1. |
Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2022 |
|
Podstawka M. Inflacja a koszty produkcji wybranych produktów rolniczych w 2022 roku
Autor | Marian Podstawka |
Tytuł | Inflacja a koszty produkcji wybranych produktów rolniczych w 2022 roku |
Title | INFLATION AND PRODUCTION COSTS OF SELECTED AGRICULTURAL PRODUCTS IN POLAND IN 2022 |
Słowa kluczowe | produkcja rolna, inflacja, cena, prognoza |
Key words | agricultural production, inflation, price, forecast |
Abstrakt | Celem opracowania było przedstawienie działań podejmowanych, w ostatnich latach, przez państwowe władze publiczne wpływających na inflację w Polsce. Na tym tle dokonano oceny wzrostu cen na rolnicze kupowane środki produkcji, które skorelowano ze strukturą kosztów i na tej podstawie oszacowany został wzrost kosztów produkcji podstawowych produktów rolniczych w 2022 roku. Następnie ten prognozowany wzrost kosztów produkcji odniesiono do szacowanych przychodów. Pozwoliło to ustalić ich wzrost, który umożliwiałby utrzymanie dotychczasowego poziomu dochodów rolniczych. Działania ratunkowe rządu wywołane przez COVID-19 miały trzy główne źródła finansowania:• wydatki budżetu państwa i budżetu środków europejskich – 23,2 mld zł,• Fundusz Przeciwdziałania COVID-19 – 92,7 mld zł,• tarcze finansowe Polskiego Funduszu Rozwoju – 63,5 mld zł,O ile działania interwencyjne rządu, w warunkach kryzysu, należy ocenić pozytywnie, to ich sposoby realizacji krytycznie. Wsparcie finansowe w ramach tarcz otrzymały firmy, które wykazywały spadek obrotów spowodowany pandemią koronawirusa. W efekcie wspierano te firmy, które być może celowo tworzyły warunki do otrzymania wsparcia. Firmy dobrze prosperujące w warunkach COVID-19 takiego wsparcia były natomiast pozbawione.We wszystkich analizowanych rodzajach działalności produkcji rolniczej roślinnej w 2022 roku nastąpi wzrost kosztów ich wytwarzania o około 50-60% Wyjątkiem będzie produkcja żyta, gdzie wzrost kosztów będzie jeszcze wyższy. |
Abstract | The aim of the paper is to present measures taken in recent years by state public authoritiesthat affect inflation in Poland. An assessment was made of the growth in prices for purchasedagricultural inputs, which was correlated with cost structures, and on this basis an increase in theproduction costs of basic agricultural products in 2022 was estimated. This projected increase inproduction costs was then related to estimated income. This made it possible to determine theirgrowth, which would allow the current level of agricultural income to be maintained. Thegovernment rescue measures triggered by COVID-19 had three main sources of funding:expenditure of the state budget and the budget of European funds - PLN 23.2 billion, COVID-19Counteracting Fund - PLN 92.7 billion, and financial shields of the Polish Development Fund -PLN 63.5 billion,While the government's intervention activities, under the conditions of the crisis, should beassessed positively, their methods of implementation should be assessed critically. Financialsupport under the shields was given to companies that showed a decline in turnover caused by thecoronavirus pandemic. As a result, those companies that may have deliberately created theconditions to receive support were supported. In all analyzed types of agricultural crop productionactivities in 2022, there will be an increase in the cost of their production by about 50-60%. Theexception will be the production of rye, where the cost increase will be even higher. |
Cytowanie | Podstawka M. (2022) Inflacja a koszty produkcji wybranych produktów rolniczych w 2022 roku.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 27(76): 89-98 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PEFIM_2022_n76_s89.pdf |
|
|
2. |
Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2022 |
|
Parlińska A. Wyzwania e-learningu w czasie pandemii w Polsce
Autor | Agieszka Parlińska |
Tytuł | Wyzwania e-learningu w czasie pandemii w Polsce |
Title | E-LEARNING CHALLENGES IN POLAND DURING THE COVID-19 PANDEMIC |
Słowa kluczowe | COVID-19, e-learning, nauczanie na odległość, edukacja zdalna |
Key words | COVID-19, e-learning, distance learning, remote education |
Abstrakt | Głównym celem pracy było ukazanie konieczności podjęcia nowych wyzwań w edukacji z wykorzystaniem metod e-learningowych w Polsce w latach 2019-2021. Nowym podejściem oraz celem i wartością dodaną opracowania było wzbogacenie wiedzy na temat wykorzystania nowych metod dydaktycznych i badawczych w sytuacji pandemii, ale także po niej.Do realizacji celu wykorzystano metodę analizy i krytyki literatury, a także analizę wskaźnikową opartą na danych historycznych z GUS, EUROSTATU i obserwacji własnej.Przeprowadzone badania pozwoliły na sformułowanie kilku wniosków związanych z czynnikami wpływającymi na e-learning, takimi jak dostęp do Internetu, stosowane narzędzia oraz kompetencje cyfrowe nauczycieli i uczniów. Przedstawiono również krótką analizę SWOT, co jest kluczowe dla przyszłości e-learningu. |
Abstract | The main objective of the paper is to show the new challenges for education that arose inPoland from 2019-2021, and the use of e-learning methods. This new approach, and the purposeand added value of this study, is to enrich the knowledge of the use of new teaching and researchmethods gained during the Covid-19 pandemic and applicability to pandemics generally, as wellas continued use of these methods afterwards..To achieve the objective, the method of literature analysis and critique was used, as well as aratio analysis based on historical data from Statistics Poland (GUS), EUROSTAT and the author’sown first-hand observations as a university educator.The research results helped to formulate several conclusions regarding the factors whichinfluence effective e-learning, such as: internet access and quality; the availability of adequatesoftware, hardware and other tools; and the digital competence of teachers and students. A shortSWOT analyse is also presented to highlight key considerations that are crucial for the future of elearning. |
Cytowanie | Parlińska A. (2022) Wyzwania e-learningu w czasie pandemii w Polsce.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 27(76): 80-88 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PEFIM_2022_n76_s80.pdf |
|
|
3. |
Turystyka i Rozwój Regionalny, 2021 |
