Analiza subregionalnych różnic efektywności kosztów w polskich gospodarstwach mlecznych na podstawie danych FADN

Słowa kluczowe

dane FADN regiony FADN podregiony FADN graniczna funkcja kosztów efekty stałe nieefektywność wskaźnik efektywności kosztów

Key words

FADN data FADN regions FADN subregions cost frontier function fixed effects inefficiency cost efficiency index

Streszczenie

Efektywność kosztów w subsektorze mlecznym analizowano na podstawie danych z dwóch regionów FADN i czterech podregionów w Polsce w okresie 2004/2005-2007/2008. Indeksy efektywności kosztów wyliczono dla każdego gospodarstwa z dwóch regionów FADN i podzielanych z nich dwóch subregionów. Analiza na poziomie regionów i subregionów wskazała na duże różnice we względnej efektywności kosztów gospodarstw mlecznych w każdym obszarze. Analiza subregionalna wskazała, że pod względem najwydajniejszego gospodarstwa w danym obszarze, subregion podlaskie-łódzkie miał większy udział wysoko wydajnych gospodarstw niż subregion wielkopolskie-kujawsko-pomorskie. Ogólnie, na każdym obszarze znajduje się duża liczba gospodarstw, które mogłyby poprawić efektywność kosztową. Ze względu na położenie przetwórców mleka, gospodarstwa mleczne mają względną przewagę w dwóch wymienionych subregionach i w regionie Pomorskie-Mazury, natomiast subregion mazowieckie-lubelskie ma łatwy dostęp do największego rynku reprezentowanego przez Warszawę i okolice. Przemysł mleczarski może tworzyć miejsca pracy w podregionanch wiodących w produkcji mleka, szczególnie jeśli weliminowanie kwot produkcji mleka w 2014 r. spowoduje wzrost popytu na mleko i produkty mleczne w krajach sąsiednich i doprowadzi do wzrostu produkcji mleka.

Abstract

The cost efficiency of the dairy subsector has been analyzed using data for two FADN regions and four subregions in Poland for the period 2004/05-2007/08. The cost efficiency indexes have been calculated for each farm from two FADN regions and two other FADN regions after each was further subdivided into two subregions. Both regional and subregional analyses revealed large differences in relative cost efficiency of dairy farms in each area. In particular, the subregional analysis suggests that Podlaskie and Łódzkie subregion seem to have a relatively larger number of very efficient dairy farms followed by the Wielkopolskie and Kujawsko-Pomorskie subregion. Overall, however, every region seems to have a large number of farms, which could improve their cost efficiency. Given the location of dairy processors, dairy farms in the two mentioned subregions and the region of Pomorskie and Mazury have a relative advantage, while the subregion Mazowieckie and Lubelskie has an easy access to the largest market represented by Warsaw and surroundings. The dairy industry may generate some jobs in subregions leading in milk production, especially if the elimination of milk quota in 2014 will increase demand for milk and dairy products in neighboring countries leading to expansion of milk production.