Wyniki wyszukiwania

Autor	Tomasz Klusek
Tytuł	Inwestorzy zagraniczni na polskim rynku nieruchomości
Title	Foreign Investors on the Polish Real Estate Market
Słowa kluczowe	rynek nieruchomości, inwestycje, cudzoziemcy
Key words	property market, investment, foreigners
Abstrakt	Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej wpłynęło na wzrost zainteresowania inwestorów zagranicznych (osób fizycznych i prawnych) nabywaniem praw do nieruchomości w drodze bezpośredniego zakupu lub w sposób pośredni poprzez objęcie akcji bądź udziałów spółek handlowych będących ich posiadaczami. Celem artykułu jest ocena skali tego zjawiska w latach 2004-2014. W oparciu o oficjalne sprawozdania i raporty analizie poddano liczbę dokonanych transakcji i objętą nimi powierzchnię z uwzględnieniem rodzaju nieruchomości, ich lokalizacji i kraju pochodzenia kapitału. Tło prowadzonych rozważań stanowi sytuacja na polskim rynku nieruchomości w okresie objętym badaniem. Według oficjalnych statystyk w latach 2004-2014 na podstawie udzielonych zezwoleń i bez obowiązku ich uzyskania w rękach inwestorów zagranicznych znalazły się m.in. nieruchomości gruntowe o łącznej powierzchni około 41,2 tys. ha, co stanowi niewiele ponad 0,13% powierzchni Polski. Rzeczywista skala zjawiska jest jednak większa biorąc pod uwagę obrót nieformalny, wykorzystujący istniejące luki prawne.
Abstract	Polish Accession to the EU triggered increase in interest of foreign investors (physical and legal persons) in acquirement of property rights on the way of direct purchases or indirectly through the purchase of shares of companies. The aim of the paper is an assessment of the scope of this process over the period of 2004-2014. In order to do so an analysis of the number and area covered with specification of the category of property, location and origin of capital involved was conducted on the basis of official financial statements and reports. A background for the conducted analysis is provided by overall situation on the Polish real estate market in the concerned period. According to official statistics (conditional upon of granted permissions or without them) foreign investors over the period of 2004-2014 acquired ca 41,2 thousand hectares of land properties which accounts for slightly over 0,13% of the total area of Poland. However real scope of this phenomenon is considerably higher than mentioned above. It considers also taking into account legal gaps informal market.
Cytowanie	Klusek T. (2016) Inwestorzy zagraniczni na polskim rynku nieruchomości.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 167-180
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s167.pdf

Autor	Katarzyna Brodzińska
Tytuł	Problemy funkcjonowania i rozwoju rodzinnych gospodarstw mlecznych w Polsce na tle uwarunkowań światowych
Title	Problems with Function and Development of Family Dairy Farms in Poland against the Background of World Conditions
Słowa kluczowe	gospodarstwa mleczne, koncentracja produkcji, organizacja gospodarstw
Key words	dairy farms, concentration of production, farm management
Abstrakt	Rodzinne gospodarstwa mleczne odegrały znaczącą rolę w historii polskiego rolnictwa i dlatego ważne jest określenie czynników determinujących możliwości ich rozwoju po zniesieniu kwot mlecznych. Materiał badawczy stanowiły wyniki badań własnych z 2016 roku, którymi objęto 69 właścicieli gospodarstw mlecznych z województwa warmińsko-mazurskiego oraz dane statystyczne. Z przeprowadzonych analiz wynika, że Polska jest znaczącym producentem mleka krowiego w Unii Europejskiej (4) i na świecie (12). Po integracji z UE nastąpiła koncentracja produkcji i poprawa wydajności mlecznej krów. Przeprowadzone w ostatnich latach inwestycje w gospodarstwach mlecznych przyczyniły się do poprawy ich konkurencyjności, ale stanowiły duże obciążenie kredytowe. Spadek opłacalności cen mleka związany z zaprzestaniem jego kwotowania, wysokie kary za nadprodukcję i konieczność spłacania rat kredytów spowodowały problemy finansowe wielu rodzinnych gospodarstw mlecznych i zagrażają ich trwałości.
Abstract	Family dairy farms have played a major role in the history of Polish agriculture. Because of this, it is important to assess the factors of their development after milk quotas were abolishment. Source material is comprised of results of the author’s own research, carried out in 2016. This involved 69 dairy farm owners from the Warmian-Masurian region. The analysis also involved statistical data on the functioning of dairy farms. The conducted analysis ranks Poland as a major producer of cow milk in the European Union (4th) and in the world (12th). Integration with the EU resulted in increased concentration of production and cow efficiency. Investments made by dairy farms in the last few years have increased their competitiveness. However, they were often financed from loans. The decrease of milk profitability, caused by not maintaining production quotas, high penalties for overproduction, as well as the necessity of paying off loan installments, have led to financial problems for many family dairy farms.
Cytowanie	Brodzińska K. (2016) Problemy funkcjonowania i rozwoju rodzinnych gospodarstw mlecznych w Polsce na tle uwarunkowań światowych.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 29-38
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s29.pdf

Autor	Karolina Pawlak
Tytuł	Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w przemyśle spożywczym krajów Unii Europejskiej
Title	Foreign Direct Investment in the Food Industry of European Union Countries
Słowa kluczowe	bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ), przepływy BIZ, wartość skumulowana BIZ, przemysł spożywczy, kraje Unii Europejskiej, przedsiębiorstwa kontrolowane przez kapitał zagraniczny
Key words	foreign direct investments (FDI), FDI flows, FDI stocks, food industry, the European Union countries, foreign controlled enterprises
Abstrakt	Celem artykułu było przedstawienie napływu i skumulowanej wartości bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) w przemyśle spożywczym krajów UE oraz zidentyfikowanie zróżnicowania stopnia koncentracji działalności, wydajności pracy i intensywności inwestowania w przedsiębiorstwach przemysłu spożywczego kontrolowanych przez kapitał zagraniczny w tych państwach na tle wszystkich przedsiębiorstw sektora przetwórstwa żywności. W badaniach wykorzystano dane Urzędu Statystycznego Unii Europejskiej (Eurostat). W przemyśle spożywczym krajów UE do końca 2012 roku zainwestowano kapitał zagraniczny o wartości 202,2 mld euro, z czego większość pochodziła z wewnątrzwspólnotowego transferu kapitału. We wszystkich państwach UE przedsiębiorstwa przemysłu spożywczego kontrolowane przez kapitał zagraniczny odznaczały się większą niż przeciętnie w sektorze koncentracją skali działalności oraz lepszym wyposażeniem pracy w kapitał, co w konsekwencji wpływało na wyższą wydajność pracy. Często niższy był w nich natomiast poziom intensywności inwestowania. Większą siłą ekonomiczną i pozycją konkurencyjną determinowaną potencjałem wytwórczym jednej jednostki oraz przewagami wydajnościowymi charakteryzowały się kontrolowane przez kapitał zagraniczny podmioty przetwórstwa żywności w państwach UE-15 niż w UE-12.
Abstract	The aim of the paper was to present the inflows and stocks of foreign direct investment (FDI) in the food industry of European Union countries, as well as to identify the diversity in degree of concentration within different activities, labour productivity and intensity of investments in foreign controlled enterprises against all entities of the food sector in these countries. The research is based on the data from the Statistical Office of the European Union (Eurostat). FDI stocks in the food industry of EU countries amounted to 202,2 billion euro at the end of 2012. Most of these investments were made within the intra-EU flows of capital. In all EU countries, the foreign controlled enterprises were characterised by higher concentration of activities and higher capital-labour ratio than the average in the food sector, resulting in higher labour productivity. But the intensity of investments in these entities was often lower. Foreign controlled enterprises of the food industry in the EU-15 countries had greater economic strength and competitive advantage created by production potential of a single company and higher productivity than in the EU-12.
Cytowanie	Pawlak K. (2016) Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w przemyśle spożywczym krajów Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 242-257
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s242.pdf

