Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G 2009 96 (1)

Autor	Roman Urban,
Tytuł	Dostosowania polskiego przemysłu spożywczego do warunków Unii Europejskiej
Title	Adjustment of polish food industry to the European union requirements
Słowa kluczowe	przemysł spożywczy, integracja z UE, rynek krajowy, eksport, produkcja, inwestycje, struktura firm, wyniki finansowe
Key words	food industry, European integration, domestic market, export, production, investments, structure of companies, financial results
Abstrakt	Procesy dostosowawcze przemysłu spożywczego do gospodarki rynkowej dobrze przygotowały ten sektor do funkcjonowania na wspólnym rynku europejskim. Po wejściu Polski do UE nastąpiło przyspieszenie rozwoju produkcji i sprzedaży wyrobów przemysłu spożywczego. Był to efekt wzrostu dochodów ludności i rozwoju krajowego rynku żywności oraz bardzo wysokiego tempa wzrostu eksportu produktów rolno-spożywczych. Duża była aktywność inwestycyjna producentów żywności, do czego przyczyniło się wsparcie funduszami UE. Nastąpiła radykalna poprawa wyników i stanu finansowego przedsiębiorstw tego sektora. Nie spełniły się obawy o masowej upadłości firm krajowych i zagrożeniu importem żywności z rozwiniętych krajów UE.
Abstract	Due to adjustment processes to the market economy Polish food industry was very well prepared to operate at the Single European Market. After the accession to the EU the production of food products as well as their sale have accelerated. It resulted from a rise in personal incomes, development of domestic food market and from high growth rate of agri-food exports. Polish food producers showed intensive investment activities, which reflected the support out of the EU funds. Finally there was a distinct improvement financial results and economic performance of the sector. The previous threats concerning mass bankruptcies of the domestic companies and a peaking up agri-food imports from the EU turned false.
Cytowanie	Urban R. (2009) Dostosowania polskiego przemysłu spożywczego do warunków Unii Europejskiej.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 1: 7-15
Pełny tekst	RNR_2009_n1_s7.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.1.1

Autor	Andrzej Parzonko,
Tytuł	Stan i kierunki zmian w produkcji mleka na świecie
Title	The state and the tendencies of changes in production of milk in the world
Słowa kluczowe	produkcja mleka, spożycie mleka, rynek mleka w Chinach i Indiach
Key words	milk production, milk consumption, dairy market in China and India
Abstrakt	Celem opracowania jest przedstawienie zmian w produkcji, spożyciu oraz wymianie międzynarodowej produktami mlecznymi na świecie w latach 1985-2007. Dodatkowo przedstawiono przewidywania różnych organizacji w zakresie zmian na rynku mleka w latach następnych. Z przedstawionych danych wynika, że produkcja mleka na świecie, w ciągu analizowanych 23 lat, wyraźnie zwiększyła się. Ciągle jednak jest mniejsza w stosunku do potencjalnych możliwości spożycia przetworów mlecznych i jest to czynnik dający nadzieję na rozwój gospodarstw mlecznych i mleczarni na świecie.
Abstract	The aim of this article is to present the situation of the dairy market in the world (milk production, milk consumption, international exchange milk products) in the years 1985-2007. Additionally there were introduced prognoses of different organizations in range of changes on market of milk in next period. Milk production in the world was developing very dynamically. In 1985-2007 milk production increased from 508 to 676 million tone, however milk consumption per capita did not increase. Presented results suggest that milk production is lower in relation to the potential consumption. Therefore, economically efficient dairy farms in the world have still large development opportunities.
Cytowanie	Parzonko A. (2009) Stan i kierunki zmian w produkcji mleka na świecie.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 1: 16-26
Pełny tekst	RNR_2009_n1_s16.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.1.2

