożenia wynikające z obecnego konfliktu rosyjsko-ukraińskiego. Zaprezentowano również dane statystyczne dotyczące handlu zagranicznego Polski produktami rolnymi z Rosją i Ukrainą.
Abstract	In the paper some of the aspects of risk in the agriculture were described. Special attention was paid to the international political risk, particularly the threats from the present Russia-Ukraine conflict. Statistical data regarding Polish foreign trade in agricultural products with Russia and Ukraine, was also presented.
Cytowanie	Grzegorzewska E. (2014) Konflikt rosyjsko-ukraiński a wybrane aspekty ryzyka działalności rolniczej w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 4: 46-53
Pełny tekst	RNR_2014_n4_s46.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2014.101.4.52

Autor	Mariusz Hamulczuk,
Tytuł	Ryzyko cenowe a zmienność cen i relacji cenowych w rolnictwie
Title	Price risk and volatility of prices and price ratios in agriculture
Słowa kluczowe	zmienność cen, ryzyko cenowe, rolnictwo
Key words	price volatility, price risk, agriculture
Abstrakt	Celem opracowania jest przedstawienie teoretycznych podstaw pomiaru zmienności i ryzyka cenowego w rolnictwie oraz empiryczny szacunek zmienności cen i relacji cenowych na wybranych rynkach. Punktem wyjścia do zdefiniowania ryzyka cenowego była możliwość realizacji funkcji celu podmiotu gospodarczego w krótkim okresie. Do oceny zmienności cen wykorzystano bezwarunkowe i warunkowe miary zmienności. Uzyskane wyniki wskazują, że ryzyko cenowe szacowane na podstawie szeregów czasowych cen rolnych może różnić się od ryzyka oszacowanego na podstawie relacji cenowych.
Abstract	The aim of this paper is to present the theoretical basis of measurement volatility and price risk in agriculture and an empirical estimate of volatility of prices and price relationships in selected agricultural markets. The starting point for the definition of the price risk was the ability to realize the goal function of the economic entity in the short term. To assess the price volatility an unconditional and conditional measures of volatility were used. The results indicate that price risk estimated on the basis of time series of agricultural prices may differ from the risk estimated on the basis of price relationships.
Cytowanie	Hamulczuk M. (2014) Ryzyko cenowe a zmienność cen i relacji cenowych w rolnictwie.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 4: 54-67
Pełny tekst	RNR_2014_n4_s54.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2014.101.4.53

Autor	Marietta Janowicz-Lomott, Krzysztof Łyskawa,
Tytuł	Instrumenty stabilizacji dochodu – wymogi wspólnej polityki rolnej a adaptacja w Polsce
Title	Income stabilization instruments – the CAP ’s requirements and adaptation in Poland
Słowa kluczowe	zarządzanie ryzykiem, narzędzie stabilizacji dochodu, ubezpieczenia, WPR ,fundusz wspólnego inwestowania
Key words	risk management, Income Stabilization Tool, insurance, CAP, mutual fund
Abstrakt	Realizowana w ramach Unii Europejskiej polityka wspierania gospodarstw rolnych miała zawsze na celu stabilizację ich funkcjonowania. W najnowszej perspektywie finansowania wspólnej polityki rolnej pojawiła się możliwość zastosowania instrumentów finansowych, które pozwolą na stabilizację dochodu. Obok ubezpieczenia, przewiduje się możliwość tworzenia przez rolników funduszy wspólnego inwestowania oraz funduszy stabilizacji dochodu. Jednak w Polsce zastosowanie tych instrumentów może być utrudnione ze względu na niewielką ilość środków na PROW oraz brak dostępnych danych w zakresie obliczania dochodu w gospodarstwach rolnych. W artykule wskazano na możliwe do zastosowania konstrukcje produktów, które będą pozwalały na ustabilizowanie dochodów zarówno w przypadku zajścia sytuacji katastroficznych, ze względów atmosferycznych, jak i z innych, niezależnych od rolnika przyczyn (np. wahania cen).
Abstract	The European agricultural policy (also USA or Canadian) is connected with stabilization of farms’ activity. Direct government help (subsidies for different kinds of production, price or production limits, taxes or duties, etc.) was replaced by risk management instruments. The possibility of subsidized insurance premiums was established for the first time in 2006. In 2009 European Commission adopted the regulation of creating and subsidizing mutual funds. In the new financing period (2014-2020) the new regulations provide the possibility of income stabilization tool (IST) creation. In Poland, the creation of IST may be difficult due to transferring of funds from the second pillar of CAP to the first pillar (for direct payments) and also because of the lack of data availability. In the article the authors indicate some solutions for IST in Poland, which allows farmers’ income stabilization in the event of occurrence of catastrophic events as well as other events independent of the farmers actions.
Cytowanie	Janowicz-Lomott M., Łyskawa K. (2014) Instrumenty stabilizacji dochodu – wymogi wspólnej polityki rolnej a adaptacja w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 4: 68-77
Pełny tekst	RNR_2014_n4_s68.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2014.101.4.54