|
Trajer B., Trajer M. Koncepcja smart villages w rozwoju obszarów wiejskich
Autor | Bartłomiej Trajer, Marzena Trajer |
Tytuł | Koncepcja smart villages w rozwoju obszarów wiejskich |
Title | |
Słowa kluczowe | inteligentne wioski, obszary wiejskie, Unia Europejska, technologieinformacyjne, technologie komunikacyjne, innowacje na wsi |
Key words | |
Abstrakt | W artykule przybliżono stosunkowo nowe zagadnienie inteligentnych wiosek(smart villages), które mają istotne znaczenie dla rozwoju obszarów wiejskich, zarówno zewzględu na nowe możliwości tworzenia miejsc pracy, jak i z punktu widzenia jakości życiana wsi. Społeczność zamieszkująca obszary tzw. inteligentnych wsi wykorzystuje innowacyjnerozwiązania w celu poprawy warunków pracy i życia, opierając się na lokalnych atutach,możliwościach i mocnych stronach obszarów wiejskich. Koncepcja inteligentnych wsi nie zawierajednego uniwersalnego rozwiązania. Opiera się ona na potrzebach i potencjale danegoterytorium oraz na strategii i jest wspierana przez nowe lub istniejące strategie terytorialne.W smart villages kluczowe są technologie, inwestycje w infrastrukturę, rozwój przedsiębiorczości,kapitał ludzki, zdolności i budowanie społeczności. Bardzo ważne jest również zaangażowaniespołeczności lokalnych. |
Abstract | |
Cytowanie | Trajer B., Trajer M. |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | TIRR_2021_n15_s117.pdf |
|
|
4. |
Economic Sciences for Agribusiness and Rural Economy, 2021 |
|
Fuga V., Horska E. DUAL FOOD QUALITY IN SLOVAKIA VERSUS EUROPEAN STATES: ARE CUSTOMERS CONCERNED?
Autor | Vladimír Fuga, Elena Horska |
Tytuł | DUAL FOOD QUALITY IN SLOVAKIA VERSUS EUROPEAN STATES: ARE CUSTOMERS CONCERNED? |
Title | |
Słowa kluczowe | dual quality, product, customers preferences, food |
Key words | |
Abstrakt | Recently, the topic of dual food quality has been intensively discussed in the media, as well as becoming an issue for European Union institutions. In the presented work, we answer the question of whether the topic of dual food quality is just as interesting for consumers as it is for the media and politicians. In March 2018, a questionnaire survey was conducted on the quality and availability of local foods. A total of 1 984 respondents answered, with 1 224 of them taking the opportunity to answer a general open question regarding the quality and choice of food. Almost 22% of respondents expressed satisfaction with the quality of local foods. Moreover, about 32% expressed a desire for a wider selection of goods with no complaint about quality. The wording of the answers expresses remarkably high confidence in local foods. Only 36 respondents mentioned foods of foreign origin. Opinions on foreign food were either positive, neutral, or negative. Consumer comments have shown that they do not perceive differences in food quality as an issue of interest. Furthermore, it is not possible to unequivocally say whether foreign products are perceived as of higher or lower quality. We recommend repeating a similar survey while the idea of dual quality is not instilled in the respondent during the survey. A similar survey can be conducted in other European countries as wel |
Abstract | |
Cytowanie | Fuga V., Horska E. |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | ESARE_2021_n5_s39.pdf |
|
|
5. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2021 |
|
Cieślik E. Mapowanie produktów polskiego eksportu produktów rolno spożywczych kierowanego do wybranych krajów Unii Europejskiej w 2020 roku
Autor | Ewa Cieślik |
Tytuł | Mapowanie produktów polskiego eksportu produktów rolno spożywczych kierowanego do wybranych krajów Unii Europejskiej w 2020 roku |
Title | Mapping of the Products of Polish Agri-Food Exports to Selected European Union Countries in 2020 |
Słowa kluczowe | eksport, produkty rolno-spożywcze, mapowanie produktów |
Key words | export, agri-food products, product mapping |
Abstrakt | W artykule skupiono się na poszukiwaniu perspektyw wzrostu polskiego eksportu produktami rolno-spożywczymi z gospodarkami należącymi do Unii Europejskiej i będącymi najważniejszymi rynkami eksportowymi dla Polski w zakresie dóbr rolno-spożywczych. Zidentyfikowano grupy tych towarów, które charakteryzują się dodatnimi i ujemnymi wskaźnikami ujawnionych przewag komparatywnych oraz wskaźnikami bilansu handlowego. W badaniu zastosowano metodę opartą o macierz mapowania produktów. |
Abstract | The article focuses on the search for growth prospects for Polish exports of agri-food products with economies belonging to the European Union and being the most important export markets for Poland in terms of agri-food products. Groups of these goods were identified that are characterized by positive and negative indicators of revealed comparative advantages and indicators of the trade balance. The study used a method based on the product mapping matrix. |
Cytowanie | Cieślik E. (2021) Mapowanie produktów polskiego eksportu produktów rolno spożywczych kierowanego do wybranych krajów Unii Europejskiej w 2020 roku.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 21(36), z. 4: 37-53 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2021_T21(36)_n4_s37.pdf |
|
|
6. |
Turystyka i Rozwój Regionalny, 2021 |
|
Kucher O., Pokotylska N., Pustova N., Pustova Z. ORGANIC MARKET FORMATION IN UKRAINE
Autor | Oleg Kucher, Nataliia Pokotylska, Natalia Pustova, Zoia Pustova |
Tytuł | ORGANIC MARKET FORMATION IN UKRAINE |
Title | |
Słowa kluczowe | organic market, organic production, organic products, certification, organic production marking |
Key words | |
Abstrakt | The article examines modern state and prospects of the development of organic market in the context of rationalization of the available natural-resource potential of Ukraine. Basing on the analysis of key organic production indicators it is relevant to conclude that during last year’s there is stable positive dynamics in growing of the area of farmlands that take part in the certified reduced production. Due to the improvement of the organic production recycling the level of organic production consuming and number of certified manufacturers have significantly increased. Consumers of Ukrainian organic production are predominantly the EU countries. Ukraine is interested in the organic market development and there are inevitable resources that can be found in every region of the country. We have characterized the legal principles that enable the organic market and the establishing of relation that are linked to the organic production development which are regulated by the Law of Ukraine and other legislative acts that are related to the issue. Basing on the data of the article and estimation of the organic production consuming level in Ukraine in 2010-2019 there were evaluated forecast indicators of the Ukrainian organic market capacity until 2023. |