Autor	Ludwik Wicki
Tytuł	Regionalne zróżnicowanie realizacji działania „Modernizacja gospodarstw rolnych” w ramach PROW 2007-2013
Title	REGIONAL DIFFERENTIATION OF REALIZATION OF THE MEASURE “MODERNIZATION OF AGRICULTURAL HOLDINGS” WITHIN RDP 2007-2013
Słowa kluczowe	Program Rozwoju Obszarów Wiejskich, modernizacja gospodarstw rolnych, inwestycje, zróżnicowanie regionalne, Wspólna Polityka Rolna
Key words	Rural Development Programme, modernization of agricultural holdings, investments, regional diversity, the Common Agricultural Policy
Abstrakt	Celem opracowania jest ocena regionalnego zróżnicowania wykorzystania środków w ramach działania „Modernizacja gospodarstw rolnych”. Wykorzystano dane Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz statystyki Głównego Urzędu Statystycznego. Analizą objęto okres realizacji działania, czyli lata 2007-2015. Na działanie „Modernizacja gospodarstw rolnych” wydatkowano 9,6 mld złotych, czyli około 14% budżetu PROW 2007-2013. Ze wsparcia skorzystało ponad 73 tysiące gospodarstw, czyli 5,4% ogółu gospodarstw rolnych w Polsce i 15% gospodarstw powyżej 4 ESU. Średnia kwota dofinansowania na 1 projekt wynosiła 130 tys. złotych, co przy założeniu 50% udziału własnego daje wartość 260 tys. zł na jeden projekt. Zaobserwowano znaczne zróżnicowanie regionalne w realizacji działania. W województwach o rozdrobnionej strukturze agrarnej intensywność realizacji była niższa ze względu na małą siłę ekonomiczną gospodarstw. W regionach z dominacją dużych gospodarstw wykorzystanie środków z programu było wyższe i przyczyniało się głównie do zwiększenia technicznego uzbrojenia pracy. Stwierdzono także istotną dodatnią zależność między średnią wielkością gospodarstw i między poziomem produkcji towarowej na 1 ha, a intensywnością korzystania z tego działania. Działanie „Modernizacja gospodarstw rolnych” prowadziło przede wszystkim do rozwoju gospodarstw nastawionych prorynkowo o większej niż przeciętna sile ekonomicznej.
Abstract	The aim of the study is to assess regional differentiation of the use of funds under the measure "Modernisation of agricultural holdings". Data from the reports of the Agency for Restructuring and Modernisation of Agriculture and the Central Statistical Office were used in the analysis. The analysis covered the years 2007-2015, it is the whole period of the RDP realization. On the implementation of the measure "Modernisation of agricultural holdings" 9.6 billion PLN has been spent (14% of the budget of the RDP 2007-2013). About 73 thousand farms received support, that is 5.4% of all farms in Poland and 15% of farms with size above 4 ESU. The average grant for one project was 130 thousand PLN, which with a 50% the participation of the farmer funds gives a value of 260 thousand PLN per project. There were a significant regional differences in the implementation of the measure. In the provinces with fragmented agrarian structure intensity of its implementation was lower due to the low economic strength of the farms. In the regions, with the dominance of large farms use of funds from this measure was higher and contributes mainly to increase the capital/labor ratio. It was also found that there is a significant positive correlation between the intensity of the use of this measure and 1) the average size of farms, 2) the level of production sold per 1 ha in the province level. The measure "Modernisation of agricultural holdings" led primarily to the development of commercial farms with higher-than-average economic strength.
Cytowanie	Wicki L. (2015) Regionalne zróżnicowanie realizacji działania „Modernizacja gospodarstw rolnych” w ramach PROW 2007-2013.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 14(63): 147-160
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2015_n63_s147.pdf

Autor	Jacek Grzywacz, Mariusz Lipski
Tytuł	Dylematy związane z zagospodarowywaniem nadwyżek środków pieniężnych przez przedsiębiorstwa w Polsce
Title	Dilemmas related to investments of cash surpluses by companies in Poland
Słowa kluczowe	nadwyżki gotówkowe; przedsiębiorstwo; depozyty; instrumenty finansowe
Key words	cash surpluses; company; deposits; financial instruments
Abstrakt	Celem opracowania jest ocena porównawcza możliwości, jakie w zakresie efektywnego inwestowania nadwyżek gotówkowych mają przedsiębiorstwa w Polsce oraz związanego z tym procesem ryzyka. Osoby odpowiedzialne w przedsiębiorstwach za zagospodarowywanie nadwyżek gotówkowych mają różnorodne możliwości w zakresie inwestowania wolnych środków oraz zabezpieczenia płynności finansowej. Najczęściej stosowanym przez podmioty gospodarcze rozwiązaniem w dalszym ciągu pozostają lokaty bankowe, cechujące się niskim poziomem ryzyka, brakiem kosztów transakcyjnych, lecz również niskim poziomem rentowności. Należy jednak podkreślić, że depozyty na okres 1 miesiąca i dłuższy były w stanie w latach 2012–2014 przynieść dochód odsetkowy pokrywający poziom inflacji. Szerokie spektrum możliwości oferują także inne instytucje finansowe, jednak w przypadku instrumentów pieniężnego i kapitałowego rynku należy liczyć się także z większym ryzykiem. Każdorazowo tego typu inwestycja powinna zostać poprzedzona odpowiednią analizą, gdyż jak pokazują przedstawione w opracowaniu doświadczenia ostatnich kilku lat, również inwestycje w instrumenty uchodzące w powszechnej opinii za bezpieczne, np. papiery dłużne uznanych emitentów czy też fundusze rynku pieniężnego, mogą wygenerować straty. Korzystając z różnych rodzajów instrumentów finansowych, niezbędne jest także dokonanie dokładnej analizy kosztów transakcyjnych, które w przypadku podobnych rozwiązań mogą istotnie się różnić, wpływając tym samym istotnie na poziom rentowności danej inwestycji. Rozwiązaniem może być również skorzystanie z usług podmiotu specjalizującego się zarządzaniem powierzonych środków, jednak tego typu rozwiązania wiążą się przeważnie z koniecznością posiadania większych kwot.
Abstract	The aim of the article is a comparative assessment of the possibilities related to effective investments of cash surpluses by companies in Poland and the risk connected with this process. Heads responsible in companies for investments of cash surpluses have a wide range of possibilities to invest in different financial instruments and to secure financial liquidity. The most popular solution among business entities all the time are banking deposits which are distinguished by low risk profile, lack of transaction costs but also offering low return on investment. Nevertheless, deposits for one month and longer were able in the years 2012–2014 to generate interests exceeding inflation. Wide range of possibilities is offered by other financial institutions than banks but in case of the money market and capital market instruments higher risk should be taken into account. Each time such an investment should be previously analyzed, because as it is described in the article, also investments in commonly perceived as low risk profile instruments, i.e. debt securities of blue chips or money market funds, can generate losses. A developed analysis of transaction costs in such instruments is also necessary. Even in the case of similar instruments the costs can be different, changing this way significantly level of profitability of the investment. Also services of asset management companies should be taken into consideration but the solution needs significant amounts of cash.
Cytowanie	Grzywacz J., Lipski M. (2015) Dylematy związane z zagospodarowywaniem nadwyżek środków pieniężnych przez przedsiębiorstwa w Polsce.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 3: 5-18
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2015_n3_s5.pdf

Autor	Małgorzata Jaworek
Tytuł	Rachunek efektywności ekonomicznej w procesie decyzyjnym dotyczącym podejmowania bezpośrednich inwestycji zagranicznych
Title	Evaluation of effectiveness in foreign direct investment decision-making process in practice of Polish companies
Słowa kluczowe	bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ); proces podejmowania decyzji menedżerskich; ocena ekonomicznej efektywności
Key words	foreign direct investments (FDI); managerial decision-making process; evaluating economic effectiveness
Abstrakt	Artykuł przedstawia wybrane zagadnienia związane z procesem decyzyjnym dotyczącym podejmowania bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ). Tekst podzielono na dwie zasadnicze części. W pierwszej zaprezentowano rozważania teoretyczne na temat procesu decyzyjnego dotyczącego BIZ, ze szczególnym uwzględnieniem ostatniego etapu, tj. oceny efektywności. W części drugiej przedstawiono wyniki badania ankietowego zrealizowanego w ramach projektu N N112 322338, zatytułowanego „Aktywność inwestycyjna polskich przedsię- biorstw za granicą – czynniki i skutki”, sfinansowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego na podstawie decyzji 3223/B/H03/2010/38. Zagadnienia zaprezentowane w części drugiej dotyczą oceny
Abstract	The article presents some of the issues related to foreign direct investment (FDI) decision making process. The problems discussed in this article are presented in two main parts. The first part focuses on the theoretical considerations on the FDI decision-making process, with particular emphasis on the last stage of the process, i.e. the evaluation of the economic effectiveness. The second part presents the results of a survey conducted under research project N N112 322338 entitled “Investment activity of Polish enterprises abroad – factors and effects”, financed by the Ministry of Science and Higher Education, decision 3223/B/H03/2010/38. It presents some of the issues related to evaluating economic effectiveness of Polish foreign direct investment projects.
Cytowanie	Jaworek M. (2015) Rachunek efektywności ekonomicznej w procesie decyzyjnym dotyczącym podejmowania bezpośrednich inwestycji zagranicznych.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 4: 47-58
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2015_n4_s47.pdf