Autor	Wojciech Ziętara,
Tytuł	Tendencje zmian w produkcji mleka w Polsce
Title	Tendencies in changes of milk production in Poland
Słowa kluczowe	produkcja towarowa, gospodarstwa mleczne, pogłowie krów, produkcja mleka, wydajność mleczna krów, zróżnicowanie regionalne, ceny skupu mleka
Key words	market production, dairy farms, stock of cows, production of milk, milk yield, regional disparity
Abstrakt	Przedstawiono zmiany w strukturze towarowej produkcji rolniczej, w tym produkcji zwierzęcej, w pogłowiu krów mlecznych, w poziomie produkcji mleka i w skupie. Stwierdzono znaczny spadek pogłowia krów w latach 1990-2007 (o 43%), spadek produkcji mleka o 23,6%, przy jednoczesnym wzroście wydajności mlecznej krów o 36%. Stwierdzono także znaczne zróżnicowanie terytorialne pogłowia krów i produkcji mleka. Ponad 55% produkcji mleka skoncentrowane jest w czterech województwach: podlaskim, mazowieckim, wielkopolskim i łódzkim.
Abstract	The paper presents changes at market production in agriculture, including animal production, changes in stock of cows, level of milk production and sales. Considerable decrease of stock of cows in 1990 - 2007, about 43,2% has been recorded, however decrease of milk production was 23,6% and simultaneous growth of milk yield about 36%. Considerable territorial disparity stock of cows and production of milk, has been observed in the same time. Over 55% production of milk is concentrate in four provinces: podlaskie, mazowieckie, wielkopolskie, lodzkie.
Cytowanie	Ziętara W. (2009) Tendencje zmian w produkcji mleka w Polsce.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 1: 27-35
Pełny tekst	RNR_2009_n1_s27.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.1.3

Autor	Henryk Runowski,
Tytuł	Ekonomiczne aspekty ekologicznej produkcji mleka
Title	Economic aspects of organic milk production
Słowa kluczowe	organic milk production, milk prices, incomes, profits and costs, organic farms, conventional farms
Key words	organic milk production, milk prices, incomes, profits and costs, organic farms, conventional farms
Abstrakt	W artykule przedstawiono ekonomiczne aspekty ekologicznej produkcji mleka. Omówiono tendencje rozwojowe rolnictwa ekologicznego oraz stan ekologicznej produkcji mleka, a także zróżnicowanie cen mleka ekologicznego w układzie międzynarodowym. Przedstawiono przychody, koszty i dochody gospodarstw ekologicznych w porównaniu z gospodarstwami konwencjonalnymi na przykładzie Bawarii, jednego z landów Niemiec, głównego producenta mleka ekologicznego w tym kraju. Przedstawione wyniki bada? wykazały, że ekologiczna produkcja mleka zapewnia dochody porównywalne, a nawet wyższe niż produkcja metodami konwencjonalnymi. Dotyczy to produkcji konwencjonalnej prowadzonej na średnim poziomie intensywności. Stwierdzono również, że ceny skupu mleka ekologicznego podlegają w dłuższym okresie podobnym wahaniom, jak ceny skupu mleka z gospodarstw konwencjonalnych, jednak skala różnic w ostatnim czasie rośnie na korzyść mleka ekologicznego i jest zróżnicowana między poszczególnymi krajami.
Abstract	The paper aims to analyze the economic aspects of an organic milk production. There were analyzed development tendencies of organic production in the geographic picture. Also the assessment of the state of the art of the organic milk production, comparative analyzes of prices between organic and conventional milk as well as profits and costs of their producers have been done. The analysis were conducted base on the data from Bavaria, one of the regions in Germany, with the highest organic milk production in the country. The results show, that organic milk production ensures profits for the organic farms on the same or even higher level then conventional ones run in the semi-intensive way. The paper argues also that the organic milk prices are influenced by the same fluctuations then conventional, however the differences of scale is growing on the favor of organic milk and depends on the country.
Cytowanie	Runowski H. (2009) Ekonomiczne aspekty ekologicznej produkcji mleka.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 1: 36-51
Pełny tekst	RNR_2009_n1_s36.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.1.4