Abstract | |
Cytowanie | Kucher O., Pokotylska N., Pustova N., Pustova Z. |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | TIRR_2021_n16_s55.pdf |
|
|
7. |
Turystyka i Rozwój Regionalny, 2021 |
|
Achonen I., Gruodė G., Variakojiene J. Pandemic Impact on Lithuania‘s tour operators
Autor | Irena Achonen, Greta Gruodė, Jolita Variakojiene |
Tytuł | Pandemic Impact on Lithuania‘s tour operators |
Title | |
Słowa kluczowe | tour operators, COVID-19, pandemic, tourism, Lithuania |
Key words | |
Abstrakt | Lithuania tourism market was one of the fastest growing in Europe in 2019. Allaround the globe 2019 was a year of records for travelling, but 2020 changed everything.At the moment COVID-19 pandemic is one of the most important and relevant factor forinfluencing Tourism sector. It changed the way we‘re working, travelling, communicating, ithad a huge negative effect on specific sectors there people meet, spend time together. Touroperators are one of the most affected in the business world because of economic and politicalreasons: for most of the year countries have travelling restrictions, borders closed, obligationfor testing before and after travelling and in general consumer behaviour is changed due tothe safety reasons. This paper aims to analyze the impact of pandemic to Lithuania‘s Touroperators as well as present the overview of previous year numbers of tourism. Qantativeresearch – a survey was conducted with the most active Lithuania‘s tour operators, workingwith inbound, outbound and domestic tourism in order to find out their opinion of previousyear and currently happening change. Results are presented in a paper. Topic is extreemlyrelevant these days and the paper reveal the current situation in Lithuania‘s travel market. |
Abstract | |
Cytowanie | Achonen I., Gruodė G., Variakojiene J. |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | TIRR_2021_n15_s59.pdf |
|
|
8. |
Economic Sciences for Agribusiness and Rural Economy, 2021 |
|
Ivanov B., Stoychev V. COMPARISON OF COMPETITIVENESS BETWEEN BULGARIA, EU, USA, AND NEW ZEALAND DAIRY SECTORS
Autor | Bozhidar Ivanov, Vassil Stoychev |
Tytuł | COMPARISON OF COMPETITIVENESS BETWEEN BULGARIA, EU, USA, AND NEW ZEALAND DAIRY SECTORS |
Title | |
Słowa kluczowe | dairy, index of competitiveness |
Key words | |
Abstrakt | Defining the state of competitiveness for a particular agricultural sector is of great importance. By retaining a competitive market position sustainable economic development of the specific agricultural production is supported. Continuation of its multiple economic functions like providing raw materials for the processing industry, securing rural employment, and utilization of scarce agricultural resources is the focus of competi_x0002_tiveness goals. In the economic theory, there is no unified definition for competitiveness, while there are a va_x0002_riety of approaches to measure it, which is reflected in different applied theoretical frameworks. The research aims to compare the competitiveness of the Bulgarian dairy sector versus the EU, the USA, and New Zealand dairy sectors on the world market for the period after the accession of Bulgaria in the EU. Therefore, a con_x0002_ceptual framework has been chosen developed by Canada’s Task Force for Competitiveness. The framework is based on the ability to gain and sustainably maintain market share. For the chosen period the results show a trend of decline in the competitiveness of the Bulgarian dairy sector and improvement in the competitive_x0002_ness of the EU dairy sector. For the EU comparison, indexes of competitiveness have been calculated for the USA and New Zealand. The USA’s index slightly decreased at the end of the explored period reflecting the increased competition on the world markets while New Zealand’s high index values reveal its position as a leading dairy products exporter. |
Abstract | |
Cytowanie | Ivanov B., Stoychev V. |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | ESARE_2021_n5_s70.pdf |
|
|
9. |
Economic Sciences for Agribusiness and Rural Economy, 2021 |
|
Savov R., Szarková X. THE CONTRIBUTION OF BREWERIES TO THE V4 ECONOMY
Autor | Radovan Savov, Xénia Szarková |
Tytuł | THE CONTRIBUTION OF BREWERIES TO THE V4 ECONOMY |
Title | |
Słowa kluczowe | excise duties, direct employment, V4, the brewing industry |
Key words | |
Abstrakt | The consumption of beer can be considered a cultural element of many European countries. Therefore, it rep_x0002_resents a great contribution to Central European economies mainly in terms of employment, value-added or taxes and duties. Since beer has a plentiful history and permanent popularity, the most powerful global multi_x0002_nationals gradually took over the global market over the last few decades. Therefore, globalization highly af_x0002_fected the structure of the brewing industry that caused the homogenization of products. The aforementioned and also other factors have led to the increase in the establishment of local craft breweries which produce the beloved beverage characterised by traditional recipe and uniqueness. Hence, in this article, we are focus_x0002_ing on the selected macroeconomic indicators like employment or excise duties generated by breweries in Poland, Slovakia, Hungary, and the Czech Republic. Since there is no separate economic data available on industrial and craft beer yet, we focused on the economic impacts of the brewing industry in general, during the period 2010–2019. In the first part of the results, we provide the rate of excise duty on beer as opposed to other alcoholic beverages and in the second part, we focus on direct employment in the industry. The last part focuses on the relation between these two variables by using regression analysis. |