Autor	Joanna Kurach, Małgorzata Słodowa-Hełpa
Tytuł	Spójność terytorialna jako wyzwanie dla polskich regionów w procesie integrowania rozwoju
Title	Territorial cohesion as a challenge for the Polish regions in the process of integrating development
Słowa kluczowe	spójność terytorialna, rozwój zintegrowany, agenda terytorialna 2020, rozwój lokalny kierowany przez społeczność, zintegrowane inwestycje terytorialne
Key words	territorial cohesion, integrated development, Territorial Agenda 2020, community-led local development, integrated territorial investments
Abstrakt	Celem artykułu, zawierającego krytyczne refleksje związane z mechanizmami rządzącymi spójnością terytorialną, jest ukazanie możliwości jej pogłębiania oraz dylematów i obaw dotyczących skutecznego wdrażania tej koncepcji w polskich realiach. Na tle zasadniczych przesłanek i symptomów decydujących o rosnącej randze oraz wyjątkowej aktualności problematyki spójności terytorialnej przedstawiona została jej geneza, główne wymiary oraz zasadnicze różnice między podejściem terytorialnym a sektorowym. Artykuł, zredagowany na podstawie literatury przedmiotu, aktów prawnych i innych dokumentów, ma charakter przeglądowy, wprowadzający do pogłębionej dyskusji. Jej punkt wyjścia stanowić mogą pytania i postulaty dotyczące polityki rozwoju regionalnego w Polsce, w szczególności wykorzystania nowych instrumentów UE sprzyjających integrowaniu rozwoju.
Abstract	The aim of the article containing critical reflections related to the mechanisms governing territorial cohesion is to show the possibilities of deepening and dilemmas and concerns regarding the effective implementation of this concept in the Polish realities. Against the background of the primary motivations and symptoms of determining the growing rank of news and outstanding issues of territorial cohesion, it presented its genesis, the main dimensions and the fundamental differences between territorial and sectoral approach. The article, written on the basis of literature, legislation and other documents, is a review, introductory to in-depth discussion. It can be a starting point questions and demands for regional development policy in Poland, in particular the use of new instruments to promote integration of the EU’s development.
Cytowanie	Kurach J., Słodowa-Hełpa M.
HTML	wersja html
Pełny tekst	TIRR_2015_n3_s117.pdf

Autor	Iryna Volodymyrivna
Tytuł	Ekspertyza ekonomiczna biznes planu jako instrumentu kontroli w ramach uzasadnienia realizacji projektu inwestycyjnego
Title	Economic expertise of a business plan as an instrument of control in the financial justification of an investment project
Słowa kluczowe	projekt inwestycyjny; ocena ryzyka inwestycyjnego; efektywność projektów inwestycyjnych
Key words	investment project; investment risk assessment; efficiency of investment projects
Abstrakt	W niniejszym artykule uzasadniono celowość przeprowadzenia ekspertyzy planu biznesowego, której składnikiem jest ekspertyza projektu inwestycyjnego w celu podjęcia ostatecznej decyzji o jego realizacji. Skupiono uwagę na kwestii oceny realnych inwestycji. Ustalono, że w trakcie przeprowadzenia ekspertyzy ekonomicznej projektu inwestycyjnego należy uwzględnić, że wykorzystanie miary ryzyka stosowanej do oceny inwestycji finansowych ma wiele wad: brak możliwości tworzenia przez przedsiębiorstwo rynkowego portfela inwestycji produkcyjnych; brak możliwości wyróżnienia ryzyka niesystemowego i systemowego; inwestycje produkcyjne nie są aktywami do sprzedaży.
Abstract	The article substantiates the role of economic expertise of a business plan, the integral part of which is the expertise of financial justification of an investment project, for making a final decision on its implementation. Special attention is devoted to the issue of real investment assessment, which remains controversial. The article underlines that in the course of economic expertise of financial justification of an investment project it is important to take into account that application of risk measures, used to evaluate the financial investment, will have a number of disadvantages if applied as a risk measure for real investment: a company’s market portfolio cannot consist of business investment; it is inappropriate to single out unsystematic and systematic risks; business investment are not traded assets.
Cytowanie	Volodymyrivna I. (2014) Ekspertyza ekonomiczna biznes planu jako instrumentu kontroli w ramach uzasadnienia realizacji projektu inwestycyjnego.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 1: 5-12
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2014_n1_s5.pdf

Autor	Oleksandr Petrovych, Liliana Tarasivna
Tytuł	Konkurencyjność systemu przesyłu gazu na Ukrainie w kontekście innowacji i rozwoju inwestycji
Title	Ensuring the competitiveness of Ukraine’s gas transit system in the context of innovation and investment development
Słowa kluczowe	rurociągowy transport gazu; inwestycje; innowacje; koszty energii
Key words	gas transportations system; investment; innovation; energy costs
Abstrakt	W procesie rozwoju gospodarki rynkowej i zwiększenia procesów integracyjnych oraz postępującej globalizacji występuje konieczność znalezienia nowych metod, sposobów i kierunków wzrostu konkurencyjności dla wszystkich przedsiębiorstw. Na szczególną uwagę w tym zakresie zasługuje system przesy- łu gazu Ukrain?, który zapewnia energię i bezpieczeństwo ekonomiczne kraju w całości. Rurociągowy transport Ukrainy jest jednym z najstarszych i najdłuż- szych, a jego rozwój innowacyjno-inwestycyjny jest ważny w kształtowaniu jego konkurencyjności na rynku światowym. Artykuł prezentuje model wpływu innowacyjno-inwestycyjnego potencjału rurociągu na jego konkurencyjność oraz określa zależność między innowacjami i inwestycjami. Na podstawie przeprowadzonych badań zidentyfikowano kluczowe obszary działalności innowacyjnej i kierunki inwestowania. W przeprowadzonych badaniach zostały wyróżnione dwa poziomy hierarchiczne zapewniające kompleksowość inwestycyjno-innowacyjnej działalności systemu rurociągowego. Głównym, innowacyjnym kierunkiem jest modernizacja systemu rurociągowego według zasad oszczędzania energii.
Abstract	In the development of market economy and increasing of integration and globalization became necessary to find new methods, ways and areas of improvement of competitiveness of all businesses. Of particular note in this respect deserves Ukraine’s gas transportation system that provides energy and economic security of the State as a whole. Since the pipeline network in Ukraine is one of the oldest and longest among European gas networks, so it innovation and investment development is a determining factor in shaping its competitiveness in the global market. The article reflects the influence model of innovation and investment potential on its competitiveness, and also the relationship between innovation and investment on the basis of what defines the main directions of innovative activities and investments. The study singled out two hierarchical levels of innovation and investment GTS. Result the research shows that the main direction of innovation, which should be used to enhance the competitiveness of the Ukrainian gas transportation system, is considering upgrading it saving measures.
Cytowanie	Petrovych O., Tarasivna L. (2014) Konkurencyjność systemu przesyłu gazu na Ukrainie w kontekście innowacji i rozwoju inwestycji.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 1: 23-31
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2014_n1_s23.pdf

Autor	Michał Soliwoda
Tytuł	Dylematy dotyczące zależności między płatnościami bezpośrednimi a inwestycjami gospodarstw rolniczych
Title	Dilemmas concerning dependencies between direct payments and farm investment
Słowa kluczowe	płatności bezpośrednie; inwestycje; gospodarstwa rolne; FADN
Key words	direct payments; investment; farms; FADN
Abstrakt	Głównym celem opracowania było przedstawienie metodologicznych i teoretycznych trudności związanych z pomiarem zależności między płatnościami bezpośrednimi (w tym, odłączonymi) a inwestycjami gospodarstw rolniczych. Przedstawiono krytyczny przegląd podejść badawczych związanych ze wspomnianym związkiem. Na podstawie danych EU-FADN, w opracowaniu przedstawiono analizę wysokości płatności odłączonych i stóp inwestowania gospodarstw rolniczych w nowych państwach członkowskich UE. Oceniono zależności za pomocą analizy korelacyjnej. Stwierdzono, że niezbędne jest stosowanie podejścia integrującego kilka metod badawczych. Choć czynniki behawioralne mogą być istotne w analizie wpływu płatności bezpośrednich, to nie należy jednak lekceważyć kanałów oddziaływania polityki rolnej. W przypadku analizy dla zagregowanych danych dotyczących nowych państw członkowskich, zależności nie są tak jednoznaczne, jak dla EU-15. Może to wskazywać na potrzebę bardziej pogłębionych badań dotyczących niepewności i oczekiwań rolników co do rodzaju i wysokości przyszłych płatności.
Abstract	The main aim of this paper was discuss theoretical and methodological difficulties referring to measurement of dependencies between direct payments (including decoupled payments) and farm investment. The article presents the critical overview of research approaches concerning the aforesaid relationship. Moreover, this paper discusses dependencies, based on the empirical data (from European FADN): between investment rate (gross investment/depreciation) and decoupled payments with the assessment by means of correlation analysis. Implementation of the integrated research approach should be recommended. Althought behavioural factors may be significant in analysis how direct payments affect, channels concerning agricultural policy should not be ignored. In the case of aggregated data from New Member States (NMS), dependencies were unequivocal. This may indicate the need to carry out detailed studies on uncertainty and farmers’ expectations for the type and amount of future payments.
Cytowanie	Soliwoda M. (2014) Dylematy dotyczące zależności między płatnościami bezpośrednimi a inwestycjami gospodarstw rolniczych.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 1: 33-46
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2014_n1_s33.pdf