Autor	Paweł Kasztelan,
Tytuł	System regulacji produkcji mleka w Polsce
Title	System of regulation of milk production in Poland
Słowa kluczowe	limitowanie produkcji, liberalizacja rynku mleka, koncentracja produkcji
Key words	milk quota system, liberalization of dairy market, production concentration
Abstrakt	W opracowaniu zaprezentowano zmiany w zakresie produkcji mleka na potrzeby przemysłu mleczarskiego w Polsce w okresie funkcjonowania systemu regulacji produkcji. W latach 2004-2008 zaobserwowano wystąpienie silnych procesów koncentracji produkcji na poziomie gospodarstw rolniczych. Liczba producentów została ograniczona o 44%, przy jednoczesnym wzroście produkcji z jednego gospodarstwa o 125%. Zmiany te nie przełożyły się natomiast na wzrost koncentracji produkcji w regionach i na poziomie kraju. Ponadto, w opracowaniu omówiono zagadnienia związane z liberalizacją rynku mleka, w ramach której jednym z głównych elementów planowanej reformy jest likwidacja systemu kwotowania produkcji.
Abstract	The article presents the main changes which occurred in the milk production deliveries for processing since introduction of production regulation system in Poland. Years 2004 up to 2008 are characterized by strong concentration of farm milk production. Number of dairy farms decreased by 44% whereas average farm production output increased by 125%. These changes however did not affected significantly an increase of concentration at the regional level. Moreover article describes issues concerning milk market liberalization, which mainly include milk quota system abandonment.
Cytowanie	Kasztelan P. (2009) System regulacji produkcji mleka w Polsce.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 1: 52-59
Pełny tekst	RNR_2009_n1_s52.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.1.5

Autor	Mirosław Helta, Michał Świtłyk,
Tytuł	Efektywność produkcji mleka w gospodarstwach należących do europejskiego stowarzyszenia producentów mleka w 2006 r.
Title	Efficiency of milk production in farms belong to european dairy farmers (EDF) in 2006
Słowa kluczowe	metoda DEA, efektywność produkcji mleka, EDF
Key words	method DEA, efficiency of milk production, EDF
Abstrakt	W artykule przedstawiono wyniki badań nad efektywnością produkcji mleka gospodarstw należących do EDF. W badaniach wykorzystano metodę DEA obliczającą relatywną efektywność analizowanych gospodarstw. Badaniami objęto 246 gospodarstw z 255 należących do EDF. W 2006 r. przeciętny wskaźnik efektywności technicznej VRS w modelu ukierunkowanym na input obliczony dla zbiorowości całkowitej EDF wyniósł 0,852 i efektywne były tylko gospodarstwa w Republice Czeskiej. Wynik ten oznacza, że badane gospodarstwa powinny zmniejszyć poziom analizowanych kosztów o 14,8%. W 2006 r. przeciętny wskaźnik efektywności skali obliczony dla wszystkich gospodarstw EDF wyniósł 0,968 i żaden z badanych krajów nie wykazał efektywnej skali produkcji mleka. W rankingu efektywności gospodarstw przeprowadzonym dla zbiorowości ogólnej badanych gospodarstw EDF pierwsze miejsce zajęły dwa gospodarstwa ze Szwajcarii, kolejne miejsca w rankingu zajęły gospodarstwa z Republiki Czeskiej, Polski, Niemiec i Luksemburga.
Abstract	The paper aims to determine the efficiency of milk production on the basis of data from farms associated with European Dairy Farmers (EDF). The data for analysis was collected from 246 farms in 2006. The efficiency of milk production was computed by applying Data Envelopment Analysis (DEA). The results of the study showed that the average of coefficient of efficiency (VRS) was in 2006 0,852 and average of coefficient of efficiency of scale was 0,968. The following farms were highly classified in the ranking of efficiency starting with: Switzerland (CH-47725, CH-47721), Czech Republic (CZ-4719) and Poland (PL-45732).
Cytowanie	Helta M., Świtłyk M. (2009) Efektywność produkcji mleka w gospodarstwach należących do europejskiego stowarzyszenia producentów mleka w 2006 r..Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 1: 60-67
Pełny tekst	RNR_2009_n1_s60.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.1.6

Autor	Agata Wójcik,
Tytuł	Wyniki ekonomiczne gospodarstw należących do europejskiego stowarzyszenia producentów mleka w 2006 r.
Title	Economic outputs of dairy farms belonging to the European dairy farmers in 2006
Słowa kluczowe	gospodarstwa mleczne, produkcja mleka, koszty, przychody
Key words	dairy farms, milk production, costs, returns
Abstrakt	W artykule przedstawiono progi rentowności w produkcji mleka w badanych gospodarstwach. Artykuł dostarcza informacji o kształtowaniu się kosztów bezpośrednich produkcji mleka, kosztów pracy i ziemi, kosztów budynków, a także kosztów alternatywnych oraz kosztów całkowitych. Najważniejszym źródłem przychodów w analizowanych gospodarstwach były przychody ze sprzedaży mleka. Dodatkowym, istotnym źródłem przychodów była sprzedaż bydła, a także dopłaty bezpośrednie, subsydia oraz pozostałe przychody. Do przeprowadzenia badań wykorzystano dane z gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka zebrane dla Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Mleka (European Dairy Farmers) w 2006 roku.
Abstract	Economic outputs of farms specializing in milk production in 2006 are analyzed in this paper. The analysis have been made by using European Dairy Farmers data. Research includes milk yield, direct costs of milk production, labour related costs, land costs, costs for machinery and buildings, quota costs, milk and animal returns and break-even-points.
Cytowanie	Wójcik A. (2009) Wyniki ekonomiczne gospodarstw należących do europejskiego stowarzyszenia producentów mleka w 2006 r..Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 1: 68-74
Pełny tekst	RNR_2009_n1_s68.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.1.7