Abstract | |
Cytowanie | Savov R., Szarková X. |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | ESARE_2021_n5_s76.pdf |
|
|
10. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2020 |
|
Jaśkiewicz J., Parlińska M., Rackiewicz I. Wyzwania dla rolnictwa związane ze strategią Europejski Zielony Ład w okresie pandemii
Autor | Jacek Jaśkiewicz, Maria Parlińska, Iwona Rackiewicz |
Tytuł | Wyzwania dla rolnictwa związane ze strategią Europejski Zielony Ład w okresie pandemii |
Title | Challenges for Agriculture under the European Green Deal Development Strategy during the Covid-19 Pandemic Period |
Słowa kluczowe | Europejski Zielony Ład, gospodarka obiegu zamkniętego, rolnictwo, odpady i marnotrawstwo żywności |
Key words | European Green Deal, circular economy, agriculture, waste and food waste |
Abstrakt | Celem artykułu jest przybliżenie wyzwań związanych z realizacją strategii Europejski zielony ład w zakresie rolnictwa. Wyzwania te wpisują się w realizację koncepcji zrównoważonego rozwoju i związanego z tym zatrzymania zmian klimatu oraz transformacji w kierunku gospodarki obiegu zamkniętego. Warto już obecnie, w dobie pandemii, przygotować strategię jak wykorzystać szanse rozwoju rolnictwa, aby po jej zakończeniu maksymalnie wykorzystać sytuację opierając się na zasadach określonych w EZŁ. W artykule przedstawiono szereg możliwości w tym zakresie. |
Abstract | The aim of the article is to present the challenges in the field of agriculture related to implementing the European Green Deal (EGD). These challenges arise from the implementation of sustainable development strategies and the related efforts to arrest climate change and create a more circular economy. During this time of a global Covid-19 pandemic, it is worth preparing an approach, based on the principles set out in the EGD, that will maximize opportunities for agricultural development and which can be put into place as soon as the pandemic begins to wane. The article presents a number of possibilities in this regard. |
Cytowanie | Jaśkiewicz J., Parlińska M., Rackiewicz I. (2020) Wyzwania dla rolnictwa związane ze strategią Europejski Zielony Ład w okresie pandemii.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 20(35), z. 2: 22-36 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2020_T20(35)_n2_s22.pdf |
|
|
11. |
Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2020 |
|
Bereziński S., Rokicki T. FINANCING OF LINEAR ROAD INFRASTRUCTURE IN POLAND
Autor | Stanisław Bereziński, Tomasz Rokicki |
Tytuł | FINANCING OF LINEAR ROAD INFRASTRUCTURE IN POLAND |
Title | Finansowanie liniowej infrastruktury drogowej w Polsce |
Słowa kluczowe | infrastructure, road transport, road expenditure, European funds |
Key words | infrastruktura, transport drogowy, wydatki na drogi, fundusze europejskie |
Abstrakt | The main purpose of the paper was to identify and present the situation and changes in the level of expenditure on public roads in Poland, taking into account the division of the country into voivodships. The data concerned the period from 2005 to 2017. Sources of materials were the analysis of available literature in the field of road transport, legal acts, data from the CSO database. The comparative method was used in the paper, dynamics indicators were evaluated, the Gini concentration coefficient was calculated and the degree of concentration was presented using the Lorenz curve. Pearson's linear correlation coefficients were also used. A descriptive, tabular and graphic method were used to present the results. Investment outlays on roads apply to both the construction of new roads and the repair of existing ones. Between 2005-2017, the length of public roads in Poland increased by 11% to 422,000 km. Changes in individual voivodships and in subsequent years varied. The largest increase in road length occurred in Podlaskie and Lublin, while the smallest was in Opole. The largest expenditure on public roads was incurred in 2009-2011, which was related to the preparation for the Euro 2012 football tournament, which took place in Poland and Ukraine. Investment outlays were related to the level of economic development of voivodships and the resources of public roads. The only exception to this rule occurred in 2009-2011, when many road investments were centrally financed by the government. |
Abstract | Celem głównym pracy było rozpoznanie i przedstawienie sytuacji oraz zmian w poziomie wydatków na drogi publiczne. Badania dotyczyły Polski, z uwzględnieniem podziału na województwa. Dane dotyczyły lat 2005-2017. Źródła materiałów stanowiła analiza dostępnej literatury z zakresu transportu drogowego, akty prawne, dane z bazy danych GUS. W pracy wykorzystano metodę porównawczą, posługiwano się wskaźnikami dynamiki, obliczono współczynnik koncentracji Giniego oraz przedstawiono stopień koncentracji za pomocą krzywej Lorenza. Zastosowano również współczynniki korelacji liniowej Pearsona. Do prezentacji wyników badań zastosowano metodę opisową, tabelaryczna i graficzną. Nakłady inwestycyjne na drogi dotyczą zarówno budowy nowych dróg, jak również naprawy już istniejących. W latach 2005-2017 długość dróg publicznych w Polsce wzrosła o 11% do 422 tys. km. Zmiany w poszczególnych województwach i latach były zróżnicowane. Największy przyrost dróg nastąpił w województwach podlaskim i lubelskim, a najmniejszy w opolskim. Największe nakłady inwestycyjne na drogi publiczne poniesiono w latach 2009-2011, co było związane z przygotowaniem do turnieju piłkarskiego Euro 2012, który odbył się w Polsce i na Ukrainie. Nakłady inwestycyjne były związane z poziomem rozwoju gospodarczego województw oraz z zasobem dróg publicznych. Jedyny wyjątek od tej reguły wystąpił w latach 2009-2011, gdy centralnie finansowano wiele inwestycji drogowych. |
Cytowanie | Bereziński S., Rokicki T. (2020) FINANCING OF LINEAR ROAD INFRASTRUCTURE IN POLAND.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 24(73): 205-213 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PEFIM_2020_n73_s205.pdf |
|
|
12. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2020 |
|
Babuchowska K. Wpływ zniesienia kwot mlecznych na funkcjonowanie gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka
Autor | Karolina Babuchowska |