Autor	Michał Jerzak,
Tytuł	Towarowe instrumenty pochodne w zarządzaniu ryzykiem cenowym w rolnictwie
Title	Commodity derivatives in the price risk management in agriculture
Słowa kluczowe	instrumenty pochodne, ryzyko cenowe, zarządzanie ryzykiem, rynek pszenicy
Key words	derivatives, price risk, risk management, wheat market
Abstrakt	Celem opracowania jest wskazanie tendencji rozwojowych światowego rynku instrumentów pochodnych na towary rolne oraz przedstawienie możliwości i zasadności ich wykorzystania do stabilizowania dochodów gospodarstw rolnych funkcjonujących na polskim rynku rolnym. Za pomocą rachunku symulacyjnego przedstawiono potencjalne efekty ekonomiczne uzyskiwane w transakcjach zabezpieczających ceny sprzedaży pszenicy na rynku terminowym Euronext w Paryżu. W konkluzji zwrócono uwagę na dynamiczny rozwój towarowego rynku terminowego na świecie. Stwierdzono, że zabezpieczanie cen pszenicy produkowanej i sprzedawanej w Polsce przy użyciu kontraktów terminowych notowanych na zagranicznych rynkach terminowych jest trudne i mało efektywne.
Abstract	Increased volatility of agricultural commodity prices that could be observed in recent years resulted in greater exposure of market participants to price risk . The article pointed out the development trends of the global and European derivatives market for agricultural commodities . While the absence of a national commodity derivatives market, using a simulation account, also an analysis of the economic merits of using derivatives for agricultural commodities, offered by foreign commodity exchanges. The article presents the possible use of market instruments to stabilize prices, including commodity derivatives to manage price risk on farms in Poland. With the use simulation account the paper presents the potential economic effects obtained in hedging transactions sales price of wheat on the futures market of Euronext Paris . In conclusion attention was paid to the dynamic development of the freight futures market in the world. It was also found that hedging prices of wheat produced and sold in Poland with the use of futures contracts traded on foreign futures markets are inefficient and difficult
Cytowanie	Jerzak M. (2014) Towarowe instrumenty pochodne w zarządzaniu ryzykiem cenowym w rolnictwie.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 4: 78-84
Pełny tekst	RNR_2014_n4_s78.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2014.101.4.55

Autor	Cezary Klimkowski, Włodzimierz Rembisz,
Tytuł	Kwestie stabilizacji dochodów w rolnictwie
Title	Problems of income stabilisation in agriculture
Słowa kluczowe	dochody, dochody rolnicze, ryzyko, ubezpieczenia, stabilizacja dochodów, wspólna polityka rolna
Key words	income, agricultural income, risk, insurance, income stabilisation, common agricultural policy
Abstrakt	W ostatnich latach wskutek zmian WPR , uwarunkowań rynkowych i klimatycznych wzrasta zmienność dochodów producentów rolnych w Unii Europejskiej. Znajduje to odbicie w zmianach WPR , jakie zostały wdrożone w ramach perspektywy finansowej 2014-2020, a które mają na celu wsparcie zarządzania ryzykiem w rolnictwie. W pracy dokonano oceny przydatności jednego z instrumentów finansowanego w ramach WPR – narzędzia stabilizacji dochodów. Wykorzystano w tym celu dane dotyczące dochodów uzyskiwanych przez 5364 gospodarstwa rolne prowadzące rachunkowość FADN . Wykazano, że ten typ ubezpieczeń funkcjonowałby nawet przy niewielkiej wartości składki (0,5% wartości zeszłorocznej produkcji) i stanowił znacząco lepszą ochronę dochodów rolników niż tradycyjne ubezpieczenia produkcji rolnej.
Abstract	In the recent years, volatility of farmers’ income in European Union dramatically increases due to CAP changes, market and climatic circumstances. To address this problem some new instruments which can help in risk management are included in new CAP for the period 2014 to 2020. Authors of the paper try to evaluate usefulness of one of these new instruments – income stabilisation tool. Data from FADN about agricultural income of 5364 Polish farmers was used. It was proved that income stabilisation tool can be financially stable even when the premium is relatively low (0.5% of last year’s production value) and provide much better cover than traditional agricultural production insurance does.
Cytowanie	Klimkowski C., Rembisz W. (2014) Kwestie stabilizacji dochodów w rolnictwie.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 4: 85-96
Pełny tekst	RNR_2014_n4_s85.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2014.101.4.56