Autor	Jacek Prochorowicz,
Tytuł	Dochodowość produkcji mleka w wybranych gospodarstwach europejskich utrzymujących do 50 krów w 2006 r.
Title	Dairy production profitability in selected European farms keeping less than 50 cows in 2006
Słowa kluczowe	gospodarstwa mleczne, koszty, przychody, dochodowość
Key words	dairy farms, costs, returns, profitability
Abstrakt	Przedstawiono wyniki ekonomiczne wybranych gospodarstw europejskich specjalizujących się w produkcji mleka. Do przeprowadzenia badania wykorzystano dane z gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka zebrane dla Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Mleka (European Dairy Farmers) w 2006 roku. Porównanie kosztów produkcji oraz jej dochodowości, sprowadzonych do wspólnych wartości przeliczeniowych (euro na 100 kg ECM) wskazuje na pewne ich podobieństwa w małych gospodarstwach specjalizujących się w produkcji mleka. Mała skala produkcji nie wpływa korzystnie na poziom kosztów, aczkolwiek pozwalała na wygenerowanie dodatniego dochodu rolniczego netto we wszystkich analizowanych gospodarstwach. Niższe koszty pracy oraz zbliżona wielkość przychodów ze sprzedaży sprawiły, że w 2006 roku oba analizowane gospodarstwa polskie nie odbiegały od swych konkurentów z rynków zachodnioeuropejskich.
Abstract	The article presents the economic performance of selected European farms specializing in dairy production. A comparison of production costs and profitability, brought to the common values of conversion (Euro per 100 kg ECM) show similarities in the small farms specializing in dairy production. A small scale of production does not affect positively the level of costs, but allows to generate a positive net farm income in all of the analyzed farms. Data used in that research came from a farms specializing in dairy production associated in the European Dairy Farmers in 2006.
Cytowanie	Prochorowicz J. (2009) Dochodowość produkcji mleka w wybranych gospodarstwach europejskich utrzymujących do 50 krów w 2006 r..Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 1: 75-81
Pełny tekst	RNR_2009_n1_s75.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.1.8

Autor	Artur Wilczyński,
Tytuł	Wyniki ekonomiczne gospodarstw produkujących mleko w latach 2006-2013 w różnych scenariuszach cenowych
Title	Economic results of dairy farms in the years 2006-2013 under different prices scenarios
Słowa kluczowe	scenariusze cenowe, produkcja mleka, dochodowość, koszty produkcji
Key words	prices scenario, dairy farms, farm income, production costs
Abstrakt	Zaprezentowano wyniki badań sytuacji ekonomicznej gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka, w różnych scenariuszach cenowych. Analizowane gospodarstwa są położone na terenie województwa mazowieckiego i podlaskiego. W celu obliczenia przyszłej dochodowości przyjęto trzy warianty kształtowania się cen na produkty rolne, na środki do produkcji rolnej oraz poziomu wsparcia w ramach WPR. Przeprowadzone badania wskazują na to, że w większości badanych gospodarstw dochodowość będzie charakteryzować się niższym poziomem w 2013 roku w porównaniu z rokiem 2008. Taka sytuacja będzie miała miejsce niezależnie od przyjętego w badaniach scenariusza. Jedynym wyjątkiem będzie gospodarstwo posiadające stado o wielkości 65 krów, w którym w scenariuszu optymistycznym dochodowość będzie wyższa w ostatnim roku analizy o około 20% w stosunku do 2008 roku.
Abstract	The paper analyzes the dairy farms located in mazowieckie and podlaskie provinces, which were diverse according to surface and milk cows, and which had carried out from 12 to 65 dairy herd. In the calculations of future income there were accepted three scenarios of agricultural products, agricultural inputs and level of support of agricultural production under Common Agricultural Policy. The conducted analysis show that in majority of farms the farm income in the year 2013 will be characterize with lower level compared to the year 2008. This situation occurred independently from applied scenarios. The only except will be the farm possessing herd about size 65 cows, in which in optimistic scenario shows that the income in the year 2013 will be higher about 20% in relation to the year 2008.
Cytowanie	Wilczyński A. (2009) Wyniki ekonomiczne gospodarstw produkujących mleko w latach 2006-2013 w różnych scenariuszach cenowych.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 1: 82-90
Pełny tekst	RNR_2009_n1_s82.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.1.9

