Migracje międzynarodowe w Europie. Trendy, problemy, wyzwania.

Elżbieta Kacperska1, Marzena Kacprzak2, Dorota Kmieć3, Agnieszka Król4, Katarzyna Łukasiewicz5
1 Instytut Ekonomii i Finansów SGGW, Katedra Ekonomii Międzynarodowej i Agrobiznesu, 2 Instytut Ekonomii i Finansów SGGW, Katedra Polityki Rozwoju i Marketingu, 3 Instytut Ekonomii i Finansów SGGW, Katedra Ekonomii i Polityki Gospodarczej, 4 Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie, 5 Instytut Zarządzania SGGW w Warszawie
Kacperska, Elżbieta; ORCID: 0000-0002-6810-7037 (Instytut Ekonomii i Finansów SGGW, Katedra Ekonomii Międzynarodowej i Agrobiznesu)
Kacprzak, Marzena; ORCID: 0000-0002-0680-8241 (Instytut Ekonomii i Finansów SGGW, Katedra Polityki Rozwoju i Marketingu)
Kmieć, Dorota; ORCID: 0000-0002-5746-9841 (Instytut Ekonomii i Finansów SGGW, Katedra Ekonomii i Polityki Gospodarczej)
Król, Agnieszka; ORCID: 0000-0002-5685-7578 (Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie)
Łukasiewicz, Katarzyna; ORCID: 0000-0001-9715-3756 (Instytut Zarządzania SGGW w Warszawie)
Migracje międzynarodowe w Europie. Trendy, problemy, wyzwania., 2019

Streszczenie

W ostatnich latach międzynarodowe migracje ludności stały się zjawiskiem powszechnym we współczesnej gospodarce światowej. Proces ten oznacza przemieszczanie się ludności na stałe lub czasowo poza granice państwa ojczystego. W 2019 r. odnotowano 271,6 mln międzynarodowych migracji, co stanowiło około 3,5% populacji świata. Europa jest kontynentem, gdzie około 11% populacji dokonuje migracji. Współcześnie proces migracji jest określany jako zjawisko globalne, wielokierunkowe i masowe. Wśród przyczyn nasilającego się zjawiska przeważa aspekt ekonomiczny, czyli migracja zarobkowa. Skala zjawiska, jego konsekwencje i wpływ na różne sfery ekonomiczne i społeczne powoduje, że migracje są jednym z ważniejszych problemów. W ramach rożnych dziedzin próbuje się poznać i zrozumieć zjawisko współczesnych migracji międzynarodowych. Poznanie przyczyn i uwarunkowań, jak również przewidywanie ich przebiegu i skutków są nadal bardzo aktualną kwestią. Zmiany jakie zachodzą we współczesnym świecie, powodują też zmiany postaw w stosunku do osób, które zmieniają kraj pobytu. W wielu krajach obserwuje się duży popyt na pracę i wskazuje na „brak rąk do pracy”. Lukę tę wypełniają imigranci podejmując prace na warunkach, które nie są akceptowalne dla lokalnej ludności. Rosnący udział imigrantów w wielu krajach spowodował, że ich problemy stały się bardziej widoczne i pomimo tego, że są osobami aktywnymi zawodowo i mają swój wkład w rozwój gospodarczy kraju przyjmującego, to i tak przez pewne grupy są postrzegani negatywnie. Dlatego też ważne jest przedstawianie zmian sytuacji na rynku pracy wśród osób, które urodziły się za granicą i porównywanie ich z sytuacją osób w danym kraju. Identyfikacja problemów cudzoziemców i usuwanie barier dostępu do rynku pracy, czy też edukacji pozwoli na lepszą integrację z rynkiem pracy i może to pomóc w lepszym starcie dzieciom imigrantów, które mogą znaleźć się w grupie osób tzw. NEET (nie uczą się, nie pracują, nie biorą udziału w szkoleniach zawodowych). Należy podkreślić, że oprócz polityki migracyjnej dużą rolę odgrywają organizacje, które ukierunkowane są na pomoc i wsparcie migrantom i uchodźcom. Przyczyniają się do lepszej integracji społecznej migrantów międzynarodowych i uchodźców w danym środowisku.Głównym celem pracy było pokazanie istoty procesu migracji w Europie, ze szczególnym uwzględnieniem Polski. Skupiono się na przedstawieniu podstawowych wielkości charakteryzujących ten proces, kierunków współczesnej migracji oraz problemów z nią związanych.Zakres czasowy pracy obejmuje lata 2000-2019. W pracy skupiono się głównie na zjawisku migracji i sytuacji migrantów w Europie. Przedstawiono również dane dotyczące państw pozaeuropejskich aby pokazać jakie były tendencje w krajach rozwiniętych (dlatego też w niektórych częściach pracy znajdują się dane i informacje dotyczące USA, Australii, Kanady czy innych państw, które są członkami OECD).W badaniach wykorzystano dane pochodzące z Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ), z Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), Europejskiego Urzędu Statystycznego (Eurostat), United Nations Global Migration Database, United Nations Conference on Trade and Development (UNCTAD), International Organization for Migration (IOM), Migration Data Portal, Głównego Urzędu Statycznego (GUS) oraz Urzędu do Spraw Cudzoziemców.Monografia ze względu na podejmowaną przez Autorki tematykę, skierowana jest do szerokiego grona odbiorców. Może stanowić źródło cennych informacji zarówno dla kadry akademickiej, studentów jak i praktyków gospodarczych.