Autor	Olena Boiarova, Galyna Germanchuk, Tetiana Kaminska
Tytuł	Kapitał intelektualny w kształtowaniu wartości przedsiębiorstwa
Title	Intellectual capital in the enterprise value formation
Słowa kluczowe	wycena kapitału intelektualnego; aktywa trwałe oraz wartości niematerialne i prawne; wycena ryzyka; inwestycje; kalkulacje
Key words	intellectual capital valuation; tangible and intangible assets; risk valuation; investments; calculation
Abstrakt	W artykule przedstawiono ważne i aktualne zagadnienia związane z wartością kapitału intelektualnego. Celem artykułu była kompleksowa analiza metod wyceny aktywów. Analizie poddano również znaczenie wartości niematerialnych i prawnych w działalności przedsiębiorstw. Przedstawiono koncepcję wyceny tych aktywów. W artykule zaprezentowano trzy kategorie metod wyceny wartości intelektualnej przy podziale analizowanych dochodów na cztery. Analizie poddano wartość marki oraz bezpośrednie i pośrednie metody szacowania wartości marki.
Abstract	This article deals with intellectual capital value, as it is a very urgent problem at present. The aim of the article is a complex analysis of asset valuation methods. The role of intangible assets in business is analyzed. The concept of valuation is given. Three categories of valuation methods of intellectual property are presented. Four groups of income valuation methods are analyzed. The analysis of brand value is considered. Direct and indirect methods of brand value determination are analyzed.
Cytowanie	Boiarova O., Germanchuk G., Kaminska T. (2014) Kapitał intelektualny w kształtowaniu wartości przedsiębiorstwa.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 1: 47-57
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2014_n1_s47.pdf

Autor	Anna Bernaziuk
Tytuł	Polityka rachunkowości w zakresie ewidencji i rozliczania inwestycji
Title	Accounting policy in range of accounting records and investment
Słowa kluczowe	ustawa o rachunkowości; międzynarodowe standardy rachunkowości; wycena inwestycji; wyniki finansowe
Key words	accounting act and international standards; valuation of investments; financial results.
Abstrakt	W myśl prawa rachunkowego, zarówno zgodnie z ustawą o rachunkowości, jak i standardami międzynarodowymi, inwestycje stanowią posiadane przez jednostkę aktywa w celu osiągnięcia z nich korzyści ekonomicznych wynikających z przyrostu ich wartości, uzyskania przychodów w formie odsetek, dywidend (udziałów w zyskach) lub innych pożytków, a w przypadku nieruchomości – takie, które nie są użytkowane przez jednostkę, lecz posiadane w celu przyrostu wartości bądź uzyskiwania przychodów z czynszu. W niniejszym referacie zostały przedstawione obowiązujące zasady rachunkowości regulujące sposoby ujęcia, prezentacji i wyceny inwestycji w sprawozdaniach finansowych, występujące różnice między wymogami ustawy o rachunkowości a standardami międzynarodowymi w tym obszarze, a także stosowane w praktyce rozwiązania wpływają na prezentowane wyniki finansowe jednostek gospodarczych. Wyniki przeprowadzonych prac wskazują, że zarówno stosowane standardy rachunkowe, jak i decyzja o zakwalifikowaniu nabytego aktywa niejednokrotnie przesądzają o późniejszej wycenie, a także wpływają na wielkości prezentowanych wyników finansowych.
Abstract	In accordance with accounting regulations, under both the Accounting Act and international standards, investments are assets held by an entity in order to gain economic benefits arising out of an increase in value, revenue from interest, dividends (shares in profits) or other benefits, and in the case of real estate – they are the properties that are not used by the entity, but held in order to increase in value or earn rental income. This paper presents the binding accounting methods that regulate the recognition, presentation and valuation of investments in financial statements, the differences between the requirements of the Accounting Act and international standards in this area, as well as how the solutions applied in practice affect the financial results presented by business entities. The results of our work show that both the applied accounting methods and the decision on the classification of an acquired asset are often the deciding factor as to its subsequent valuation, as well as have an effect on the entity’s financial results.
Cytowanie	Bernaziuk A. (2014) Polityka rachunkowości w zakresie ewidencji i rozliczania inwestycji.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 2: 5-20
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2014_n2_s5.pdf

Autor	Marta Galanek
Tytuł	Inwestycje w innowacje czynnikiem rozwoju spółdzielni mleczarskich
Title	Investments in innovations as an important factor in the development of dairy cooperatives
Słowa kluczowe	spółdzielnie mleczarskie; zasadność wprowadzania innowacji; inwestycje
Key words	dairy cooperatives; legitimacy of innovations; investments
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono opinie zarządzających spółdzielniami mleczarskimi dotyczące wpływu inwestycji o charakterze innowacyjnym na ich rozwój. W większości spółdzielni wprowadzono innowacje produktowe i procesowe. Głównymi bodźcami do wprowadzania zmian o charakterze innowacyjnym w spółdzielniach były sugestie zgłaszane przez klientów, a przede wszystkim rozwój przedsiębiorstw. Głównymi celami wprowadzania zmian była poprawa jakości wytwarzanych produktów, wejście na nowe rynki zbytu oraz zwiększenie zdolności produkcyjnych spółdzielni. Zasadność wprowadzania zmian o charakterze innowacyjnym została potwierdzona opiniami klientów, którzy uważają je za konieczne oraz poszukują i często nabywają produkty innowacyjne.
Abstract	The elaboration presents opinions of dairy cooperatives about the influence of investments in innovations on their development. In most of the dairy cooperatives product and process innovations were introduced. The main incentive for innovative changes were suggestions made by customers, but most of all the development of enterprises. The main objectives to introduce changes were improving the quality of manufactured products, entering new markets and increase in production capacity of cooperatives. The legitimacy of innovations has been confirmed by opinions of customers who considered them to be necessary, they often seek them and purchase on the market.
Cytowanie	Galanek M. (2014) Inwestycje w innowacje czynnikiem rozwoju spółdzielni mleczarskich.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 2: 21-33
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2014_n2_s21.pdf

Autor	Ilona Dziedzic-Jagocka, Edyta Piątek
Tytuł	Metody wyceny inwestycji długoterminowych w prawie bilansowym
Title	Methods for property evaluation in accounting law
Słowa kluczowe	wycena nieruchomości; wartość godziwa; polityka bilansowa
Key words	real estate evaluation; fair value; accounting policy
Abstrakt	Nieruchomości to jeden z najciekawszych i najbardziej rozwijających się segmentów gospodarki. Wprowadzenie w Polsce gospodarki rynkowej umoż- liwiło postrzeganie nieruchomości nie – jak to było wcześniej – jako przyczyny kosztów i kłopotów, ale jako źródła zysku, wzrostu wartości, prestiżu itp. Tematem artykułu są inwestycje, w szczególności metody ich wyceny w systemie rachunkowości podmiotu gospodarczego. Na dzień bilansowy nieruchomości inwestycyjne muszą zostać przedstawione w wartości rynkowej lub wartości godziwej. Ustawodawca nie zdefiniował metod operacyjnych wyznaczania wartości godziwej, pozostawiając tę kwestię do wyboru podmiotom posiadającym nieruchomości inwestycyjne – zakresowi przyjętej polityki bilansowej. W artykule przedstawiono metody operacyjne wyceny inwestycji w nieruchomości zapisane w polityce bilansowej dużej firmy inwestycyjno-deweloperskich.
Abstract	Real estate development is one of the most interesting and most rapidly growing markets in the economy. The introduction of market economy in Poland gave a new outlook on real estates – not as cost-generating entities but as potential sources of revenue, growth of wealth, higher prestige etc. This work concerns with real estate investments and their pricing methods within the accounting system of a company. Investments should appear on the company’s balance sheet either in market value or the so-called fair value. Polish legislation does not define operations methods for computing the fair value leaving it to the companies that have such investment properties – dependently on their accounting policies. This article discusses operations methods for real estate investment pricing based on accounting practices in a large investment company.
Cytowanie	Dziedzic-Jagocka I., Piątek E. (2014) Metody wyceny inwestycji długoterminowych w prawie bilansowym.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 2: 79-90
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2014_n2_s79.pdf