Autor	Paweł Kobus,
Tytuł	Problem eliminacji trendów podczas oceny ryzyka produkcyjnego podstawowych roślin uprawnych
Title	The problem of trends elimination in the crop production risk assessment
Słowa kluczowe	plony roślin uprawnych, prognozowanie, trend, ryzyko
Key words	crops yields, prediction, risk
Abstrakt	Na podstawie danych dotyczących plonowania roślin uprawnych z wielu lat można potwierdzić występowanie systematycznych zmian w wysokości plonu na poziomie krajowym. W ocenie wielkości ryzyka produkcyjnego ogólną zmienność plonowania pomniejsza się o systematyczne zmiany wynikające z trendów w plonowaniu poszczególnych roślin uprawnych. W pracy podjęto próbę oceny zasadności takiego postępowania. W tym celu wyznaczono trendy plonowania podstawowych roślin uprawnych w Polsce i porównano jakość predykcji plonów opartych na wyznaczonych trendach oraz jakość predykcji plonów bazujących na średniej arytmetycznej. Jako miarę jakości predykcji przyjęto pierwiastek ze średniego kwadratu błędu predykcji. Badania wykazały, że stosowanie funkcji trendu do predykcji plonowania prowadzi przeciętnie do pogorszenia jakości predykcji o około 27%.
Abstract	Historical data of the crops yield confirms the existence of a systematic change of the average crops yield at the country level. During assessment of the production risk the overall variability of yield production is usually reduced by the variability attributed to a trend. The aim of the study was to assess the validity of such procedure. To do this, yield trends of basic crops in Poland were estimated. Afterward, the quality of the yield prediction based on the trends and the quality of the prediction based on the arithmetic mean were compared. As a measure of the prediction quality the square root of the mean squared prediction error was adopted. The study has shown that the use of the trend function leads, on average, to the lowering prediction quality by about 27%.
Cytowanie	Kobus P. (2014) Problem eliminacji trendów podczas oceny ryzyka produkcyjnego podstawowych roślin uprawnych.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 4: 97-104
Pełny tekst	RNR_2014_n4_s97.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2014.101.4.57

Autor	Izabela Lipińska,
Tytuł	Pojęcie szkody w produkcji rolniczej w aspekcie zarządzania ryzykiem
Title	The concept of loss in agricultural production in the scope of risk management
Słowa kluczowe	ryzyko, szkoda, zarządzanie ryzykiem, produkcja rolnicza, utracone korzyści, wspólna polityka rolna
Key words	risk, loss, risk management, agricultural production, lost benefits, Common Agricultural Policy
Abstrakt	Przedmiotem artykułu jest określenie legalnej definicji szkody powstającej w toku produkcji rolniczej wraz ze wskazaniem jej zakresu. Ma ona istotne znaczenie dla określenia właściwego instrumentarium stosowanego w ramach zarządzania ryzykiem. Od tego, czy da się ją poprawnie zdefiniować, zależy skuteczność rekompensaty utraconych dochodów producenta rolnego i trwałość jego działalności. W toku badań przede wszystkim zastosowano metodę deskryptywną oraz dogmatyczną analizę aktów prawnych.
Abstract	The aim of the paper was to identify the concept and the scope of the loss in agricultural production. The research covers mostly its legal nature and only subtly the economic one. There were both domestic and European Union laws under the investigation. The legal analysis based on dogmatic and descriptive methods proves that one most common loss reference is impossible to define.
Cytowanie	Lipińska I. (2014) Pojęcie szkody w produkcji rolniczej w aspekcie zarządzania ryzykiem.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 4: 105-115
Pełny tekst	RNR_2014_n4_s105.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2014.101.4.58