Autor	Piotr Sulewski, Adam Wąs,
Tytuł	Zmiany wyników ekonomicznych gospodarstw mlecznych w perspektywie roku 2013
Title	Changes in economic results of dairy farms in different policy scenario for 2013 year
Słowa kluczowe	gospodarstwa mleczne, dochód gospodarstw, model liniowy
Key words	milk farms, farm income, linear optimization model
Abstrakt	Przedstawiono wyniki ekonomiczne oraz możliwości dostosowań w strukturze produkcji wybranych gospodarstw mlecznych w perspektywie roku 2013. Analizę przeprowadzono dla trzech potencjalnych scenariuszy sytuacji ekonomicznej. Podstawą porównań był rok bazowy 2006. Do obliczeń wykorzystano liniowy model optymalizacyjny gospodarstwa rolnego.
Abstract	In the paper changes in income situation and production structure of selected milk farms in different policy scenarios have been presented. For each of considered farm an optimization linear programming model has been set up. Results show that there is realistic threat of deterioration of economic situation in those farms. Still there is a field for improvements in production patterns of agricultural holdings modeled. Optimization of the cropping structure results with a meaningful farm income increase and less dependency on direct payments.
Cytowanie	Sulewski P., Wąs A. (2009) Zmiany wyników ekonomicznych gospodarstw mlecznych w perspektywie roku 2013.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 1: 91-100
Pełny tekst	RNR_2009_n1_s91.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.1.10

Autor	Joanna Baran, Michał Pietrzak,
Tytuł	Skala a efektywność spółdzielni mleczarskich w latach 2002-2006
Title	Scale of cooperatives versus their efficiency in the years 2002-2006
Słowa kluczowe	skala, spółdzielnie mleczarskie, efektywność
Key words	scale, dairy cooperatives, efficiency
Abstrakt	Przedstawiono analizę efektywności spółdzielni mleczarskich w zależności od wielkości skali produkcji. Spółdzielnie poddano analizie porównawczej według takich miar efektywności, jak: produktywność aktywów, efektywność płacy, rentowność aktywów, rentowność sprzedaży, rentowność kapitału własnego, wskaźnik efektywności Data Envelopment Analysis (DEA) oraz Indeks Malmquista. Przeprowadzone badania wykazały, że wraz ze wzrostem skali poprawie ulega: efektywność płacy, rentowność sprzedaży, rentowność aktywów, rentowność kapitału własnego oraz wskaźnik efektywności DEA w modelu CCR.
Abstract	This paper presents assessment of relation between scale of dairy cooperatives and their efficiency. The analysis based on 333 objects shows that the large scale leads to the higher labour productivity, return on assets (ROA), return on sales (ROS), return on equity (ROE) and efficiency indicator based on DEA (input-orientated measures CCR). However the research does not confirm that large scale leads to the higher assets productivity and Malmquist Index.
Cytowanie	Baran J., Pietrzak M. (2009) Skala a efektywność spółdzielni mleczarskich w latach 2002-2006.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 1: 101-108
Pełny tekst	RNR_2009_n1_s101.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.1.11