Tytuł | Wpływ zniesienia kwot mlecznych na funkcjonowanie gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka |
Title | Impact of the Abolition of Milk Quotas on the Functioning of Dairy Farms |
Słowa kluczowe | produkcja mleka, gospodarstwa rolne, zniesienie kwot mlecznych |
Key words | dairy production, farms, the abolition of milk quotas |
Abstrakt | Rynek mleka od początku integracji europejskiej należał do najbardziej uregulowanych. Jednym w kluczowych instrumentów, które miały zapewnić jego stabilizację były wprowadzone w 1984 r. kwoty mleczne. Dążąc do większej liberalizacji rynku mleka UE zdecydowała o zniesieniu od 1 kwietnia 2015 r. limitów produkcji. Fakt ten znacząco zmienił warunki funkcjonowania gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka. Celem artykułu była próba ukazania jak zniesienie limitowania produkcji mleka wpłynęło na funkcjonowanie polskich gospodarstw mleczarskich. Podstawowym źródeł informacji były wyniki badań ankietowych przeprowadzonych wśród 1047 właścicieli gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka. Informacje te uzupełniono danymi Agencji Rynku Rolnego, Głównego Urzędu Statystycznego oraz Eurostat. W opinii ponad połowy respondentów na skutek likwidacji w 2015 r. kwot mlecznych pogorszyła się sytuacja ich gospodarstwa. Wynikało to przede wszystkim z niskich cen mleka, które wpłynęły na obniżenie opłacalności produkcji. Z tego względu aż 62% badanych było zdania, że na rynku mleka powinien być większy stopień interwencji. |
Abstract | The milk market was one of the most regulated since the beginning of European integration. One of the key instruments to stabilize this market was milk quota. It was introduced in 1984. Aiming at greater milk market liberalization, the EU decided to lift limits of the production from 1 April 2015. This fact significantly changed the operating conditions of dairy farms. The aim of the article was to show how the implementation (along with Poland's accession to the EU), and then the abolition of milk production, affected the situation of Polish dairy farms. The primary sources of information were the results of a survey in 1047 dairy farm owners operating throughout the country. This information was supplemented by Agriculture Market Agency and Milk Market Observatory data. In the opinion of more than half of the respondents, as a result of the abolition of milk quotas in 2015, the situation of their farms worsted. This fact was primarily due to the low prices of raw milk, which was driven by lower efficiency of production. As a result, 62% of the respondents believed that there should be a greater degree of intervention on the milk market. |
Cytowanie | Babuchowska K. (2020) Wpływ zniesienia kwot mlecznych na funkcjonowanie gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 20(35), z. 1: 5-14 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2020_T20(35)_n1_s5.pdf |
|
|
13. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2020 |
|
Bajan B., Mrówczyńska-Kamińska A. Supply of Materials to the Agribusiness Sector of European Union Countries
Autor | Bartłomiej Bajan, Aldona Mrówczyńska-Kamińska |
Tytuł | Supply of Materials to the Agribusiness Sector of European Union Countries |
Title | Supply of Materials to the Agribusiness Sector of European Union Countries |
Słowa kluczowe | material supply, agribusiness, food industry, agriculture, European Union |
Key words | material supply, agribusiness, food industry, agriculture, European Union |
Abstrakt | The purpose of this paper was to assess the prevailing relationships in the supply structure of the agribusiness sector in European Union countries over the years. The study focused on 25 European Union countries (Cyprus, Luxembourg and Malta were excluded) to address the changes in the supply structures of agriculture and food industries, the two major components of agribusiness. The study was of a dynamic nature. Although the study period was 2000–2014, this paper only presents the figures for the first and the last year, i.e. 2000 and 2014. The main focus was on drawing conclusions on the trends observed which proved to be relatively stable in the years covered. The input–output analysis was used by aggregating the sectors of the economy for a better transparency of the inference process. As shown by this study, EU countries at higher development levels witness a decline in the share of the chemical industry in the mix of goods and services supplied to agriculture. Conversely, less developed countries saw that ratio increase. Also, the share of goods supplied to agriculture from the fuel and energy sectors goes up in most EU countries. As regards the food industry, this study observed high shares of agriculture, services and self-supply in the supply structure of EU countries. This analysis extends the existing knowledge on the relationships in the structure of materials supplied to the agribusiness because in addition to agriculture itself (which was addressed by similar studies found in literature) it takes account of the food industry. Moreover, based on long-term observations, it endeavors to capture the prevailing relationships in several countries at a time. |
Abstract | The purpose of this paper was to assess the prevailing relationships in the supply structure of the agribusiness sector in European Union countries over the years. The study focused on 25 European Union countries (Cyprus, Luxembourg and Malta were excluded) to address the changes in the supply structures of agriculture and food industries, the two major components of agribusiness. The study was of a dynamic nature. Although the study period was 2000–2014, this paper only presents the figures for the first and the last year, i.e. 2000 and 2014. The main focus was on drawing conclusions on the trends observed which proved to be relatively stable in the years covered. The input–output analysis was used by aggregating the sectors of the economy for a better transparency of the inference process. As shown by this study, EU countries at higher development levels witness a decline in the share of the chemical industry in the mix of goods and services supplied to agriculture. Conversely, less developed countries saw that ratio increase. Also, the share of goods supplied to agriculture from the fuel and energy sectors goes up in most EU countries. As regards the food industry, this study observed high shares of agriculture, services and self-supply in the supply structure of EU countries. This analysis extends the existing knowledge on the relationships in the structure of materials supplied to the agribusiness because in addition to agriculture itself (which was addressed by similar studies found in literature) it takes account of the food industry. Moreover, based on long-term observations, it endeavors to capture the prevailing relationships in several countries at a time. |