Autor	Piotr Sulewski,
Tytuł	Skłonność rolników do ryzyka a stosowane strategie jego ograniczania
Title	Farmers’ attitudes towards risk and strategies of risk reduction
Słowa kluczowe	ryzyko, rolnictwo, zarządzanie ryzykiem, ekonomika gospodarstw
Key words	risk, agriculture, risk management, agricultural economics
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono poglądy rolników na temat przydatności wybranych strategii ograniczania ryzyka w zależności od skłonności respondentów do jego podejmowania. Omówiono zasadność wykorzystania w gospodarstwach poszczególnych sposobów redukcji ryzyka. Z przeprowadzonych badań empirycznych wynika, że wyższa skłonność do podejmowania ryzyka sprzyja wdrażaniu aktywnych sposobów redukcji ryzyka. Zaobserwowano, że rolnicy z wyższą skłonnością do podejmowania ryzyka cechują się wyższym poziomem percepcji zagrożeń.
Abstract	In the paper farmers’ opinions about usefulness of specified methods of risk reduction (on the farm level) depending on farmers’ attitude towards risk have been presented. Relevance of application of specified methods has been discussed as well. The results of empirical research revealed that higher level of risk acceptance is positively correlated with implementation of “active” methods of risk reduction. In the case of farmers with higher level of risk acceptance, higher level of risk perception has been observed as well.
Cytowanie	Sulewski P. (2014) Skłonność rolników do ryzyka a stosowane strategie jego ograniczania.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 4: 116-126
Pełny tekst	RNR_2014_n4_s116.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2014.101.4.59

Autor	Anna Kłoczko-Gajewska, Piotr Sulewski,
Tytuł	Czynniki determinujące korzystanie z ubezpieczeń produkcji rolniczej w Polsce
Title	Determinants of Taking out Insurance Against Losses in Agricultural Production in Poland
Słowa kluczowe	ubezpieczenia rolnicze, ryzyko w rolnictwie, awersja do ryzyka
Key words	agricultural insurance, risk in agriculture, farmers’ risk aversion
Abstrakt	Ubezpieczenia produkcji rolniczej stanowią jedno z głównych narzędzi zarządzania ryzykiem w rolnictwie. Zakres ich stosowania w Polsce pozostaje ciągle niewielki, pomimo wsparcia systemu ubezpieczeniowego z budżetu państwa. W artykule podjęto próbę identyfikacji czynników mogących determinować fakt uczestnictwa rolników w systemie ubezpieczeń. Badania przeprowadzono w 2012 roku, a zebrany materiał dotyczył sytuacji z lat 2005-2011. Badaniami objęto zbiorowość ponad 400 gospodarstw prowadzących produkcję roślinną i mieszaną. Przeprowadzone analizy sugerują dużą złożoność uwarunkowań stosowania ubezpieczeń produkcyjnych. Bezdyskusyjnym czynnikiem zwiększającym prawdopodobieństwo korzystania przez rolników z ubezpieczeń okazało się poniesienie straty w przeszłości.
Abstract	Insuring agricultural production is one of the main tools of risk management in agriculture. In Poland it is still not popular, despite subsidies from the state budget. The paper tries to present determinants of farmer’s participation in the insurance system. The analysis covered over 400 crop and mixed farms. The research was carried out in 2012 and refers to events that occurred between 2005 and 2011. It was revealed that reasons for taking out insurance are rather complex. The probability of buying insurance rises sharply if the farmer had faced significant loss in the past.
Cytowanie	Kłoczko-Gajewska A., Sulewski P. (2014) Czynniki determinujące korzystanie z ubezpieczeń produkcji rolniczej w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 4: 127-135
Pełny tekst	RNR_2014_n4_s127.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2014.101.4.60

Autor	Magdalena Śmiglak-Krajewska,
Tytuł	Sposoby ograniczania ryzyka w gospodarstwach rolnych z terenu województwa kujawsko-pomorskiego
Title	Tools of risk management methods in farms from kuyavian -pomeranian voivodeship
Słowa kluczowe	ryzyko w gospodarstwie rolnym, zarządzanie ryzykiem, różnicowanie produkcji, integracja
Key words	risk in farms, risk management, diversification, integration
Abstrakt	W polskim rolnictwie problem ryzyka i zarządzanie nim jest dziedziną mało znaną i rzadko stosowaną. W związku z tym, że całkowite wyeliminowanie ryzyka jest niemożliwe, rolnicy coraz częściej stają przed koniecznością bardziej aktywnego, świadomego dobierania odpowiednich strategii i technik pozwalających niwelować niekorzystne skutki ryzyka. Głównym celem badań było zidentyfikowanie wykorzystania sposobów zarządzania ryzykiem produkcyjnym oraz rynkowym przez producentów rolnych z województwa kujawsko-pomorskiego. Badania przeprowadzono w 2012 roku wśród 160 gospodarstw z terenu województwa kujawsko-pomorskiego. Z przeprowadzonej analizy wynika, iż najpowszechniejszym sposobem przeciwdziałania ryzyku w gospodarstwach było różnicowanie prowadzonej produkcji oraz integracja pionowa. Jako główne zagrożenie prowadzonej działalności rolnicy wskazali ryzyko produkcyjne, wynikające ze zmiennych warunków klimatycznych i biologicznych.
Abstract	The aim of the study was to identify risk management methods available on the agricultural market and to show how agricultural producers use them. In 2012 160 farms from Kuyavian-Pomeranian Voivodeship were researched. The results of the researchshow that, the entities under study exhibited low activity in risk management. The diversification of production, vertical integration and optional insurances were the most common risk-counteracting methods applied in the farms. The farmers indicated the production risk resulting from changeable climatic and biological conditions to be the major threat to their activity.
Cytowanie	Śmiglak-Krajewska M. (2014) Sposoby ograniczania ryzyka w gospodarstwach rolnych z terenu województwa kujawsko-pomorskiego.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 4: 136-143
Pełny tekst	RNR_2014_n4_s136.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2014.101.4.61