Autor	Jan Fałkowski, Agata Malak-Rawlikowska, Dominika Milczarek-Andrzejewska,
Tytuł	Nowoczesne i tradycyjne kanały zbytu - determinanty i skutki wyboru sposobu sprzedaży mleka przez producentów w Polsce
Title	Modern and traditional marketing channels - incentives and effects of producer channel choice on polish dairy market
Słowa kluczowe	sektor mleczarski, restrukturyzacja, kanały dystrybucji, Polska
Key words	dairy sector, restructuring, distribution channels, Poland
Abstrakt	Integracja europejska - wraz z wprowadzeniem narzędzi Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) – była głównym czynnikiem stymulującym proces restrukturyzacji sektora mleczarskiego w ostatniej dekadzie. Przemiany, jakie wystąpiły po 1995 roku na poziomie gospodarstw rolnych dotyczyły nie tylko wielkości produkcji, ale również znaczenia poszczególnych kanałów sprzedaży. Celem opracowania jest analiza czynników wpływających na wybór nowoczesnego kanału sprzedaży przez producentów oraz skutków, jakie niesie on ze sobą dla sytuacji finansowej gospodarstw. Przeprowadzone badania pozwalają stwierdzić, że zmiana kanału sprzedaży z dostaw do punktu skupu na odbiór bezpośredni przez mleczarnię wpływa korzystnie na sytuację finansową gospodarstw. Wybór nowoczesnego kanału dostaw wydaje się być uwarunkowany bardziej przez czynniki zewnętrzne niż wewnętrzne gospodarstwa. To nie kapitał ludzki ani posiadane zasoby czynników produkcji, a dostęp do kapitału zewnętrznego pozwala na konieczne dostosowania. Specyfika sektora mleczarskiego w Polsce daje lepsze szanse na rozwój mniejszych podmiotów produkcyjnych niż w krajach o bardziej skoncentrowanej produkcji, w których takie gospodarstwa nie miałyby szans na przetrwanie.
Abstract	The EU accession and integration process - including CAP implementation - has been the most important driving force behind dairy sector restructuring in Poland in the last decade. Simultaneously to changes taking place in production sphere new trends have been observable with respect to milk usage and marketing channel choices made by farmers. The main purpose of the article was analysis concerning determinants of market channel choices of dairy farmers and impacts of these choices on the farms’ financial situation. It was found that changing the marketing channel from deliveries to the collection point (traditional channel) for direct milk collection at the farm (modern channel) positively affects farms’ financial situation. Entering the modern marketing channel seems to be conditioned by the exogenous rather than endogenous factors. Neither human capital nor households’ initial physical assets are the decisive factors. It is rather access to funds that would allow for undertaking necessary adjustments. Given that farms’ financial capital endowments are limited, the marketing channel choice is crucially dependent on having access to external funds.
Cytowanie	Fałkowski J., Malak-Rawlikowska A., Milczarek-Andrzejewska D. (2009) Nowoczesne i tradycyjne kanały zbytu - determinanty i skutki wyboru sposobu sprzedaży mleka przez producentów w Polsce.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 1: 109-120
Pełny tekst	RNR_2009_n1_s109.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.1.12

Autor	Sławomir Juszczyk, Marek Rękorajski,
Tytuł	Producenci a odbiorcy mleka - współpraca ekonomiczna i organizacyjna
Title	Producers and milk cooperatives - economc and organizational cooperation
Słowa kluczowe	finansowe wspieranie spółdzielni, najwyższa jakość mleka, zróżnicowanie cen skupu, narastająca konkurencja w skupie, opłacalność produkcji
Key words	financial support of cooperatives, the highest quality of milk, differentiation of purchase process, the growing competitiveness of purchase, production profitability
Abstrakt	W artykule przedstawiono niektóre aspekty współpracy między większymi producentami mleka a spółdzielniami mleczarskimi na podstawie wyników badań. Omówiono zagadnienia współpracy ekonomicznej, także w okresie trudności finansowych i organizacyjnych spółdzielni.
Abstract	The purchase milk prices do not depend only on individual producer, but he should care about the highest quality and because of that achieve possibly the highest price and improve the production profitability. In the milk purchase on the bigger part of research area occurs a lack of competition in purchase between milk cooperatives. However some of the farms manage to change a receiver to achieve a higher price of sold milk. The farms with the lowest direct profitability index by five years of searching very seldom change the receiver, but the most effective do it very often. Accepting in the macro region the lowest purchase price on 100%, the highest price was 148,1%, so the difference was significant and could economically finish farms near a weak dairy, where did not exist competition in purchase or extra improve financial condition this farm which sell milk to entity offering the highest purchase price. The participation of farms with a direct sale decreased and at the end of researched period was 16,7%. The direct milk sale increase direct profitability of production. Specialized milk farms and their milk cooperatives should support each other on all economical areas and think together about high processed milk products both on the internal and external market. Making more and more attractive selling products could be a strong base of agreement in the area of optimal purchase price between cooperative and milk farms.
Cytowanie	Juszczyk S., Rękorajski M. (2009) Producenci a odbiorcy mleka - współpraca ekonomiczna i organizacyjna.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 1: 121-129
Pełny tekst	RNR_2009_n1_s121.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.1.13