Cytowanie | Bajan B., Mrówczyńska-Kamińska A. (2020) Supply of Materials to the Agribusiness Sector of European Union Countries.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 20(35), z. 1: 15-24 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2020_T20(35)_n1_s15.pdf |
|
|
14. |
Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2020 |
|
Cyburt A., Gałecka A. THE EFFICIENCY OF PRODUCTION FACTORS ON AGRICULTURAL FARMS OF THE VISEGRAD GROUP
Autor | Agnieszka Cyburt, Agnieszka Gałecka |
Tytuł | THE EFFICIENCY OF PRODUCTION FACTORS ON AGRICULTURAL FARMS OF THE VISEGRAD GROUP |
Title | Efektywność wykorzystania czynników produkcji w gospodarstwach rolniczych państw grupy wyszehradzkiej |
Słowa kluczowe | effectiveness, agricultural farms, FADN, Visegrad Group |
Key words | efektywność, gospodarstwa rolne, FADN, grupa Wyszehradzka |
Abstrakt | The objective of the study was to determine the effectiveness of the use of production factors on farms of the Visegrad Group countries. The research covered farms participating in the European system for collecting accounting data from FADN (Farm Accountancy Data Network) farms. Under the main objective, an assessment was made of the productivity and profitability of land, labour and capital. The research period covered the years 2014-2017. Based on the analyses that was conducted, it was found that the most effective use of land resources was on farms in Hungary and Poland, and the least effective in Slovakia. Considering labour and capital productivity, the highest results were achieved by farms in the Czech Republic and Slovakia, while the lowest by Polish farms. On the other hand, Hungarian farms were characterized by the highest profitability of labour and return on assets, where the analysed indicators were higher than the EU average. |
Abstract | Celem opracowania było określenie efektywności wykorzystania czynników produkcji w gospodarstwach rolniczych państw Grupy Wyszehradzkiej. Badaniami objęte zostały gospodarstwa uczestniczące w europejskim systemie zbierania danych rachunkowych z gospodarstw rolnych FADN (Farm Accountancy Data Network). W ramach celu głównego dokonano oceny produktywności i dochodowości ziemi, pracy i kapitału. Okres badawczy obejmował lata 2014-2017. Na podstawie przeprowadzonych analiz stwierdzono, że najefektywniej zasoby ziemi były wykorzystywane na Węgrzech i w Polsce, zaś najmniej efektywnie na Słowacji. Biorąc pod uwagę produktywność pracy i kapitału najwyższe wyniki osiągnęły gospodarstwa z Czech i Słowacji, zaś najniższe gospodarstwa polskie. Natomiast najwyższą dochodowością pracy i majątku charakteryzowały się gospodarstw węgierskie, gdzie analizowane wskaźniki były wyższe od średniej w UE. |
Cytowanie | Cyburt A., Gałecka A. (2020) THE EFFICIENCY OF PRODUCTION FACTORS ON AGRICULTURAL FARMS OF THE VISEGRAD GROUP.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 24(73): 70-80 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PEFIM_2020_n73_s70.pdf |
|
|
15. |
Pozycja konkurencyjna jabłek i zagęszczonego soku jabłkowego na rynkach zagranicznych, 2020 |
|
Kraciński P., Wicki L. Pozycja konkurencyjna jabłek i zagęszczonego soku jabłkowego na rynkach zagranicznych
Autor | Paweł Kraciński, Ludwik Wicki |
Tytuł | Pozycja konkurencyjna jabłek i zagęszczonego soku jabłkowego na rynkach zagranicznych |
Title | Competitive position of apples and concentrated apple juice on foreign markets |
Słowa kluczowe | eksport jabłek, eksport zagęszczonego soku jabłkowego, pozycja konkurencyjna |
Key words | apple export, export of concentrated apple juice, competitive position |
Abstrakt | Celem opracowania była ocena pozycji konkurencyjnej polskich jabłek i zagęszczonego soku jabłkowego (ZSJ) na rynkach zagranicznych. W pracy zidenty-fikowano tendencje na rynku jabłek i ZSJ w Polsce i na świecie. Dokonano także oceny potencjału konkurencyjnego polskiego sadownictwa. Określono pozycję konku-rencyjną polskiego eksportu jabłek i ZSJ oraz czynniki wpływające na pozycję konkurencyjną eksportu tych produktów na rynku światowym. Analizą objęto okres 2005-2017. Stwierdzono, że Polska należała do czołówki największych eksporterów jabłek i ZSJ na świecie, a w badanym okresie pozycja konkurencyjna Polski na rynku zagęszczonego soku jabłkowego rosła. Rosła także pozycja konkurencyjna Polski na rynku jabłek, ale tylko do wprowadzenia w 2014 roku rosyjskiego embargo na ich import z Polski. Pozycja konkurencyjna polskich jabłek na rynku światowym w latach 2005-2017 zależała od cen tych owoców, wielkości zbiorów, ale także kursu walu-towego (PLN/USD) oraz wolumenu importu jabłek w Rosji, a na rynku ZSJ od cen eksportowych i kursu walutowego (PLN/EUR). |
Abstract | The aim of the study was to assess the competitive position of Polish apples and apple juice concentrate (CAJ) on foreign markets. The study identifies trends in the apple market and CAJ in Poland and in the world. The competitive potential of Polish horticulture was also assessed. The competitive position of Polish exports of apples and CAJ was determined as well as factors influencing the competitive position of exports of these products on the world market. The analysis covered the period 2005-2017. It was found that Poland was one of the leading exporters of apples and CAJ in the world, and in the analyzed period, Poland's competitive position on the apple juice concentrated market was growing. Poland's competitive position on the apple market also increased, but only until the Russian embargo on apple imports from Poland was introduced in 2014. The competitive position of Polish apples on the world market in 2005-2017 depended on the prices of these fruits, the size of the harvest, but also the exchange rate (PLN / USD) and the volume of apple imports in Russia, and on the CAJ market on export prices and the exchange rate (PLN / EUR). |