Autor	Monika Utzig,
Tytuł	Konwergencja dochodowa ludności wiejskiej i miejskiej w Polsce
Title	Income convergence of population of urban and rural areas in Poland
Słowa kluczowe	konwergencja, dochody, ludność wiejska i miejska
Key words	convergence, income, population of urban and rural areas
Abstrakt	Konwergencja utożsamiana jest z hipotezą, że gospodarki o niższym dochodzie per capita mają tendencję do szybszego wzrostu niż bogatsze gospodarki. W artykule zbadano konwergencję dochodową ludności wiejskiej i miejskiej w Polsce. Na podstawie danych z Budżetów gospodarstw domowych dotyczących lat 2006-2013 stwierdzono, że dochody ludności na obszarach wiejskich rosły szybciej niż dochody ludności zamieszkałej w miastach, ale nierówności dochodowe nie zmniejszały się w znaczący sposób. Zachodzi konwergencja typu beta pomiędzy dochodami ludności na obszarach wiejskich i miejskich, ale nie ma istotnej konwergencji typu sigma.
Abstract	The convergence is the hypothesis that poorer economies’ per capita incomes tend to grow up faster than the richer ones. In the article income convergence of population of urban and rural areas in Poland was examined. On the basis of Household Budget Surveys data covering the span of 2006-2013 it has been stated, that incomes of rural areas population increase faster than incomes of urban areas population but income inequity does not decrease significantly. There is beta convergence between incomes of population of rural and urban areas but there is not significant sigma convergence.
Cytowanie	Utzig M. (2014) Konwergencja dochodowa ludności wiejskiej i miejskiej w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 4: 144-152
Pełny tekst	RNR_2014_n4_s144.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2014.101.4.62

Autor	Marcin Wysokiński,
Tytuł	Ryzyko dochodowe w produkcji mleka w kontekście wybranych propozycji zmian w opodatkowaniu i ubezpieczeniach społecznych w rolnictwie
Title	Income risk of milk production in the context of selected proposals of in tax and social insurance changes in agriculture
Słowa kluczowe	dochody, ryzyko dochodowe, produkcja mleka, podatki w rolnictwie
Key words	income, income risk, milk production, taxes in agriculture
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono wrażliwość dochodów gospodarstw mlecznych na zmiany w opodatkowaniu rolnictwa i w systemie ubezpieczeń społecznych. Do analiz użyto danych pochodzących z bazy polskiego FADN za lata 2004-2009. Analizy i symulacje przeprowadzono w zależności od stopnia koncentracji produkcji. Oszacowane skutki zmian w opodatkowaniu rolnictwa i systemie ubezpieczeń społecznych rolników wykazały m.in. znaczący wzrost obciążeń badanych gospodarstw.
Abstract	The paper presents the sensitivity of dairy farm income to changes in taxation rate in agriculture and changes in social security system. In presented surveys the data from the Polish FADN database for the years 2004-2009 has been used. Analyses and simulations were conducted according to the degree of production concentration. The estimated effects of changes in the taxation in agriculture and in the farmers social insurance system have shown a significant increase in the income charge of surveyed households
Cytowanie	Wysokiński M. (2014) Ryzyko dochodowe w produkcji mleka w kontekście wybranych propozycji zmian w opodatkowaniu i ubezpieczeniach społecznych w rolnictwie.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 4: 153-160
Pełny tekst	RNR_2014_n4_s153.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2014.101.4.63