Autor	Anna Żelazowska-Przewłoka
Tytuł	Nakłady inwestycyjne w wybranych spółdzielniach mleczarskich w latach kryzysu gospodarczego 2007–2010
Title	Investment in selected dairy cooperatives in the years 2007–2010 economic crisi
Słowa kluczowe	decyzje inwestycyjne; spółdzielnia mleczarska; inwestycje krótko- i długoterminowe
Key words	investments decisions; cooperative dairy; short- and long-term investments
Abstrakt	Celem badań była analiza zmian wartości nakładów inwestycyjnych w wybranych spółdzielniach mleczarskich w województwie świętokrzyskim w latach kryzysu gospodarczego 2007–2010. Przedstawiono wskaźnik udziału inwestycji w ogólnej wartości aktywów trwałych, dynamikę nakładów inwestycyjnych, jak też wartość inwestycji długoterminowych i krótkoterminowych w pięciu przedsiębiorstwach mleczarskich: OSM Włoszczowa, OSM Końskie, OSM Bidziny, OSM Opatów oraz OSM Szczekociny. Dane uzyskano ze sprawozdań finansowych zawartych w Monitorze Spółdzielczym – B z lat 2007–2010. Stwierdzono, że w analizowanych przedsiębiorstwach najmniej korzystny dla działań inwestycyjnych okazał się początek kryzysu gospodarczego, czyli 2008 rok, sytuacja uległa poprawie w latach 2009–2010, wówczas zaobserwowano wzrost wartości nakładów inwestycyjnych.
Abstract	The purpose of the research was to analyze the changes in the value of investment outlays in selected dairy cooperatives in the Świętokrzyskie Voivodeship, in the years of economic crisis, 2007–2010. The research shows the participation rate of investment in the total value of the assets, the dynamics of investment, as well as the value of long-term investments and short-term in five dairy companies: OSM Włoszczowa, OSM Końskie, OSM Bidziny, OSM Opatów oraz OSM Szczekociny. The data is obtained from the financial reports contained on the monitor Co-operatives-B from the years 2007–2010. It was found that in the analyzed enterprises at least favorable for investment operations turned out to be the beginning of the economic crisis, that is, in 2008, the situation has improved in the years 2009–2010, the observed increase in the value of investment.
Cytowanie	Żelazowska-Przewłoka A. (2014) Nakłady inwestycyjne w wybranych spółdzielniach mleczarskich w latach kryzysu gospodarczego 2007–2010.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 2: 105-113
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2014_n2_s105.pdf

Autor	Barbara Kusto
Tytuł	Miejsce inwestycji w rozwoju kapitału ludzkiego w budżecie województwa świętokrzyskiego
Title	The role of investment in human capital development of the Świętkorzyskie Voivodeship budget
Słowa kluczowe	kapitał ludzki; rozwój; inwestycje w kapitał ludzki
Key words	human capital; development; investments in human capital
Abstrakt	Współcześnie kapitał ludzki staje się jednym z kluczowych czynników rozwoju społeczno-gospodarczego. Państwo poprzez podejmowane dzia- łania i inwestycje w różnych dziedzinach gospodarki ma decydujący wpływ na poziom, rozwój i kształtowanie kapitału ludzkiego. Zasób i jakość tego kapitału można zwiększać głównie poprzez wzrost nakładów na dziedziny, które mają na niego wpływ. Celem opracowania jest ukazanie wydatków na inwestycje ukierunkowane na rozwój i kształtowanie kapitału ludzkiego pochodzących z budżetu województwa świętokrzyskiego w latach 2009–2011. W opracowaniu dokonano analizy wydatków w takich obszarach, jak: oświata i wychowanie, kultura fizyczna i sport oraz ochrona zdrowia. Stwierdzono, że udział wydatków związanych z kształtowaniem kapitału ludzkiego w budżecie województwa świętokrzyskiego jest niski i w analizowanym okresie systematycznie malał, co nie sprzyja rozwojowi kapitału ludzkiemu w tym regionie.
Abstract	These days, human capital is becoming one of the key factors of socioeconomic development. The state, through actions and investments in a variety of areas of the economy, has a decisive impact on the level, development and shaping of human capital. The size and quality of the capital can principally be increased by the increase in outlays in the areas that influence it. The aim of the study is to show how the level of investments affects the development and shaping of human capital in the budget of the Świętokrzyskie voivodeship in 2009– –2011. In the study, expenditures for such areas as education and upbringing, physical culture and sports and health protection in the Świętokrzyskie voivodeship have been analysed. It was found that the share of expenditures connected with the shaping of human capital in the budget of the Świętokrzyskie voivodeship is low, and the level of these expenditures became consistently lower and lower in the period under analysis. The low level of the analysed expenditures and unfavourable downward trend do not positively contribute to the development of human capital.
Cytowanie	Kusto B. (2014) Miejsce inwestycji w rozwoju kapitału ludzkiego w budżecie województwa świętokrzyskiego.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 3: 19-29
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2014_n3_s19.pdf

Autor	Ivan Gaidutskiy
Tytuł	Problematyka ponadnarodowych inwestycji gospodarek niskoemisyjnych
Title	Problems of transnational investment low-carbon economy
Słowa kluczowe	kryzys inwestycyjny; zrównoważony rozwój niskoemisyjny; energia odnawialna; mechanizmy stymulowania inwestycji
Key words	investment crisis; sustainable low-carbon development; renewable energy; mechanisms stimulating investment
Abstrakt	Artykuł zwraca uwagę na kontrowersje związane z dynamiką ponadnarodowych procesów inwestycyjnych w zrównoważonym rozwoju niskoemisyjnym. Ponadto przedstawiono przyczyny recesji, które doprowadziły do kryzysu inwestycyjnego związanego z dysharmonią w regulacjach mechanizmu systemów inwestycyjnych. Opierając się na analizie szeregów czasowych, Autor zauważył, że główne inwestycje związane z energią odnawialną dotyczyły energii słonecznej, wiatrowej i bioenergii. Głównym dostawcą zasobów inwestycyjnych są Chiny, które wyprzedziły na tym rynku Stany Zjednoczone. Za pomocą metody eliminacji Autor stwierdził, że spadek inwestycji w odnawialne źródła energii w 2009 roku nastąpił w wyniku ogólnego kryzysu gospodarczego, a w 2012 roku był wynikiem dysharmonii mechanizmów regulacji i odmiennych motywacji inwestycyjnych, doprowadziło to do nieuczciwej konkurencji na tym rynku. Ponadto przedstawiono przyczyny i skutki pierwszego kryzysu inwestycji w odnawialne źródła energii. Autor sformułował zalecenia dotyczące globalnej polityki i potrzebnych globalnych zmian w regulacjach systemów inwestycyjnych i motywacji inwestycyjnych w ramach rozwoju zrównoważonego gospodarek niskoemisyjnych.
Abstract	The article highlights the controversial dynamics of transnational investment processes in a sustainable low carbon development, are covered the reasons for the recession, which has developed into an investment crisis caused by disharmony in the mechanisms of regulation of investment regimes. Based on the analysis of time series, author revealed that major investments aimed at renewable energy, went into solar, wind and bioenergy. Among the countries the main investment resource provider is China, which has surpassed the United States. By using the method of elimination, the author found that the decline in investments in renewable energy in 2009 occurred as a result of the general economic crisis, and in 2012 – as a result of disharmony of regulation and motivation investment mechanisms which led to unfair competition in this market. Scientific novelty of the paper includes justifying the causes and consequences of the first investment crisis in renewable energy. The practical significance of the article is to give recommendations for the introduction of global mutual policy in the regulation of investment regimes and investment motivation of sustainable low carbon development.
Cytowanie	Gaidutskiy I. (2014) Problematyka ponadnarodowych inwestycji gospodarek niskoemisyjnych.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 4: 31-39
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2014_n4_s31.pdf