Cytowanie | Kraciński P., Wicki L. (2020) Pozycja konkurencyjna jabłek i zagęszczonego soku jabłkowego na rynkach zagranicznych. |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | MONO_2020_pkracinski_pozycja_konkurencyjna_jablek.pdf |
|
|
16. |
Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2020 |
|
Misztal P. LIQUIDITY TRAP IN THE UNITED STATES, THE EURO AREA AND JAPAN
Autor | Piotr Misztal |
Tytuł | LIQUIDITY TRAP IN THE UNITED STATES, THE EURO AREA AND JAPAN |
Title | Pułapka płynności w USA, strefie euro i Japonii |
Słowa kluczowe | liquidity trap, financial crisis, monetary policy |
Key words | pułapka płynności, kryzys finansowy, polityka pieniężna |
Abstrakt | When a country falls into a liquidity trap it means that its central bank lacks an effective expansionary monetary policy aimed at increasing consumption and investment demand. Market participants (households and enterprises), instead of increasing demand, accumulate a growing money supply in the form of cash. Keynes argued that for an economy in a liquidity trap, the only way to increase demand in the country and to stimulate the economy is to conduct expansionary fiscal policy by increasing government spending or reducing taxes. The aim of the research is to verify the empirical hypothesis of the liquidity trap in three of the largest economies in the world, formerly known as the Global Triad (i.e. the USA, the euro zone and Japan), after the 2008 financial crisis. Research methods based on literature studies in macroeconomics and finance, as well as statistical methods, were used in the study. All statistical data came from the statistical office of the European Union – EUROSTAT, and from the statistical database of the United Nations Conference on Trade and Development - UNCTADstat. |
Abstract | Kiedy kraj wpada w pułapkę płynności, oznacza to, że jego bankowi centralnemu brakuje skutecznej, ekspansywnej polityki monetarnej mającej na celu zwiększenie popytu konsumpcyjnego i inwestycyjnego. Uczestnicy rynku (gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa) zamiast zwiększać popyt gromadzą rosnącą podaż pieniądza w postaci gotówki. Keynes argumentował, że dla gospodarki znajdującej się w pułapce płynności jedynym sposobem na zwiększenie popytu w kraju i pobudzenie gospodarki jest prowadzenie ekspansywnej polityki fiskalnej poprzez zwiększanie wydatków rządowych lub obniżanie podatków. Celem badań jest weryfikacja empirycznej hipotezy o pułapce płynności w trzech największych gospodarkach świata, znanych wcześniej jako Globalna Triada (tj. USA, strefa euro i Japonia), po kryzysie finansowym w 2008 roku. W pracy wykorzystano metody badawcze oparte na studiach literaturowych z zakresu makroekonomii i finansów oraz metody statystyczne. Wszystkie dane statystyczne pochodziły z urzędu statystycznego Unii Europejskiej - EUROSTAT oraz z bazy danych statystycznych Konferencji Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju - UNCTADstat. |
Cytowanie | Misztal P. (2020) LIQUIDITY TRAP IN THE UNITED STATES, THE EURO AREA AND JAPAN.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 24(73): 114-127 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PEFIM_2020_n73_s114.pdf |
|
|
17. |
Economic Sciences for Agribusiness and Rural Economy, 2020 |
|
Baidala V., Butenko V., Slavkova O., Sukhostavets A. STRATEGIC FUNDAMENTALS OF BIOECONOMY DEVELOPMENT IN UKRAINE
Autor | Viktoriia Baidala, Vira Butenko, Olena Slavkova, Andrii Sukhostavets |
Tytuł | STRATEGIC FUNDAMENTALS OF BIOECONOMY DEVELOPMENT IN UKRAINE |
Title | |
Słowa kluczowe | bioeconomy, concept of the state strategy for the development of bioeconomy, innovative development |
Key words | |
Abstrakt | The purpose of this study is to identify the global trends in bioeconomic development and to develop the Concept of a State Strategy of Bioeconomic Development in Ukraine for the period until 2030. The authors define the bioeconomy as a set of industries that ensure the sustainable use of renewable resources, the use of biotechnologies for production while reducing the potential environmental damage, contributing to the innovative development of relevant sectors, and providing positive aspects of socio-economic development. The article formulates approaches to measuring the state and effectiveness of the bioeconomic development in Ukraine and the EU countries. Based on the analysis of world experience, it is concluded that to accelerate the development of the bioeconomy in Ukraine, it is necessary to develop the Strategy for the development of the bioeconomy in Ukraine. The conceptual foundations of such a Strategy have been developed by the authors of the article. The results of the study are the basis for the development and implementation of the State Strategy for the Development of Bioeconomy in Ukraine. The relevance of this study is determined by the absence of the Bioeconomic Development Strategy in Ukraine, which makes it difficult for the country to reach a new technological and innovative level of development. At the same time, the development and implementation of this Strategy will help Ukraine enter the international system of production of new knowledge and technologies. |
Abstract | |
Cytowanie | Baidala V., Butenko V., Slavkova O., Sukhostavets A. |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | ESARE_2020_n4_s30.pdf |
|
|
18. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2020 |
|
Pawlak K., Sowa K. Zmiany w produkcji i handlu soją w Polsce i wybranych krajach UE
Autor | Karolina Pawlak, Karolina Sowa |
Tytuł | Zmiany w produkcji i handlu soją w Polsce i wybranych krajach UE |
Title | Changes in Soybean Production and Trade in Poland and Selected EU Countries |
Słowa kluczowe | produkcja, eksport, import, soja, kraje UE |
Key words | production, export, import, soybean, EU countries |