Autor	Andrzej Parzonko, Nataliya Sulyma,
Tytuł	Stan i kierunki zmian na rynku mleka Ukrainy
Title	Directions for change of the Ukrainian dairy market
Słowa kluczowe	produkcja i przetwórstwo mleka, tendencje zmian na rynku mleka Ukrainy
Key words	milk production, milk procession, the tendencies of change on the Ukrainian milk market
Abstrakt	Celem artykułu jest przedstawienie zmian na rynku mleka Ukrainy w latach 2000-2008 oraz prezentacja tendencji jego rozwoju. Produkcja mleka ustabilizowała się po wyraźnym spadku w latach dziewięćdziesiątych. Odbywa się ona głównie w gospodarstwach chłopskich, dysponujących 1-2 krowami. Gospodarstwa farmerskie wycofują się z tej produkcji. Następuje proces koncentracji w przemyśle mleczarskim, głównie przez przejmowanie rodzimych przedsiębiorstw przez kapitał zagraniczny (głównie rosyjski). Zwiększa się eksport produktów mlecznych z Ukrainy, głównie sera. Szacuje się, że w 2009 roku Ukraina znajdzie się w grupie państw o największym eksporcie produktów mlecznych na świecie (w pierwszej piątce).
Abstract	The article focuses on the Ukrainian dairy market and is analyzing and outlining the tendencies for change that has been evident in the years 2000-2008. It shows that milk production tends to stabilizing after the noticeably decrease since 1990th . The Ukrainian dairy industry continues to rely on Ukrainian households for supplying the majority of raw milk. Currently 1-2 of dairy cows are kept in private households. Some agricultural farmers gave up their livestock breeding business and started with crop production. The process of milk processing sector concentration is taken place (mainly as a result of foreign ownership alliances building). The export of dairy products from Ukraine (mainly the export of cheese) has been growing over the 2000-2008. It is expected that in 2009 Ukraine will take the 5-th place among the most important exporters of milk products in the world.
Cytowanie	Parzonko A., Sulyma N. (2009) Stan i kierunki zmian na rynku mleka Ukrainy.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 1: 130-140
Pełny tekst	RNR_2009_n1_s130.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.1.14

Autor	Anna Kłoczko-Gajewska, Piotr Sulewski,
Tytuł	Postawy rolników wobec ryzyka oraz sposoby jego ograniczania
Title	Farmers attitudes towards risk and ways of its limitation
Słowa kluczowe	ryzyko w rolnictwie, metody ograniczania, percepcja ryzyka
Key words	risk in agriculture, methods of risk reduction, risk perception
Abstrakt	Rolnicy w swojej pracy spotykają się z wieloma rodzajami ryzyka, takimi jak ryzyko biznesowe (ceny, warunki pogodowe, klęski żywiołowe, choroby zwierząt, itp.) lub finansowe. Większość ankietowanych rolników doświadczyła nieoczekiwanych strat w produkcji, najczęściej będących skutkiem suszy lub choroby zwierząt. Często również występowały znaczne wahania cen głównego produktu gospodarstwa. Mimo tego rolnicy stosują głównie pasywne formy ochrony przed ryzykiem, takie jak utrzymywanie rezerw finansowych lub unikanie kredytów. Jedynymi powszechnie używanymi metodami aktywnego zmniejszania ryzyka są różnicowanie działalności i ubezpieczenia majątkowe.
Abstract	Agricultural producers face several types of risk in their activities, such as business risks (prices, weather conditions, natural disasters, animal illnesses, etc.) or financial risks. Most of interviewed farmers have faced unexpected losses in production, mostly due to droughts and animal illnesses. They have also experienced significant fluctuations of prices for their main products. Nevertheless, farmers use mostly passive forms of risk protection, such as keeping financial reserves or avoiding taking credits. The only popular forms of active protection came out to be product diversification and wealth insurance.
Cytowanie	Kłoczko-Gajewska A., Sulewski P. (2009) Postawy rolników wobec ryzyka oraz sposoby jego ograniczania.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 1: 141-148
Pełny tekst	RNR_2009_n1_s141.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.1.15