Autor	Katarzyna Żak
Tytuł	Globalne tendencje w dokonywaniu inwestycji typu brownfield przez przedsiębiorstwa międzynarodowe
Title	Global trends in brownfield investments implemented by international firms
Słowa kluczowe	fuzje i przejęcia; gospodarka światowa; bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ)
Key words	mergers and acquisitions; global economy; foreign direct investments (FDI)
Abstrakt	Niniejszy artykuł prezentuje treści dotyczące międzynarodowej ekspansji, która jest aktualna i ważna zarówno z punktu widzenia przedsiębiorstwa, jak i gospodarki narodowej i światowej. Jedną z form aktywności na rynkach zagranicznych są międzynarodowe fuzje i przejęcia. Transakcje tego typu goszczą na rynkach światowych od dawna, a ich cechą charakterystyczną jest to, iż ich intensywność jest raz większa, a raz mniejsza. Zjawisko przeplatania się okresów słabej, a następnie wzmożonej aktywności inwestycji typu brownfield określa się mianem fal fuzji i przejęć. Każda kolejna fala różni się od poprzedniej, gdyż otoczenie, w jakim działają przedsiębiorstwa, podlega dynamicznym zmianom, które generują coraz to nowe szanse i zagrożenia. W artykule przedstawiono główne tendencje dotyczące międzynarodowych strategii nabyć, a także skalę tego zjawiska w latach 2000–2013. Zwrócono uwagę także na to, jak polskie podmioty gospodarcze odnajdują się na międzynarodowym rynku fuzji i przejęć, z jednej strony – jako pasywne podmioty procesu internacjonalizacji, z drugiej strony – jako aktywne podmioty realizujące międzynarodowe transakcje fuzji i przejęć.
Abstract	This paper presents content related to international expansion, which is valid and important both from the point of view of the enterprise, as well as national and global economy. One of the forms of activity in foreign markets are international mergers and acquisitions. Transactions of this type of host on the world markets for a long time, and its characteristic is that their intensity is once more, and less in another time. The phenomenon of cycling between low and then increased activity brownfield investments are called waves of mergers and acquisitions. Each successive wave differs from the previous one, because the environment in which businesses operate is subject to dynamic changes that generate ever new opportunities and threats. The article presents the main trends in the international strategy to acquire, as well as the scale of this phenomenon in the years 2000–2013. Also pay attention to how Polish companies find themselves in the international market of mergers and acquisitions, on the one hand – as passive actors of the process of internationalization, on the other hand – as active entities conducting international mergers and acquisitions.
Cytowanie	Żak K. (2014) Globalne tendencje w dokonywaniu inwestycji typu brownfield przez przedsiębiorstwa międzynarodowe.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 4: 81-91
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2014_n4_s81.pdf

Autor	Wiesława Lizińska, Renata Marks-Bielska, Izabela Serocka
Tytuł	Uwarunkowania polityki władz lokalnych w obszarze pozyskiwania inwestorów zagranicznych
Title	CONDITIONS OF LOCAL AUTHORITIES' POLICY IN ACQUISITIONACQUIRING FOREIGN INVESTORS
Słowa kluczowe	rozwój lokalny, polityka lokalna, bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ)
Key words	local development, local politics, foreign direct investment (FDI)
Abstrakt	Głównym celem przeprowadzonych badań była próba oceny działań podejmowanych przez władze lokalne zmierzających do pozyskiwania inwestorów zagranicznych. Wykorzystując metodę ankietową przeprowadzono badania wśród przedstawicieli władz lokalnych w 76 gminach województw: wielkopolskiego, pomorskiego i warmińsko-mazurskiego. Wyniki przeprowadzonych badań wykazały, że połowa badanych władz samorządów lokalnych podejmowała zróżnicowane działania mające na celu pozyskanie inwestycji zagranicznych m.in. przez zmianę planu zagospodarowania (24%), czy uzbrojenie terenu (17%). Władze samorządów lokalnych prezentowały w tym celu także swoje oferty inwestycyjne wykorzystując strony internetowe (32%), uczestnicząc z ofertą na imprezach promocyjnych, prezentacjach i targach (27%). Aktywna polityka władz lokalnych w zakresie pozyskiwania inwestorów przyczynia się do lokowania przedsięwzięć gospodarczych na terenie określonych gmin, które są w stanie zapewnić funkcjonującym i potencjalnym przedsiębiorcom konkurencyjne warunki gospodarowania.
Abstract	The main objective of the study was to evaluate the measures taken by local authorities aiming to attract foreign investors. Using the method of questionnaire survey was conducted among representatives of local authorities in 76 municipalities in provinces of Wielkopolska, Pomerania and Warmia-Mazury. Results of this study showed that half of those surveyed local government has taken various measures to attract foreign investment, among others by changing the plan (24%) and utilities (17%). Local authorities presented for this purpose as their investment offers using the Internet (32%), participating in the offer of promotion events, presentations and exhibitions (27%). Active policy of local authorities in seeking investors contribute to the placement of business ventures in certain communities that are able to provide functioning and potential entrepreneurs competitive economic conditions.
Cytowanie	Lizińska W., Marks-Bielska R., Serocka I. (2014) Uwarunkowania polityki władz lokalnych w obszarze pozyskiwania inwestorów zagranicznych.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 11(60): 115-126
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2014_n60_s115.pdf