Abstrakt | Ze względu na niedostatek białka paszowego z produkcji krajowej, państwa UE są znaczącymi importerami nasion i śrut z roślin strączkowych, w tym przede wszystkim soi i śruty sojowej. Celem artykułu jest przedstawienie zmian w produkcji i handlu soją w wybranych krajach UE w latach 2000-2017. W badaniach wykorzystano dane wtórne pochodzące z zasobów Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO). Omówiono zmiany w wolumenie produkcji soi w krajach jej największych producentów w UE, wartość i wolumen obrotów handlowych soją w państwach największych eksporterów i importerów, ich udziały w handlu oraz wyniki bilansu handlowego. Wolumen produkcji soi w krajach UE zwiększał się wolniej niż zapotrzebowanie na wysokobiałkowe surowce paszowe, powodując wzrost wartości przywozu soi i stawiając państwa UE w roli importerów netto tego surowca. Inaczej niż w Polsce, zwiększenie wartości przywozu nie wynikało jednak ze wzrostu jego wolumenu. Największymi importerami soi w UE były Holandia, Hiszpania i Niemcy. |
Abstract | Due to the deficit in feed protein from domestic production, EU countries are significant importers of legume crops and meals, including soybean and soybean meal. The aim of the paper is to present changes in soybean production and trade in selected EU countries in 2000-2017. Secondary data from the Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO) database were used in the research. The following issues were discussed: the changes in the volume of soybean production in the countries of its largest producers in the EU, the value and quantity of trade flows in the countries of the largest exporters and importers, their share in trade and trade balance. The volume of soybean production in the EU countries has increased more slowly than the demand for high-protein fodder raw materials, resulting in an increase in the value of soybean imports and making EU countries net importers of this raw material. Unlike in Poland, the increase in the value of imports was not due to an increase in its volume. The Netherlands, Spain and Germany were the largest soybean importers in the EU. |
Cytowanie | Pawlak K., Sowa K. (2020) Zmiany w produkcji i handlu soją w Polsce i wybranych krajach UE.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 20(35), z. 3: 26-35 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2020_T20(35)_n3_s26.pdf |
|
|
19. |
Turystyka i Rozwój Regionalny, 2020 |
|
Trajer B., Trajer M. Innowacyjność wobec wyzwań współczesności
Autor | Bartłomiej Trajer, Marzena Trajer |
Tytuł | Innowacyjność wobec wyzwań współczesności |
Title | |
Słowa kluczowe | innowacje, Roczny Indeks Innowacji Bloomberga, sumaryczny wskaźnikinnowacyjności (SII) |
Key words | |
Abstrakt | W pracy przybliżono pojęcia innowacji i innowacyjności, przedstawiono indeksinnowacyjności krajów według rankingu Bloomberg Innovation Index 2020, wskazano najbardziejinnowacyjne światowe firmy oraz przedstawiono innowacyjność Polski na tle Unii Europejskiejna podstawie sumarycznego wskaźnika innowacji (Summary Innovation Index – SII). |
Abstract | |
Cytowanie | Trajer B., Trajer M. |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | TIRR_2020_n14_s145.pdf |
|
|
20. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2020 |
|
Zalewski A. Zmiany wartości zużytych nawozów i środków ochrony roślin w krajach Unii Europejskiej w latach 2010-2018
Autor | Arkadiusz Zalewski |
Tytuł | Zmiany wartości zużytych nawozów i środków ochrony roślin w krajach Unii Europejskiej w latach 2010-2018 |
Title | Changes in the Value of Used Fertilizers and Plant Protection Products in the Countries of the European Union in the Years 2010-2018 |
Słowa kluczowe | nawozy, środki ochrony roślin, Unia Europejska, metoda Warda |
Key words | fertilizers, plant protection products, European Union, Ward method |
Abstrakt | Aktualnie duże znaczenie w agrobiznesie mają przemysłowe środki produkcji rolnej, w tym zwłaszcza nawozy mineralne oraz chemiczne środki ochrony roślin. W artykule próbowano przedstawić i porównać zmiany wartości zużytych nawozów i środków ochrony roślin w krajach Unii Europejskiej w latach 2010-2018. Badano zmiany wartości zużytych nawozów i środków ochrony roślin w przeliczeniu na 1 ha UR oraz zmiany udziału omawianych środków produkcji w zużyciu pośrednim. Stwierdzono, że wartość zużytych nawozów i środków ochrony roślin w przeliczeniu na 1 ha UR średnio w UE zwiększyła się. Wzrósł ich również udział w zużyciu pośrednim. W wyniku grupowania obiektów metodą Warda otrzymano 4 skupienia krajów, które różniły się pomiędzy sobą pod względem zaproponowanych cech, natomiast kraje, które tworzyły dane skupienie charakteryzowały się zbliżonymi wartościami zmiennych. Krajami w których zaobserwowano zarówno wyraźny wzrost wartości zużytych nawozów i środków ochrony roślin w przeliczeniu na jednostkę powierzchni jak również zdecydowane zwiększenie ich wartości w zużyciu pośrednim były: Litwa, Bułgaria i Estonia. Spadek popytu na omawiane środki produkcji wystąpił natomiast w Belgii, Chorwacji, Słowenii, Danii, Finlandii oraz w Portugalii. |
Abstract | Currently, agricultural means of production are of great importance in agribusiness, in particular mineral fertilizers and chemical plant protection products. The article attempts to present and compare changes in the value of used fertilizers and plant protection products in European Union countries in 2010-2018. Changes in the value of used fertilizers and plant protection products per 1 ha of UAA and changes in the share of these means of production in intermediate consumption were examined. It was found that the value of used fertilizers and plant protection products per 1 ha of UAA increased on average in the EU. Their share in intermediate consumption also increased. As a result of grouping objects using the Ward method, 4 clusters of countries were obtained, which differed in terms of the proposed features, while the countries that created the given cluster were characterized by similar values of variables. The countries where both a clear increase in the value of used fertilizers and plant protection products per unit area as well as a significant increase in their value in intermediate consumption were observed: Lithuania, Bulgaria and Estonia. However, a decline in demand for the discussed means of production occurred in Belgium, Croatia, Slovenia, Denmark, Finland and Portugal. |
Cytowanie | Zalewski A. (2020) Zmiany wartości zużytych nawozów i środków ochrony roślin w krajach Unii Europejskiej w latach 2010-2018.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 20(35), z. 1: 78-87 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2020_T20(35)_n1_s78.pdf |
|
|