Autor	Mariola Chrzanowska, Nina Drejerska, Iwona Pomianek
Tytuł	Strefa podmiejska Warszawy. Wybrane zagadnienia
Title	Warsaw suburban zone. Selected issues
Słowa kluczowe	obszary wiejskie, rynek pracy, przedsiębiorczość, kapitał ludzki, rozwój, strefa podmiejska, województwo mazowieckie, suburbanizacja
Key words	rural areas, labour market, entrepreneurship, human capital, development, suburban area, Mazovia region, suburbanisation
Abstrakt	Gminy podmiejskie Warszawy wybrane do badań są niewątpliwie obszarem intensywnych przemian społeczno-gospodarczych. Ta kumulacja procesów rozwojowych, rozlewanie się zjawisk charakterystycznych dla miast, powoduje, że badany obszar jest niezwykle interesujący z poznawczego punktu widzenia. Jednocześnie zachodzące zmiany są tak kompleksowe i wielowątkowe, że trudno wyodrębnić, co dokładnie powinno być przedmiotem badań – jeden wątek pociąga za sobą kilka niemniej interesujących następnych kwestii. W tej sytuacji pozostaje mieć nadzieję, że zaprezentowane wyniki badań przedstawiają zarówno ogólne tło zmian, jak i konkretne elementy rzeczywistości, jak np. powiązania funkcjonalne pomiędzy stolicą a jej obszarem podmiejskim w zakresie rynku pracy. Ponadto wydaje się, że wartością dodaną przeprowadzonych badań jest uwzględnienie zarówno działalności samorządów lokalnych, jak i małych oraz średnich przedsiębiorstw zlokalizowanych na badanym obszarze, jak również mieszkańców, ich sytuacji i opinii nt. zachodzących procesów. Badany obszar scharakteryzowano przy wykorzystaniu metod statystycznych. Wykorzystując miernik BZW, pogrupowano 30 gmin podmiejskich Warszawy na trzy klasy: o najwyższym, średnim i najniższym poziomie rozwoju. Do pierwszej grupy zostały zakwalifikowane: Lesznowola, Michałowice, Nadarzyn, Raszyn, Nieporęt, Izabelin, Stare Babice. Z wyjątkiem Nadarzyna, wszystkie gminy tej grupy graniczą bezpośrednio z Warszawą. Co więcej, oprócz Nieporętu, są to gminy położone po lewej stronie Wisły. Wskazuje to na najsilniejsze rozwojowe oddziaływanie Warszawy na gminy bezpośrednio z nią sąsiadujące, co więcej oddziaływanie ukierunkowane na stronę zachodnią miasta. W następnej grupie, 14 gmin stanowiło swoisty obszar przejściowy – najczęściej niegraniczący bezpośrednio z Warszawą, ale o silnym odziaływaniu miasta na procesy społeczno-gospodarcze tam zachodzące. Pozostałych 9 gmin to jednostki peryferyjne z punktu widzenia przyjętego obszaru badań, najdalej położone od stolicy, ale wciąż zaliczane do strefy podmiejskiej Warszawy. Wyniki badań empirycznych przeprowadzonych w urzędach gmin strefy podmiejskiej Warszawy wskazują na fakt, że w większości ankietowanych jednostek samorządu terytorialnego opracowano strategie rozwoju. Może to świadczyć o świadomości władz w zakresie pobudzania aktywności zarówno własnej, jak i mieszkańców oraz przedsiębiorców, inwestowania w poprawę składników infrastruktury, jakości życia mieszkańców, ułatwiania startu działalności gospodarczej. Jednocześnie fakt posiadania strategii rozwoju może też być jedynie spełnieniem technicznego warunku koniecznego np. w przypadku ubiegania się o wsparcie finansowe ze środków europejskich. Cele zapisane w strategiach były realizowane, aczkolwiek z uwagi na ograniczone środki finansowe wdrażanie strategii sprawiało trudności niektórym gminom (głównie o niskim poziomie rozwoju). Gminy (z kilkoma wyjątkami) były raczej aktywne w zakresie wykorzystania środków z Unii Europejskiej. Mimo to uskarżano się na skomplikowane procedury aplikowania oraz na nie zawsze korzystne dla gmin strefy podmiejskiej Warszawy warunki przyznawania dofinansowania do projektów (dochody per capita). Z reguły projekty były przygotowywane przez pracowników gminy, rzadko przez ekspertów zewnętrznych. Jako mocne strony gminy wskazywano przede wszystkim bliskość stolicy i dogodne połączenia komunikacyjne z innymi, większymi miastami, wysoki poziom infrastruktury technicznej, a także wolne tereny, które mogą zostać wykorzystane pod inwestycje. Jak wynika z charakterystyki mocnych stron, strefa podmiejska Warszawy charakteryzuje się nie tylko korzystnym układem infrastruktury drogowej i wolnymi przestrzeniami inwestycyjnymi, lecz w znacznej części także wysokimi walorami przyrodniczymi. Walory te mogą stanowić zarówno czynnik zachęcający, jak i ograniczający swobodę gospodarowania. Zdaniem ponad połowy władz gminnych, obszary przyrodniczo-chronione na terenie gminy stanowią szansę dla rozwoju przedsiębiorstw. Warunki te sprzyjają turystyce i rekreacji podmiejskiej, weekendowej lub biznesowej (organizacja konferencji w zielonym otoczeniu, a jednocześnie blisko Warszawy, np. Serock). Wyniki badań w przedsiębiorstwach wskazują, że na rynku lokalnym działalność koncentrowało 55% badanych jednostek. Ankietowani z gmin o niskim poziomie rozwoju, częściej niż pozostali, wykraczali zasięgiem działalności poza rynek lokalny – co wynikać mogło z potrzeby zwiększenia niewystarczającego popytu na swoje produkty i usługi. W opinii ankietowanych, najważniejszymi czynnikami decydującymi o lokalizacji przedsiębiorstw były: dogodne położenie w stosunku do odbiorców oraz chłonność rynku lokalnego lub regionalnego. Bliskość Warszawy została wskazana jako istotny czynnik lokalizacyjny w co czwartym przedsiębiorstwie. Podczas podejmowania decyzji o lokalizacji przedsiębiorstwa zwracano także uwagę na koszty związane z wynajęciem, zakupem lub budową lokalu. Z kolei w ramach podsumowującego pytania nt. postrzegania gminy, w której badane firmy miały swoją siedzibę, jako mocną stronę respondenci wskazywali bliskość Warszawy oraz dogodne połączenia komunikacyjne ze stolicą oraz innymi, większymi miastami, rozbudowaną infrastrukturę techniczną, ciągły rozwój gminy (związany m.in. ze stałym wzrostem liczby ludności w efekcie migracji oraz dużej liczby urodzeń) i odpowiednie warunki do rozwoju przedsiębiorczości. Jako słabe strony wskazywano: słabą infrastrukturę techniczną, wysokie koszty i inne trudności prowadzenia działalności gospodarczej (np. brak wsparcia ze strony władz gminnych, brak usług doradczych), a także zbyt duże natężenie ruchu i związane z nim zanieczyszczenie środowiska oraz słabą komunikację drogową. Należy w tym miejscu zauważyć, że pewne czynniki były wskazywane zarówno w grupie mocnych, jak i słabych stron. Badani przedsiębiorcy mieli bowiem tendencję do oceny infrastruktury technicznej przez pryzmat swojego najbliższego otoczenia, np. konkretnej drogi dojazdowej do swojej firmy. W związku z tym uzyskane odpowiedzi były bardzo zróżnicowane i to co dla jednych było zaletą, np. zbudowanie drogi w ich bezpośredniej okolicy, dla innych nie miało znaczenia. Znaczna część przeprowadzonego badania pierwotnego w gospodarstwach domowych strefy podmiejskiej Warszawy dotyczyła powiazań funkcjonalnych pomiędzy stolicą a otaczającym ją obszarem w wymiarze rynku pracy. Sytuacja badanej populacji mieszkańców jest stosunkowo dobra; charakteryzuje ją zarówno wysoki wskaźnik aktywności zawodowej, jak i wysoki wskaźnik zatrudnienia. Generalnie więc bliskość rozwiniętego rynku pracy, jakim jest stolica, jak również jej bezpośrednie otocznie sprzyja aktywności zawodowej mieszkańców strefy podmiejskiej. Ta dobra sytuacja przyciąga też nowych mieszkańców zarówno z innych części regionu, jak i z samej Warszawy. Jak pokazały wyniki badań, nowo osiedlający się mieszkańcy to osoby młode, dobrze wykształcone, o relatywnie wysokich dochodach. Procesy te niewątpliwie prowadzą do zwiększenia potencjału ludzkiego badanych obszarów, wpisując się w dyskusję zarówno teoretyków, jak i praktyków nt. endogenicznych czynników wzrostu gospodarczego, równocześnie powodują jednak zwiększoną presję w wielu wymiarach. Jednym z nich są kwestie środowiskowe – rozwój funkcji mieszkaniowej wymaga kolejnych terenów przeznaczonych na ten cel. Są to w znakomitej większości inwestycje prywatne, dla których po wzrastających cenach, ale jednak znajdowane są kolejne obszary, np. dotychczasowe grunty rolne. Natomiast biorąc pod uwagę fakt, że są to najczęściej osoby dojeżdżające do pracy, to niewątpliwe wyzwaniem jest zapewnienie odpowiedniej infrastruktury w tym zakresie. Nowi migranci dojeżdżają na ogół własnymi samochodami, powodując znaczne obciążenie dróg wjazdowych do miasta. Prezentowane wyniki badań wyraźnie wskazują na brak atrakcyjnej oferty komunikacji publicznej dla tej grupy. Uzyskane rezultaty badań pozwalają również na identyfikację zjawisk, które nie są typowe tylko dla mieszkańców strefy podmiejskiej. Zjawiska te są częścią ogólnopolskich czy nawet ogólnoświatowych tendencji na rynku pracy. Co więcej, wydają się potwierdzać, że pomimo relatywnie lepszej sytuacji na rynku pracy w okolicy dużego miasta, strefa podmiejska nie jest obszarem wolnym od problemów spotykanych gdzie indziej. Należy w tym miejscu wspomnieć przede wszystkim o wynikach badań wskazujących na niestabilność zatrudnienia, szczególnie wśród osób młodych, też dobrze wykształconych oraz na istnienie szarej strefy – zatrudnianie pracowników bez formalnej umowy. Wyniki otrzymane za pomocą jednej z metod statystycznych – klasycznej analizy korespondencji – pozwalają na odniesienie się do przywoływanego w teorii kapitału kreatywnego. Wskazują bowiem na istnienie zależności pomiędzy wykształceniem wyższym a dużą i pełną samodzielnością pracy, wykształceniem średnim a średnim poziomem samodzielności oraz wykształceniem zasadniczym zawodowym i niskim poziomem samodzielności wykonywanej pracy. Ponadto przeprowadzona analiza pozwoliła wyodrębnić grupę przedsiębiorców, charakteryzujących swoją pracę jako w pełni samodzielną i kreatywną, przy czym wskazywali najczęściej własny pomysł jako początek aktywności zawodowej wykonywanej w trakcie badania. Biorąc pod uwagę fakt, że rynek pracy odgrywa znaczącą rolę w procesach formowania funkcjonalnych obszarów miejskich, otrzymano również istotne wyniki w zakresie aktywności zawodowej mieszkańców strefy podmiejskiej. Przeprowadzona analiza korespondencji pozwoliła na wyodrębnienie grupy „młodych migrantów” – z wyższym wykształceniem, którzy przeprowadzili się w ostatnim okresie (w latach 2005–2012); ich dochód przekraczał 2000 zł netto miesięcznie na osobę w rodzinie. Dominowali w tej grupie ludzie młodzi – 51% z nich nie przekroczyło 36. roku życia. Blisko 90% ankietowanych w tej grupie to pracownicy najemni dojeżdżający codziennie do pracy do Warszawy, przy czym ich średni czas dojazdu to godzina. Wyodrębniona została też grupa przedsiębiorców, którzy pracowali w miejscu zamieszkania; to głównie osoby od 36 do 55 lat (71% respondentów w tym wieku). Ponadto to osoby mieszkające w danym miejscu od urodzenia bądź ludność napływowa, ale o znacznie dłuższym czasie zamieszkania niż „młodzi migranci”. Prowadzi to do ciekawej konkluzji nt. tendencji do prowadzenia małej firmy na danym obszarze raczej przez osoby zakorzenione lokalnie. Pomimo zidentyfikowanych problemów, sytuacja badanej populacji mieszkańców obszarów podmiejskich wydaje się być podstawą do budowania pozytywnego wizerunku. Mała skala bierności zawodowej, posiadanie dodatkowych kwalifikacji (nabytych w trakcie kształcenia formalnego, ale też nieformalnego w przypadku osób o niższych poziomach wykształcenia), kreatywność przedsiębiorców, elastyczność (przynajmniej deklarowana) w grupie osób niepracujących, a poszukujących zatrudnienia wskazuje na faktycznie istniejące potencjały endogeniczne badanych gmin; potencjały trudne bądź niemożliwe do zidentyfikowania na podstawie danych statystycznych, a widoczne w badaniach jakościowych. Co więcej, wskazane potencjały są generalnie dostrzegane przez władze lokalne i przedsiębiorców, ale równocześnie w hierarchii mocnych stron zdecydowanie stawiane są za czynnikami wynikającymi z uwarunkowań czysto geograficznych czy infrastrukturalnych, które można by określić jako „twarde” determinanty rozwoju społeczno-gospodarczego. Niemniej jednak, w opinii zespołu autorskiego, ta jakościowa identyfikacja „miękkich” potencjałów strefy podmiejskiej największego miasta w Polsce jest mocną stroną i ważnym wynikiem całego procesu badawczego podsumowanego niniejszą publikacją.
Abstract	This volume traces selected issues of economic and social development in the Warsaw suburban zone. It was elaborated as a part of the project entitled “Economic and social determinants of rural areas development of the Mazovia region in the suburban and external zone of Warsaw”, No N N114 145240, financed by the National Science Centre (Poland). The main purpose of the research was to identify and deeply characterize economic and social processes observed in rural areas of the Warsaw suburban zone. Specific objectives included: (1) diagnosis of a development level of selected communes in comparison with the whole region and identification of their diversification, (2) determination of demographic and economic potential of the Warsaw suburban zone inhabitants, especially from a perspective of a human capital level, (3) research on specificity of the Warsaw suburban zone inhabitants’ situation on the labour market, including a scale of economic inactivity, unemploymentand employment in the group of respondents, and in particular commuting to Warsaw as a central city of the functional region, (4) identification of conditions of enterprises that function there, as well as reasons and directions of diversification of their activities, (5) determination of a role of local self-government and other institutions in fostering and promoting entrepreneurship in rural areas and evaluation of local self-government activities in applying for and using the European Union support. The empirical research was conducted in rural households, enterprises and local self-governmental units in 30 rural and rural-urban communes around Warsaw, which were identified as the Warsaw suburban zone basing on the methodology of Korcelli and Śleszyński [Korcelli P. and Śleszyński P., 2011: Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 – projekt z 25 stycznia 2011 roku, delimitacja opracowana wcześniej na potrzeby programu ESPON] as well as Bański [Bański J. (ed.), 2009: Analiza zróżnicowania i perspektywy rozwoju obszarów wiejskich w Polsce do 2015 roku. Studia Obszarów Wiejskich tom 16, PTG, IGIPZ PAN, Warsaw; typology of communes according to the impact ranges (development of urban functions)]. Finally, the research included questionnaire interviews in 800 households (2215 adult participants), 221 micro and small enterprises as well as postal questionnaire in 30 local self-government offices. Research results show that the analysed suburban communes of Warsaw are an area of an intense socio-economic transformation. However, the multi-threaded nature of these changes makes the authors present a reduced general background of the changes. Moreover, the authors hope that provided examples, such as functional connections between the capital city and its suburban area in the labour market, are a good illustration of the changes. Especially as these changes are presented at the same time from the perspective of three key groups: local self-government, inhabitants and entrepreneurs. The studied area was characterized using some statistical methods. The use of the relative development level measure (BZW) made it possible to group investigated 30 communes in three development classes: the highest, medium and the lowest one. The first group included: Lesznowola, Michałowice, Nadarzyn, Raszyn, Nieporęt, Izabelin, and Stare Babice. With the exception of Nadarzyn, all these communes directly border Warsaw. Furthermore, apart from Nieporęt, these communes are situated on the left bank of the Vistula river. This indicates the strongest development impact of Warsaw on directly neighbouring communes as well as the impact oriented towards the west of the city. The next group of 14 communes constituted a specific area of transition – usually not directly bordering Warsaw but with strong impact of the city on socio-economic processes taking place there. The remaining 9 communes are peripheral units in the investigated area, being the farthest away from Warsaw but still included in the suburban zone. According to research results, majority of local self-governments had development strategic documents. This may indicate the authorities’ awareness of the role of stimulating inhabitants’ and entrepreneurs’ activity as well as their own investments in improving infrastructure assets, quality of life and facilitating business start. At the same time, providing a development strategy may also be only the fulfilment of a technical precondition – for example, in the case of applying for the European Union funds. The communes authorities (with some exceptions) were rather active in applying for the support. Nevertheless, they complained about complicated procedures of applying and sometimes detrimental conditions for granting funds for projects to the Warsaw suburban zone communes (per capita income). In the opinion of representatives of local self-government offices, the strengths of  the Warsaw suburban area include: a convenient system of road infrastructure and accessible investment area. Additionally, there are large areas of communes characterized by high natural values. These values can be both stimulating as well as limiting possibilities of economic activities. According to more than a half of the local authorities, the natural environment provides a great opportunity for development of weekend or business tourism (for example conference and professional meetings with a quiet and peaceful atmosphere close to nature in Serock). Entrepreneurs focused their activity mostly on the local market. The respondents from communes with a low level of development, more frequently than others, came out beyond the local market – which could be a result of their need to increase insufficient demand for their products and services. In their opinion, the most important factors determining the firm location included: proximity to customers and local or regional market capacity. The neighbourhood of Warsaw was identified as an important factor in every fourth company. The most important strengths included: proximity to Warsaw, good transport connections with the capital city and othermajor cities, developed technical infrastructure, continuous development of communes (related, inter alia, to constant growth of the population as a result of migration and high birth rates) as well as appropriate conditions for entrepreneurship development. They also pointed out some weaknesses: poor technical infrastructure, high costs and other difficulties in doing business (e.g. lack of support from the local authorities, lack of advisory services), too much traffic, pollution and poor road communications. It should be noted that some factors were indicated as both the strengths and the weaknesses. The entrepreneurs had a tendency to assess the technical infrastructure through the lens of their immediate environment, such as a particular driveway to a firm. Therefore, the responses were very diverse, and what for some respondents was an advantage, for others did not matter at all. The situation of inhabitants on the labour market was relatively good. It was characterized by high rates of either professional activity or a high rate of employment. Therefore, proximity of the developed labour market (the capital city) as well its immediate environment promote professional activity of the suburban inhabitants. It attracts new people both from other parts of the region and from Warsaw as well. As shown by the results, the newly settled inhabitants were young, well-educated, with a relatively high level of income. These processes undoubtedly lead to an increase of human potential of the examined areas and reflect a discussion of both theorists and practitioners on endogenous growth factors. Though, these changes also increased pressure in many dimensions. Firstly, environmental issues should be considered. The development of the residential function requires more land for this purpose. New residential areas are usually private investments using for example previous agricultural land, but with increasing prices year by year. Secondly, the provision of appropriate infrastructure to people commuting to work every day is another challenge. New migrants usually use their own cars, causing a significant traffic jams on the way to Warsaw. The results clearly indicate no attractive offers of public transport in this case. These results also allow to identify some phenomena that are typical not only of the residents of the suburban zone. These phenomena are a part of national or even global trends in the labour market. Furthermore, they seem to confirm that, despite the relatively better labour market situation in the area of a big city, the suburban zone is not free from problems encountered elsewhere. Here, we should remember about job insecurity, especially among young, well-educated people, and the existence of the shadow economy – hiring workers without any formal contract. Conclusions drawn basing on one of statistical methods (a classical correspondence analysis) allow to refer to a concept of creative capital. They prove a relationship between having a tertiary education attainment and significant or full independence in the workplace, secondary education and a medium level of independence as well as vocational education and a low level of independence in the workplace. Moreover, the conducted analysis allowed to distinguish a group of entrepreneurs who perceived their work as fully creative and independent; they also stressed their own ideas as the beginnings of their present professional activities. Taking into account the fact that the labour market plays an important role in forming the functional city areas, the research results also allow to draw some significant conclusions in this aspect. The correspondence analysis allowed to distinguish a group of “new migrants” with tertiary education attainments, who moved recently (2005–2012) and who can be characterized by a relatively high income level (more than 2000 zlotys net per person in a household). The majority of them were young people (71% were 36 years old or younger). They usually commuted to Warsaw every day and it took them one hour on average to get to the workplace. There was also a group of entrepreneurs who mainly ran their businesses at the place of living. Usually they had lived there since their birth or moved but considerably earlier than “new migrants”. It leads to an interesting conclusion about running a company rather by people locally rooted. Despite the problems, the situation of the suburban population seems to be quite advantageous. The small scale of inactivity, additional qualifications (acquired both in formal and informal education), entrepreneurs’ creativity, flexibility (at least declared) in a group of people unemployed and seeking for employment indicate actually existing endogenous potential of the investigated communes. Even though, the potentials are difficult or impossible to be identified on the basis of statistical data, but clearly visible in qualitative research. What is more, the indicated potentials are generally noticed by the local authorities and entrepreneurs. However, in the strength hierarchy they are underestimated and still remain behind factors connected with purely geographical considerations or infrastructure, which could be described as “hard” determinants of socio-economic development. Nevertheless, in the opinion of the authors, the qualitative identification of “soft” potentials of the suburban zone of the largest city in Poland is the strong point and an important result of the whole process of research summarised in this publication.
Cytowanie	Chrzanowska M., Drejerska N., Pomianek I. (2014) Strefa podmiejska Warszawy. Wybrane zagadnienia.
HTML	wersja html
Pełny tekst	MONO_2014_strefa_podmiejska.pdf